Archives for April 2020

TRE HUMANISTË TË KOHËS SË SOTME

April 17, 2020 by dgreca

-Shenime në kohen e “Covid-19”-Nga Ramiz Lushaj/

1.- Harry Bajraktari- “Njeriu i salloneve diplomatike

Amerikane” për kombin shqiptar

Të enjten e 9 prillit mbrrini në “Qytetin e Alpeve” ndihma humanitare me 25 tonë miell për 1 mijë familje ma në nevojë të Tropojës, dërgatë nga shqiptaro-amerikani i mirënjohur Harry Bajraktari- “Nderi i Kombit”, biznesmen humanist i shquar në Nju Jork, veprimtar i dëshmuar lartësisht i Çështjes Kombëtare Shqiptare. Kjo ishte ndihma ma e madhe në sasi, vlerë monetare e numër familjesh, e dërguar, e shpërndarë në Tropojë në kohën “Covid-19”.

Myftinia e Tropojës si kordinatore lokale, me komision mbikqyrës, sipas listave zyrtare të familjeve të rregjistruara në nevojë, i shpërndau ato me makina të porositura e përfaqësues të ngarkuar në të dy qytetet e shtatë njësi administrative të bashkisë veriore, ku më dijenojnë se të parat ndihma i paskan kanë nisë mirësisht në familje të besimit të krishterë si në Nikaj-Mertur, etj.

E gjithë ecuria e kësaj ndihme humanitare ka pasë përkujdesje dhe nga përfaqësuesi i z. Harry Bajraktari, nga av. Rasim Hasanaj, ish-kryetar i KSHK-teve, vllai i Azem Hajdarit- Heroit të Demokracisë.

Harry Bajraktari ndjehet e dëshmohet mjaft i lidhur me Malësinë e Gjakovës (Tropojën-Malësinë e Mirë): nga vet lidhjet genetike të origjinës së kahershme të tij nga Geghyseni- “Nderi i Kombit”; një nga rrugët kryesore ma të bukura të qytetit Bajramcurri e mban emrin e tij; është i vlerësuar e shpallur “Qytetar Nderi” i Tropojës; si dhe ka dhënë kontribute të herë pas hershme, ndër vite, për Tropojën.

Harry Bajraktari është i pari shqiptaro-amerikan, që në këtë kohë të kësaj gjendjeje emergjence, fatkeqësie natyrore, dërgoi ndihma humanitare në Tropojë. Së shpejti, iu thashë, do të vijnë ndihma të ndryshme ushqimore dhe nga të tjerë shqiptarë në Amerikë, të cilët i kanë lidhjet e tyre me Tropojën e historisë, kulturës, turizmit, me këtë bashki kufitare me Kosovën e Malin e Zi. Ndaj me të drejtë fotoreporteri i “Gazeta e Alpeve” në Tropojë, Dedë Harusha, m’i thoshte në telefon vargjet e njohura noliane: “Mbahur nëno mos kie frikë/se ke djemtë në Amerikë”.

Kjo ndihmë humanitare në kohë të vështirë pandemike ishte me randësi të shumëfishtë e të shumanshme: pasi i dergonte një personalitet i shquar shqiptaro-amerikan, Harry Bajraktari, “njeriu i salloneve diplomatike amerikane” në të cilat ai ka lobuar në dekada për Kombin Shqiptar; i Derës së Bajrakut të Vranocit të Pejës së Kosovës, i origjinës së kahershme prej Tropoje në Shqipëri; i cili duket se ka lindur për të qënë i tillë, i sprovuar e dëshmuar i tillë: atdhetar kombëtar i shquar, biznesmen humanist i përkushtuar, shqiptar i formatit të madh…

Ilir Meta- President i Shqipërisë, shkruan: “Falenderoj personalitetin e shquar të diasporës tonë, z. Harry Bajraktari, i cili në këto ditë sakrificash ndihmon një nga komunitetet më në nevojë si ai i Bashkisë Tropojë”. Yuri Kim- ambasadore e SHBA në Shqipëri lëshoi në Twiter një lajm informues e urim përgëzues:“…Faleminderit për bujarinë tënde!”.

Teuta Sahatqija, ambasadore e Misionit Diplomatik të Kosovës në Nju Jork, komenton: “Ju lumtë! Gjithmonë në krah të atyre që kanë nevojë për ndihmë!”. Dr. Islam Lauka, ish-ambasador i Shqipërisë në Kosovë, shkruan: “Ashtu siҫnuk i harron kontributet e tij tё mёparshme, Malёsia e Gjakovёs nuk do ta harrojё as kёtё ndihmё qё i jepet nё kёto çaste tё vёshtira tё pandemisё nga biri i vet…”. Ambasador Flamur Gashi- këshilltar për Rajonin e Diasporën i dy Presidentëve të Shqipërisë, cilëson: “Këto ndihma të humanistit Harry Bajraktari…për bashkëvendasit në nevojë në këto ditë që po kalojmë, janë shprehja më e mirë e patriotizmit dhe atdhedashurisë”.

Elmi Berisha- Kryetar i Federatës PanShqiptare “Vatra” në Amerikë: “Mirënjohje e respekt për Harry Bajraktarin”. Besnik Dushaj- ish deputet e ish-kryetar i Bashkisë Tropojë, shprehet në një status të tij në FB: “Falenderim dhe mirënjohje për Z. Harry Bajraktari që tregon edhe një herë që gjendet pranë njerëzve të Malësisë së Gjakovës, duke treguar përmes veprave si këto që solidariteti dhe bamirësia janë akte që të lartësojnë. Në një periudhë të tillë kur njerëzimi po përballet me një armik të padukshëm, që po sjell vështirësi të pashëmbullta për shumë njerëz, ne kemi nevojë për vepra të tilla shpresëdhënëse”. Ismet Smajli, Sekretar i Përgjithshëm i Rrjetit Global të Bizneseve të Diasporës Shqiptare: “Respekt për Bajraktarin e Vranocit! Ju lumtë z. Harry !”. Avni Krasniqi, atdhetar, humanist, biznesmen, në Kosovë: “Ju lumtë z. Harry, zemërbardhë e shpirtgjerë si gjithmonë!”. Halil Ahmeti, kryetar i Shoqatës “Drini”, Gjakovë-Shkodër: “Respekt dhe mirënjohje zt. Harry Bajraktari për ndihmen e dhënë Malësisë së Gjakovës në këto kohë të vështira me Covid-19. Zoti ia shpërbleftë!”. Elisabeth Milicaj, në Amerikë, uron: “Zoti e bekoftë Harry Bajraktarin dhe Familjen e Tij!”. Shaqir Salihi, ish-gazetar i “Zëri i Amerikës”, vlerëson: “Gjest fisnik e vëllazëror! Shembull për të gjithë!”

2.- Ram Geci, “Njeriu i Autostradave”

Në dy ditët e para të prillit, duke punue deri në 12 orë, u shpërndanë 300 pako ndihma të biznesmenit humanist Ram Geci në Tiranë, të planifikuara shpirtërisht e materialisht për të gjitha shtëpitë e vendlindjes së tij, Bytyçit. Rreth 250 pako u shpërndanë në të paren ditë në Pac, Veliq, Vlad, Çorraj, Zherkë, Kepenek, Zogaj e Prush dhe të nesërmen në Berishën e Brigjeve, në krejt Njësinë Administrative të Bytyçit. Disa sish, të tjerat, dhe për një numër familjesh ma në nevojë në Tropojë.

Pakot nuk ishin sa për t’u shënue si ndihmë, por për të dhanë ndihmë: secila prej pakove kishte një kuotë financiare 4 mijë lekë të reja, me artikuj të ndryshëm ushqimorë si miell, vaj, sheqer, oriz, makarona, etj. dhe me produkte të kujdesit shtëpiak.

Shpërndarja e tyre u krye zyrtarisht nga Bashkia e Tropojës, shoqërue nga zyrtarë të lartë të saj, nga policia bashkiake lokale, nga komisionet vendore të Bytyçit, pasqyrue me listat përkatëse, në një kohë rekord.

Komisioni kryesor, më thonë se, e çmoi që pakot të mbanin etiketën “Dhuratë nga Ram Geci”. Kjo, mesa duket e dëshmohet se ai nuk i çonte ato pako thjesht si ndihmë në këto ditë të vështira të fatkeqësisë natyrore. Mbi të gjitha, ato, ishin dhurata në nderim të dy prindërve të tij, Alia e Raza- zemërmirë e bujarë; ishin në vazhdimtari të traditës sojnike të fisit të njohur të Bytyçit; ishin një mirënjohje për dashurinë e pamatë të tij ndaj vendlindjes së vet dhe bekimet e vlerësimet e vendlindjes ndaj tij; ishin në emër të humanizmit genetik, njerëzor e fisnik të tij, bashkëshortes së tij, djemëve të tij, të biznesit të tij.

Kujtim Hajdarmataj, një nga djemtë e mirë të Tropojës, më zëthot’ në telefon e më fjalashkrue: “Si çdo herë tjetër, burri i mirë i Bytyçit…,miku im i çmuar, iu gjend afër bashkëvendasve të vet…Më bie telefoni prapë e më porositi që t’ua çojmë pakot në çdo familje që jeton në Bytyç e Berishë. Dhe ashtu vepruam… Të gjitha familjet na dhanë një urim të përbashkët: Faleminderit Ram Geci! Zoti të bekoftë e të lartësoftë, që nuk po e harron Bytyçin ku ke lindur e je rritur… T’u shtoftë Ndera, Burrnia e…Begatia në Familjen Tande!…Qofsh i nderuar gjithmonë, o Ram Geci!”

Kryetari i Bashkisë së Tropojës, Rexhë Byberi, shkruan në faqen e tij zyrtare në Facebook, se biznesmeni Ram Geci është “shembull model suporti financiar dhe humanizmi…”. Avokat Agron Isa Gjedia, kryetar i Shoqatës Mbarëkombëtare Bytyçi”, Tiranë-Prizren, i drejtohet faleminderues në Portali Limit.al e rrjete sociale, me urimin përfaqësues e nderues: “Ta shpërbleftë Zoti, o Ram Geci!”!

Biznesmeni humanist Ram Geci ka një zemër të madhe e të gjerë, ka traditë bujarie, ka norma fisnikërie, ka atribute bamirësie. Ai është dëshmuar i tillë. Ai është me inteligjencë të lartë në biznes. Një punëtor i madh në biznes. Ai nuk ka aq shumë nevojë për fjalë të mëdha e të shumta, sepse i flet vet puna e tij: Tirana International Hotel në qendër të kryeqytetit, një nga ma të mirët në Rajonin Mesdhetar. Autostrada/autorrugë nga Jugu në Veri të Shqipërisë, të ndertuara prej tij si në “Udhen e Kombit”, drejt Shkodres, Unaza e Tiranës, etj. Përndryshe, është dhe “Njeriu i autostradave”. Flet formati i tij i madh si një ndër biznesmenët më elitarë në Rajonin Ballkanik Shqiptar.

Humanizmi i Ram Gecit i tejkalon kufijtë e vendlindjes, pavarësisht se aty i merr fuqitë si Anteu, i ban gjithato ndera për vendlindjen, për ekonominë e kulturën, për arsimin e shtypin, për letërsinë e artet, për turizmin, për mjekësinë, për njerëzit në nevojë. Ai ban ndera të tilla gjithandej në Tiranë e në gjithat vende të tjera të Shqipërisë, në Kosovë e në Malin e Zi, në Luginën e Preshevës e në Diaspora Shqiptare në Botë.

Ram Geci ka gjithandej e gjithkund ka e merr vlerësime e nderim popullor për vlerat e larta të jetës e punës së tij me sakrifica të motivuara e arritje të merituara, me kontribute ekonomike, shoqërore, humanitare. Në këto ditë prilli 2020, me aq sa munda, i veçova disa mirënjohje popullore ndaj tij lidhur me kontributet me ndihma humanitare në Tropojë, Mat e gjetkë: “Një shqiptar atdhetar i madh. Na ban krenarë bujaria e tij” (Halil Farruku). “Njeri fjalëpak e punëshumë” (Vladimir Kalemi). “Krenar me Ty…”(Agim Januzi). Burrë zotni…”(Sebije Hajdini Sylaj). “Sojnik i Bytyçit…”(Zyra Ahmetaj).“S’ka gja ma të madhe se t’iu gjendesh njerëzve në këto ditë të zeza”(Gjerovica Haxhiaj Myrtja). “Ti shtoftë Zoti!” (Besa Ademi). “Të ketë jetë e shendet, bashkë me njerëzit e tij të zemrës. Përgëzime nga ana ime, edhe pse nuk e njof personalisht” (Andrea Avelina). ”Zoti ta shpërbleftë në jetë se shumë halle kanë sot njerëzit, po pak kush ua qan ato. Ju batë punë të madhe. Nderuat veten e ata prindër të mirë që ju rriten. Zoti qoftë me Ty e me fëmijët e Tu” (Shkurte Hysenaj). “Ram Geci është një shembull që duhet ndjekur…”(Kristaq Janushi)…

Një fakt i kësaj të vërtete: humanisti Ram Geci, me kompaninë e tij “Geci” Sh.p.k., i dha edhe 100 pako ndihmë për njerëzit ma në nevojë në territorin e bashkisë së Matit, që u shperndanë nga kjo bashki, me përkujdesje direkte të kryetarit të saj.

Në listnimet falënderuese që i paraqet kjo bashki, përgjatë kësaj fatkeqësie natyrore, deri në këto ditë prilli 2020, renditet i treti ndër të gjithë, sëbashku me Kadri Morinën e Kukësit, të EuroSig e INSIG-ut, të UBA Bank. Biznesmen humanist Ram Geci, me ndihmat e tij në Mat, vjen pas Fondacionit “Fundjava Ndryshe” i Tiranës dhe pas Fondacionit “Mirësia” i Kuvajtit.

Ram Geci, megjithëse nuk e ka drejtim të vetëm të veprimtarisë së tij bamirësinë, sikurse fondacionet bamirëse, ai në drejtim të humanitetit punon sikur të ishte një fondacion duke dhanë kontributet e tij të shumta e të vazhdueshme në të gjitha fushat e jetës shqiptare, në të gjithë Rajonin Ballkanik Shqiptar.

3.- Sabit Bytyçi, u rrit me “Vatren”, tani kryetar i Këshillit të saj

Edhe kjo kohë pandemike, e fatkeqësisë natyrore “Covid-19”, i ka dëshmue dhe një herë tjetër atdhetarët e humanistët e vërtetë, si shqiptaro-amerikani i njohur Sabit Bytyçi në Nju Xhersi – kryetari i Këshillit të Federatës PanShqiptare “Vatra” në Amerikë, donator me 3 mijë litra vaj për rreth 1 mijë familje ma në nevojë në Tropojë, në vendlindjen e tij.

Kjo është e dyta dërgesë humanitare e Shqiptarëve të Amerikës për Tropojën e tyre, pas asaj shembulldhënës të biznesmenit humanist Harry Bajraktari, personalitet i shquar shqiptaro-amerikan (me origjinë të hershme tropojane, nga Geghyseni- “Nderi i Kombit”) me 25 tonë miell për 1 mijë familje.

Këto ndihma ma shumë se vlerën e tyre monetare e gjendjen përkrah në këtë fatkeqësi natyrore globale, sjellin e përcjellin dhe një mesazh të madh që vjen nga Amerika- mike e aleatja ma e madhe e shqiptarëve, që bijtë e saj në brezni genetike e të larguem me dekada e shekuj, në mbi 7 mijë km. largësi tokësore e oqeanike, në kontinent tjetër, mendojnë e ndihmojnë në kohë e raste të ndryshme vendlindjen e tyre e të të parëve të tyre.

Shqiptaro-amerikani Sabit Bytyçi (Bitici), donatori i 16 prillit 2020, me 3 mijë litra vaj për rreth 1 mijë familje ma në nevojë në Tropojë, është nga Veliqi i fisit e i krahinës së sojshme të Bytyçit, djali i tretë i një burri të fismë e zemërmadh- i të ndjerit Adullah Avdia, është një nga “Katër Vllaznit Bytyçi” në Amerikë, janë të shquar për atdhetari kombëtare e bujari shqiptare, të mirënjohur në komunitetin shqiptaro-amerikan, në Rajonin Ballkanik Shqiptar. Dr. Ibrahim Rugova i cilësonte Vllaznit Bytyçi, si “miqtë e mirë të Kosovës” (1991), dr. Sali Berisha si “një krenari shqiptare…” (2017), Azem Hajdari thoshte shpesh “janë si shqiptarët e mëdhenj të Lidhjes së Prizrenit”, etj.

Sabit Bytyçi është një shqiptar me tradita e vlera të larta njerëzore. Është një vatran i kahershëm dhe i gjithkohshëm, i rritur bashkë me “Vatren” për një gjysëm shekulli jetë, që për aktivitetin e kontributet e tij me devotshmëri vatrane e zgjodhen tani së vonit në detyrën e lartë të Kryetarit të Këshillit të Federatës PanShqiptare “Vatra”.

Sabit Bytyçi, prej nga dekada ’80-’90 e shekullit të kaluar, njihet e çmohet si një ndër miqtë e mirë të Presidentëve Shqiptarë dr. Rugova e dr. Berisha dhe i personaliteteve të tjera shqiptare në Amerikë e në Rajonin Ballkanik Shqiptar.

Sabit Bytyçi, ndër vite e dekada, i ka miq të afërt disa senatorë e kongresmenë amerikanë, shumë zyrtarë të lartë të DASH, etj. tek të cilët, sëbashku me miqtë e tij shqiptaro-amerikanë, kanë lobuar mirë e shumë për Kosovën, për Shqipërinë, etj.

Familja e atdhetarit e biznesmenit humanist mbi 70 vjeçar, Sabit Bytyçi në Nju Xhersi të Amerikës, sëbashku me bashkëshorten e tij, Hatixhe Bytyçi, me dy djemtë Ilirin e Mentorin e vajzën Doruntina, kanë dhanë në vazhdimësi dituni, kohë e pasuni të tyne monetare e materiale për kombin shqiptar, për çështjen kombëtare shqiptare, për kulturën, letërsinë, artin e shtypin shqiptar, etj., shpesh herë dhe për vendlindjen, siç është dhe ky donacioni ma i fundit me 3 mijë litra vaj për rreth 1 mijë familje ma në nevojë në Bashkinë e Tropojës, në këtë fatkeqësi natyrore “Covid-19”.

***

Mirënjohje për këta tre humanistë të shquar që dërguan ndihma humanitare në vendlindjen e tyre dhe për të gjithë ata që po i gjenden pranë Tropojës, pranë Shqipërisë e Kosovës, pranë shqiptarëve trojenik në Mali i Zi, Maqedoni, në krejt Ballkanin, në këto kohë të vështira të kësaj pandemie të rëndë globale, kur kërkohet mbrojtja e jetëve njerëzore dhe sigurimi i ardhmërisë kombëtare e planetare.

Ramiz LUSHAJ

Announcement from Ambassador Kadare

April 17, 2020 by dgreca

Dear friends,

I have the pleasure to invite you to join online a Shabbat service hosted by the Temple Emanu-El in New York, during which I have been given the opportunity to tell the exceptional story of how Albania became a safe haven for Jews during the Holocaust.

The event will take place today, Friday April 17th at 6:00 pm NY time.

You can tune in with the following links:

http://www.emanuelnyc.org/broadcast

http://www.facebook.com/emanuelnyc

Warm regards and stay safe!

Në bashkëjetesë me COVID-19

April 17, 2020 by dgreca

….nëse ju keni kalue një infeksion COVID-19, -unë ju siguroj se tashma në trupin tuaj, ju keni mjaft antitrupa të krijuar që do t’ju mbrojnë nga COVID-19, -dhe nëse ju mund të ri-infektoheni, le të themi në sezonin dimror të vitit tjetër, kur kto viruse do të kthehen përsëri, ju mund ta kaloni shumë lehtë, e ndoshta bile s’do ta vini re aspak./

Shkruan: DR.ZEKRI PALUSHI/

Të dashur lexues, -me shumë respekt po ju paralajmëroj se ky shkrim ka një përmbajtje ma shumë teorike, -gjë që e ban leximin pak të bezdisshëm, por ju lutem, merrni mundimin që ta lexoni deri në fund. Zgjerimi i dijenive rreth viruseve, dhe situatës aktuale,-ndihmojnë në qetësimin tuj, shpirtnor e psikologjik. Frika, asht ndjenja emocionale ma e vjetra e ma e forta e njerzimit. Ajo asht ngjitëse (contagious), dhe askush s’mund t’i shmanget, -sidomos në rrethanat ku mbizotron e pa-njohura, dhe pa-siguria, -siç asht koha që po jetojmë.

VIRUSET

Të kthehemi tek VIRUSET

Fjala ‘VIRUS’, rrjedh prej gjuhës Latine,-që do të thotë ‘helem’. Por sa i njohim ne viruset, dhe a janë ato pjestarë të botës së gjallë?

Megjithëse viruset janë të aftë të shkaktojnë sëmundje të rrezikshme, e nganjëherë vdekje-prurëse siç janë psh, Ifluenzen (gripin), Ebola-n, Tërbimin (Rabies), Lijen (Smallpox), etj, -prap se prap, kto nuk klasifikohen si pjestar të botës së gjallë.

Viruset janë grimca (particles) shumë të vogla, të një madhësie që varion nga 20 deri në 400 nanometer. At s’kanë qeliza, s’kanë sistem nervore…, pra ato s’kanë një “makineri” biologjike për t’u shumzue nëpërmjet ndarjes qelizore, -ato nuk konsumojnë energji për t’jetuar, -pra ato s’kanë as procese metabolike, -siç kanë psh, çdo gja tjetër e gjallë, -ku përfshihen edhe bakteriet dhe funguset.

Viruset përbëhen nga Acidet Nukleike (Nucleic acids), që mund të jenë, -DNA (Deoxyribonucleic acid) ose RNA (Ribonucleic acid), që së bashku me Lipidet (yndyrnat), Proteinat dhe Carbohidratet, formojnë 4 molekulat ma të mëdha biologjike, që janë esenciale për të gjitha format e njohura të jetës.

Acidi nukleik i virusit asht i mbështjellur me një veshje proteinike, ku strehoet apo ruhet edhe proteina virale e tij, që merr pjesë në zhvillimin e infeksionit.

Që të riprodhojnë vetë-vehten, -viruset duhet së pari të hynë në qelizat e një “mik-pritësi”, ku menjëherë fillojnë modifikimin e aparatit ri-prodhes të këtyre qelizave, -duke i kthye ato, në një “makine foto-kopjuse”, -ku “fotokopjojnë” kodin e vet gjenetik, -të cilin pastaj e mbështjellin brenda një “kontaineri” të sapo formuar, që quhet CAPSID. Tashma, qelizat e “marruna peng” të ‘mik-pritësit”,- punojnë sipas instruksioneve të ardhura nga acidet nukleice të virusit, -keshtu pra ato vazhdojnë të prodhojnë proteinë pathologjike virale.

Kategorizimi i viruseve si “gja- jo-e- gjalle”, i ka sjell njerëzimit pasoja t’pa qëllimshme. Shumë nga kërkuesit shkencore, deri më tani, në studimet e tyre mbi evolucionin, -i kan injoruar viruset. Fatmirësisht, kohët e fundit,këto shkencëtar po i vlerësojnë viruset si ‘lojtar fundamental’ në Historin e Jetës.

Çuditërisht pra, -kjo gja kaq e vogël dhe jo e gjallë, sa “primitive”aq e komplikuar, -asht në gjendje të shkatrrojë jo vetëm jetë njerëzish, por mund të shkatrrojë edhe ekonominë, e ndoshta edhe lirinë e demokracinë e vendeve të zhvilluara.

Struktura kaq e ndërlikuar e këtyre “grimcave”, -dhe mos-njohja e mirë e tyre, fatkeqësisht, e ban pothujse t’pa mundur një vaksinë efikase kundra infeksionev t’shktuara prej tyre. Le t’kujtojmë zhurmën e madhe që ka qenë ba rreth HIV-s, dhe SARS, -pamvarsisht, viteve të humbura, e milionave të derdhuna, prap se prap, ne hala s’kemi një vaksinë kundra tyre. Megjithatë, le t’shpresojmë se një vaksinë për COVID-19, s’do të ketë të njëjtin fat.

NE PRITJE TE VAKSINES LE TE PERDORIM VAKSINEN”PASTERTIA”

Ndërkohë, le t’përdorim HIGJENËN dhe PASTËRTINË, si ‘vaksinat’ ma t’fuqishme kundra sëmundjeve virale, -përfshi COVID-19, -i cili origjinoj në Marketin e Gjas së Gjallë, në Wuhan të Kinës, -ku niveli i higjenës e pastërtisë ka qenë dhe asht nën-zero. Aty theren në mënyrat ma barbare, -apo hahen edhe të gjalla, shumë kafshë të ndryshme, -edhe nga ato ma ekzotiket, -përfshi edhe lakuriqin e natës.Kinezët thonë se:“Ne hamë gjithçka me katër kambë, -përveç tavolinës; -ne hamë gjithçka që noton, -përveç nëndetses; dhe, -ne hamë gjithçka që fluturon, -përveç aeroplanit”.

Çuditërisht, nga provinca e Hubei-t (ku kryeqytet asht Wuhani), -rreth viteve 1331-1335, u përhap edhe murtaja (vdekja e zezë), -e shkaktuar nga minjt. Në atë kohë, ajo arriti të përhapej deri në Angli, Belgjikë e Itali.

Nga Kina, kan burue edhe disa nga pandemitë e tjera, si:

Murtaja e Justinianit, në shekullin e 6-të; Gripi Spanjoll i vitit 1918; Gripi Aziatik i vitit 1956; Gripi i Hong Kong-ut në vitin 1968; Gripi i zogjve (Avain flu), në vitin 1966; SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome) në vitin 2002; Gripi i derrave (swine flu) në vitin 2009; dhe në fund të vitit 2019, Kina komuniste, e ndihmuar nga Organizata Botrore e Shëndetësisë,- i “dhuroj” botës COVID-19, -nga i cili, deri m’tani janë infektuar:

– në USA 678.144, nga t’cilët 34.641 kan vdekur.

Ndërsa, në t’gjith botën numri i përgjithshëm i të infektuarve deri m’tani që po shkruaj këtë shkrim, ashtë, 2.183.148,-prej tyre, 146.841, numërohen të vdekur.

Si rezultat i këtij infeksioni viral, -sot pothujse i gjith njerezimi ndodhet nën “arrest shpijak”.

Sigurisht që çdo vdekje asht një tragjedi familjare, dhe në këtë rast, unë s’due të minimizoj aspak rrezikshmërinë dhe damtimet e jasht-zakonshme të COVID-19, -megjithatë, janë raportue shumë pasaktësi, -si për numrin e të infektuarve, ashtu edhe për numrin e të vdekurve.

Prandaj shumë nga punonjësit shkencore nga vende të ndryshme të botës, mendojnë se shifrat e deri-tanishme s’përputhen plotësisht me realitetin. Ato kanë arritur në një konkluzion të përbashkët se: “Pa një testim të plotë, e të besueshëm, si dhe pa një përshkrim korrekt të shkaktareve të vdekjes, -shifrat e deri-tanishme, në lidhje me COVID-19, duhet të shifen me dyshim”.

Dr Scott Jensen, që asht edhe senator, nga Minnesota, tregon se kishte marrë në postë një dokument prej 7 faqesh, me udhëzime se si t’plotsonte Certefikatat e Vdekjes,- ku COVID-19 duhej shkruar si shkaktar i vdekjes,- edhe pa e konfirmue këtë infeksion, me teste laboratorike.

Ndërkohë, s’duhet të harrojmë se veç dy vjet më parë, 2017-2018, -gjatë 16 javëve të sezonit të gripit (Flu), në USA kan pas vdekur 80.000 njerëz, -pra atje afërsisht kanë vdekur 5.000 njerëz në javë.

Italia, ka regjistrue COVID-19, si shkak vdekje, edhe në ato raste kur i sëmuri ka qenë duke vuajtur nga sëmundje të ndryshme kronike.

Po ashtu, qeveria Spanjolle i ka raportuar të gjitha vdekjet, ku si shkaktar asht regjistrue COVID-19, pa përmendur aspak, sëmundjet e tjera shoqëruese që të vdekurit kanë qenë duke vuajtur.

Pra, ne s’dimë asgjë në lidhje me sëmundjet e tjera, që mund t’kenë qenë shkaktar t’vërtetë të ktyre vdekjeve, -si rrezultat, ne s’dimë nëse i sëmuri ka vdekur prej COVID-19, apo me COVID-19.

MJEKIMI

Të diskutojmë pak rreth Mjekimit:Siç kemi pa, gjatë gjithë kësaj periudhe, grupe të ndryshme janë duke u përpjekur shumë për të gjetë një mjekim për gjendjet shëndetësore të shkaktuara nga COVID-19. Por se sa reale dhe shpresë-dhanse, kto përpjekje do të jenë,- le të presim për rezultatet. Megjithatë, ne duhet të kuptojmë se deri më tash, nuk ekziston as një terapi efikase për trajtimin e COVID-19, por pamvarsisht ktij realiteti dëshpërues, një gja positive që na jep shpresa, asht se,- ne tashma, dimë disa të dhana të randësishme rreth ktij virusi të ri, -dimë ciklin jetsor në qelizën e “mik-pritësit”,-gjë kjo që u jep shkencëtarve shumë mundësi për ta vu në shenjë këtë virus, dhe eleminue pastaj, nëpërmjet një mjekimi specifik.

Deri atëherë, le të “spekullojmë” me çfare dimë deri tani:

Në muajn Mars, Presidenti Donald Trump, -gjatë një konference për shtypin, promovoi përdorimin e HYDROXYCHLOROQUIN-es, (KININES siç e njohim ne Shqiptarët), që ka qenë përdorur kundër malarjes,- dhe deri pak vite më parë, -ktu në Australi, e kemi përdor me shumë sukses, edhe në mjekimin e krampeve (ngerrqeve) muskulare. Trump-i tha se “…ne duhet ta provojmë këtë”, -dhe t’njëjtën gja, ai e tweet-i, -ku rekomandonte kombinimin e Kinines me Azithromycin (antibiotic). Sigurisht që presidenti s’asht një ekspert mjeksor, por mendoj se prapa rekomandimit tij qëndrojnë ekspert të mirëfillët mjeksor, -megjithatë kundërshtarët e tij s’hezituen ta kritikojnë.

E vërteta asht se Trump-urryesit, preferojnë ma shumë vdekjen, se sa t’i japin të drejt Atij. –Ato udhëhiqen nga sllogani “Better dead than red”. (ma mirë t’vdekur se t’kuq), -Çuditërisht, ngjyra e kuqe në Amerikë përfaqson Partinë Republikane (Konservative). Dukshëm, të Majtët, me në krye Parinë Demokratike në Amerikë, -shpresojnë se COVID-19 do t’vrasë shanset e ri-zgjedhjes së Trump-it. Kush ka pa filmin,- The Matrix, besoj se i kujtohet “red pill” “blue pill”, -ku “kokrra e kuqe” përfaqson realitetin e ashper dhë lirinë, ndërsa “kokrra blu” përfaqson një izolim/arrest shpie, (lockdown) të pa fund.

Nga New York-u janë raportue deri më sot, 17 Prill, 222.284 raste me 63 vdekje për 100.000 banor,- ndërsa marrja e Kininës mbetet në dëshirën e njerëzve. Ndërkohë, profesor Ian Lipkin, -drejtor i Qendrës se Infeksioneve dhe Imunitetit, pranë Universitetit Columbia, nga fundi i Marsit lajmëroj se ndjehej shumë keq, dhe se testi i COVID-19, kishte dalë pozitiv, -prandaj ai tha se, do t’merrte ilaçin magjik të Trump-it. (Nuk di në se ai ka pas rezultat apo jo, por sigurisht që marrja e këtij ilaçi, edhe nqs s’jep rezultat, s’do të prishte asgjë nëse do të provohej).

Por ka raste që Kinina asht provue, -bile me rezultate shumë të mira. Për ta ilustruar këtë, unë kam ndjekur me vëmendje profesorin Francez, Didier Raoult, -një nga ekspertët ma të njohur në botë për sëmundjet infektive.

Me 29 Mars, ai bani të ditur se qysh me 3 Mars, -në spitalin e tij, kishte trajtuar me Kininë + një antibiotic, mbi 1.000 pacjent të infektuar me COVID-19, ndër to, vetëm një kishte vdekur. Gjatë se njëjtës periudhe, në Francë kishte mbi 44.000 raste ‘pozitiv’ me COVID-19, ndër të cilët 2.602 kishin vdekur. Kjo tregon se,nqs sygjerimet e profesor Raoult-it do t’merreshin në konsideratë nga autoritetet Franceze, -Franca do të kishte pasë jo ma shumë se 44 vdekje.

Në t’vërtetë sygjerimet e tij, dhe veçanërisht studimin e 80 rasteve, jo vetëm që si përfillen, por estabilishmenti “mjeksor”-politk, i konsideroj ato si të pa vlefshme, duke thanë se rastet që ai kishte trajtue, kishin qenë raste të lehta, që mund të kishin kalue edhe pa mjekim, -ndërkohë, professor Raoult-i, -për të provue sukseset e punës së tij, -publikoj në ditët e para të Prillit, se në 80 pacjentët e studjuar, -60% e tyre, kishin të paktën një rrisk-faktor që tregonte për një infeksion të rëndë COVID-19, si psh, Hypertension; Diabet; Sëmundje të koronareve të zemrës; Sëmundje kronike të rrugve të frymë-marrjes; Kancere; Mjekime me imuno-supresiv; Rreth 53% e tyre kishin qenë me pneumoni; dhe gati 30% kishin qenë mbi 60 vjeçar. Nga 80 pacjentët, vetëm një 86 vjeçar kishte vdekur. Mbi 80% e tyre kishin dalë nga spitali të shëruar, brenda 10 ditëve, mesatarja e dit-qëndrimit në spital, kishte qenë 4.6 ditë. Siç shihet, këto fakte flasin vetë.

Pak fjalë për TESTET

Testet diagnostike (Diagnostic tests)- tregojnë nëse ju jeni të infektuar, në atë moment që testi asht ba. Një test tipik për këtë qëllim, asht SWAB-i naso-faryngeal, i cili dërgohet në laborator, ku shikohet në një mikroskop të fuqishëm elektronik, nëse shifet apo jo Acidi Nukleik I virusit, -prandaj quhet PCR (Polymerase Chain Reaction), -një metodë që përdoret gjerësisht në Biologjinë Molekulare, kjo ju ban të mundur specialistve shkencor, që të marrin pjesë shumë të vogla të DNA, pastaj ti zmadhojnë në atë dimension, që pastaj mund ta studjojnë me imtësi. Kjo metodë pra tregon nëse jeni, ose jo, të infektuar.

Testet për gjetjen e Ani-trupave (Antibody tests). Tregojnë nëse keni qenë të infektuar, le të themi, javës që shkoj, muajin që shkoj apo vitet e shkuara. Pra asht një rekordim i përhershëm, që tregon se ne kemi qenë dikur të infektuar.

Sa të saktë mund të jenë kto teste? Nëse diskutojmë në lidhje me “POINT of Care” test, që bahet nëpërmjet shpimit të majës së gishtit (si deepstick tests), -ai brenda 15 minutave të jep një përgjigje, por në shumicë, rezultatet s’janë të sakta. Ky test asht i mirë për të tregue deri diku se çfar asht duke ndodh në përgjithësi. Prandaj FDA e ka autorizue përdorimin e ketij testi, -por nuk e ka aprovue. Pra ky test tregon “po” ose “jo”, por s’na tregon sa imunitet ne kemi, dhe nëse jemi të mbrojtur nga një infeksion tjetër përsëritës, e po kshtu, s’tregon nëse jemi të mbrojtur në atë shkallë që mund të shkojmë prap në punë.

ANTITRUPAT

Antitrupat kundër COVID-19, (antibodies), na mbrojnë ne, por trupi ynë fillon ti prodhojë kto antitrupa, 7-14 dit pas infektimit fillestar me COVID-19. Kështu fillimisht zhvillohet IgM (immunoglobulin M), asht antitrupi i parë që trupi prodhon gjatë luftës së tij kundra një infeksioni të ri, -kjo qëndron në trupin tonë për rreth 2 muaj. Dhe pastaj vjen prodhimi I imunoglobulines G, (IgG). Antitrupat IgG marrin ma shumë kohë për tu prodhue nga trupi jonë, por zgjasin për shumë kohë, -ndoshta gjatë gjithë jetës. Pra, nëse testi juaj tregon se ju jeni pozitive ndaj IgG, kjo do të thotë se ju keni qenë të infektuar të paktën 2 muaj më parë. Ndërsa në qoftë se IgM del pozitiv kjo tregon se ju jeni immune ndaj COVID-19.

IMUNITETI

Me IMUNITET kuptojmë dy gjana, -krijimin e ndonjë antitrup, ose krijimin e një përgjigje imunitare kundra proteines pathologjike të viruseve. Pra, ne s’mund të themi se jemi immune, pa e dite se në çfarë nivelesh janë antitrupat tonë, -gja që s’mund të percaktohet vetëm duke ban një Spot test.

Duke u bazue në këto njohuri, -ideja e Dr. Fauci-t, për të paisur popullin me Çertifikata Imuniteti,- s’ka asnjë vlere. Dihet se testet e shpejta, të japin një ide të përgjithëshme, por s’tregojnë asgja nëse ne jemi të mbrojtur apo jo.

Për të ditë vërtetë, e me saktësi, nëse populli asht i imunizuar apo jo- Dr Fauci-t, i duhet të pajisë me analiza të rregullta gjaku, -mbi 328 miljon Amerikan, ku kërkohet “Quantitative Serum Immunoglobulin Tests”, -gja që mund të jetë e pa mundur?

Një gja e dimë shumë mirë,- nëse ju keni kalue një infeksion COVID-19, -unë ju siguroj se tashma në trupin tuaj, ju keni mjaft antitrupa të krijuar që do t’ju mbrojnë nga COVID-19, -dhe nëse ju mund të ri-infektoheni, le të themi në sezonin dimror të vitit tjetër, kur kto viruse do të kthehen përsëri, ju mund ta kaloni shumë lehtë, e ndoshta bile s’do ta vini re aspak.

Po kështu, mund t’ju siguroj se: megjithse COVID-19, erdhi nga një vend që s’duhet t’i zihet kurrë besë,- ai prap se prap, s’i përmbush tiparet për t’u kualifikue në grupin e ‘armve biologjike’, -ku vdekshmëria shkon nga 50 deri me 70%.

Disa fakte qetësuese dhe krahasuesë, që mund të shuajnë panikun dhe frikën e krijuar ndaj COVID-19:

Dihet se në botë, në një vit tipik, vdesin 56 milion njerëz, -pra me një mesatare ditore prej 153.000.

Ndërsa Lifeline children’s services (WWW.WORLDOMETERS.INFO), ka publikue vdekjet për perudhën 1 Janar-1 Prill 2020 në t’gjith botën, -ku rendit:

COVID-19 – 46.438; Sezonal grip (flu) 121.993; Malaria – 246.121; Suicide – 269.076; Vdekje aksidentale në trafik -338.715; HIV/AIDS – 421.808; Pije alkolike 627.571; Pirja e duhanit – 1.254.352; Canceri -2.060.730; Uria 2.806.314; dhe Abortimet – 10.665.130

Britania rraporton rreth 150.000 vdekje në vit, që ndodhin gjatë periudhes Janar-Mars, – pra në sezonin e dimrit.

Shpresojmë se së shpejti qeveritë do të vinë në një konkluzion të përbashkët se, asht shumë ma i randësishme DISTANCIMI I TYRE NGA KINA KOMUNISTE, se sa“social-distancing apo vet-izolimi”,-i imponuar në popujt e vet.

Po e mbylli me një paragraf nga bibla: “Dhimbja që keni ndjerë nuk mund të krahasohet me gëzimin që po vjen”. -Le t’shpresojmë kshtu.

Dr. Zekri Palushi (Australi)

KORONAVIRUSI ËSHTË THJESHTË ARMË BIOLOGJIKE

April 17, 2020 by dgreca

Opinion nga Asllan Bushati/

Kam të paktën që nga mezi i muajt mars 2020, që nëpërmjet disa shkrimeve dhe një interviste televizive(Albanian Culture TV), përpiqem të sjellë në fokusin e opinionit shqiptar e më gjërë, një këndshikimi ndryshe për koronavirusin (COVID-19). Në qendër të këtij mendimi është ideja se koronavirusi që po poshtron botën, nuk është një pandemi e imponuar nga ndonjë aksident natyror sic thuhet me lakuriq nate, gjarprinj, zvarranikë, kafshë etj. Jo. Ai në gjykimin tim, është thjeshtë armë biologjike (krijesë laboratorike e dorës dhe mendjes njerzore).

Duke qenë i fokusuar në këtë ide, tmerrohem kur e shoh botën kështu të gjunjëzuar e në paralizë totale. Ekonominë globale në rrukullisje e sipër për në greminë. Mbylljen totale të shkollave, bizneseve dhe shkatrrimin e miliona vende pune , ku brenda gjashtë javësh (vetëm në SHBA 17 milion). Por mbi të gjitha kur shoh statistikat e dëmeve ku (deri në orën 20 të datës 16 prill 2020), në botë janë 2milion e 143 mijë të infektuar, 144 mije të vdekur, në SHBA 667 mijë e 570 të infektuar dhe 34 mijë e 617 të vdekur, në Shqipëri qindra të infektuar e 26 të vdekur,etj etj. Kjo më bën të më dridhet trupi e më pushton ankthi nga pasiguria e jetës time, e familjes, të afërmve, kombit e deri globit. Më vjen të uluras deri në kupë të qellit në të gjitha llojet e masmediave të botës e në cdo cep të globit: NDAL SHKATRRIMIT TË GLOBIT, BANESËS SONË TË PËRBASHKËT MIJRAVJECARE.

Por, (jashtë emocioneve) le të analizojmë disa fakte konkrete dhe mbi bazën e tyre të nxjerrim përfundime. Kështu është bërë e ditur se fillimisht në një market të Uhanit u infektuan me koronavirus dhe humbën jetën 59 punonjës. Pyetja shtrohet pse pikrisht në këtë market i cili është fare afër laboratorit (Qendra Kërkimore e Studimeve Biologjikë të Ushtrisë Kineze) dhe kjo nuk ndodhi në Pekin, Shangai etj? Shtoj këtu se media bën të ditur se ky është institucioni më i lartë kërkimor biologjik i Kinës. Pra aty realisht bëheshin eksperimente shkencore biologjike nga ushtarakët kinez. Në këtë rast nuk na intereson të gjykojmë në se studimet bëheshin me module identiteti kinez, të huazuara nga ndokush tjetër, apo të vjedhura nga ndonjë vend jashtë Kinës. Thelbi këtu është se atje krijoheshin mutacione në konvejerin biologjik, pra shkurt kemi të bëjmë me arsenal laboratorik të armës biologjike.

Ky arsenal, (gjykoj madje dhe besoj), se nuk është përhapur në mënyrë të qëllimshme (shpresoj të mos jemë gabim). Nisur nga kjo llogjikë,hamendsoj se fillesa mund të ketë qenë thjeshtë një aksident i ardhur nga pakujdesia e një njeriu të vetëm që e dispononte dhe bënte manipulime (eksperimente) me kampionin e virusit. Nuk e përjashtoj edhe ndonjë defekt në konvejerit biologjik, ose dicka e kësaj natyre. Por kjo nuk e ndryshon aspak thelbin, përmbajtjen e të qenit armë biologjike. Kjo nuk e ndryshon dëmin kolosal që i erdhi e vazhdon ti vijë botës në jetë njerzish, në moral dhe në ekonomi.

Pra pa shumë stërhollime, llogjikisht është e pranueshme se virusi (nuk erdhi fjala vjen nga Poli i Veriut) e u përhap krejt papritur tek banorët e Uhanit. Jo. Laboratori biologjik duke qenë i dislokuar pranë vendit të konstatimit të pacientit zero, është e kuptueshme se ishte burimi i virusit të COVID-19 . Pikrisht për këtë me të drejtë Presidenti i SHBA-së Trump pa asnjë ekuivok e quajti ”virusi kinez”.

Ky laborator aktualisht është i mbyllur për cdo të huaj. Autoritetet kineze thone se mbyllja e laboratorit është bërë për arsye se ai është “objekt me shkallë ndotje shumë të lartë”. Ky fakt nuk e përjashton atë nga të qënit burimi fillestar i infektimit, përkundrazi e shton akoma më shumë. Edhe në qoftë se ata (ushtarakët kinez), e dizinfektojmë deri në ekstrem për të fshirë cdo gjurmë të mundëshme, ai përsëri mbeteti i dyshuari kryesor.

Një element tjetër i vrazhdë e me hije të dukshme dyshimi është fakti i deklaruar nga kinezët se janë konstatuar dy forma të koronavirusit, njera e kanstatuar në 98 përqind të të infektuarve dhe tjetri në dy përqind. Ky dy përqindëshi (shumë mendojnë se) është futur në valle (artificialisht) për të mbuluar e humbur gjurmët e 98 përqindëshit që është realisht armë biologjike.

Rajoni i Uhanit thuhet se ka një popullsi prej 11 milion banorësh dhe sipas kinezve kanë humbur jetën nga pandemia vetëm 3342 persona. Duke e krahasuar këtë të dhënë me statistikat e pandemisë të ndodhura në SHBA, Mbretërin e Bashkuar, Itali, Spanjë, Francë etj a mund të merren të vërteta deklarimet kineze? Mendoj se jo. Këtu kemi të bëjmë me fshehje të së vërtetës.

Pranojmë për një moment (sic hamendsuam më sipër) se aksidenti ndodhi krejt papritur dhe 2-7 ditë pas tij (periudha e inkubacionit) u cfaqen rastet e para të humbjeve njerzore . Pyetja shtrohet për aksidente të tilla ka një konventë botrore, ku cdo shtet detyrohet të njoftojë OKB-në dhe fqinjët menjëherë ose në të kundërt tërheq mbi vehte gjithë përgjegjësitë për dëmet e shkaktuara. A e bëri Kina një gjë të tillë dhe kur?

Ka disa “gojë të liga” që thonë se koronavirusi nuk ishte aksident, por strategji e planifikuar dhe e mirmenduar. Këtë strategji (sipas tyre) e prodhoi fakti se Kina dhe SHBA-ja u përfshinë në betejat e një lufte të ashpër tregtare për rindarjen e tregjeve. Madje arrihet deri atje sa të pohohet se përdorimi i armës biologjike në rastin konkret ishte më i leverdisshëm, më i kollajshëm, kamuflohet me aksident, vret njerzit dhe nuk bën shkatrrime si arma bërthamore. Kështu arma biologjike del se nxorri në pension parakohe armët bërthamore të cilat e mbajtën politikën, diplomacinë dhe mendimin ushtarak të pushtuar nga frika e përdorimit të tyre për 75 vite. Unë kam prirjen të mos e besoj e përkrah një opsion kaq vrastar, por në të njejtën kohë nuk heq dorë nga version i ndonjë aksident njerzor a teknologjik.

Po të ishte cfaqur koronavirusi fillimisht në Pekin, Shangai, Honkong, Taivan ose në dy Koretë, në Vietnam, Tailandë, Kamboxhia etj, është e pranueshme që (përvec dorës e mendjes së njeriut) të dyshojmë edhe për ndonjë virus të ardhur nga kafshët ose shpendët. Por në rastin konkret kur laboratori biologjik i ushtrisë kineze është fare pranë pacientit zero, kjo ska as më të voglin dyshim.

Në këtë shkrim objeksioni ynë nuk është prirja për të nxjerrë në pah rrugët konspirative se kush e dispononte virusin, nga kush agjent u shit e nga kush u ble informacioni, rrugët që virusi përshkoi sa përfundoi në Uhan etj? Jo. Ne thjeshtë po përpiqemi të përjashtojmë me llogjikë të ftohtë ardhjen e virusit nga përshembull lakuriqët e natës apo gjarprinjt etj. Kjo e fundit pranohet kur bëhet fjalë për një kohë e hapsirë tjetër dhe që nuk ka objekte të karakterit laboratorit biologjik të përmendur më lart.

Marrë shkas nga gjithsa më lart, gjykoj se nevoja për ta parë problemin më nga afër e më në detaje, është domosdoshmëria e ngritjs së një komisioni ndërkombëtar investigimi me specialist të disa fushave afër fushës së armës biologjike si: mjekë, biologë,ushtarakë,kimist, matematicienë, zeologë, ekspertë statistikash etj. Grumbullimi dhe analiza e të dhënave nga ekspertiza ndërkombëtare do të na mundësojë të shohim tre opsione: a) ishte aksident krejt natyror, b) ishte aksident njerzor por nuk u bë i ditur në kohë apo, c) ishte opsion i mirmenduar?

Në se nuk provohet opsioni”a”, atherë kemi të bëjmë me një skandal të madh botror, për të cilin kinezët duhet të paguajnë cmimin përkatës.

Apeli im si qytetar i thjeshtë i këtij rruzulli, si shqiptarë e si amerikan, si ish ushtarak i lartë në Ushtrisë Shqiptare, si specialist i fushës së mbrojtjes nga armët e dëmtimit në masë(ADM) e më gjërë, bëj thirrje ta shikoni, mendoni dhe gjykoni këndshikimin tim. Në se ai është i gabuar më kritikoni, por nuk dëmtohet askush dhe unë premtoj se do të kërkoj ndiesë poblike për mendim të gabuar. Por në se gjykoni se kam të drejtë, ju politikanë, parlamentarë, akademikë, intelektualë, shtetarë e njerëz të thjeshtë bashkohuni me mendimin tim dhe insistoni për një investigim ndërkombëtar.

Lume Blloshmi – Arti që ngre pezull ujrat e ndenjura

April 17, 2020 by dgreca

Nga Shpend Sollaku Noé/

Në kohë pandemie duhet diçka e rëndësishme të të ngrejë moralin. Dhe më shumë se fuqia bestiale e një personazhi super asgjë nuk mund të të ndihmojë. Kam mijëra e mijëra materiale në kompjuterin tim të fundit, pasi ai i parafundit nuk nxinte më, pasi ai i tretëfundit nuk nxinte më, pasi ai i katërfundit o pesëfundit i… i…

Më në fund i gjeta ato gjëra që mendoja se i kisha humbur.

Jam i lumtur për të prekur më së fundi një temë që më zbërthen të tërin: talenti i jashtëzakonshëm i një gruaje të jashtëzakonshme, i një vepre që tashmë e ka tejkaluar të vdekshmen.

Ajo m’u gjend si një speranzë për barkën time që në këto ditë rrezikonte mbytjen në dallgët e lodhjes e të dëshpërimit.

Është arti i saj dhe i atyre të paktëve që i ngjajnë Lumturi Blloshmit, që mund të na bëhet serum në këto kohëra kur vdekja e shpërfill kaq shumë ekzistencën tonë.

I hap me kujdes ato foto të bëra në takimin tonë tashmë të mëparshëm, në studion e saj të ngushtë, që as për banesë një të zakonshmi nuk do t’i mjaftonte. Në studion e kthyer prej saj në atelie planetare. Nga jashtë ajo ngjan me një hyrje të thjeshtë të një pallati banal. Por mjafton të kapërcesh pragun për t’u ndjerë si Liza në botën e çudirave, që sapo ka rënë në strofullën që e shpie të shijojë të pamendueshmen. Edhe mua më mjaftoi të kapërcej atë prag, për të lënë për një kohë të pamasë jashtë asaj dere të rëndomte një botë të parëndësishme, të pakrahasueshme si vlerë me një artiste të tillë.

Për të mbijetuar, ku të kapem më mirë tek vepra e Lume Blloshmit?

Do të më mjaftonte edhe vetëm “Hapësirë vizuale”, që mund ta bëjë të zejë vend në muzetë më prestigjozë. Figura jonë më e rëndësishme kombëtare, të paktën përkrenarja e tij, mbi një kokë të pazakontë, që me brirët shënon kulmin e pjesës së majtë të veprës, në bazamentin e të cilës duket sikur prehet (?) një dragua; zjarrin e ka Prometeu-Gjergj-Zeus- që lidh me një drejtëzë të përshkënditur shqiponjën e kuqe të një flamuri në ngjyrë gjaku të mpiksur.

Një faqe të tërë muri pothuaj e zë një tjetër vepër madhore – “Dekorata”. E gjërë jo vëtëm prej përmasave (259,5 x 112) por dhe sidomos prej ideve që mbart, prej ironisë, prej simboleve, prej dëndësisë e shumëllojshmërisë të figurave që paraqet. Me secilën prej tyre mund të ndërtohet një kuadër më vete. Teknika mikse thekson relievin e vaj-argjendtë, të vënë në pah edhe nga një përflakje që mbledh si një qefin i pjeshëm një trup gruaje në dukje të mumifikuar.

Stop. Si i kisha kthyher shpinën një kuadri të tillë si “Dashuri dhe urejtje “? Vaji e argjendi këtu ngërthejnë dy trupa që nuk u kuptohen kufijtë; edhe kokat sikur kërkojnë të gëlltisin njera-tjetrën, në një rendje të kotë në dukje, pasi fundi është i pashmangshëm.

Kjo lloj teknike mikste vaj-argjend është arma vetiake e Lume Bllosshmit. Askush si ajo hap zjarr me të. Pasi një zjarri të vërtetë i ndruhesh, përzhitjes prej tij, ndërsa ndodhesh para tyre. Të një llave të tillë janë ndër shumë të tjera veprat madhore “Ikja”, “Obsesion”, që të dyja të vitit 2002.

Por në këto pak rreshta unë nuk mund të rri pa risjellë një tjetër mënyrë për të bërë art. Janë shumë veprat që Lumturia u ka dhënë jetë me ketë teknikë të papritur: të frymëzuar nga lëkura e portokallit – ide dhe mjet artistik. Un po ju po përmend vetëm njerin prej tyre: “Kryqëzimi”, në cilin Blloshmi rri karshi Giotto-s.

Një tjetër teknikë që i siguroi ekspozimin në Chelsea Art Museum New York është vepra e saj “Menu Kamasutra”, një kuadër i ndërtuar tërësisht me këmbë bretkosash. Erotizëm origjinal, i pastërt, që u pranua të ekspozohej edhe në një institucion fetar në Modena.

E vepra “Homazh Damien Hirst”? Ajo është ndërtuar me mjet kryesor artistik filtrat e cigareve. Tronditje prej domethënies, prej përkushtimit, prej lëngatës së përzgjatur që njeriu i shkakton vetvetes në lojën vetëshkatërruese që ai e konsideron jetë.

Origjinaliteti e kësaj autoreje përfshin edhe teknika të tjera. Një shkrim homazh si ky nuk mund të përmbledhë gjithcka. Kudo, edhe në atë që rëndom e quajnë art të aplikuar, ajo është tjetër gjë, si për shembull në njërën prej veprave të saj “Piramida – viaggio leggero” , ekspozuar në Modena (2005), në të cilën mjeti shprehës gjendet tek shishet.

Përhumbem edhe njëherë në fotot e shkrepura në studion e saj prej Edit, sime shoqeje. Rikridhem në një album që përmbledh pjesë të gjenisë së kësaj artisteje të madhe që jeton e vetmuar, diku, në periferinë e Tiranës një një apartament -studio, ku edhe një krijese të rëndomtë do t’i ishte marrë fryma. Dhe jo më Asaj.

Ndërsa për të tjerë ndërtohen muze për së gjalli, si shpërblim të besnikërisë politike. Ndërsa për të jetuar kanë hapësira që edhe vet nuk arrijnë t’i jetojnë.

Kur do të mësojmë t’ua lehtësojme krijimin gjenive tanë rebelë? Vijnë aq rrallë në jetët tona, saqë jemi ne që bëjmë vetvrasje kur i shpërfillim.