Archives for December 2023

Botohet në Kosovë libri publicistik i Ramiz Mujajt, “Diellin nuk lind vetëm në Rugovë”

December 8, 2023 by s p

DOKUMENTARJA DHE ARTSITIKJA

TË SINTETIZUARA NË NJË LIBËR

Në vend të parathënies për librin e Ramiz Muajajt “Dielli nuk lind vetëm në Rugovë”

Besim Muhadri

Ramiz Mujaj vjen me librin e tij “Dielli nuk lind vetëm në Rugovë”, që është edhe libri i tij jetësor. Në këtë libër autori ka përmbledhur një jetë të tërë veprimtarie dhe krijimtarie, të zhvilluar brenda një periudhe pothuajse pesëdhjetëvjeçare e mbase edhe më gjatë. Me një fjalë, këtu përfshihet tërë jeta e tij në Kosovë dhe Amerikë, ku jeton tash e dyzet vjet.

Ramiz Mujaj ka një biografi të bujshme, në të cilën përmblidhet aktiviteti i tij letrar, publicistik dhe atdhetar. Autori e ka konceptuar librin e tij në tri periudha jetësore, ku secila ka karakteristikat e veta, që janë të ndërlidhura në mënyrë ciklike. Autori flet për jetën, për familjen e tij të ngushtë dhe të gjerë, por flet edhe për punën e tij krijuese, publicistike dhe veprimtarinë e tij të palodhshme atdhetare, që ai e ka zhvilluar qoftë në Kosovë, qoftë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ku jeton që nga viti 1986.

Fokusi i Ramiz Mujajt në këtë libër është i përqendruar në tri fusha: Në ata atdhetare, në atë krijuese dhe në atë humanitare. Një pjesë të madhe të librit ai i kushton veprimtarisë së tij në Shoqatën Panshqiptare “Vatra”, në të cilën ai vepron tash më shumë se tridhjetë vjet. Periudhat e jetës së Ramizit, krahas fatit dhe peripecive të tij jetësore personale, janë të ndërlidhura me fatin e Atdheut. Kudo që të lexojmë, shohim se Ramizi ka qenë dhe vazhdon të jetë shumë i përkushtuar edhe ndaj familjes, gruas dhe fëmijëve. Natyrisht se në këtë kontekst, ai nuk ka lanë në asnjë moment anash as vendlindjen e tij të dashur dhe heroike, Rugovën. Këtë e shohim në kontributin e tij dhe të bashkëvendësve të tij Rugovanë në formimin dhe zhvillimin e Shoqatës “Rugova”, të Ansamblit autokton “Rugova”, përmes të cilës Shoqatë ai sheh jo vetëm kujtimin krenar për vendlindjen, por edhe për ruajtjen e vlerave dhe të traditave kulturore autoktone kombëtare.

Ëndrrat e tij jetësore ishte të shihte “Vatrën”, siç shprehet ai, të kolosëve Noli-Konica, për të cilën para se të vinte në Amerikë kishte dëgjuar përmes librave dhe profesorëve që kishin folur për të kur ai ishte nxënës dhe student në Kosovë. Interesimi i tij për të “prekur” “Vatrën” ishte këmbëngulës që në ditët e para të kalimit përtej Atlantikut dhe të vendosjes së tij me familje në Amerikë. Dëshira dhe ëndrra e tij u realizua dhe që nga ajo ditë ai nuk rreshti së punuari dhe vepruari për “Vatrën”, të cilën ai nuk e gjeti siç kishte dëgjuar në libra e siç dëshironte ta shihte. Mirëpo, vullneti i tij, i vëllezërve të tij dhe të shumë veprimtarëve të tjerë, bëri që “Vatra” të ringjallej dhe të hapëronte drejt rimëkëmbjes së saj, bashkë me gazetën e saj “Dielli” për të cilat Ramizi nuk kurseu as mundin e as dijen. Natyrisht se gjatë këtyre viteve ai do të ballafaqohej me situata jo të mira, të cilat do t’i shohim të shpërfaqura përmes rrëfimeve dhe reagimeve intelektuale të Ramizit, qoftë në shtypin e kohës, qoftë edhe përmes debateve të ndryshme. Të gjitha këto do t’i shohim në faqete e këtij libri.

Ramiz Mujaj në asnjë moment nuk la anash shqetësimet e tij për Kosovën, të cilën kur emeigroi në Amerikë e la në një robëri dhe shtypje të rëndë. Situata në atdheun e autorit sa vinte e rëndohej dhe do të vinin vitet ’90 të shekullit të kaluar, ku shpërtheu edhe lufta për liri. Ramizi, bashkë më shumë veprimtarë të tjerë atje në Amerikë, nuk qëndruan duarkryq. Prandaj iu rrek e iu rrekën punës dhe organizimit, qoftë përmes tubimeve të ndryshme anekënd Amerikës, për ta sensibilizuar çështjen e Kosovës në arenën ndërkombëtare që kalonte përmes miqve tanë të përhershëm amerikanë. Në vitin 1998, kur shpërtheu lufta në Kosovë, Ramiz Mujaj dha kontributin e tij të çmuar, qoftë në aspektin material, qoftë në gatishmërinë e tij për të shkuar në Kosovë. Të gjitha këto përpjekje dhe kontribute Ramiz Mujaj i ka përshkruar bukur dhe realisht në faqet e këtij libri.

Ramiz Mujaj është poet dhe piktor, njëkohësisht. Në poezitë dhe në pikturat e tij, të llojit dhe stilit të veçantë, në brumin e tyre, krahas aspektit artistik të admiruar, kanë atdheun dhe figurat kombëtare, të cilat ai arrin t’i përjetësojë në mënyrën e vet të duhur.

Libri, krahas teksteve të fuqishme, është i shoqëruar edhe me fotografi të shumta, që janë një aspekt tjetër dokumentues për ato që flet dhe i prezanton para lexuesit. Prandaj, libri “Dielli nuk lind vetëm në Rugovë”, është një libër sa personal, aq edhe përgjithësues. Sa dokumentues, aq edhe artistik, brenda të cilit shkrihet shpirti i artistit dhe i atdhetarit njëkohësisht.

CILA ËSHTË VLERA E KUJTIMEVE TË ISMAIL QEMAL VLORËS

December 8, 2023 by s p

Prof.Milazim KRASNIQI/

Ata që i kanë lexuar me vëmendje kujtimet e Ismail Qemal Vlorës, kanë më shumë shans të kuptojnë pse pikërisht ishte ai themeluesi i shtetit shqiptar. Kanë shans të kuptojnë se ai me decenie ishte i formuar që të bëhej një udhëheqës i madh. Kanë shans të kuptojnë se dy vlera i kishte të jashtëzakonshme: pasionin për punë dhe guximin kokëkrisur. Me punë ai u dallua dhe u imponua si njeri i suksesit, kudo ku u gjend. Me guxim bëri që edhe armiqtë ta respektonin. Në të vërtetë, guximi i tij ishte përtej çdo konvencioni politik të asaj kohe: ai nuk ishte vetëm opozitar ndaj sulltan Abdylamidit e xhortuqve, po ndaj gjithë trashëgimisë absolutiste të sundimit osman, sepse Ismail Vlora ishte politikan me bindje liberale. Duke qenë bashkëpunëtor dhe mik i reformatorit të madh, Mit’hat pashës, pas vdekjes së tij, Ismail Vlora u bë simbol i lëvizjes liberale në Shtetin Osman. Prandaj e pranuan si burrështetas dhe lider të shquar oborret mbretërore të Fuqive të Mëdha të Evropës. Qeveritarë e diplomatë të shumë anglezë, gjermanë, austro-hungarezë, italianë, etj., besuan se ai idetë liberale i kishte bindje, i kishte botëkuptim, prandaj e kishin referencë.

Duke e pasur atë staturë të politikanit të madh liberal, të besueshëm e të parashkikueshëm, kur erdhi puna për fatin e Shqipërisë, ai u etiketua si autoritet pas të cilit duhej t’i shkonte historia shqiptare. Pa besimin në kredencialet e tij liberale, puna mund të shkonte shumë më keq se sa që shkoi edhe në aktin e themelimit të shtetit (mund të mos proklamohej fare!) e edhe në Konferencën e Londrës. Në fakt, Ismail Qemal Vlora ishte një lloj garancie për pavarësinë e një shteti të ri, i cili kur u shpall dhe kur u pranua në Konferencën e Londrës, de fakto nuk ekzistonte. Faktikisht ekzistonte vetëm besimi në seriozitetin dhe konsekuencën e themeluesit të atij shteti. Mbi atë besim të akterëve vendimmarës, filloi ekzistenca e shtetit shqiptar. Pra, nga leximi i kujtimeve të tij mua më rezulton se përgatitja e tij e gjatë në beteja të rënda politike në Shtetin Osman, duke mbetur konsekuent i ideve liberale, e përgatiti që të bëhej themeluesi i shtetit shqiptar. (Kjo nuk ia zvogëlon as nuk ka pse ia fshehtë edhe gabimet që në kontekste të ndryshme ka bërë, gjatë asaj karriere të stuhishme politike.)

Historianët kanë bërë lloj-lloj interpretimesh për personalitetin dhe rolin e tij. Por askush më mirë se sa ai vetë nuk e ka ditur të vërtetën për të. Prandaj unë më shumë i besoj rrëfimit të tij se sa intererpretimeve të historianëve. Rrëfimi i tij është i rëndësishëm për ta kuptuar, së paku pjesërisht, anën e padukshme të fateve historike të kombeve e shteteve: kur Zoti u ofron mundësi shpëtimi, u mundëson njerëzve adekuatë të dalin në ballë të punëve. Në rastin e themelimit të shtetit shqiptar, nuk gjej shpjegim tjetër. Shqiptarët ishin një komb në proces formimi, me përçarje evidente fetare e krahinore, me rrethim tërësisht armiqësor, me moskuptim të hidhur nga qeveria xhonturke, me skepticizëm të Fuqive të Mëdha, pra, me të gjitha rrethanat të pavaforshme. I vetmi favor në atë realitet ishte dalja e Ismail Qemal Vlorës në ballë të punës. P. S. Lexojini kujtimet e Ismail Qemal Vlorës! Merrni vesh!

“Vizita”

December 8, 2023 by s p

Zija Vukaj*/

Vepra “Vizita”, realizuar nga trupa e teatrit “Migjeni”, i dha një shkëlqim të merituar dramaturgjisë shqiptare, lindur në këtë qytet të lashtë, që quhet Shkodër, falë punës mjeshtërore të një grupi individësh të talentuar, idealistë, dashamirës të artit dhe të traditës që u krijua prej brezash të tërë. Këtij idealizmi iu bashkua edhe fisnikëria, profesionalizmi dhe përkushtimi i regjisorit italian Davide Iodice, tashmë një artist me famë evropiane.

Vepra “Vizita” është marrë nga romani i autorit britanik Herbert George Wells “Vizita e mrekullueshme” dhe është kthyer në tekst dramatik nga Fabio Pisano.

Gjeneza e kësaj “drame”, është romani fantastik me elementë satirikë i vitit 1895, i autorit Wells, të ashtuquajturit babai i romanit fantastiko- shkencor, që ka si protagonist një figurë engjëllore, që në mënyrë misterioze gjendet në Anglinë e fundit të Tetëqindës.

Një ëngjëll shfaqet në Anglinë e jugut si një zog i madh me pupla të ylberta dhe i plagosur në njërin krah nga prifti i fshatit që kishte dalë për gjah. Prifti pastaj kujdeset për të, duke e kuptuar se ishte një engjëll që kishe ardhur nga bota e ëndrrave dhe nuk i njihte fare sjelljet dhe zakonet e vendit.

Engjëlli shihet me sy të keq nga banorët e fshatit qoftë për mënyrën e sjelljes nga “fisnikët”, qoftë për tiparet femërore; cilësohet edhe si i çmendur dhe socialist

Për sjelljen e keqe të engjëllit prifti urdhërohet ta përzërë brenda një jave; pastaj shtëpia e priftit merr zjarr dhe engjëlli bie brenda shtëpisë në flakë për të shpëtuar shërbyesen. Tregimi mbyllet me një epilog tragjik.

Pa bërë asnjë interpretim, duhet kujtuar shprehja e urtë popullore: “Kush kërkon, gjen”. Si erdhi në fokusin e teatrit “Migjeni” dhe në syrin e spektatorit shqiptar kjo vepër? Duke pyetur, morëm vesh përpjekjet e drejtores së atëhershme Rita Gjeka për të kërkuar në arsenalin e dramaturgjisë vendase e botërore, që të gjallëronte e të pasuronte repertorin e “Migjenit”. Në këtë përpjekje Rita ra në kontakt me veprën, autorin e dramatizimit të romanit të Wells- it dhe sidomos me regjisorin Iodice. Puna filloi rreth një gjysmë viti më parë dhe rezultati u kurorëzua, në fundin e këtij nëntori.

Pavarësisht se vepra është shkruar në tjetër kohë dhe për të tjera shoqëri e realitete, ajo ngjan se është shkruar vetëm për Shqipërinë dhe shqiptarët e tranzicionit të pafund të pas viteve nëntëdhjetë.

Vlerësimi:

“Vizita”, shpallet fituese e tre çmimeve në Festivalin Teatror “Moisiu”.

“Shfaqja më e mirë”

“Muzika më e mirë”

“Skenografia më e mirë”;

dhe kjo flet shumë. Mbi këtë vlerësim mund të ngrihen argumente pa fund. Po të analizohej, do të duhej një trajtim shumë sinkretik si vetë teatri, ku do të flitej së pari për tekstin, natyrën utopike dhe distopike të letërsisë së asaj kohe, që mbetet e tillë edhe sot, për tejkohësinë dhe universalitetin e gjithanshëm të një vepre që është shkruar nga një autor me përmasa globale, për të zbritur pastaj te puna e palodhur e regjisorit, tek vetitë e larta të trupës së aktorëve, tek rreptësia dhe disiplina e punës dhe, mbi të gjitha, tek dashuria e artistëve për të bërë art. Një art, që në të njëjtin plan me funksionet e tij estetike, ka edhe humanitetin, idealizmin, qytetarinë dhe vizionet e së ardhmes. Tjetër punë pastaj do të duhej, për të analizuar inxhinjerinë regjisoriale, dhuntitë e aktorëve, profilet e tyre të vyera, plastike dhe të papërsëritshme, ndërtimin e skenografisë, përzgjedhjen e muzikës etj., pa shkuar tek fuqia që ka kjo vepër e realizuar, për të tërhequr në meditim dhe për të provokuar intelektin e çdo spektatori.

*Shënime për shfaqjen “Vizita”- (Mbresa nga shqipërimi i saj dhe ndjekja nga ana ime si spektator në teatër).

KARL GURAKUQI: MJESHTËR I SHQIPES

December 8, 2023 by s p

Mik dhe bashkpuntor i Avni Rrustemit

Nga Frank Shkreli

A person standing at a podium with a flag behind him

Description automatically generated with medium confidence

Karl Gurakuqi - Alchetron, The Free Social Encyclopedia

Profesor Karl Gurakuqi

24 Mars,1895 – 6 Dhjetor,1971

Profesor Karl Gurakuqi ka ndërruar jetë më 6 dhjetor, 1971, jashtë Atdheut dhe larg Shkodrës së tij të dashur – ashtu siç ishte dhe është gjithnjë fati i të mërguarve shqiptarë anti-komunistë – sepse Atdheu i tyre i lindjes nuk i donte brenda gjatë regjimit komunist, ashtu të klaisifikuar si tradhëtarë dhe armiq të vendit e të popullit të vet. Por siç duket as sot, 30-vjet më vonë, në të ahtuquajturin tranzicion “post-komunist”, shkrimtarë e letrarë si Karl Gurakuqi, nuk janë të mirëpritur. Emrat, veprat dhe kontributet e tyre, vazhdojnë të jenë edhe sot, jo të ndaluara krejtësisht, por të harruara dhe të anashkaluara, ashtu siç ishin sa ishin gjallë dhe në kulmin e veprimtarisë së tyre. Ma merr mendja se po të pyetën studentët shqiptarë në Tiranë ose Prishtinë sot, se kush ishte Karl Gurakuqi, njëri prej këtyre të intelektualëve shkodranë rë harruar, kam drojë se nuk do çonte kush dorën. Po kush ishte ky “ashik” shkofran, i dashuruar pas gjuhës Shqipe dhe cilat ishin kontributet e tija gjuhësore dhe jo vetëm? Kush ishte Karl Gurakuqi?

Duke pasur si burim revistën “Shëjzat” të Ernest Koliqit, (“Shëjzat”-10-12, 1971) — njëri prej bashkthemeluesve dhe bashkpuntor i të cilës ishte vet Karl Gurakuqi qysh prej vitit të parë të botimit të kësaj reviste të famshme, njëri prej tre shtyllave kryesore të “Shejzave (së bashku me Ernest Koliqin dhe Martin Camajn) dhe bashkpuntor pa ndërprerje i mikut të tij të ngusht dhe botuesit Ernest Koliqi, jo vetëm në mbajtjen gjallë të kësaj reviste ndër vite. Por, Karl Gurakuqi ishte më shumë se kaq. Megjithë hipokrizinë dhe pandershmërinë intelektuale – nga qarqet akademike dhe universitare shqiptare — që ushtrohet sot ndaj tij dhe shumë të tjerëve si ai, në përvjetorin e vdekjes së tij (me 6 Dhjetor, 1971), po sjellim, modestësisht, disa të dhëna informative për jetën dhe veprimtarinë e Karl Gurakuqit –me qëllim për të hedhur sadopak dritë mbi kontributin e këtij mjeshtri të madh të gjuhës shqipe, ndonëse i mërguar për dekada.

Karl Gurakuqi ka lindur në Shkodër me 24 mars 1895. Ka ndjekur mësimet fillore e të shkollave të mesme po në atë qytet ndër Etërit Françeskanë. Maturën klasike e ka kryer në Salzburg të Austrisë, ndërsa studimet filozofike ka bërë në Graz. Me të kthyer në Shqiëri pas studimeve, Karl Gurakuqi shërbei vazhdimisht në fushën e arsimit kombëtar ç’prej vjetit 1917 e deri me 1944. Ngjarjet e njohura e detyruan Gurakuqin që pas Luftës së II Botërore të merrte rrugët e mërgimit, si shumë bashkombas të tij intelektual të Shqipërisë të cilët kundërshtuan regjimin e imponuar sllavo-aziatik komunist të merrte rrugët e mérgimit. Pas disa endjeve në vende té ndryshme, u thirr e gjet mikpritje né Palermë nga intelektuali i njohur arbëresh i asaj kohe, i ndjeri Rozolin Petrotta — një Arbresh ky zêmërmadh që gjatë jetës së vet u përpoq me mendë e me shpirt pér lartësimin e vlerave të shqiptarizmit. Në Universitetin e kryeqytetit të Sicilisë, fillimisht, krahas me Papa Gàetan Petrotta-n e mandej me albanologun e famëshëm At Zef Valentinin, Karl Gurakqui vazhdoi në atë universitet punën gjuhësore dhe kulturore shqipe. “Arsimi kombëtar i detyrohet shumë kétij Lavruesi të palodhëshëm të gjuhës shqipe dhe me arsye mund të njihet njëri ndër themeluesat kryesorë të aparatit shkollor në Shqipëri dhe një prej ndër atyre veprimtarëve të mëdhej që në pak vjet e ngjiten popullin shqiptar në një shkallë të pamenduar arsimore, prej një gjëndjeje mesjetare, në të cilën e kishin plandosur fatkeqsitë historike”, ka shënuar miku i tij i ngushtë, Ernest Koliqi me rastin e kalimit në amshim të Karl Guraluqit në Dhjetor të vitit 1971.

Në biografinë e botuar me atë rast në revistën Shëjzat, thuhet se veprimtaria e Karl Gurakuqit si shkrimtar është zhvilluar gjërësisht, në shumë degë diturie. Shkrimtar tërheqës, përkthyes i qartë e i përpikët nga latinishtja, gjerma-nishtja e italishtja. Drejtor i së përkohëshmes (Agimi, 1920-22, Revista Pedago- gjike 1925-27, Mësuesi 1928, Shkolla Kombtare 1938), e tjera. Bashkëpuntor i çmuar i revistave më të njohura të kohës, në Shqipërinë e para komunizmit. Gurakuqi është shquar gjatë jetës së tij, sipas biografisë së tij zyrtare botuar në revistën Shëjzat, sidomos në shtjellim të argumentave gjuhësorë e letrarë. Të shumta janë botimet e tija shkollore që u përdorën gjatë 20- e sa viteve ndër shkollat shqiptare të kohës. Aty thuhet se Karl Gurakuqi “mund të njihet me të drejtë si një ndër themeluesit e të së përkohëshmes s’on’é, “Shèjzat”, shtyllat e së cilës ai i pasuroi me syzime të vlefshëme. Përveç botimeve sa ishte në kulmin e veprimtarisë së tij letrare dhe akademike, Karl Gurakuqi, thuhet se, ka lënë shkrime të pabotuara, ndër të tjera: një ditar me radhitje ngjarjesh të dobishme për historinë kulturore e shoqërore të Shqipërisë dhe të shqiptarëve, si dhe studime gjuhësore të ndryshme. Por vepra kryesore — gati për botim – mbetet, sipas biografisë zyrtare, “Fjalori” ku ai derdhi, tërë jetën, mundìn hulumtues e shoshitës në shumë fushë leksikore e frazeologjike. (Burimi: “Shëjzat” -10-12, 1971).

Për hollësi të tjera mbi jetën dhe veprimtarinë e Karl Gurakuqit mund të lexoni shënimin nga Profesor — Arkiva Digjitale Shqiptare · Karl Gurakuqi (Shkodër, 24 mars 1895 – Bressanone 6 dhjetor 1971) · Arkiva Digjitale Shqiptare (adsh.al), ku ndër të tjera thuhet se Karl Guraluqi ka qenë mik dhe bashkpuntor Avni Rrustemit dhe shoqërive demokratike të kohës. Në vitin 1921, sipas Profesor Romeo Gurakuqit, Karl Gurakuqi ka qenë bashkthemelues me Avni Rrustemin dhe të tjerë i Federatës “Atdheu” në Vlorë, në të cilën Karl Gurakuqi ka shërbyer si Sekretar i Përgjithshëm i saj.

Atë ditë të 6 Dhjetori, 1971, zhdukja e Mjeshtrit të shqipës, Karl Gurakuqit, miku dhe bashkpuntori i tij i ngusht –Ernest Koliqi do të shkruante se me humbjen e Karl Gurakuqit, “Na të Shêjzave me vdekjen e Karlit mbesim pa nji Bashkëpun-tuer dorës parë, besnik të patundun. Gjuha shqipe humbë nji lavrues që ia zbuloi asaj fuqinë e hirin shprehës. Bota shqiptare vorfnohet nga zhdukja e nji qytetari që e nderonte me sjellje fisnike, e pasunonte dhe e urtësonte me nji përvojë të gjatë kombtare edhe e edukonte mâ tepër se me fjalë, me prirje të butë të natyrëshme e cila ndikonte gjithmonë e gjithëkund, frymë harmonizimi shoqnuer e vëllaznije kombtare…Në kuvendim me tê, kishte njeriu përshtypjen që Ai mendonte se për kurrnji send në botë s’ia vlen barra qirân, m’u tra-zue. Vetëm nji gjâ për të ishte absolutisht serjoze: gjuha shqipe. Hoka mbi gjuhë shqipe nuk bârte”, Karl Gurakuqi, sipas Ernest Koliqit. “Shqipja për Të ishte gjâ shêjte. Karli qe Ashik i shqipes. Shqipen e adhuronte, e dashunonte me përkëdhelje si t’ishte nji Vashë e bukur. Asaj ia kushtoi jetën — ajo qe pësimi e gëzimi i Tij. Ajo ka me ia ruejtë emnin deri vonë në mote t’ardhëshme”, ka përfunduar Ernest Koliqi komentin e tij me rastin e kalimit në amshim të mikut të tij besnik, Karl Gurakuqit me 6 Dhjetor, 1971.

Fjalët e Ernest Koliqit për Karl Gurakuqin, se Shqipja “ka me ia ruejtë atij emnin deri vonë në mote t’ardhëshme”, mund të kenë qenë tepër pozitive e plotë shpresë, por edhe ekzagjeruese, po të marrim parasysh se si trajtohet sot — 30-vjet tranzicion “post-komunizëm — jo vetëm Karl Gurakuqi por edhe vet Ernest Koliqi, At Gjergj Fishta dhe një numër shumë i madh shkrimtarësh e poetësh të Kombit të dalë nga Shkodra –zyrtarisht, të ndaluar e të anashkaluar nga atdheu i tyre për të cilin punuan e munduan gjithë jetën e tyre – jo vetëm për një gjysëm shekulli komunizëm, por edhe sot në “post-komunizëm”, në Shqipërinë “pluraliste” e “demokratike”, anëtare e Aleancës Perendimor NATO, me shpresë për tu bërë edhe anëtare e Bashkimit Evropian.

Përjashtimi i këtyre kolosave të historisë, të gjuhës dhe kulturës shqiptare, si Karl Gurakuqi në një vend si Shqipëria – tre dekada pas shembjes së Murit të Berlinit — ku kultura e pluralizmit do duhej të mbretëronte dhe ku gjithëpërfshirja në edukimin e brezave të rinjë, pa dallime politike ose të mendimeve ndryshe — do duhej të ishte siguruar me kohë në një vend anëtar të NATO-s dhe me pretendime për t’u antarësuar në Bashkimin Evropian, siç është Shqipëria. Pluralizmi kulturor dhe gjuhësor si dhe ai politik, që do duhej të perfshinte personalitete të gjuhës dhe të kulturës shqiptare deri tani të përjashtuara, qoftë nga ish-regjimi komunist, qoftë nga nostalgjikët e komunizmit sot. Kur do ta kuptojnë këta njerëz se Karl Gurakuqi me shokë kanë qenë dhe janë një pasuri kombëtare në shërbim dhe në forcimim e identitetit të vertetë kombtar të shqiptarëve. Prandaj, synimi duhej të ishte që me gjithëpërfshirjen pluraliste në jetën e përditshme kulturore dhe akademike, sidomos në arsim, të këtyre kolosëve të Kombit, të krijohen mundësitë për një Shqipëri të një hapësire edukative e cila përafrohet më tepër me atë evropiane, e cila përqafon gjithë vlerat, parimet dhe idealet e Evropës së Bashkuar”, sipas qëllimit edhe të një konference që u mbajtë në Tiranë të mërkurën, me 6 dhjetor: Kisha Katolike në Shqipëri: “Kultura e pluralizmit dhe gjithëpërfshirjes në edukim”.

Përjashtimi i këtyre kolosëve të Kombit nga historia, letërsia dhe kultura shqiptare sot, le një zbrazëti të madhe në historinë kombëtare. Për këta individë vendimarrës në Tiranë dhe deri diku edhe në Prishtinë, që sot marrin vendime të tilla përjashtimi ose anashkaklimi i këtyre burrave që pasqyrojnë vlerat më të zgjedhura të gjakut iliro-arbëroro-shqiptar, a mund të thuhet se këta, si përfaaqsues dhe mbrojtës sot të kulturës shqiptare, vërtetë, kanë në zemër dhe mendje interesat dhe idealet afatgjata të Kombit shqiptar!?

Frank Shkreli

I ndjeri Prof. Karl Gurakuqi duke folur në nji ndër kuvendet e Qendrës Ndërkombtare të Studimeve Shqiptare në Palermo. Nga e majta në këmbë para mikrofonit: Karl Gurakuqi, Ndenjur: At Zef Valentini, Prof. Ernest Koliqi, dhe Profesori i njohur arbëresh, Dr. Rozolin Petrotta.

Kultura e pluralizmit, konferencë në Tiranë

Veshje kombëtare ekspozohen te Vatra më 12 dhjetor 2023

December 8, 2023 by s p

Më 12 dhjetor 2023 ora 12.30 pm, në Selinë Qëndrore të Federatës Vatra në adresë: 2437 Southern Blvd, Bronx, NY, do të ekspozohen veshje kombëtare të krahinave të Zymit të Hasit, Tropojës, Dukagjinit dhe Zadrimës nga koleksioniste Lajde Kolgjeraj. Gjatë këtij evenimenti do të ekspozohen edhe piktura me motive tradicionale kombëtare të piktores Valdete Berisha.

Ftohet media dhe komuniteti të marrin pjesë.