Në pritje nuk morën pjesë presidenti shqiptar Bujar Nishani dhe as kreu i opozitës Lulzim Basha, ndonëse sipas organizatorëve ata kishin patur ftesë për të qenë në ceremoninë e organizuar në Pallatin e Brigatave./
Në Shqipëri do të nisi dje Samiti i Parë i Diasporës shqiptare, takim i cili ka mbledhur në Tiranë afro 1 mijë përfaqësuesë nga gati 40 shtete të botës. Mbrëmë të gjithë ishin të ftuar në pritjen e organziuar nga kryeministri Edi Rama, me praninë edhe të Presidentit të Kosovës Hashim Thaçi. Në pritje nuk morën pjesë presidenti shqiptar Bujar Nishani dhe as kreu i opozitës Lulzim Basha, ndonëse sipas organizatorëve ata kishin patur ftesë për të qenë në ceremoninë e organizuar në Pallatin e Brigatave.
“Diaspora shqiptare me njëmijë vështrime, njëmijë histori personale dhe kolektive, është rrënja e një trungu të lartë eksperiencash fantastike, të mundësuara pikërisht nga liria dhe dituria. Dhe duke u afruar më shumë me diasporën dhe duke bërë më shumë për diasporën, Shqipëria dhe Kosova mund të bëhen trualli ku eksperiencat fantastike të diasporës të lulëzojnë edhe në dy shtëpitë tona, me liri dhe me dituri”, u shpreh kryeministri në fjalën e tij, duke shtuar se “pa diasporën, Shqipëria është më e cunguar se një territor i copëtuar në mijëra pjesë. Pa secilin prej jush dhe atyre që ju përfaqësoni këtu, ne jemi një bashkësi e papërmbushur, e paplotë dhe e pazhvillueshme në potencialin e saj”.
Duke theksuar rolin dhe angazhimin e diasporës shqiptare ndër vite, zoti Rama u shpreh se “po të shohim se çfarë ata që kanë ikur, kanë bërë për Shqipërinë, duket sikur Shqipëria ka qenë më shumë e tyrja sesa e jona, në dashuri, në përkushtim dhe në besnikërinë e pakushtëzuar ndaj saj. Nuk është turp, por është një ngushëllim jo i vogël të thuash se prej jush, prej mënyrës sesi ju veproni, sesi ju jetoni, sesi ju e përjetoni atdheun, ne duhet të kuptojmë këtu në Shqipëri, sesi dhe sesa më shumë akoma mund dhe duhet ta duam vendin tonë”, tha zoti Rama duke ju drejtuar të ftuarve të shumtë.
Për kryeministrin “synimi ynë për këtë Samit është i thjeshtë, sepse është i drejtpërdrejtë. Ne nuk kemi një recetë të parashkruar, nuk kemi as një projekt të bërë gati dhe nuk duam që samti të jetë një teatër ku ne të bëjmë sikur u mblodhëm, sikur folën, sikur vendosëm dhe në fund fare, ju largoheni pa lënë pas gjurmën e eksperiencës suaj. Jo, ne duam që të ulemi, të flasim hapur, ta shikojmë njëri-tjetrin në sy, për të kuptuar më mirë se çfarë mund të bëjmë më shumë së bashku dhe natyrisht, për të planifikuar më mirë sëbashku, atë që mund të investojmë në dije dhe në para për Shqipërinë e gjeneratës tjetër. Dhe këtë do të përpiqemi ta bëjmë edhe gjatë këtyre dy ditëve, edhe në vazhdim”.
Nga ana e tij, ministri i Jashtëm shqiptar Ditmir Bushati theksoi se “një marrëdhënie deri tani njëkahshe, ku shteti vetëm priste nga Diaspora ose Diaspora vetëm priste nga shteti, duhet shndërruar në një ndërveprim të dyanshëm. Dëshira për të dhënë kontributin tuaj në ndërtimin e themeleve për një të ardhme më të mirë dhe vullneti ynë për t’ju krijuar kushtet optimale për dhënien e këtij kontributi, përbën thelbin e Samitit që po nis punimet sot”.
Presidenti i Kosovës Thaçi i mëshoi peshës që diaspora ka patur qysh nga koha e rilindjes kombëtare duke qenë “një prej shtyllave kryesore të përpjekjeve të kombit tonë për liri, pavarësi dhe shtetndërtim.
Përpjekjet njëshekullore të popullit shqiptar për lirinë e Kosovës ishin gjithmonë të mbështetura nga diaspora, si përmes lobimit politik në qendrat vendimmarrëse botërore, po ashtu edhe me përkrahjen financiare, logjistike dhe njerëzore që kulmoi në përkrahjen e luftës së drejtë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës”, ka shtuar ai.
Zoti Thaçi u shpreh se “si dy shtete kemi obligim që të kontribuojmë në ruajtjen e identitetit kombëtar të diasporës sonë dhe t’u shtrijmë atyre dorën e ngrohtë të shteteve tona”. Sipas tij, ekziston nevoja që diaspora të jetë edhe më shumë e përfshirë në jetën institucionale të vendit, “prandaj, në këtë frymë, në kuadër të punës për reformën zgjedhore, do ta trajtojmë edhe mundësinë e ndryshimit të Kushtetutës së Kosovës për të përcaktuar një numër të vendeve të rezervuara për diasporën”, paralajmëroi presidenti i Kosovës.
Gjatë dy ditëve të punimeve, Samiti i Diasporës synon të trajtojë një sërë temash dhe t’I japë përgjigjeve shumë pyetjeve mbi mënyrën e bashkëpunimit mes institucioneve dhe shqiptarëve që jetojnë kudo në botë. Për këtë arsye ai është parashikuar të zhvillohet në disa grupe sipas tematikave të ndryshme.
“Zhvillimi ekonomik në Atdhe dhe roli i Diasporës”
Paneli synon të sjellë në vëmendje rolin që Diaspora mund të luajë në zhvillimin ekonomik të vendit përmes diskutimeve rreth kushteve për investime nga diaspora në Shqipëri, mekanizmat e nevojshëm që duhet të ngrejë qeveria, sektorët që duhet të zhvillohen në të ardhmen, apo dhe format më efikase dhe me dobi shoqërore nëpërmjet të cilave diaspora mund të kontribuojë në zhvillimin e vendit.
“Turizmi shqiptar, realiteti dhe perspektiva”
Diskutimi në këtë panel synon të bëjë nga njëra anë një pasqyrë të detajuar të kontributin ekonomik që turizmi sjell në shoqërinë shqiptare, dhe nga ana tjetër të përqëndrohet në rolin që mund të luajë në zhvillimin e këtij sektori një bashkëpunim më i mirë dhe më i ngushtë me Diasporën. Turizmi atdhetar në Shqipëri është më se i përhapur, por për të kaluar në një fazë më të zhvilluar ku Shqipëria të ofrojë më shumë sesa oportuniteti i takimit me familjarët dhe rrethet shoqërore, do të diskutohet se cilat janë mundësitë aktuale dhe perspektivat e të ardhmes.
“Kultura, hapësira jonë e përbashkët pa kufi. Arti dhe Kultura pasaporta jonë”
Paneli për kulturën do të jetë një takim i hapur për të shkëmbyer idetë se si kultura shqiptare mund të shërbejë për të hapur skenën kombëtare përtej kufijve, apo dhe se si trashëgimia kulturore si një potencial i jashtëzakonshëm zhvillimi ekonomik duhet të promovohet nga shqiptarët kudo që janë.
“Dija mbi të gjitha: Të ruajmë gjuhën dhe identitetin”
Eshtë parashikuar që të bëhen disa prezantime të cilat do të synojnë njohjen me disa praktika dhe përvoja të mësimit të gjuhës shqipe dhe kulturës shqiptare në diasporë, analizën e mundësive për vendosjen e një bashkëpunimi të qëndrueshëm dhe frytdhënës mes atdheut dhe diasporës shqiptare, për të shfrytëzuar sa më mirë kapacitetet dhe mundësitë për ruajtjen dhe kultivimin e gjuhës shqipe dhe të identitetit kombëtar.
“Të ndërtojmë rrjetin ndërshqiptar të aftësive”
Çdo vit në Shqipëri dhe jashtë saj dyert e shkollës nxjerrin mijëra studentë të cilët përballen me vështirësitë e tregut të punës. Përmes eksperiencave personale të panelistëve, diskutimi do të synojë të trajtojë e t’u japë përgjigje pyetjeve të tilla si: A mund të ndërtojmë një regjistër të aftësive brenda e jashtë vendit? A mund të krijojmë platforma bashkëpunimi profesionale efikase të cilat lehtësojnë shkëmbim informacioni dhe eksperience? Çfarë duhet të mësojmë nga eksperienca të vendeve të tjera? Çfarë angazhimesh konkrete mund të marrin si Qeveria ashtu edhe Diaspora për të vendosur praktika pune bashkëkohore në interes të dyanshëm?
“Sipërmarrja e të rinjve – the start up culture”
Diskutimet do të synojë të trajtojnë çështje të tilla si: cilat janë shembujt nga bota që flasin për krijimin e kushteve të duhura për stimulimin e sipërmarrjes? Ku ndodhen oportunitetet dhe pengesat për rritjen e sipërmarrjes? Nga cilat vende mund të tërhiqet talenti i duhur? Si mund të lidhet Shqipëria me rrjetet e profesionistëve dhe sipërmarrësve? Kemi shembuj suksesi në Shqipëri? Si mund të ndihmojë diaspora për intensifikimin e sipërmarrjes?
“Organizimi i Diasporës dhe roli i saj në zhvillimin e Atdheut: Eksperienca nga bota”
Komunitetet shqiptare kanë treguar në mënyrë konkrete se janë në gjendje të mbrojnë më sukses interesat e tyre dhe ato kombëtare në tërësi. Megjithatë, për të rritur më tej ndikimin, për të pasur një zë më të fuqishëm dhe një rol më të rëndësishëm, si në vendin ku jeton ashtu edhe për të marrë pjesë në zhvillimet politiko-shoqërore në Atdhe, Diaspora ka nevojë të jetë më e strukturuar, më e organizuar, më e lidhur, më ndërvepruese. Paneli do të diskutojë mbi nevojën për të filluar një proces të organizmit të Diasporës, mundësitë, format dhe mënyrat më praktike për të arritur një organizim më bashkëkohor, në mënyrë që Diaspora të jetë më e fuqishme, më përfaqësuese dhe në atë mënyrë, më e përfshirë në zhvillimet në Atdhe.(Kortezi: Zeri i Amerikes)
