Archives for December 2017

1913- Balerina amerikane Isadora Duncan shkroi për Sarandën

December 8, 2017 by dgreca

Balerina amerikane Isadora Duncan ,që shkroi për Sarandën e vitit 1913 ishte një nga grate e poetit Sergei Esenin/

Nga Gëzim Llojdia/

1.Ata u takuan në vjeshtën e vitit 1921 në studio të piktorit Alexei Yakovlev. Në atë kohë Isadora Duncan ishte 44 vjeç. Ajo ishte një njeri i famshëm në Evropë. Vladimir Lenini i pëlqente stili i vallëzimit dhe e ftoi atë të vinte në Moskë dhe të hapte një shkollë valle. Isadora dinte vetëm disa fjalë ruse. Ajo ka lindur në San Francisko dhe ka filluar vallëzimin në moshë të re. “Ajo hodhi poshtë ngurtësinë e baletit klasik dhe kërcente zbathur duke përdorur ritme dhe lëvizje më natyrale.”Në moshën 21 vjeç Isadora shkoi në Evropë për të kërkuar njohje dhe në katër vjet u bë shumë i suksesshëm në Budapest. Pastaj u vendos në Paris dhe vizitoi Evropën. Në 1921 Sergej Esenin ishte 25 vjeç.Ai ishte djali fshatari. Ai filloi të shkruante poezi në moshën nëntëvjeçare. Pasi ai botoi dy librat e tij të parë të poezisë për dashurinë, natyrën dhe jetën e thjeshtë në vitin 1916, ai u bë një nga poetët më popullorë dhe më të dashur rusë.
Ende fëmije filloi te jetonte me gjyshërit e vet. Nisi te shkruaje poezi ne moshën 9 vjeçare. Në moshën 17 vjeçare, kur nisi te konsiderohej nga te afërmit e vet si një mrekulli e letërsisë, lëvizi drejt Moskës ku u regjistrua ne Universitetin Shtetëror te Moskës si student me korrespondence. Studimet i braktisi pas një viti e gjysme. Poezia e tij e hershme frymëzohej nga folklori rus. Në vitin 1915 Esenin botoi librin e tij te pare poetik “Radunica” dhe një vit me vone “Rituali i vdekjes”. Përmes poezisë se tij te mprehte rreth dashurisë dhe jetës se thjeshte, shume shpejt Esenin u be poeti i ditës.
2.Ja si e shqyrton një kritik këtë martesë të tyre:Sergei Esenin foli vetëm rusisht.Isadora Duncan dhe Sergei Esenin u takuan në vjeshtën e vitit 1921 dhe u martuan në maj të vitit 1922. Pse u martuan? Kishte një ndryshim 19 vjeçar në moshë. Ata nuk mund të flisnin me njëri-tjetrin. Ajo nuk e dinte dhe nuk mund ta kuptonte poezinë e tij dhe unë dyshoj shumë se ai besonte se ajo ishte një balerin e madh e(baleti klasik ishte në traditat ruse).Ata e kanë shikuar njëri-tjetrin dhe kanë rënë në dashuri?Unë dyshoj shumë.Pse?Le të shohim jetët e tyre të dashurisë para se të takoheshin.
Nga Encyclopedia Britannica: “Jeta e saj private, po aq e artit të saj, mbajti emrin e saj në tituj, për shkak të sfidës së vazhdueshme të tabutë sociale. Babai i fëmijës së saj të parë, Deirdre, ishte dizajni i skenës Gordon Craig, i cili ndau habinë e martesës; babai i fëmijës së saj të dytë, Patrick, ishte Paris Singer, trashëgimtari i një makine qepëse dhe një mbrojtës i spikatur i artit. Në vitin 1913 ndodhi një tragjedi nga e cila Duncan nuk u gjet kurrë me të vërtetë: makina në të cilën dy fëmijët e saj dhe infermierja e tyre po hipnin në Paris u mbështjellën në lumin Seine dhe të tre u mbytën “.Më vonë Isadora kishte dy fëmijë të tjerë nga etërit e ndryshëm.Para se të martoheshin me Sergei Esenin Isadora Duncan shumë herë deklaruan urrejtjen e tyre për martesën. A u bë aq shumë me Sergei Esenin sa ajo ndryshoi pikëpamjen e saj për martesën?Nuk ka gjasa. Unë besoj se ajo u urdhërua të martohej me të dhe ta merrte atë në Bashkimin Sovjetik.
Pse?Fillimisht, Sergei Eseni i mbështeti bolshevikët pasi besonte se do t’u jepnin tokën fshatarëve. Por së shpejti ai u zhgënjye dhe filloi të kritikojë qeverinë në poezitë e tij. Qeveria sovjetike donte të shpëtonte prej tij.Po në lidhje me vendimin e Sergei Esenin për t’u martuar me Isadora?Nga Encyclopedia e re botërore: “I bekuar me pamje të mirë dhe një personalitet romantik, u dashurua shpesh … Martesa e tij e parë ishte në vitin 1913, një bashkëpunëtore nga shtëpia botuese me emrin Anna Izryadnova me të cilën kishte një djalë , Yuri. (Gjatë spastrimeve staliniste, Juri Esenin u arrestua, duke vdekur në vitin 1937 në një kamp pune të Gulagut.)

… Në gusht 1917, Esenin u martua për herë të dytë me aktoren, Zinaida Raikh .Me të kishte një vajzë, Tatjana dhe një djalë, Konstantin “.Mijëra gra kanë ëndërruar për Sergej Yesenin dhe nuk ka shumë mundësi që ai të jetë martuar me Isadora Duncan sepse ai u dashurua me të. Unë jam i sigurt se ai u martua me të për të qenë në gjendje të dilte nga Bashkimi Sovjetik (kjo ishte e mundur vetëm nëse autoritetet e lejuan atë).Pas martesës Esenin e shoqëroi gruan e tij në një turne në Evropë dhe në Shtetet e Bashkuara. Ai shpresonte se ai do të pranohej shumë mirë në Shtetet e Bashkuara dhe në Evropë ku kishte shumë rusë. Megjithatë, në atë kohë shumë njerëz në të dy kontinentet besonin se çifti ishin agjentë sovjetikë dhe rusët jashtë vendit nuk donin të kishin të bënin me Sergej Esenin. Çfarë mund të bënte ai? Ai e dinte vetëm rusisht, nuk mund të komunikonte me gruan e vet, nuk kishte miq. Sergei filloi të pijë. Shpërthimi i dhomave të hotelit mori një publicitet të madh në shtyp. Eesenin u kthye në Bashkimin Sovjetik më 1923. Atje ai botoi disa poema të reja. Ai pa që qeveria nisi një fushatë shkatërrimi të fshatarëve, por ai nuk mund të bënte asgjë për këtë. Sergei u përpoq të gjejë strehë në dashuri.”… ai menjëherë u përfshi me aktoren Augusta Miklashevskaya dhe besohet se u martuan në një ceremoni civile, edhe pse dihet se kurrë nuk ka marrë një divorc nga Isadora Duncan…. po atë vit kishte një djalë, Aleksandër, nga poeti, Nadezhda Volpin … “Aleksandër Esenin-Volpin u rrit për t’u bërë një poet, disident dhe matematikan i spikatur.
Në pranvere të 1925 Esenin njeh dhe martohet me gruan e tij te peste, Sofia Tolstaja, gjyshi i se cilës ishte gjiganti i letërsisë ruse dhe botërore, Leon Tolstoi.
“Dy vitet e fundit të jetës së Sergei Esenin u mbushën me sjellje të vazhdueshme dhe të dehur, por gjithashtu krijoi disa nga pjesët më të famshme të poezisë.

Ja sa për ilustrim:

Nga Moska do iki se duhet ikur

Ç’dreq me policët e rregullon,

për çdo gjestin tim prej pijaniku

Çohu Sergei,marsh ne Rajon!…
Në pranverën e vitit 1925, një Sergei Esenin shumë i paqëndrueshëm u takua dhe u martua. Ajo u përpoq që t’i rrinte afër dhe ta ndihmonte poetin brilant, por tashme ishte tepër vonë pasi Esenin vuante nga sindroma të renda manjakodepresive, duke u shtruar për kurim një mujor në një klinike psikiatrike. Ndërsa del nga klinika vetëm për disa ditë me rastin e Krishtlindjeve, ai pret damarët dhe me gjakun e tij shkruan poezinë e Lamtumirës dhe të nesërmen në mëngjes gjendet i vetëvarur në tubat e ngrohjes në tavanin e dhomës se tij në Hotel Angleterre, kur sapo kish mbushur 30 vjeç.
Duket paratha fatin e tij:

Miku im i shtrenjte lamtumire

Ty këtu në shpirt të kam ta dish

Fati po na ndan sot pa dëshirë

Po diku do shihemi sërish.

Lamtumire o mik pa fjalë e lot

Vetullat ti ngrysesh s’ka përse

Vdekja s’është gjë e re në botë

Por dhe të rrosh s’është gjë e re.

4.Isadora Duncan, balerina amerikane që shkroi për Sarandën e vitit 1913.
Një artikull nga seria e atyre që dr. Olimpia Gargano, studiuese italiane ka shkruar për Shqipërinë është edhe ai, që i përket Sarandës të vitit 1913 për ardhjen e Isadora Duncan në Shqipërinë tragjike.Viti, kur kufijtë e këtij trualli të lashtë i preu kirurgjia e pamëshirshme në favor të fqinjëve. Pikërisht në këto muaj të trazuar, në të cilin gjendej krejt Ballkani dhe bota nën ethet e luftës së parë, një balerinë amerikane me emër në fushën koreografike amerikane vjen në Evropën e luftës. Në pranverën e vitit 1913, Isadora Duncan kaloi gjashtë muaj në Shqipëri, shkruan Olimpia Gargano.

Kjo ishte një kohë e tmerrshme për të dy palët : edhe shteti i ri shqiptar, shqyer nga vende fqinje të Ballkanit, si për balerinën e njohur amerikane, e cila disa javë më parë, në Paris, kishte humbur dy fëmijët e saj.

Ishte vëllai i saj Raymond, i cili për të shkundur atë nga dëshpërimi, në të cilën ishte zhytur, e ftoi për t’u bashkuar në Sarandë, ku ai dhe gruaja e tij Penelope kishte ndihmuar popullsinë shqiptare të rraskapitur nga lufta. Për përvojën e saj shqiptare, Isadora Duncan ka dhënë dëshmi në një autobiografi, botuar në vitin 1927 (tani në dispozicion në edicionin italian ribotuar së fundmi: “Jeta ime”, Roma, Audino, 2010).

E lindur në vitin 1877 në San Françisko nga i ati irlandez dhe nëna skoceze, Isadora ishte rritur në mes të artit, muzikës dhe letërsisë. Ajo dhe nëna e saj e mbështesnin familjen duke dhënë mësime në piano, pas babait bankier Charles Duncan.

Së shpejti ata të gjithë u zhvendos në Europë, shkruan Gargano, ku Isadora, Elizabeth, dhe vëllezërit Augustin dhe Raymond kaluan ditët e tyre në sallat më të rëndësishme dhe muzeume, duke kopjuar forma e vazo qeramike të Greqisë klasike.

Me temperamentin e saj të pasionuar, ajo arriti të kushtojë një jetë të trazuar për dashurinë e saj. Në vitin 1906, nga marrëdhëniet e saj me aktorin dhe regjisorin Ed Ëard Gordon Craig ka lindur e para vajza, Deirdre.

Katër vjet më vonë, me anë të shokut, Singer, birit të prodhuesit te makinave qepëse Singer, Isaac udhëtuan në Sarandë, Isadora Duncan ishte në kulmin e famës. Portreti i saj ishte gdhendur në lehtësim të ulët në hyrje të teatrit Champs Elysees.

Ajo kishte revolucionarizuar botën e valleve me stilin e saj unik, shumë personale, bazuar në pasionin për mitologjinë. E veshur me një tunikë të thjeshtë, kërcimi zbathur me lëvizje ekspresive, që valorizojnë emocionet, duke thyer rregullat e kërcimit modern, ajo ishte e ashpër dhe e panatyrshme.

Olimpia Gargano më tej shkruan: “18 prill, 1913 Deirdre dhe Patrick ishin në shtëpi së bashku me grua, atë kohë Isadora kaloi një gjysmë dite në Paris. Shoferi, i cili i shoqëronte ato u hoq nga makina, duke harruar për të vepruar frenat e dorës. Makina filloi të rrëshqasë në rrugën që i shtyu në fund të Seines, dy fëmijë dhe gruan, të mbërthyer brenda, u mbytën.

Isadora, pas kësaj tragjedie ishte gati për të shkuar në çmendinë. Vëllai i saj Raymond, i cili ishte tashmë në Shqipëri dhe gruaja e tij, e ftoi atë të bashkohen me ta në Sarandë, duke i thënë asaj se ka pasur punë dhe fëmijët kanë nevojë për ndihmën e saj.

Raymond ishte një intelektual i gjithanshëm: artist, poet, balerin, filozof, besonte në një sistem ekonomik, që synon përmbushjen personale të punëtorëve, një vend për prodhimin ose fitimin. Ai jetoi pranë qytetit të Athinës me gruan e tij greke Penelope dhe djali i tij, në një vilë prej të cilave ai kishte projektuar personalisht mobilje, vazo dhe tapiceri, frymëzuar nga arti klasik.

Në datën 28, 1912 pas më shumë se 400 vjet të sundimit osman, Shqipëria kishte deklaruar pavarësinë. Vetëm një muaj më parë lufta kishte shpërthyer në mes të Ligës Ballkanike (Greqi, Mali i Zi, Serbia dhe Bullgaria) dhe Perandorisë Osmane. Pas fitores së Ligës, Shqipëria ishte pushtuar nga fqinjët e saj, serbët dhe malazezët në veri dhe në jug të Greqisë, të cilët nuk donin për të njohur pavarësinë e saj”, shkruan studiuesja italiane.

Popullsia ishte në nivelin më të ulët të saj; gra, fëmijë dhe të moshuar kishin nevojë për ushqim dhe ndihma të tjera.

Raymond Duncan u zhvendos në Sarandë me familjen e tij, për të shkuar në ndihmë të tyre dhe ajo ishte atje.

A kishte shkruar ndonjëherë më parë në këtë vend Isadora Duncan?

Studiuesja italiane thotë se nuk ishte hera e parë, që Isadora ishte në Shqipëri. Vite më parë, filloi nga Brindisi për një udhëtim në Greqi, së bashku me vëllain e saj. Ajo kishte ndaluar në Prevezë. Këtu është se si e tregoi atë në biografinë e saj:“Ne blemë një djathë dhie, rezervat e bollshme me ullinj të zi dhe peshk të thatë, sepse në barkë ka pasur një vend me hije për të mbajtur ushqimin. Unë kurrë nuk do të harroj erën e djathit dhe peshkut të ekspozuar gjithë ditën në diell, veçanërisht pasi shumë pak anije me vela kishte ushqime të tilla. Shpejt flladi ra dhe ne u detyruam për të marrë lopatat.”

“Në perceptimin e Shqipërisë të përshkruar nga Isadora Duncan shfaqen gjurmë të leximeve të saj të preferuara. Në veçanti të Bajronit, miti i poetit anglez, i cili vdiq në vitin 1824. Ai kishte shënuar fuqishëm ndjeshmërinë e saj letrare”, thotë Gargano. Dhe ishte pikërisht që nga Preveza, në 12 nëntor 1809, kur Bajroni shkruan për nënën e tij një letër, në të cilën e përshkroi me entuziazëm i veshur me kostum kombëtar shqiptar ,që e kishte veshur në raste të ndryshme: “Më e bukura në botë, e përbërë nga një fustanellë e gjatë e bardhë, një mantel qëndisur me fije ari, korse dhe jelek kadife tehe në ari dhe armë me kornizë argjendi.”Ai ka thënë se ka blerë kostumet madhështore shqiptarëve, i vetmi artikull i shtrenjtë në këtë vend. Ato kanë një çmim prej 50 guineas, dhe janë aq të pasur në ar që në England do të kushtojnë 200. Në këngën e dytë të tij që është poema Çajld Haroldit, poemë, që përmban një udhëtar të ri dhe të shqetësuar që udhëton brigjet e Mesdheut në kërkim të vetvetes, Bajroni i kishte kushtuar Shqipërisë faqet prekëse me admirim dhe romantike e nostalgji. Më tej studiuesja italiane thotë: “Në maj të 1913, Isadora Duncan u largua më pas, për një kohë nga Saranda”.Historia e udhëtimit të saj u rrëfye nga Luan Rama në romanin “Santa Quaranta”, në të cilin tregohet gërsheti i prerë i Isadora Dunkanit. Roman Historik (Tiranë, Argeta, 2005), i cili së shpejti do të publikohet në Francë. I lindur në Tiranë, Luan Rama jetoi për disa kohë në Paris, ku punoi si shkrimtar, gazetar dhe përkthyes. Ishte Ambasadori i Shqipërisë në Francë dhe është anëtar i Haut Conseil i Frankofonisë. Në romanin e tij, Rama fillon nga e dhëna autobiografike, ofruar nga Duncan në jetën e saj, dhe shtrihet duke futur atë në kontekstin historik dhe kulturor të kohës, duke i dhënë theks të veçantë për mënyrën se si ajo kishte qenë deri në atë pikë. Ajo ka përfaqësuar Shqipërinë në tregime të udhëtarëve të huaj. Për shembull, në përshkrimin që kishte bërë Pouqueville, për rrethinat e Sarandës ishin “të varfër dhe të kultivuar keq, si shumica e kësaj pjese të Shqipërisë që mbikëqyr detin.”

8 dhjetor 1990

December 8, 2017 by dgreca

NGA RESHAT KRIPA/Dhjetor 1990. Atë ditë çifti sapo kishte zbritur nga treni në Blerina kishte një seminar mbi problemet e shkollës. Natyrisht edhe Arbëri nuk mund ta linte vetëm. Po ecnin drejt qendrës ku ndodhej salla në të cilën do të zhvillohej seminari. Një lëvizje e pazakontë filloi në rrugë. Shiheshin të rinj dhe të reja, burra dhe gra që vraponin për diku. Arbëri dhe Blerina u shtangën. Për ku vraponin vallë? Ndaluan një djalosh që po ecte pranë tyre dhe e pyetën.

Tek qyteti studenti, u përgjigj ai. – Filloi!
Çfarë filloi?

Djaloshi nuk u përgjigj. Kishte fluturuar.Instiktivisht edhe ata u nisën drejt vendit të treguar nga djaloshi. E harruan fare seminarin. Sa më tepër i afroheshin aq më tepër shtohej turma që nxitonte për të mbërritur. Dëgjoheshin thirrjet entuziaste që gjëmonin:- E duam Shqipërinë si gjithë Europa!

A thua erdhi me të vërtetë dita jonë? – Pyeti veten Arbëri.

Blerina e dëgjoi dhe pyeti:

Çfarë thatë…
I dëgjon? Janë ditët e përmbysjes së madhe.

Së fundi arritën. Sheshi ishte mbushur plot e përplotë me njerëz që thërrisnin dhe brohorisnin. Së fundi në tribunën e ngritur me këtë rast hipi një nga studentët e universitetit të kryeqytetit. Ai filloi të fliste. Thelbi i fjalimit të tij ishte një ultimatum drejtuar qeverisë për pluralizëm politik, për ta bërë edhe Shqipërinë si gjithë Europa. Fjalët e tij mezi dëgjoheshin nga brohoritjet e shumta që nuk kishin të sosur. Në përfundim të fjalës së tij ai theksoi:

Ne jemi për sistemin shumë partiak dhe do të qëndrojmë deri në fitoren tonë për këtë sistem. Liri, demokraci!

Dhe turma oshëtiu:- Liri, demokraci! Liri, demokraci!

Oratorët nuk kishin të sosur. Midis tyre kishte edhe disa që Arbëri i kishte parë duke dhënë kohët e fundit intervista në median televizive “Zëri i Amerikës“ të cilën ai e dëgjonte për çdo ditë. Një pjesë prej tyre kishin qemë funksionarë të lartë. Një pjesë tjetër bij funksionarësh. Kjo gjë sikur i shkaktonte një ngërç. Këtë ia shprehu Blerinës. Ajo e vështroi drejt e në sy dhe i tha:

Kushdo ka të drejtë të hedhë poshtë të keqen që ka patur përbrenda dhe të fillojë një jetë të re.

Më fal, – iu përgjigj ai, – ke të drejtë.

Në podium u ngjit një burrë me një mjekër të vogël dhe musteqe. Çuditërisht Arbërit iu duk si një fytyrë e njohur.

A e njeh? – E pyeti Blerina.
Më duket fytyrë e njohur por nuk arrij ta identifikoj.
Është Ibrahimi.
Ibrahimi? Paska lënë musteqe dhe mjekër?Ndërkaq ai kishte filluar të fliste:Të nderuar studentë dhe qytetarë të kryeqytetit! Më lejoni t’ju përshëndes në emër të të gjithë të përndjekurve politikë të Shqipërisë, të atyre që sakrifikuan edhe jetën e tyre për këtë ditë të shenjtë. Ne jemi në krahun tuaj, ne jemi me ju!

Dhe vijoi të ligjëronte e të ligjëronte.- O Zot! – pëshpëriti Arbëri – çfarë po më shohin sytë?

Blerina nuk foli. E la në botën e tij, në ëndrrat e tij.

Oratorët vazhdonin të ndërroheshin. Një burrë e mori fjalën. Filloi të fliste me një gjuhë që e rrëmbeu të gjithë turmën. Sa më tepër ligjëronte, aq më tepër turma ekzaltohej.

Kush është ky? – Pyeti Arbëri.

Blerina heshti. Arbëri ktheu kryet nga ajo dhe po e vështronte.

A e njeh? –
Është kushëriri im, djali i Resulit.
Djali i Resulit?
Ka mbaruar shkencat politike. Ka zëvendësuar të atin që ka dalë në pension.

Arbëri zuri kokën me të dy duart. Sytë iu errën. Nuk fliste dot. Papritmas u ndie një zë:- Arbër!

Ktheu kryet. Para tij qëndronte doktor Istrefi. U përqafuan. Arbëri e prezantoi me Blerinën.

Bashkëshortja ime, – dhe duke u kthyer nga ai azhdoi: – Doktor Istrefi, një nga shpëtimtarët e shumë jetëve në burg.

Arbëri nuk iu lëshonte nga goja, – tha Blerina duke i dhënë dorën
Mos harroni edhe qëndrimin tuaj dinjitoz, e nderuar! – Iu përgjigj ai.
Ejani të ikim, – ndërhyri Arbëri.

U nisën. Kur mbërritën tek sheshi kryesor i kryeqytetit Arbëri i shtriu dorën doktorit dhe i tha:

Mirë u takofshim i dashur!
Sonde nuk keni ku shkoni, – u përgjigj doktori. – jeni të ftuar tek unë për darkë.

Ndërkaq po afronte mbrëmja. Arbëri u mundua të justifikohej gjoja me një punë që e priste në qytetin e tij dhe duhej të ikte patjetër, ndaj duhej të nxitonin të kapnin trenin e fundit. Por këmbëngulja e doktorit e detyroi të pranonte. Familja e doktorit përbëhej nga e shoqja dhe djali me bashkëshorten dhe një vajzë tre vjeçare. Kur e kishin arrestuar doktorin kishte dy vjet që ishte martuar dhe e shoqja sapo kishte lindur. Kështu që djali, sikurse dhe Arbëri, u rrit vetëm nën kujdesin e nënës dhe pa prezencën e të atit. Megjithatë edukata dhe morali nuk i munguan. Ato i ishin ngulitur në shpirt nga e ëma që sakrifikoi gjithshka për të. Mbaroi gjimnazin por rruga për më lart ishte e mbyllur. Pasi u lirua i ati, u martua me një vajzë që punonte në ndërrmarjen e tij, me të cilën u dashuruan. Si rezultat i martesës u lindi vajza që u bë gëzimi i shtëpisë, Grua, – foli doktori sapo hynë në shtëpi, – na përgatit një darkë të mirë por, më parë, sillna shishen e rakisë dhe gotat pasi ne meshkujt do e kthejmë nga një gotë.

Bisedat nuk kishin të mbaruar. Kujtonin kohën e tmerrshme që kishin kaluar në errësirën e burgjeve apo tmerret e kampeve. Kujtonin shumë nga miqtë e përbashkët që i kishin mbyllur sytë larg të afërmve të tyre dhe që nuk kishin një varr ku të derdheshin dy pika lot. Por biseduan edhe për ditët e sotme dhe për lëvizjen e madhe që kishte shpërthyer. Flisnin për lëvizjen por edhe për protagonistët e saj. Kishte midis tyre shumë personalitete të shquara të vendit që ia vlente t’i ndiqje, por kishte edhe sharlatanë të politikës që nuk kishin lënë të zezë pa bërë dhe tani dilnin si ithtarë të lirisë dhe demokracisë.

A e dëgjove djalin e Resulit, – filloi Arbëri, – ka zëvendësuar të atin, drejtor në drejtorinë e sigurimit në Ministrinë e Punëve të brendëshme dhe sot ligjëron për liri dhe demokraci. Nga kush e kërkon? Mos vallë nga vetja e tij? A thua ka harruar se ati i tij ka torturuar qindra njerëz, një prej të cilëve kam qenë edhe unë? Qetësohu Arbër, – foli doktori. – Koha do t’i eliminojë ferrat që mbijnë rrugës.

Po Ibrahimin e dëgjove, – vazhdoi Arbëri. – pa le, na fliste edhe në emër të të përndjekurve politikë. Kujt të përndjekur? Mos vallë të atyre që i spiunoi dhe i futi në burg? Dale të hapim televizorin se erdhi ora e revistës televizive, – tha doktori duke dashur të ndërrojë bisedën.Spikerja e televizionit po fliste për një takim që udhëheqësi i partisë dhe i shtetit kishte organizuar me drejtuesit e protestës. Në atë çast fjalën e kishte studenti që hapi manifestimin. Ishte një djalë trim. Pa ia bërë syri tërr po ia përplaste në fytyrë udheheqësit. Ai mundohej me një dhelpëri të ulte tonet e bisedës, por ishte e kotë. Midis të pranishmëve dalluan edhe figurat e Ibrahimit dhe djalit të Resulit. Atë mbrëmje ndenjën duke biseduar deri në mesnatë.

KOSOVA PROMOVON IMAZHIN

December 8, 2017 by dgreca

-Pas konkursit për përzgjedhjen e fotografive dhe shkrimeve më të mira për promovimin e Kosovës për vitin 2017¸ Ministria e Punëve të Jashtme ndan çmime në një ceremoni organizuar në Muzeun Kombëtar të Kosovës, në Prishtinë/

-Fotografitë e shkrepura derisa po shkruhej në pergamenë Deklarata e Pavarësisë së Kosovës dhe nga performanca e këngëtares, Rita Ora, me rastin e shenjtërimit të Nënës Terezë në Vatikan – çmimin e parë/

-Në konkursin e Ministrisë së Punëve të Jashtme të Kosovës janë pranuar rreth 600 fotografi dhe dhjetëra shkrime/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI/

PRISHTINË, 8 Dhjetor 2017/ Fotografia e shkrepur derisa po shkruhej në pergamenë Deklarata e Pavarësisë së Kosovës, ndonjë orë para shpalljes në 17 Shkurtin historik 2008, ku shihet artisti Shyqri Nimani duke bërë kaligrafinë e tekstit, e autorit Agon Nimani, dhe ajo e Armend Nimanit nga performanca e këngëtares, Rita Ora, me rastin e shenjtërimit të Nënës Terezë në Vatikan, kanë ndarë çmimin e parë në konkursin e Ministrisë kosovare të Punëve të Jashtëme.

Konkursi për përzgjedhjen e fotografive dhe shkrimeve më të mira për promovimin e Kosovës për vitin 2017 është hapur në 18 tetor 2017, ndërsa mbrëmjen e djeshme u shpallën fituesit në një ceremoni organizuar në Muzeun Kombëtar të Kosovës, në Prishtinë. Çmimi i dytë u është ndarë autorit Bleron Caka për fotografi veshjesh tradicionale dhe Armend Nimanit për fotografinë ku shihet sportistja shqiptare e Kosovës, Majlinda Kelmendi, duke festuar medaljen e artë olimpike.

Çmimi i tretë i është dhënë autorit Ardit Qeriqi për fotografinë që paraqet një nga sportet më të reja në Kosovë – ngjitja (hiking).

Për shkrimet më të mira, fitues të çmimeve janë: Të parit “Stacioni ku përplasen kohët”, i autorit Artan Krasniqi, të dytit “Gëzuar në Rahovec”, i autorit Uran Haxha, ndërsa të tretin e kanë ndarë dy autorë: Azra Deshiq për “Ilir Tafa, aktori që po i rikthen namin Kosovës” dhe Labinot Konushevci për “Intervistë me Ibrahim Berishën”.

Me çmime të tjera janë shpërblyer edhe 20 autorë të fotografive.

“Këto fotografi dhe shkrime janë bërë për njerëzit që e duan Kosovën”, tha zëvendëskryeministri i parë dhe ministri i Jashtëm, Behgjet Pacolli, në ceremoninë e ndarjes së çmimeve, ku kishte shumë të ftuar nga mediat, përfaqësues vendorë e dilpomatë të akredituar në Prishtinë, mes të cilëve ambasadori i Shqipërisë, Qemal Minxhozi.

Kryediplomati kosovar tha se këto fotografi e shkrime do shihen e lexohen edhe “gjithandej në botë, ku Kosova ka miq, aty ku janë njerëzit e Kosovës dhe në holle të tjera të institucioneve me rëndësi dhe ndikim”.

Gjatë ceremonisë u bë edhe promovimi i ueb-faqes së re re kosovoabc.com, e cila, siç u shpreh kryediplomati Pacolli, do të përmbajë informata të azhurnuara dhe fotografi në kategorinë e atraksioneve turistike, natyrore, muzikës, sportit, filmit, historisë, ekonomisë, marrëdhënieve ndërkombëtare, sistemit politik, kuzhinës tradicionale dhe intervistave me ndërkombëtarët, që jetojnë apo kanë investuar në Kosovë. “Themeluam faqen e re në Wikipedia. Jemi në themelim e sipër të Grupit të Përdorimit në Wikimedia. Kemi nisur bisedimet për jetësimin e idesë tonë të projektit të jashtëzakonshëm Virtual Kosovo”, tha ministri i Jashtëm kosovar.

Përzgjedhjen e fotografive dhe shkrimeve e ka bërë juria profesionale e përbërë nga: Eliza Hoxha, Sylejman Kllokoqi, Gianluca Serrago, Adriatik Kelmendi dhe Rrahman Paqarizi. Në konkursin e promovimit të Kosovës 2017, sipas Ministrisë së Jashtme, janë pranuar rreth 600 fotografi dhe dhjetëra shkrime.Në Konkursin për përzgjedhjen e Fotografive dhe Shkrimeve më të mira për promovimin e Kosovës për vitin 2017 të shpallur në 18 tetor, me iniciativën e zëvendëskryeministrit të parë dhe ministrit të Punëve të Jashtme, Behgjet Pacolli, Ministria e Punëve të Jashtme u bëri thirrje publike të gjithë fotografëve dhe gazetarëve profesionistë, ekspertëve të këtyre fushave si dhe të gjithë qytetarëve të zakonshëm, që të marrin pjesë në garën për përzgjedhjen e fotografive dhe shkrimeve më të mira për Vitin 2017, që kanë për qëllim promovimin e imazhit të Kosovës.

Konkursi, fokusohej në kategoritë që përfshinë, por, nuk kufizohen vetëm në çështjet si më poshtë:Trashëgimi kulturore dhe fetare (Shkrime dhe fotografi që ndërlidhen me promovimin e objekteve kulturore dhe fetare);Atraksionet turistike natyrore (Shkrime dhe Fotografi mbi bukuritë natyrore të Kosovës);

Muzikë (Fotografi dhe shkrime në kontekst të cilës përshkruhen yjet brenda dhe jashtë Kosovës dhe që kanë dhënë kontribut në ngritjen e imazhit të Kosovës);

Sport (Fotografi dhe shkrime që përshkruajnë ngritjen dhe zhvillimin e sportit vendor si dhe të yjeve të sportit në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar, që kanë dhënë kontribut në ngritjen e imazhit të Kosovës);

Film (Shkrime dhe fotografi, që ndërlidhen me zhvillimin e kinematografisë kosovare, si dhe sukseset e filmit dhe yjeve të filmit kosovar si në aspektin kombëtar ashtu edhe atë ndërkombëtar);

Histori (Fotografi dhe shkrime nëpërmjet të cilave tregohen vlerat historike të Kosovës dhe personalitete kombëtare, që kanë kontribuar në historinë e Kosovës);

Ekonomi (Fotografi dhe shkrime që përfshinë zhvillimin dhe ngritjen e ekonomisë së Kosovës, sektorët më atraktiv për bërje të biznesit si dhe bizneseve të suksesshme vendore dhe atyre ndërkombëtare, që kanë investuar në Kosovë);

Kuzhina Tradicionale (Fotografi dhe shkrime mbi kuzhinën tradicionale);

Veshjet tradicionale (Fotografi dhe shkrime nëpërmjet të cilave tregohet historia e veshjeve tradicionale).

Aplikuesit në këtë garë përfshijnë edhe shtetasit e huaj që jetojnë në Kosovë, por, pa dyshim edhe të gjithë shtetasit e Republikës së Kosovës që jetojnë jashtë vendit. Të gjithë pjesëmarrësit duhej të aplikonin me fotografitë dhe shkrimet e tyre autoriale.

Njohja e Jerusalemit ka shkaktuar kritika, por nuk ka pasur dhunë

December 7, 2017 by dgreca

Në një kafene në Jerusalem, disa palestinezë shikojnë adresimin e presidentit të SHBA-së, Donald Trump. 6 dhjetor 2017/ Vendimi i presidentit amerikan, Donald Trump, për ta njohur Jerusalemin si kryeqytet të Izraelit, ka shkaktuar vërshim të kritikave në gjithë botën, por nuk ka shkaktuar dhunë të menjëhershme, ashtu siç parashikonin disa liderë botërorë.Vetëm Izraeli e ka mirëpritur shpalljen e mbrëmshme të zotit Trump si “akt të guximshëm dhe të drejtë”, ndërsa aleatët amerikanë, nga Gjermania, Arabia Saudite dhe Britania, e deri te Bashkimi Evropian, e kanë dënuar atë dhe thanë se do t’i vështirojë negociatat për arritje të paqes në rajon.

Ministri i Jashtëm gjerman, Sigmar Gabriel, për transmetuesin publik, ARD, vlerësoi se “ky është problem i madh” dhe se me gjasë do të “hedhë benzinë në zjarr” dhe kjo do të shkaktojë “përshkallëzim të ri në konfliktin ndërmjet Izraelit dhe palestinezëve”.

Palestinezët kanë shpresuar për ta shpallur kryeqytetin e tyre në pjesën lindore të Jerusalemit, në kuadër të opsionit shumë të diskutuar për zgjidhjen e konfliktit me Izraelin me dy shtete. Por, një negociator i lartë palestinez tha mbrëmë se tash me shpalljen e Trumpit, kjo mundësi “është shkatërruar”.

Shumica e shteteve nuk e njohin sovranitetin e Izraelit ndaj gjithë qytetit të Jerusalemit, ku gjenden shumë vende që konsiderohen të shenjta nga myslimanët, hebrentjë dhe të krishterët.

Presidenti i Autoritetit Pelstinez, Mahmud Abbas, tha se Shtetet e Bashkuara më nuk mund të luajnë rolin e ndërmjetësuesit paqësor në dritën e asaj që vendimin e Trumpit e ka cilësuar si “të dënueshëm”, e i cili i “shkatërron të gjitha përpjekjet për paqe”.

Palestinezët mbajnë në duar fotografi të presidentit Donald Trump, gjatë një proteste në qytetin Ramallah më 6 dhjetor.

Arabia Saudite, të cilën Trump e konsideron aleat të afërt, lëvizjen e presidentit amerikan e ka vlerësuar si “të papërgjegjshme”, e cila, do të shkaktojë “regres drastik në përpjekjet për ta lëvizur përpara procesin e paqes”.

Tetë anëtarë të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, shumica e tyre aleatë amerikanë, përfshirë Britaninë, Francën, Egjiptin, Italinë dhe Suedinë, kanë kërkuar seancë të jashtëzakonshme për të diskutuar për këtë lëvizje.

“Në këtë moment të shqetësimit të madh, dëshirojë të jem i qartë: nuk ka alternativë tjetër ndaj zgjidhjes me dy shtete”, tha sekretari i pëgjithshëm i Kombeveve të Bashkuara, Antonio Guterres.

Gjatë deklaratës së tij presidenti Trump tha se “ne përfundimisht e njohim atë që është evidente – se Jerusalemi është kryeqytet i Izraelit” dhe ka shtuar se “Izraeli është shtet sovran me të drejta sikur të gjitha shtetet e tjera sovrane për ta përcaktuar kryeqytetin e vet”.

Zoti Trump e ka urdhëruar Departamentin amerikan të Shtetit për fillimin e përgatitjeve për lëvizjen e Ambasadës së Shteteve të Bashkuara nga Tel Avivi në Jerusalem, në procesin i cili konsiderohet se mund të zgjasë tri-katër vjet.Kjo shpallje e ka kthyer prapa politikën amerikane për disa dekada se statusi i Jerusalemit duhet të vendoset në negociata me palestinezët.

Izrael: Një punëtor vendos flamurin amerikan në një shtyllë që gjendet në rrugën ku ndodhet konsullata e SHBA-së në Jerusalem. 6 dhjetor, 2017

Trump tha se ai ende synon “të bëjë çdo gjë të mundshme për të ndihmuar” për gjetjen e marrëveshjes paqësore të pranuar nga izraelitët dhe palestinezët.

Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, e ka përshëndetur këtë vendim si “historik” dhe ka kërkuar nga vendet e tjera që të veprojnë si Shtetet e Bashkuara, duke i lëvizur ambasadat e tyre.

Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, tha se vendimi i Trumpit është “për keqardhje”.

“Është për keqardhje vendimi të cilin Franca nuk e miraton dhe i cili është kundër së drejtës ndërkombëtare dhe rezolutave të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara”, tha Macron.Përgatiti: Fatmir Bujupi

Radio Kontakt festoi 20-vjetorin e themelimit

December 7, 2017 by dgreca

Nga Desantila CENGU/

Një ndër radiot e para private në Shqipëri, radio Kontakti ka zhvilluar mbrëmë pritjen gala me rastin e 20-vjetorit të themelimit. Në ceremoninë festive, të konceptuar në një mënyrë krejt të veçantë, merrnin pjesë personalitete të politikës, përfaqësues të pushtetit legjislativ, ambasadorë e përfaqësues të trupit diplomatik, përfaqësues të sferës akademike, personalitete të shquara në fushën e artit, si dhe drejtues e gazetarë të medieve nga Shqipëria, Kosova, Shkupi e Ulqini. Në këtë aktivitet festiv merrnin pjesë edhe drejtues e gazetarë të radio Kontaktit ndër vite.

Fjalën e rastit e mbajti drejtoresha e përgjithshme e Media Kontaktit, Dr. Jolanda Lila, e cila pasi bëri një ekspoze përmbledhëse të veprimtarisë së radio Kontaktit përgjatë dy dekadave, ndër të tjera, theksoi se “Radio Kontakti lindi dhe u zhvillua si një radio për të gjithë shqiptarët. Këtë e tregoi gjatë luftës së Kosovës, ku aksionet sensibilizuese nëpërmjet valëve të kësaj radioje, arritën që të grumbullojnë jo vetëm qindra ton ndihma materiale, por kjo medie shërbeu edhe si një urë lidhëse për banorët kosovarë të shpërngulur, të cilët kishin humbur kontaktet me njerëzit e tyre të dashur. Radio Kontakti është radio e të gjithë shqiptarëve dhe këtë e reflekton kudo: në hapësirën informative, programore e muzikore.Duke parasysh faktin se misioni i medies nuk është vetëm të informojë, por edhe të edukojë, kjo radio e ka parë me prioritet promovimin e vlerave njerëzore e kombëtare. Në thelb të filozofisë të transmetimeve tona është përçimi i zërit të njeriut të thjeshtë dhe jo i masave. Sigurisht kjo nuk është rruga që të pasuron, pasi të gjithë e dimë se çfarë “shet” tashmë më shumë në media, por ne e konsiderojmë si detyrim moral e profesional për brezat e ardhshëm, pa marrë parasysh pasojat.

Edhe sot mes shumësisë së kanaleve mediatike, radio Kontakti spikat me identitetin e vet. Ky identitet është konturuar e konsoliduar nga drejtorët e kryeredaktorët ndër vite, nga dhjetëra e qindra gazetarë e teknikë që kanë punuar përgjatë 20 vjetëve në këtë radio. Radio u është mirënjohëse atyre, siç i janë ata asaj!”.

Ndërsa më tej, fjalën e mori drejtori i parë i Radio Kontaktit, Z. Alfons Zeneli, i cili tregoi rrethanat në të cilat u krijua Radio Kontakti, ku nuk harroi pa shprehur mirënjohjen e vet për dy themeluesit, Agron Bala dhe Riza Rusi, njëri i apasionuar pas gazetarisë e tjetri pas teknologjisë, që vunë në jetë projektin mediatik “Radio Kontakt”. Ai theksoi faktin se kjo radio, ashtu si vetë emri që bart, për herë të parë i dha zë dëgjuesit dhe problemeve të tij; U kthye në një institucion të mirëfilltë jo vetëm për gazetarët që kanë dalë prej saj ndër vite, por edhe për qëndrimet mediatike dhe për aksionet me vlerë kombëtare e humane. Kjo radio hyri në histori jo thjesht për faktin se ishte e para radio private, por sepse ishte e para që përkrahu fjalën e lirë dhe demokratike, pa asnjë lloj censure.

Më tej, fjalën e mori regjisori i mirënjohur Esat Teliti (Mjeshtër i Madh), i cili i prezantoi publikut të pranishëm, emocionet e punës për realizimin e filmit dokumentar “Fuqia e fjalës së lirë”, film që u shfaq premierë me rastin e 20-vjetorit të Radio Kontaktit. Ai tregoi se puna për këtë film dokumentar ishte shumë frymëzuese, sepse e tillë është edhe historia e radio Kontaktit, e mbushur plot risi, sfida, probleme, por edhe suksese, të cilat janë paraqitur me vërtetësi edhe në filmin dokumentar.

Transmetimi i filmit “Fuqia e fjalës së lirë” i mbajti mbërthyer të pranishmit për 45 minuta dhe solli shumë nostalgji, por edhe vlerësime për emrin serioz e profesional që bart radio Kontakti në panoramën mediatike shqiptare.