Archives for December 2020

Pranimi i Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve – 100 Vjet Multilaterizëm në Gjenevë

December 20, 2020 by dgreca

Nga Av. Kastriot FRASHËRI-Studies /

Çfarë është 100 vjetori i multilateralizmit në Gjenevë?

Fan S. Noli kryesoi delegacionin të përbërë nga: Pandeli Cali, Dr. Adhamidhi Frashëri dhe Hil Mosi…

Krijuar në 1919, Lidhja e Kombeve ishte organizata e parë ndërkombëtare me synimin për të zhvilluar bashkëpunimin midis kombeve dhe për t’u garantuar atyre paqen dhe sigurinë. Në vitin 1920, Lidhja vendosi selinë e saj në Gjenevë, dhe kjo ngjarrje shënoi zhvillimin e diplomacisë bashkëkohore multilaterale. Gjatë 100 viteve të kaluara, multilateralizmi ka evoluar nga hapat fillestarë të Lidhjes së Kombeve në punën komplekse dhe gjithëpërfshirëse që po bëhet nga Kombet e Bashkuara (OKB) sot.

Për të festuar 100 Vitet e Multilateralizmit, Kombet e Bashkuara Gjenevë po vijon të organizojë aktivitete të shumta së bashku me Shtetet Anëtare të saj, Vëzhguesit, Organizatat Ndërkombëtare dhe partnerë të tjerë, duke përfshirë autoritetet lokale, shoqërinë civile dhe sektorin privat. Qëllimi është të nxjerrë në pah evolucionin e multilateralizmit në fusha të ndryshme që nga koha e Lidhjes së Kombeve deri në ditët e sotme dhe Agjendën 2030 për Zhvillim të Qëndrueshëm.

Njëqindvjetori është një mundësi për Kombet e Bashkuara (UN) dhe aktorët e tjerë për të promovuar rëndësinë e arritjes së paqes përmes multilateralizmit, duke kujtuar mësimet e së kaluarës ndërsa shikojmë të ardhmen. Njëqindvjetori gjithashtu do të ndihmojë në njohjen e publikut të gjerë me çështjet aktuale globale dhe do të sigurojë një moment për reflektim më të thellë mbi rëndësinë e multilateralizmit në botën tonë në ndryshim. Kohëzgjatja e këtyre aktiviteteve ishte: nga 24 Prill 2019 (Dita Ndërkombëtare e Multilateralizmit dhe Diplomacisë për Paqen) deri në 15 Nëntor 2020 (përvjetori i Asamblesë së parë të Lidhjes) dhe një pjesë e tyre që dikton pjesëmarrje të publikut për fat të keq nisur nga situata e krijuar nga pandemia COVID-19 një pjesë e tyre u përqëndrua tek diskutimet virtuale ose nuk u zhvilluan. Po ashtu, në Ditën Ndërkombëtare të Multilateralizmit (24 Prill), Zyra e KB në Gjenevë paraqiti një botim të veçantë “Multilateralizmi në kohë e Covid-19”, që përqendrohet në efektet e pandemisë në kulturë, sport dhe turizmi.

Për të përkujtuar 100 Vitet e Multilateralizmit, antarësimin e Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve dhe vendin që zë kjo ngjarrje e shënuar jo vetëm në historinë tonë kombëtare por edhe atë të kombeve gjykoj se do të ishte në interes të lexuesit të njihej me këtë faqe të re të Shqipërisë në historinë e saj, përpjekjet e elitës së saj politike por edhe të miqve dhe dashamirësve tanë në botë. Shqiptarët, natyrisht, gjetën atje edhe kundërshtarë, por edhe miq të së drejtës që u bënë menjëherë miqtë tanë të vërtetë, të cilët morën në dorë çështjen tonë dhe e mbrojtën ashtu siç ju ka hije misionarëve të paqes dhe të së drejtës së kombeve e popujve të cilat përkonin me zhvillimin e diplomacisë bashkëkohore multilaterale.

Ja, si u pranua Shqipëria në Lidhjen e Kombeve

Më 15 nëntor të vitit 1920 do të hapej në Gjenevë e para Asamble e Lidhjes së Kombeve. Një muaj më parë, më 12 Tetor, z. Pandeli Evangjeli në emër të delegacionit shqiptar në Konferencën e Paqes në Paris, i dalë nga qeveria e Kongresit të Lushnjes, e cila kishte si prioritet të politikës së saj të jashtme rikonfirmimin e vendimeve të Konferencave të viteve 1913 e 1914 mbi njohjen e pavarësisë së Shqipërisë, i paraqiti zyrtarisht sekretarit të përgjithshëm z. Erik Drummond kërkesën e qeverisë shqiptare për antarësimin e saj në Lidhjen e Kombeve. Në këtë kërkesë ndër të tjera thuhej kështu: “Qeveria shqiptare, shprehëse besnike e ndjenjave të gjithë popullit shqiptar, duke dashur me gjithë shpirt të konsolidojë paqen në Ballkan, kërkon të pranohet në Lidhjen e Kombeve dhe të marrë pjesë në Asamblenë e Madhe që do të mblidhet në Gjenevë 15 nëntorin që vjen”.

Paraqitja e kandidaturës shqiptare, bëri që në qarqet e diplomacisë ndërkombëtare të shtrohej menjëherë çështja e Statusit ndërkombëtar të Shqipërisë e cila njihej e konsoliduar. Këtë kërkesë e kërkonte artikulli 1 i Statutit të Lidhjes, ku përcaktonte se: “mund të bëhet anëtar i Lidhjes … çdo shtet … që qeveriset lirisht”. Në këtë aspekt e përqëndroi vëmendjen zoti Erik Drummond, Sekretari i Përgjithshëm i Lidhjes, në letrën e përgjigjes që i dërgonte palës shqiptare ku ndër të tjera u kërkonte që të viheshin në dispozicion të tij dy lloj dokumentesh: 1) “Kopje autentike të dokumentave me anë të së cilave Shqipëria ka shpallur pavarësinë e saj, ose me anë të së cilave (Shqipërisë – K. F) i është dhënë qeverisja e plotë (has been accede to full self government) bashkë me çdo dokument tjetër të mëvonshëm që t’i ripohonte ato”.

2) “Kopje autentike të deklaratave, me anë të së cilave qeveritë e vendeve të tjera e kanë njohur Qeverinë e Shqipërisë, si qeveri ‘de facto’ ose ‘de jure’” , e më tej ai i njoftonte se merrte përsipër t’u bënte të ditur kërkesën shqiptare gjithë anëtarëve të Shoqërisë dhe ta shtronte për diskutim përpara Asamblesë.

Për të shfrytëzuar sa më mirë këto mundësi që dilnin përpara, qeveria shqiptare dërgoi në Gjenevë një delegacion të posaçëm të kryesuar nga Fan S. Noli dhe të përbërë nga: Pandeli Cali, Dr. Adhamidhi Frashëri dhe Hil Mosi. Nisja e delegacionit iu njoftua Lidhjes me anë të një telegrami më datë 8 Nëntor 1920. Delegacioni shqiptar mbëriti në Gjenevë më 12 nëntor 1920. Me mbëritjen e delegacionit trajtimi i çështjes së statutit ndërkombëtar të Shqipërisë kaloi ekskluzivisht nga përfaqësimi i delegacionit shqiptar në Konferencën e Paqes në autoritetin e delegacionit të posaçëm të akredituar në Lidhjen e Kombeve të kryesuar nga Fan S. Noli.

Hapi i parë që bëri delegacioni ynë me të mbëritur në Gjenevë ishte paraqitja e dokumenteve të kërkuar në Sekretariatin e Lidhjes si dhe përgatitja e terrenit të përshtatshëm për të konkretizuar këtë synim. Ai paraqiti ekstrakte nga ngjarrjet/ditët ndërkombëtare të 1913-14-ës:

Traktati i Londrës i 30 majit 1913 (art 2 dhe 3).
Vendimi i Konferencës së Ambasadorëve i 29 korrikut 1913, statuti organik i Shqipërisë i prillit 1914, artikullin 1 dhe 2 të Kapitullit I, si dhe artikullin 7 dhe 8 të kapitullit II.

Në ditët në vijim delegacioni shqiptar e thelloi më tepër plotësimin dhe cilësinë e dokumentacionit të kërkuar, duke parashtruar dhe argumentuar më së miri prezantimin e gjithë çështjes shqiptare me anë të një memorandumi që ju paraqit sekretariatit të Lidhjes së Kombeve më 22 nëntor nga vetë Fan S. Noli.

Ky memorandum shprehte një platformë të plotë juridike të zgjidhjes së drejtë të çështjes shqiptare pas Luftës së Parë Botërore. Ai e trajtonte këtë çështje në disa aspekte: njohjen e shtetit shqiptar dhe të qeverisë së tij para lufte, statusin e Shqipërisë gjatë luftës dhe njohjen e qeverisë shqiptare pas luftës. I parë në këto aspekte memorandumi tregonte qartë disa tregues që tregonin më së miri gjendjen reale politike të Shqipërisë deri në atë kohë se “Shqipëria nuk ishte një shtet i ri i krijuar pas lufte sepse ajo ekzistonte si një shtet i pavarur që më 1913”.

Në pikën e dytë të memorandumit vihej në dukje se, megjithëse Shqipëria e porsalindur u përfshi nga valët e luftës së madhe botërore, përsëri zhvillimet e luftës nuk e ndryshuan aspak statusin e saj ndërkombëtar.

Në një prej këtyre pikave, memorandumi trajtonte një çështje mjaft të rëndësishme, atë të njohjes së qeverisë shqiptare pas lufte. Themi të “rëndësishme”, sepse, shteti shqiptar ishte po ai që u njoh më 1913, kështu që nuk ishte nevoja për ta njohur “ex novo”. Duke e parë çështjen në këtë prizëm lihej të kuptohej se qeveria shqiptare në këtë kohë i ka të gjitha cilësitë për t’u konsideruar si qeveri “de jure” dhe “de facto” e shtetit shqiptar: ka dalë nga një asamble kombëtare, si shprehje e vullnetit të popullit dhe ka nën kontrollin e saj pjesën më të madhe të vendit. Më tej memorandumi paraqiste mjaft fakte dhe argumente të pakundërshtueshme të cilat tregonin njohjen de facto të saj nga ana e këtyre shteteve, nëpërmjet vendosjes së marrëdhënieve miqësore diplomatike midis tyre etj.

Kundër pikpamjeve shqiptare të shprehura në memorandum dhe në polemikë me të doli një pikpamje e kundërt në formën e një memorandumi të posaçëm që Sekretari, Drummond i drejtoi Asamblesë së Lidhjes lidhur me çështjen e pranimit të Shqipërisë në këtë organizatë. Ky memorandum i parë në një vështrim të përgjithshëm nxirte në pah aspektin kryesor të problemit (sipas tyre K. F) – njohjen e shtetit shqiptar dhe lihej në një anë tjetër aspekti i pjesshëm: ai i njohjes së qeverisë shqiptare. Veç tyre edhe një aspekt tjetër duhet të vihet në dukje se me gjithë “paanësinë” e jashtme të memorandumit aty konstatohet një farë mbizotërim i lehtë i pikëpamjeve që kishin të bënin me statusin ndërkombëtar të Shqipërisë, të cilat e vështirësonin hapjen e dyerve të Lidhjes.

Shqyrtimi i çështjes së anëtarësimit të Shqipërisë në familjen e madhe të Lidhjes së Kombeve u zhvillua në dy faza. Faza e parë u karakterizua nga debatet në Komisionin e V-të dhe faza e dytë ishin diskutimet në seancën plenare të Asamblesë, e cila i dha përfundimisht fund çështjes së hapur të Shqipërisë. Por si u arrit deri këtu? Në komisionin e V-të çështja e Shqipërisë u mor në shqyrtim në mbledhjen e 4 dhjetorit 1920 dhe si bazë shërbeu raporti i nënkomisionit që ishte ngarkuar të mblidhte të dhëna rreth kandidaturës së Shqipërisë.

Përfundimi i diskutimit deri diku tregonte se ishte i paracaktuar fati i Shqipërisë, përderisa raporti anonte më shumë nga qëndrimet e kundërshtarëve të pranimit të vendit tonë. Këto qëndrime anonin nga mendimet e seksionit juridik të Lidhjes (i cili raportoi posaçërisht përpara Asamblesë- K. F.) dhe zhvillimet në këtë seksion u kristalizuan me hartimin e një raporti që komisioni ia drejtoi Asamblesë në datën 6 dhjetor. Ky Komision i propozonte Asamblesë që çështja të shtyhej deri sa statusi ndërkombëtar i Shqipërisë të sqarohej definitivisht. Pavarësisht nga çfarë u konkludua është e rëndësishme të themi se nga anëtarët e Lidhjes u krijuan dy qëndrime të kundërta. Protagonistët kryesorë në këtë “betejë qëndrimesh” ishin francezi Vivian, i cili ishte udhëheqës i pikpamjeve të shumicës dhe britaniku Lord Robert Cecil, delegat i Afrikës së Jugut, së bashku me delegatin e Kanadasë Newton Wesley Rowell.

Hon. Lord Robert Cecil (një prej figuarave më të rëndësishme të kohës dhe fitues i çmimit “NOBEL” për Paqe K-F) nën cilësinë e kryetarit të komisionit të kuvendit lexoi raportin e këtij nënkomisioni dhe më poshtë deklaroi se është në favor të anëtarësimit të Shqipërisë, duke ripërsëritur argumentat që kishte përdorur dhe më parë. Ai tha se kundërshtimet që mund të bëhen për pranimin e disa shteteve nga shkaku që mbijetesa e tyre është në rrezik, meqë ato kombe rrethohen prej vendeve fqinjë, gjendja e të cilave është anarkike, nuk mund të vendosen edhe për Shqipërinë, meqë kufijtë e saj lidhen me ato të Serbisë dhe Greqisë dy shtete të njohur që respektojnë delegacionet ndërkombëtare.

Më poshtë ai theksoi ndjenjën e fortë kombëtare të Shqipërisë, të cilën ai e paraqiti si një provë të vazhdimit të ekzistencës kombëtare dhe të domosdoshmërisë së njohjes së saj. “Shqipëria, shtoi ai përbën një komb për arsye të sentimentit unanim të banorëve të saj”.

Duke vazhduar debatin, folës të tjerë si z. Viviani, delegat i Francës, u shpreh kundër. Ai theksoi duke lënë mënjanë argumentet do të ishte një “sfidë kundër Fuqive të Mëdha” të cilat ende nuk kishin vendosur mbi statusin e mëtejshëm ndërkombëtar të Shqipërisë. Sipas tij – “Kuvendi po të bënte ndonjë vendim të tillë mbi këtë çështje do të vinte në kundërshtim me dëshirën e tyre”. Më tej kërkoi që vendimi mbi këtë çështje të shtyhet për më vonë derisa të vendoset statusi ndërkombëtar i Shqipërisë me një marrëveshje tjetër të Fuqive të Mëdha, meqënëse statusi i saj më 1913 dhe 1914 nuk mund të ketë më fuqi.

Më tej zoti Pagliano deklaroi se mbështeste propozimin e zotit Viviani përderisa ai propozim nuk e refuzon pranimin e Shqipërisë por e lë atë për më vonë, dhe ky propozim shkaktohet edhe nga arsyet që lënë dhe çështjen e pranimit të Shteteve Balltike për më tutje, ku këto shtete nga pikëpamja e njohjes ndërkombëtare de jure dhe de facto janë në një pozitë me Shqipërinë. Më tej, si për t’u shfajësuar ai theksoi se dëshiron të përgënjeshtrojë gjithë sa deklarohet e kundërta se Italia kundërshton pranimin e Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve. Përkundrejt këtyre deklaratave sikundër theksoi edhe përpara komisionit të posaçëm, të kryesuar prej Lordit Robert Cecil, Italia dëshiron te ndjekë një rrugë të qartë në këtë çështje me një program liberal të udhëhequr nga idealet e drejtësisë. Italia beson – sipas tij se pranimi i këtyre shteteve në këtë organizatë do të inkurajojë zhvillimin e institucioneve të tyre në mënyrë demokratike.

Në vijim të diskutimeve mbi çështjen e anëtarësisë apo jo të Shqipërisë, M. Tang-Tsaj-Fau përfaqësues i Kinës, tha se e mirëpriste pranimin e Shqipërisë, por kur një shtet nuk është i njohur “de jure” dhe kur kufijtë e të cilit nuk janë caktuar dhe një pjesë e tokave të së cilit mbahen të pushtuara nga ushtritë e huaja, përkrahu propozimin për ta lënë çështjen e anëtarësimit të Shqipërisë për më tutje. Në të njëjtën linjë qëndroi edhe delegati serb M. Spakaloviç, i cili ashtu si dhe parafolësi mbështeti propozimin e z. Viviani për ta lënë këtë çështje për më vonë, meqë ajo (Shqipëria -K.F.), ishte akoma në stadin foshnjëror.

Duke ju rikthyer edhe një herë diskutimit të tij Shkëlqesia e Tij, Lord Robert Cecil deklaroi se “propozimi i z. Viviani nuk duhet të jetë plotësisht i pëlqyer. Kuvendi nuk mund të pranojë ta lërë vendimin mbi këtë çështje në dorë të një grupi shtetesh, duke ju kundërvënë direkt parafolësve të këtij qëndrimi. Dhe më tej shtoi se nuk ishte aspak lajm i mirë botimi në gazetat e mëngjesit se Fuqitë e Mëdha kërkojnë të diktojnë Lidhjen e Kombeve mbi disa çështje. Shqipëria duhet të pranohet në Lidhjen e Kombeve përderisa ka gjithë karakteristikat e nevojshme për të qenë një shtet. Dhe ajo ka dhënë prova së është një shtet që do të ekzistojë”. Më pas ai propozoi këtë rezolutë:

“…Kuvendi, pasi shqyrtoi raportin e Komisionit të V-të për pranimin e Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve, deklaron:

1- Se të gjithë kombet, ashtu sikurse rasti i Shqipërisë, kanë të drejtë për jetesë kombëtare në qoftë se e dëshirojnë atë gjë.

2- Kuvendi është i mendjes se Shqipëria është shtet sikundër e kërkon artikulli i I-rë i Kushtetutës dhe është e njohur në të gjitha kushtet e tjera të atij artikulli.

3- Kuvendi vendos të pranojë Shqipërinë si anëtare në Lidhjen e Kombeve”.

Më pas Shkëlqesia e Tij, zoti Newton Rowell përfaqësues i qevrisë së Kanadasë parashtroi arsyet që e bëjnë atë të votojë në favor të çështjes së Shqipërisë. Sepse, sipas tij, shteti shqiptar ka kufij që janë njohur prej konferencave ndërkombëtare dhe as Traktati i fshehtë i Londrës e as coptimi i trojeve shqiptare nuk janë fakte që Shqipëria s’është shtet indipendent.

Në kundërshtim të hapur me këtë gjykim sa të drejtë aq dhe human që karakterizon njerëz të tillë të mëdhenj, përfaqësues të shteteve mbartës të vlerave dhe qytetërimit botëror, të cilët nuk udhëhiqen nga ide apo qëndrime që favorizojnë orekse ekspasioniste e gllabëruese, të cilat në jo pak raste karakterizonin fuqitë e mëdha të Europës së shekullit të XIX –të, në dëm të shteteve të vegjël.

Dhe në rezonancë me to, si për ironi të fatit të mëtejshëm të Shqipërisë, z. Herbert Fisher përfaqësues i Anglisë ndonëse e njeh rëndësinë e argumenteve që u paraqitën në favor të pranimit të Shqipërisë shtoi se: “Komisioni dhe Asamblea nuk mund të dalin mbi vendimet e fuqive të mëdha në këtë çështje. Në përfundim të punimeve të këtij komisioni u kristalizuan dy rezoluta, ajo e zotit Robert Cecil që e përmendëm më sipër dhe ajo e paraqitur nga përfaqësuesi francez z. Viviani, i cili kërkonte që pranimi i këtij shteti të shtyhej për më vonë derisa të rregullohej statusi ndërkombëtar i Shqipërisë, propozim i cili fitoi me 13 vota pro ndaj atij me 8 vota të Lord Robert Cecil.

Mbi bazën e këtij mocioni u hartua dhe raporti i Komisionit i cili iu drejtua asamblesë. Asambleja e Lidhjes së Kombeve e mori në shqyrtim çështjen e pranimit të Shqipërisë në seancën plenare të 17 dhjetorit 1920 në orën 10:00. Debati në Asamble u hap me ndërhyrjen e Lord Robert Cecil e cila u pasua me të tjera ndërhyrje, të cilat siç do të vihet re më poshtë shpalosën një pamje krejt të kundërt nga ajo që ishte zhvilluar më parë.

Kështu Hon. Lord Robert Cecil që në fillim tha: “E ndjej veten në një pozitë të vështirë të flas këtu si një reporter dhe natyrisht shpresoj që Kuvendi do të gjykojë nga një pikpamje e ndryshme nga ajo që karakterizoi komisionin. Do të kërkoj që Shqipëria të pranohet në Lidhjen e Kombeve dhe në më jepni leje t’u jap arsyet që më bënë të arrij në këtë përfundim. Çështja e Shqipërisë u diskutua me kujdes prej komisionit të posaçëm. Komisioni thirri, dëgjoi dhe ripyeti përfaqësuesit e Shqipërisë duke bërë që ata të vërtetojnë deklaratat dhe shpjegimet e tyre mbi këtë çështje. I dëgjuam dhe shpjegimet e përfaqësuesve të Greqisë, dhe arrin në një zë unanim që Shqipëria ka gjithë karakteristikat e një shteti”. Një konkluzion i tillë nuk ka si të ishte ndryshe, pasi Shqipëria kishte një qeveri qëndrore të organizuar në një Këshill Ministrash, një trup legjislativ që përbëhej nga Kuvendi Kombëtar dhe një Këshill Regjence të përbërë nga katër Regjentë që përfaqësonin mendime të ndryshme në Shqipëri. Mendimi se “guvernat” mund të njihen nga koha në kohë, por shteti qëndror në këtë rast ishte shumë i saktë. Prandaj përfundimi është i qartë se dy kushtet e domosdoshme që kërkon artikulli i I-rë i Kushtetutës së Lidhjes – d.m.th. që aplikonjësi duhet të jetë një shtet dhe që duhet të qeverisë vetveten përmbushen pa dyshim në rastin e Shqipërisë.

Shqipëria në këtë rast i tregonte Lidhjes së Kombeve se ajo ka një histori që duhet të merret në konsideratë. Në vitin 1913 pas luftës Ballkanike u mbajt një Konferencë e madhe ndërkombëtare ku morën pjesë vendet Ballkanike dhe Fuqitë e Mëdha. Në këtë konferencë u përcaktuan në mënyrë arbitrare kundrejt vullnetit të shqiptarëve edhe kufijtë e rinj ku mund të vendosej shteti shqiptar. Gjashtë Fuqitë e Mëdha treguan qartë me qëndrimet e tyre se ishin për mosvendosje për të përcaktuar kufijtë shqiptarë.

Ja kundërshtarët dhe miqtë e Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve

Në vitin 1914 Fuqitë e Mëdha firmosën një traktat duke përcaktuar kufijtë e Shqipërisë duke bërë kështu njohjen “de jure” të Shtetit Shqiptar. Pra për të gjithë ishte i qartë fakti se Shqipëria nuk e kishte humbur karakterin e saj shtetëror nga pikpamja legale dhe gjendja e saj ishte absolutisht e qartë.

Një tjetër argument i cili ju paraqit kësaj asambleje mbi të cilin insistoi personalisht Lord Robert Cecil si përfaqësues brilant i perandorisë së madhe Britanike se Shqipëria është një vend muhamedan dhe Lidhja e Kombeve duhet të tregojë të njëjtat obligime si për muslimanët ashtu dhe për kristianët. Duke shfrytëzuar këtë tribunë theksoi se: duhet të shfrytëzohet ky rast për t’i dhënë një vendi musliman po atë rëndësi që ka një shtet kristian. Në përfundim të fjalës së tij Lord Robert Cecil tha: Kush njeh historinë e Shqipërisë, njeh forcën dhe fuqinë e saj patriotike. Sepse populli shqiptar, ashtu si dhe mjaft popuj të tjerë në historinë e tyre kanë treguar nëpërmjet luftrave për liri dhe egzistencë këtë patriotizëm. Dhe patriotizmi shqiptar është po aq i fortë sa ai i zviceranëve apo francezëve. Dhe shqiptarët e dëshirojnë me zjarr indipendencën e tyre dhe këtë e kanë mbrojtur me luftë.

Zoti Newton Rowell përfaqësues i Kanadasë, i cili mori fjalën menjëherë pas Lord Robert Cecil tha se: “Shqipëria plotëson të gjitha kërkesat e paktit dhe ne (Lidhja -K.F) me plot besim duhet ta pranojmë këtë vend (Shqipërinë- K.F) në Shoqërinë e Kombeve”. Fill pas fjalës së dy të parëve edhe kundërshtarët që deri dje ishin shprehur kundër, pasuan njëri-tjetrin, duke shprehur pëlqimin e tyre Pro anëtarësimit të Shqipërisë në Shoqërinë e Kombeve. Por si ndodhi kjo, si u përmbys kjo tabllo brenda më pak se dy javësh ku Shqipëria, njohu edhe refuzimin edhe pranimin?

Përfaqësuesi i delegacionit britanik, The Right Honorable Herbert Albert Laurens Fisher, një historian i mirënjohur anglez, edukator, dhe politikan liberal duke pasuar diskutantët deklaroi menjëherë se: “delegacioni ynë pasi e studjoi edhe një herë gjendjen në Shqipëri pas paraqitjes së raportit ka arritur në të njëjtin konkluzion me Lord Robert Cecil dhe deklarojmë votën tonë Pro pranimit të Shqipërisë”. Menjëherë pas tij z. Ali Imam përfaqësues i Indisë u shpreh se mbështeste raportin e Lord Robert Cecil dhe duke qënë se Shqipëria përbëhet nga dy religjione fetare Muhamedane dhe Kristiane, ku muhamedanët janë në mazhorancë dhe kjo është një ogur i mirë për këtë popull, ku muhamedanët e kristianët bashkëjetojnë në harmoni me njëri- tjetrin dhe kjo është një provë e mirë për anëtarësimin në Lidhjen e Kombeve. Pas tij zoti Vivian, në emër të delegacionit Francez u shpreh se e çmon elokuencën e delegatit britanik Herbert Fisher dhe bashkohet me propozimin e paraqitur me qartësi nga Lord Robert Cecil. Duke pasuar këtë, më poshtë delegati italian Schanzer, theksoi se Italia dëshiron lirinë, pavarësinë dhe progresin e Shqipërisë. Zoti Rowell – vijoi më poshtë ai,- na kujtoi këtu deklaratat e bëra nga Z. Giolitti, Kryetari i qeverisë Italiane në kohën e largimit tonë nga Vlora, të cilat kanë qenë të qarta e të thjeshta. Unë pata nderin dje të shpreh pikëpamjet tona mbi pranimin e shteteve të reja dhe nga kjo pikëpamje e them prapë duke u mbështetur në parimet tona të përgjithshme dhe me dëshirë që Shqipëria të jetë një element paqeje dhe rregulli në gadishullin e Ballkanit, ne jemi Pro pranimit të Shqipërisë në këtë Shoqëri.

Duke mbyllur këtë diskutim, i cili do të çelte një faqe të re në historinë e Shqipërisë, përfaqësuesi i delegacionit Rumun ndër të tjera tha: “Ne mendojmë se çështja e pranimit të Shqipërisë duhet të meret në konsideratë. Për këto arsye dhe të tjera të cilat ekspozoi zoti Cecil, ne jemi të kënaqur të deklarojmë votën e Rumanisë Pro anëtarësimit të Shqipërisë”. Më mirë se kaq për shqiptarët nuk kishte si të përfundonte kjo çështje e shumëdëshiruar për ta, kur kryetari i Asamblesë, i nderuari Paul Hyman, deklaroi përfundimin e këtij debati, duke ftuar anëtarët e kësaj asambleje të japin votën e tyre mbi kërkesën e anëtarësimit të Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve. Votimi ishte unanim për Shqipërinë, e cila nuk u zhgënjye këtë herë nga Komuniteti Ndërkombëtar. Me 35 vota Pro, 7 vota Abstenime dhe asnjë Kundër Shqipëria më 17 Dhjetor 1920 u pranua anëtarja më e re e Lidhjes së Kombeve. Të nesërmen kryetari i delegacionit shqiptar Fan S. Noli u ftua të zinte vendin e rezervuar në Asamblenë e Lidhjes.

Vlen të theksohet se pranimi i Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve, qe rezultat i punës dhe përpjekjeve të vazhdueshme të patriotëve, intelektualëve e miqve të Shqipërisë kudo në botë ku ndër ta shquhej miku i madh britanik i shqiptarëve deputeti Aubery Herbert. Një vend të veçantë në këto përpjekje për t’iu bashkuar qytetërimit botëror luajtën dhe shoqëritë shqiptare, brenda dhe jashtë vendit, sidomos Shoqëria e shqiptarëve të Amerikës “Vatra”, dhe shtypi i kohës, të cilët dhanë një kontribut të rëndësishëm në sensibilizimin e opinionit ndërkombëtar në lidhje me çështjen shqiptare.

Ne duhet të themi se rëndësia e veçantë e kësaj faqe të historisë politike të Shqipërisë do të kuptohet kur të mendojmë se fillimi i marrëdhënieve tona me Lidhjen e Kombeve përputhej me kohëra të rrezikshme për fatet e Shqipërisë, sepse ishte koha kur Konferenca e Ambasadorëve në Paris kishte marrë sërisht në shqyrtim vendimet ndërkombëtare që kishin të bënin me krijimin e shtetit shqiptar.

Viktor Hygo në librin e tij “Të mjerët” thotë se mbas një lufte, mbas një revolucioni të madh në kombe, lind një periudhë e re, një zhvillim e një përparim në jetë të kombeve, një ndriçim i madh në të drejtat e njerëzve e të Shoqërive Shtetërore. Lufta e përbotëshme që trazoi e prishi gjithë botën, bëri mjaft dëme në qytetërimin e njerëzisë, por zgjidhi mjaft çështje shoqërore të rëndësishme, kështu që u bë një hap tjetër përparimi e qytetërimi duke u mbështetur në themele të forta e jo pas idealeve dhe utopive të kota. Zhvillimi i madh i kombeve në këtë luftë rrënuese lindi në vendet e qytetëruar idenë e Shoqërisë së Kombeve, idenë e demokracisë që njerëzit të rrojnë të mbrojtur në një ligj e në një gjykatë të përbashkët. Ky do të ishte morali politik nëpërmjet të cilit do të krijohej Shoqëria e Kombeve.

Shoqëria e Kombeve ishte për atë kohë një shtet i përgjithshëm me ligje e gjykata, me principe të drejta që të mbronte ato, të zgjidhte konfliktet dhe mosmarrëveshjet ndërmjet Kombeve të vegjël e të mëdhenj, midis të fuqishmëve dhe të dobtëve e të prapësonte të gjitha shkaqet për luftra midis tyre. Pra, si përfundim mund të themi se Lidhja e Kombeve (1919-1946) ishte i pari organizëm që i dëgjoi shqiptarët. Vetëm në atmosferën e Asamblesë së Gjenevës mund të dëgjohej me kujdes zëri i Shqipërisë që kërkonte të qasej në mes të kombeve të qytetëruar e të rrinte pranë tyre si shtet më vete dhe i pavarur.

Shqiptarët, natyrisht, gjetën atje edhe kundërshtarë, por edhe miq të së drejtës që u bënë menjëherë miqtë tanë të vërtetë, të cilët morën në dorë çështjen tonë dhe e mbrojtën ashtu siç ju ka hije misionarëve të paqes dhe të së drejtës së kombeve e popujve. Dhe avokatëve të tillë si Mbretëria e Bashkuar, dhe përfaqësuesit e saj Hon. Lord Robert Cecil, The Right Honorable Herbert Fisher dhe Hon. Newton Wesley Rowell, etj., shqiptarët duhet t’u jenë përherë mirënjohës.

Cilët ishin 3 Mbështetësit e Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve?

Hon. Robert Cecil

(14 Shtator 1864 – 24 Nëntor 1958)

Lauruar me Çmimin “Nobel” të Paqes në vitin 1937

Edgar Algernon Robert Gascoyne-Cecil, Viscount I (Vikonti i Parë (14 shtator 1864 – 24 nëntor 1958), i njohur si zoti Robert Cecil 1868-1923, ishte jurist, politikan dhe diplomat në Mbretërinë e Bashkuar. Ai ishte një nga arkitektët e Lidhjes së Kombeve dhe një mbrojtës aktiv i saj, lauruar me Çmimin Nobel të Paqes në vitin 1937.

Robert Cecil ka lindur në Cavendish Square, London, fëmija i gjashtë dhe djali i tretë i Robert Gascoyne-Cecil, Markez i 3-të i Salisbury, tre herë kryeminister, dhe Georgina, bija e Sir Edward Alderson Hall. Ai ishte vëllai i Jakobit Gascoyne-Cecil, Markez i 4 i Salisbury, Lord William Cecil, Lord Edward Cecil dhe Lord Quickswood dhe kushëri i Arthur Balfour. Ai ishte arsimuar në shtëpi, derisa ai ishte trembëdhjetë vjeç dhe pastaj kaloi katër vjet në Kolegjin Etoni. Ai pohoi në autobiografinë e tij që e ka shijuar shkollimin e tij në shtëpi. Ai studioi për drejtësi në University College, Oxford, ku u bë një referues i mirënjohur. Në 1887, ai u pranua në Bar (lejohet praktika e avokatit). Ai u martua me Lady Eleanor Lambton në vitin 1889. Nga viti 1887-1906, Robetrt Cecil ka ushtruar ligjin civil, duke përfshirë punën dhe praktikën parlamentare. Më 15 qershor 1899, ai u emërua si Queen’s Counsel (QC). Ai gjithashtu bashkëpunoi për hartimin e librit “Parimet e të Drejtës Tregtare”.

Në zgjedhjet e përgjithshme të vitit 1906, Robert Cecil u zgjodh si anëtar Konservator i Parlamentit Britanik. Pas formimit të qeverisë së koalicionit të 1915, ai u bë Nën-Sekretar i Shtetit për Punët e Jashtme më 30 maj 1915. Ai shërbeu në këtë post deri në 10 janar 1919, duke shërbyer edhe si Ministër i Falenderimeve nga 23 shkurt 1916 deri 18 korrik 1918. Më 25 maj 1923, Robert Cecil u rikthye në qeveri. Në zgjedhjet e përgjithshme të dhjetorit 1923, pasi Konservatorët humbën shumicën e mandateve të tyre, ai hyri në fisnikët e vendit, si Viscount Cecil i Chelwood, i East Grinstead në qarkun e Sussex-it, më 28 dhjetor 1923.

Kur Konservatorët u rikthyen në pushtet në zgjedhjet e përgjithshme të tetorit 1924 Robert Cecil u bë kancelar i Dukatit të Lancaster.

Në shtator të vitit 1916, ai paraqiti një memorandum, duke bërë propozime konkrete për shmangien e luftës. Robert Cecil ishte një Esperantist i njohur, dhe, në 1921, ai propozoi që Lidhja e Kombeve të miratojë Esperanto-n si zgjidhje për problemin e gjuhës.

Nga fillimi i Lidhjes së Kombeve, pas Luftës së Parë Botërore, deri në dështimin e saj në 1946, Robert Cecil ishte i përkushtuar tërësisht për Lidhjen. Në Konferencën e Paqes në Paris, ai ishte përfaqësuesi britanik në krye të negociatave për Lidhjen e Kombeve. Nga 1920 deri më 1922, ai përfaqësoi Afrikën e Jugut në Asamblenë e Lidhjes. Në vitin 1923 ai bëri një turne pesë javor në Shtetet e Bashkuara, duke shpjeguar Lidhjen për amerikanët. Në administratat e qeverisjes konservatore në Mbretërinë e Bashkuar gjatë viteve 1923-1924, dhe 1924-1927 ishte ministër përgjegjës, nën juridiksionin e Sekretarit të Jashtëm, për aktivitetet britanike në punët e Lidhjes së Kombeve.

Në pranverën e vitit 1946, ai ishte pjesëmarrës në takimet e fundit të kësaj organizate në Gjenevë, duke i dhënë fund fjalimit të tij me fjalinë e njohur: “Lidhja është e vdekur, jetë të gjatë Kombeve të Bashkuara”. Ai jetoi për trembëdhjetë vjet të tjera, herë pas here duke qenë anëtar në Dhomën e Lordëve, dhe mbështetetës i përpjekjeve ndërkombëtare për paqe me anë të presidencës së tij si nderi i Organizatës së Kombeve të Bashkuara.

Ai vdiq më 24 nëntor 1958 në shtëpinë e tij në Chelwood Gate, Danehill pranë Haywards Heath. Ai nuk la trashëgimtarë dhe titulli Viscountcy i tij u shua.

Hon. Newton Wesley Rowell

(1 nëntor 1867 – 22 nëntor 1941)

Ishte një avokat dhe politikan i njohur Kanadez, një udhëheqës, figurë në Kishën Metodiste. Newton Rowell udhëhoqi Partinë Liberale të Ontarios nga 1911-1917.

Ai ka lindur në Ontario, Kanada. Në vitin 1917, Rowell, si një mbështetës i rekrutimit gjatë Luftës së Parë Botërore, la mënjanë legjislaturën e Ontarios dhe u shkëput nga Sir Wilfrid Laurier dhe Partia Liberale e Kanadasë për t’u bashkuar me qeverinë kombëtare të lëvizjes sindikale të Sir Robert Borden. Ai shërbeu në qeverinë “Borden” si Kryetar i Këshillit te Kanadasë dhe, më pas, si Ministër i parë Shëndetësisë në Kanada. Pas luftës zoti Rowell shërbeu si delegat i Kanadasë në Lidhjen e Kombeve, ku dhe u përfshi në çështjet ndërkombëtare. Ai ndihmoi edhe në formimin e Kishës së Bashkuar të Kanadasë.

Si avokat ai pati një nga praktikat e procesit gjyqësor me të fortë në Toronto, duke argumentuar shumë raste në Gjykatën e Lartë të Kanadasë dhe të Komitetit të Këshillit Gjyqësor, duke përfshirë Edwards v. Kanada (Prokurori i Përgjithshëm). Në vitin 1903,

themeloi firmën ligjore që është e njohur edhe sot “McMillan-LLP”. Në vitin 1929 ai argumentoi dhe fitoi çështjen në lidhje me faktin nëse gratë kishin të drejtën e emërimit në Senatin e Kanadasë. Në 1936 ai u emërua në Gjykatën e Lartë te Ontarios.

Gjithashtu ai është shquar edhe si kryetari i parë i Komisionit Rowell-Sirois në vitin 1937 në lidhje me marrëdhëniet ekonomike.

The Right Hon. Herbert Fisher

(21 mars 1865 – 18 prill 1940)

The Right Honorable Herbert Albert Laurens Fisher, ishte një historian anglez, edukator, dhe politikan liberal. Ai shërbeu si President i Bordit të Arsimit në 1916-1922 në qeverine e David Lloyd George.

Herbert Fisher lindi në Londër, djali i madh i Herbert William Fisher (1826-1903), Motra e tij Maria Adeline Fisher ishte gruaja e parë e kompozitorit Williams Ralph Vaughan, motra tjetër Firence Henrietta Fisher u martua me të dy William Frederik Maitland dhe Francis Darwin. Herbert Fisher ishte kushëri i parë i Virginia Woolf dhe motra e saj Vanessa Bell. Ai ishte arsimuar në Winchester dhe New College, Oxford, ku u diplomua me një shkallë të klasit të parë në 1888.

Herbert Fisher ishte mësues privat i Historisë Moderne në Universitetin e Oksfordit.. Botimet e tij përfshijnë “Bonapartism” (1908), “Tradita Republikane në Evropë” (1911) dhe “Napoleoni” (1913). Në shtator 1912, ai u emërua anëtar i Komisionit Mbretëror për Shërbime Publike në Indi. Në vitet 1913 dhe 1917 ai ishte zëvendës-kancelari i University të Sheffield. Në dhjetor 1916 Robert Fisher u zgjodh anëtar i Parlamentit Britanik për Sheffield Hallam dhe u bashkua me qeverinë e David Lloyd George, si Kryetar i Bordit të Arsimit. Në këtë post ai ishte instrumenti kryesor në formulimin e Ligjit të Arsimit më 1918, i cili bëri të mundur frekuentimin e detyrueshëm shkollor për fëmijët deri në moshën 14 vjeçare. Fisher dha dorëheqjen në parlament, përmes emërimit si Steward Hundred Chiltern më 15 shkurt 1926, duke u tërhequr nga politika për të marrë postin e këshillit drejtues të New College, Oxford, të cilin ai e mbajti deri në vdekjen e tij. Atje ai botoi tre vëllime të “History of Europe” (Historia e Europës) në 1935. Në vitin 1927, ju dha titulli James Tait Black Memorial Prize për biografinë e tij “James Bryce, Viscoont Bryce of Dechmont”, si dhe ka marrë Order of Merit (Urdhërin e Meritës) në vitin 1937.

Fisher u martua me ekonomisten dhe historianen Lettice Ilbert (1875-1956) në vitin 1899. Fëmija i tyre i vetëm ishte akademiku britanik, Mary Bennett. Fisher vdiq në prill 1940, në moshën 75 vjeçare i goditur nga një autobus.

Dymbëdhjetë kuptimet e Krishtlindjes për kohët e sotme?

December 20, 2020 by dgreca

Ese nga Rafael Floqi /

Cili është në thelb kuptimi i Krishtlindjes në kohët e sotme ? Cili është kuptimi i vërtetë i Krishtlindjes?

Për shumicën e njerëzve, përbëhet nga një kohë për të dekoruar shtëpinë e tyre me drita të ndezura, duke vendosur një pemë të Krishtlindjes të mbushur me zbukurime sentimentale dhe së shpejt të mbushin me dhurata të dashurit e tyre. Për fëmijët është koha e parashikimit të asaj që Santa do të sjellë kur të zbresë nga oxhakun me shpresën për të qenë në listën e bukur dhe të madhe. Dhe sigurisht për shumicën prej nesh, e kuptojmë Kuptimin e Krishtlindjes me “arsyen e stinës” pasi lidhet me lindjen e Jezusit. Por doja të ndaja diçka me ju dhe shpresoj se do të zgjerojë pikëpamjen tuaj për këtë temë. Për mua personalisht, Kuptimi i Krishtlindjes përfaqëson shumë më tepër sesa thjesht lindjen e Jezusit.

A janë dhuratat, dritat, pema, apo koha e kaluar me miqtë e ngushtë dhe familjen kuptimi i saj?

Gjatë kësaj kohe të krishterët festojnë lindjen e Jezu Krishtit. Pak më shumë se 2,000 vjet më parë, Perëndia dërgoi Birin e tij në botë për të siguruar shpëtimin për të gjithë ne; që është dhurata më e mirë e Krishtlindjeve e dhënë ndonjëherë. Ju mund ta merrni këtë dhuratë nëse besoni se Jezusi vdiq për mëkatet tuaja dhe e pyesni atë në jetën tuaj. E di, apo konsumizmi do thotë dikush! Prit, apo e di që edhe ka të bëjë me familjen! Bashkimin. Krishtlindja është kuptimplotë për shumë gjëra. Historia është kaq shumëplanëshe, saqë ia vlen të vështrojmë disa prej kuptimeve të Krishtlindjes, të cilave nuk u kushtojmë vëmendje – kuptime që mund të ndryshojnë jetët e njerëzve. Ja 12-të prej tyre.

1. Biblike

Historia e Krishtlindjes ndodh në brendësi të një historie më të madhe, Biblës, e cila është një histori, pak a shumë për gjithçka – është fjalë për fjalë, historia e kozmosit dhe Zotit që e krijoi atë. Rrëfimi kryesor i Biblës është për Zotin, i cili krijon një univers në dobi të krijesave të tij, që ato të përjetojnë dritën e bashkësisë, katastrofën e ardhshme që e dëmton këtë krijesë, dhe më pas vendimin e Zotit për të shpëtuar dhe falur krijesën e Tij. Po si ia bën Zoti? Përmes besëlidhjes.

Në botën e lashtë, besëlidhja ishte forma më e fortë e aleancës. Kontratat janë rregulla për shkëmbimin e mallrave dhe shërbimeve, por besëlidhjet janë marrëveshjet për shkëmbimin e njerëzve dhe sjelljes së tyre – një besëlidhje krijon një lidhje familjare. Dhe besëlidhja më e rëndësishme në Bibël, kur lind Jezusi, është besëlidhja e Zotit me Abrahamin, përmes të cilës Zoti krijoi një popull, i mësoi atij rregullat e Tij, dhe përmes tyre, fali pjesën tjetër të krijesës. Kjo është historia e Izraelit.

Dhe pjesa më e madhe e Biblës ka të njëjtën temë: Izraeli nuk i bindet vazhdimisht Zotit, gjë që e çon në gjithfarësoj telashesh, por Zoti nuk heq asnjëherë dorë nga pjesa e tij e besëlidhjes. Historia e Krishtlindjes ka të bëjë me faktin që Zoti përmbush anën e tij të ujdisë, duke dërguar Mesian, përmes të cilit përmbushet besëlidhja. Krishtlindja nuk mund të kuptohet, pa kuptuar këtë sfond të pasur Biblik, të historisë së Universit dhe të Izraelit.

2. Politike

Krishtlindja është lindja e një mbreti. Ungjilli sipas Lukës, prej ku kemi mësuar pjesën më të madhe të rrëfimit të Krishtlindjes, është i qartë për këtë – autori vë theksin në lidhjet mes Jezusit foshnje dhe sundimtarëve të kohës. Historia fillon me Cezar Augustin dhe regjistrimin që ai i bën “të gjithë Tokës së banuar”. E megjithatë, një engjëll u shfaqet barinjve, për t’u dhënë atyre lajmin e lindjes së Jezusit “në qytetin e Davidit”, mbreti historik i Izraelit, “Mesia, Zoti”.

Dhe me këtë, “krejt papritur, me engjëllin u shfaq një turmë ushtrish qiellore”. Kuptimi politik i Krishtlindjes është se çdo sundimtar dhe çdo autoritet i përgjigjet Zotit – foshnja i vogël i mbështjellë me pelena në një djep, Zoti i përulësisë dhe mëshirës, i cili është Zoti i të shtypurve.

3. Sociale

Mbreti i ri nuk ka lindur në një pallat, lindja e tij nuk u brohorit dhe nuk u shpall në çdo qoshe të perandorisë. Familja e tij ishin refugjatë: Ata nuk mundën të gjejnë një dhomë në një han; Maria e lindi Jezusin në një ahur; dhe foshnjës iu desh të pushojë në një grazhd. Mesazhi i Krishtlindjeve është padyshim një mesazh për të varfrit, për vogëlushët, për ata që janë të shtyrë në skajet e shoqërisë. Ata janë njerëzit që Zoti i zgjedh, janë njerëzit ku ai sheh më së pari.

4. Metafizike

Për të Krishterët, Jezusi nuk është thjeshtë një figurë e rëndësishme dhe një udhëheqës apo mësues shpirtëror. Ai është Biri i Zotit – ai është Zoti i bërë njeri. Bashkë me Kryqin, Krishtlindja sjell në shtëpi, tek ne, misterin e kësaj marrëdhënieje. Siç e ka thënë G. K. Chesterton: “Duart që kanë bërë diellin dhe yjet, ishin shumë të vogla për të mbërritur tek kokat e mëdha të tufës”. Rimishërimi, siç njihet kjo doktrinë, ndryshoi kuptimin e Zotit dhe Universit. Zoti është një Zot i dashurisë, një dashuri që ai e shprehu duke bërë Birin e tij, njërin prej nesh, dhe duke ndarë eksperiencën tonë. Zoti na shpëton, jo thjeshtë përmes një transaksioni legalistik ku mëkatet tona falen, por duke bashkuar natyrën e tij me tonën. Siç e thotë një frazë e shenjtë e traditës së krishterë: “Biri i Zotit u bë njeri, me qëllim që ne të bëhemi Zot”. Vokacioni i Universit është që Zoti të jetë “gjithçka në gjithçka”. Kuptimi kozmik i Krishtlindjes na zbulon ne natyrën e Universit.

5. Personale

Nëse vërtetë lejojmë që kjo histori të mbërrijë brenda nesh, me siguri që do të na ndryshojë në një nivel të thellë, personal. “Shenja” që engjëlli u jep barinjve është se ata do të gjejnë një bebe në një grazhd – një referencë ndaj Eukaristit, ku Zoti na jepet ne si ushqim. Kjo është thellësia e dashurisë dhe përulësisë së Zotit: Ai dëshiron të bashkohet me ne në kuptimin më të thellë, të bëhet njësh me ju. Një kohë dëgjova një karol një Kënge Krishtlindje Kjo këngë ka ndryshuar plotësisht këndvështrimin tim për Kuptimin e Krishtlindjes. Një nga vargjet e këngës thotë “Dhe herën e parë që hapët sytë a e kuptuat që ai do të ishit Shpëtimtari im? Dhe fryma e parë që la buzët e tua, e dije se do ta ndryshonte këtë botë përgjithmonë? ” Ky varg i jep kaq shumë rëndësi lindjes së Jezuit! Mendoni përsëri për herë të parë që keni parë fëmijët tuaj në lindje dhe në atë moment ata së pari hapën sytë. Tani mendoni për momentin kur ata morën frymën e tyre të parë. Sa e pafajshme dhe e pastër ishte ai gëzim i jetës. Sikur kjo të mos jetë mjaft e fuqishme, në fund të këngës vazhdon të thuhet: “Dhe unë, unë festoj ditën që Ti ke lindur për të vdekur, kështu që unë mund të lutem një ditë që Ti të shpëtosh jetën time”. Sapo dëgjova atë frazë, ajo vendosi kuptimin e Krishtlindjes dhe lindjes së Jezusit në një këndvështrim krejt tjetër për mua! Për të kuptuar që Jezusi ishte “lindur për të vdekur” fjalë për fjalë ndryshoi kuptimin tim për Kuptimin e Krishtlindjes dhe lindjen e Jezusit. Kur lindi Jezusi, Zoti na dha dhuratën përfundimtare të jetës. Ai jo vetëm që i dha jetë Jezusit, por Ai i dha mundësinë për jetë të përjetshme përmes Jezusit për ty dhe për mua. Pikërisht në atë moment, pati fitore mbi vdekjen! Kështu që, unë inkurajoj secilin prej jush që të kaloni ca kohë duke festuar këtë sezon të Krishtlindjeve dhe të reflektoni mbi faktin që jo vetëm që lindi Jezusi, por se Ai “lindi për të vdekur”

6. Rituale

Krishtlindja është një festë e dashur, dhe për një arsye të mirë. Ashtë koha e festimeve, pijeve të shijshme sezonale, festave, dhuratave dhe për shumë njerëz, koha e kthimit në shtëpi, por nën sipërfaqen e festave, po ndodh mjaft, duke folur sociologjikisht. Çfarë është ajo që e bën Krishtlindjen një kohë kaq të mirë për kaq shumë njerëz dhe thjesht një ditë pushimi për të tjerët?

Krishtlindja, natyrisht, është një festë e krishterë, e festuar nga shumë si një festë fetare me rituale fetare, vlera dhe marrëdhënie. Kjo skemë për të kuptuar se çfarë e mban shoqërinë të bashkuar vlen edhe për Krishtlindjet ka mjaft rite një festë laike. Pas Pashkëve Krishtlindja është festa më e rëndësishme për të krishterët. Rëndësia e ditës së Krishtlindjes nisi të rritet dalëngadalë pas kurorëzimit të Karlit të Madh në vitin 800, ditën e Krishtlindjes.

Sociologu klasik Émile Durkheim mund të na ndihmojë në ndriçimin e këtyre pyetjeve. Durkheim, si një funksionalist, zhvilloi një teori ende mjaft e përdorur gjerësisht për të shpjeguar atë cka mban shoqërinë dhe grupet shoqërore së bashku kjo përmes studimit të tij të fesë. Durkheim identifikoi aspektet thelbësore të strukturës dhe pjesëmarrjes fetare që sociologët zbatojnë sot për shoqërinë në përgjithësi, përfshirë rolin e ritualeve në afrimin e njerëzve rreth praktikave dhe vlerave të përbashkëta; mënyra sesi pjesëmarrja në rituale riafirmon vlerat e përbashkëta, dhe kështu riafirmon dhe forcon lidhjet shoqërore midis njerëzve (ai e quajti këtë solidaritet); dhe përvojën e “gjallërisë kolektive”, në të cilën ne ndajmë ndjenjat e eksitimit dhe jemi të unifikuar në përvojën e pjesëmarrjes në këto rituale së bashku. Si rezultat i këtyre gjërave, ne ndihemi të lidhur me të tjerët, një ndjenjë e përkatësisë dhe rendi shoqëror siç ekziston ka kuptim edhe për ne. Ne ndihemi të qëndrueshëm, të rehatshëm dhe të sigurt.

7. Shekullare

Le të fillojmë duke bërë një përmbledhje të ritualeve të përfshira në cilëndo formë festimit: duke filluar qysh nga dekorimi, shpesh së bashku me të dashurit tanë; duke përdorur sende sezonale dhe me temë për këtë feste; gatimi i vakteve dhe pjekja e ëmbëlsirave; organizimi dhe pjesëmarrja në mbrëmje muzikore; shkëmbimi i dhuratave; mbështjellja dhe hapja e atyre dhuratave; sjellja e fëmijëve për të vizituar Santa Claus-in ( Shën Nikollës ); shikimi i Santa-s në prag të Krishtlindjeve; lënia e qumështit dhe biskotave për të; këndimi këngëve të Krishtlindjes; çorapet të varura për dhurata; shikimi i filmave të Krishtlindjes dhe dëgjimi i muzikës së Krishtlindjes; performimi në konkurset e Krishtlindjeve; dhe marrë pjesë në shërbesat e ritet fetare te kishës. . Miti i Babagyshit të Krishtlindjeve vjen nga legjenda e Shën Nikollës, që jetoi në shekullin IV, dhe që tradicionalisht festohet më 6 dhjetor. Sipas traditës, Shën Nikolla i dha nga një pajë me rroba 3 vajzave të varfra, në mënyrë që ato të mund të martoheshin në vend se të prostituonin, dhe në një rast tjetër shpëtoi 3 fëmijë.

Në Mesjetë, zakoni i përkujtimit të këtij episodi me shkëmbimin e dhuratave në Ditën e Shenjtorit (6 dhjetor) u përhap në gjithë Evropën. Ky zakon është ende në modë në Holandë, Gjermani, Austri dhe Itali. Natën e 5 dhjetorit me slitën e tërhequr nga kali i tij apo renat, ai garon me Santa Klausin. Fëmijët e këqij, duhet të përballen me shërbëtorin e tij demoniak me shumë qime, ndërsa vendos dhurata, ëmbëlsira dhe fruta në këpucët e fëmijëve më të sjellshëm. Në vendet protestante, Shën Nikolla e humbi aspektin e peshkopit katolik, por ruajti rolin e mirëbërësit me emrin e Samiklaus, Sinterklaus ose Santa Klaus. Festimet u zhvendosën në festën më të rëndësishme më të afërt, Krishtlindjen. Por miti i njeriut zemërmirë me mjekër të bardhë dhe me thesin plot me dhurata, lindi në Amerikë nga pena e Klement Mur që në vitin 1822 shkroi një poezi, në të cilën foli për atë që tashmë e njohim që të gjithë. Ky Santa Klaus i ri ishte i suksesshëm, dhe që nga vitet 1950 fama e tij pushtoi edhe Evropën.

Pse kanë gjithë këto rëndësi? Pse i presim me kaq entuziazëm dhe ankth Krishtlindjet? Sepse ajo shkakton është se na sjell së bashku me njerëzit që i duam dhe na jep një mundësi për të riafirmuar vlerat tona të përbashkëta. Kur marrim pjesë në këto rituale së bashku, ne thërrasim në sipërfaqen e bashkëveprimeve tona vlerat që qëndrojnë në themel të tyre. Në këtë rast, ne mund të identifikojmë vlerat që qëndrojnë në themel të këtyre ritualeve si rëndësia e familjes dhe miqësisë, bashkimit, e mirësisë dhe bujarisë. Këto janë vlerat që janë subjekt edhe tek filmat dhe këngët më të dashura të Krishtlindjeve. Duke u bashkuar rreth këtyre vlerave përmes pjesëmarrjes në ritualet e Krishtlindjes, ne si grupe shoqërore riafirmojmë dhe forcojmë lidhjet tona shoqërore me ata që janë përfshirë në to.

08. Magjike

Kjo është magjia e Krishtlindjes: ajo kryen një funksion shoqëror shumë të rëndësishëm për ne. Kjo na bën të ndihemi sikur jemi pjesë e një kolektivi, qoftë me një familje të afërm apo të zgjedhur. Dhe, si qenie shoqërore, kjo është një nga nevojat tona themelore humane. Bërja e kësaj është ajo çka e bën atë një periudhë kaq të veçantë të vitit, dhe pse, për disa, nëse nuk e arrijmë këtë në Kohën e Krishtlindjes, nuk mund zbavitemi vërtet.

Është e lehtë të përfshihesh në gjetjen e dhuratave, me dëshirën për mallra të rinj dhe lançimin e ceremonive festive të mëdha gjatë kësaj periudhe të vitit. Pra, është e rëndësishme të mbajmë mend se Krishtlindjet janë më të këndshmet pasi ato janë krijuar për të nxitur bashkimin dhe ndarjen dhe riafirmimin e vlerave pozitive që na lidhin së bashku me njerëzit e tjerë. Sendet materiale janë vërtet mjaft të rastësishme para këtyre nevojave të rëndësishme shoqërore.

Amerikanët dhe shqiptarët e dinë se Krishtlindja nisi dhe është një festë fetare. Por shtrohet pyetja: a është feja ende baza drejtuese e Krishtlindjeve sot? Gjatë këtij sezoni, ne njohim edhe disa kremtime te tjera vjetore si Hanukkah, Kwanzaa, Omisoka. Por deri tani festa më e popullarizuar në të gjithë Amerikën ka qenë, dhe mbetet aktualisht është Krishtlindja.

09. Festive

Megjithatë ende përqindja e njerëzve që festojnë Krishtlindjet mbetet në një konstante 90% në të gjithë Amerikën. Sidoqoftë, kjo statistikë relativisht e lartë është shumë e çuditshme duke pasur parasysh që shoqëria amerikane ka filluar të largohet nga zakonet e fesë moderne. Përafërsisht tre përqind e adoleshentëve amerikanë identifikohen si “të paafilizuar tek feja” ose “ateistë” dhe kjo statistikë është rritur në mënyrë të vazhdueshme gjatë dekadës së fundit. Lufta që zhvillohet sot është që fëmijët po përpiqen të gjejnë kush janë, ata po dëshirojnë diçka dhe nuk po munden ta gjejnë atë në fenë tradicionale. “

Ndërsa një shumicë dërrmuese amerikanët dhe shqiptarët e krishterë ende festojnë Krishtlindjet, shumica gjejnë se elementet fetare të festës po theksohen më pak se në të kaluarën. Pesëdhjetë e gjashtë përqind e amerikanëve besojnë se elementet fetare të Krishtlindjeve theksohen më pak tani, sesa ishin në të kaluarën, por vetëm 32% e amerikanëve thonë se zhvillimi i shqetëson ata “shumë” ose “disi”, sipas rezultateve të një studimi. Në vitin 2017, 55% e amerikanëve thanë se ata festuan Krishtlindjet si një festë fetare, ndërsa 33% thanë se ata e festuan atë kryesisht si një festë kulturore, dhe nëntë përqind thanë se ishte edhe fetare edhe kulturore.

Megjithëse kjo festë është e rrënjosur thellë në nderimin fetar, duke pasur parasysh origjinën e saj të krishterë, ajo është bërë më shumë një festë kulturore sesa emërtimet e vërteta shpirtërore nga ka lindur. Në terma më të thjeshtë, Krishtlindja ka evoluar në më shumë një festë kulturore sesa një festë fetare.

Në përgjigje të këtij ndryshimi shoqëror, ka pasur një mosmarrëveshje të dukshme ne komunitete nëse festa duhet të festohet më shumë si një festë kulturore apo të mbetet vetëm si një përvjetor i traditave fetare. Nga njëra anë, të krishterët denoncojnë ata që nuk pranojnë të festojnë jo fetarisht, sepse mund ta shohin atë si një përvetësim të besimit të tyre. Për mua si një individ, feja dhe Krishtlindja janë të ndërthurura me njëra-tjetrën, Krishtlindja është me të vërtetë një festë e rëndësishme për mua dhe familjen time dhe fenë time “

10. Tradicionale

Tradita luan një rol të fuqishëm në zakonet që kulturat e ndryshme përqafojnë gjatë kohëve . Nëse merrni parasysh Krishtlindjet, për shembull. Enciklopedia Katolike shprehet qartë se «nuk ishte ndër festivalet më të hershme të Kishës». Përkundrazi, ky burim katolik e përmend festivalin si një shembull të një doktrine ose zakoni «të transmetuar nga një brez në tjetrin. . . . Është një traditë e vjetër që Jezu Krishti lindi në 25 Dhjetor ”(theksimi i pranuar nga të gjithë).

Shumë njerëz, përfshirë shkrimtarët e Enciklopedisë Katolike, pranojnë lehtësisht se festa që ne e njohim si Krishtlindje, së bashku me zakonet e saj, nuk rrjedh nga shkrimet e shenjta. Ata e pranojnë që Bibla nuk jep asnjë mbështetje për respektimin e saj, megjithatë ata e mbështesin plotësisht festimin e lindjes së Krishtit në datën 25 Dhjetor.

Në pamje të parë, Krishtlindjet duken si një traditë e mirë. Sezoni bashkon familjet dhe miqtë në festë. Dhe çfarë rëndësie ka nëse Krishti lindi atë ditë apo jo, për sa kohë që Ai nderohet? Pse duhet të bëjë ndonjë ndryshim që pemët, dritat, shenjta, veshtullat, xhingla, bredhat dhe dhuratat e Krishtlindjeve të gjitha këto gjenezën e tyre e kane në paganizëm? A nuk i kalon fryma e Krishtlindjeve origjinën e traditave të ndryshme

Nga njëra anë, pra, ka tradita që duhet t’i përmbahemi, dhe nga ana tjetër, tradita që një pasues i Krishtit duhet të shmangë. Disa tradita bazohen në doktrinë të shëndoshë biblike, ndërsa të tjerat bazohen thjesht në zakonet njerëzore në kundërshtim me mësimet biblike. ”

Festivali i kremtuar më 25 dhjetor ishte një pjesë e kremtimeve fetare shumë përpara se të zbatohej termi Mesha e Krishtit. Shumë njerëz sot e mbajnë atë si një festë laike, tregtare, duke i kushtuar pak vëmendje faktit se simbolika qendrore e sezonit i ka rrënjë në fetë pagane të antikitetit. Të tjerët gjithashtu anashkalojnë çdo lidhje pagane, duke festuar ditën në bazë të zbatimit relativisht të fundit të saj për lindjen e Jezu Krishtit. Por, sipas mësimeve të Biblës, nuk e zhvlerëson natyrën pagane disi të kremtimit edhe nuk e bën atë të pranueshme atë. Bibla askund nuk identifikon saktësisht se kur lindi Krishti dhe as nuk jep ndonjë udhëzim për të festuar ditën e lindjes së Tij. Mesazhi themelor universal i Krishtlindjes është që Zoti na do dhe si na duan dhe pranohen si një komunitet, dhe si individë “

11. Kalendarike

Krishtlindja (edhe “Kërshëndellat” apo shkurt “Kshnellat” ndër besimtarët katolikë) është një festë fetare Krishtere. Shumica dërrmuese e të krishterëve ortodoksë festojnë Krishtlindjet, që ashtu si ato katolike, të mbajtura më 25 dhjetor, festojnë po njësoj lindjen e Krishtit në Betlehem. Dikur festohej në një ditë, por me urdhër të Papa Gregorit XIII, në vitin 1582, u vendos kalendari që sot përdoret në shumicën e botës, dhe sipas të cilit Krishtlindjet festohen më 25 dhjetor. Ndërsa të krishterët ortodoksë vazhduan të ruajnë kalendarin e Jul Çezarit, që u vendos në vitin 46 p.e.s nga perandori romak, dhe që është 13 ditë më vonë.

Kisha ortodokse në Greqi, Shqipëri, Bullgari dhe Qipro e ndryshoi kalendarin dhe u përshtat me atë gregorian vetëm në vitin 1923. Po ashtu edhe ortodoksët e Jeruzalemit. Ndërsa në Rusi, Gjeorgji, Armeni, Bjellorusi, Serbi, Mal të Zi, Maqedoni, Egjipt, Etiopi dhe Kazakistan, Krishtlindjet festohen natën midis 6 dhe 7 janarit.

Por pse këto ndryshime? Për një jo-të-krishterë, ose edhe për një të krishterë që preferon ta ketë sa më të thjeshtë doktrinën e adhurimit, kishat katolike dhe ato ortodokse mund të duken shumë të ngjashme. Të dyja përdorin ndërtesa e ceremoni të njëllojta, me origjinë nga lashtësia; të dyja kanë rangje të ngjashme priftërinjsh me petk; të dyja duan të vazhdojnë epokën e krishterimit; të dyja kanë tradita teologjike të ngjashme, dhe institucione me kujtesë të gjatë. Ndryshimet që i ndajnë për besimin në trininë e shenjtë janë shumë të vogla. Atëherë, pse janë të veçuara?

Një pjesë e përgjigjes është sepse ndryshimet që nisën midis dy institucioneve, shekuj më parë, vazhdojnë të vlejnë edhe sot. Ndarja zyrtare midis të krishterëve të lindjes e të perëndimit ndodhi në vitin 1054, dhe në një farë mënyre pasqyronte rivalitetin kulturor dhe gjeopolitik midis anës lindore të perandorisë romake, me pak fjalë Bizantit, dhe Evropës Perëndimore që fliste latinisht, ku autoriteti i Romës kishte rënë që në shekullin e pestë, duke krijuar forca të reja pushteti.

12: Universale

Sot dita e Krishtlindjes kremtohet me shfaqjen e skenës të grazhdit të lindjes së Krishtit, pemën e Krishtlindjes, shkëmbimin e dhuratave dhe Kartolinave, familjen e bashkuar, dhe ardhjen e Shën Nikollës apo Plakut të Vitit të Ri, a Baba Dimrit në prag të Krishtlindjes apo mëngjesin e Krishtlindjes. Krishtlindja është festa në të cilën të krishterët dëshirojnë më shumë se kurrë paqe e dashuri në botë. Regjimi komunist i Shqipërisë e shpalli fenë të paligjshme dhe zhvilloi një fushatë të gjatë shtypjeje kundër besimtarëve të krishterë dhe myslimanë, duke burgosur dhe ekzekutuar klerikë dhe duke përndjekur familjet e tyre, por disa vazhduan ta praktikonin besimin e tyre në fshehtësi. Një nga rastet më absurde të persekutimit e pësoi At Ernest Simon Troshani, tani 90 vjeç, dhe një nga figurat më të respektuara katolike në Shqipëri.

“Ishte mbrëmja e Krishtlindjes më 24 dhjetor 1963, kur kisha mbaruar meshën dhe katër persona erdhën tek unë. Dy prej tyre kishin uniforma ushtarake dhe dy të tjerët ishin veshur civilë,” kujton Troshani.“Ata më lidhën duart pas shpinës në një mënyrë brutale, sikur të isha një kriminel i rrezikshëm dhe më thanë se “po arrestohesh në emër të popullit” dhe shtuan:” Do të varesh sepse u ke thënë njerëzve dhe të rinjve se nëse është e nevojshme duhet të japim jetën për Jezus Krishtit.’ Ata më trajtuan me egërsi, para prindërve të mi të moshuar, sytë e të cilëve ishin mbushur me lot,” shtoi ai. Duke qenë se praktikimi i fesë ende nuk ishte i ndaluar me ligj në atë pikë, klerikët u akuzuan për shkelje të tjera në raste të ndryshme të fabrikuara. “Akuzat ishin të gjitha idiotësi, por në fund ato u formuluan si agjitacion, propagandë dhe përpjekje për arratisje dhe ata shtuan diçka tjetër në lidhje me një meshë që mbajta kur u vra John Kennedy, gjë që ishte e vërtetë sepse kur u vra presidenti amerikan, Papa i Romës këshilloi të gjithë priftërinjtë në botë të mbanin një meshë për shpirtin e tij,” shpjegoi Troshani. Por, përkundër angazhimit të shtetit për shkatërrimin e institucioneve fetare, djegies së librave të shenjtë, burgosjen dhe ekzekutimin e priftërinjve dhe imamëve, disa familje shqiptare vazhduan të praktikonin besimin e tyre në fshehtësi edhe pse, si të ashtuquajtur “armiq të popullit”, kjo vuri në rrezik jetën e tyre. Por sidoqoftë besimi jetoi dhe pse komunizmi e theksonte me shumë festimin e vitit te ri, njerëzit me pretekstin e Vitit të ri vazhdonin të kremtonin Krishtlindjet.

Krishtlindja është festa e lindjes së Jezusit, i cili besohet nga të krishterët si Biri i Perëndisë dhe Perëndia vetë e mishëruar, zbritur në tokë për të shlyer mëkatet e njerëzimit, dhe për ta kthyer atë në shtëpinë e Perëndisë. Sipas Ungjillit të Lukës dhe Mateut, Jezusi lindi nga Mëria në Betlehem, ku ajo dhe i shoqi i saj Jozefi po pushonin rrugës për në vendlindjen e tyre, Nazaret, për të marrë pjesë në numërimin e mbarë popullsisë urdhëruar nga perandori August. Për nxënësit e tij, lindja e Krishtit është parathënë nga profeci të ndryshme sipas të cilave mesia do të lindte nga shtëpia e Davidit për të shpëtuar botën nga mëkati.

Datëlindja e Jezusit sipas të krishterëve besohet të jetë 24-25 dhjetori edhe pse ka dyshime për datën e saktë të lindjes pasi që ajo nuk përmendet në Dhiatën e re. Kjo feste është ndër festat më të dashura dhe të preferuara nga mbar bota krishtere apo e thënë më ndryshe edhe si datë e paqes.

Kur ne lejojmë të gjithë këta kuptime që të bëhen njësh brenda nesh – kuptimin biblik, politik, social, metafizik, ritual, shekullar, magjik, festiv, tradicional, kalendarik dhe universal, – atëherë kuptojmë se jeta është e gjitha për dashurinë, një dashuri “që mbart gjithçka, beson çdo gjë, shpreson për gjithçka, duron çdo gjë”, një dashuri që jepet e tëra.

Gëzuar pra Krishtlindjet!

Emri i Vjosa Osmanit rimon me liri, shpresë, shtet të së drejtës në Kosovë, Shqipëri & Ballkan

December 20, 2020 by dgreca

Nga Elida Buçpapaj/

Vizita triditore e Vjosa Osmanit në Tiranë shkaktoi tronditje.

E tronditi nga themelet Tiranën e tiranozaurit!

Solli një klimë tjetër, doli jashtë habitatit të kënetës, ujit të ndenjur .

Vjosa Osmani foli me një zë tjetër, larg zhargonit hipokrit të politikanëve shqiptarë, që tjetër thonë e tjetër bëjnë!

U shpreh shqip, pa nënkuptime,duke i turbulluar tryezat e bandave të opinionistëve që përsërisin me mendje “Big Brother is watching us” –

prandaj “gomari fluturon”, “liria është skllavëri”, “injoranca është forcë”, tekstualisht si tek Viti 1984 i George Orwell-it.

Vjosa Osmani solli në mes të Tiranës dhe në mes të Kuvendit të Shqipërisë vizionin jo futurist por të së ardhmes;se e ardhmja e politikës duhet të jetë patjetër e pastër, me integritet, që të ketë të ardhme!

Prania e Vjosa Osmanit në Tiranë e theu klishenë e takimeve të klasës të politikanëve zgjyrë që ua kanë shkatërruar jetën shqiptarëve në Shqipëri e Kosovë.

Ishte krejt ndryshe vizita e saj nga takimet e Edi Ramës me Hashim Thaçin, me këshilltarin e përbashkët Baton Haxhiu, lidhje morboze homologësh, që sillnin jehonën e bashkim-vëllazërimit, duke i hequr Kosovës copa e duke e kthyer rajonin e Ballkanin nën rrezik të një lufte të re!

Vjosa Osmani foli 14 minuta, të sinqerta, me zemër në dorë dhe i tha të tëra, foli për dramat ndërshqiptare, për luftën e Kosovës me 13 mijë viktima të pafajshme, shumica të shtresës vulnerabël, civilë, fëmijë, gra e pleq, 1600 viktima ende të pagjetur, foli për Nënat Kosovare që kanë 22 vjet që presin, pastaj kërkoi rezolutë të përbashkët për genocidin serb, pastaj foli për “traun” midis Shqiptarëve.

Lufta e 1998-1999 e shembi “Murin e Berlinit” ndërshqiptar, ndërsa Edi Rama ngriti traun!

Edi Rama e ka personalizuar veten me traun!

Thuaj Edi Rama nënkupto tra, thua tra nënkupto Edi Rama!

A nuk është hipokrit Edi Rama si gjithë kasta e vjetër, halldupë xhepafryrë nga vjedhjet dhe poshtërsitë ndaj popullit?!

Këtej krijon barrierë të ekonomisë së tregut të lirë me tra ndërshqiptar, këtej i bën jehonë MiniShengenit!

Këtej nga ana e Shqipërisë Edi Rama ngre tra për Kosovën, ndërsa ana tjetër ia hap dyert Serbisë me Minishngen sipas shpikjes së Aleksandër Vuçiç!

Por Vjosa Osmani i tha se kështu nuk shkon!

Ballkani do paqe, por paqen nuk e vendosin dot liderë të komprometuar dhe të konsumuar që shesin edhe paqen, edhe Atdheun për interesa vetjake!

Paqen e vendosin liderët si formati i Vjosa Osmanit, që kërkojnë barazi dhe reciprocitet për të gjithë banorët e Ballkanit, duke ua hequr shqiptarëve vulën si qytetarë të dorës të dytë, të cilëve një kryeministër faqezi u vendos edhe tra dhe i ndan në mes!

Vjosa Osmani e tronditi Tiranën pa shtet të së drejtës, pa shtyp të lirë, Vjosa Osmani e tronditi të shkuarën dhe të tashmen pa të ardhme të kastës politike shqiptare.

Prandaj Vjosa Osmani ka fytyrën e së ardhmes, së cilës populli i Kosovës ia beson votën dhe ajo ia mban popullit të Kosovës premtimet –Vjosa Osmani nuk i ka shitur kurrë premtimet që i ka dhënë sovranit me një post ambasadoreje në New York apo Romë; apo me një post ministror në Prishtinë –

Vjosa Osmani është kjo që shihni, ajo është ato që thotë, ato që bën.

Vjosa Osmani nuk mashtron, nuk e shet integritetin e saj.

Vjosa Osmani ka një edukim dhe formim të shkëlqyer në SHBA, ka një eksperiencë të shkëlqyer në politikën e Kosovës, ka një lidhje të pandarë me sovranin e Kosovës!

Kosova ka shpresë deri sa ka figura të tilla si Vjosa Osmani!

Shqipëria ka shpresë deri sa ka figura të tilla si Vjosa Osmani!

Ballkani ka shpresë deri sa ka figura të tilla si Vjosa Osmani!

Sepse Vjosa Osmani mbjell paqe, liri dhe shtet të së drejtës!

Vjosa Osmani dhe liria janë në sintoni të plotë, si dy emra sinonime.

Sepse liria është themeli i barazisë, reciprocitetit dhe vëllazërimit, si qytetarë të Ballkanit, si ballkanas, si qytetarë të Europës, si europianë si qytetarë të botës.

Liria na takon të gjithëve – sikur thotë Paul Eluard tek poezia La Liberté – .

Liria ka fuqinë që të rilind, që të bën t’ia nisësh jetës nga e para,

dhe secili prej nesh ka lindur dhe ka të drejtë supreme për ta njohur lirinë!

Dora e mjekut asht si dora e Zotit

December 19, 2020 by dgreca

Nga Pjeter Logoreci/Vjenë/

Shkodra ka kenë gjithmonë qyteti që ka lindë, e djepi që ka përkundë gjeni e talente të shumë fushave, si në art e kulturë, ashtu dhe në sport e shkencë. Figura që nderuen emnin e vet, por edhe të Shkodres, me dijet e punen e tyne, burra e gra që sakrifikuen vite nga jeta e tyne në shërbim të qytetit e komunitetit. Njëni ndër kto personalitete madhore ishte kirurgu shkodran Dr. Mark Mirashi, të cilit, në shenjë mirënjohje, ja kushtoj ktë shkrim.

Qysh fmijë, pata ndigjue nga familjarët e mij, lavde e nderime për Dr. Federik Shirokën (që ishte kushëri, bashkëmoshatar e shok me djemtë e Logorecve), por ma vonë kto lavde u flitshin për Dr. Markun, të cilin, atyne, jua kishte këshillue Dr. Shiroka, i cili kishte kuptue që studenti Mark Mirashi do të ishte e ardhmja e kirurgjisë moderne.

Rastisi që në vjetin 1990 të isha pacient i repartit të kirurgjisë së Spitalit në Shkoder ku njoha dhe pata kontakte me të gjithë personelin e mrekullueshëm, e ndër to edhe me Dr. Mark Mirashin.

Nga pamja e jashtme, Dr. Marku, të krijonte përshtypjen e një burri autoritar dhe të disiplinuem. Fliste pak e i premë dhe kishte një paraqitje të përkryeme, mbasi mbante gjithnji kravatë mbi këmishën e bardhë apo boj qielli. Kur e njoha, Dr. Marku ishte në pension, por për nevojat e spitalit, vazhdonte të punonte në repart me “orar të reduktuem”, pothuajse 10 orë në ditë.

Flitej shumë për kirurgun e talentuem Mark Mirashi, si nga kolegët ashtu edhe nga pacientet, për aftësitë e intuiten e tij në profesion, për kurajon për të sjellë teknika të reja në operacionet që bante, tuj shpëtue jetë të pashpresa. Ishte i vlerësuem edhe nga profesorët e tij apo nga mjekët ma të mirë operatorë të Tiranës.

Po kush ishte Dr. Marku, ky burrë e profesionist i nderuem i Shkodres?

Mark Mirashi lindi në një familje qytetare shkodrane, me 25 marc 1929. Ishte i biri i Kol Mirashit (njihej edhe si Kol Shiroka), që ishte zejtar, burrë me kulturë të gjanë dhe shumë i njohtun, si aktor, në skenat e shoqnive teatrore të kohës në Shkoder. Marku mësoj dhe mori edukatë e kulturë në shkollën e Jezuitve, deri sa, për t’ju ba krah familjes, për arsye ekonomike, u detyrue ta ndërpresë, tuj mbarue vitet e fundit të maturës në shkollën e natës. Mbas maturës ju kushtue profesionit të infermierit, që e mësoj në kursin shtetnor të infermierisë në vjetin 1946/1947 dhe tuj punue në Sanatoriumin e Shkodres.

Për të plotsue dijet e veta në profesionin që e donte shumë, vendosi të ndjekë Fakultetin e Mjeksisë në Universitetin e Tiranës, ku u diplomue në vjetin 1960. Mbasi kishte kuptue që pasioni i tij ishte kirurgjija, u specializue në kirurgji të përgjithëshme. Si mjek i ri kirurg, u emnue nga shteti në Spitalin e Peshkopisë, që u ba si shtëpija e tij, mbasi tuj kenë specialist i vetëm, punonte gjithë kohës, pa orar, që të mbulonte të gjithë atë krahinë me nevoja e kërkesa të mëdha.

Në Peshkopi, ku punoj 10 vjet, e njihnin të gjithë, e për banorët e atyne zonave, Dr. Marku ishte një hero i heshtun, me kontribut të paçmuem, me zemër të madhe e mjeshtër në profesion.

Siç më tregonte ma vonë, të shumtë ishin rastet kur detyrohej me ndërhye në kushte të veshtira pune, në ndonjë aksident, ndonjë traumë apo plagosje që ndodhte në zona të largëta malore, ku ishte e pamundur levizja e ambulancës. Shpesh detyrohej të ecë disa orë deri tek i sëmuri. Kishte rastisun që, për të shpëtue pacientin, ishte detyrue ta “operonte” me urgjencë edhe jashtë në rrugë, nën driten e fenerëve të ambulancës.

Mark Mirashi u kthye si kirurg në qytetin e tij të lindjes në vjetin 1972 dhe punoj në Spitalin e Shkodres deri sa doli në pension. Si kudo ku punoj, edhe këtu, ai solli mendyra të reja e teknikë bashkëkohore kirurgjije. Si në jeten e përditëshme, ashtu edhe para çdo oparacioni që planifikonte, lexonte literaturë të huaj mjeksore lidhur me teknikat që do përdorte në sallë. Ai ishte poliglot dhe i apasionuar për gjuhët e huaja. Zotnonte mirë gjuhën italiane, franceze, angleze, gjermane dhe ruse.

Nji herë, gjatë nji bisede, më tregoj për nji “mrekulli” të bujshme të vjetit 1987, kur ai kthej në jetë, nga vdekja klinike, nji 18 vjeçar:

Mbas pune, kur shkova të marr biçikleten, që e mbyllshe te morgu i spitalit, vërejta aty trupin e nji të riu. Instinkti i mjekut më bani të afrohem e ti prek venen. Punojsi i morgut më tregoj që e kishin sjellë të vdekur nga një thikë në zemër. Nga prekja ndjeva një rrahje të dobët pulsi dhe kuptova që ka një shpresë të fundit. Vendosa me e dergue në sallë ku mbasi i hapa gjoksin, fillova t’i masazhoj zemren me të dyja duert deri sa ajo filloj të rrahë përsëri. Djali 18 vjeçar u kthye në jetë dhe mbas kontrolleve e vizitave disa ditore që i bana, u normalizue.

“Kurr mos e nenvleftëso doren e mjekut, se asht si dora e Zotit”, – më thoshte,- për të më dhanë kurajo, mbasi edhe unë gjindesha në reanimacion.

Perveçse nji kirurg i mirë, Dr. Marku ishte një intelktual i kompletuem e me kulturë të gjanë. Njihte mirë historinë, filosofinë si dhe klasikët e letersisë botnore.

Dr. Mark Mirashi punoj 52 vite në shërbim të njerzve, me nji përkushtim të pashoq, tuj tregue se asht YLLI i kirurgjisë në Shkodër. Janë qindra pacientë që i falenderohen mjeshtrisë e talentit të njeriut të mirë Mark Mirashi, ashtu sikurse dhjetra mjekë e studentë që mësuen profesionin prej tij.

Mark Mirashi vdiq në moshen 82 vjeçare, me 22 prill 2011, për tu vendosë në pjedestalin e njerzve ma të shquem të Shkodres e Shqipnisë.

Vjenë, me 16.12.2020

Dënojmë Shukriun por jo Shukrinjtë

December 19, 2020 by dgreca

NGA ILIR LEVONJA/

1) Në maj të vitit 2016, në rrjetet sociale plasi një skandal seksual. Denoncim ishte i emisionit ”Të paekspozuarit” në televizionin Ora News. Kryetari i Bashkisë Dibër tentonte të kryente marrëdhënie seksuale me nëpunësen, një njëzetëvjeçare. Shukria i Dibrës etj. Përfundimi, mirë që e shkarkuan nga detyra, por Prokuroria e kohës e dënoi edhe për korrupsion pasiv.

2) Po në Dibër 3 vjet më vonë plas një tjetër skandal. Përgjimet e tabloitit gjerman Bild. Janë zgjedhjet që do nxjerrin kandidatin për vendin bosh të Shukrisë. Një masakër e tërë elektorale ku me zë të qartë dalin sheshit blerja, kartat e identitetit, kërcënimet, premtimet për vende pune etj. Triumfi spektakolar i krimit elektoral ku aktorët kryesor ishin ministra si ai brëndshmi, i pushtetit lokal a infrastrukturës, deri tek kryeministri i vendit.

3) Kjo është epoka e atyre që pretendonin dhe e pranonin vet se kishin shkaktuar tërmet elektoral. Si tha Damo Gjiknuri, tërmet, i q…. robtë. Ndërsa njëri përfundon në bankën e të akzuarve, për drogë. Tjetri merr kreun e komisionit të reformës në drejtësi. Një tjetër bëhet kryetar Bashkie diku. Një tjetri i bëjnë vajzën deputete etj.

4) Sot Prokuroria e Dibrës, ajo që nuk fali Shukrinë për një tentantivë pallimi. Fali ata që na palluan gjithë shoqërinë shqiptare, madje e palluan publikisht. Preteksi ka mbaruar afati i denoncimit. Apo është tejkaluar koha e pretendimit për krimin elektoral. Megjithatë po ky institucion sot nuk e sheh këtë afat kohor kur dënon disa komisionerë nga ky skandal elektoral. Ata që ne i quajmë peshq të vegjël. Dhe për më tepër ky institucion e pranon si krim, por pluhurit përsipër i hedh ca pluhur. Kësisoj koha e hetimit ka mbaruar. Nuk mund të hetohen më peshqit e mëdhenj.

5) Nga ana tjetër motorët e regjimit janë ndezur herët sot. Presidentja në detyrë e Kosovës, Vjosa Osmani është sipas tyre bullafiqe, marksiste, majtiste ekstreme që kërkon të bëj liderin e kombit. Dje hezitonin, sot kanë shpërthyer. Dhe jo rastësisht. Prokuroria e Dibrës me një sqarim absurd mbyll hetimet e vjedhjes së votës aty.

6) Ajo që nuk kuptoj në gjithë këtë histori është qetësia opozitare. Sot rrugët duhet të mbyteshin nga indinjata. Por nuk ndodh. Madje është rasti unik opozitar i një qetësie ku çfarë kumbon ditë e natë janë vetëm motorët duble v të regjimit. Hajduti që bërtet kapni hajdutin. Krimineli që bërtet kapni kriminelin. Një opozitë që giciliqet nga frika e frikës mbi konceptin e protestës. Se është ajo apo jo mbrapa adoleshentëve. Një opozitë që pret 25 prillin. Që nuk është asgjë tjetër, por një trangull brenda një karrocerie me domate.