• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for April 2021

MERKEL, TRASHËGIMIA E VËSHTIRË

April 10, 2021 by dgreca

Nga PAOLO VALENTINO/Përktheu Eugjen Merlika-“Corriere della Sera”*/   

“Fundi i madhërisë nuk vjen kurrë i vetëm, por si një vorbull merr me vete gjithshka që ka pranë”. Profecia e Rozenkrancit në Hamletin e Shaekespeare-it fotografon mirë rrezikun përballë të cilit Kristiandemokracia gjermane, gjashtë muaj para daljes nga skena të kançelares, që ka mbajtur pushtetin për 16 vite, duke i siguruar Gjermanisë qëndrueshmëri dhe mbarështim të mirë t’ekonomisë. Rrallë herë një stinë e gjatë sundimi mbyllet qetësisht e pa dhimbje. Lamtumira e nënës së kombit nuk bën përjashtim. Por fundi i shpejtë i erës Merkel lajmëron edhe një fazë të re të jetës shtetërore gjermane: mbas letargjisë më  se dhjetëvjeçare të shkaktuar nga siguritë qetësuese të kançelares së përjetëshme, në Gjermani është kthyer politika dhe Berlini po bëhet laboratori më i madh i Evropës.   

Disa bëma, në javët e fundit kanë ndryshuar rrënjësisht koordinatat e Vendit. Simbas rradhës, zgjedhjet vendore në Baden – Würtemberg dhe në Renani – Palatinat, ku Cdu ka rënë në shifrat më të ulta historike. “Skandali i maskerinave”, që detyroi të dorëhiqeshin tre deputetë demokristianë e mbi të gjitha zbuloi një fole krimbash veprimtarish të allishverisheve dhe pazareve të majme që po i kushtojnë një rënie të madhe miratimesh. Së fundi kërkimi falje publikisht Vëndit nga Angela Merkel, që u desh të heqë dorë nga një lockdown i ashpër për Pashkë, të menduar keq e për më tepër të përgatitur akoma më keq: një mea culpa të nderëshme e të guximëshme, por shënjë e një dobësie strukturore. Edhe sepse të pasuar nga një heshtje që zbulon mungesë planesh e nënështrim. 

Si sfond i përbashkët i tre ngjarjeve është zhgënjimi nga dështimi i plotë i qeverisë dhe i krahinave në luftën kundër pandemisë: shtim i infektimeve dhe vdekjeve, gjurulldi në masat, grindje të stuhishme mes kançelares dhe kryetarëve krahinorë, mbi të gjitha një dështim i bujshëm i fushatës së vaksinimeve, që deri tani ka shënuar vetëm 10 % të popullsisë të marrë dozën e parë e më pak se 5 % të dytën.

Pasojat mbi politikën gjermane janë lëkundje të vërteta tërmeti. Hija e lënë nga votimet e Shtutgardit ku, për herë të parë, u shfaq mundësia e një koalicioni “semafor” ndërmjet të Gjelbërve, Spd (të kuqve) dhe liberalëve (të verdhët) lëkundet tani mbi hulumtimet kombëtare, me Cdu – Csu të rënë në 25%/28% të piksynimeve të votës. Hamëndja e një qeverie pa Bashkimin nuk është më as e pamundur as e largët.

 Aq më tepër sepse Cdu duket në një zvetënim të plotë dhe Merkel që, për vite, e vetme i ka mbuluar stoikisht problemet, nuk është më në gjëndje t’a stabilizojë. Kançelarja në fakt tashmë i ka dhënë lamtumirën partisë, por zbrazësia që le duket e pambushëshme. Fusha konservatore është e përçarë mbi atë që duhet të hidhet në betejën për kançelarinë në votimet e shtatorit: kandidatit të natyrshëm të shpëlarë të partisë Armin Laschet, kryeministër renan e kryetar i ri i partisë, shumë në Cdu i parapëlqejnë karismatikun Markus Söder, kryeministër i Bavarisë dhe kryetar i binjakes Csu.

Deri edhe vetë Merkel duket se se po largohet nga Laschet, që u desh në vazhdimësi me kursin e saj qëndërsonjës e të matur. Në një intervistë televizive, të shikuar nga milionë gjermanë, kançelarja e sulmoi në vetë të parë, duke i vënë gishtin si njërin nga kryeministrat krahinorë që nuk kanë mbajtur parasysh masat shtrënguese të bashkërenduara ndërmjet saj dhe kryetarëve të krahinave. “Nuk kam qënë i kënaqur”, ka pranuar Laschet, niveli i popullaritetit të të cilit është shumë i ulët në krahasim me rivalin bavarez që tani për tani parapëlqen të mbetet në hije, Armin Laschet – parathotë një drejtues i  Cdu-së – nuk do të bëhet kançelar, por do të jetë viktima e fundit e Angela Merkel-it”.

Problemi është n’atë që edhe Markus Söder nuk është siguri e fitores. Era Merkel që kundrejt së jashtëmi ka shënuar fitoren e Gjermanisë si fuqi eksportuese botërore, së brëndëshmi është karakterizuar nga një dinamizëm i pakët politik dhe nga një vetëkënaqësi e qenësishme, e cila nuk ka mbajtur parasysh sfida vendimtare si dixhitalizimi dhe një program i guximshëm i gjelbërt. Sfida që sot trokasin në derë. Për më tepër Gjermania duhet të ripërcaktojë së bashku me Evropën marrëdhëniet transatllantike, në dritën e një pakti të ri të ofruar nga Administrata Biden. Cdu – Csu nuk duket se ka drejtimin strategjik për t’a përballuar. Merkel ka qënë fytyra siguruese dhe e mirë e kësaj epoke, pak Biedereirmeier, grua e bëshme por e sheshtë dhe kryeneçe në zgjidhjen e problemeve të mëdha, si Austria e Restaurimit. Por tani le mbrapa një parti të hutuar e në pështjellim të plotë. Të tjerë heroj kryesorë duken në horizont, së pari të Gjelbërit që mbi ekonominë jeshile mund lëvdohen me 40 vjet histori, paraqiten si ndërpretuesit më të besueshëm të bashkëkohësisë së re. Gjithshka mund të ndodhë në Gjermani, edhe që kançelari i ardhshëm (apo kançelarja e ardhëshme) të kenë ngjyrën e shpresës.

“Corriere della Sera”, 2 prill 2021     Përktheu Eugjen Merlika         

Filed Under: Analiza Tagged With: Eugjen Merlika, merkel, Paolo Valentino

E vërteta e dëmshpërblimeve të të përndjekurve politikë!!!

April 10, 2021 by dgreca

Shkruan:Alma LIÇO/

Prej shumë vitesh tashmë nuk mundem t´i ndjek daljet publike të sektit të Rilindjes në TV apo kudo tjetër. Kjo sepse me arrogancën, mashtrimet dhe paturpësinë e tyre të paskrupullt fyejnë dhe poshtërojnë këdo. Por dje më arritën në FB disa komente lidhur me një deklaratë të Erion Veliaj, sipas të cilit qeveria kish dëmshpërblyer gjithë të përndjekurit politikë. Gëlltita neverinë time për këtë individ dhe sot e dëgjova të përsëritur mashtrimin e tij me zë dhe figurë. 

Për të kundërshtuar me fakte këtë rrugaç ordiner po sjell në vijim kalvarin e familjes sime në këtë rrugëtim, të njejtë apo të ngjashëm me atë të mijëra shqiptarëve të tjerë. 

Gjyshi im është dënuar me pushkatim për arsye politike në vitin 1945. Kuçedra komuniste internoi më pas familjen time me 23 vite dëbim/internim në zonën e Dumresë (vitet 1968 – 1991). Ky dënim do të vijonte brez pas brezi nëse nuk do të kishte rënë regjimi. Sipas ligjit të dëmshpërblimit që u miratua në vitin 2007 u vendos të lëvrohej një shumë që ishte e barabartë me atë të shtatë viteve burg. Taksative kjo përllogaritje për gjithë të dënuarit me vdekje. Asnjë shumë të hollash nuk u parashikua dhe përfshi në ligj për mijëra viktima që pësuan brez pas brezi  internimin familjar. 

Në një sportel të vetëm që u caktua të shërbejë për këtë qëllim për të gjithë Shqipërinë, kam parë dhe jetuar në gjithë këto vite sa me arrogancë e mospërfillje trajtoheshin të moshuarit e vuajtur që shtrëngonin dosjet e përgjakura në duart që u dridheshin, të cilëve u duhej të riktheheshin me dhjetra herë në atë sportel për “mangësi dokumentacioni. Zvarriteshin për orë të tëra në rradhë në shkallët e jashtme të institucionit pritës, në shi dhe në diell. Në vajtjet e mia të herë pas hershme atje për të njëjtën arsye, kam rastisur kur në një ditë të nxehtë korriku, pas disa orësh në pikë të diellit,  një grua e moshuar humbi ndjenjat dhe përfundoi në spital. 

Deri deri aktualisht familja ime dhe mijëra të tjera në të njëjtat rrethana kanë marrë dy këste, nga shtatë apo tetë të tilla që ka përcaktuar ligji. Pra ¼ e asaj shume. Ky ligj  parashikonte gjithashtu të lëvrohej një këst për çdo vit. Pra sipas këtij ligji ky proces vërtet duhej të qe mbyllur shumë vite më parë.  Por nuk pati dhe nuk ka asnjë vullnet politik dhe human për të zbatuar këtë detyrim ligjor. Kjo ndodh rëndom në të gjitha institucionet e shtetit shqiptar. 

Kanë kaluar 14 vite nga miratimi i atij ligji dhe janë lëvruar vetëm dy këste. Një numër i kufizuar familjesh janë trajtuar me tre këste. Ky proces ka avancuar vetëm për një numër të kufizuar ish të burgosurish politikë të regjimit, të cilët janë ende në këtë jetë.

Katër muaj më parë u lidha me telefon me zyrën përkatëse që trajton dëmshpërblimin, pasi për shkak të pandemisë nuk presin më në sportel. U informova se sipas ritmit të shpërndarjes së parave, rradha për këstin e tretë do të marrë edhe një vit e gjysëm tjetër.

Familja e tim eti, pas tridhjetë vitesh nga rënia e komunizmit ka përfituar në total 210 mijë lekë të reja. Ajo lëmoshë mjerane gjaku e vuajtjesh nuk mjaftoi për të përgatitur dokumentat e panumërta që na u kërkuan e kërkohen të rinovohen në mënyrë absurde herë pas here, aktet e trashëgimisë dhe prokurat që duhet të ribëhen sa herë që dikush nga familja ndërron jetë. 

Kjo është e vërteta dhe JO ajo që deklaron kryemashtruesi bandit , Erion Veliaj!!

Filed Under: Analiza Tagged With: Alma LIÇO, E vertex e demshperblimeve

Kisha e sherrit- Dëshmi e provokimeve klero-nacionaliste në malin e Rumisë

April 10, 2021 by dgreca

Nga Nail Draga*/ Në kuadrin e mërgimtarëve shqiptarë të cilët jetojnë e veprojnë në SHBA, ekzitojnë individ të cilët përveç punës së obliguar,  ekzistojnë edhe të atillë të cilët merren me hulumtime e botime  të ndryshme. Në këtë kategori të rrallë bën pjesë H.Muja, i cili deri më tash  është prezantuar me botime të ndryshme shkencore e publicistike të cilat për nga qasja dhe tematika e trajtuar  kanë zgjuar interesim të opinioni i gjerë. 

Në vazhdën e botimeve  nga H.Muja, kësaj here kemi marrë në shqyrtim  librin Kisha e sherrit, botuar nga Logos-A, në vitin 2014.

Çështja në fjalë ka të bëjë me një situatë të panjohur deri më tash jo vetëm në territorin e komunës së Tivarit, por edhe më gjerë në Mal të Zi, sepse kemi të bëjmë me  vendosjen e   objektin metalik në maje të malit të Rumisë.  Nuk ka dilemë se një veprim i tillë  ishte i natyrës politike, duke dëshmuar në praktikë intolerancën ortodokse kundrejt grupeve të tjera religjioze, edhe  në këtë mjedis multinacional e multikulturor, e vendosur pa leje të organeve komunale në Tivar.

Një veprim i tillë nga Kisha Ortodikse Serbe(KOS), dëshmon se ata janë në shërbim të falsifimit të  historisë përkatësisht  të politikës serbomadhe e cila është duke realizuar objektivin përmës kishës, e cila vazhdimisht ka qenë në shërbim të politikës   shtetërore serbe. Dhe nuk ka si të jetë ndryshe, sepse kemi të bëjmë me realizimin e programit të Naçertanijës(1844), që është në vazhdimësi nga Kongresi i Berlinit(1878), duke vazhduar deri në kohën tonë me shkatërrimin e ish-Jugosllavisë. Të gjithë jemi dëshmitarë për rolin e KOS-it në mbeshtetje  të luftës gjenocidale kundër Kroacisë(1991-1995), Bosnjës(1992-1995) dhe Kosovës(1990-1999). Ndonëse në statutin e saj nuk përcakton përmbajtje politike KOS-i, si institucion fetar, si më parë edhe tash është duke luajtur rolin parësor politik, në skenën politike ballkanike, ekskluzivisht për interesa të politikës ekspansioniste serbe.

Në këtë aspekt në sulm ishin si më parë edhe tash viset shqiptare, ku mali i Rumisë, përkatësisht krahina etnografike e Krajës, së bashku me ujdhesat e liqenit të Shkodrës, ishin në shënjestër të politikës klerikale serbe. Kujtojmë këtu, më parë kolonizimin e ujdhesave në liqenin e Shkodrës me personel ortodoks, si dhe  ndërtimin e objektëve sarkale, vizitat e përvitshme jo vetëm klerikale me 3 qershor të kisha Shën Mërisë në Ostros, e së fundi edhe vendosja e objektit metalik në Rumi, dëshmojnë strategjinë kishtare e politikës serbomadhe. Nuk ka dilemë se organizimi i ceremonive fetare nga KOS-i, nga viti 1990 e më pas  është provokim për shqiptarët si popullsi autoktone, me qellim për të nxitur reagime dhe konfrontime me prapavi politike. 

Kisha metalike u vendos me 18 qershor 2005, në sajë të financimit të KOS-it si dhe ndihmën e helikopterëve  ushtarak “Mi-8”të ushtrisë së Serbisë e Malit të Zi, me bekimin e pushtetit malazias. Një veprim i tillë kishte mbeshtetjen direkte të partive politike serbe, të cilat ishin të pranishëm në vendosjen e saj në Rumi. Dhe nga ajo kohë kemi ndarjën e pikëpamjeve në lidhje me këtë objekt metalik, ku përfaqësuesit e KOS-it e quajnë kishë, ndërsa të tjerët, objekt i llamarinës e cila është provokim i hapur për qytetarët e këtij mjedisi.

Edhe pse  më herët pushteti qeveritar ka marrë vendime për ta larguar atë objekt nga Rumia sepse është i paligjshëm, ilegal dhe me pasoja politike për popullsinë e këtij mjedisi, deri më tash konkretisht nuk është zhvendosur nga aty. Deri, kur do të tolerohet një veprim i tillë, mbetet për të parë, por përgjegjësia direkte bie mbi pushtetin, sepse nuk është duke realizuar në praktikë obligimet dhe vendimet ligjore. Çdo hezitim në këtë aspekt, del qartë mosgadishmërinë e pushtetit për të vepruar, apo ndoshta kemi të bëjmë me ndonjë miratim të  heshtuar ndaj këtij veprimi të KOS-it, që është duke u sjellur sikur shteti në shtet.

Të shqiptarët një veprim i tillë ka irituar opinionin, ku kanë reaguar subjektet politike dhe individë të ndryshëm, sepse Rumija për shqiptarët është mal i veçantë, që bënë pjesë në traditën popullore shqiptare. Ajo në të kaluarën ishte  vend peligrinazhi për shqiptarët, por edhe të përfaqësuesëve  të konfesionëve të tjera, duke mbetur pjesë e vetëdijës së popullit në këtë mjedis. Çdo tentim, për të ndryshuar traditën, përkatësisht vendosjën e një objekti metalik identik me kishë, e ate përmes një subjekti kishtar serb, del qartë strategjia e politikës serbomadhe që KOS-i ka qenë në shërbim të vazhdueshëm të politikës ekspansioniste serbe në ballkan. 

Duhet cekur më këtë rast se më herët në Rumi nuk ka pasur kishë, që dëshmohet edhe nga harta e vitit 1571, ndërsa çdo tentim për të eliminuar të dhënat shkencore në këtë aspekt, nga përfaqësuesit e kishës ortodokse serbe, janë të pabaza dhe irituese për opinionin e gjerë, sepse ka kaluar koha e manipulimeve, sepse çdo gjë është transparente për të gjithë ata që duan të kuptojnë realitetin në këtë mjedis.

Dhe në fund duhet falenderuar autorin i cili trajtoj një temë të veçantë më përkushtim, që është botimi i vetëm deri më tash në gjuhën shqipe. Ndonëse kemi të bëjmë me një çështje e cila ka marrë përmasat e politizimit, dhe me pasoja për qytetarët e mjedisit përkatës, autori nuk spekulon por ka konsultuar një  literaturë shumëdimensionale, duke ofruar përfundime të qëndrueshme. Një libër i tillë meriton të përkthehet edhe në gjuhët sllave, si malazeze apo serbe, sepse kemi të bëjmë më një çështje të politizuar që është  në kundërshtim mbi parimet e tolerancës qytetare e asaj fetare  dhe të demokracisë  si kudo në botën e qytetëruar.

*Hajrudin S.Muja, KISHA E SHERRIT, Botoi:LOGOS-A, Shkup-Prishtinë-Tiranë, 2014

Filed Under: Analiza Tagged With: Kisha e sherrit, Nail Draga

Aulonë Nuhiu: Dashuria dhe Sakrifica për Baletin

April 10, 2021 by dgreca

Intervistoi: E.B., Nju Jork /

Aulonë Nuhiu është e lindur më 22 prill 1993 në Prishtinë. Ajo ushtron profesionin e balerinës në Trupën e Baletit të Kosovës që nga viti 2008 fillimisht si nxënëse në shkollën e mesme të muzikës drejtimi balet, kurse pas përfundimit të shkollës së mesme, ka vazhduar tutje nga viti 2011 si balerinë profesionale e Trupës. Aktualisht ajo është gjithashtu absolvente në fakultetin juridik. Profesionin e balerinës e ushtron me shumë pasion dhe vullnet duke qenë edhe pjesë e 40 premierave për 10 vite. Ndër shfaqjet më të pikasura nga Aulona janë: “Pushimi i kalorësve”, “Gisele”, “Karmen”, “Andërr”, “Pa mure”, “Le Corsaire”, “Recomposed”, “Spartaku”, “La Sylphide”, “Dasma”, “La fille malgarde”, “Neë born”, “Otaka”, “Exile” etj. 

Si e përshkruani jetën e një balerine në Kosovë? 

Aulonë Nuhiu: Baleti është një art që kërkon shumë punë, vullnët, angazhim, pasion, dashuri, e specifikisht në Kosovë edhe shumë sakrificë. Them që duhet shumë sakrificë pasiqë në vendin tonë për të ushtruar këtë profesion na mungojnë kushtet elementare për punë. Me këto kushte që ne punojmë, po të na mungonte dashuria dhe vullneti për këtë profesion, baleti në Kosovë do të pësonte ngecje esenciale për të mos thënë dështim total. Të ushtrosh profesionin e balerinës/balerinit në Kosovë, do të thotë të përballesh çdo ditë me luftë për mbijetesë, luftë të cilën ne e fitojmë çdo herë falë përkushtimit tonë maksimal. 

Çfarë është baleti për ju?

Aulonë Nuhiu: Baleti për ne fillimisht është sakrificë dhe dashuri e madhe. Është dashuri aq e madhe saqë nuk e braktisim dot, e për të mos e braktisë detyrohemi të bëjme shume sakrifica qe ta mbajmë gjallë si art në Kosovë, ta përfaqësojmë Kosovën në mënyrën më të mirë të mundshme, dhe ta jetojmë si çdo profesion tjetër, sepse për ne baleti është vet jeta. 

Ku jeni pregatitur si balerinë?

Aulonë Nuhiu: Në Kosovë e vetmja rrugë për të ushtruar profesionin e balerinës është përmes shkollimit që e ofronte vetem shkolla e mesme e muzikës „Prenk Jakova“. Aty fillon karierën çdo balerinë dhe balerin, e tutje vazhdon në Trupën e Baletit të Kosovës. Kështu ka filluar dhe vazhdon edhe kariera ime si balerinë. 

Si e përshkruani stilin tuaj dhe çfarë lloj vallëzimi ju pëlqen?

Aulonë Nuhiu: Si balerinë e Trupës së Baletit kemi pasur rastin të punojmë me koreograf të ndryshëm të stileve të ndryshme, andaj jam ballafaquar të luaj shfaqje thuajse të të gjitha stileve të baletit. Unë individualisht gjithmonë duke mos e anashkaluar baletin klasik, parapëlqej edhe atë modern sepse është mënyrë më e lëhtë për të shprehur dhe shfaqur storien dhe emocionet e një shfaqjeje. 

Kur u bëtë pjesë e Baletit Kombëtarë të Kosovës dhe si e konsideroni pjesmarrjen tuaj?

Aulonë Nuhiu: Unë jamë bërë zyrtarisht pjesë e Baletit Kombëtarë në vitin 2011, dhe që nga atëher jeta ime ka ndryshuar rrënjësisht, pasiqë duke e konsideruar si një hap shumë të rëndësishëm të jetës time të qenurit balerinë e Baletit të Kosovës, më ka sjellë sa privilegj dhe kënaqësi ashtu edhe përgjegjësi. 

Për cilat shfaqje ruani kujtimet më të mira?

Aulonë Nuhiu: Secila nga 40 shfaqjet që kamë marrë pjesë bartë në vete veçanti speciale dhe kujtime të veçanta. Por ndër shfaqjet që kanë lënë më shumë gjurmë tek unë janë: „Pa mure“ , „Andërr“, „Sisters“, dhe shfaqja që aktualisht jemi duke e përgatitur.

Po për mentorin apo profesorin tuaj?

Aulonë Nuhiu: Çdo moment kur përmendet emri dhe figura e profës Ahmet rrahjet e zemrës bëhen më të shpejta dhe sytë na përloten. Ende është i pashmangshëm malli për të, ende na mungon jasht mase. Kjo do të thotë që ai ka qenë dhe mbetet personi më i rëndësishëm sa i përket karierës sime si balerinë, pasi ishte mesuesi i hapave të parë të baletit për mua dhe kolegët/koleget e mia. Pa angazhimin e tij, Kosova sot nuk do të kishte fare Trupë të Baletit, andaj me këtë besoj kuptohet dhe rëndësia e tij si tek secili prej neve e gjithashtu edhe si figurë jashtzakonisht e rëndësishme e artit dhe kulturës në Kosovë.

A keni luajtur role kryesore në ndonjë shfaqje?

Aulonë Nuhiu: Po kam luajtur. Janë pikërisht shfaqjet që i përmenda më lartë si shfaqjet me kujtime më të veçanta tek une si balerinë, pasi në këto shfaqje mu besua të luaj rolin kryesor. Ka qenë nderë dhe privilegj, por gjithashtu edhe përgjegjësi. 

Cilat momente do ti veqonit jashtë vendit dhe si ju kan pritur? 

Aulonë Nuhiu: Përgjatë këtyre 10 viteve, thuajse çdo vit kemi qenë pjesmarrës në festival të ndryshme nëpër botë, duke e perfaqësuar gjithmonë Kosovën si shtet. Ndër shumë pjesmarrje do të veqoja: performimi në Paris me shfaqjen “Recomposed”, performimi në Berlin dhe Hamburg të Gjermanisë me shfaqjen “Neë born”, tutje në Itali, Bullgari, Austri, Zvicërr, Finland, Turqi, Shqipëri, Maqedoni etj. 

Duhet të theksoj se mikëpritja në secilin prej këtyre shteteve ka qenë mbreslënëse dhe jemi ndi shumë krenarë që po e përfaqësojme vendin denjësisht, pasi në secilin vend publiku me duartrokitje n aka treguar se po e vlerësojnë shumë performancën tonë. 

Me cilën shfaqje po angazhoheni tani?

Aulonë Nuhiu: Tani jemi duke punuar me premieren e re të titulluar “Entre dos aguas – the troy game”. Është shfaqje shumë interesantë e ndarë në dy pjesë, e punuar nga koreografi i njohur amerikan Robert Nort. 

Filed Under: Featured Tagged With: Alone Nuhiu, Baleti, E.B

28 VJET NGA DALJA E GAZETËS “EGNATIA” NË ATHINË

April 10, 2021 by dgreca

Nga KOLEC P. TRABOINI/

Themelues i “Egnatias”, e para gazetë në gjuhën shqipe në Greqi/

10 prill 1993 – 10 prill 2021-E shpërndamë atë pasdite në sheshin “Omonia” të Athinës, atje ku mblidheshin shqiptarët. Nuk po i besonin syve. Gazetë në gjuhën shqipe. Shtypur në Athinë. Gazeta jonë, e emigrantëve shqiptarë. Ato fytyra të argasura, ato shpirta të tunduar e munduar, të djegur nga malli për pak Shqipëri, u gëzoheshin gërmave shqipe.

Një prej çasteve më emocionante të jetës sime në emigracion.

Ne ishim këtu. Ne nuk kishim humbur. Nuk ishim siç na cilësonin me urrejtje në lajmet, vrasës e hajdutë. Ne kishim një pamje tjetër, atë që i pavdekshmi Aristidh P. Kola do ta citonte në një shkrim në revistën e vet “Arvanon”, “Ana tjetër e medaljes së emigrantëve shqiptarë.” E kjo ishte kultura, dija, vetëdija dhe krenaria kombëtare. 

Ne ishim këtu, larg Atdheut, por nuk kishim humbur.

Dalja e një gazete në shqip, në Greqi, dhe shpërndarja e saj ishte një ngjarje kaq befasuese dhe e papritur në rradhët ë emigracionit shqiptar, saqë shumëkush nuk e besonte se ishte botuar nga vetë emigrantët, dhe aq më tepër, se ishte shtypur në Athinë.

Emigrantët, në faqet e saj lexonin për hallet dhe problemet e tyre dhe e kuptuan se në kushtet e një indiference totale, si të shtetit shqiptar, ashtu dhe të shtetit ku punonin si argatë me gjysëm pagese, tashmë do të kishte një organ që do të fliste në emër të tyre,që do t’u qante hallet, e ku do të lexonin lajme dhe informacione nga Atdheu në gjuhën amtare.

Gazeta “Egnatia” nuk i gënjeu kurrë shpresat e lexuesve të vet se ajo do të bënte një luftë të jashtëzakonshme për të mbrojtur dinjitetin e emigrantit shqiptarë, fytyra e të cilit, nën influencën e propagandës së shfrenuar të masmendias, ishte kthyer në një sinonim të së keqes, dhunës, egërsisë, veseve të liga, pabesisë dhe krimit.

Mjafton të kujtoj se, në të parën natë të Vitit të Ri (1992), që festonim jashtë Atdheut, shqiptarët emigrantë anë e mbanë Greqisë, në vend që të gëzonin që jetonin në një botë të lirë, do të përjetonin një tmerr të padëgjuar kurrë në jetën e tyre. Programet e Televizioneve greke e kishin ndërprerë programin e argëtimit, dhe për pothuajse një orë, do të merreshin me një aksion blic policie në disa fshatra e në lagje të Athinës për të kapur shqiptarët. Kronika jepej direkt nga terreni, madje here pas here shkëputej programi e kthehej sërish, pasi komentatori thoshte “pa të shohim ç’të reja kemi nga aksioni për kapjen e emigrantëve të paligjshëm shqiptare – alvanos metanastis”. Dukej që çdo gjë ishte e para përgatitur për një gjueti spektakolare raciste antishqiptare.Ishte tronditëse dhe e paimagjinueshme. Ky refren do të vazhdonte, jo me ditë, por me vite, deri në absurditete te të tilla me ngjyra shqiptarofobie e të shpikura nga klika Micotaqi, (të aplikuara me oreks edhe nga Papandreistët pasokxhi),si famëkeqet aksione çnjerëzore në rang kombëtar dhe me emër fyes e përbuzës “Skupa ja ton alvanus” – fshesë për shqiptarët. Këtu duhet gjetur shkaku se përse u prit me aq dashuri e shpresë gazeta” Emigranti – Egnatia”.

Ajo gazetë e vogël modeste me emrin “Emigranti”, që në fillimet e veta u prit me urrejtje nga disa renegatët shqiptarë, që ishin inkuadruar në shoqata antishqiptare vorioepirote,veçmas një shoqatë famëkeqe voriopepirote e himariotëve, e cila arriti deri atje sa, kur e panë që nuk po arrinin ta fusnin nën kontroll gazetën, gjetën rrugën e tradhëtisë duke e spiunuar botuesin në policinë greke, e cila nuk vonoi të trokasë në shtëpinë ku ai banonte duke sjelle frikë tek fëmijët e tij të vegjël që ishin vetëm në shtëpi. Por, pavarësisht nga vështirësitë dhe pengesat, gazeta arriti që me një forcë të jashtëzakonshme shprehëse të jepte kontribut për të thyer konceptet antishqiptare të masmedias greke, të televizionit dhe gazetave.

Gazeta arriti të rrokë vëmendjen dhe kureshtjen e vëllezërve tanë të një gjaku, arvanitasve anë e mbanë Greqisë, të cilët nisën ta blejnë gazetën me dëshirën që të mësonin e të lexonin shqip. I paharruari Aristidh Kola, studiues e personalitet imadh, ish president i Arvanitasve të Greqisë, gëzohej për çdo perparim apo sukses i emigrantëve shqiptarë që i quante hapur vellezër. Ngrohtësia e përkrahjae tij ishte një stimul i jashtëkonshëm që të mos hiqeshim nga udha që kishim nisur. Gazeta arriti të ketë influencë pozitive edhe në rradhët e shkrimtarëve dhe artistëve greke, shkrimtari Kosta Valeta, aktorja Mimi Dennisi, shkrimtari G.Jiakumis, poetja Leta Kucohera, e plot të tjerë, të cilët e përshëndetën ngrohtësisht veprimtarinë intelektualedhe krijuese të emigrantëve shqiptarë.”Egnatia” mbrojti me këmbëngulje interesat e emigrantëve shqiptarë, që hiqnin të zitë e ullirit nëpër tërë hapësirën greke. Në faqet e saj gjen ngjarje rrënqethëse dhe të rënda që pësonin emigrantët, dukeu bërë kështu një kronikë e gjallë e fateve njerëzore. Ajo ushqeu tek bashkatdhetarët në mërgim dashurinë për Atdheun, nëpërmjet lajmeve e shkrimeve të ndryshme ajo paraqiste gjendjen në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni e Mal të Zi.

Gazeta botonte në faqet e saj edhe materiale në gjuhën greke mbi zhvillimet demokratike në Shqipëri dhe analiza estatistika nga zhvillimet ekonomike në Bashkimin Europian, ndaj të cilit Shqipëria mbante një qëndrim inspirues me dëshirën për t’u inkuadruar në rradhëte saj. Në faqen e parë, gazeta kishte të vendosur flamurin e Bashkimit Europian me shprehjen “Drejt Europës”. 

Mirënjohje për shkrimtarin që nuk jeton më, Spiro Xhai, qe edhe pse qe minoritar dhe kishte shtetësi greke, na dha një ndihmë të pakursyer për daljen e numurit të parë.

Filed Under: Histori Tagged With: 28 Vjet, Egnatia, Kolec Traboini

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 27
  • 28
  • 29
  • 30
  • 31
  • …
  • 41
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit
  • Shqipëria u bë pjesë e Lidhjes së Kombeve (17 dhjetor 1920)
  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT