Archives for February 2022

Ndarja e një Perandorie

February 7, 2022 by s p

Astrit Lulushi/

Perandoria Romake u nda në Perandori të Lindjes dhe Perëndimit pasi nuk kishte zgjidhje tjetër, megjithëse hendeku midis Perëndimit dhe Lindjes ishte i madh. Lavdia e Lindjes ishte në Athinë, Kostandinopojë, Rodos, edhe Egjipti kishte qytetet e veta madhështore si Aleksandria e Memfis. Perandoria Perëndimore nuk ishte aq e rëndësishme ekonomikisht apo edhe politikisht. Vetëm 30% e popullsisë së Perandorisë Romake jetonte në Perëndimin Latin, nga të cilat mbi gjysma jetonte vetëm në Itali. Galicia, Britania dhe Iberia gjatë kësaj epoke ishin vetëm rajone kufitare të papopulluara të cilat u nënshtruan me sukses nga Roma për shkak se ishin afër gjeografikisht. Galicia kishte vetëm 3 milionë njerëz. Roma ishte i vetmi qytet në Perëndim i krahasueshëm për nga madhësia dhe ndikimi me qytetet e mëdha të Lindjes. Përsa i përket Londrës dhe Parisit, ato mezi regjistroheshin si qyteza e lëre më qytete.Stabiliteti dhe ruajtja e Perandorisë Romake ishin kryesisht falë pasurisë së madhe të Lindjes, e cila ishte shtëpia e 70% të popullsisë së Perandorisë. Që nga lindja e Perandorisë Auguste në shekullin e parë deri në krizën e shekullit të 3-të, perëndimi i papopulluar dhe i privuar ekonomikisht u mbështet nga Lindja.Megjithatë, ky sistem u shemb në shekullin e 3-të me ngritjen e Perandorisë Persiane Sasanide. Ndryshe nga paraardhësit e tyre parthinë, sasanidët kishin një politikë të jashtme shumë më agresive kundër romakëve. Kjo ndezi konfliktin me Perandorinë Romake në përpjekje për të pushtuar Sirinë, Palestinën, Egjiptin dhe Anadollin dhe për të rivendosur Perandorinë e Persisë nën Akamenidët. Pas krizës 50-vjeçare të shekullit të 3-të (ku në një fazë Perandoria Romake u nda në 3 entitete të veçanta politike dhe pothuajse u shemb) romakët më në fund arritën të pranonin se thjesht nuk ishte e mundur që Lindja të përdorte pasurinë e saj njëkohësisht për vete dhe për të mbështetur Perëndimin.Si pasojë, në vitin 284, Perandori Diokleciani u përball me një vendim shumë të vështirë që do të vendoste jo vetëm të ardhmen e Evropës, por edhe të botës. A do të ruante ai unitetin e Perandorisë dhe në këtë proces të rrezikonte shpërbërjen e saj, siç pothuajse ndodhi në vitin 260? Apo do të zgjaste jetëgjatësinë e Perandorisë duke e ndarë dhe në këtë proces të hiqte përgjegjësinë ekonomike të Lindjes ndaj Perëndimit?Ndryshe nga paraardhësit e tij, Diokleciani zgjodhi opsionin numër 2 dhe u bë perandori i parë që zhvendosi kryeqytetin nga Roma në Antioki. Diokleciani prezantoi një sistem të bashkë-perandorëve që do ta bënte pararendës për ndarjen e Perandorisë. Ndarja u rafinua më vonë nga perandori Kostandin (i cili e zhvendosi kryeqytetin në Kostandinopojë) dhe u nda përfundimisht nga Perandori Teodosi në vitin 395. Zhvendosja e kryeqytetit në Kostandinopojë në brigjet e Bosforit siguroi që qyteti të mund të furnizohej nga deti në rast rrethimi, dhe ndërtimi i Mureve Teodosiane e bënte atë të padepërtueshëm ndaj çdo rrethimi. Kjo, së bashku me ndarjen e perandorisë zgjati jetën e Perandorisë Romake të Lindjes me mbi një mijë vjet. Muret rrethuese i dhanë çdo pushtuesi një zmbrapsje deri në 1453 dhe ndarja e Perandorisë Romake në Lindore dhe Perëndimore nuk mund të shmangej. Ndryshe nga ajo që adhuruesit e historisë romake pëlqejnë të imagjinojnë, thjesht Perandoria nuk ishte e mundur të shpëtohej në formën e saj të bashkuar. As perandorët e mëdhenj romakë si Augusti apo Trajani po të kishin qenë gjallë nuk do të kishin mundur ta shpëtonin.Lindja u shpëtua dhe Perëndimi u braktis vetëm për t’u copëtuar nga fiset gjermane në shekullin e 5-të. Megjithatë, nuk humbi gjithçka. Mbijetesa e Perandorisë Lindore për shekujt në vijim luajti rol të thellë në historinë evropiane nëpërmjet ngritjes së një krishterimi, duke parandaluar përhapjen e Islamit në Evropë, duke nisur nga kryqëzatat dhe qëndresa arbërore e Skenderbeut, që mbolli pa dashje farat për një ringjallje në Evropën Perëndimore në formën e Rilindjes Evropiane.

BOTA E NDERON SHQIPNIA E DHUNON

February 7, 2022 by s p

VENDVORRIMI I SKENDERBEUT

Pergatiti Fritz RADOVANI:

Lexova një artikull per vendvorrimin e Gjergj Kastriotit – Skenderbeut të dhunuem dhe të kthyem në nevojtore, shkrue saktësisht si gjithmonë nga z. Frank Shkreli. E falnderoj fort per ruejtjen e sedres kombtare dhe pergjegjes meritueme që u ka ba xhullijve antishqiptarë dhe bijve antinjerzor anadollakë per këte dhunim që i kanë ba Vendvorrimit të Heroit tonë kombtar që, e nderon gjithë Bota e kulturueme.

Shqiptarët e vertetë mbasardhës të Gjergj Kastriotit, nuk duhet të praojnë per asnjë arsye një veper të këtillë tue u nisë nga tre fakte: 1. Një veper si kjo kunder Një Prijsi të Lavdishem dhe të Perjetshem si Gjergj Kastrioti – Skenderbeu, që e nderon sot gjithë Bota e qytetnueme dhe e kulturueme, nuk duhet dhunue pa asnjë arsye!

2. Vendvorrimi i Tij asht kenë Kishë Katolike Shqiptare. Një dhunim i këtillë asht ba edhe nga paraardhësit e xhelatve të sotem, trashigimtarë të ndytë e barbar të atyne të djeshemve, që dhunuene mbas vitit 1944 të gjitha Kishat Katolike Shqiptare, dhe po kështu si Vendvorrimin e Skenderbeut, në 1967 edhe Kishat Katolike Shqiptare të Shqipnisë Veriut, ku po e njajta veper e flliqun ngjau edhe me Kathedralen njëqind e sa vjeçare të Shkodres, Kishen Françeskane të Gjuhadolit, Kishen e Zojës tek Kalaja dhe Kishen ku u konorzue Gjergj Kastrioti në Vaun e Dejes. Sigurisht një veper po antinjerzore po persëritet nga trashigimtarët që nuk kanë asnjë pikë gjak Shqiptari.

3. Në trupin e tyne prej gjarpni qarkullon vetem Urrejtja antishqiptare shekullore!

Ata jetojnë vetem me tinzinë e pabesinë anadollake, tue mendue vetem si e si me atë urrejtje që kanë, me krye akte vllavrasjesh dhe plaçkitje pronash të kujtdo që nuk i sherben qellimit tyne antishqiptar e antinjerzor. Sot ata bisha kanë qellim kryesor që të shpronsojnë Shqiptarët dhe ti bajnë me ikë edhe naten nga Shqipnia. Bisha nuk ka as Shpirt, as Atdhe e as Gjak Shqiptari: Ai vetem asht vrastar i ushqyem me urrejtje!

Qellimi final i tyne asht sundimi i hekurt me tiparet ma kriminale komuniste, ashtusi i paraardhësit të tyne që e ka njoftë gjithë Bota si terrorist vrastar e kriminel barbar.

Shqipnia e Gjergj Kastriotit Skenderbeut perditë po shkon drejtë shperbamjes!

Nanë Tereza e pau kjartë gjendjen tonë në vitin 1997, kur tha në aeroportin e Rinasit: “O Zot, hiqi mallkimin Tand Popullit Shqiptar!” E, mallkimi vazhdon perderisa Ai Popull, po vazhdon me u qeverisë sot nga shkatrrimtarët e “Rilindjes komuniste”, sistemi ma vrastar e antinjerzor që njeh Historia e Popullit Shqiptar të Gjergj Kastriotit, Nanë Terezes dhe Martirve të diktaturës gjysëshekullore komuniste.

Melbourne, 7 Fruer 2022.

SPORT DHE IDEOLOGJI, KËSHTU KINA DO TË “PËRDORË OLIMPIADËN DIMËRORE

February 7, 2022 by s p

Nga FEDERICO RAMPINI

Në pragun e Olimpiadës së saj dimërore, Pekini e paraqet vehten si qëndër e një gjithësie alternative. Është një botë e përmbysur kundrejt paraqitjeve perëndimore, duke filluar nga sporti. Skandali i sulmit seksual tenistes Peng Shuai – që pati një shikueshmëri tepër të shkurtër në social mediat kineze – është fshirë nga një tjetër heroinë kombëtare, skiatorja e re Eileen Gu. Hijeshia e historisë së saj është kjo: Gu, tetëmbëdhjetë vjeçare, ka lindur në Shtetet e Bashkuara dhe në malet mbi liqenin Tahoe (Kaliforni-Nevada) ka filluar kariera e saj e shkëlqyer në specialitetin e trampolinës akrobatike ose freestyle. Por së fundi ka zgjedhur të garojë për kombin e nënës së saj, që është kineze. “Atdhetarizmi i saj Han” i mbush me krenari bashkatdhetarët. Aq më tëpër se si e re amerikane Gu është rrjeshtuar me dogmat e “politically correct” të brezit të saj. Ka marrë qëndrim në dobi të lëvizjes kundër-raciste Black Lives Matter dhe ka bashkëndarë teorinë, simbas së cilës, aziatikët-amerikanë janë edhe ata viktima të urrejtjes kundrejt të huajve e të dallimeve. E vërteta është krejt e kundërt: pikërisht në Kaliforni pakica aziatike që shkëlqen në të gjithë nivelet shkollore dhe është e mbi-përfaqësuar në elitat akademike ose profesionale, lufton kundër “kuotave etnike” që do të duhej të favorizonin të Zinjtë. Nuk ka rëndësi: Gu ka thënë gjërat e drejta për t’i pëlqyer Xi-së. Nëse do t’arrijë të fitojë ndonjë medalie do të ketë shumë kuptime. Është simboli i një diaspore kineze që ndjen t’i përkasë mbifuqisë në ngjitje.

Në ballin gjeopolitik, Vladimir Putini do të jetë në Pekin për të nderuar Xi-në. Kjo do të thotë se udhëheqësi rus pothuajse me siguri do të respektojë armëpushimin olimpik, duke u tërhequr nga lëvizjet ushtarake në Ukrainë. Nëse Evropa dhe Shtetet e Bashkuara mund të fitojnë kohë, kjo i kushtohet kalendarit kinez. Edhe kjo paraqitet si shenjë simbolike se qëndra e botës po zhvendoset. Rusia nuk qe aq e kujdesëshme në 2008, kur “ndoti” hapjen e Olimpiadës verore të Pekinit, me luftën në Gjeorgji. Kur të jetë mbyllur armëpushimi olimpik, Putini din se ka një strehë përballë sanksioneve të mundëshme perëndimore. Kina dhe Rusia po ndërtojnë një sistem financiar alternativ kundrejt atij që ka si strumullar dollarin. Përdorimi i renminbisë kineze vazhdon të shtohet në shkëmbimet tregëtare me të gjithë bashkëpuntorët e Republikës popullore. Të tjerë Vënde, nga Irani tek Venezuela, kanë treguar se mund të zbusin goditjen e sansioneve perëndimore duke u zhvendosur drejt botës së re që ka qëndrën e saj në Pekin.

Xi ka përfituar nga pragu i Lojrave për të zhvilluar një bisedë ideologjike të një profili të lartë. Ka pohuar se demokracia e vërtetë është e tij dhe jo e jona. Ka sajuar një shprehje për të përshkruar sistemin e tij politik: “Demokracia e proçesit të tërësisë integrale”. Thotë se Republika popullore ka një demokraci me pjesëmarrje të gjërë, ndërsa Perëndimi është ngulitur tek rrethi zgjedhor a thua se vlen vetëm ai. Xi ve përballë dy botët mbi bazën e “rendimentit”, të rezultatit: për të është e dukëshme që Kina qeveriset shumë më mirë, me pasoja spikatëse mbi mirëqënien e popullsisë, ndërsa Amerika dhe Evropa janë të mbërthyera në një rënie kaotike. Tani kërkon të na marrë edhe flamurin e fundit, termën “demokraci”. Nuk ka gjasë të shohë t’i prishen Lojrat nga fushatat mbi të drejtat njerëzore. Ndonjë Ojq perëndimore ngulmon të tërheqë vëmëndjen mbi dhunimet e pësuara nga pakicat në Hsiniang (uigurët myslimanë) ose në Tibet, apo nga shkatërrimi i Shtetit të së drejtës në Hong Kong. Janë zëra në shkretëtirë, asnjëri nga sponsorizuesit amerikanë nuk ka tërhequr markën e tij nga këto Lojra.

Beteja për të “asgjësuar Kovidin” fsheh vështirësi reale për Xi-në, duke filluar nga efekti i pakët i vaksinave të prodhuara në Kinë, nga prapambetja e sistemit shëndetësor që nuk i lënë shumë alternativa Vëndit: çdo vatër infeksioni, sado e vogël përballohet me shtrëngesa të tmerrshme. Për të dytin vit rradhazi të mërguarit e brëndshëm nuk mund të bashkohen me familiarët për festën e Vitit të ri hënor. Këta kontrolle të skajëshme në fuqi prej dy vitesh sjellin një efekt anësor: regjimi përdor apet shëndetësore për të përsosur kontrollin dixhital mbi popullsinë e kështu ai mendon të “asgjësojë kundërshtinë”.

Është gjithmonë i rrezikëshëm mirëbesimi në fasadat e jashtëme të regjimeve autoritare. Çensura dhe propaganda kineze kanë arritur një efektshmëri teknologjike të shquar dhe pengesat në punën e shtypit ndërkombëtar pakësojnë shumë daljen e lajmeve të këqia. Problemet e ekonomisë kineze janë të rëndësishme: nuk arrin të shpëtojë nga vartësia e tregjeve të huaja, konsumi i brëndshëm vuan nga Kovidi, sektori i ndërtimeve zhytet nën një mal borxhesh. Fakti që Gjermania po rrëshqet drejt një rënieje ekonomike, pjesërisht i detyrohet dobësisë së tregut kinez. Por gjatë Lojrave tregimi zotërues do të bëjë të harrohen këto hije.

“Corriere della Sera”, 31 janar 2022 Përktheu Eugjen Merlika

111-vjetori i lindjes – Presidenti Reagan, ose ëndrra amerikane e jetësuar

February 7, 2022 by s p

Nga Halil RAMA

Në përzgjedhjen e këtij libri për përkthim, Dr. Arian Starova, President i Këshillit Atlantik të Shqipërisë, duket se është frymëzuar fort nga mesazhet që ai përcjell. Kjo për faktin se, nga përpjekjet për të mos lejuar ndikimin komunist edhe në qytetin e mirënjohur të filmit, në Hollywood, në qytetin e tij të artit, deri në shembjen e sistemit komunist në Bashkimin Sovjetik dhe vendet e tjerë satelite përreth tij në fundin e viteve 1980 e fillimin e viteve 1990 dhe ende sot, Presidenti Reagan u shndërrua në njeriun-simbol të nevojës ndërkombëtare të luftës kundër “perandorisë të së keqes” siç e quante ai sistemin politik komunist. Rrugëtimi i jetës së Reagan-it i pasqyruar me mjeshtëri të veçantë nga autorja e librit, Peggy Noonan, përbën njëheresh edhe një kujtesë-thirrje kundër regjimeve autoritarë të ditëve të sotme dhe politikave të tyre luftënxitëse

Njëzet vjet më parë (në shkurt të vitit 2001), një sondazh i opinionit publik i kryer nga CNN, USA Today dhe Gallup i pyeste amerikanët për emrin e njeriut të cilin ata e mendonin si presidentin më të madh të ShBA-së dhe në krye të tij u rendit Ronald Reagan-i me 18 përqind. (Më pas, vinte Xhon F.Kenedi me 16 përqind dhe pas tij Abraham Linkoln me 14 përqind).

Katërmbëdhjet vjet pas atij sondazhi (2015, profili i Ronald Reagan-it vjen i plotë në shqip nëpërmjet monografisë së Peggy Noonan, të përkthyer nga Dr. Arian Starova, ish Ministër i Jashtëm i Qeverinë së Pajtimit Kombëtar të vitit 1997.

Siç shprehet vetë Z. Starova, nxitja për këtë përkthim ka qenë vetëm rrugëtimi krejt i veçantë i jetës së Ronald Reagan-it, ku vështirësitë, mungesat dhe sukseset kanë qenë ndërthurur më shumë se sa ato të çdo presidenti tjetër të 100 viteve të kaluara. Presidenti Reagan lindi në 6 shkurt të vitit 1911, në Ilinois, në një qytet të quajtur Tampiko, në një shtëpi me qira me një dhomë që ndodhej mbi ndërtesën e një banke.

Qoftë dhe vetëm nga kapitulli i dytë i librit “Të gjithë presidentët kanë prejardhjen e tyre,” s’është e vështirë të kuptojmë se “Regan është i papërsëritshëm, në kuptimin se familja e tij nuk kishte asnjë përkatësi shoqërore të caktuar ose arritje, nuk kishte as prejardhje prej fisnikërisë vendore ose shtresës së mesme, nuk kishte asnjë profesion të trashëguar të tillë si infermier ose doktor dhe nuk kishte asnjë pronë, asnjë fermë, ose dyqan të vogël”.

Nga ky libër i promovuar bujshëm në Tiranë, marrim mesazhin se Reagan-i ishte dhe mbeti një politikan romantik i magjepsur nga lëvizja e historisë, nga besimi i thellë te Zoti dhe nga rëndësia e të qenit të njeriut gjithnjë i drejtë dhe i ndershëm, nga ideja se është diçka e mirë që të bëhesh pjesë e një gjëje të madhe që bëhet për mirë. Ai i shfaqi këto cilësi gjatë gjithë kohë së tij si drejtues, nga Sindikata e artistëve të Hollivudit deri te Presidenca e tij.

Mesazhi tjetër i qartë që përcillet nga ky libër është ai i dashurisë së pamatë të ish guvernatorit të Kalifornisë dhe presidentit të 40-të të SHBA-së për Zotin, Amerikën dhe vlerat morale të njeriut. “Ai e donte Amerikën, jo vetëm sepse ai ishte mësuar për këtë nga familja e tij dhe nga kultura e asaj kohe për ta dashur Amerikën, jo vetëm sepse besonte tërësisht në vërtetësinë mahnitëse dhe vlerën e pohimeve të etërve të saj themelues. Ishte edhe fakti konkret dhe vetjak se ai e donte Amerikën meqënëse liria që ajo ofronte (kushdo mund të hapte një radiostacion, edhe ndonjë mjek me ide të çmendura) i jepte atij mundësinë (kushdo mund të fliste në radio, edhe një dikush që nuk dinte asgjë) jo vetëm për të hyrë në moshën e rritur mbi një themel të mirë por edhe për të shpëtuar familjen e tij gjatë Krizës së Madhe.

Ai ishte provë e gjallë e ëndrrës amerikane. Ai nuk mendonte se ajo ishte një ëndërr e përsosur, nuk mendonte se çdo njeri kishte marrë një përfitim të barabartë, sepse ai mendonte se jeta ishte e vështirë dhe fati plot me padrejtësi. Megjithatë, ai mendonte se, ndërsa sistemet njerëzore përparojnë, ai i Amerikës ishte i mrekullueshëm dhe i përshtatshëm për një premtim të arritshëm”.

Gjithsesi, rëndësia e këtij libri mbi Presidentin Reagan mund të lidhet me faktin se para lexuesit shqiptar vjen trashëgimia politike, letrare e artistike e Ronald Reagan-it, e cila vazhdon të jetë e fuqishme, veçanërisht për republikanët, që shqyrtojnë mundësinë e kandidimit dhe të fitores në zgjedhjet presidenciale të vitit 2023.

Ata që kanë qenë të pranishëm në ditën e vrenjtur kur ai u betua si guvernator i Kalifornisë betohen se ndërkohë që ai po bënte betimin, dielli doli pak prej reve dhe ndriçoi mbi të. Edhe ata që kanë qenë atje në ditën me re kur ai po përurohej si president në vitin 1980, thonë se dielli doli prej reve ndërkohë që ai vuri dorën për të bërë betimin … Kjo nuk duket si e vërtetë, por e tillë është.

REAGAN ISHTE EDHE NJË SHKRIMTAR I MIRË

Për lexuesin është interesant kapitulli i tretë “Ylli i kinemasë”, nga ku del qartë se si Regani kënaqej me aktrimin, dashuronte pikturën dhe praktikisht donte të bëhej aktor, një yll kinemaje, por e kishte të vështirë të shprehte këtë gjë. Ai arriti që ta shndërrojë talentin e tij për të shkruar në talent për komunikim. Reagan-i e ktheu artin e tij në shërbim të ideve te të cilat ai besonte. Proza e tij nuk përmban kurrë zhvillime të papritura, nuk bën ndalime të paparashikuara, nuk befason. Ajo ka butësinë e një rrjedhe të thjeshtë.

Duke u përpjekur të japë të plotë arsenalin krijues të ish – presidentit Reagan, autorja e librit, Peggy Noonan, evidenton vlerat e tij si prozator i talentuar. Sipas saj, ajo çka shquhet në tregimet e Ronald Reagan është rrjedhshmëria shumë e madhe. Ai ka një fjalor të gjerë … , korigjon rrallë ato çka duket se janë kopje të para. Si adoloshent dhe i ri 20-vjeçar, ai shkroi për burrat në frontin e luftës. Reagan-i shkruante ndonjëherë edhe për teatrin, për shfaqjet vendore të teatrit dhe për futbollin amerikan. Megjithatë në shkrimet e tij gjeje kurdoherë njerëz shumë të zemëruar që kthehen prej luftës në shtëpi, të rënë shpirtërisht, të hidhëruar prej asaj çka kishin parë. Heronjtë e tij të rinj janë të mavijosur, të rënduar nga kujtimet e llogoreve.

Reagan-i shkruante ku të mundej, në tryezën e tij të punë në shtëpi s, në zyrë, ndonjëherë në avion, kur shkonte nga një fjalim në tjetrin gjatë viteve ndërmjet fundit të mandatit të tij si guvernator dhe fillimit të presidencës. Ai nuk u sundua kurrë nga shkrimet e tij, merrte përsipër të përkufizonte lirinë, të përcaktonte synimet e etërve themelues, të përforconte kuptimin e pjesës përkatëse të Kushtetutës.

Ai ishte një shkrimtar i mirë, dhe karrierën e tij politike e kishte bërë në të vërtetë duke u mbështetur te fjalimet që kishte shkruar dhe rishkruar vetë – mbi skeda, të cilave, siç dihet mirë, ai ua ndryshonte vendin që t’i mbante gjërat të freskëta.

Regan-i ishte shumë ambicioz, por ai nuk i ndante gjithnjë me njerëzit ambiciet e tij të veçanta. Kudo që ai shkonte, prej shkolle në kolegj dhe në radio ai ia arrinte që të konkurronte, të fitonte dhe të ngrijhej gjithnjë më lart.

VEPRIMTARINË E REAGAN-it, E SUNDOI PËRBALLJA ME SFIDAT

Nuk ishin vetëm ekzistenca e komunizmit dhe synimi keqdashës i komunistëve ato çka e shtynë Reagan-in të pranonte të jandidonte për president, por edhe fakti se komunistët po luftonin për të marrë nën kontroll Hollivudin, qytetin e tij të profesionit, prodhuesin e madh të historive që shpjegojnë Amerikën e Amerikanëve …. Duke rrezikuar emrin dhe jetën e tij në periudhën e një kohe të errët dhe të ngarkuar të historisë së Hollivudit dhe të amerikanëve, ai u shndrrua në njeriun e ndershmërisë heroike që nuk e lejoi komunizmin të pushtonte Hollivudin.

Autorja Noonan shkruan: “Reagan-i filloi si “i pari” dhe përfundoi si “i fundit”. Ai ishte i pari guvernatori i Kalifornisë, i pari aktor, i pari i divorcuar, i pari konservator modern me ide serioze për tu bërë president … Por dhe “i fundit” prej më të mëdhenjve, i fundit që e ka pasur praninë e tij më të madhe, si atë të një anijeje … Ai udhëhoqi në një mënyrë të tillë që pjesa më e madhe e njerëzve të zakonshëm dhe e të mëdhenjve të Amerikës – heronjtë e përpjekjeve të palodhura të “fluturimeve luftarake” – e besuan instinktivisht sepse ata e dinin se ai do të përpiqej të bënte atë që ishte e drejtë …”

Mendimi filozofik dhe jeta e tij ishte mbizotëruar nga sfida e bashkuar me përpjekje të cilat shpërbleheshin: “Kërko diçka dhe do të të jepet. Kërko dhe do të gjesh”. Ai kishte kërkuar dhe pyetur, kishte punuar fort, kishte ëndërruar gjëra të mëdha dhe përfundonte duke bërë punën që dashuronte, e cila i jepte pasuri, kënaqësi dhe respekt.

Nëse i referohemi jetës dhe veprës së tij, nga ky libër del qartë se Ronald Reagan-i nuk krijoi asnjëherë mendim të mirë për pesimistët dhe për humbjet që ata dukej sikur i kërkonin vetë. Përkundrazi, ai inkurajoi dhe mbështeti “ata që luftojnë për liri dhe kundër komunizmit kudo që ata të jenë”, siç bëri me fjalimin që mbajti në 8 qershor të vitit 1982, në Parlamentin e Britanisë. Po ashtu, siç është shprehur Natan Sharanski, hapi më i rëndësishëm në Luftën e Ftohtë dhe shkatërrimi i perandosisë sovjetike kanë qenë fjalët dhe veprimet e Reganit në fillim të detyrës si president.

Do të mbeten përherë profetike dhe si thirrje për shndërrim fjalët e Reganit drejtuar Presidentit Gorbaçov: “Rrëzojeni këtë mur Zoti President” duke pasur parasysh murin simbolik ndarës të Gjermanisë Perëndimore dhe Lindore. Pas atyre fjalëve filloi shpërbërja e Bashkimit Sovjetik komunist”.

VLERAT QË SOLLI REAGANI NË SJELLJEN E AMERIKËS NË BOTË

Ajo çka e formoi Reagan-in ishte diçka më shumë se sa të qenit spiker në radio, diçka më shumë se sa të qënët aktor, diçka më shumë se sa të arriturit e suksesit.

Të gjitha këto janë thënë nga personalitete të politikës amerikane edhe ditën e përurimit të Aeroplanmbajtëses RONALD REAGAN, CVN 76, në 3 marsin e vitit 2001.

Admirali Vern Klark është shprehur se Shtetet e Bashkuara kanë emërtuar një numër aeroplanmbajtësesh me emrat e ish presidentëve – Xhorxh Uashington, Abraham Lincoln, Tedor Rusvlet, Harri S.Truman, Duajt Ajzenauer, Xhon F.Kenedi. Por sipas tij, emri i Ronald Reaganit nënkupton lirinë. Klark ka thënë se ashtu siç ndodhi me emrin e tij, ashtu do të ndodhë dhe me këtë anije … Ndërsa Senatori Xhon Verner i Virxhinias e ka quajtur anijen “një ishull të demokracisë që lundron nëpër dete”.

Ish presidenti Bush, krenar që ndodhej i pranishëm në pagëzimin e anijes më të re të forcave detare më të mëdha të botës ka shprehur bindjen se “Anija Reagan do të lundrojë gjigande dhe e fortë, ashtu si burri që ne kemi njohur … Ne jetojmë në një botë, e cila në aq shumë mënyra është formësuar nga vullneti dhe zemra e tij. “Ajo çka ne deshëm, ajo për çka ne luftuam, ishte një komb më i fortë në një botë më paqësore …Vlerat që solli Ronald Reagan-i në sjelljen e Amerikës në botë nuk do të ndryshojnë …”.

Si president, Ronald Reagani besonte në mënyrë të padyshimtë se tirania është e përkohëshme dhe se shpresa e lirisë është e përgjithshme dhe e përhershme, se kombi amerikan ka mirësi të papërsëritshme dhe duhet të mbetet në mënyrë të papërsëritshme i fortë, se Zoti mban anën e drejtësisë, sepse të gjitha të drejtat tona janë dhurata të vetë Atij. Disa arritje zbehen me kalimin e kohës. Arritjet e Ronald Reagan-it zmadhohen bashkë me kalimin e kohës.

Kur Reagan u zgjodh president në vitin 1980, konservatorët iu referuan kësaj fitoreje si “Revolucioni Reagan”, që nënkuptonte një qeveri më të vogël, ulje taksash dhe rikthimi i krenarisë së Amerikës në botë.

Kur u largua nga detyra në janar të vitit 1989, Presidenti Reagan e përmendi këtë në fjalimin e lamtumirës, që mbajti nga zyra ovale. “Fitorja ime u quajt ‘Revolucioni Reagan’, dhe unë e pranoj këtë. Por për mua ka qënë gjithnjë si një zbulim i madh, një rizbulim i vlerave dhe llogjikës sonë”.

Por nuk janë vetëm republikanët që duan të përmendin emrin e presidentit të 40-të amerikan. Presidenti Obama i referohet herë-herë Ronald Reagan-it dhe trashëgimisë së tij, madje bëri këto komente gjatë fushatës së vitit 2008: “Unë mendoj se Ronald Reagani ndryshoi trajektoren e Amerikës në një formë që nuk e bënë as Richard Niksoni dhe as Bill Clintoni. Ai inkurajoi atë që njerëzit ndjenin dhe që kërkonin: qartësi dhe optimizëm”.

Ronald Reagan-i është popullor jo vetëm për konservatorët, por për shumë amerikanë të të gjitha bindjeve politike.

Shumë prej mbështetësve të tij të paepur thonë se ai do të mbahet mënd më shumë për ringjalljen e frymës kombëtare dhe të optimizmit, në një kohë të vështirë për ekonominë, ndërsa amerikanët vinin në pikpyetje vendin e tyre në botë. Pikërisht këtu konsiston edhe rëndësia e këtij libri të autores Peggy Noonan, e cila ka qenë ndihmëse e posaçme e Presidentit Ronald Reagan, prej vitit 1984 deri në vitin 1986.

Ky libër i shqipëruar nga Dr. Arian Starova, botim i “Tirana Times” na jep thuajse një profil të plotë të Presidentit Regan, i cili mbetet një ikonë për shumë republikanë në arenën kombëtare, përfshirë edhe ata që mund të kandidojnë në zgjedhjet e ardhshme presidenciale.

KALENDAR – Kosova drejt lirisë, Konferenca e Rambujesë para 23 viteve

February 7, 2022 by s p

-Para 23 viteve, në Kështjellën e Rambujesë, afër Parisit, në 6 Shkurt 1999 nisi Konferenca ndërkombëtare, ku Kosova në kohë lufte për liri përfaqësohej nga i gjithë spektri politik e ushtarak/

-Në kohën e Konferencës së Rambujesë, pas takimit në Shkup në 5 Mars 1999 me Senatorin Amerikan Robert Dole – të Dërguarin e Posaçëm për Kosovën të Presidentit të Shtetetve të Bashkuara të Amerikës Bill Clinton, Presidenti historik i Kosovës Ibrahim Rugova paralajmëronte lirinë – NATO-n në Kosovë/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

PRISHTINË, 6 Shkurt 2022/ Para 23 viteve Kosova po bënte një hap të madh drejt lirisë. Pas intensifikimit të përgatitjeve për një konferencë ndërkombëtare për Kosovën, në Kështjellën e Rambujesë, afër Parisit – kryeqytetit të Francës, në 6 Shkurt 1999 nisi Konferenca e Rambujesë. Kosova përfaqësohej nga i gjithë spektri politik e ushtarak…

Po para 23 viteve, në 5 Mars 1999, raportoja se Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova me anëtarë të delegacionit u nis nga Prishina për në Shkup – kryeqytetin e Maqedonisë për takim me Senatorin Amerikan Robert Dole – të Dërguarin e Posaçëm për Kosovën të Presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës Bill Clinton. Takimi shumë i rëndësishëm mbahej në Shkup, pasi regjimi kriminal okupator serb e kishte pamundësuar në Prishtinë.

Takimi Rugova-Dole ishte edhe një paralajmërim lirie për Kosovën…

Ishte koha kur konferenca ndërkombëtare për Kosovën – Konferenca e Rambujesë, e nisur në 6 Shkurt 1999, u ndërpre në 23 Shkurt pa rezultate përfundimtare, ndërsa vazhdimi i saj u thirr për datën 15 Mars në Paris.

Periudha në mes të dy takimeve të Rambujesë dhe Parisit u shfrytëzua nga regjimi i Beogradit për të dërguar në Kosovë trupa dhe pajisje të mëdha ushtarake shtesë. Numri i forcave serbe në Kosovë, në kulmin e luftës, sipas vlerësimeve të kohës, mund të ketë arritur në 130.000…

Ishte 5 Mars 1999, ditë e Premte…Presidenti historik, Dr. Ibrahim Rugova, në Prishtinë i kthyer nga Rambujeja e para nisjes përsëri për atje drejt Parasit në një konferencë shtypi në 5 Mars 1999 paralajmëronte nënshkrimin para 15 Marsit të Marrëveshjes së Rambujesë, për të cilën një ditë më vonë dha miratimin edhe Kuvendi Republikës së Kosovës së Deklaratës së 2 Korrikut e Kushtetutës së 7 Shtatorit 1990, si dhe Referendumit të 26 deri 30 Shtatorit 1991 me votim 99,87 për qind për Kosovën Shtet Sovran dhe i Pavarur. Në konferencën për shtyp ku ishte edhe korrespondenti tash i Gazetës DIELLI, Presidenti Rugova paralajmëronte edhe vendosjen e NATO-s në Kosovë…Dhe, vetëm pas më pak se tre javësh, në 24 Mars 1999 filloi fushata ajrore e NATO-s kundër caqeve ushtarake serbe në Kosovë, Serbi dhe Mal të Zi, pas së cilës nga mëngjesi i Ditës së Lirisë -12 Qershorit 1999 forcat paqeruajtëse e shpëtimtare të NATO-s nisën të hynin në Kosovë, në vendin që në 2022-tën feston 23 vjetorin e lirisë e 14 vjetorin e pavarësisë së shpallur në 17 Shkurtin historik 2008.

Ashtu si paralajmëronte Presidenti Rugova, në mes të Marsit përfaqësuesit e Kosovës nënshkruan Marrëveshjen e Rambujesë/Parisit për Kosovën. Ndërsa Beogradi – pala serbe refuzoi ta nënshkruajë marrëveshjen dhe kështu ishte hapur rruga për ndërhyrjen ushtarake për Kosovën të NATO-s, forcës më të madhe planetare, prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Në 29 Maj 1998, Presidenti Rugova në Uashington ishte takuar me Presidentin Amerikan Bill Clinton. “Ne ritheksuam se zgjidhja më e mirë për Kosovën do të ishte shteti i pavarur”, deklaronte Presidenti Rugova pas takimit. Ndërsa, Presidenti Clinton tha se Kosova është një nga shqetësimet amerikane dhe se SHBA-të do të intensifikojnë angazhimin për zgjidhjen e çështjes së Kosovës në kuadër të Grupit të Kontaktit dhe të NATO-s…

Në mbrëmjen e 24 Marsit 1999, kur ndodhi ndërhyrja shpëtimtare e NATO-s me bombardimin e caqeve të forcave kriminale serbe, në terrin e natës dhe të okupimit të egër, drita e shpërthimeve të goditjeve nga qielli të aviacionit të forcës ushtarake më të madhe planetare shihej si një shpresë e besim për të ardhmen e ëndërrave për lirinë e paqen derisa në Kosovë kishte marrë përmasa gjenocidi terrori i spastrimit etnik kundër shqiptarëve.

“Tani, bindja jonë e fortë për gjithçka që po ndodhë në Kosovë është e vetmja shpresë e popullit të Kosovës”, theksone në atë ditë e orë historike, Presidenti i SHBA-ve, Bill Clinton, derisa nga Shtëpia e Bardhë i drejtohej kombit amerikan, duke folur për zhvillimet tragjike në Kosovë dhe ndërhyrjen shpëtimtare të NATO-s…

Njëmbëdhjet vite pas takimit në Uashington, në 1 Nëntor 2009 në Kosovën e lirë Presidenti Amerikan Bill Clinton, në fjalën e tij në Kuvendin e Republikës së Kosovës, por edhe në sheshin me emrin e shtatoren e tij në Prishtinë, ka përkujtuar Presidentin historik Ibrahim Rugova dhe një gurë kristali të cilin ai ia kishte dhuruar.
“Ai gurë kristal të cilin ma dha Rugova i është dhuruar një universiteti, por për një kohë ai ishte i njohur edhe në SHBA me emrin ‘Guri i Rugovës’”, tha Presidenti amerikan Clinton.
“Atëherë, ai (Rugova), më tha se duhet të na ndihmosh”, ka përkujtuar ish-Presidenti i SHBA-ve, Clinton gjatë vizitës në Kosovë.

Presidenti Amerikan Clinton me rastin e shuarjes në 21 Janar 2006 të Presidentit Kosovar Rugova shprehej: “Kam pasur nderin ta mbështes luftën e tij për paqe dhe liri”…

***

DISA NGA RAPORTIMET NGA KOSOVA QË KAM BËRË PARA 23 VITEVE – SHKURT 1999:

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1999/99-02-04.ata.html

[13] Names of 17 Kosova representatives who will take part in Paris Conference made public

PRISHTINE, Feb.4 (ata) – ATA correspondent Behlul Jashari reports: The press in Prishtine published today the names of 17 members of the Albanian delegation which will represent Kosove in the Rambouillet Conference.

Kosove Liberation Army (UÇK): Hashim Thaci, Jakup Krasniqi, Azem Syla, Xhavit Haliti and Rame Buja.

United Democratic Movement (LBD): Rexhep Qosja, Bakram Kosumi, Mehmet Hajrizi and Hydajet Hyseni.

Democratic League of Kosove (LDK): Bujar Bukoshi, Fehmi Agani, Edita Tahiri, Idriz Ajeti and Mark Krasniqi of the Albanian Christian Democratic Party (PSHD) represented in the Parliament.

Veton Surroi and Blerim Shala will also go to Paris, as representatives of the independent political opinion, while the student movement has not yet made public whether it will be represented and by whom.

A member of the Kosova delegation will also be the President of Kosove, Ibrahim Rugova, but no official report is made yet when will he leave for Paris. /p.ta/xh/

Albanian Telegraphic Agency

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1999/99-02-05.ata.html

[11] KLA ready for a solution to Kosova issue

PRISHTINE, Feb 5 – ATA correspondent Behlul Jashari quoted one of the representatives of the Kosova Liberation Army (KLA) Rame Buja as saying that their participation in the Rambouillet conference near Paris showed their readiness for negotiation and agreement on a political solution to the Kosova issue.

The Kosova delegation, which will leave for France on Friday, also includes the president of Kosova Ibrahim Rugova.

Xhemail Mustafa, a spokesman of Rugova told a news conference in Prishtina on Friday that “the delegation of Kosova is leaving for Paris conference convinced that the independence of Kosova is the only right and stable political solution which will be accepted by all Albanians and stabilize the region.”

Mustafa added: “A temporary acceptable solution should include the establishment of the democratic institutions of Kosova, independence from Serbia in order that after three years the people of Kosova have the right to declare through an internationally guaranteed referendum the independence of Kosova.”

He also expressed concern over the fact that “the Serb violence can be intensified while the conference of Rambouillet is underway.”

Therefore, he stressed the “necessity of a quick and overall reaction of NATO. Only these forces can oblige Belgrade to accept a temporary solution for Kosova while their deployment in Kosova is a guarantee for such a solution.” pta/ak/

Albanian Telegraphic Agency

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1999/99-02-08.ata.html

[07] Powerful explosion in Mitrovice

PRISHTINE, Feb.8 (ata) – ATA correspondent Behlul Jashari reports:

A powerful explosion shook the city of Mitrovice at about 8.30 p.m. on Sunday.

The explosion was near the vegetables market, but so far, there are no complete reports of the consequences, besides material damage, sources from Mitrovice say. /p.ta/xh/

Albanian Telegraphic Agency

[08] Albanian delegation in Rambouillet presents its demands

PRISHTINE, Feb 8 – ATA correspondent Behlul Jashari quoted sources of the daily Koha Ditore of Prishtina saying that the Albanian delegation in Rambouillet,

France, had urged later on Sunday that a popular referendum on the status of Kosova be held after a three-year interim period as well as NATO signed an expected agreement and a clear definition of the Kosova status.

The same sources said that the above proposals were not backed by the ambassadors of the Contact Group who wanted things started “from the insignificant to the significant” that is first to discuss the concrete points of the Contact Group plan and later consider other things.

Later in the day the Albanian delegation urged the ambassadors Hill, Petritsch and Mayorsky to sign an armistice between the warring sides but they were said that it was included in the draft of the Contact Group. /pta/ak/

Albanian Telegraphic Agency

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1999/99-02-09.ata.html

[09] Ten people killed in Kosova as Rambouillet conference underway

PRISHTINE, Feb 9 – ATA correspondent Behlul Jashari said that at least six people were killed in the last 24 hours leading the number of those killed in Kosova to ten since the start of the peace conference in Rambouillet, near Paris.

Since the beginning, the Albanian delegation had asked for the signing of an agreement on armistice with the Serb side guaranteed by the Contact Group.

The start of the conference in Rambouillet was marked by an explosion which claimed the lives of three people in Prishtina followed by another one in Mitrovica whose targets were Albanians and their properties.

In a statement published in Prishtina on Tuesday, the Kosova Liberation Army (KLA) said that “the Yugoslav army has started its attacks against KLA backed positions in villages and regions of Suhareka and Malisheva as well as the area of Llapi and Mitrovica,” and considered this an “example of goodwill of the Serbian regime for negotiations in Rambouillet.”

Albanian sources said that new military and police forces had reached Kosova from Serbia on Monday, while villages of Sallabej, Majac and Konushevc of Podujeva region as well as Klina region were bombed and people had left the villages of Shtupel and Kernice.

Sources said that three out of six killed were found dead in suburbs of Gjakova, two Albanians kidnapped before were found dead near the town of Kacanik, while an unidentified person was found dead in Lipjan. /dast/ak/

Albanian Telegraphic Agency

[11] Two blind Albanians accused of terrorism

PRISHTINA, Feb. 9 – ATA correspondent in Prishtina, Blul Jashari, reports:

Two blind Albanians are accused of “shooting by automatic rifles against the Serb forces,” and faced trial yesterday in Prizeren as terrorists, together with 22 other Albanians, arrested last summer in Rahovec.

The charge against the two blind Albanians has been turned down by the defence, which has considered “as impossible the committment of such act.” Last week, 26 Albanians were sentenced with 287 years in jail in a political process without any evidence to prove the accusation for terrorism, as the advocates said. /dast/mt/

Albanian Telegraphic Agency

http://www.hri.org/news/balkans/ata/1999/99-02-11.ata.html

[21] Walker warns demilitarization of Malisheve

PRISHTINE, Feb. 11 – ATA correspondent, Behlul Jashari, reports: William Walker,

OSCE Chief of Verifying mission in Kosove, warned the demilitarization of Malisheve and return of normality in this small city, completely destroyed by the attacks of the Serb forces last year.

The OSCE Verifying Mission has placed labels all over the city on Wednesday to warn the population not to use arms, while the chief of this mission in Kosova, Walker, said in a meeting hold with representatives of Albania subjects in Malisheve, that the work for demilitarization of the city is under the way. The presence of the Serb forces has made impossible the return of the displaced population and normalization of life in the city of Malisheve, where the schools and other institutions continue to be closed down. /lh/A.A/

Albanian Telegraphic Agency