Archives for October 2015

THIRRJA E KRYEMINISTRIT RAMA NE OKB

October 2, 2015 by dgreca

Rama thirrje Kombeve të Bashkuara për njohjen e pavarësisë së Kosovës: Kjo vlen shumë edhe për Serbinë/

Kryeministri Edi Rama bëri thirrje nga Asambleja e Kombeve të Bashkuara që vëndet të bashkohen e të krijojnë së bashku një kartë të përbashkët arsimore për të rinjtë.Ai gjithashtu bëri thirrje për njohjen e pavarësisë së Kosovës nga vendet e OKB-së, që ende nuk e kanë bërë një gjë të tillë, teksa pasqyroi edhe zhvillimet e fundit në rajonin e Ballkanit si dhe disa nga reformat e ndërmarra nga qeveria shqiptare.

Kryeministri Edi Rama, duke folur për një botë që nuk është më bardh e zi, por gri, propozoi krijimin e një karte globale për arsimin e të rinjve në mënyrë që në të ardhmen, të ketë më shumë tolerancë dhe mirëkuptim mes vendeve dhe komuniteteve të ndryshme.

Ai tha, se përmes kësaj karte mund të frymëzojmë të rinjtë që të duan më shumë paqen dhe zhvillimin dhe t’i largohen konflikteve.“Vende të vogla e të mëdha të bëhen bashkë dhe të ecin drejt zhvillimit. Kjo nuk mund të fshijë përçarjet, por nëse u tregojmë të rinjvee rrugën e duhur, ata do ta ndërmarrin atë”, tha Rama.Ai nënvizoi se Shqipëria do të përfshijë një kartë të tillë në sistemin arsimor.

Kryeministri Rama gjatë fjalës së tij, apeloi që vëndet pjesë e OKB-së që nuk e kanë njohur ende pavarësinë e Kosovës, ta bëjnë atë.

Sipas tij, kjo vlen shumë edhe për Serbinë. “Pas vitesh me luftëra e konflikte, vitin e kaluar nuk drejtuam armët ndaj dritareve të fqinjve, por u takuam me ta”, theksoi Rama.

Ai vuri në dukje rëndësinë se forcimi i paqes në rajon vjen përmes njohjes së Kosovës. “Një veprim jetik në forcimin e paqes në rajon do të ishte njohja e Kosovës. Më lejoni t’u them vendeve të OKB-së që nuk e kanë bërë një gjë të tillë, të njohin pavarësinë e Kosovës se kjo është në ndihmë të paqes dhe stabilitetit të rajonit, do të largojnë frikën dhe nuk do të shohin më nga e kaluara. Njohja e Kosovës nga të gjitha vendet e Asamblesë së Përgjithshme do të jetë një gjë e mirë edhe për Serbinë”, vijoi Rama.

Bashkëjetesa fetare ishte një pikë tjetër e qasur nga Kryeministri Rama në fjalën e tij. “Jemi shumë krenar që vendi ynë është simbol i bashkëjetesës dhe harmonisë fetare”, tha Rama, duke kujtuar dhe vizitën e Papa Françeskut në Tiranë.

Fjala e plotë e Kryeministrit Edi Rama në Asamblenë e Përgjithshëm Kombeve të Bashkuara:

Një vit më parë, Papa Françesku filloi vizitat e tij në Europë nga Shqipëria.

Ne pamë javën e kaluar, këtu në Amerikë, shpresën dhe gëzimin që ai mund t’i sjellë vendit më të pasur dhe më të fuqishëm në botë.

Imagjinoni gëzimin që ai solli tek ne dhe për më tepër kur lëvdoi Shqipërinë duke thënë se ne ishim dëshmia “se bashkëjetesa e frytshme dhe paqësore midis njerëzve dhe komuniteteve që i përkasin besimeve të ndryshme është jo vetëm e dobishme, por është konkretisht e mundur dhe realitet.”

Ne jemi me të drejtë krenarë për këtë trashëgimi që na bën të jemi, sipas fjalëve të Papa Françeskut, një përvojë e gjallë e vëllazërisë fetare, në një kohë kur ekstremizmi fetar, dhuna dhe terrorizmi janë duke shkaktuar vuajtje të parrëfyeshme.

Dhuna dhe ekstremizmi kanë detyruar masa të mëdha njerëzish të shpërngulen, të cilat të kujtojnë Eksodin e kohëve biblike. Me mijëra fëmijë, gra dhe burra që vijnë në pragun e shtëpive tona në Ballkan, për të kërkuar siguri dhe mbrojtje në Europë.

Sikurse, ndoshta e dini, konflikti dhe dhuna me bazë etnike nuk janë të huaja për ne në Ballkan.

Megjithatë sot, ne si rajon mund të guxojmë më në fund të shikojmë të ardhmen me shpresë dhe të tregojmë se një tjetër mënyrë për të shkuar përpara është e mundur.

Për herë të parë vitin e kaluar, pas njëqind vitesh konfliktesh dhe konfrontimesh të ngrira ose aktive në Ballkan, armët nuk u drejtuan më kundër asnjë dritareje fqinji. Pas një shekulli të shënjuar nga konflikti, më në fund patëm një vit bashkëpunimi për ta bërë paqen e arritur, një paqe të denjë për t’u jetuar.

Bisedimet mes Serbisë dhe Kosovës, një shtet i ri që kontribuon për stabilitetin në rajon, kanë bërë të mundur që të dy vendet të gjejnë zgjidhje të përbashkëta për një sërë çështjesh dhe për të mirën e popujve të tyre.

Dhe më lejoni t’ju bëj thirrje këtu, të gjithë atyre midis jush që ende nuk e kanë njohur Kosovën, për ta bërë këtë. Duke e njohur Kosovën, japin një kontribut të drejtpërdrejtë për forcimin e stabilitetit, paqes dhe bashkëpunimit në një rajon që vitin e kaluar u shndërrua në një histori të rëndësishme suksesi i shpresave dhe ëndrrave të së ardhmes, që mbizotërojnë mbi frikën dhe ankthet e së kaluarës.

Njohja e plotë e Kosovës nga të gjitha kombet e kësaj Asambleje do të jetë diçka e mirë edhe për Serbinë.

Vjet, unë isha i pari Kryeministër shqiptar që vizitoi Beogradin, pas 68 vjetësh.

Nga Samiti i Vjenës për Ballkanin në gusht të 2015-ës, rajoni ynë është duke zhvilluar me sukses një sërë bashkëpunimesh, përfshirë atë në fushën e shkëmbimeve rinore, të promovuar nga Shqipëria dhe Serbia, të frymëzuar nga modeli i shkëmbimeve rinore mes Francës dhe Gjermanisë pas Luftës së Dytë Botërore.

Ne jemi duke u përqendruar tek kjo në mënyrë në veçanti, sepse është thelbësore për t’i edukuar të rinjtë tanë atë çfarë historia na ka mësuar: Është më mirë të vlerësojmë dallimet tona dhe jo t’i luftojmë ato; të mësojnë nga e kaluara jonë jo dhe jo të jetojmë në të, pavarësisht vendit, gjuhës, ngjyrës, fesë dhe besimit.

Zonja dhe zotërinj,

Organizata e Kombeve të Bashkuara është angazhuar në një komunikim të paprecedent me qindra dhe mijëra të rinj. Ajo ka zhvilluar Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm, duke marrë parasysh shpresat dhe pritshmërinë e tyre.

Ndërkohë që ne përforcojmë zotimin tonë për të arritur këto objektiva, le t’i vendosim të rinjtë në qendër të kësaj axhende.

Vende, të mëdha dhe të vegjël, të mblidhemi së bashku dhe të fillojmë procesin e zhvillimit të një Karte Globale, e cila të vendosë në qendër të saj arsimimin e të rinjve tanë dhe vendosmërinë për të ofruar një të ardhme më të mirë për ta.

Në Shqipëri do të ndërmarrim një reformë që do të përfshijë në programin shkollor një Kartë të këtyre vlerave. Gjithashtu jemi duke punuar fort për të çuar përpara një sërë reformash të rëndësishme, duke përfshirë atë në arsim, në administratën publike, në energji, zhvillimin ekonomik, drejtësi dhe luftën kundër krimit.

Shqipëria është e gatshme për të qenë pjesë e një ekipi global, i cili do të takohet këtë dhjetor në Paris, për të vendosur mbi masat për mbrojtjen e mjedisit në përputhje me objektivat e zhvillimit të qëndrueshëm dhe qëllimet e marrëveshjes ndërkombëtare INDC.

Kjo ngjarje e paprecedentë do të jetë efektive nëse, ashtu sikurse në një skuadër të madhe, gjithsecili do luajë rolin e vet.

Megjithatë, në një epokë të mbushur nga sfidat e mëdha siç janë ndryshimi i klimës, ekstremizmi i dhunshëm, varfëria, pabarazia, korrupsioni dhe trafiqet e paligjshme, le të sigurojmë mbi të gjitha të ardhmen, duke u mësuar të rinjve vlerat e tolerancës, respektit dhe mirëkuptimit, pavarësisht vendit, gjuhës, ngjyrës, fesë dhe besimit.

Zonja dhe zotërinj,

Përpara se të bëhesha politikan, unë kam qenë artist. Në fakt, çdo ditë më pëlqen ende të marr një laps, një stilolaps ose një penel, qoftë edhe për disa minuta dhe të vizatoj, shkarravis, ose të pikturoj.

Të gjithë ne jemi duke u përpjekur të pikturojmë tablonë tonë të madhe, me mënyrat tona të ndryshme, të përcaktojmë një vizion të qartë dhe të punojmë në atë drejtim. Nëse bota do ishte një pikturë, sot ajo do të ishte më shumë gri sesa bardhë e zi. Ka pak gjëra të sigurta dhe aty do të kishte shumë penelata të ndritshme dhe të forta ngjyrash që paralajmërojnë për shumë rreziqe, shumë kërcënime.

Por këtu, në këtë vend, ka vlera dhe parime që mund të vlejnë për të gjitha sfidat me të cilat përballemi në botë dhe ne kemi nevojë për ato vlera dhe parime tani më shumë se kurrë.

Në një kohë lufte tragjike dhe oshtima armësh, Ëinston Churchill ka thënë:

“Fjalët janë e vetmja gjë që zgjat përgjithmonë.”

Le t’i prezantojmë me fjalë këto vlera dhe parime të tolerancës dhe të respektit për diversitetin e feve, identiteteve, kulturave, historive dhe besimeve, të gjithë ne, në kurrikulumet tona shkollore, duke njohur humanizmin e përbashkët që bashkëndajmë të gjithë.

Natyrisht, parimet dhe vlerat e tolerancës, të shkruara e zeza mbi të bardhë në një Kartë Globale, nuk mund të fshijnë ekstremizmin e dhunshëm, urrejtjen, stereotipet, diskriminimin dhe plagët që këto kanë shkaktuar.

Megjithatë, këto vlera të shprehura në fjalë, që duhet të mësohen dhe edukohen në shkolla, mund të jenë ura të qëndrueshme që lidhin zemrat dhe mendjet në një veprim të përbashkët dhe botën tonë për një të ardhme më të mirë.

Garancia më e mirë për një të ardhme më të mirë janë zemrat dhe mendjet e të rinjve tanë. Nëse do u tregojmë atyre rrugën e drejtë, ata do të ecin në të.

Le të përpiqemi të bëhemi së bashku me ta, një ekip më i madh, duke dëshmuar para së gjithash që ne- burra, gra, individë, popuj dhe civilizimi i botës sonë– jemi të bashkuar nga fakti se i përkasim njerëzimit tonë të përbashkët dhe duhet të punojmë për të ndërtuar një të ardhme të përbashkët dhe të qëndrueshme për të gjithë; pavarësisht vendit, gjuhës, ngjyrës, besimit.

BASHA NE GJERMANI, MBESHTETJE NGA PARTIA E KANCELARES

October 2, 2015 by dgreca

Basha: Deputetët gjermanë inkurajuan miratimin me konsensus të ligjit për dekriminalizimin/

CDU e Kancelares Merkel i jep mbështetje të plotë dhe të gjithanshme Partisë Demokratike në aksionin e saj politik dhe në hartimin e programit qeverisës.Lajmin e bëri të ditur Kryetari Partisë Demokratike, Luzim Basha në faqen e tij Facebook.

“Me zyrtarët e lartë gjermanë, ndamë shqetësimet lidhur me zhvillimet në Shqipëri, të cilat po shkojnë në drejtim të kundërt me parimet e vendeve demokratike dhe janë larg përmbushjes së standarteve europiane”, shkruan Basha,

“Kusht i panegociueshëm për fillimin e bisedimeve për anëtarësimin e Shqipërisë në Bashkimin Europian mbetet për partnerët gjermanë, dekriminalizimi i politikës shqiptare. Gjatë takimeve që zhvillova në Berlin, deputetët gjermanë vlerësuan propozimet e Partisë Demokratike dhe inkurajuan miratimin me konsensus të ligjit për dekriminalizimin”, vijoi ai.

“Një tjetër shqetësim i diskutuar në takimet me deputetët gjermanë ishte dhe procesi zgjedhore i 21 qershorit. Deputetët gjermanë dhe kreu i Komisionit për Çështjet Europiane në Bundestag, Gunther Krichbaum, i kanë cilësuar tërësisht të papranueshme për një vend që aspiron të bëhet anëtarë i Bashkimit Europian, shkeljet e konstatuara në raportin e OSBE-ODIHR-i, për zgjedhjet”, bëri të ditur Kreu i PD.

Basha foli edhe për debatin politik të CEZ. “Mega afera CEZ, ishte po ashtu çështje e bisedës. Mora mbështetjen e plotë të partnerëve tanë gjermanë, për iniciativën e Partisë Demokratike, për të angazhuar hetues ndërkombëtarë për zbardhjen e kësaj afere si mënyra më e mirë për një hetim të plotë dhe të besueshëm”, shkruan Basha.

Ai bëri të ditur se, Partia Demokratike po bashkëpunon ngushtësisht me kristiandemokratët e Kancelares Angela Merkel për hartimin e alternativës së saj; programin qeverisës të demokratëve për zgjedhjet e ardhshme parlamentare. “CDU, po na jep ekspertizën e saj për ofertën tonë të zhvillimit të vendit dhe kthimit të shpresës qytetarëve tanë që të ndërtojnë të ardhmen në Shqipëri dhe jo të shohin si shpresë emigrimin”, përfundon postimin Basha.

KOSOVA: NJË SHTET NË TRANZICION

October 2, 2015 by dgreca

FJALA E PRESIDENTES NË FORUMIN BOTËROR TË LIDERVE NË UNIVERSITETIN COLUMBIA/

I nderuari Z. Dean/

Të nderuar mysafirë,/

Zonja dhe Zotërinj,/

Jam e nderuar që kam mundësinë të rikthehem këtu në Universitetin Columbia, në serinë e Forumeve të Liderëve Botërorë, dhe të flas mbi angazhimet për ndërtimin e një paqeje të qëndrueshme si dhe t’ju përkujtoj entuziazmin, forcën dhe shpresën e cila na mbanë përgjatë kësaj periudhe të tranzicionit.

Edhe unë, si shumë bashkëqytetarë të mi, kam përjetuar periudhën e represionit dhe të luftës. Dhe poashtu kam humbur miq dhe të dashur të mi gjatë këtij konflikti të tmerrshëm.

Dhe shpesh kam menduar se çfarë është ajo që inspiron shoqëri të tëra që të lëvizin përpara. Si e gjejnë ato atë forcë dhe vullnet për rimëkëmbje ?

Për shumë pjesëmarrës në audiencë sot lufta e Kosovës e vitit 1998 dhe intervenimi humanitar i NATO-s I cili ndaloi gjenocidin e Serbisë ndaj shqiptarëve të Kosovës në vitin 1999 është një e kaluar e largët.

Por, kjo e kaluar nuk është edhe aq e largët për ju. Ajo çfarë populli i Kosovës dhe komuniteti ndërkombëtar ka bërë dhe po e bën akoma, është relevante edhe sot e këtu për të ardhmen e intervenimeve dhe shtet ndërtimit.

Ajo ofron mësime të rëndësishme për atë se si duhet të lëvizet përpara pas konflikteve, gjë për të cilën dua t’ju flas sot.

Njëzet vjet më parë ne nuk mund të punonim, nuk mund të shkonim në shkollë e as nuk mund të ecnim rrugës pa u keqtrajtuar nga policia serbe.Ne ishim shumë të varfër, nuk mund të votonim dhe ishim më të prekur nga përdhunimet dhe vrasjet. Thjeshtë, ne nuk mund të jetonim.Sot, jemi akoma një vend i varfër por jemi gjallë dhe të lirë.Ne kemi shndërruar vetveten nga një komb i cili nuk guxonte të ëndërronte në një komb me shumë e shumë ëndrra.E kuptuam shumë shpejt pas përfundimit të luftës në Kosovë, kur konflikti morri fund, se mbijetesa nuk është e vetmja brengë.Ka aq shumë humbje për të mbajtur zi për ta, Ka shumë, – tepër shumë- varre për tu hapur. Dhe më e keqja, ka aq shumë nga ta të cilët janë të humbur, njerëz të zhdukur, për të cilët nuk mund as të hapim varre.Ka edhe shtëpi për tu rindërtuar, si dhe sfida të rikyqjes së rrymës elektrike dhe ujit.Një sistem të tërë të edukimit për ta vendosur sërish në binarë. Një ekonomi të kolabuar për ta rigjallëruar. Lidhje dhe marrëdhënie për ti rivendosur, tensione për të menaxhuar si dhe fuqi për të negociuar.Ka shumë prioritete garuese ndërmjet veti. Në fakt, ka aq shumë për të bërë dhe secila çështje shndërrohet në prioritet.

Ne kemi lëvizur shumë nga faza e emergjencës.Kosova nuk është më një vend i shkatërruar nga lufta. Nga viti 2008, është një shtet I pavarur, shteti më I ri në Evropë.Gjatë shtatë viteve të kaluara, ne kemi forcuar suverenitetin tonë. Institucionet tona demokratike janë shëmbëlltyrë e demokracisë sonë parlamentare të cilën e kemi ndërtuar.Ne kemi mësuar së demokracia është çështje komplekse. Se ndërtimi i një shoqërie gjithëpërfshirëse është një ambicie, një punë gjithmonë në vazhdim.Ne mundemi dhe gjithmonë duhet të punojmë më mirë. Ne jemi duke mësuar se si të jetojmë së bashku dhe se si të gjejmë forcë në dallimet tona etnike dhe fetare.Ne jemi akoma duke u munduar të krijojmë një ekonomi të hapur, me konkurrencë të barabartë dhe pa korrupsion.Disa kanë filluar të ndihen të lodhur nga mosarritja e premtimeve për prosperitet si dhe përparim social dhe ekonomik.Ne dëshirojmë që gjenerata e re e Kosovarëve të qëndrojë në Kosovë dhe ta ndërtojë vendin e tyre, dhe të mos e lëshojë vendin në kërkim të mundësive jashtë kufijve.Këto janë disa nga pasojat e menjëhershme dhe të dukshme të luftës dhe rindërtimit. Por, ka edhe të tjera pos atyre që vërehen në shikim të parë.Jo shumë kohë më parë, në fillim të mandatit tim si Presidente e Kosovës, unë isha ftuar që të flas në një konferencë rreth fuqizimit të gruas.Me një president femër, e para ndonjëherë në historinë e Ballkanit, Kosova tërhiqte shumë vëmendje. Brenda dhe jashtë Kosovës kjo shihej si mundësi për më shumë përfshirje në vendim marrje të grave.Në konferencë, ne diskutuam për situatës së përgjithshme. Ne shpenzuam shumë kohë duke diskutuar për barazinë në vende pune, mundësi të barabarta edhe drejtën e grave në pronë dhe pronësi.Ne brengoseshim se a ishte e drejtë kuota prej 30 për qind pjesëmarrje të grave në institucionet e Kosovës.

Se a thua këto masa do të bëheshin ndonjëherë të qëndrueshme.

Se a kishte arsye për të besuar dhe a ka përvoja të tilla për të na siguruar, se kuotat do të jenë efektive, dhe atë jo vetëm për gratë.Në u ndjemë të përfshira- pjesë e debatit të rëndësishëm në nivel global mbi mosbarazinë gjinore.Ne e ndjemë se debati ynë ishte duke ndodhur në kohë të duhur, ishte përparimtar dhe në nivel me trendet globale.E ndjemë së përkundër faktit se sapo kishim dalur nga lufta, çështjet tona nuk kishin dallim nga ato të vendeve tjera.Por ajo se çfarë më treguan disa gra të cilat qëndronin në një skaj të sallës së konferencës, më ndryshuan mua rrënjësisht, dhe mënyrën se si mendoja për këto çështje.Ato ishin të mbijetuara të dhunës seksuale, disa nga mijëra gra të cilat ende mbajnë vrragët në vete, plagë fizike dhe psiqike të këtij lloji të torturës- përdhunimit si mjet lufte.Njëra nga ato më tha se ajo ishte përdhunuar para familjes së saj kur forcat serbe erdhën ti largonin sipas planit të kampanjës së tyre për pastrim etnik.Tjetra foli për grupe te grave të mbajtura të mbyllura dhe të përdhunuara për javë me radhë. Kjo ishte hera e parë që ato ndanë tregimet e tyre me dikë jashtë rrethit të ngushtë të të mbijetuarve.

Si shqiptare kosovare dhe më vonë si zyrtare policore, e cila ndihmoi në ndërtimin e Forcës së Policisë së Kosovës, unë isha në dijeni për këto krime të tmerrshme të kryera ndaj grave të Kosovës.

Kisha lexuar për një nënë e cila nuk mund ti thoshte askujt se vajza e saj ishte e përdhunuar edhe shumë kohë pasi ajo ishte e gjetur e vdekur në bunarin e shtëpisë.

Me një kampanjë sistematike të përdhunimit, të ndërmarrë gjatë luftës në Kosovë, forcat Serbe të sigurisë kishin për qëllim që lufta të vazhdonte edhe shumë kohë pasi që kishte përfunduar.

Të linin prapa tyre një shoqëri të frikësuar, të vrragosur, të turpëruar dhe tërësisht të thyer. Një shoqëri të paaftë për të treguar atë së çfarë i ka ndodhur grave të tyre.

Poashtu, isha në dijeni për punën e palodhur të grave aktiviste të cilat i kishin dedikuar jetërat e tyre në ndihmë të të mbijetuarave të përdhunimit, sido që ato kishin vendosur të trajtonin traumat e tyre.

Këto aktiviste ishin shtyllat mbi të cilat të mbijetuarat e dhunës seksuale u mbështetën për më gjatë se një dekadë.Pjesa tjetër e shoqërisë ishte e shumë e preokupuar me rindërtimin e shtëpive dhe ndërtimin e narativeve heroike të cilat normalisht ndodhin pas luftërave çlirimtare, për të treguar kujdes ndaj të mbijetuarave të përdhunimit.

Në periudhën kaotike të pasluftës, dhe në mungesë të drejtësisë për të mbijetuarat, shumica e tyre zgjodhën heshtjen e plotë.Disa prej tyre të cilat vendosën që tu flasin për këtë familjeve të tyre mbetën të vetmuara për shkak të stigmës të cilën përdhunimi e mban mbi vete në Kosovë, e Kosova nuk është i vetmi vend ku kjo ndodhë.Prokurorët ndërkombëtarë kanë dokumentuar krimet e luftës dhe krimet ndaj njerëzimit të kryera nga forcat serbe në Kosovë. Ata edhe I kanë gjykuar kryesit e veprave.Por nuk ka pasur gjykime për kryesit e përdhunimeve, as në Hagë, as në Kosovë, edhe pse Kosova administrohej nga Kombet e Bashkuara.Të mbijetuarat rrallë herë dolën të flasin për tmerrin e ushtruar mbi to. E as shoqëria kosovare nuk fliste për këtë çështje, pjesërisht për shkak të faktit se ne nuk dinin se si ta trajtonim këtë çështje.Kur gjykatat, ato ndërkombëtare dhe ato lokale, dështuan të sigurojnë drejtësi edhe pas pesëmbëdhjetë vitesh, unë u zotova se shteti të cilin e krijuam, për të cilin ato kishin vuajtur aq shumë, nuk do ti dëshpëronte ato përsëri.E tmerruar nga vështirësitë ekonomike, përjashtimi shoqëror si dhe me viktimizimin e vazhdueshëm të mbijetuarave të përdhunimit, në vitin 2012, vendosa ti bashkohem kauzës së tyre. Fillova të ndërmarr kampanja në të mirë të tyre, dhe mbështesja vendosjen e statusit ligjor për to si viktima civile të luftës.Paqja e jonë nuk do të ishte e plotë derisa ato nuk do të gjenin paqe. Ndërtoja mbi dijen dhe ekspertizën e rrjeteve te ndryshme të grave të cilat ndihmuan të mbijetuarat e përdhunimit gjatë luftës.

Vitin e kaluar unë themelova Këshillin Kombëtar për të Mbijetuarit e Dhunës Seksuale gjatë Luftës, për ta vendosur këtë çështje në zyrën më të lartë në vend dhe në maje të agjendës sime.

Ky Këshill përmban në vete entitete të ndryshme, nga ministritë , komisione parlamentare, deri te OJQ-të e grave, me qëllim që në mënyrë gjithëpërmbledhëse të merret me çështje legjislative dhe politikëbërëse.

Deri tani, kemi arritur të aprovojmë një ligj i cili u ofron atyre repracione, një nga pak ligje të këtij lloji në botë.Kemi krijuar dispozita dytësore ligjore për përmirësimin e statusit të të mbijetuarve.Kemi udhëhequr kampanja për ngritje të vetëdijes. Kemi mbledhur fonde për mundësi të ndryshme punësimi.Mbi të gjitha, u kemi dhënë zë të mbijetuarve dhe kemi rikthyer dinjitetin e tyre.Dhe këtë vit, në ditën e çlirimit të Kosovës, më 12 qershor, instalacioni Mendoj në ty u bë thirrja e shoqërisë sonë për mbështetje të të mbijetuarave.Me iniciativën e artistes kosovare Alketa Xhafa dhe producentes nga Nju Jorku, Anna DI Lellio, dhe me mbështetjen e zyrës ime, pesë mijë fustane u vendosën në stadiumin futbollistik të Prishtinës për nder të mijëra të mbijetuarave të përdhunimit gjatë luftës.

Ato fustane ishin të njerëzve të Kosovës. Për një muaj, gra dhe burra nga mbarë vendi dhuruan fustane në emër të solidarizimit me të mbijetuarit.Shumë njerëz, dukë përfshirë edhe të mbijetuarit, i kanë dhuruar fustanet të cilat i kanë bartur për ngjarje të posaçme.

Një fustan të veshur në dasmën e vëllaut.Një deputete e parlamentit dhuroi fustanin e bartur ditën kur nënshkroi deklaratën e pavarësisë.Kishte poashtu edhe fustane të bartura në raste pikëllimi: një fustan martese e cila dështoi për shkak të përdhunimit.Ato u ekspozuan në stadiumin futbollistik të kryeqytetit në mënyrë që të shfaqin peshën e kësaj forme të torturës dhe njohjes së faktit se turpi nuk qëndron mbi viktimat por mbi kryesit e këtij krimi të tmerrshëm.Ato poashtu e zbehën vijën ndarëse. Përdhunimi mund ti ndodhte secilës nga ne gjatë luftës.Luftëtarët e dikurshëm, këngëtarë, anëtarë të parlamentit, ministra dhe mijëra qytetarë të zakonshëm u bashkuan që në mënyrë simbolike tu tregojnë atyre se ato nuk janë vetëm.

Se ato do të përfshihen dhe nuk do te jenë më të vetmuara.

Zonja dhe Zotërinj:

Ka aq shumë shpresë për shoqëritë të cilat përfshijnë të gjithë. Dhe pa përfshirje të grave, posaçërisht atyre grave të harruara asnjë shoqëri nuk ka përfshirë secilin.

Ne akoma duhet që të ndërtojmë atë lloj shteti të cilin ia premtuam para ardhësve tanë, kur si refugjatë me shpejtësi u kthyem nëpër shtëpitë tona.

Dhe si në çdo fillim, ka edhe ngecje. Tranzicionet janë të gjata.

Por ka edhe shume shpresë- shpresë për ndryshim, shpresë për angazhim dhe ndikim, si dhe shpresë për tu bërë më të mirë.

Është po kjo shpresë e cila i ka ndihmuar Kosovës që të lëvizë përpara.

Ju faleminderit.

KOSOVO: A COUNTRY IN TRANSITION

October 2, 2015 by dgreca

PRESIDENT’S SPEECH AT COLUMBIA UNIVERSITY WORLD LEADERS FORUM/

Dear Mr. Dean,/

Distinguished guests,/

Ladies and Gentlemen,’

I am honored to return to Columbia University, to the World Leaders Forum series, to speak about the struggles of building a sustainable peace but to also remind you of the enthusiasm, the strength and hope that carry us through in these times of transition.

I, too, like most of my fellow citizens, have lived through the repression and war. I lost friends and loved ones to a terrible conflict.

And I often wonder what inspires whole societies to move forward. How do they find the strength, the resilience?

For many today in the audience the Kosovo’s war of 1998 and NATO’s humanitarian intervention that stopped Serbia’s genocide against Kosovo Albanians in 1999 is a distant past.

Yet, this past is not that distant even for you. What the people of Kosovo and the international community have done and are still doing is relevant ever here and today for the future of intervention and state-building.

It offers important lessons of how to move post-conflict forward, which is what I want to talk to you about today.

Twenty years ago we could not work, we could not go to school, and we could not walk in the streets, without being harassed by Serbian police. We were very poor, we could not vote, we were vulnerable to rape and killing. Literally, we could not live. Today we are still a poor country, struggling like other developing countries, but we are alive and free.We have turned ourselves around from a people that did not dare to dream to a nation with many dreams.As we quickly understood after the war in Kosovo, when the conflict ends, survival is not the only worry. There is so much loss to mourn. There are many – too many – graves to dig. The worst is that there are so many missing even today, the people who disappeared, for whom we cannot dig any grave.

And then there are homes to rebuild, there are the challenges of getting electricity and running water restored.A whole school system to get back on track. A depleted economy to revive. , There are relationships to be restored, tensions to be managed, power to be negotiated. There are too many competing priorities. In fact, there is so much to do and everything becomes a priority.We have come far from the emergency.

Kosovo is no longer a war-torn place. And since 2008 is an independent state, Europe’s youngest state.In the past seven years,, we have strengthened our sovereignty. Our democratic institutions are representative of the Parliamentary democracy that we have built.

We have learned that democracy is complex. That building an inclusive society will always be an ambition, a work in progress.We can and should always do better. We are learning again how to live together and to find strength in our ethnical and religious diversity.We still struggle to create an open economy, with fair competition and free of corruption.Some have become jaded as we are still short of fulfilling the promises of prosperity, of social and economic mobility.We want Kosovo’s younger generation to stay in Kosovo and build their country, not to leave in search for opportunities abroad.These are some of the visible, immediate consequences of the war and reconstruction. But then, there is more than meets the eye.Not so long ago, in the beginning of my tenure as the President of Kosovo, I was invited to speak at a conference on the empowerment of women.With a woman as the President for the first time in the history of the modern Balkans, Kosovo had attracted much attention. Within Kosovo and abroad this was seen as a chance for women for more inclusion in decision-making. At the conference, we talked about the big picture,. We spent much time talking about equality in the workplace, equal opportunities and property rights for women.We worried whether the thirty percent quota for women in Kosovo’s institutions would be fair.Whether such measures would ever be self-sustained. Whether there was a reason to believe, and the experiences to assure us, that the quota would be effective and not only for women.

We felt engaged – a part of the important global debate on gender inequality.

We felt that our debate was so timely, advanced, in par with the current global trends.

We felt that although we had just come out of a war, our issues were no different from those of other countries.

But what a handful of women sitting quietly in a corner of that conference room showed to me that day would changed me, and how I thought about these issues, forever.

They were survivors of sexual violence, some of the estimated thousands of women who still bear the scars, the physical and psychological scars of this form of torture – rape as a tool of war.

One of them told me she was raped in front of her family as Serb forces came to kick them out as part of their ethnic cleansing campaign.

Another spoke of groups of women held captive and raped for weeks. This was the first time they shared their stories with anyone outside of a tight circle of survivors.

As a Kosovo Albanian and later as a police officer, who helped build the Kosovo Police force, I knew of these horrific crimes committed against women in Kosovo.

I had read of a mother who could not bear to tell anyone that her daughter was raped long after she was found drowned in the family well.

With a systematic campaign of rape unleashed during Kosovo’s war, the Serbian security forces intended to continue the war long after it ended.

To leave behind a society scared, scarred, ashamed, and deeply broken.A society unable to speak about what happened to its women,I also knew of the tireless efforts of women activists who had dedicated their lives to helping survivors of rape however they chose to deal with their trauma. These activists were the pillars on which the survivors of sexual violence leaned for over a decade.The rest of the society was too busy rebuilding houses, and building the heroic narratives that normally follow a liberation war, to pay attention to survivors of rape. In the chaotic aftermath of the war, and in the absence of justice for survivors, most of them opted for complete silence.

Some who decided to come forward to their family members were abandoned by them due to the stigma that rape carries in Kosovo, though Kosovo is not unique in this.

International prosecutors have documented the war crimes and crimes against humanities committed by Serbian forces in Kosovo. They have tried the perpetrators.But there has been no trial for perpetrators of rape, not at the Hague, not in Kosovo, even though Kosovo was administered by the United Nations.Survivors rarely came forward to speak of the horror exercised on them.And Kosovo’s society would just not talk about it, in part because for many years we did not know how to handle it.When courts, local and international, failed to secure justice for fifteen years, I made the pledge that the country we created, for which they had suffered so much, would no longer fail them.Appalled by the economic hardship, social exclusion and further victimization of survivors of rape, in 2012, I decided to commit to their cause.I started to campaign on their behalf, I supported their legal status as civilian victims of war.Our peace would not feel complete without them finding peace.I built on the knowledge and expertise of the different women’s networks that have helped the survivors of wartime rape.And last year I created the National Council on the Survivors of Sexual Violence in War, taking the issue to the country’s top office and putting it on the top of my agenda.

The Council gathers different entities, from Ministries and Parliamentary committees to women’s NGOs, to comprehensively deal with the relevant legislative and policy issues

So far, we have managed to enact a law that offers them reparations, one of the few laws of this type in the world We have created secondary legislation to improve the status of survivors.We have led awareness raising campaigns.We have fund-raised for different employment opportunities.Above all, we have given voice to survivors and we have restored their dignity.And this year, on Kosovo’s liberation day, June 12, the art installation Thinking of You became our society’s rallying call to support survivors.At the initiative of the Kosovo-born artist Alketa Xhafa and New York producer Anna Di Lellio and with the backing of my office, five thousands skirts were displayed in the football stadium of Pristina in honor of the thousands of survivors of wartime rape.Those skirts came from the people of Kosovo. For a month, women and men throughout the country donated skirts in solidarity with the survivors.

Many people, including survivors, shared dresses they wore on special occasions.A skirt worn at a brother’s wedding.

A dress a Member of Parliament wore the day she signed the independence declaration.There were also dresses of sad occasions: a gown of a marriage that fell apart because of the rape.They were hung on the capital’s football stadium to show the magnitude of this form of torture and to recognize that the shame did not fall upon the victims but the perpetrators of this horrendous crime.They also symbolically blurred the line. Rape could have happened to any of us during the war.Former fighters, singers, members of the parliament, ministers and thousands of ordinary people joined to symbolically tell them that they were not alone.That they would be embraced and no longer abandoned.

Ladies and Gentlemen:

There is so much hope for societies that embraces everyone. And without embracing women, especially those who are most forgotten, no society has embraced everyone.

We still have to build the kind of country we promised our predecessors we would build, when as refugees we hastily returned home.And like in every beginning, there are setbacks. Transitions are long.But there is also so much hope — hope to change, hope to engage and make an impact, hope to become better.It is this hope that has helped Kosovo keep moving forward.Thank you!

PUNË AXHAMINJSH

October 2, 2015 by dgreca

Nga Fadil LUSHI/

Dikur moti, kur unë dhe gjenerata ime ishim në moshë të mitur, “bënim ca punë axhaminjsh”. Mandej kur “fituam pjekurinë mendore”, punët i bënim pak me shaka, pak me zarar dhe së fundi edhe me humor ballkanas, gjithsesi pa kripë. Bënim përpjekje që ta rrënonim shtetin komunist. Ata që në ato mote ishin më të mençur dhe më të moshuar se ne, na thoshin se shteti nuk rrënohet dot kollaj, në veçanti me llafe boshe. Dhe kur punët i bën me shaka a humor, atëherë bie në bela. Disa ditë më parë vendosa ta vizitoj kryeqendrën e Shqipërisë Londineze, për qejfin tim dhe të familjarëve të mi, të cilët, shumë herë më parë më prokuruan që të bëjmë kësisoj “gjezdisje patriotike”! Diku atypari te hyrja e xhamisë të Haxhi Et”hem Beut, të Tiranës, takova gruan rome gjegjësisht Fatimenë me të cilën sa herë rastis të shihem, aq herë kërkon lëmoshë duke më thënë: “O ti çavo nga kasabaja e Tetovës, më fal ndonjë lekë. Bëj sevap, të dhëntë Zoti shnet!”. Përgjigjen ia ktheva në gjuhën e nënës së saj. Do të jap më shumë se ç’kërkon, me kusht nëse “fjalë-lëmoshës sate” do t’ia shtosh uratën: “Zoti të dhëntë një nuse dhe u bëfsh deputet!?” Këtë dëshirë timen ajo e shqiptoi me tamam dhe me plot gojën, pavarësisht se përballë kishte zonjën e shtëpisë sime. Pasi e futi në gji dyqindlekëshin, që ia dhash, më tha: “O çavo, ç’janë këto dëshira trupore dhe politike, o çavo pa më thuaj, a mos vallë i ke rënë gabim profesionit dhe moshës!?” Heshta dhe nuk i dhashë xhevap nga frika, se mos më thotë se ndoshta i kam rënë gabim edhe gjinisë? Më pastaj, duke u përpëlitur, mori strajcën dhe iku në drejtim të panjohur për mua dhe për të tjerët që rrinin rreth e rrotull meje. Këtë veprim e bëri kështu mbase pse ishte e ndërgjegjshme sa i përket “punës së saj me bela”. Si duket, unë vetë e kërkova belanë dhe lëre që e gjeta, por edhe e “bleva” shumë shtrenjtë me paratë e mia. Sazani, i cili qëndronte pranë meje, ma ktheu: “E po ti xhaxhi, ç’të duhej të bësh punë me bela…, ç’të duhet nusja, po sidomos kandidatura për përfaqësues të popullit në pushtetin legjislativ të Republikës së Maqedonisë”! I thashë: “Ore qerrata, ishte një shaka e radhës…”. Po ai ma ktheu: “Po, shaka, ama pa kripë!?”. Dhe pa përfunduar dialogun me Sazanin, më erdhi papritur në vesh një fjali nxitëse dhe paksa me ton urdhërues (nuk ishte zëri i Fatimesë), “Ec, o plak, se na plake me pallavra…, mblidh mendjen dhe shtrëngo dhëmbët e prapanicën, se ndryshe hesapet të dalin kungull Stambolli!”. Për një moment fillova të dërdëllis lloj-lloj gjepurash…, po njëkohësisht parashtrova pyetjen se pas gjithë asaj zhurme shurdhuese, a ia vlen të heshtësh!? Thashë se nuk ia vlen, sepse sipas një fjale të urtë popullore -“heshtja është vjedhje, ajo di të vjedhë guximin dhe të vërtetën, në instancë të fundit, heshtja është delikt i rëndë verbal”! Pas gjithë kësaj meseleje, fiqiri m’u bë përshesh…, çfarë fiqiri se.

Ne që e shkruajmë këtë vështrim, kemi një arsye, pavarësisht se karakterizohemi me atë mentalitetin arkaik dhe me atë moshën tonë “paksa” të shtyrë. Sot kur edhe pas gjashtë dekadash, vazhdojmë të frymojmë në kthetrat e kësaj rrëmuje ekonomike, politike, po edhe antivlerash, thjesht është “budallallëk të vrasësh mendjen” për do çështje tona të pambaruara, për do çështje të rëndësishme, për do çështje të diskutueshme a të pazgjidhshme, për disa çështje kufijsh, për çështje prone, për çështje lavdie, për disa çështje që llafosin shpërdorimin e pozitës zyrtare, për shpërdorimin e pasurisë kolektive, për disa çështje politike, për ca çështje (ri)kandidaturash për deputet dhe të tjera çështje. Sado qofshin këto çështje fisnike, nuk mjafton vetëm rishikimi i tyre. Prandaj ne që kemi moshë të thyer dhe që ndoshta gabimisht i kemi rënë profesionit, po edhe që nuk kemi takat t’i “bëjmë dot detyrat e shtëpisë qoftë në aspekt sasior a e edhe cilësor”, e lë më ato të shkollës, as që do bëjmë përpjekje të japim përgjigje. Neve na intereson ai fenomeni i “lëmoshës dhe lëmoshëtarit politik!”, na interesojnë njerëzit të cilët kanë filluar të “kërkojnë” edhe një mandat prej deputeti, na interesojnë njerëzit që kërkojnë atë formulën e shkurtër, e cila shpreh thelbin e uratës së romes nga Tirana, me sa vijon: “Qofshin me mua: Perëndia, mendja ime, votuesi dhe mbi të gjitha fjala a amini i kryeparit të partisë politike që e kam për xhan!?” Neve na intereson ai fenomeni i “dembelisë anadollake” të ca politikanëve të cilët me “zaptimin” e posteve politike, shndërrohen në “tul a mish pa kocka”, politikanë të cilët kur janë në pushtet bëjnë apologji të hapur, politikanë të cilët në vend që “të bëjnë deputetin”, shtrydhin puçrrat adoleshente, në vend që ta arsyetojnë votën, ata “bëjnë” hokatarin e mbretit, i cili e mbante në oborrin e vet për t’u zbavitur…, politikanë të cilët në vend që “të bëjnë deputetin”, lozin rolin e të shurdhrit, të verbrit dhe njeriut që nuk flet fare…, njerëz që lozin rolin e “avokatit të kryeparit të partisë në pushtet a në opozitë”…, të kryeparit i cili kur do ta humbasë pushtetin, po të njëjtin do ta bishtërojë e do paragjykojë, do t’ia vënë kazmën partisë dhe më vonë do të kërkojnë draprin që t’ia heqin kokën kryetarit pse i humbi zgjedhjet, pse “kaloi në opozitë”…, mandej “do të ndërtojnë idenë” rreth formimit të partisë së re politike…, politikanë të cilët kur e humbin besimin e kryetarit, atëherë “tregohen si nënçmues a përçmues dhe arrogantë me votëbesuesin, pavarësisht se i gjithë veprimi do t’i degdisë në qafëthyerje?!”…, njerëz të cilët kur nuk do t’i plotësojnë premtimet e tyre, u mbetet t’i referohen atij shpjegimit të Jake La Mottos kur thoshte: “Familja ime ishte e varfër sa çdo Vit të Ri, im at dilte nga shtëpia dhe shtinte disa herë në ajër me pistoletë. Pastaj kthehej dhe ne fëmijëve na thoshte se Plaku i Vitit të Ri kishte vrarë veten”!..,. deputetë të cilët harrojnë apo nuk duan të dinë se Kuvendi është njësoj si ajo thënia e aktores së njohur shqiptare Hajrie Rondos: “Se skena (politike-nënvizim ynë) është e bukur, por e egër, nuk të mban me hatër”!…, deputetë të cilët “sabah e aksham“ apo në vigjilje të zgjedhjeve fillojnë t’i vardisen kryeparit të partisë politike, si Fatimeja simpatike e Tiranës…, jo për një pesëdhjetëlekëshe shqiptare, përkundrazi për një (ri)kandidaturë për deputet a një post drejtori.

Seç këta politikanë do të (ri)kandidohen apo jo, gjithsesi mbetet në kompetencat e kryetarit të partisë politike. Trupi votues beson te kryepari dhe shpreson se ai nuk do të kërkojë emra eminentë për deputetë, përkundrazi do të kërkojë njerëz që nuk e tradhtojnë partinë për hir të formimit të një partie të re politike.

Në një analizë të shkruar në vitin 1923 (që vlen edhe sot), Fan Noli thotë: “Herodoti na tregon se në betejën navale të Salaminës, një athenian kapi një anije persiane me dorën e djathtë e s’e lëshonte gjersa ia prenë; ahere e kapi me dorën e mëngjër; ia prenë edhe këtë; ahere e kapi me dhëmbë dhe s’e lëshoi gjersa i prenë kokën. Sikur të ngjallej Herodoti përsëri do të shikonte që kolltukofakët tanë janë më të fortë se ky trim legjendar i vjetërsisë greke. Që t’i çqitësh këta tanët nga kolltuku duhet t’u preç jo vetëm duart e kokën, po edhe këmbët e trupin!” dhe…!? Thonë se “…hyjnitë antike e kishin dënuar Sizifin të përsëriste veprimet e veta, të ngjiste pa pushim një shkëmb në majë të një mali, nga ku guri rrokullisej vetvetiu. Ato kishin gjykuar me të drejtë se nuk ka ndëshkim më të tmerrshëm se puna e padobishme dhe e pashpresë. Opinionet janë të ndryshme për shkaqet përse Sizifi u dënua të bënte në ferr punë të padobishme. E qortuan për mendjelehtësi në sjelljet me perënditë greke…, nuk i ruajti sekretet e tyre…”.

Ne nuk e dimë se ky paragraf dedikuar Sizifit ka ose nuk ka gjë të përbashkët me ca politikanë shqiptarë, qofshin nga Kosova, Shqipëria a Maqedonia si dhe me vështrimin tonë në fjalë “që ka një titull të gjymtuar, brendi të zbehtë dhe një përfundim të paqartë”!?