• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for July 2022

PROFESOR NEXHAT TURKESHI “USTAI” I HEKURUDHAVE, HIDROCENTRALEVE E VEPRAVE TË MËDHA KOMBËTARE

July 14, 2022 by s p

Ing. Bledi Stefa/

Nexhat Turkeshi ka lindur në Tiranë më 1 Janar 1936. Arsimin fillor dhe të mesëm i kreu në vendlindje. Në vitin 1952 fillon punën si “Ndihmës Gjeometër” pranë ndërmarrjes “Projekti”. Në vitet 1952-1953 ka punuar për zbatimin e punimeve gjeodezike në hidrocentralin e Ulzës nga ku, rilevimin dhe bazamentin gjeodezik e kishte kryer ekspedita sovjetike. Në këtë objekt ju dha rasti të punoi me një nivel krejtësisht të ri ‘meopta’. Si fillestar në profesion, kur pah instrumentin krejtësisht të ri u gëzua shumë dhe filloi rivelimin. “Ustai”, mjeshtri Karafil Kikino e pyet: A e kontrollove nivelën? Nexhati u pergjigj se nivela ishte krejtësisht e re. Me urdhër u bë kontrolli nga i cili rezultoi një gabim jashtë flagrance, dhe bashkarisht me ustain rektifikuan instrumentin dhe vazhduan punën. Ky qe një mësim për “Ndihmës Gjeometrin” Nexhat Turkeshi të cilin e ka patur parasysh gjatë gjithë jetës së tij.

Në vitin 1956 mbaron maturën në gjimnazin “Qemal Stafa” si dhe fiton të drejtën e studimeve nga ana e Ministrisë së Ndërtimit. Fillon studimet në Institutin Politeknik të Tiranës në Degën e Gjeodezisë dhe më vonë me formimin e Universitetit Shtetëror të Tiranës, vazhdon studimet pranë Katedrës së Gjeodezisë. Së bashku me Shefin e Katedrës Profesorin e nderuar Muharrem Dragovojën, në vitin 1953 kryejnë relacionin e Qytetit të Tiranës (ish-ndërmarrja projekti). Në vitin 1960 mbaron studimet e larta duke u diplomuar si Inxhinier Topo-Gjeodet dhe u emërua në Ministrinë e Ndërtimit. Gjatë kohës së studimeve një pjesë e studentëve të kursit, nën drejtimin e profesorëve; Muharrem Dragovoja, Seit Dyrzi dhe Salih Çene, kryejnë punimet për triangulacionin e tunelit të hidrocentralit të Bistricës me gjatësi 3.9 km. Këto punime edhe mbas studimeve për zbatimin e tunelit, Nexhat Turkeshi punoi nën drejtimin e profesorit të nderuar Seit Dyrzi. Me përfundimin me sukses të punimeve, Seit Dyrzit ju dha çmimi i “Republikës” ndërsa Z. Turkeshi u dekorua me “Urdhërin e Punës”. Në vitin 1960 kur mbaroi studimet, me prishjen e marrëdhënieve me Ish-Bashkimin Sovjetik, specialistët rus u larguan nga vendi ynë. Ky ishte një shans i mirë për grupin e Inxhinierëve të diplomuar në ato vite, pasi ndërtimi i veprave hidroteknike, industriale, bonifikimi etj, do të kryheshin nga këta inxhinier të rinj dhe me pak përvojë. Më pas filluan punimet inxhinierike në vepra industriale si Fabrika e Çimentos në Fushë- Krujë, Superfosfati në Laç, Uzina e Bakrit në Rubik, Azoteci në Fier etj.

Nexhat Turkeshi ka punuar për rilevimet e radio-stacioneve në Cerrik, Fllag si dhe në drejtimin e antenave përkatëse, për një kohë të gjatë. Ka punuar për triangulacionet e qyteteve Tiranë, Shkodër, Korçë, Vlorë, Durrës etj. Në qytetet e reja si Laçi dhe Kukësi ka kryer punimet e rilevimit si dhe në piketimin e objekteve fillestare. Në vitin 1966 ka kryer matjet e para batimetrike për thellimin e kanalit të hyrjes në Portin e Durrësit. Në ato vite, këto punime kryheshin për herë të parë. Në punimet e veprave hidroteknike ka punuar për rilevimet dhe bazamentet gjeodezike në hidrocentralin, Vahu i Dejës, Fierza, Komani si edhe, punimet për projektimin e hidrocentralit të Skavices dhe Poliçanit për të cilët u dekorua me dy urdhëra pune të klasit të parë. Një të klasit të dytë dhe një të klasit të tretë.

Krahas punës, filloi studimet pas-universitare për mbrojtjen e titullit bashkëpunëtor i vjetër shkencor (doktor shkencash) ku mbrojti temen: “Studim mbi zëvedësimin e nivelimit gjeodezik me nivelim trigonometrik”.Në sesione të ndryshme shkencore të zhvilluara në Ministrinë e Ndërtimit ka mbajtur referate të ndryshme ku veçohet referati në konferencën nacionale të hidrocentraleve, të përgatitur në bashkëpunim me As. Prof. Fildan Karapici. Në vitet 1990-1991 për zhvillimin e zonave turistike, ka kryer punimet në Sarandë (Syri i Kaltër) Himarë, Vlorë (Zvërnec) Dhërmi, Lezhë, Llogara, Borsh etj.

Në kuadrin e bashkëpunimit shkencor midis institucioneve, Ministrisë së Mbrojtjes (Institutit Topografik Ushtarak, drejtues projekti Përparim Lika), Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës (Katedra e Gjeodezisë me udhëheqës projekti Prof. Muharrem Dragovoja) dhe Ministrisë së Ndërtimit (me udhëheqës Prof. Fildan Karapici), filluan punimet për poligonet gjeodinamik në Tiranë, Durrës, Vlorë dhe Korçë. Sëbashku me koleg të Institutit Topografik Ushtarak, u kryen punimet planimetrike dhe naltimetrike në poligonet gjeodinamik të mësipërm. Me lindjen e problemit të lëvizjes së zonës së poravës në Hidrocentralin e Fierzës, ka kryer punimet për përcaktimin e zhvendosjes horizontale dhe vertikale të kësaj zone. Në vitin 1992 emerohet specialist në Kadastrën Urbane të Bashkisë së Tiranës njëkohësisht Anëtar pranë Komisionit të Kthimit dhe Kompesimit të Pronave. Në vitin 1995-1997 ka punuar në Drejtorinë e Përgjithshme të Rrugëve ku pati rastin të njihej me probleme të ndryshme të infrastrukturës dhe vlen të theksohet riorganizimi i mirëmbajtjes rrugore dhe sinjalistikës, në bashkëpunim me specialistët danezë.

Në vitin 1997 fillon punë në sektorin privat ku ka punuar si në projektim ashtu edhe në zbatim. Ka projektuar rrugë në disa qytete të Shqipërisë. Gjithashtu ka marr pjesë në zbatimin e punimeve për rikonstuksionin e Doganave Kapshticë dhe Hani i Hotit, Autostradës Tiranë- Durrës, rikonstruksioni i Hekurudhës Shkodër- Hani i Hotit etj.

Në Universitetin Politeknik të Tiranës pranë Fakultetit të Ndërtimit, Nexhat Turkeshi ka dhënë leksione dhe seminare si dhe ka udhëhequr diploma të ndryshme. Gjithashtu ai ka përfunduar Kursin Pasuniversitar për Vlerësimin e Pasurive të Paluajtshme. Së fundmi nuk lë pa përmendur një numër të madh kolegësh e profesorësh që i kanë dhënë një ndihmë të pa kursyer gjatë karrierës së tij profesionale. Nexhat Turkeshi ka qënë pjesë aktive e shumë seminareve dhe konferencave që grupi profesional me emrin Shoqata e Gjeodetëve të Shqipërisë organizon. Në festimet e 20 vjetorit të themelimit të kësaj shoqate, ai zgjidhet “Anëtar Nderi” me motivacionin për kontribute të shquara në fushën e Inxhinierise dhe Gjeodezisë.

Filed Under: Analiza

TË UDHËTOSH NËPËR EVROPË ME NJË ROMAN TË VISAR ZHITIT

July 14, 2022 by s p

– Feliksi, ky njeri fatkeq me emër lumturie… –

Nga Gabriela Mujaj

E nisa romanin ” Perëndia mbrapsht dhe e dashura” të Visar Zhitit në Tiranë dhe si për rastësi të fatit rrugëtuam bashkë në shumë vende të njëjta, por në kohë të ndryshme. Mbase u dashurova unë me Feliksin, mbase më pushtoi shpirti i Emës, (personazhet kryesorë të romanit, shën. i red.)  ku i dihet, në këtë botë okulte, e vetmja gjë që dimë, është se nuk dimë asgjë.
Pak ditë më vonë bëra valixhen gati, një dosje të kuqe plot me dokumente dhe u nisa për në Romë. E shtrëngoja atë dosje gjithë rrugës dhe madje, kur duhej të largohesha patjetër, ua lija porosi me jetë miqve që ishin me mua. Në të kisha të gjitha dokumentet më me vlerë që më duheshin për në ambasadë.
Hej, more Zot, thashë me vete, a nuk u nis dhe Feliksi po kështu? Me një dosje me dokumenta për kauzën e Emës, për gjygjin e madh, për të hedhur në gjygj atdheun.
Po unë ç’po bëj? Po shkoj të hedh në gjygj atdheun gjithashtu!
Në Romë bënte vapë, një vapë kolerë. Dielli përvëlonte pa mëshirë, si të kishte shpirtin e një gladiatori të tërbuar. Pasdreke dola shëtitje. Shkova tek “Fontana…” po me librin në çantë. Je çmendur, më tha vetja. Qepe, i thashë, mos dërdëllit, të ka rënë dielli në kokë. Ç’të duhet ty pse mbaj me vete ditarin jeshil të vjetër dhe librin e Visarit.
Më tha si e terbuar që i duhej shpinës sime.
Tek “Fontana…” shkova dy herë, ditën dhe natën, pasi vetëm natën vonë mund ta shijosh magjinë e saj të vërtetë.
M’u kujtua Feliksi si i marrë aty. Desha të hidhesha, por nuk guxova. E urreva veten dhe  kuptova se sa shumë isha rritur, më mungon thellësisht vajza e çmendur e kohrave të vjetra.
Aty m’u afrua një fotograf, nga ata që bëjnë fotoçast. Qesha dhe e pyeta për emrin. Mateo, më tha. Feliks, i thashë? Më pa i çakerdisur.
Xhino, ju ktheva. Qeshi dhe u largua. Të ishe Feliksi po, i thashë, por ti dukesh shumë i fjetur për të kapur çastin. Buona giornata!
Fillova të ecja rrugicave të Romës, u magjepsa! Disa herë pashë djem që shisnin trëndafila të kuq. Zgjata dorën njëherë, pastaj ika me vrap. Ma tu sei matta, më tha duke qeshur. Doli në pah vetja ime e vjetër. Shkova tek Colosseo, për disa çaste pashë dhe u sigurova që nuk po sillej aty ndonjë gladiator. Mata dorën të bëja kryq, pastaj ja plasa të qeshurës se ç’qe ky veprim instikt.
S’e di, mu përgjigj vetvetja, kur nuk më kupton ti, si mund të kuptoj unë ty. Vetvetës nuk i durohet kurrë pa më kthyer përgjigje, shkak për të cilin zihemi shpesh.
Në darkë eca papushim. Të nesërmen shkova në Vatikan. Librin e kisha prapë në çantë.
Desha të pyes për atë Omer Starjen aty afër, u afrova, u bëra gati, por në fund e mbajta veten dhe bëra atë që vetëm vetës sime mund t’i shkojë ndërmend, pyeta rojën zviceriane se si ishte Papa me shëndet.
Qeshi me finesë, më tha që ishte mirë dhe që më falënderonte për shqetësimin.(S’e di a ndodhi vërtetë kështu apo m’u duk mua. Atë ditë ishte një Diell i zjarrtë që të bënte shumë konfuz).
Unë u largova e bindur që bëra gjënë e duhur.
Pastaj s’e di sa kohë qëndrova para dritares ku del Papa. M’u kujtua Papa Gjon Pali II, artisti polak, njeriu i madh. Sa e dua…
Nuk e di nëse Papa ishte në dijeni për çeshtjen e Feliksit, mund të zija shkas e ti thoja, ishte çeshtje me rëndësi, pra edhe mund të më lejohej ta takoja. Eh…
Pas ca ditësh u nisa për në Vjenë. Mora dosjen e kuqe që e shtrëngoja fort. Do shkoja drejt e në ambasadë. Imagjinoja Feliksin afër meje me dosjen në dorë. Feliksin…ah, të isha Emë, ose ta kisha Feliksin tim afër. Në Vjenë zbrita si e krisur dhe mora trenin e kuq. Mahnitem si herën e parë duke shikuar ato ndërtesa tipike vjeneze, stili i të cilave më magjeps.
Më në fund mbërrita tek ime motër, fjeta gjithë diten e lume, Roma më kishte rraskapitur.
Të nesërmen shkova tek Danubi, jam dashuruar marrëzisht me të, e ndjej, më ndjen dhe është vendi i parë ku shkoj. Hypa mbi urë, para meje ishte një grua me shami, me një kërthi për dore dhe me një gocë të re, që nga e folura kuptova që mund të ishte boshnjake. Hodha sytë poshtë, po kalonte një anije me turistë, nga ato luksozet. Pashë ujin.
Feliks, o Feliks, ç’bën? Ke pirë? Të pataksi Frojdi apo u marrose nga bukuria e Sissit? Mos  je trullosur nga karuseli i madh, e? Hey, Zot aman! Mbaje veten, po thoja me të madhe.
Gruaja me shami më pa e lebetitur, mori kalamanin përdore dhe iku me të katra. Po ashtu edhe ajo që mund të ishte boshnjake.
U ula aty mes urës dhe shkrova një poezi
duke menduar Feliksin tim. Thashë me vete, erdha vonë, vërtetë shumë vonë. Po të kisha ardhur më herët mbase do i kisha ngjarë me Emën dhe do e kisha mbajtur akoma në jetë.
Në jetë? Ç’po them? Pse, a nuk paska jetë përtej? Omer? Papa Gjon Pali, Papa Françesk, ku jeni, më jepni përgjigje. Të lumtur janë Ema dhe Feliksi? Ë? Po dosja ime ku shkoi? Te shtëpia e lashë, e sigurtë? S’e di! Mbase as mua s’më duhet më. Më vrau atdheu, po po, më vrau sepse e braktisa! Thashë në ambasadë që nuk ndihem mirë tek atdheu im, se më ka vrarë…më ka vrarë, jo Emen, jo, më ka vrarë ëndrrat, dëshirat, kam shpëtuar vetëm poezinë, apo ajo më ka shpëtuar mua, e? Vetëm ajo është gjallë, EmA ime ajo…
Oh, kam hedhur në ambasadë atdheun si të padenjë, tmerr!
Po dosja e Feliksit, ku shkoi? E mori gruaja me shami, apo ajo tjetra, e? Ajo e mori, po ç’e desh? Mos qe Ema? Ku di unë, shpirtnat marrin forma të ndryshme.
Ç’po thua më tha vetja? Tani fillove të merresh me shpirtnat?
Ti rri urtë, i thashë se nuk ke zemër të flasësh për shpirtrat. Këto janë çeshtje shumë të thella.
Qepe! Mbylle! Ku shkoi Feliksi?
Të gjejë lumturinë.
Ku?
Atje ku është lumturia.
Po ku na qenka lumturia?
Foooool, fol, përgjigjmu, o shushkë!
Matanë lumit, matanë trishtit, përtej vdekjes,
Tek zemra që dashuron!

Po ti Feliksi im, ku je? Mos je Danub?
Pashë Qiellin dhe vendosa dorën në zemër.
Aty, aty ish Feliksi im, Uliksi im që s’e di kur do të mbërrije në Itakë.

Po ta njihja Feliksin e Emës edhe mund ta kisha shpëtuar, i thashë vetes.
Qeshi me të madhe, u gajas si e pataksur dhe sinqerisht e urreva pamasë në atë çast.
Mu në atë çast, desh u përplasa me time motër e cila po më kërkonte që një orë.
Eja, se u bëmë vonë për ambasadë, më tha.
Sa mirë, i thashë, do padis atdheun që më ka vrarë ëndrrat.
Ajo, bashkë me veten time, u gajasën përsëri dhe unë e shtrëngova aq shumë dosjen, sa për një çast m’u bë se dëgjova klithmën e dhimbjes së Feliksit.

Tani, nuk e di nëse vërtetë ndodhën të gjitha këto ngjarje, ju duhet të më kuptoni. Ato ditë bënte vapë e tmerrshme dhe dielli t’i vërbonte sytë e të merrte dhe mendjen. Ama, një gjë e di të sigurtë, këtë e mbaj mend mirë:
Unë udhëtova me Feliksin në çantë dhe jo vetëm, u magjepsa pas tij!

Filed Under: LETERSI

FESTIVALI SHQIPTAR NË MICHIGAN, IDENTITET DHE KRENARI KOMBËTARE NË AMERIKË

July 14, 2022 by s p

Koreografe Joli Agolli Paparisto, në një intervistë ekskluzive dhënë Editorit të Gazetës Dielli të Vatrës në New York Sokol Paja, paraqet për publikun detaje dhe ndjesi fantastike nga Festivalin Shqiptar të zhvilluar në Michigan si një festë shqiptare në dobi të komunitetit dhe ruajtes së kulturës, traditës, gjuhës e identitetit kombëtar shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

FESTIVAL, MUZIKË, KONCERTE SHQIPTARE NË MICHIGAN

Festivali këtë vit pati një Paradë më të madhe në pjesëmarrje të grupeve artistike te cilat prezantojnë krahina te ndryshme po dhe grupe vallesh që i përkasin qendrave kulturore artistike këtu tek ne në Michigan. Gjithashtu pati dhe pjesmarrjen e Ilyrian Motorcycle që perbehet nga djem shqiptare me banim ne Mi. Gjithashtu një tjetër gjë e re dhe në rritje qe do te thosha qershia mbi tortë për këtë Festival ishte koncerti artistik. Performanca e mrekullueshme e grupeve pjesëmarrëse, larmia e valleve që u percoll me shume entuziazem nga qindra e mijëra shqiptare të diasporës të mbledhur aty atë natë.

RUAJTJA E TRADITËS KULTURORE SHQIPTARE DHE IDENTITETIT KOMBËTAR

Dëshira për tu rritur dhe mundësia qe kemi për ta bërë me te bukur dhe me te larmishem çdo vit nuk mungon nga organizatoret dhe specifikisht nga shtepia jonë e madhe që është Kisha e Shën Palit. Kështu qe vitin tjeter, dhe çdo vit në vazhdim, jam e bindur që do vijmë me shumë ide të tjera te bukura por gjithmone duke i ndenjur asaj më kryesores: Ruajtjes së traditës kulturore, artistike në art, si dhe në ushqimet tradicionale që janë një pjesë tjetër e rëndësishme e këtij organizimi. Perfitoj nga kjo pyetje qe te falenderoj dhe te mos anashkaloj asnjë nga ata që e bejnë vullnetarisht të mundur këtë angazhim madhështor: Këshilli i kishës së Shen Palit me ne krye Viktor Dedivanaj dhe Dom Fred Kalaj, Gjergj Lajçaj i cili është nje shtyllë e fuqishme së bashku me te gjithë ata zonja dhe zotërinj vullnetarë që pa u lodhur punojnë 3 ditë me rradhë që gjithçka të shkojë mirë e bukur.

FESTIVALI QË QUAN SHQIPTARINË

Vlera më e madhe e këtij festivali është pikërisht ruajtja e identitetit kombetar shqiptar. Bukuria më e madhe që ta mbush shpirtin plot është kur shikon aq shumë të rinj dhe të reja, fëmijë te lindur këtu që vijnë dhe i gëzohen aq shumë traditës dhe prejardhjes, gjyshërit e tyre me keq ardhje i kanë lënë trojet e veta: Shqipërinë, malësinë e Kosovën dhe sot nipërit e tyre i përcjellin me aq dashuri këtu në US. Kjo për mua është SUKSES e krenari dhe per këte duhet të ndjehemi krenarë dhe të realizuar të gjithë.

FETSIVALI SHQIPTAR NË MICHIGAN SI MARKË AUTENTIKE SHQIPTARE

Festivali shqiptar në Michigan ka shumë e shumë vite që është realizuar, malësorët e këtij komuniteti janë patriotë dhe që në fillimet e veta e kanë nisur ashtu me thjeshtësi e tashmë ky Festival është Marke autentike shqiptare. Absolutisht do jetojë, do trashigohet ndër breza. Sa të kemi këtë Qendër me njerëzit bujarë, patriotë dhe të palodhur trashigimia jonë kombëtare do jetë pa afat.

FESTIVALI SI GJENERUES E PËRBASHKUES VLERASH NË KOMUNITET

Festivali shqiptar në Michigan është gjenerues e përbahskues vlerash në komunitetin tonë. Pa diskutim qe eshte një mision i veçantë me qëllim për bashkimin, promovimin dhe suportin e komunitetit tonë. Në asnjë vend tjetër nuk shikon të mbledhur në një çati: Malësi, Kosovë, Shqipëri, duke shijuar diversitetet krahinore në vlerat tona kombëtare.

FESTIVALI QË PROMOVON TALENTET SHQIPTARE

Festivali shqiptar në Michigan është një ngjarje komunitare dhe ka një mision të shenjtë promovimin dhe ruajtjen e traditës sonë kombëtare. Në këtë aktivitet kulturor, patriotik e komunitar evidentojmë dhe promovojmë talentet e reja, artistët e veprimtarët e spikatur në komunitet, gjithashtu bizneseve shqiptare iu krijojmë mundësinë që të vijnë me oferta të reja te konsumatorët dhe komuniteti ynë në Michigan. Mendoj dhe jam e bindur që dhe shumë te tjere si une mendojnë që asgjë që ne bëjmë në këtë komunitet, dhe per këte komunitet nuk duhet ti shërbejë individit, por duhet ti shërbejë kauzës më të bukur që çdo njëri nga ne duhet të këtë: Ruajtjes së identitetit kombëtar, traditës, gjuhës e kulturë sonë kombëtare.

Filed Under: Opinion Tagged With: Joli Agolli Paparisto

REVISTA FRANCEZE (1922) / A ËSHTË E KËNAQUR SHQIPËRIA ME VENDIMIN E KONFERENCËS SË AMBASADORËVE PËR KUFIJTË E SAJ ? – OPINIONI I MIT’HAT FRASHËRIT

July 14, 2022 by s p


Portret i Mit’hat Frashërit në Paris (1920). – © Auguste Léon – Albert Kahn Collection
Portret i Mit’hat Frashërit në Paris (1920). – © Auguste Léon – Albert Kahn Collection

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 14 Korrik 2022

Revista franceze “Les Cahiers des Droits de l’Homme” ka botuar, me 25 janar 1922, në faqen n°47, opinionin e atdhetarit, shkrimtarit, diplomatit dhe politikanit shqiptar, z. Mit’hat Frashëri**, në lidhje asokohe me vendimin e Konferencës së Ambasadorëve për kufijtë e Shqipërisë, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Korrespondencë

Në Shqipëri

Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France
Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France

Paris, 26 dhjetor 1921.

Zoti Sekretar i përgjithshëm,

Në letrën tuaj të datës 22, ju më pyesni nëse vendimi i Konferencës së Ambasadorëve për kufijtë shqiptarë kënaq Shqipërinë dhe nëse jo, cilat janë rezervat dhe kritikat që na frymëzon ky vendim?

Shqiptarët kujtojnë, me mirënjohje të përzemërt zërin e ngritur në prill 1920 nga Lidhja Franceze për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Qytetarit, dhe jehonën e favorshme që ky zë gjeti në të gjitha qarqet franceze. Në Konferencën e organizuar nga Lidhja në sallën e Shoqërisë Gjeografike, u mor një rezolutë, e cila ndër të tjera shprehu dëshirën për të parë dhënien e pavarësisë së Shqipërisë dhe kufijve të saj të vitit 1913. (Shih [Shqipëria dhe Paqja e Evropës, f. 70.])

Megjithatë, Konferenca e Ambasadorëve, duke konfirmuar sovranitetin dhe pavarësinë e Shqipërisë, bëri korrigjime territoriale në tri pika të kufirit.

Një nga këto korrigjime i imponon Shqipërisë sakrificën e dhimbshme të një treve të populluar nga të paktën 40 mijë banorë, të gjithë shqiptarë nga raca, gjuha dhe ndjenjat. Është rajoni i Gorës, në jug dhe në perëndim të qytetit të Prizrenit. Ky gjymtim i imponohet Shqipërisë për asnjë arsye tjetër veçse asaj për t’i siguruar shtetit fqinj (Serbisë) një pozicion strategjik dominues, shqetësim të kotë për një vend dymbëdhjetë herë më të madh dhe më të fortë se Shqipëria.

Konferenca, ndër të tjera, parashikon dy modifikime të tjera në kufirin e Shqipërisë, njëri në veri të qytetit të Shkodrës, tjetri në anën e Dibrës, gjithmonë në dobi të shtetit fqinj. Për ndryshimin që do të sillet në Veri, Konferenca pretendon nevojën e mbrojtjes së Podgoricës, një qytet i vogël shqiptar i aneksuar në Malin e Zi në 1880; megjithatë, ky vend mbrohet mjaftueshëm nga vargmalet që e ndajnë atë nga kufiri aktual i Shqipërisë, ndërsa nëse dikush do ta shtynte këtë kufi, Shkodra do të vendosej nën mbikqyrjen e dorës (thundrës) serbe; por ajo (Shkodra) është metropoli më i rëndësishëm i Shqipërisë.

Nga ana e Dibrës, Konferenca u anua nga shqetësimi për t’i siguruar Serbisë zotërimin ekskluziv të rrugës që shkon nga Struga në Dibër, një rrugë që kalon përgjithësisht në territorin serb, por që në dy pika, kalon ndërmjet Shqipërisë, për të dalë menjëherë prej aty. Për kënaqësinë e kësaj rrugëdalje, Konferenca ka planifikuar t’i lërë Serbisë një zonë thjesht shqiptare që përfshin njëzet e pesë fshatra të shpërndara në një fushë pjellore, i vetmi cep i kultivueshëm i një rajoni tërësisht malor…

Prandaj është e nevojshme të pyesim nëse anëtarëve të Konferencës së Ambasadorëve, në Paris, a nuk iu kujtua fjala e Ungjillit, e cila përfundon kështu : “Sepse ne do t’u japim atyre që kanë, dhe atyre që nuk kanë, ne do të marrim atë pak që u ka mbetur.” Mirëpo, do të kishte qenë më e saktë të kujtohej kjo shprehje tjetër : “Kush ka dy këmisha, le t’ia japë një atij që nuk ka.”

Në këtë rast, Shqipëria është ajo që përfaqëson të varfërin, pasi asaj iu hoq gjysma e territorit dhe e popullsisë së saj në vitin 1913 dhe u lanë jashtë kufijve të saj, të gjitha qytetet, qendrat e furnizimit dhe jetës intelektuale, për kënaqësi të fqinjëve të saj.

Para Këshillit të Lidhjes së Kombeve, të mbledhur në seancën e jashtëzakonshme nga 16 deri më 19 nëntor të kaluar, delegati shqiptar bëri këtë deklaratë : “Shqipëria ka dëshiruar gjithmonë paqen. Me shpresën për ta arritur, asaj iu desh t’i nënshtrohej vendimit të Konferencës së Ambasadorëve, ashtu siç iu nënshtrua, në vitin 1913, atij të Konferencës së Londrës, e cila i privoi gjysmën e popullsisë së saj me territorin që banon. »

Shqiptarët nuk janë xhelozë ndaj dashamirësisë që Konferenca e Ambasadorëve i ka dëshmuar Serbisë; vetëm se u vjen keq që kjo mirësi ushtrohet në kurriz të Shqipërisë.

Vendimi i Konferencës së Ambasadorëve ishte vendimtar për korrigjimin e Gorës; sa për dy të tjerat, nëse e keqja parashikohet, ajo ende nuk është kryer; Konferenca e pa të arsyeshme t’i linte Komisionit të Kufijve – i cili do të niset për në Shqipëri – detyrën për të prerë pak a shumë thellë mishin shqiptar.

A do të mundet ky Komision të parandalojë një padrejtësi të re ndaj një vendi të vogël, i cili tashmë ka vuajtur kaq shumë, një padrejtësi aq më mizore sa dhe të padobishme?

Ju lutem pranoni, zoti Sekretar i Përgjithshëm, garancitë e konsideratës sime më të lartë.

Një shqiptar

Filed Under: Politike Tagged With: Aurenc Bebja

HISTORIA E SHKRUAR NGA PUTINI ME PËRÇMIMIN E SË VËRTETËS

July 14, 2022 by s p

Nga ERNESTO GALLI DELLA LOGGIA/

Me Putinin është pak si me Hitlerin. Si në mijë raste, duke filluar nga Mein Kampf (1925), Führeri nuk u lodh së thëni gjithë botës se kush ishte e se çfarë kishte ndër mënd të sajonte – por që në Perëndim shumë nuk e merrnin me seriozitet – në të njëjtën mënyrë në këta vite Putini është shkapërderdhur në dhjetra fjalime mbi projektet e tij të pandalëshme kombëtar-imperialistë, pa i kushtuar pothuaj asnjëri prej nesh shumë kujdes. Ndoshta sepse shumë prej atyre bisedave kishin të bënin me të shkuarën, ishin fjalime historike. Kishim harruar se në kohën tonë historia (përdorimi I saj) është mjeti më I parapëlqyer i diktatorëve për të pohuar këndvështrimin e tyre të botës e për të mbështetur prapësitë e tyre, veçanërisht për të ligjëruar synimet e tyre agresivë. Në fakt, duke lexuar sot pjesë të shumta t’atyre fjalimeve në një syzim të shkurtër të sapo botuar nga një historian I njohur sllavist francez, Nicolas Werth (Putini, kryetari I historianëve, Gallimard) kuptojmë se të gjitha llogaritë janë të sakta.

I bindur që nga fillimi i karierës së tij se “rezerva kryesore e fuqisë dhe e s’ardhmes së Rusisë qëndron në kujtesën e saj historike” dhe që “për të ringjallur njinjisinë tonë kombëtare, vetëdijen tonë kombëtare, duhet të rivendosim lidhjet ndërmjet epokave të ndryshme të së njëjtës histori mijëvjeçare, të pandërprerë, Putini i u kushtua në mënyrë pasionale risajimit të asaj historie me një përçmim të pakufizuar të së vërtetës.

Synimi i tij kryesor qe para së gjithsh të “çkomunistizonte” për të thënë përvojën sovjetike, duke e katandisur Tetorin në një aksident të historisë, një vepër simbas tij e një grushti kriminelësh pa asnjë lidhje të vërtetë me Vëndin e për më shumë përgjegjës mbi të gjitha të nënëshkrimit në 1918 të paqes së Brest-Litovskit me Gjermaninë gulielmine. Kështu “Vëndi i ynë u shpall i mundur nga një Vënd tjetër i cili vetë kishte humbur luftën! – pohon i zemëruar Putini – : një fakt i përveçëm në historinë e njerëzimit! Ishte rezultati i tradhëtisë t’atyre që atëherë qeverisnin Vëndin (…); territore të pafund, interesat jetike të Vëndit tonë janë shitur nën çmim për të plotësuar interesat e një grupi që dëshëronte vetëm të fuqizonte pozitën e tij të pushtetit”.

E pastruar nga komunizmi përvoja sovjetike është kështu e gatëshme të lidhet drejtpërsëdrejti me të shkuarën cariste, të ribojatisur me ngjyrat e madhështisë më të shkëlqyer. Është e vërtetë që në përvojën sovjetike spikat figura e rëndë e Stalinit, për shkak të të cilit “milionë qytetarë tanë kanë vuajtur”. Putini e pranon , por për të shtuar se “nuk duhet harruar se demonizimi i Stalinit është njëri ndër drejtuesit e sulmit të Perëndimit kundër Rusisë dhe Bashkimit Sovjetik”. Është e qartë arsyeja përse përvoja sovjetike duhet shpëtuar me çfarëdo çmimi: sepse në brëndësinë e saj vendoset fitorja mbi nazizmin dhe një fitore e tillë thirret për të përbërë themelin historik të pakundërshtueshëm si të shtyrjes rishimperialiste të udhëheqjes putiniane, si të krenarisë kombëtaro-atdhetare ruse që Putini vetë synon t’a ushqejë në të gjitha mënyrat për të mbështetur atë shtyrje.

Besoj se nuk ekziston askund në botë një ngjarje historike e mbrojtur nga një blindim gjyqësor si ai që në Rusi, me dalzotësinë e despotit, mbron “Luftën e madhe atdhetare 1941-1945. Një luftë, që thotë ndërmjet të tjerave Werth, në doracakun e sotëm të historisë të rrethit të fundit të shkollave ruse, është paraqitur krejtësisht e shkëputur nga lufta e Dytë botërore në tërësinë e saj, pra as duke cekur sado pak për shëmbull luftën në ballin perëndimor, fitoren gjermane mbi Francën, betejën e Anglisë apo Pearl Harbor-in. Një nen i ligjeve përkujtesorë, të miratuar të nesërmen e pushtimit të Krimesë më 2014, parashikon deri në pesë vite burg (pesë vite!) secilit që, përveç vënies në dyshim të themelësisë së gjykimit të Gjykatës së Nurembergut, a) “ përhap lajme shkencërisht të rreme mbi veprimtarinë e BRSS gjatë luftës së Dytë botërore”; b) “përhap lajme haptas jo në respekt të datave të lavdisë ushtarake të kujtesës së Rusisë, që lidhen me mbrojtjen e atdheut, apo të përdhosë simbolet e lavdisë ushtarake ruse”. Nuk mjafton. Më 24 shkurtin e shkuar, menjëherë mbas sulmit mbi Ukrainën, u shtua një shtojcë e bishtit të kashtës – që ndalon shprehimisht “çfarëdo orvajtje të kryer në hapësirën publike, që synon të verë në të njëjtin rrafsh veprimet e Bashkimit Sovjetik dhe të Gjermanisë naziste gjatë luftës së Dytë botërore”. Mbas ligjeve kanë breshëruar dënimet: për shëmbull në ngarkim të atij që kishte guxuar të kujtonte paktin Hitler-Stalin të gushtit 1939, ose e kishte përcaktuar “kasap” gjeneralin Rudenko, që më parë se të ishte prokuror sovjetik në gjyqin e Nurembergut, kishte qënë antar i gjykatave të jashtzakonëshme që, në vitet e Terrorit të Madh stalinian kishin dërguar në vdekje mijra të pafajshëm.

Siç është e lehtë të përfytyrohet, Ukraina përbën një objekt të zgjedhur të Putinit historik, pikëpamja e të cilit është përmbledhur në një tekst të gjatë të vitit 2021, i cili që nga titulli thotë gjithshka: “Rreth bashkimit historik të rusëve me ukrainasit”. Këta të fundit përshkruhen si një popull sllav, të cilin mësyemja mongole e shekullit Xiii i shtyu drejt perëndimit, duke i dorëzuar ndikimit të Polonisë dhe katoliçizmit, ndërsa rusët themelonin Moskën, e paracaktuar në sajë të Pjetrit të Madh dhe pasuesve të tij, të bëhej “qëndra përbashkuese” e gjithë sllavizmit. Pra Ukraina si madhësi e pavarur nuk ka qënë kurrë, ka qënë një shpikje e “politikës bolshevike të kombësive në kurriz të Rusisë historike” dhe e lënë në vetvete ka shfaqur një prirje të fshehtë të kalojë nga ana tjetër: me polakët, katolikët, suedezët, nazistët. Mbi karakterin e “çnazifikimit” të Vëndit Putini deri tani nuk është shprehur në publik. Ka parapëlqyer të lerë të flasin ideologët e tij si ky Timofei Sergeizev, për të cilin me të drejtë Werth e quan të dobishme të sjellë qëllimet e tij rrënqethëse: “Çnazifikimi qëndron në një tërësi masash kundrejt masës naziste të popullsisë që, për arsye teknike, nuk mund të jetë e përndjekur drejtpërsëdrejti për krime lufte (…); është e nevojshme të vazhdohet një pastrim i përgjithshëm (…); përveç drejtuesve më të lartë duhet të quhet njëlloj fajtore një pjesë e rëndësishme e masave popullore, përgjegjëse për nazizëm pasiv, për bashkëpunim me nazizmin (…). Koha e çnazifikimit nuk mund të jetë në asnjë rast më e pakët se sa një brez njerëzor. (…) Çnazifikimi do të jetë pashmanshmërisht një çukrainizim (…) Çnazifikimi i Ukrainës do të thotë edhe çevropianizimin e saj të pashmangëshëm”.

Ka ende ndonjë që n’emër të “paqes” synon t’i mohojë armët atyre që prej muajsh po maten me kriminelë të tillë?

“Corriere della Sera”, 8 korrik 2022 Përktheu: Eugjen Merlika

Filed Under: Emigracion Tagged With: Eugjen Merlika

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 23
  • 24
  • 25
  • 26
  • 27
  • …
  • 50
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community
  • U zhvillua veprimtaria përkujtimore shkencore për studiuesin shqiptaro-amerikan Peter Prifti
  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT