Archives for September 2023

KOSOVA ME AMERIKËN, KUJTON 11 SHTATORIN 2001…

September 11, 2023 by s p

-Para 22 viteve – 11 Shtator 2001: Populli i Kosovës manifestime solidariteti me popullin amerikan dhe duke dënuar sulmet terroriste kundër SHBA-ve: Amerikë, ne jemi me ty…/

-Presidenti historik i Kosovës, Ibrahim Rugova, Presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Xhorxh Bush, i dërgonte telegram: Me rastin e sulmit mbi Qendrën Tregtare në Nju Jork dhe mbi Pentagonin, drejtuar kundër civilëve dhe fuqisë Tuaj, pranoni simpatinë time dhe të popullit të Kosovës, i cili këtë tragjedi po e jeton me dhembje dhe në zi/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRISHTINË, 11 Shtator 2023/ Kosova solidarizohej fuqishëm me Amerikën e goditur nga sulmet terroriste të para 22 viteve – 11 Shtatorit 2001.

Atëherë media raportonte se, e gjithë Prishtina ishte në Sheshin Nëna Terezë në shenjë solidariteti me Popullin Amerikan dhe duke dënuar sulmet terroriste kundër Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Amerikë, ne jemi me ty – ishte motoja kryesore e pankartave.

Shumë nga qytetarët, që kishin dalë në sheshe e rrugë për të përkrahur Popullin Amerikan dhe për të protestuar kundër terrorizmit që i goditi SHBA-të, ishin mbështjellë me Flamurin Amerikan.

Manifestime solidariteti dhe protesta kundër terrorizmit u mbajtën edhe në qytetet tjera të Kosovës si në Ferizaj, Prizren, Mitrovicë, Pejë, Gjakovë, Gjilan etj. Pjesëmarrja e popullatës edhe në këto qytete ishte e madhe.

Presidenti historik i Kosovës, Ibrahim Rugova, i cili ndodhej për një vizitë në Kanada, me rastin e sulmeve kundër SHBA-ve, Presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Xhorxh Bush, i dërgonte këtë telegram:

I nderuari President,

Me rastin e sulmit mbi Qendrën Tregtare në Nju Jork dhe mbi Pentagonin, drejtuar kundër civilëve dhe fuqisë Tuaj, pranoni simpatinë time dhe të Popullit të Kosovës, i cili këtë tragjedi po e jeton me dhembje dhe në zi.

E dënojmë këtë sulm dhe jemi të bindur se të gjithë ata që bëjnë akte terrori dhe horrori kundër civilëve dhe fuqisë Tuaj dhe kundër njerëzimit, duhet të ndalen.

Në këto momente të rënda, jemi së bashku me Ju dhe me Popullin Amerikan, që së bashku me aleatët Tuaj ia sollët lirinë Kosovës.

Jemi të bindur se Ju do të mendoni një strategji të re të mbrojtjes për SHBA-të dhe për miqtë Tuaj e për botën e lirë demokratike.

Juaji sinqerisht,

Dr.Ibrahim Rugova

GAZETA RILINDJA ME KRYETITULLIN NË BALLINË “SULM TERRORIST NË SHBA” NË TË GJITHA FAQET E SAJ – E TËRA I KUSHTOHEJ NGJARJES TRONDITËSE DHE ZHVILLIMEVE E REAGIMEVE PAS SAJ

Në 11 Shtator 2002 Televizioni i Kosovës dhe televizionet e tjera nacionale e lokale janë kyçur drejtpërdrejt në rrjetin amerikan CNN me përkthim simultan për të përcjellë raportimet për sulmet terroriste në Amerikë.

Poashtu gazetat e përditshme të Kosovës shkruanin gjerësisht.

Gazeta tradicionale e Kosovës “Rilindja” me kryetitullin në ballinë “Sulm terrorist në SHBA” dhe me dënim të fuqishëm të sulmit e me shumë mesazhe solidarizimi me Shtetin e Popullin Amerikan botonte shkrime e fotografi në të gjitha faqet e saj – e tëra i kushtohej ngjarjes tronditëse dhe zhvillimeve e reagimeve pas saj.

Gazeta “Bota Sot” në gjerësinë e tërë faqes së parë kishte titullin “Seri aktesh terroriste kundër Shteteve të Bashkuara të Amerikës, supozohet për mijëra të vrarë”.

Gazeta “Koha Ditore” në faqen e parë shkruante në kryetitull “Në Nju Jork sulmohet civilizimi botëror”.

Gazeta “Zëri” në ballinë kishte titullin kryesor “Sulm terrorist kundër Amerikës”.

Gazeta “Kosova Sot” kryetitull kishte “Terrroristët sulmojnë Amerikën”.

Të gjitha gazetatat e Kosovës botonin shumë shkrime e fotografi në ballina e faqe të brendshme.

HOMAZHE TE PLLAKA PËRKUJTIMORE “KOSOVA KUJTON”

Sot në Prishtinë Kryeministri i Republikës së Kosovës Albin Kurti, Zëvendëskryeministrja Donika Gërvalla dhe Zëvendësambasadorja e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë Alyson Grunder kanë bërë homazhe dhe kanë vendosur kurorë me lule tek pllaka përkujtimore “Kosova kujton”, me rastin e 22-vjetorit të sulmeve terroriste në SHBA. Në 11 Shtator 2019 në Kosovë është zbuluar obelisku i ngritur në oborrin e Qeverisë kushtuar viktimave të sulmit të 11 Shtatorit 2001 në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

PRESIDENTJA OSMANI: 11 SHTATORI I VITIT 2001 NDRYSHOI RRJEDHËN E HISTORISË PËRGJITHMONË

Presidentja e Republikës së Kosovës Vjosa Osmani ka shkruar:

11 shtatori i vitit 2001 ndryshoi rrjedhën e historisë përgjithmonë.

Sot, krahas aleatëve tanë amerikanë, nderojmë 3 mijë viktimat e sulmeve terroriste kundër Shteteve të Bashkuara të Amerikës, ndërsa riafirmojmë përpjekjet tona të çdoditshme në mbrojtje të lirisë e demokracisë, vlera të cilat definojnë miqësinë dhe partneritetin tonë të përhershëm.

Aleks Buda – “Arbitër Elegantum” i debateve historike

September 9, 2023 by s p

Dr. Dorian Koçi/

Përvjetori i lindjes të historianit të njohur dhe “arbiter elegantum” i debateve historike për etnogjenezën e shqiptarëve, Aleks Buda. Vlen të përmendet kontributi i tij për rikonsiderimin historisë së mesjetës arbëre por edhe lidhjes mes ilirëve e arbërëve nëpërmjet kulturës së Komanit.

Kultura e Komanit, thotë Profesor Buda është një hallkë elokuente e kontinuitetit midis banorëve të lashtë dhe vazhduesve arbër; një kulturë me shtrirje kohore që nga shekulli i VII deri në shekullin e IX dhe me një shtrirje territoriale mjaft të gjerë nga alpet shqiptare deri në brigjet jugore të detit Adriatik e në luginën e Vjosës. Kultura e Komanit ishte një kulturë e një popullsie qytetare e fshatare, bregdetare e malore, më rrënjë në traditën antike dhe me novacione, me elementë të trashëguara nga kultura ilire halshatiane e hekurit dhe nga kultura provinciale romake e paleobizantine, ku elementët sllave nuk figurojnë veçse si elementë të izoluara dhe jo si një kulturë kompakte.

Po kështu Profesor Buda mbrojti me pathos karakterin e shtresave sociale mes popullsisë arbëre duke hedhur poshtë teza që shpesh herë riciklohen dhe në të sotmen që i konsideronin arbërit një” popull barinjsh e që rronin në kalibe. “.Dokumentat flasin thotë Profesor Buda për një shoqëri të diferencuar feudale me origjinë shqiptare, siç janë arhondët e Arbërit që mbajnë titujt e lartë të hierarkisë feudale bizantine si panhypersevastë, ata “nobli viri”, kontë, baronë, prelatë, burgencë, ato bashkësi fshatare të cilat sundimtarët bizantinë, anzhuinë etj, i cilësojnë si “burra fisnikë shqiptarë” me emrat e tyre etnikë karekteristikë.

Prishtina do të jetë organizatore e Lojërave Mesdhetare 2030

September 9, 2023 by s p

Pas përzgjedhjes me shumicë votash të Asamblesë së Përgjithshme të Komunitetit Ndërkombëtar të Lojërave Mesdhetare që këto lojëra të organizohen në Prishtinë, Kryetari i Kryeqytetit, Përparim Rama e quan një lajm fantastik jo vetëm për Prishtinën por për gjithë Republikën e Kosovës.

“Ky është lajm fantastik mbasi këto lojëra Mesdhetare do të jenë ngjarje e madhe sportive për krejt Kosovën.

Për zhvillimin e ngjarjeve sportive të 24 disiplinave garuese, do t’i përdorim terrenet e sallat sportive edhe në Gjakovë, Pejë, Ferizaj, Podujevë, e Mitrovicë. Kurse me zhvillimin e garave detare në qytetin e Durrësit, nëpërmjet një partneriteti tejkufitar mes shteteve, që po ashtu do të dëshmohet për herë të parë në historinë e Lojërave Mesdhetare, do t’i shndërrojmë ato në një festë të madhe sportive për krejt kombin tonë. Lojërat Mesdhetare – Prishtina 2030 janë arritje e madhe për Prishtinën, fitore e madhe për Kosovën dhe Festival i madh sportiv dhe jo vetëm për mbarë kombin shqiptar” – ka deklaruar kryetari Rama.

Kryeqyteti do të bashkëpunojë me të gjithë aktorët, për të ndërtuar infrastrukturën e nevojshme sipas standardeve.

Kryengritja e Postribës 1946, lëvizja e parë antikomuniste në Europën Juglindore

September 9, 2023 by s p

Bujar Leskaj/

9 shtatori 1946 shënon një nga ngjarjet më të rëndësishme të përballjes së shqiptarëve me instalimin e diktaturës komuniste.

Si sot 77 vjet më parë, në Postribë u organizua kryengritja e parë antikomuniste në vend dhe në Europën Juglindore.

Kryengritja u zhvillua në rrethanat politike të krizës së marrëdhënieve të regjimit komunist me SHBA-në dhe Britaninë e Madhe. Ajo u bë ditët kur po zhvillohej konferenca e paqes në Paris (29 korrik – 15 tetor 1946), në të cilën SHBA-ja deklaroi se nuk do ta njihte qeverinë komuniste të Enver Hoxhës.

Kryengritja e Postribës ka vlera të padiskutueshme gjeopolitike, politike, sociale dhe qytetare. Ajo ishte lëvizja e atyre që nuk besuan kurrë tek komunizmi internacionalist shqiptar.

Megjithëse nuk ia arriti qëllimit, ajo do të mbetet përgjithmonë një simbol i qëndresës nacionaliste kundër komunizmit.

-U arrestuan rreth 200 persona

-U pushkatuan pa gjyq 33 persona

-U pushkatuan me gjyq: 5 persona

-U dogjën nga regjimi pas ngjarjes: 33 shtëpi

-U arratisën: 69 persona

-U zhvilluan 5 procese të mëdha gjyqësore e disa të tjera më të vogla, ende të paidentifikuara të gjitha. Në këto procese u përfshinë edhe shumë persona që nuk kishin lidhje me ngjarjen, por thjesht ishin antikomunistë.

Është në nderin tonë, që sot të të kujtojmë e të përulemi me veneracion martirët e Postribës.

Të përulemi përpara kalvarit e dinjitetit të treguar nga antikomunistët e vërtetë!

Lavdi të përjetshme martirëve të Postribës!

SHTËPIA ME GJETHE

September 9, 2023 by s p

Visar Zhiti/

Takimi u bë në “Shtëpinë me gjethe”. E dija ç’ishte ai muze në Tiranë, kishte një hije të zymtë për mua dhe një mister tragjik që s’i kishte ikur a nuk do t’i ikte kurrë. Sigurimi i tmerrshëm i Shtetit aty bënte përgjimet me aparatura të sofistikuara e të shtrenjta për vendin, aq shumë të varfër, të mbyllur e me diktaturën më të ashpër në Europë. Po aty janë bërë dhe tortura, thyerje kockash e zhdukje të kundërshtarëve, kështu e dija dhe e kisha të veshtirë të shkoja. Po tani kjo vilë në qendër të Tiranës vizitohet nga turistë të shumtë dhe quhet “Shtëpia me gjethe” prej gjetheve të shumta të bimëve kacavjerrëse që mbulonin fasadën. Po aty kacavjerren dhe kujtime të rënda të Shqipërisë. Kishte qenë dikur maternitet, e konfiskoi shteti i diktaturës dhe nga shtëpi e lindjes e bëri shtëpi të vdekjes.

Të shkoja a të mos shkoja? Po kjo ishte dhe sfida jonë si një ish i burgosur…

Më kishin ftuar një grup ekspertësh të Fondacionit “Santagata” në Torino, – fitues i garës së organizuar nga “Cultural Heritage without Borders – Albania” për Planin e menaxhimit të burgut Spaçit, tashmë i rrënuar, se si ai të shndërrohet në një muze.

Takim i vështirë, po mendoja, por dhe interesant, me interes më saktë, për kujtesën kolektive.

Më pritën Odise Zoto, arkitekt në Tiranë, Etleva Demolli, drejtoreshë e Muzeut “Shtëpia me gjethe” dhe italiania Giulia Avanza, manaxhuese në projektetet ndërkombëtare.

– Jemi në fazën e tërheqjes së mendimit të grupeve të interesit, – më thanë.

Biseda shkoi mjaft mirë, me ide dhe kujtime, degjonim me vëmëndje njëri-tjetrin, Spaçi – muze, së pari të shpalosë të vërtetën e tij të tmerrshme, – thashë, – si një Aushvic, pra, të bëhet siç ishte, në tërësi është e pamundur, por në pjesët kryesore, më të qenësishme dhe në anë, “jashtë rrethimit” të këtë atë, le ta quajmë “Qendrën Kulturore”, muze objektesh, bibliotekë, hotel, ku të mund të rrinë vizitorë a pelegrinë, studiues, artistë, etj, etj.

Edhe Italiania Giulia mbante shënime, kishte një kërshëri të dhembshur, një si zbehje dhe qendrim, qendrim të hapur ndaj së keqes, kurse ne, shqiptarët, dukeshim si të mësuar me të. Giulia kishte me vete, “Sulle strade dell’inferno”, librin tim të Spaçit, “Rrugët e ferrit” dhe deshi një autograf. Teksa firmosja, u kujtova për një çast se kjo po ndodhte në “Shtëpinë me gjethe”, plot me aparatura përgjimesh të Sigurimit të Shtetit, sidomos ndaj të huajve, anbasadave dhe një italiane si një denoncim të madh kishte sjellë pikërisht mbi ato tryeza një burgologji, atë te Spaçit dhe bisedonte me një nga të dënuarit e atyre, që, sikur ta sillnin sado pak ndërmend ata, persekutorët, se do të vinte një ditë e tillë, o do të duhej të vrisnin veten apo t’u binte të fikët apo… jo, jo, asgjë e tillë s’ndodhi. Ata janë prapë… ashtu… dhe ky muze më shumë është i tyre, – i thashë drejtoreshës, kur na ftoi ta vizitonim, – tregon se si punonin ata, inteligjencia e tyre, po duhet dhe simetria, si qendruan dhe u përballën shqiptarët me përbindëshin e së keqes dhe pati kundërshtarë të mëdhenj, martirë e heronj. Prandaj duhet Spaçi tani, madje sa më shpejt, jemi vonë…

Më tronditi “dhoma e emrave”, kështu po e quaj, një dhomë e errët me të katër faqet e mureve plot me emra, deri lart në tavan, emra, emra, emra, të dënuarit të gjithë, të pushkatuarit, e prapë s’janë të gjithë, – na tha drejtoresha. Në mes të dhomës ishte një shkallë, që të ngjitëshe, të gjeje emrin që doje se ato dukeshin sikur shkonin lart, deri në qiell.

– Ja, dhe emri yt, – tha drejtoresha.

Gjeta dhe emrin e xhaxhait tim të pushkatuar, ja dhe i gjyshit të bashkëshortes, Edës time, emra, emra, emra. Janë jetë të gjitha, të ndërprera, të vrara.

Kur dola, ndjeja lodhje dhe hutim. Sikur të kisha dalë nga një hetuesi e rëndë. Por këtë radhë e kisha marrë unë në pyetje hetuesin… shtetin.

Nëpër gjethe gjithkund lexoja emra…