Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for February 2019

Një paralelizëm vrasës

by

Nga Ilir LEVONJA/

Aktualisht të rinj shqiptarë në Prishtinë dhe Drenas, po protestojnë. Me ta sipas njoftimeve është bashkuar dhe shoqëria e gjerë civile. Ka një indinjatë sociale rreth një rasti përdhunimi. Rast ky që fal përgjegjësisë qytetare të një avokati, i cili denoncoi përdhunimin e turpshëm karshi një 16 vjeçare prej mësuesit dhe hetuesit. Ky i fundit në vend që ta ndihmonte, ta lironte nga makthet e përdhunimit, zuri ta shantazhojë me foto e të tjera duke abuzuar me ‘të për gati një vit. Vajza 16-të vjeçare mbetet shtatzënë, abordon etj., e gjitha në një shok njerëzor për shkak të tri institucioneve sociale, arsimit, rendit, mjeksisë. Ata po protestojnë nën moton, të pastrojmë institucionet tona nga përdhunuesit, policinë e kemi që të na mbrojë, jo përdhunoj…

Dhe me të drejtë. Kjo është nga ndjesitë e domosdoshme që tregon shëndetin e shoqërisë në përgjithësi. Reagimet institucionale janë të menjëhershme, me largimin dhe ndalinim e personave përgjegjës, mësuesi, hetuesi dhe mjeku. Reagoi edhe kryeministri i vendit.

Një rast pak a shumë i tillë ndodhi edhe në Shqipëri, në Kavajë. Jo më larg se dy ditë. Mirëpo çuditërisht asnjë lloj reagimi social. Përpara drejtorisë së policisë në Tiranë, a asaj në Kavajë kalonte vetëm era. Kryeministri nuk ka kohë të kthej kokën të merret me perversitete të dorës së tretë. Ai është klas i lartë, nuk janë ndodhira për nivelin e tij.

Ama u mbushën studiot. Dhe më shumë se problematika pjesa dërrmuese e debutuesve, kishin si qëllim lukun dhe kush të munde shokun me fjalë. Aq sa në çaste të caktuara studiot ktheheshin në koshere grerëzash.

Ashtu si e tha një nga këta greristët se, si gjithmonë bëjmë dy ditë zhurmë dhe asgjë. Në pritje të ndonjë skandali tjetër që të vazhdojmë avazin. Dhe vërtetë, sot një heshtje e shurdhët, plani i parë janë shkëmbimet plot pështymë parlamentare. Se çfarë tha i pari dhe çfarë i dyti etj. Realiteti social është punë alienësh, bota matanë xhamave i përket marsianëve.

Në Kavajë një masë e konsiderueshme i qe kundërvënë shtypit me pretekstin mos t’i nxirrnin namin e keq kavajsëve. Dhe ta mendosh një mendësi e tillë në vitin 2019-të. Shkurt e gjitha një pamje që nuk ka asgjë të përbashkët me përditshmërinë europiane a perëndimore. Ndaj me të drejtë disa thonë, mjerë  ne ku na ka rënë për pjesë të rrojmë.

Përfaqësuesit e Luginës së Preshevës presin të jenë pjesë e dialogut

by

Përfaqësuesit politikë të shqiptarëve të komunave në jug të Serbisë Preshevës, Medvegjës e Bujanocit, që në terminologjinë politike njihen edhe si Lugina e Preshevës, thonë se po presin që Prishtina të reflektojë pozitivisht për përfshirjen e kërkesave të tyre në dialogun e Brukselit.

1 Lugina

Shaip Kamberi, kryetari i Komunës së Bujanocit, tha për Radion Evropa e Lirë se aktualisht po punohet që çështja e Luginës së Preshevës të jetë në agjendën e bisedimeve politike ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.Ai tha se deri më tani nuk ka ndonjë ftesë nga Prishtina zyrtare që ndonjëri nga përfaqësuesit politikë të Luginës së Preshevës të jetë pjesë e Ekipit negociator të Kosovës.

“Unë besoj se edhe pse nuk jemi pjesë e Ekipit negociatar do të kemi mundësi që bashkë me ekipin e presidentit (Hashim Thaçi) dhe delegacionin shtetëror, t’i shprehim brengat dhe interesat tona, të cilat do të adresohen në Bruksel. Besojmë se është momenti i fundit që çështja e Luginës së Preshevës të trajtohet dhe të gjendet një zgjidhje e drejtë”, tha Kamberi.

Ai konsideron se në asnjë rast nuk mund të ketë një marrëveshje të drejtë nëse nuk trajtohet edhe çështja Luginës së Preshevës, e cila, siç thotë ai, mund të mbetet një burim i tensioneve të vazhdueshme mes dy shteteve.

“Ne jemi deklaruar shumë qartë se nëse Kosova vendosë që në marrëveshje me Serbinë të shqyrtohet edhe mundësia e korrigjimit të kufirit, interesi ynë është që ne të bashkohemi me Kosovën. Në të kundërtën, nëse Kosova si prioritet sheh diçka tjetër, atëherë minimumi që duhet të bëjë Kosova, është që të vendosë reciprocitet me të drejtat e serbëve në Kosovë për shqiptarët e Luginës së Preshevës, sepse nuk mund të këtë në asnjë moment marrëveshje që sjell stabilitet afatgjatë në Ballkanin Perëndimor nëse edhe Lugina e Preshevës nuk trajtohet në këto bisedime”, tha Kamberi.

Përfshirja e komunave, Preshevë, Medvegjë e Bujanoc në kuadër të territorit të Kosovës si pjesë e një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, është përmendur në disa raste nga presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi. Sipas tij, marrëveshja gjithëpërfshirëse, duhet të ketë edhe mundësinë e korrigjimit të kufirit ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, ide kjo që deri më tani nuk ka gjetur mbështetje në spektrin politik në Kosovë.

Njëherësh, Thaçi gjatë dy-tri takimeve që ka zhvilluar me përfaqësuesit e Luginës së Preshevës u ka premtuar atyre se kërkesat e banorëve të këtyre komunave për bashkim me Kosovën, do t’i prezantojë në tavolinën e bisedimeve me Serbinë në Bruksel, në kuadër të procesit që po lehtësohet nga Bashkimi Evropian.

Idetë e presidentit Thaçi, janë kundërshtuar ashpër sidomos nga kryeministri i Kosovës, Ramush Haradinaj.

Kryetari i Këshillit Kombëtar Shqiptar në Luginën e Preshevës, Ragmi Mustafa, tha për Radion Evropa e Lirë, se normalizimi i marrëdhënieve në mes Kosovës dhe Serbisë, domosdo do të kalojë përmes Luginës së Preshevës.

Ai tha se pa e trajtuar çështjen e Luginës së Preshevës konform kërkesave, sipas tij, legjitime të shqiptarëve të atjeshëm, nuk mund të arrihet një marrëveshje paqeje në mes Kosovës dhe Serbisë.

“Në konsultime e sipër me të gjithë, ne kemi kërkuar që tema e Luginës së Preshevës të vendoset në tavolinë sepse konsiderojmë që kjo e përbën ekuivalencën me trajtimin e çështjes së pakicave, përkatësisht serbëve në Kosovë. Në kuadër të saj, jemi konsultuar edhe për modalitetet, por derisa nuk përfundon çështja e platformës, nuk e besoj se mund të ketë involvim të drejtpërdrejtë. Mund të theksoj që në të gjitha takimet që kemi pasur, të gjitha institucionet, përfshirë këtu edhe Këshillin Kombëtar Shqiptar, të gjithë jemi vënë në dispozicion të Ekipit të dialogut, përkatësisht jemi vënë në dispozicion të negociatave për të ndihmuar këtë proces”, tha Mustafa.

Mustafa pranon se procesi i bisedimeve në Bruksel është i ndërlikuar, por thotë se spektri politik në Luginën e Preshevës beson që aty do të trajtohet edhe çështja e Luginës.

“Shqiptarët e Luginës së Preshevës asnjëherë nuk kanë dashur të involvohen në mes politikës që zhvillohet në Prishtinë. Megjithatë, ajo që për ne është e rëndësishme është që të përfaqësojmë denjësisht interesat e shqiptarëve të Luginës së Preshevës, përkatësisht kërkesat legjitime rreth dialogut dhe duke shprehur ambicien legjitime për t’iu bashkuar”, u shpreh Mustafa.

Përfaqësuesit e këtyre komunave, që shpesh përkufizohen edhe si Luginë e Preshevës, thonë se vullneti i tyre politik është që t’i bashkohen Kosovës dhe rikujtojnë se këtë vullnet e kishin shprehur edhe përmes referendumit të mbajtur në vitin 1992.

Në atë referendum, të cilin autoritetet serbe nuk e njohin, rreth 97 për qind e votuesve shqiptarë në Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë, të shpërndarë në 71 vendbanimeve, ishin deklaruar për “autonomi politiko-territoriale me të drejtë bashkimi me Kosovën”.

BE: Agjenda e dialogut vendoset nga Prishtina dhe Beogradi

by

Zëdhënësja e Bashkimit Evropian, të mërkurën (06.02) sqaroi, se BE si lehtësuese e dialogut nuk e përcakton agjendën se çfarë do të diskutohet në negociatat Prishtinë-Beograd dhe se kjo bëhet nga palët./

Maja Kocijancic Sprecherin der EU Kommission (DW/A. Bajrami)

Ky reagim vjen pas komenteve, që janë bërë pasi mediat në Kosovë raportuan, se kinse BE-ja ka kërkuar përfshirjen e Trepçës në kuadër të dialogut. “Në pyetjen nëse Trepça është pjesë e dialogut – BE-ja si lehtësues gjithmonë ka qenë e qartë se agjenda e dialogut vendoset nga Prishtina dhe Beogradi, ne nuk komentojmë për pikat që ata duan t’i diskutojnë. Ato i sjellin në debat çështjet që i konsiderojnë të hapura dhe ato duhet të pajtohen a do të diskutojnë për secilën çështje në mënyrë që të arrihet një marrëveshje ligjërisht e detyrueshme lidhur me të gjitha çështjet e diskutueshme”, ka thënë Koçijançiç.

Ajo këto komente i ka bërë një ditë pas takimit të bashkë-kryesuesve të Ekipit Shtetëror për Dialog, Shpend Ahmeti dhe Fatmir Limaj me diplomatë në Bruksel. Takimi i bashkëkryesuesve është bërë pa njoftimin e mediave dhe pa u dhënë ndonjë deklaratë. Në Prishtinë ky takim u vlerësua edhe si i fshehtë, për shkak të mungesës së plotë të komunikimit me gazetarë apo pjesëtarë të tjerë të publikut.

BE-ja e ka quajtur punën e ekipit të Kosovës si konstruktive dhe ka shtuar, se e mirëpret “angazhimin e ekipit të Dialogut dhe përkushtimin e tyre për të shfrytëzuar shansin dhe të zgjidhin mosmarrëveshjet e kahmotshme në kuadër të mandatit të qartë nga Kuvendi i Kosovës”.

Më tej në deklaratën e Koçijançiq thuhet, se BE-ja nuk dëshiron që mosmarrëveshjet në rajon t’i importojë në BE së bashku me destabilitetin që ato bartin me vete.

“Pa normalizim gjithëpërfshirës të marrëdhënieve Prishtinë-Beograd përmes një dialogu të lehtësuar nga BE-ja nuk mund të ketë paqe të qendrueshme në rajon”, ka thënë ajo.

Një kapitull i ri për një Maqedoni “të re” të Veriut

by

Maqedonia e ardhshme e Veriut dhe NATO nënshkruan një pakt “historik” që hap portën për anëtarësim të plotë në aleancë. Mund të jetë fillimi i një historie suksesi në Ballkanin Perëndimor, komenton Boris Georgievski./

Belgien | Nato-Staaten unterzeichnen Beitrittsprotokoll mit der künftigen Republik Nordmazedonien (picture-alliance/AP Photo/G. Vanden Wijngaert)

Republika e Maqedonisë ka 26 vjet që e pret këtë ditë. Për vendin e vogël dhe të izoluar të Ballkanit anëtarësimi në aleancën më të fortë ushtarake në botë ka qenë gjithmonë një çështje e mbijetesës.

Brenda vendit kjo nënkuptonte një kohezion më të fortë etnik dhe social, nga jashtë ishte një garanci që kufijtë e saj sigurohen ndaj vendeve fqinjë. Nuk ishte rastësi që parlamenti maqedonas votoi deklaratën për t’u bashkuar me NATO-n qysh në vitin 1993 – luftërat e përgjakshme në republikat e tjera ish-Jugosllave kurrë nuk arritën deri në kufijtë e saj, por rreziku ishte gjithmonë i pranishëm.

Por megjithatë Republika e Maqedonisë nuk do ta përjetojë kurrë arritjen e saj më të madhe. Paradoksalisht ditët e vendit me këtë emër janë të numëruara. Edhe faqja e internetit të NATO-s sot nuk e përmend anëtarin e saj të ardhshëm me emrin e tij: “Të mërkurën më 6 shkurt 2019, Përfaqësuesit e Përhershëm në NATO të 29 anëtarëve të Aleancës do të nënshkruajnë Protokollin e Anëtarësimit me Shkupin”. Shkupi është sigurisht kryeqyteti i vendit.
Dhe deri në fund të kësaj jave sapo parlamenti i Greqisë të ratifikojë Protokollin e Anëtarësimit, një vend “i ri”: Republika e Maqedonisë së Veriut do të shpallet në botë.
A ia vjeti kjo?

Ky është çmimi që duhej të paguante Maqedonia për t’u bashkuar me klubin. Për shumë qytetarë në vend – ky çmim ishte shumë i lartë. Por fatmirësisht për vendimmarrësit aktualë politik – nuk e shohin kështu.

U desh shumë guxim dhe vullnet politik në Shkup dhe në Athinë për ta zgjidhur çështjen e ashtuquajtur kontesti i emrit që e ka bllokuar pranimin e Maqedonisë në NATO dhe në BE që nga viti 2008 dhe kontaminoi marrëdhëniet mes dy popujve për dekada të tëra.

Shumë ende shtrojnë pyetjen, nëse ia vlente ndryshimi i emrit të vendit, për të tregtuar një pjesë të identitetit dhe të historisë për anëtarësimin në NATO?

Ia vlejti! Jo vetëm për faktin se ajo garanton një të ardhme të qendrueshme dhe të begatë të vendit, por edhe sepse me të u mbyll një kapitull, të paktën për momentin, i konflikteve të përjetshme historike ballkanike midis vendeve fqinje.

Kjo u jep mundësi gjeneratave të reja që t’i japin fund gërmimeve në llogoret e historisë dhe të fillojnë planifikimin e së ardhmes.

Boris Georgievski Kommentarbild App Boris Georgievski

Në kontekstin më të gjerë të Ballkanit dhe Evropës Juglindore futja e Maqedonisë (së Veriut)në NATO më në fund mbyll çështjen “maqedonase” që e rëndonte rajonin për një kohë të gjatë. Për më tepër, ajo përmirëson stabilitetin në rajon në një kohë që fantazmat e së kaluarës kërcënojnë të ngjallen sërish, veçanërisht në valën përpjekjeve për një zgjidhje përfundimtare të pritshme për shtetësinë e Kosovës.

Histori suksesi në Ballkanin Perëndimor?!

Maqedonia (e Veriut) nuk ka ushtri dhe PBB-ja e saj vjetor është më afër një qyteti gjerman të pazhvilluar sesa një vendi të përparuar perëndimor, por si Shtetet e Bashkuara të Amerikës edhe vendet kryesore evropiane e kanë kuptuar kohë më parë, se ia vlen më shumë ta kenë të lidhur me Perëndimin këtë vend sesa të rrezikojnë me trazira të tjetra në Ballkan.

Fakti që Maqedonia e Veriut është një shembull i rrallë i funksionimit (pak a shumë)të demokracisë multietnike në një rajon të paqëndrueshëm i rrit përfitimet e anëtarësimit të saj në NATO.

Përsa i përket ushtrisë apo ekonomisë, vendi nuk ka ndonjë vlerë në vetvete, por në aspektin e interesave aktuale gjeopolitike (Rusia, Kina)mesazhi që zgjidhja e suksesshme e konfliktit u jep vendeve fqinje (Serbia, Kosova, Bosnja dhe Hercegovina)- mund të jetë jashtëzakonisht i vlefshëm.

Për Maqedoninë(e Veriut) fillon sot një kapitull i ri. Vendi ende përballet me shumë pengesa dhe detyra të vështira që ka përpara. Ajo ka nevojë për reforma në çdo pjesë të shoqërisë, ajo ka nevojë për të rindërtuar kohezionin e saj të brendshëm dhe ka nevojë për një ekonomi që prodhon diçka tjetër përveç largimit të trurit. Nëse Bashkimi Evropian vendos që më në fund të hapë procesin e negociatave me Maqedoninë e Veriut në qershor, së bashku me pranimin në NATO, mund të jetë vetëm fillimi i një historie të suksesshme në Ballkanin Perëndimor të harruar prej një kohe të gjatë.

SHKA THA JALTA PER 118 BURRAT E KELMENDIT ?!

by

Nga Fritz RADOVANI/

1945: SHKA  THA  JALTA  PER  118  BURRAT  E  KELMENDIT ?!/

Shpella-a-Tertacites

SHPELLA  E  PREK  CALIT  (TARTACITES)/

Prek-cali1-640x495

“PA MALET E VERIUT: SHQIPNISË DO T’I MUNGONTE TRUNI GURT’ I SAJ !”/

Kur Konferenca e Jaltës nga 4 Shkurti 1945 e deri me 11 Shkurt, po tradhtonte Trojet e Gjergj Kastriotit – Skenderbeut, Dedë Gjo’ Lulit, Luigj Gurakuqit e Bajram Currit, të  Çun Mules, Marash Ucit, Prek Calit dhe Gjelosh Lulit, gjithshka e organizueme nga ma të njohunit terrorista në sherbim të sllavokomunistave të Titos dhe Stalinit mbas shpine, si ishte dhe vazhdon me kenë edhe sot zakoni e tradita nga trashigimtarët e Enver Hoxhës, Ramiz Alisë, Mehmet Shehut, Ferid Radovickës, Ndreko Rinos, Abaz Fejzos e sa antiatdhetarve të tjerë, në bashkpunim me forcat jugosllave ata, ushtruen Gjenocid  të mnershëm ndaj Popullit Shqiptar të Maleve të Veriut, vetem se ishin Atdhetarë, Trima dhe të betuem me dhanë edhe jeten per Flamurin Kuq’ e Zi.

118 Burrave t’ Atyne Bjeshkëve t’ Nemuna Ju zhduken trupat, u hollen në prroska dhe lumej në dy operacionet antinjerzore kunder Tyne. Në janar 1945 dhe me 1 deri 16 shkurt 1945 Ju plaçkitën pronat, ju shemben kullat, ju vodhën gjanë e gjallë, ju dogjën shka ju erdhi perdore, dhe vetem Prek Calit i grabitën mall me vlerë mbi 20.000 napolona ar…

Operacionet antikombtare kunder Veriut të drejtueme nga Mehmet Shehu, flasin haptë per qellimin e tyne shfarosës në Shkoder dhe rreth saj, ku shtetrrethimi ndihmoi në vrasjet pa gjyq të bame ndaj intelektualëve, ishoficerave, klerikve, antikomunistave dhe madje, kur Mehmeti i tha Prekës:  “Të thafshin krahët Prek Cali, po të ishe me ne, historia jote do të shkruhej me shkronja të arta”, Ai u pergjegj: “Ndigjo Mehmet Shehu, edhe njiqind jetë po t’i kishe, nuk më dhimben me luftue kundër Trobojnices dhe bolshevizmit. Mos u ngut me thanë se kush do jetë tradhtar e hero i kombit. Jeta e Shqipnisë vazhdon edhe kur të desim na”. Vllazen Trima t’ Atyne Alpeve kreshnike! Merni nga një gur tek Kullat e prishuna të Prek Calit e venje tek praku i dyerve Tueja, vetem me ruejtë Kujtimin e Tij Atdhetar e Burrnor, nder sofrat Tua bujare!

Melbourne, 6 Shkurt 2019.