Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for April 2015

LAME KODRA DHE “BOTA E RE”

by

Nga Luan Çipi/
E kam pasur që nga fëmijëria “merak” Lame Kodrën, qysh në vitet e para “pas çlirimit”, kur babai im, ardhur nga Amerika me ide “Fanoliste”, më dhuroi “Artikuj dhe Ligjërata’’ një libër me shkrime të tij politike. Unë, i dhënë pas poezisë së bukur bektashiane, thuajse i kisha mësuar përmendësh vargjet e tij muzikale e gjurmëlënëse, që më pas u bënë model imitimi dhe deklamimi.
Ruaj, prej atyre viteve, çdo gjë që lidhet me “të famshmin” Selfulla Malshova dhe midis tyre një seri të revistave “Bota e Re”, që në numrin e saj të parë në Korrik të vitit 1945, vetëm pak muaj pas “çlirimit” niste me një shkrim të gjatë të Lame Kodrës me titull ”ROLI I KULTURËS NË SHQIPËRINË E SOTME”.
E lexoj tani jetën dhe veprimtarinë letrare e politike të “Lame Kodrës” në Wikipedia e gjetiu dhe sërish mrekullohem: Personi i vërtetë, që fshihej pas pseudonimit letrar, Sejfulla Malëshova, lindi në një familje të madhe në Malëshovë të Këlcyres në 2 Mars 1900 dhe vdiq e u varros i vetmuar në qytetin e Fierit, më 9 Qershor 1971. Arsimin fillor e kreu në vendlindje, kurse studimet e mesme i kreu në Itali në kolegjin e Shën Dimitri Korone, atje ku dikur kishte studiuar edhe De Rada e më pas Luigj Gurakuqi dhe atdhetarë të tjerë të shquar. Gjatë kësaj kohe, së bashku me mikun e tij Odhise Paskali, botoi revistën “Studenti Shqiptar”, në të cilën hodhi edhe vjershat e tij të para. Më pas, studiojë mjekësi në Romë dhe botoi në vitin 1923 poemën e tij të parë me pseudonimin “Kostandini”.
Kthehet në atdhe një vit më vonë kur dhe u bë për gjashtë muaj Sekretar i Kabinetit të Kryeministrit Fan Noli. Pas dështimit të “Revolucionit të Qershorit” do të emigrojë dhe në vitin 1926 fillon studimet në Universitetin “Lomonosov” të Moskës për filozofi, që i përfundon në vitin 1930. Pas një debati e grindje në një organizatë të partisë komuniste të BS, ku bënte pjesë, e largojnë nga Moska dhe për tre vjet punon në një uzinë në Kaukaz. Në vitin 1933 rehabilitohet dhe emërohet pedagog dhe tepër i suksesshëm, arrin deri dekan i Fakultetit të Filozofisë në Universitetin Lomonosov. Në vitin 1932, u martua me një moskovite, me të cilën u nda pas tre muajsh për arsye divergjencash aq të egra, sa vendosi përfundimisht, të mos martohej asnjëherë.
Në vitin 1934 pranohet në “Komintern” dhe më 1941, i ngarkuar me detyra të posaçme, vjen në Shqipëri, ku bëhet pjesë e Këshillit të Përgjithshëm Nacional-Çlirimtar.
Pas çlirimit, në vitin 1946, caktohet Ministër i Arsimit dhe Kulturës në Qeverinë e Enver Hoxhës. Ndërkohe që qysh në vitin 1945 zgjidhet Kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë, kryetari i parë i kësaj organizate të vetme letrare. Po këtë vit do të botohet edhe vëllimi i tij poetik “VJERSHA” me pseudonimin letrar Lame Kodra.
Në vitin 1946, për divergjenca të papajtueshme që kishte me Enver Hoxhën në fushat e ekonomisë, kulturës dhe drejtimit të partisë, po dhe si një rival e konkurrent potencial, përjashtohet nga partia dhe shkarkohet nga të gjitha funksionet. Kështu, poeti i njohur, intelektuali i dërguar nga Kominterni për përhapjen e ideve revulicionare në Shqipëfri dhe njeriu më i përgatitur teorikisht për Marksizël-Lenizmin dhe për midis komunistëve të kohës, më i arsimuari i Shqipërisë, internohet në Fier, ku jeton për 24 vjet, duke punuar si magazinier i thjeshtë në Ndërmarrjen e Grumbullimit.
Pas një jetë të vetmuar, në 9 Qershor 1971, Sejfulla Maleshova u nda nga jeta dhe u varros në varrezat e vjetra të qytetit të Fierit. Në vitin 1993 një grup intelektualesh u kujdesen për rivarrimin dhe për të realizuar ceremoninë e munguar, pë Fanolistin e thekur, për revolucionarin e shquar demokrat dhe komunist, për përkthyesin e Internacionales, Getes dhe Nekrasovit, apo poetin rebel, siç i pëlqente ta quante veten.

Revista “Bota e Re” e Korrikut 1945, botuar në Tiranë, (që u bë shkak për këtë shkrim dhe që me këtë rast meriton dy fjalë) kishte në redaksinë e saj Shefqet Musarajin, Zihni Sakon, Aleks Budën, Mitrush Kutelin, Andrea Xegën, Selaudin Toton, Andrea Varfin, Nexhat Hakiun dhe Jusuf Alibalin. Me një numër të madh faqesh (mbi 60) në numrat e parë të saj, kanë shkruar veç Lame Kodrës dhe anëtarëve të redaksisë edhe Manol Konomi, Dhimitër Shuteriqi, Ymer Dishnica, Nonda Bulka, Gjikë Kuqali, Timo Dilo, Kostaq Cipo, Gjergj Ashta, Vehbi Bala, Arshi Pipa, Risto Siliqi, dr. Gjergj Fishta, etj.
Revista letrare “Bota e Re” në Tiranën e sapo çliruar, nisi të botohet kur Kryetari i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë ishte zgjedhur Sejfula Malëshova dhe vazhdoi edhe kur ai u bë Ministër Kulture, në Qeverinë e Enver Hoxhës.
Siç shkruhet në pjesën hyrëse redaktoriale (Fillimi): “Emni vet i kësaj reviste asht një program, një zotim. Lidhjet imediate i ka me tradita progresive të revistës korçare ” Bota e Re”. Revista jonë…i ka ngarkuar vetes: me u ba pasqyrë e zhvillimit kultural nër ne, në këtë periudhë veçanërisht të rëndësishme të jetës sonë kombëtare…rreth saj do të mbështillen forcat e shndoshta e progresive të kulturës shqiptare…do të krijojnë platformën e re të demokracisë…mendimi shqiptar do të jetë një forcë reale përparimi dhe revista jonë një shesh ku të zhvillohet lirisht kjo forcë. “Bota e Re” don të jetë vazhdimi i traditave pozitive e progresive… të Rilindjes…do përkrahë sidomos talentet e reja dhe…me ba ndërtimin e ri mendor… dhe kjo arrihet me bashkimin e përkrahjen e të gjitha energjive mendore që duan sinqerisht lirinë dhe përparimin…”
I lexon me radhë numrat e parë të kësaj reviste të bukur letrare dhe thua se nuk po jeton në periudhën e egërsisë komunist të Shqipërisë, sepse atje shkruhet dhe ëndërrohet për liri, barazi e demokraci, për prosperitet e shqiptari. Dhe shpejt, sapo lexon numrat e parë, e ndjen se këtu fryn era dhe mendimi i Lame Kodrës, me tendenca liberale e perëndimore zhvillimi. Shpejt e kupton se ai edhe pse zë përparimtar i vetmuar, po bëhej pengesë dhe kundërvënie për diktaturën komuniste dhe kjo shpjegon pse komunistët e Enver Hoxhës, e hoqën Sejfulla Maleshovën shpejt dhe dhunshëm nga skena politike e drejtuese, drejt izolimit dhe asgjësimit përfundimtar.

Tiranë, më 15.04.2015

Hamit Matjani Legjenda e agjentit Shqiptare viktim e tradhetise se Kim Fillbit

by

Kur në prill të vitit 1954, në fushën e sportit në Lushnje, Hamit Matjani ngjitej në trekëmbësh, si i dënuar me varje në Washington dhe Londër i vunë një vizë operacionit “Valuable”‬‬/
Nga Beqir SINA – New York/
Xhavit Matjani, djali i vetëm i një prej “komandantëve” më të shquar shqiptar në vitet ´30-të, Hamit Matjanit, kur ishte në Amerikë,një vit para se të vdiste rrëfente nga Amerika ekskluzivisht për “Bota sot” gjithçka që kujtonte ai dhe dinte për babanë e tij “legjendar”. Transferimi i fisit Matjani nga zonat e Burrelit për hir të hasmërisë në kodrat e Peqinit dhe gjakmarrja e re që e bëri Hamit Matjanin, pas hakmarjes, një nga figurat më të njohura të zonës. Si u çua më pas në Napoli të Italisë, nga mbreti Zog, ku mbaroi shkollën e xhandarmërisë dhe emërimi në qytetin e Fierit. Beteja e trupave të xhandarmërisë së Hamit Matjanit me trupat e Riza Cerovës, gjatë kryengritjes së Fierit në vitin 1935 dhe shtypja e saj me ndihmën e forca të ardhura nga Tirana.
Simbas rrëfimeve të tij atdhetari dhe nacionalisti Hamit Matjani, lindi më 1910 në fashatin Matian të Lushnjes, fshat ky i krijuar nga njerëz të ardhur shumë kohë më parë nga rrethi i Matit, për hasmëri. Ky fshat i vogël, ka nxjerrë nga gjiri i tij, shumë njerëz patriotë që u dhimbsej atëdheu, dhe ishin gati të jepnin edhe jetën për të nëse do ta lypte nevoja. Dhe, me të vërtetë ashtu ndodhi. Shtatëdhjetë djem në lule të moshës, të cilët komandoheshin nga Isa Manastiri, u pushkatuan nga Mehmet Shehu, mes të cilëve gjendeshin shtatë Matjanë. Mes tyre ishin edhe Hamiti me gjithë dy vllezërit, Asllanin dhe Ibrahimin, Hasan, Dalip dhe Hajdar Matjani, nipërit e Hamitit si dhe Veliu, kushëri i tij.
Fatimeja, gruaja e Hamitit, edhe ajo ka bërë dhjetë vjet burg të regjimit komunist, ndërsa pjesën tjetër të jetës e kaloi në kampet e interrnimit në Savër e Gjazë. Shahe Matjani, gjith-ashtu ka bërë dy vjet burg. Po ashtu i gjithë fshati u internua. Historia e Hamit Matjanit fillon më 1929, kur u mobilizua me xhandarmërinë në Vlorë. Gjatë kryerjes së kësaj detyre, ai la përshtypje mjaftë të mira tek eprorët, të cilët shikonin tek ai një djalë trim, të shkathët dhe të zgjuar. Ai gëzoi besimin dhe respektin e tyre edhe pasi u largua nga kjo detyre. Më 1931 kur u largua nga ky shërbim, organet kompetente të asaj kohe, deshën ta mbanin ende në atë detyrë dhe i bënë thirrje të qëndronte pasi shikonin tek ai një njeri mjaft të zotin. Hamiti pranoi ta zgjaste shërbimin e tij, duke rritur aftësinë kualifikuese në kuadër të shërbimit të Xhandarmësisë. Duke parë aftësitë e tij të jashtëzakonshme, organet kompetente të asaj kohe e dërgojnë për studime në Shkollën e lartë të Xhandarmërisë në Napoli të Italisë, të cilën pasi e mbaroi me rezultate mjaftë të mira u kthye sërishmi në Vlorë.
Në prill të vitit 1935, Hamit Matjani transferohet si kuadër i shkolluar në Qendrën e xhandarmërisë në Fier. Më 10 dhjetor të vitit 1935, shpërthen një kryengritje e mercenarëve shqiptarë e pergatitur fshehtazi nga Italia fashiste. Këta mercenarë ishin të paguar nga italia për të përmbysur qeverinë e Ahmet Zogut. Në krye të kësaj kryengritje u vu komandanti, Musa Kraja, i cili qe një antizogist i thekur, i dëshmuar kundër monarkisë. Ai urdhëroi arrestimin e përfaqësuesve të autoriteteve qëndrore, duke shpresuar se shpërthimi i revolucionit do të merrte përmasa më të gjera në gjithë territorin e vendit. Në qytetin e Fierit, Hamit Matjani kishte reputacion të madh dhe bashkë me shokët e tij, ai, krijoi një rezistencë të madhe duke u ndeshur me çetën e Riza Cerovës, të cilën arriti ta shpartallonte duke e detyruar të largohej në drejtim të Mallakastrës, disa kilometra larg Fierit. Qeveria e asaj kohe, u vu në ndjekje të kryengritësve dhe gjatë kësaj lufte u vra edhe Riza Cerova. Ndërsa kryengritësit e tjerë u kapën, dolën para gjygjyt dhe u dënuan. Situata u stabilizua sërish dhe pas kësaj Hamit Matjanin e dërgojnë sërish me shërbim në Vlorë.
Pushtimi Italian në brigjet e Shqipërisë, më 7 prill 1939 në të gjith Shqipërin, nuk u prit me lule por me plumbat e patriotëve shqiptarë, luftëtarëve trima që nga Saranda e deri në Shëngjin, bënë rezistencën. Midis tyre, një rol të vecantë në këtë luftë luajti edhe Hamit Matjani, i cili luftoi me të gjitha mundësitë që ta hidhte në det Italinë fashiste për të mos e zaptuar Shqipërinë. Por kjo nuk u realizua për shkak të fuqisë së madhe ushtarake që dispononte në atë kohë Italia. Italia Fashiste, deklaroi pushtimin e plotë të Shqipërisë dhe në bashkëpunim me mercenarët e vendit ngriti qeverinë e saj. Por, kjo nisi pik së pari në arrestimin e shumë personave, patriotë dhe luftëtarë që e kishin kundërshtuar planin fashist që çonte në okupimin e vëndit të tyre. Kështu, që edhe Hamit Matjani u arrestua nga pushtuesit Italianët, ku u dënua me vdekje ku do të egzekutohej me varje në litar.

Qazim Dervishi nga Lushnja, ish mik i ngushtë i Hamit Matjanit, njëri nga veteranët e Luftës së Parë Botërore, kur mori vesh lajmin se Hamiti, qe arrestuar nga italianët dhe mercenarët shqiptarë dhe do të varej në litar, mundi të fuste në burgun ku mbahej miku i tij disa ushqime, mes të cilave edhe një sharrë hekuri, e cila do ti shërbente atij që të këpuste hekurat e dritares së qelisë. Kështu Hamit Matjani mundi të dilte e të arratisej duke u larguar në drejtim të fshatit të tij. Atëherë pasi vishet ushtarak, armatoset dhe zgjedh si vendqëndrim pyjet rreth një fshati malor. Arratisja e Hamit Matjanit, solli një shqetësim të madh mes personaliteteve të burgut, të cilët organizuan shumë forca të armatosura dhe u drejtuan drejtë fshatit Matjan për të kapur Hamit Matjanin. Ata nuk mundën ta kapnin Hamitin vetëm sepse ky i fundit zotëronte një dhunti të jashtëzakonshme natyrore, njihte mirë terrenin dhe ishte trim e i zgjuar. Atëherë në shenjë hakmarrje pse nuk mundën të shtinin në dorë Hanmitin, për ta demoralizuar shpirtërisht, vendosën ti interrnonin gjithë familjen.
Por, ky patriot, i shtoi akoma më shumë fuqitë dhe përsosi zotësinë. Ai ngriti çetën e tij me luftëtarë të zotët, djem besnikë dhe u hodh, mal më mal ku ra disa herë në përpjekje. Gjatë viteve 1941-1942, lindën grupet komuniste, të cilat filluan të organizoheshin në çeta të vogla, pastaj kompani, të cilat nisën të bënin një propogandë të madhe bolshevike. Ata afruan pranë tyre njerëz me qëndrime të lëkundura për të shtuar radhët e Partisë Komuniste. Njëri nga këta ishte edhe Mustafa Gjinishi. Pastaj ata i bënë thirrje edhe Hamit Matjanit, që të bashkohej me grupet komuniste, por ai e hodhi poshtë këtë ofertë. Hamiti i tha Mustafait se i vinte keq pse megjithëse ishte një njeri me mjaft kulturë nuk kishte kuptuar ende se komunizmi do të shkatërronte gjithshka në Shqipëri, që nga prona e deri tek identiteti kombëtar.
Në kuadër të kësaj përgjigjje, Matjani i drejtohet Gjinishit duke i thënë se “Ti bashkë me grupet e tua bën mirë të flakësh tej yllin bolshevik, që mban në ballë dhe të vish me mua sepse kjo ishte rruga më e mirë” Pas një debati të gjatë dhe të ashpër nuk u arrit asnjë rezultat dhe si përfundim Matjani i tha Gjinishit se “nëse dëshiron të vdesësh me nder ashtu siç i ka hije një atdhetari eja pas meje, në të kundërt po qëndrove aty ku je do të vdesësh me turp”. Të njëjtën thirrje ai i bëri edhe Sheh Karbunarës dhe mori po të njëjtën përgjigjje që i dha Gjinishi. Më vonë, Sheh Karbunara, bashkë me Gjinishin ranë pre e kurtheve të Enver Hoxhës, ku e pësuan me kokën e tyre. Ata u pushkatuan që të dy. Më 1943, Italia fashiste kapitulloi dhe në Shqipëri hyri Gjermania naziste. Hamit Matjani u vu përballë luftës me gjermanët, por edhe kundër komunistëve që shtoheshin në numër dita ditës. Si komandant i zoti, duke marrë nën kontroll Peqinin dhe Çorovodën si dhe disa zona të tjera, arriti të siguronte një territor për vetën e tij ku nuk qe e lehtë të vepronin komunistët. në kuadrin e luftimeve në të dy krahët , më të rrezikshme ishin luftimet që bëheshin me komunistët, pasi ata, veç luftës me armë përdornin mjaftë mirë edhe instrumentin e propogandës.

Populli nuk qe në nivelin e duhur për ta përballuar këtë propogandë dhe shumica ranë në kurthin e rekrutimit që iu bënë nga komunistët. Më 1944, kur Shqipëria u çlirua prej nazistëve, por jo nga komunistët. Ata morën pushtetin dhe nisën nga larja e hesapeve kundër patriotëve të vërtetë që nuk i kishin përkrahur duke mos u pajtuar me ideologjinë e tyre. Pjesa më e mirë e nacionalistëve shqiptarë e rrasën nëpër burgje, e pushkatuan dhe e dërguan në kampe interrnimi. Hamit Matjani vazhdonte të qëndronte në mal për të luftuar doktrinën komuniste bashkë me çetën e tij. Ai ra disa herë në përpjekje me komunistët. Kjo ndodhi në disa nga zonat më të njohura të asaj ane.
Ai u përpoq të krijonte bindjen në popull se nuk e kishin njohur mirë komunizmin i cili do ti krijonte vendit shkatërrime të mëdha. Ata që e kuptuan, u bashkuan me Hamitin, por rezistenca, për vetë kushtet e krijuara ishte mjaftë e vështirë. Hamiti bashkë me shokët dhe vëllezërit e tij, u rrethua në një pyll nga forca të shumta të ushtrisë dhe policisë. Kjo ndodhi për shkak të tradhëtisë që iu bë atijë nga një person, i cili qe në radhët e tij, por që punonte për sigurimin e shtetit. Rrethimi pati pasoja katastrofike për të, sepse pas një lufte të ashpër ku pati të vrarë nga të dyja palët ai humbi në atë rrethim vëllezërit dhe shokët e tij. Kjo ndodhi i përket vitit 1947. Kjo humbje e detyron Hamitin të largohet nga Shqipëria dhe të vendosej në Greqi bashkë me Nuri Plakun. Gjatë udhëtimit për në Greqi, ata arritën të mblidhnin me vete shumë njerëz të pakënaqur nga qeveria komuniste sepse kishin humbur pronat dhe personalitetin e tyre. Thuhet se kur po
kalonin kufirin, rastësisht ata u takuan me një bari, i cili po kulloste aty bagëtinë. Si u përshëndetën sipas traditës, Matjani i jep atij një cop letër, për të cilën i lutet ta çonte në postën më të afërt ku do ia dorëzonte
komandantit të postët duke i thënë “Ma dha Hamit Matjani”
Siç është parë më vonë, në këtë letër ai shkruante se “unë Hamit Matjani po largohem nga Shqipëria për në Greqi i plagosur rëndë dhe me shok të vrarë. Por kur të shërohem do të vij opërsëri në Shqipëri për ta vendosur në vend idealin tim. Dhe me të vërtetë ashtu ndodhi. Matjani erdhi në Shqipëri mbi njëzetë e pesë herë ku qëndronte me muaj të tërë nëpër bazat e tij ilegale. Sërishmi është tradhëtia që do ti hajë kokën. Më 1 maj 1953, Hamit Matjani kapet nga agjenti anglez, i cili punonte për shërbimin sekret rus. Ky quhej Kim Fillb.
Anglia mbasi mbaroj Lufta e Dytë Botërore, e mbajti sërish Intiligjent Servisin, që të punonte në mënyrë sekrete kundra rusisë dhe Komunizmit të përbotëshëm, edhe kur Amerika e pa mirë se propoganda komuniste, po shkonte shumë më larg se sa mendohej. Atëhere, Amerikanët dhe Anglezët në lojë kundra Rusisë dhe komunizmit të përbotëshëm së bashku zgjodhën Shqipërinë si vendin më të përshtashëm për të hedhur grupe diversantësh. Shqipëria, mbasi u “shkëput”, dhe nga Jugosllavia, për me i dhënë një grusht
të fort Stalinit, me lidhjen Tito – Hoxha, fituan një farë përkrahje Anglo-Amerikane për të vendosur një rregjim sipasë dëshirës së popullit shqiptarë dhe me njëher u bënë thirrje shqiptarve në perendim kush do me
luftue dhe me shkue në shqipëri vullnetarisht.

Mirpo Anglo-Amerikanët gabuan rëndë, siç u pa ma vonë, se ata nuk kishin pastuar akoma shtëpinë e vetë e lë pastaj të pastronin shtëpinë e shqiptarve nga komunizmimi dhe agjenturat serbo-ruse. Sepse që të pastronin Shqipërinë, duke pasë tradhëtinë në derë të tyre , misjonet e tyre për në Shqipëri ishin tradhëtuar qysh në ditët e para të nisjes së tyre. Duke filluar nga Agjenti angles Arnold Kim Filbi, që ishte i rekrutuar qyshë në moshën 17 vjeçare nga KGB-ja. Agjenti më i famëshëm në botë një ndër më të njohurit e agjenturave në botë, kur e mbaroi misionin e tij, të dubëlspiunazhit në dobi të KGB-ës shkoi e vdiq në Moskë, ku thuhet se ai jetonte me një partner mbasi thuhet që ai ishte homoseksual.

Anglo-Amerikanët e interesuar që Shqipëria të shkëputej realisht nga blloku i kuq Sovjetik i BRRSS, kishte analizuar dhe organizuar dhe zbarkime të grupeve diversatësh në Shqipëri, pasi anglo-amerikanët kishin informata të sigurta se rregjimi komunist në Shqipëri, nuk ishte stabil dhe se kishin lehtësira për ndërhyrje të ndrrimit të një rregjimi, mbasi dhe vetë gjëndja në të cilën ndodhej Shqipëria si niveli i ulët ekonomik e politik, i jepte shkas për të ndërrmarr hapa të tilla. Shteti ishte keqësuar , çdo ditë pushka-toheshin njerëz të pafajshëm, burgoseshin e interrnoheshin.
Kjo erdhi si rezultat kur u “keqësuan” dhe u “prishën” marëdhënjet me Jugosllavinë. Të mos harrojmë kjo periudhë i përket 1948 , perudhë kjo kur elementët patriotë, ballistë e zogistët, ende ishin të gjallë dhe ishin mjaftë aktivë.
Kur gjoja Shqipëria u prishë me Jugosllavinë, ajo faktikisht u gjendë e rrethuar nga të katër anët. Si për shëmbull për të shkuar në Hungari, duhej të hipje në një vaporr që nisej nga Durrësi, t’i bije për qark
deri në Detin e Zi, të dilje në Konstacë(Rumani) dhe pastaj nëpër Rumani të kaloje në Hungari. Jugosllavët i pezulluan dhe i bllokuan të gjitha flutrimet ajrore. Jugosllavët, nuk lejonin që të fluturonin aeroplanët që dilin nga Shqipëria mbi Jugosllavi, ata ju kërcënonin ulje të detyrushme dhe me dhunë në territorin Jugosllav. Kjo mënyr zgjati thuajse deri më 1956. Pra, kjo mënyrë e përdorur nga kjo bllokadë nxiti anglo-amerikanët të inkurajojnë forcat e tyre. Kjo kohë koncidojë me atë që Intiligjent Servisi dhe CIA, gjykuan se kishte ardhur koha e momenti i duhur që t’i jepej një goditje e fuqishme imperatorisë komuniste, të kuqve Moskë, Beograd, Tiranë.

Për këtë qëllim Anglo-Amerikanët zgjodhën Dejvid Smajli dhe Xhulja Emeri si dhe grupe të specializuar që bashkëpunuan me këta agjentë. Në Maltë u organizuan nga ana e Smajlit. Kur anglezët kërkuan ndihmën e Amerikanve , amerikanët krijuan një repart diversantësh e agjentësh me rreth 4,000 vetë në Gjermaninë perendimore me emigrantë shqiptar nga të gjitha trevat, Kosova, Maqedonia, Mali i zi, Çamëria e Shqipëria. Këto forca pasi u përgatitën në këto kampe u hodhën me parashuta në Shqipëri, dhe ranë prehë e pabesisë dhe e tardhëtisë, Ata u sollën në Shqipëri me anije dhe aeroplan por u likujduan thuajse të gjithë.
Për sa dihet sipas dokumnetave të arshivës së Intiligjet Sërvisit, CIA-s , për likudimin e tyre dihet mirë se vendimtare kanë qënë informatat e sakta që jepte Kim Fillbi, sipunit të KGB-ës që punonte me një aeroplan zbullimi MI-6(për agjensinë angleze të kundrasipunazhit) me të cilat Shqipëris i bëhej e ditur për ardhjen e këtyre forcave dhe vend zbarkimin. Angelëzët dhe Amerikanët, sot këtë lojë tradhëtie e kudnrasipunazhi ja atribojnë agjentit me famë botërore Kim Filbi, i cili përmesë Sovjetikve lajmëronte qeverinë shqiptare. Filbi duke ditur datën dhe vedëndodhjen e saktë të këtyre grupve arrinte të jepte alarmin për aksionet që ata kishin në plan të ndërrmerrnin .
Sipas dëshmive Mbreti i shqiptarve Ahmet Zogu, i cili kishte kaluar në ekzil, kishte sinjale se në brëndësi të grupeve kishte kundrasipunazh, prandaj dhe nuk i kishte përkrahur këto grupe dhe aksionet e tyre, duke ju bërë thirrje amerikanve dhe anglezve se po binin në lojën e sipunazhit sovjetik.
Në vitin 1953 hynë në lojë edhe Amerikanët, këta i’u lutën Mbretit t’ju jepte amerikanve katër vetë midis tyre edhe Zenel Shehun, i cili ishte adjutant i Mbretit. Zenel Shehu hyri i pari dhe ra në duart e sigurimit me
gjith paisjen e tij , radio, kodin dhe më vonë me gjith grupin dhe vu në shërbim të sigurimit shqiptar. Kështu përmes Shehut, sigurimi kërkonte armë për”çetat kundër pushtetit”, të cilat kinse ishin krijuar në Shqipëri, pastaj kërkonin dhe njerëz”për ndihmë” të cilët ishin vënë në shënjestër të sigurimit për tu kapur(Zenel Shehu u mbajtë disa vjet në burg, pastaj u lirua.
Hamit Matjani,është dekoruar si ‘Martir i Demokracisë’ nga ish-Presidenti Sali Berisha në vitin 1992.Ai ka qenë një nga desantët më të zhdërvjelltë, i cili ka hyrë disa herë në Shqipëri gjatë viteve 1950-54, në kuadrin e operacioneve agjenturore të CIA-s për të përmbysur regjimin komunist të Enver Hoxhës, deri sa u kap i tradhëtuar nga forcat e Sigurimit dhe u var në fushën e sportit në Lushnjë, në prill 1954.

“Bashkimi klasik ?! Nga kush, si, përse tani, kush përfiton?

by

Shkruan: Dr. Enver Bytyçi/
“Ose Bashkimi Europian duhet t’i hapë rrugë integrimit të Kosovës në BE, ose Kosova dhe Shqipëria do të realizojnë bashkimin në një shtet në mënyrë klasike”. Ky ishte pohimi i shumëpërfolur këto ditë i kryeministrit shqiptar, Edi Rama, dhënë në TV Klan Kosova. Para disa javësh ,në takim në një universitet Italian zoti Rama deklaroi të kundërtën: “Të kërkosh zgjidhje jashtë Europës do të ishte antihistorike dhe jorealiste”, thoshtë ai në atë rast.
Pohimin e kryeministrit për bashkimin klasik të Kosovës me Shqipërinë e përhapën mediat shqiptare. Më pas reaguan mediat serbe. Më tej ministri i Jashtëm i Serbisë, Ivica Daçiç, dërgoi një notë protëste në ambasadën tonë në Beograd dhe i kërkoi Këshillit të Sigurimit të diskutojë rreth kësaj deklarate “destabilizuese”, të zotit Rama. Reagoi dhe kryeministri Vuçiç. Dhe prej Beogradit shqetësimi u transferua në Bruksel. Reagoi me finesë, por me fshikullim aleati më i ngushtë i shqiptarëve, Uashingtoni zyrtar. Në Tiranë më shumë se në Prishtinë, u porositën tryeza diskutimesh dhe debatesh pa fund. Shumica e analistëve bënë “injorantin” dhe diskutuan me formulat e dikurshme të diktaturës, të formës: “Hë, ti je apo nuk je për bashkim”?, “Ç’të keqe ka nëse bashkohemi”? “Pse duhet të na pengojë Europa për t’u bashkuar”? e të tilla arsyetime pa kurrëfarë lidhje me logjikën, me analizën, me realitetin, me mundësinë dhe pamundësinë e këtij procesi, me analizën e faktorëve të brendshëm e të jashtëm, me parapërgatitjet që kërkon një ndërmarrje e tillë. Pra, thjesht një interferim dhe provokim i stilit monist, pa pikë gjykimi prej dijetari, aq më pak shkenctari dhe vizionari lidhur me këtë proces.
Nga pikëpamja e së drejtës ndërkombëtare vetëvendosja është një nocion gati abstrakt, ndërsa në rrafshin konkret ajo realizohet vetëm gjatë një procesi. Pa një proces relativisht të gjatë nuk ka vetëvendosje. Që një popull të fitojë të drejtën e vetëvendjsjes aktive, do të duhet të ketë përfituar më parë atë passive. Pra që të realizohet shkëputja do të duhet të kesh fituar autonomi të gjerë të brendshme. Kosova është një rast i tillë. Ajo pati një autonomi të zgjeruar me kushtetutën e vitit 1974, e cila iu hoq me dhunë nga Beogradi më 1989. Nga ky moment bota filloi të mendojë që në Kosovë të realizohej procesi i vetëvendosjes offensive, ose për shkëputje. Dhe procesi ende nuk ka përfunduar, megjithëse ka kaluar prej aso kohe më shumë se një çerek shekulli. Kosova është shpallur shtet i pavarur dhe njohur nga pjesa më e madhe e vendeve të botës dhe Fuqive të Mëdha, çka do të thotë se nuk ka më kthim prapa, por nuk është pranuar si i tillë në Këshillin e Sigurimit dhe në OKB, nuk është endesubjekt ndërkombëtar me të drejta të plota
Deklarata në formë kushtore e zotit Rama e tipit “Ose…. Ose” nuk merr kështu parasysh këtë lloj kurbe të zhvillimit të procesit të vetëvendosjes. Në vend që energjitë e Tiranës të përqëndrohen në këtë aspektin e konsolidimit të shtetit të Kosovës, këto energji kryeministri ka mundur t’i orientojë në dobi të staturës dhe kredibilitetit të tij politik personal, për shkak se turmat entusiazmohen nga fjala “Bashkim”. Psh prej 1924-ës e deri më sot ende ekziston miti i Shoqatës “Bashkimi” të Avni Rustemit. Madje nënprefektura e Kosovës, pra Kukësi i vitit 1924, e zgjodhi Avniun deputet për shkak të asaj fjalës së madhe “Bashkim. Por ajo organizatë vetëm bashkim nuk i solli Shqipërisë, përkundrazi përçarje, dasi, deri atentate të pafund, duke e çuar vendin në pragun e një lufte civile në funksion të pushtetit.
P të njëjtës formulë është sot pohimi i zotit Rama: “Bashkim klasik i Kosovës me Shqipërinë. Po çfarë është ky farë “bashkimi klasik”? Kush e e ka realizuar këtë lloj bashkimi deri më sot kështu në formën e anarkizmit allias Avni Rustem e Haxhi Qamil?! Edhe Gjermania nuk mundi të bashkohej në formën klasike të pretenduar nga zoti Rama. Opinionistët tanë thonë se Edi Rama me këtë deklaratë synoi të bënte presion në Europë, që ajo të përshpejtojë hapat e integrimit të Shqipërisë dhe Kosovës në BE. Mos duhet të besojmë se Helmut Kohl kishte më pak fuqi se Edi Rama, e për këtë shkak iu përmbajt dialogut si e vetmja mënyrë e bashkimit?!.
Ndoshta zoti kryeministër e gjen frymëzimin e tij te modeli i Nikoliç në Beograd dhe Tsiprasit në Athinë, të cilët sa herë i nervozon Angela Merkel mbërrijnë me vrap në zyrën ovale të Vladimir Putin. Por edhe në këtë rast ndryshon krejtësisht pozicioni i palëve: Nikoliç dhe Tsipras ndjehen ideologjikisht dhe shpirtërisht pro Moskës, kanë një motiv për të qenë kontrapedali i Bashkimit Europian. Ndërsa Rama nuk ka asnjë shans të përfaqësojë interesat e një vendi në harmoni me interesat ruse në Ballkan. Shqipëria dhe shqiptarët ndjehen e do të ndjehen gjithnjë viktima të politikave ruse në këtë rajon e për këtë arsye asnjë udhëheqës politik nuk mund të guxojë të përdorë portën ruse të presionit përkundrejt Perendimit. Prandaj dhe alibia e “presionit” bie, aq më tepër e demanton vetë Rama me deklaratën e tij të mëparshme: “Të kërkosh zgjidhje jashtë Europës, është antihistorike dhe jorealiste”, pohim që në të vërtetë nuk është aq sa korrekt, ndërkaq që mund ta vlerësojmë si jodiplomatik për shkak se aleati historik e real më i madh i shqiptarëve janë dhe mbeten SHBA-të.
Pavarësisht përpjekjeve të analistëve proqeveritarë për t’i dhënë një maskë presioni, deklarata e zotit Rama për “një bashkim klasik të Kosovës me Shqipërinë” mbetet një formulë propagandistike me disa objektiva:
Së pari, shqiptarët po përjetojnë ditët më të këqija pas atyre që ata përjetuan më 1997 e 1999 përkatësisht në Shqipëri dhe në Kosovë. Vetëm në Gjermani kanë kërkuar azil në tre muajt e parë të këtij viti 14 mijë shqiptarë nga territori i .Shqipërisë, një shifër kjo 100 herë më e lartë se në vitin e parë të liberalizimit të vizave. Dhjetra mijë shqiptarë të Kosovës morën gjithashtu rriskun e kurbetit. Kur njerëzit vendosin të braktisin shtëpinë, pronën, të afërmit, kujtimet e brezave, varret e prindërve e të të afërmeve të tyre, ata e bëjnë këtë se qeverisja i ka sjellë në ditën e hallit. Dhe të “zotët e shtëpisë”, në vend të zgjidhin hallet e qytetarëve që qeverisin gjejnë rastin të tundin kartën e nacionalistit. Kështu veproi ish-diktatorit shqiptar komunist në vitin 1978, kur u prish me kinezët dhe me festimet e 100 vjetorit të Lidhjes së Prizrenit thirri në ndihmë të pushtetit të tij nacionalizmin. Në jkëto kushte liderët e sotëm në qeverisje në vend që të ndjehen përgjëgjës për gjendjen e krijuar, e hedhin topin te Europa, e cila nuk mund të mbajë asnjë përgjegjësi pse në dy shtetet tona udhëheqësit politikë janë të korruptuar, të inkriminuar dhe pa asnjë lloj përkushtimi për interesat e shtetit.
Së dyti, shqiptarët e Kosovës veç çeshjeve ekonomike e sociale, kanë shqetësim kryesor forcimin dhe përfundimin e procesit të shtetndërtimit, rrugë të cilën e vështirëson vetë klasa e saj politike si dhe bllokimi që i bëjnë asaj Serbia dhe Rusia për anëtarësim në organizatat ndërkombëtare. Tërheqja e vëmendjes nga ky objektiv me prrallat e “bashkimit klasik” është një atentat ndaj shtetësisë së Kosovës. Dhe nëse Kosova nuk ka e nuk do të ketë shtetësi, ajo nuk mund të vetvendosë aq më pak të përdor veton për bashkim me ndonjë shtet tjetër, përveç faktit që edhe pas kësaj e ka të ndaluar nga Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit.
Se “bashkimi klasik” është i dëmshëm për një kohë të caktuar për shqiptarët, këtë pikë rëndese të çeshtjes e kam analizuar disa herë në analiza të tjera. Por për rikujtesë më duhet të ndalem teajo çfarë theksuam pak më sipër. A është interes kombëtar i shqiptarëve ndërprerja e investimit kaq të madh të shqiptarëve dhe ndërkombëtarëve për implementimin e një Kosove të pavarur, subjekt me të drejta të plota ndërkombëtare? Nëse bëjmë bashkimin e Kosovës dhe Shqipërisë, duke vendosur kufijtë e padefinuar ende me Serbinë pa marrëveshje me ndërkombëtarët, a do të njihej ky lloj bashkimi? Nëse nuk njihet, cila do të jetë pasoja? E sigurt është se në një rast të tillë Serbia do t’i fuste thellë gërshërët e saj në trupin e Kosovës. As zoti Rama dhe as qytetarët e dëshpruar e të nëpërkëmbur të këtyre dy shteteve nuk do të kenë fuqi t’i ndalojnë këto gërshërë, të cilat janë gati në duart e cilitdo lider politik në Serbi. Ndërkaq, me çmimin e ndarjes do të bbiente në ujdi vetë Beogradi për Bashkimin e Kosovës me Shqipërinë, madje për këtë nuk do kishte nevojë ndonjë ndonjë kontribut të udhëheqësve tanë “të ndritur.
Nëse Serbia reagon kundër deklaratave të Ramës, kjo ka dy objektiva: Së pari, që shqiptarët të shpallen faktorë destabiliteti në rajon, për çka Beogradi ka investuar më shumë se një shekull. E dyta, në rastin e një lëvizjeje të tillë, të përforcojë “të drejtën” për të kërkuar pjesën e tortës, e cila nuk ka asnjë gram mall e produkt serb, por vetëm mall e produkt shqiptar, pra të kërkojë dhe të marrë territore shqiptare. Sa më shumë të kundërshtojë të ashtuquajturën “Shqipëri e Madhe”, aq më shumë Serbia i krijon vetes avantazhe në rastin e një tentative të ndrydhimit të kufijve në rajon.
Dhe së fundi, askush nuk beson se në rastin bashkimit “klasik” ose jo klasik të Kosovës me Shqipërinë, shqiptarët e Maqedonisë do të pranojnë as një ditë të bashkëjetojnë me maqedonasit. Ata do ta kërkojnë menjëherë bashkimin me këtë Shqipëri. A ka zoti Rama ndonjë projekt të tijin, si do t’i përgjigjej këtij angazhimi të gati një million shqiptarëve në Maqedoni? A mund ta ndalojë vullnetin e tyre për bashkim me Shqipërinë? Nëse jo, çfarë do të bëhet me shtetin maqedonas? A do të mund et ai të shpëtojë territoret shqiptare në Maqedoni nga përvetësimi I palës maqedone, apo do t’u vejë gërshërën dhe këtyre territoreve? Janë aq shumë pyetje dhe pikëpyetje, të cilat kurrë nuk kanë marrë përgigje realiste e shkencore .

“ATA TË CILËT U MOHOJNË LIRINË TË TJERËVE, NUK E MERITOJNË AS PËR VETEN”

by

ABRAHAM LINKOLNI ME RASTIN E 150-VJETORIT TË VRASJES/
Nga Frank Shkreli/
Abraham Linkolni u zgjodh presidenti i 16-tët i Shteteve të Bashkuara në vitin 1861 dhe dy vjetë më vonë më 1863 nënshkroi Proklamatën e Emancipimit me të cilën deklaroi lirinë e përhershme për skllevërit mbrenda Konfederatës. Në fjalimin e tij me rastin e inaugurimit president, Linkolni paralajmëroi shtetet e Jugore të Amerikës të cilat ishin kundër heqjes së skllavërisë se: “Është në duartë tuaja, bashkatdhetarët e mij të pakënaqur dhe jo në dorën time, çështja e rendësishme e luftës civile. Qeveria nuk do t’ju sulmojë…Por as ju nuk keni ndonjë të drejtë Hyjnore për të shkatërruar qeverinë, ndërkohë që unë kam detyrën dhe përgjegjësinë e shënjtë për ta ruajtur, për ta mbështetur dhe mbrojtur atë.” Si president, Abraham Linkolni punoi shumë për një organizim të fortë të Partisë Republikane dhe mundi të siguronte edhe përkrahjen e shumë demokratëve në favor të kauzës për bashkimin e shteteteve dhe kundër skllavërisë.
Linkolni e konsideronte ndarjen e vendit veri-jug si të paligjshme dhe ishte i gatëshëm të përdorte forcën në mbrojtje të Bashkimit dhe të ligjeve Federale. Por kur forcat e shteteve jugore sulmuan “Kështjellen Sumter” duke detyruar dorëzimin e saj forcave të jugut, Linkolni u bëri thirrje shteteve të veriut për regjistrimin e 75.000 vullnetarve për të kundërshtuar këtë akt dhe kështu filloi Lufta Civile amerikane. Lufta Civile ishte një luftë e tmershme, njëra ndër më të përgjakshmet e atij shekulli gjatë së cilës, nga të dy palët, humbën jetën mbi 600.000 veta, por megjith sakrificat e pa imagjinueshme njerzore, ishte një luftë kundër skllavërisë, një luftë që më në fund siguroi të drejtat dhe liritë e barabarta për të gjithë brezat e ardhëshëm në Amerikë dhe frymëzoi mbarë botën. Si përfundim i këtyre sakrificave të mëdha, Amerika doli nga kjo luftë si një komb më i mirë, më i fortë dhe më i drejtë, për të gjithë. Kjo është një meritë e madhe e Abraham Linkolnit, e këtij emancipatori të madh të Amerikës dhe të botës, 150-vjetori i vdekjes i të cilit po shënohet në kryeqytetin e kombit në Washington si dhe anë e mbanë Shteteve të Bashkuara.
Linkolni bëri ç’mos që bota të mos harronte se Lufta Civile kishte të bënte me një çështje shumë më të madhe dhe më të rëndësishme se sa edhe Bashkimi i kombit. Ai e deklaroi këtë bindje në mënyrën më emocionale që është e mundur, në fjalimin që ka mbajtur në varrezat ushtarake në Gettysrburg duke thënë se, “Jemi këtu për të vendosur njëherë e mirë që këta ushtarë të rënë të mos kenë vdekur kotë — se ky komb nën kujdesin e Perëndisë, do të ketë një lindje të re të lirisë — dhe se qeveria e popullit, nga populli dhe për popullin, nuk do të zhduket nga faqja e dheut.” Ishte ky një mesazh për Amerikën po se spo, por edhe për mbarë botën.
Vetëm pesë ditë pasi mori fund Lufta Civile në Shtetet e Bashkuara dhe para pajtimit të Veriut dhe Jugut, më 14 prill, 1865 u plagos rëndë Presidenti Abraham Linkoln nga plumbi i një vrarësi, simpatizant i kauzës së Jugut gjatë Luftës Civile. Një ditë më vonë, më 15 prill, Linkolni vdiq nga plagët e marra. Ishte ora 7:30 në mengjes, kur zemëra e tij e madhe pushoi së rrahuri, e një burri që është cilësuar si, “miku i të varfërve, emancipuesi i të shtypurve dhe kampioni i zgjedhur i lirisë”. Shpirti i tij u këthye tek Perëndia në të cilin ai besonte fuqishëm dhe me plot bindje se sipas tij, me punën dhe veprat ai ishte në rrugën e drejtë të planeve dhe të gjykimeve të Krijuesit. Në lidhje me këtë, Linkolni citohet të ketë thënë me një rast se, “Nëqoftse Zoti do që murtaja e keqe e luftës (civile) të vazhdojë deri në përmbytjen dhe shkatërrimin e pasurisë së grumbulluar gjatë 250 vjetëve me punë të detyrueshme dhe derisa çdo pikë gjaku e shkaktuar nga përdorimi i kamxhikut, të paguhet me një tjetër pikë gjaku shkaktuar nga shpata, atëherë, ashtu si ka është thënë tre mijë vjetë më parë, të vazhdohet të thuhet edhe tani se, “Gjykimet e Zotit janë të drejta dhe të vërteta.”

Kombi amerikan ka përjetësuar kujtimin e tij me një përmendore madhështore prej mermeri në Washington, ku pas trupores së Linkolnit, lartë në faqen e murit janë të shkruara këto fjalë: “Në këtë tempull – si dhe në zemërat e njerzëve për të cilët ai shpëtoi bashkimin e kombit – Kujtimi i Abraham Linkolnit – Është i shënjtëruar për gjithmonë”. Por kujtimi i Abraham Linkolnit tejkalon kufijtë e Shteteve të Bashkuara, ndërkohë që jeta dhe veprimtaria e tij ka gjetur jehonë kudo në botë ku popujt janë historikisht shfrytëzuar nga regjime dhe diktatorë të ndryshëm, e ku historia ka shënuar krimet e njeriut kundër njeriut në pothuaj çdo vend të botës dhe në të gjitha periudhta e historisë së njerëzimit. Jeta dhe veprimtaria e Presidentit Abraham Linkoln është përjetësuar gjithashtu edhe me botimin e numrit më të madh të librave mbi jetën dhe veprimtarinë e tij, në krahasim me presidentët e tjetër amerikanë — duke marrë parasyshë edhe botimet në gjuhët e huaja — përfshirë edhe të pakën dy libra në shqip, për të cilët kam dijeni unë — libri i Xhevat Kallajxhiut me titullin thjeshtë Linkoln, një biografi e botuar në New York në vitin 1961 dhe në vitin 1926, Konstantin Çekrezi ka botuar shënime mbi jetën e këtij udhëheqsi amerikan.

Vdekja e parakohshme e Abraham Linkolnit ishte një humbje e madhe për kombin amerikan, ndërkohë që shumë historianë amerikanë dhe të huaj thonë se ai tani u përket brezave të të gjitha kohërave dhe mbarë botës. Jo vetëm Amerika, por edhe bota e atëhershme mbajti zi për vdekjen e tij, 150-vjetë më parë. Revista amerikane Atlantic në numrin e fundit sjellë reagimet botërore të para 150-vjetëve mbi vrasjen e Linkolnit nga njerëz të thjeshtë dhe nga qarqet zyrtare dhe diplomatike të asaj kohe. Madje bota e atëhershme, sipas revistës, konsideronte se vdekja e Abraham Linkolnit mund të kishte pasur të njëjtin efekt në historinë e ndryshimeve në botë sa edhe vrasja e Jul Cezarit, ndonëse për arsye të ndryshme. Revista thotë se sidomos europianët shikonin në presidentin Linkoln dhe në eksperimentin amerikan një vlerësim të idealizuar edhe të aspiratave të tyre. “Abraham Linkolni nuk është vetëm i juaji — ai është gjithashtu edhe i yni”, shkruanin në atë kohë qytetarët e qytetit të vogël Sicilian, Acireale, “sepse ai ishte një vëlla, mendja dhe ndërgjegjëja e guximshme e të cilit udhëhoqi një popull drejtë bashkimit dhe trimërisht çrrënjosi skllavërinë.” Por reagimi më domethënës thotë revista në fjalë mbi vdekjen e Linkolnit, erdhi nga gazeta la Opinion në Bogota të Kolombisë, e cila shkruante se në kuptimin e fjalës të gjuhës së përditshme, “Abraham Linkolni nuk mund të thuhet se ishte një njeri i madh. Ai nuk gëzonte prestigjin e një fituesi të ndonjë lufte. Ai nuk pushtoi popuj e shtete. Por, ai posedonte diçka shumë më tepër se të gjitha këto së bashku, e që nuk mund të barazohet me asnjë nga glorifikimet e kësaj bote. Abraham Linkolni ishte një instrument i Perëndisë. Burri i quajtur Abraham Linkolni ishte liberatori dhe shpëtimtari i një republike madhështore të kohërave moderne…mishëruesi i një ideje që vlonte si flakë në zemrën e tij e që e ngriti atë në nivelet më madhështore humane — të një shpëtimtari të një race të tërë njerzish. ”
Në Gettysburg, Abraham Linkolni ka mbajtur atë që konsiderohet si fjalimi më i rëndësishëm që mbahet mend në historinë e Shteteve të Bashkuara. Duke dedikuar varrezat ushtarake për mijëra ushtarë që ishin varrosur aty pas Betejës së Gettysburgut e ishte zhvilluar vetëm katë muaj më heret, Presidenti Linkoln megjithë periudhën e vështirë nepër të cilën po klaonte kombi i tij, ai deklaroi besimin dhe bindjen e tij, për një të radhme më të mirë, për themelimin e një, “Kombi të ri, i bazuar në liri dhe i dedikuar ndaj objektivit se të gjithë njerëzit janë të krijuar me të drejta të barabarta.”
Presidenti Linkoln u ri-zgjodh në vitin 1864 ndërkohë që fitorja e shteteve veriore kundër jugut solli mbarimin e luftës. Duke planifikuar të ardhmen e vendit të tij në periudhën e paqës, Linkolni u tregua i gatëshëm për bashkpunim dhe tepër i njerzishëm ndaj kundërshtarve plitië dhe ushtarakë duke inkurajuar shtetet e Jugut që të dorëzonin armët dhe të rindërtonin vendin. Në këtë frymë, ai iu drejtua të gjithë bashkombasve të vet me rastin e inaugurimit të dytë, me fjalë të cilat tani janë shkruar në Memorialin Linkoln në Washington: “Me keqdashje kundër askujt, me dashuri e bamirësi për të gjithë, me vendosmëri në mbrojtje të së drejtës, ashtu si na e bën të mundur Perëndia ta shohim të drejtën — le të përpiqemi të përfundojmë punën që kemi filluar dhe të shërojmë plagët e kombit….”
Historianët dhe shkencëtarët politikë amerikanë e konsideorjnë Abraham Linkolnin si presidentin më me influencë të Amerikës, madje disa e venë në vendin e parë për nga arrijtet dhe trashëgimia historike, në krahasim edhe me më të dalluarit siç janë, Franklin Roosevelt, George Washington, Theodore Roosevelt, Thomas Jefferson, Andrew Jackson, Woodrow Wilson, Harry Truman dhe Ronald Reagan. Kështuqë sipas vlerësimit të shumë historianëve por edhe të publikut, Abraham Linkolni konsiderohet edhe sot –150-vjetë pas vdekjes së tij — si Presidenti më i mirë i këtij vendi. Ata vlerësojnë se asnjë president tjetër në historinë e Amerikës nuk është përballur me ndonjë krizë më të madhe se ç’ishte Lufta Civile amerikane, dhe asnjë president deri tani nuk ka arritur aq sa mundi të arrinte dhe të realizonte për kombin e vet Presidenti Abraham Linkoln.

Bashkimi kombëtar do të kontribuonte në çlirimin social të shqiptarëve

by

*Shqipëria dhe Kosova, si dy shtete, nuk duhet të bëjnë vetëm marrëveshje me njëra-tjetrën duke u konfirmuar si të ndara, por duhet të krijojnë institucione të përbashkëta./
*Integrimi në BE nuk realizohet thjesht duke e pasur qëllim atë, por si pasojë e zhvillimit dhe emancipimit të brendshëm të shtetit dhe shoqërisë./
NGA ALBIN KURTI*/
Integrimi është integrim i pjesës te tërësia, i asaj që tashmë konsiderohet pjesë sepse do të bëhet pjesë e tërësisë, te tërësia e përbërë prej pjesëve e së cilës do t’i shtohet edhe një tjetër e tillë. Pra, ne që duam të integrohemi përkufizohemi si pjesë ndërkaq BE-ja përcaktohet si tërësi. Pas aktit të integrimit sigurisht që nuk ndryshon vetëm pjesa por edhe tërësia.
Etimologjia e fjalës integrim tregon origjinën prej latinishtes që do të thotë ripërtërirje apo restaurim. Pra, integrimi nënkupton një dezintegrim paraprak dhe, më tutje, ai dezintegrim nënkupton dikur të qenit i integruar, pra një integrim më të hershëm sesa kyintegrimi ekzistues që tash e dëshirojmë. Të duash të përfshihesh do të thotë të jesh i përjashtuar. Dëshira për t’u përfshirë e maskon përjashtimin aktual.
Shtetet normale e kanë ca si siklet integrimin në BE sepse atje duhet deleguar ca sovranitet (anipse ky është akt sovran). Jo edhe Kosova:ajo ka nevojë t’i konfirmohet sovraniteti, qoftë kjo edhe përmes zvogëlimit të tij (duke qenë se delegimi është akt sovran).
Qeveria e Kosovës kërkon integrim në BE, kërkon t’i mundësohet ta delegojë sovranitetin që nuk e ka. Pra, ajo njëherë duhet ta ketë sovranitetin. Kërkesa për sovranitet duhet t’i paraprijë asaj për integrim në BE.
Komisioni evropian mund ta pengojë bashkimin e kompanive, koorporatave, nëse beson që kjo mund të shpie te konkurrenca jolojale por edhe kujdeset që vendet e BE-së të mos e dëmtojnë konkurrencën përmes subvencioneve të tepruara të industrive të tyre. Qeveria e Kosovës ka më pak kompetenca për Kosovën sesa që Komisioni Evropian ka për BE-në. BE-ja nuk është shtet, por është më shtet se Kosova. Pra, do të diskutojmë për integrimet evropiane dhe bashkimin kombëtar, në kushtet kur Kosova është më shumë shtet i pavarur në dokumentet e saj zyrtare, sesa në realitetin e qytetarëve të saj.
Integrimi në BE nuk realizohet thjesht duke e pasur qëllim atë, por si pasojë e zhvillimit dhe emancipimit të brendshëm të shtetit dhe shoqërisë. Jo duke dalë nga vetja por duke u bërë vetja, duke u ribërë vetja. Gjermanët, italianët e francezët nuk janë evropianë duke mos qenë gjermanë, italianë apo francezë, por pikërisht pse janë gjermanë, italianë e francezë. Kësisoj, në kontekstin tonë, është e pamundur që ne të bëhemi evropianë duke mos qenë shqiptarë. Në fakt e vetmja mënyre se si mund të jemi evropianë, në kuptimin e qytetarit evropian, është pikërisht duke qenë shqiptarë.
Në vitin e kaluar janë bërë 300 vjet nga Traktatit të Utrecht-it, i cili ia dha Gjibraltarin Britanisë. Bashkë me Spanjën edhe Britania e Madhe sot është anëtare BE-së, mirëpo Gjibraltari vazhdon të jetë pjesë e Britanisë së Madhe. Shtetet kur hyjnë në BE i konfirmojnë dhe i forcojnë kufijtë e tyre, nuk i relativizojnë ata siç ekziston bindja e përgjithshme. Kufiri midis Francës dhe Gjermanisë në BE, është kufi pothuajse inekzistent për francezët dhe gjermanët si individë, ndërkaq për Francën dhe Gjermaninë si shtete kurrë nuk ka qenë kufi më i fuqishëm. Prandaj të gjitha shtetet që hyjnë në BE nuk i dobësojnë kufijtë, përkundrazi i konfirmojnë dhe i forcojnë kufijtë, por atje kufijtë bëhen pothuajse të paqenë për qytetarët, e jo për shtetet.
Ne realisht nuk e shohim shumë Bashkimin Evropian në vetveten e tij, por përgjithësisht në misionet që i dërgon tek ne. Për shkak se jemi shumë larg BE-së, përkatësisht përfshirjes, anëtarësimit, integrimit në të. Ne i shohim vetëm sytë e BE-së që na shohin neve. Ne, eventualisht, mund t’ia kthejmë shikimin BE-së, mirëpo si është BE-ja atje nuk e shohim dot meqë se paku edhe 5 vjet nuk do të ketë anëtarësime të reja në BE, e kjo do të thotë që mbase edhe shumë më tepër sesa kaq.
Në anën tjetër, ka në BE politikanë e diplomatë, që konsiderojnë që mbase nuk është gjendja e keqe e tillë siç është, për shkak se BE mund të ketë interes të na mbajë jashtë, sepse edhe kësisoj po na kontrollon pothuajse plotësisht. Ne kemi obligimet dhe detyrimet e BE-së por jo edhe benefitet kështu siç është tash. BE-ja t’i jep benefitet për hir të detyrimeve mirëpo kjo gjë s’vlen për neve në Kosovë.
Kosova dhe Shqipëria, në aspektin gjeopolitik që u përmend më herët në fjalën hyrëse të organizatorit, kanë shumë arsye që të mos ia lehtësojnë Serbisë rrugën drejt BE-së. T’i ndihmosh Serbisë përderisa ajo s’ka kërkuar falje e s’na njeh si shtet i pavarur, si Republikë parlamentare, do të thotë t’ia njohësh Serbisë aspiratat hegjemoniste për Kosovën, dhe t’ia falësh krimet e panumërta nga e kaluara.
Fakti që shqiptarët janë komb i fuqishëm, por me shtete të dobëta, kurse serbët janë komb më i dobët se ne, por me shtet të fuqishëm, është një mënyrë tjetër për të thënë që konflikti në Ballkan është midis shqiptarëve si komb dhe Serbisë si shtet, pra jo thjesht konflikt etnik dhe as shqiptaro-serb.
Avancimi i Serbisë – njëherë duke marrë statusin e vendit kandidat e më pas edhe duke i nisur negociatat për anëtarësim të plotë në BE – në integrimet evropiane po e normalizon Serbinë, po bën që Serbia të duket shtet normal i ardhshëm evropian. Ajo po e fshin të kaluarën e saj kriminale kësisoj. Po fshihet arkiva. Po fshihet kujtesa. Aktualiteti dinamik progresiv i saj po e pasivizon të kaluarën, po e lë shumë prapa atë. Qeveria e Kosovës fatkeqësisht është bërë argat aq i mirë i kësaj.
Nëse Serbia hyn në BE para Shqipërisë dhe Kosovës, atëherë do ta shohim se si ajo që i bën Greqia Maqedonisë është asgjë krahasuar me atë që do t’i bëjë Serbia Kosovës dhe Shqipërisë. Pra, Serbia është një shtet që kundrejt shqiptarëve do ta mbyllë derën e anëtarësimit në BE-së, po hyri para nesh atje.
Ndërkohë që Kosova e Shqipëria, njësoj sikurse edhe Maqedonia, Mali i Zi, Bosnja e Serbia, nuk do të hyjnë në këtë dekadë në BE, dhe kur të përfundojë kjo dekadë duhet ta shohim se ku ndodhet BE-ja që të mund të flasim se çka do të bëhet në dekadën e tretë të këtij shekulli, besoj që Kosova e Shqipëria do duhej të integrohen me njëra-tjetrën dhe gjithashtu të ndihmojnë për integrim në bashkim të gjithë shqiptarët në Ballkan.
Një ndër kriteret për integrim në BE është edhe kapaciteti për t’u përballur me presionin e konkurrencës dhe forcat e tregut brenda BE-së. Kjo tregon se duhet forcuar vetë ne e që s’bëhet ndryshe përveç përmes prodhimit vendës. Shqipëria e Kosova janë shumë komplementare me njëra-tjetrën: Shqipëria me klimë mesdhetare, Kosova me kontinentale; Shqipëria me det, male e ujëra, Kosova me fusha e minerale. Prandaj, natyrën e kemi komplementare dhe neve na e përcakton edhe interesi jonë i zhvillimit ekonomik para së gjithash si prodhim që të integrohemi drejt bashkimit.
Po them të integrohemi drejt bashkimit meqë ka një tendencë të disa politikanëve në trojet shqiptare që ta paraqesin integrimin ndërkombëtar midis Kosovës dhe Shqipërisë, si zëvendësim për bashkimin. Pra, “s’ka nevojë të bashkohen Kosova me Shqipërinë, por hajt se po i integrojmë abetaret, transmetuesit elektroenergjetik”, e kështu me radhë. Po bëjnë gjithfarë integrimesh vetëm që të mos ketë bashkim. Unë i përkas atij orientimit që i sheh integrimet si hapa drejt bashkimit e kurrsesi si zëvendësim për bashkimin.
Në BE hyjmë më parë të bashkuar me Shqipërinë, si Kosovë, sesa të ndarë. Jemi të vegjël dhe jointeresantë vetëm si Kosovë. Pra, nuk përfshihesh në BE për shkak të dashurisë, por për shkak se ndanë vlera e qëllime. Në këtë kuptim, kur Kosova bashkohet me Shqipërinë, ne do të bëhemi një shtet shumë më atraktiv për BE-në, sesa siç jemi sot kështu të ndarë. Po u bashkua Kosova me Shqipërinë, atëherë edhe me territor edhe me popullsi jemi përafërsisht sa Danimarka.
E di se në muajt e vitet e fundit janë shtuar ankesat ndaj nacionalizmit shqiptar. Por, nacionalizmi i shqiptarëve si popull nuk është vetëm reagim ndaj nacionalizmave të fqinjëve, por edhe reagim ndaj mungesës së nacionalizmit shqiptar në sistemin shtetëror dhe institucionet e tij. Andaj, shfaqja e dukja e nacionalizmit shqiptar është disi e sforcuar. Kur Republika e Shqipërisë dhe e Kosovës të jenë më nacionaliste, shqiptarët do të duken më pak nacionalistë. Shqiptarët duken më shumë nacionalistë sesa që janë, për shkak se shtetet nuk i kanë nacionaliste siç zakonisht ndodhë në vendet e BE-së dhe jo vetëm aty. Pra, deficienca nacionaliste e sistemeve dhe institucioneve tona shtetërore, bën që nacionalizmi në popull të jetë më i theksuar. Mbase francezët, gjermanët dhe të tjerët në BE duken më pak nacionalistë, për shkak se një pjesë të madhe të nacionalizmit atyre ua kryen shteti, dhe ata nuk kanë nevojë si popull e si qytetarë të jenë nacionalistë, sepse institucionet e shtetit i kanë të tilla. Ne, duke mos i pasur institucionet e shtetit nacionaliste, patriotike, atëherë patriotizmi dhe nacionalizmi i popullit del disi më i sforcuar dhe më i dukshëm sesa që është tek të tjerët.
Kemi dëgjuar edhe politikanë të cilët thonë se ka kaluar koha e patriotizmit. Thua se patriotizmi është sikur fakulteti që e merr një diplomë dhe përfundojnë studimet. Patriotizmi duhet të ekzistojë sa të jetë jeta e njeriut, dhe disi jo vetëm kaq. Njerëzit edhe kur vdesin ua mbulojnë kufomën a arkivolin me flamur kombëtar. Pra, nuk kalon a tretet patriotizmi as pas vdekjes se lëre më gjatë jetës. E për përshtypjen time, ata që thonë se ka kaluar koha e patriotizmit nga radhët e politikanëve, në fakt, disi duan të na thonë se tash ka ardhur koha e hajnisë. Pra, duan të na thonë se ka kaluar koha e patriotizmit dhe interesit të përgjithshëm, e tash ka ardhur koha e hajnisë dhe e interesit personal.
Dikur bashkimi kombëtar cilësohej në Kosovë si synim optimal kurse pavarësia kompromis, mandej pavarësia synim optimal kurse protektorati ndërkombëtar kompromis. Sot, Kushtetuta e Ahtisaarit është bërë tavan që po zbret, është bërë qëllim maksimal, ndërsa po optimalizohet ndarja e brendshme e Kosovës. Përderisa ne shqiptarët i presim tepër gjatë integrimet ndërkombëtare, nuk duhet të harrojmë se kemi bërë e po bëjmë tepër shumë koncesione kombëtare.
Kundër bashkimit të Kosovës me Shqipërinë dihet se është Serbia. Dhe, mandej, miq ndërkombëtarë të saj dhe ndërkombëtarë të tjerë që disi i frikësohen kësaj. Por, është edhe elita provincialiste kosovare: njerëzit që duan të duken të mëdhenj në një vend sa më të vogël. Them kështu, sepse shumica e kundërshtarëve të bashkimit kombëtar të shqiptarëve vijnë nga koniukturat udhëheqëse shqiptare politike, gazetareske, publicistike, e kështu me radhë, e jo nga populli shqiptar apo nga të huajt.
Disa prej tyre thonë se nuk lejon Kushtetuta e Kosovës bashkimin. E vërtetë: neni 1.3 e ndalon bashkimin e Kosovës me një shtet tjetër. Dhe, po, do të mund të pajtoheshim e të themi që nga kjo pikëpamje juridiko-kushtetuese dhe formaliste bashkimi kombëtar mbase nuk është legal. Por, ai gjithsesi është legjitim. Mirëpo, pikërisht këso çështjesh që janë legjitime e nuk janë legale e bëjnë politikën avantgardë. Prandaj, në këtë aspekt, kemi nevojë më shumë se kurrë për politikanë kombëtarë për bashkim kombëtar, të cilët ia japin këtë substancë politikës në kuptimin e politikbërjes.
Politikanët qeveritarë kosovarë përgjithësisht mendojnë lokalisht dhe nuk veprojnë kombtarisht. Politikanët shqiptarë, në përgjithësi, i lavdërojnë personalitetet e shquara kombëtare përgjatë historisë, porse në të njëjtën kohë nuk dëshirojnë ta vazhdojnë rrugën e tyre. Ama populli është për bashkim. Për integrimin dhe bashkimin e shqiptarëve, dëshira e popullit në të gjitha anët e të gjithë kufijve që na ndajnë është shumë më e madhe sesa angazhimi i politikanëve. Unë besoj që liderët nuk duhet t’i prijnë popullit por duhet ta ndjekin popullin. Dhe, bëhet bashkimi kombëtar. Nëse liderët duhet të prijnë për çështje të tjera, atëherë më mirë është t’iu thuhet se për çështjen e bashkimit kombëtar mos prini, por ndiqeni popullin. Dhe, referendumet do ta tregonin të vërtetën e vullnetit dhe të interesit të popullit, e këtë gjë e kanë treguar edhe sondazhe të ndryshme.
Ka edhe aso që thonë se bashkimin kombëtar duhet ta realizojnë me punë pa fjalë. Pra, ta realizojmë heshturazi. Ta bëjmë bashkimin kombëtar pa e përmendur atë. Mirëpo, profesor Feraj e ka një tezë shumë interesante, ku thotë se bashkimin kombëtar nuk mund ta realizojmë tinëz. Bashkimi kombëtar është tepër i madh për ta realizuar tinëz. Nuk mund ta bëjmë fshehurazi. Dhe, madje rrezikojmë si kauzë ta kriminalizojmë, për shkak se tinëz veprojnë kriminelët. Është e drejtë, vullnet, interes dhe nevojë e jona bashkimi i shqiptarëve, dhe nuk kemi nevojë ta bëjmë këtë tinëz. Mbase e ka edhe një efekt tjetër negativ që nëse provojmë ta bëjmë tinëz, siç edhe ndoshta është parë ndonjëherë, atëherë krejt çfarë ndodh është që përfundojmë me tepër shumë vetëcensurë. Ke aq shumë shqiptarë që e duan bashkimin kombëtar por ja që nuk e thonë. Mandej, bërja e bashkimit kombëtar pa e thënë shndërrohet si një pretekst për të mos e thënë, e në fund edhe për të mos e bërë.
Luftimi i identitetit kombëtar shqiptar bëhet nganjëherë duke e zbehur kujtesën tonë, nganjëherë duke e rrudhur përfytyrimin për veten tonë. E, kur dështojnë të dyja këto, zakonisht përmenden dallimet e brendshme midis shqiptarëve. T’i pranosh dallimet ndërmjet popullit në Shqipëri, Kosovë, Mal të Zi, Maqedoni e Luginë të Preshevës, në dimensionet kombëtare, do të thotë ta përbrendësosh dallimin në mes të sundimeve në të cilat ndodheshin shqiptarët në këto vise përgjatë shekullit XX. Këto janë dallime midis sundimeve, e jo midis shqiptarëve. Nëse ia mveshë shqiptarëve dallimin midis sundimeve, kjo do të thotë t’i përbrendësosh ato sundime. Sundimet e ndryshme mbi popullin e kombin tonë, dhe përvojat e ndryshme në anët e kufijve të imponuar me dhunë, nuk janë edhe identitete të ndryshme. Aq më pak identitete të ndryshme kombëtare. Besoj që të gjithë pajtohemi në këtë aspekt se më të mëdha janë dallimet midis fshatit dhe qytetit në Shqipëri, Kosovë e Maqedoni, sesa midis shqiptarëve të Shqipërisë, Kosovës dhe Maqedonisë. Merreni cilëndo komunë në Shqipëri, Kosovë e Maqedoni, dhe gjeni dallimet fshat-qytet, ju dalin dallimet më të mëdha sesa ato të shqiptarëve që jetojnë në këto shtete të ndryshme.
Shteti i Shqipërisë dhe i Kosovës duhet të vihen në shërbim të faktorizimit të kombit shqiptar kudo që ai është. Shqipëria dhe Kosova, si dy shtete, nuk duhet të bëjnë vetëm marrëveshje me njëra-tjetrën duke u konfirmuar si të ndara, por duhet të krijojnë institucione të përbashkëta.
BE-ja e ka kryesisht valutën e përbashkët, e ka tërësisht tregun e përbashkët, dhe e ka bankën qendrore unike, porse këto u treguan të pamjaftueshme dhe bashkimi politik në BE po shfaqet i domosdoshëm. Nuk mund të jetë ndryshe as me bashkimin e Kosovës me Shqipërinë: integrimet në aspekte të ndryshme duhet kurorëzuar patjetër me bashkimin politik.
Bashkimi kombëtar do të kontribuonte në çlirimin social të shqiptarëve. Bashkimi kombëtar do të rriste resurset natyrore e lëndët e para, fuqinë punëtore, madhësinë e tregut, kapacitetet zhvillimore, administrative, menaxhuese e intelektuale.
Bashkimin kombëtar të shqiptarëve nuk do ta bëjnë të pasurit që duan të pasurohen edhe më shumë, sepse kjo po ndodh edhe tash kur jemi të ndarë sepse shqiptarët e pasur përgjithësisht janë tregtarë e jo prodhues. Por, motorë të bashkimit të shqiptarëve do të jenë të varfrit dhe klasa e mesme. Të varfrit si masa popullore, klasa e mesme si një klasë nga e cila përgjithësisht burojnë intelektualët.
Në BE ndodh bashkimi ndërkombëtar (midis shteteve) dhe jo bashkimi kombëtar (i shqiptarëve). Bashkimi kombëtar i shqiptarëve nuk e kundërshton Bashkimin Evropian por as nuk mund të zëvendësohet prej tij. Në njërën anë nuk mund të thuhet se nuk duam të bashkohemi në Evropë sepse e duam bashkimin kombëtar: mund ta bëjmë bashkimin kombëtar dhe të anëtarësohemi në BE. Dhe, në anën tjetër, nuk mund të thuhet se nuk do të bashkohemi si shqiptarë, sepse do të bashkohemi në Evropë: në Evropë bashkohemi me Holandën, Gjermaninë, Francën, Danimarkën, Italinë, etj., ndërkaq ne shqiptarët nuk mund ta kemi bashkimin kombëtar të zëvendësueshëm me BE-më.
Të gjitha viset e Ballkanit perëndimor kanë interes që të inkuadrohen në BE, aq më tepër që ka mungesë të politikave socialdemokrate, që i karakterizon barazia, solidaritet, shteti aktiv në ekonominë prodhuese e kështu me radhë. Por, mbase për dallim prej shteteve të tjera, Shqipëria nuk ka ndonjë motiv që të hyjë në BE për shkaqe të sigurisë. Shqipëria është shteti më i sigurt në Evropë sepse rrethohet me shqiptarë!
Shpesh ju ka rastisur që të shihni, ose në media ose në debate institucionale, mbi atë grumbullin e pyetjeve që iu bëhen njerëzve që duan bashkim e integrim: A je ti për bashkim kombëtar? A je ti për integrim në BE? Po për integrim në NATO? A je për? Nuk na e lejojnë të drejtën për bashkim me Shqipërinë dhe as për integrim në BE e NATO, na kanë bllokuar në paradigmën e stabilitetit që përkthehet në stagnim ekonomik dhe mjerim social për ne, dhe tash na pyesin për dëshirat që kushedi kur do të plotësohen. Na pyesin për dëshirat në kushtet kur na e mohojnë vullnetin. Pse do duhej të përgjigjeshim ne a jemi për integrim a për bashkim, ndërkohë që askund nuk është e drejta për to? Por, kjo është beteja politike ku ofensiva është shumë e rëndësishme. Rezultatin eventual të së drejtës së mohuar e interpretojnë si dëshirë tonën përmes pyetjeve së tyre. Prandaj, ne duhet të flasim shumë më tepër me gjuhën e vullnetit dhe të drejtës sonë, e të interesit tonë, më parë e më shumë sesa me gjuhën e përgjigjeve ndaj pyetjeve që nuk janë të sinqerta.
Përfundimisht, bashkimi i Kosovës me Shqipërinë si hap i parë dhe më i rëndësishmi i bashkimit kombëtar, nuk është çështje luksi por nevojë ekzistenciale për kombin tonë. Nuk është se mund ta zgjedhim ose jo. Ai po na zgjedhë neve, ashtu që ne të mund të zgjedhim më pastaj. Duke e pasur vullnetin dhe dëshirën, pa të drejtën për bashkim, megjithatë pashmangshëm bashkimi po bëhet nevojë e jona. Jam i bindur që bashkimi i shqiptarëve është e ardhmja e tyre. Ne të ardhmen e kemi të përbashkët sepse do të jemi bashkë. Ne edhe të kaluarën e kemi të përbashkët sepse gjithmonë ishim bashkë, në të mirat e në të këqijat. Ne jemi të ndarë vetëm në të tashmen tonë, e cila po shkon me shpejtësi.
* E dergoi per DIELLIN zyra e Albin Kurtit.Ky eshte fjalimi i Albin Kurtit në ligjëratën “Integrimi brendashqiptar përballë integrimit në BE” në Shkollën për Lidership të Qendrës për Zhvillim dhe Demokraci në Shkup, mbajtur më 11 prill 2015