Archives for March 2024

KRYETARI I VATRËS SHTROI DARKË NDERIMI PËR ISH-PRESIDENTEN E KOSOVËS ATIFETE JAHJAGA

March 4, 2024 by s p

New York, 1 mars 2024 – Kryetari i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra z.Elmi Berisha shtroi një darkë në nder dhe respekt të Presidentes së katërt të Republikës së Kosovës, znj. Atifete Jahjaga. Gjatë bisedës së ngrohtë e vëllazërore, Z.Berisha në emër të Vatrës, vatranëve e shqiptaro-amerikanëve shprehu vlerësimet më të larta për punën e presidentes Jahjaga, për rolin e saj si presidente e Kosovës dhe veprimtaritë e jashtëzakonshme shtetformuese, sociale, edukative, kulturore e shoqërore ku ajo është angazhuar pas mandatit të saj si presidente. Kryetari i Vatrës z.Elmi Berisha e vlerësoi Presidenten Jahjaga për angazhimet e saj në përmirësimin e imazhit të Kosovës në arenën ndërkombëtare, promovimin e vlerave më të larta të kombit tonë dhe rritjes së bashkëpunimit me aleatin strategjik të kombit shqiptar, Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Zonja Jahjaga vlerësoi rolin e kontributin e Vatrës në çështjen kombëtare dhe komunitetin shqiptar në mërgatën e Amerikës. Gjatë darkës u bisedua imtësisht situata e sigurisë në Veriun e Kosovës, rrugëtimi dhe sfidat e Kosovës në rrugën e integrimit europian, bisedimet me Serbinë dhe roli kyç i Shteteve të Bashkuara të Amerikës.

580 VITE NGA BESËLIDHJA E LËZHËS

March 4, 2024 by s p

2 MARS 1444/ Atëmotin e besëlidhjes së kryezotëve të Arbrit, fjala e Skënderbeut në Kuvendin e Lezhës, sipas Marin Barletit.

Nga Albert Vataj

Asokohen kur u beslidhën dalzotët, atëmot kur mori udhë kuvendi i kryezotëve dhe princërve të Arbrit. Më 2 mars të viti 1444 çeli punimet ai tubim gjithëarmbnor. S’andejmi përfaqësues të zotërimeve erdhën për t’u lidhur në besë. Një e nesërme e përgjakshme dhe robërie do të behte stuhishëm në vortar e t’parëve. Bisha e orientit në grahmat e një vrage “tradhtie” po gatitej në hakërrinë e një hakmarrjeje. Rifitimi i Krujës dhe zotërimeve të tjera, të rrëmbyera nga Skënderbeu e kishin kapluar në qiell inatin e kësaj makine të përbindshme vrastare. Duhej dalë zot fateve të trojeve arbnore. Askush më i besueshëm dhe më ndikues se Skënderbeu nuk do të ishte ndër ta, zotër dhe kryezotër, trima dhe fisnikë. Kuvendi i Lezhës mbetet një prej fillesave më të qenësishme të gjallimit të vetëdijes së Arbrit në marrjen në dorë të fateve. Themelët e një aleance politiko-ushtarake të këtilla përmasave, kanë të bedentë këtë tubim të sunduesve të asokohshëm. Rrethanat historike, pritshmëritë e zhvillimeve, dinamika e fushatave osmane, mrujtën idenë e thirrjes së kryezotëve në një kuvend, nga ku do të përftohej tharmi i një aleance dalëzotësish të fatit të Arbrit.

Një pjesë e trojeve duke qenë nën paqen të kushtezuar, stepi vendimmarrjen e princërve për t’u bërë pjesë e këtij kuvendimi. Kësisoj dhe ndryshaz shtrimi i kësaj rrugë kërkoi një punë paraprake dhe ngulmëtare të Skënderbeut, si nistar dhe prijës i kësaj mbledhje grusht në Lezhë. Megjithatë të gjithë kryezotët u gjendën në një dakordësi duke u bërë pjesë e vullnetit të bashkimit nën një përbetim. U dyndën nga krejtkah arbri shtrihej, zotër dhe princër, kryetrima dhe kryezotë.

Fjala e Skëndërbeut në Kuvendin e Lezhës

Etër dhe princër fort të nderuar, dhëntë Zoti e pushofshin të krishterët tanë së besuari dhe më në fund, njëfarë neverie na majttë ne larg besës otomane, ose, më drejt, larg pabesisë së tyne mëse kartagjenase. Dhe unë sot, sigurisht nuk do të turbulloj qetësinë e atdheut, si një iniciator, ndoshta i urryer i një lufte të re dhe nuk do t’ju shtyja juve me ngut në këto vështirësi e rreziqe të luftës për interesa të larta, sikur Gjon Kastrioti, babai im i dëgjuar, e nga ana tjetër, një princ shumë i urtë të mos i kishte zënë aq fort besë këtij Murati të pabesë, kur nën preteksin e paqes, arriti t’i merrte rob e peng për siguri të bijtë. Por ç’të qahesh më tej për prindin tim? Ky është një gabim i përgjithshëm, një fat i përbashkët i të gjithë princërve të krishterë. Ç’të them për fuqinë e grekëve, të misëve dhe pastaj të princërve të tjerë të krishterë? Të gjithë këta, s’ka dyshim që i zhduku një besim i tillë i tepruar dhe tani s’u ka mbetur asgjë nga otomani i pabesë, veçse mundësia për t’u penduar.

Prandaj nuk mbetet asgjë, o etër të këtij Kuvendi…

Por ja, do të thoshte kush, shumë gjëra otomani i ka shtënë në dorë edhe me trimëri. Krahina të panumërta dhe mbretëri të shumta i ka vënë nën zgjedhë në ditët tona me anë të armëve, e do të numëronte fitoret e pambaruara të tij: Hyri krenar në Azi, i ra jo një herë anë e mbanë Greqisë dhe pa derdhë pikën e gjakut, u fut kaq herë në Misi. Pra, mos kujtoni vallë se ai e paska aq të lehtë të godasë Arbërinë e pamposhtur, Epirin e pathyeshëm. Arbrin, Epirin, ku gjithë këta kapedanë, gjithë këta princër të pathyeshëm, gjithë këta popuj fort luftarakë janë në vlug të fuqisë me armë në dorë, e të bashkuar! Dhe me të vërtetë, se sa e çmojnë barbarët dhe se sa e llogarisin trimërinë tuaj, për këtë, dëshminë më të sigurtë mund ta keni nga unë, që kam kaluar shumë vjet me ta në paqe e në fushë. Me pahir e me përdhunë, i binden nevojës për të luftuar kundër jush…

Por ndërsa dëshira ime për të folur dhe arsyeja e një pikëllimi të përligjur po më shtyjnë që të zgjatem, unë po e them hapur se do të ketë shumë nga ata që janë mësuar për një kohë kaq të gjatë me paqen, megjithëse jo krejt të ndershme, dhe prandaj mund të hidhërohen ngaqë nuk i ftoj tani për këto luftëra të vështira dhe mund të thonë se sido që të marrë puna e fatit, asgjë s’mund të kryhet pa gjakun e tyre. Do të pikëllohen gjithashtu nënat, që do të duhet t’i dërgojnë bijtë në luftëra të rrezikshme, do të vajtojnë gratë; të shqetësuara për fatin e burrave, dhe fëmijët e vegjël, të lënë në shtëpi, nga frika se mos mbeten jetimë. E ndoshta të gjithë do të më quajnë gjakatar, gjë që tmerrohem kur e mendoj dhe do të më mallkojnë si një shkaktar të papritur luftërash të rrezikshme dhe të gjakshme…

… Vetë përfundimi i luftës si një gjykatës i drejtë, do të tregojë për së shpejti në është bërë çdo gjë mirë, apo keq. Vetëm për një gjë do të guxoj unë t’ju zotohem juve të gjithëve, se në të gjitha punët e mundimshme që do të na duhet të hyjmë, në të gjithë rreziqet që do të jetë nevoja të përballojmë, mua do të më keni ushtar apo kapedan me durim të pathyer. Çshtjes suaj e të krishtërimit, unë s’kam për t’i munguar as ditë as natë, asnjëherë…

Por sido që të ndoshë në këtë mes, ne të paktën s’kemi për t’u penduar për qëllimet tona, sepse unë gjatë gjithë asaj kohe që jetova me armikun, ia mësova dhe ia di shumë mirë lëkurën, dhelpëritë, mashtrimet e gjithë zakonet me radhë, gjë e cila është shumë e rëndësishme në punët e luftës…

(Në këtë luftë) do të kemi me vete Senatin dhe popullin e Venedikut, të vetmen shtyllë të fesë së krishterë, më të fuqishme sot në det e në tokë, që mund t’i krahasojë triumfet e veta me gjithë triumfet që mbahen mend në historinë njerëzore dhe që mund të matet me të tjerë për çfarëdolloj lavdie…

…Fjala që ka marrë dhenë dhe thëniet e të gjithëve, pohojnë se një ushtri shumë e madhe po gatitet pareshtur kundër nesh dhe me energji nga më të mëdhatë që mund të bëhen. Prandaj i duhet dhënë fund çdo vonese, o etër të Kuvendit, duhen lënë mënjanë këto këshillime tona, për të cilat nevojat e luftës s’kanë kohë të presin. Duhet t’i bien anë e mbanë gjithë vendit, duhet të shpallet vendimi, duhen numëruar kokë për kokë njerëzit, të shkruhen pa humbur kohë ushtarët, me qëllim që të mos i kërkojmë mënyrat e luftës kur të jetë vonë, atëherë kur të kemi armikun përpara dhe kur buçima e borive për të thirrur ushtarët, të na shurdhojë veshët.

Ngrihuni pra, o etër të pathyeshëm, tregohuni më në fund, me ndihmën e perëndive, të denjë për sundimin e krishterë para gjithë brezave që do të vijnë këtej e tutje. Falenderimet nga unë për mirësinë e sotme, pritni të armatosur, me përkrenare në krye, para flamujve, në djersë, në pluhur dhe do t’i keni sipas ndihmave që do të jepni për luftën…

Pjesë nga fjala e Skënderbeut në Kuvendin e princërve të Arbrit.

“Historia e Skënderbeut”, Marin Barleti, f.122-129

Themelet e Kuvendit të Lezhës

Për t’ia arritur këtij qëllimi, Skënderbeu sapo mori Krujën. filloi bisedimet paraprake me bujarët shqiptarë. Këto bisedime, vazhduan edhe në fillim të vitit 1444. Fitoret që po korrte Huniadi, lajmet që qarkullonin në ato muaj se në vendet e ndryshme të Evropës qëndrore e perëndimore po bëheshin përpjekje për të organizuar një fushatë të re ushtarake kundër turqve, suksesi i shpejtë që korri Skënderbeu në çlirimin e zotërimeve të Kastriotëve si dhe gadishmëria e mbarë popullit për të luftuar kundër turqve, i bindi bujarët shqiptarë se kishte ardhur koha që të çliroheshin edhe ata nga zgjedha e sulltanit dhe të rifitonin zotërimet e tyre të mëparëshme. Ne këto rrethana, ftesa e Skënderbeut për të mbajtur një kuvend të përgjithshëm gjeti pëlqimin e pothuajse të gjithë bujarëve shqiptarë. Kuvendi u vendos të mblidhej në fillim të marsit. Mbledhja u caktua të bëhej në qytetin e Lezhës që ishte nën zotërimin e Venedikut, për të mos ngjallur dyshimin e republikës dhe për të evituar pakënaqësinë e bujarëve, që mund të shkaktohej në qoftë se mbledhja bëhej në një nga domenet feudale. Republika e Venedikut dhe ajo e Raguzës u ftuan të dërgonin përfaqësuesit e tyre në kuvend.

Kuvendi u çel më 2 mars 1444 pranë katedrales së Shën Kollit të Lezhës. Midis bujareve që moren pjesë në kuvend qenë udhëheqësit e kryengritjeve të mëparëshme: Gjergj Arianiti, Andre Topia, Nikollë Dukagjini dhe Teodor Korona Muzaka. Personalitete të tjera të rëndësishme qenë gjithashtu Pal Dukagjini, Lekë Zaharia, Lekë Dushmani,Gjergj Stres Balsha, Pjetër Spani, sundimtari i Malit të Zi Stefan Cernojeviçi dhe mjaft feudalë të tjerë. Në kuvend morën pjesë edhe përfaqësues të fiseve malësore.

Çfarë u diskutua

Çështja kryesore që u bisedua në kuvend qe ajo e bashkimit të vendit në luftën kundër turqve. Skënderbeu, pasi u foli pjesëmarrësve të kuvendit mbi të kaluarën e tij dhe arësyet që e kishin detyruar të shërbente si sanxhakbej i sulltanit, u theksoi atyre nevojën e bashkimit të forcave të vendit per të marrë pjesë në luftën kundër turqve tani që fitorja e hungarezëve kishte hapur prespektiva për çlirimin e popujve të Ballkanit. Në përfundim të bisedimeve, bujarët shqiptarë, megjithëse në shumë çështje kishin divergjenca të theksuara, u shprehën në mënyrë të njëzëshme për bashkimin e tyre në luftë kundër turqve, bashkim ky në shkallë kombëtare që ndodhte, nga sa dihet, per të parën herë në historinë e Shqipërisë feudale. Me pëlqimin e pjesëmarrësve kuvendi vendosi formimin e një besëlidhjeje e cila njihet me emërin “Lidhja shqiptare”, ose “Lidhja e Lezhës” Lidhja shpalli Skënderbeun kryetar të saj.

Vendimet e Kuvendit

Një vendim tjetër me rëndësi që mori kuvendi i Lezhës qe formimi i një ushtrie shqiptare me repartet që do të rekrutonin si Skënderbeu ashtu dhe bujarët e tjerë në zotërimet e tyre. Komandant i saj u caktua gjithashtu Skënderbeu, me titullin “kapiten i përgjithshëm ndërsa komandantët e reparteve të veçanta do të caktoheshin nga vetë bujarët. Përveç ushtrisë, kuvendi vendosi të krijonte edhe një arkë të përbashkët për të përballuar shpenzimet e luftës. Fondi do të krijohej me kontributet që do të jepnin bujarët shqiptarë si dhe me një pjesë të të ardhurave të kriporeve të Shën-Kollit që ndodheshin në veri të Durrësit. Kontributi që premtuan të jepnin bujaret arriti në shumën e rëndësishme prej 200 mijë dukatësh ari.

MEHMET KONICA, VEPRIMTAR POLITIK E DIPLOMATIK, DELEGAT I VATRËS NË ARENËN NDËRKOMBËTARE

March 4, 2024 by s p

Dr. Paulin Marku/

Mehmet Konica lindi në Konicë, kaza e Vilajetit të Janinës në vitin 1881. Ai njihet për veprimtarinë politike e diplomatike dhe konsiderohet një njohës i mirë i diplomacisë ndërkombëtare për shkak të formimit universitar dhe të përvojës së angazhimit nëpër vende të ndryshme. Po ashtu, mbajti edhe postin e kryediplomatit, ministër i Punëve të Jashtme të Shqipërisë.

Më 25 dhjetor 1918 u mbajt mbledhja e parë e “Kongresit të Durrësit” dhe kishte bashkorganizator Mehmet Konicën, Myfit Bej Libohovën e të tjerë. Suksesi ishte se arritën të organizojnë një takim aq të rëndësishëm për kohën, në një moment të vështirë për vendin dhe morën pjesë përfaqësues nga treva të ndryshme të Shqipërisë.

Mbledhja e dytë u mbajt më 26 dhjetor 1918, kryesuar nga Mehmet Konica, i cili hapi edhe takimin e radhës.

Mbledhja e tretë u mbajt më 27 dhjetor 1918, nën kryesimin e Mehmet Konicës. Mehmet Konica emërohet Delegat i Punëve të Jashtme në qeverinë e drejtuar nga Turhan Pasha (25 dhjetor 1918 – 29 janar 1920). Në mbyllje të “Kongresit të Durresit” që zgjati për tre ditë me radhë, u caktuan edhe delegatet që do të ishin pjese e delegacionit për të marrë pjesë në “Konferencën e Parisit”. Kongresi vendosi që delegacioni do të kryesohej nga kryeministri i porsazgjedhur, Turhan Pasha, me delegat sa vijon: Mehmet Konica, Imzot Luigj Bumçi, dr. Mihal Turtulli dhe Mit’hat Frashëri. Pjesëmarrësit që votuan për përfaqësuesit shqiptar për të marrë pjesë në Paris u treguan të kujdesshëm në përzgjedhjen e delegatëve. Ata synonin që përfaqësimi të ishte sa më dinjitoz duke u treguar shumë të kujdesshëm edhe në përzgjedhjen e tyre, në mënyrë që të kishte përfaqësues nga krahina të ndryshme të vendit dhe me prejardhje fetare gjithëpërfshirëse.

Kongresi i Lushnjës u hap më 21 janar 1920 ku morën pjesë 50 përfaqësues nga krahina të shumta të vendit, të cilët disa prej tyre mbërritën me vonesë dhe për këtë arsye punimet e kongresit u zhvilluan më 28 janar deri më 31 janar 1920. Kuvendi i Lushnjës zgjodhi kabinetin e përkohshëm nën kryesimin e Sulejman Bej Delvinës; Ministri i Punëve të Jashtme, Mehmet Bej Konica; Ministri i Punëve të Mbrendshme, Ahmet bej Mati (Zogu); Ministër i Financave, Ndoc Çoba; Ministër i Drejtësisë, Hoxha Kadri; Ministër i Arsimit Sotir Peci. Në përfundim të Kongresit të Lushnjës, u shpall qeveria e re, kryesuar nga kryeministri Sulejman Delvina që pati jetëgjatësi për më pak se një vit, 30 janar 1920-14 nëntor 1920, ku i besohet posti i rëndësishëm në qeverisje, ministër i Punëve të Jashtme, Mehmet Konica.

Në kongres morën pjesë figura të rëndësishme të politikës shqiptare që luajtën një rol të rëndësishëm në themelimin e shtetit shqiptar por edhe në ngritjen dhe drejtimin e institucioneve kombëtare përgjatë viteve 1920-1924. Kjo është periudhe shumë e rëndësishme për politikën në vend sepse qeveritë, kryeministrat, ministrat përkatës nuk arrinin të mbyllnin një mandat të plotë. Gjatë atyre viteve mund të konsiderohet si qeverisje demokratike, pasi ato ndryshonin shpesh, kur kryeministrat dhe kabineti i tyre mund të kishin jetëgjatësi disa ditore, javore apo mujore por asnjë nuk mbylli një mandat katër vjeçar. Është hera e parë dhe e fundit kur dy prej njerëzve të rëndësishëm të politikes shqiptare të periudhës që flasim 1920-1924, i gjejmë në një kabinet qeverisës dhe behet fjale për Ahmet Zogun të dhe opozitarin e tij të mëvonshëm, Fan Noli. Me 14 dhjetor 1921-2 dhjetor 1922 u formua qeveria me kryeministër, Xhaferr Ypi dhe kishte pjese të kabinetit, ministër i Punëve të Brendshme, Ahmet Zogu; ministër i Punëve të Jashtme, Fan Noli; ministër i Drejtësisë, Hysen Vrioni; ministër i Luftës, Ismail Haki Tatzani; ministër i Arsimit, Rexhep Mitrovica; ministër i Financave, Kolë Thaçi.

Mehmet Konicës iu besuan poste të larta drejtuese, pasi njihej si njeri i formuar dhe kishte mbaruar studimet e larta universitare në “Shkollën e Lartë Administrative”. Ai kishte eksperience diplomatike të gjatë sepse kishte filluar të shërbente në radhët e diplomacisë prej vitit 1903. Gjatë shërbimit diplomatik nëpër vende të ndryshme, ai kishte fituar maturi e përvojë në diplomaci.

Mehmet Konica mbante marrëdhënie të mira me diasporën shqiptare. Ai bashkëpunonte me shqiptaret e Amerikës dhe kishte marrëdhënie të mira me Federata Panshqiptare të Amerikës “Vatra”. Ai ishte i besuari i vatranëve dhe kishte bashkëpunuar me “Vatrën” në shërbim të çështjes kombëtare. Mehmet Konica ishte i përzgjedhuri nga “Vatra” për të lobuar me ndërkombëtaret për çështjen shqiptare gjatë viteve 1916-1917. Me shpenzimet e saj, “Vatra” dërgoi dy njerëzit e besueshëm për të njohur qarqet diplomatike e shtypin e kohës në arenën ndërkombëtare për çështjen shqiptare. Mehmet Konica dërgohet në Londër dhe dr. Mihal Turtulli në Lozanë.

Mehmet Konica, po ashtu ishte një prej delegateve shqiptar për të dhënë kontributin e tij në Konferencën e Paqes në Paris, që u hap zyrtarisht me 18 janar 1919, ku rol kryesor kishin shtet si: SHBA, Franca, Britania e Madhe, Italia, etj… .

Mehmet Konica synonte që në Konferencën e Paqes të fitojnë integritetin territorial dhe Pavarësinë e gjithë Shqipërisë. Shqiptarë shpresonin që do të kishin mbështetjen e ndërkombëtareve, veçanërisht të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Shqiptarët e Amerikës kishin bërë përpjekje të vazhdueshme për ndërgjegjësimin të opinionit publik, mediatike dhe kishin lobuar me zyrtarë të lartë të Shtetit për të mbrojtur çështjen kombëtare shqiptare.

Mehmet Konica ishte në dijeni të bisedimeve midis shqiptarëve dhe përfaqësuesve të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Sipas burimeve arkivore rezulton se Mehmet Konica mbante marrëdhënie të mira me diasporën shqiptare dhe gjenden disa letërkëmbime me Federatën “Vatra”. Dokumentet evidentojnë se marrëdhëniet e tij me përfaqësues të Vatres ishin të vazhdueshme dhe ai kishte komunikuar rreth situatës në vend dhe kishin shkëmbyer mendime për çështjen kombëtare shqiptare. Po ashtu gjenden telegrame lidhur me vendosjen e marrëdhënieve diplomatike me SHBA.

Gjatë periudhës që Mehmet Konica mbante postin e ministrit të Punëve të Jashtme kishte komunikim të vazhdueshëm me Federatën “Vatra”. Ai ishte informuar edhe lëvizjet e shqiptarëve për ngritjen e marrëdhënieve diplomatike me institucionet amerikane, edhe pse vendi ynë nuk kishte ende ambasadë në SHBA. Në një komunikim të datës 27 mars 1920, vatrani Kostandin Çekrezit, i komunikonte ministrit të Punëve të Jashtme të Shqipërisë, Mehmet Konica se ishin angazhuar për të takuar përfaqësues të Departamentit të Shtetit. Qëllimi i tyre ishte për të njohur institucionet amerikane me gjendjen e shqiptarëve dhe situatën nw vendlindje, si dhe, për të kërkuar mbështetjen e Amerikës ndaj kauzës kombëtare. Një tjetër arsye e diasporës shqiptare ishte që të hapte rrugën e komunikimit në nivel diplomatik me Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Çekrezi njoftonte ministrin e Jashtëm, Konica ku pohonte se kishte zhvilluar takime me përfaqësues të lartë amerikan. Në njoftimin e tij, pohonte se kishte arritur të takonte Sekretarin e Shtetit, z. Bainbridge Colby, dhe shtonte se janë hedhur hapa të rëndësishëm. Çekrezi përshkruante takimin me nota mjaft pozitive dhe shprehej se do të ketë edhe takime të tjera në të ardhmen. Në telegramin dërguar ministrit Konica pohonte sa më poshtë vijon: “Kështu, pra, pasi u mbaruan salutimet e urimet, dhe pasi z. Colby më bëri disa pyetje për punën time, i thashë Shkëlqesës së Tij që dëshiroja tepër që të më jepte një rasë për t’i dorëzuar kredencialet e mia. Shkëlqesia e Tij m’u përgjigj se do të jetë fort i gëzuar që të presë kredencialet, dhe që do ta quante sikur i kish marrë q’atë minutë – sikur të mos i kish me vete. Mbi këtë, nxora dhe i dorëzova kredencialet, dhe pasi u fjalosëm disa kohë, i dorëzova edhe aide-memoiren e bashkëfjalimit përmbi çështjen e njohjes s’independencës së shtetit shqiptar. Sekretari i Shtetit i mori që të dyja, duke m’u zotuar që t’i studonjë që sot. Është për të vënë re se, në krye, z. Colby m’adresoj me fjalët “Mr. Chekrezi”, por pasi i dorëzova kredencialet m’adresoj gjithnjë me fjalët “Mr. Commisioner” dhe, në funt kur do të iknja, përdori dy herë adresimin “Mr. Ministër”, po, siç duket, gabimisht, se nuk më besohet të ketë përdorur me qëllim”. Dokumenti C. A. Chekrezi AQSH, F. 151, V. 1920, D. 31, fl. 43-47, Vatra dhe shqiptaret në Amerikë, dokumente historike I, 1912-1944.

Takimi ishte pritur mirë edhe nga z. Colby, i cili i kishte shfaqur mundësinë Çekrezit për t’u takuar përsëri dhe i premtonte se do të krijonte lehtësira të nevojshme. Në vazhdim të raportit dërguar ministrit Mehmet Konica, Çekrezi i kërkonte udhëzime për takimin që pritej të mbante. Ai shprehej se do të takohej përsëri me Sekretarin e Shtetit dhe mirëpriste sugjerime e udhëzime nga Konica. Nuk kaloi shumë kohë dhe kabllogrami me udhëzime nga Mehmet Konica arrijnë në dorën e Kostandin Çekrezit por nuk jepen shumë detaje rreth udhëzimeve që ai mori.

Ashtu siç ishte njoftuar, Sekretari i Shtetit, Colby, e priti në një takim të dytë Çekrezin. Gjatë bisedës që patën, Çekrezi e njohu me gjendjen e shqiptarëve dhe të Shqipëri, dhe i kërkonte ndihmë e bashkëpunim për të ardhmen e çështjes kombëtare shqiptare. Citoj “:z. Colby i përgjigjet me këto fjalë: “Pas këtyre që po më thoni juve, duket që është nevoja që të merren disa masa”. Atëherë unë i thashë që masa më e mirë do t’ish që qeveria amerikane të njihte qeverinë tonë, dhe e pyeta në se Departamenti i Shtetit mund të pranojë një ministër të Shqipërisë dhe ta njohë si ministër. Sekretari i Shtetit m’u përgjigj që do t’a konsiderojë thellësisht atë çështje dhe do të më përgjigjet së shpejti.” AQSH, F. 151, V. 1920, D. 31, fl. 54. Vatra dhe shqiptaret në Amerike, dokumente historike I, 1912-1944.

Ne mbyllje të takimit ne shenje respekti Çekrezi i dhuron një kopje të librit të tij, “Albanian Past and Present”. Z. Colby, e falënderoi për librin dhe i premtoi se do t’a lexonte me interes të madh librin e dhuruar me autograf prej autorit. Takimi i tyre mbyllet me respekt dhe vlerësime të larta reciproke. Çekrezi pohonte: “Më 23 të këtij muaji u prita për bashkëfjalim për të tretën herë prej Sekretarit të Shtetit, me rastin e Konferencës së San Remos, dhe i çfaqa pikëpamjen t’onë për zgjidhjen e çështjes shqiptare.” Cekrezi shprehej se e çmonte pritje dashamirëse të z. Colby dhe shtonte se i kishte siguruar se do t’i paraqiste presidentit Wilson letrën me kërkesat që kishte marr nga ai. Ndërsa lidhur me njohjen institucionale diplomatike, ai shprehej: “Kur e pyeta se përse nuk m’u përgjigj me të shkrojtur në çështjen e njohjes së qeverisë s’onë, z. Colby më tha që duhet të presim edhe pak kohë për njohjen. “we have to wait for a little while yet”.AQSH, F. 151. V. 1920, D. 31, fl. 62-65. Vatra dhe shqiptarët në Amerike, dokumente historike I, 1912-1944.

Në vitin 1922 Mehmet Konica emërohet në një post të rëndësishëm edhe falë eksperiencës në diplomaci si dhe për shkak të orientimit tij anglo-amerikan. Këshilli i Naltë njoftonte më 20 shkurt 1922 palën britanike se ishte emëruar ministër Fuqiplote në Britaninë e Madhe, Mehmet Konica. Kështu më, 28 mars 1922 paraqiti letrat kredenciale, ministër Fuqiplotë në Angli. Ai shërbeu si Ministër Fuqiplotë në Britaninë e Madhe për tri vite deri në vitin 1925. Mehmet Konica ka karriere të gjatë në fushën e diplomacisë, i cili ka shërbyer në poste dhe vende të ndryshme.

Në karrierën e tij njihet si njeri i përgatitur dhe me eksperiencë në fushën politike e diplomatike. Postin më të lartë e mbajti si kryediplomat, ministër i Punëve të Jashtme, ministër Fuqiplotë në Britaninë e Madhe, si dhe shërbeu në misione të ndryshme diplomatike. Po ashtu mbajti lidhje me diasporën shqiptare dhe përfaqësoi edhe Federatën “Vatra” në arenën ndërkombëtare, ku u angazhua për çështjen shqiptare nëpërmjet delegacioneve të ndryshme shqiptare. Mehmet Konica ndërroi jetë në moshën 67 vjeçare, në Rome, Itali.

Foto: wikipedia.org

Breaking Barriers, Building Bridges: President Jahjaga’s Inspirational Visit to the University of Richmond

March 1, 2024 by s p

Dr. Lidia Radi, Professor, University of Richmond/

The University of Richmond in Virginia recently welcomed a distinguished guest, Ms. Atifete Jahjaga, the first female President of the Republic of Kosovo. This visit, occurring on February 26th, coincided with Kosovo’s 16th anniversary of independence, giving her presence added reflections on the country’s journey to independence.

President Jahjaga’s tenure from April 2011 to April 2016 was not only pioneering as the first female head of state in the Balkans but also established her as the youngest female world leader elected at the time. Her visit to the University of Richmond was a testament to her continued legacy of engaging with educational institutions and promoting issues of critical importance to her vision for a better world.

She engaged in informal conversations with numerous students, establishing a warm and welcoming atmosphere for her visit. After these initial interactions, the day unfolded with two important events, reflecting the significant scope of her visit and its meaningful impact.

In a personal and academic setting, President Jahjaga engaged with students from Dr. Lidia Radi’s course on “What are the liberal arts for?” and Dr. Bob Spires’s class on “Human Trafficking: Myth or Scourge”. The discussions unfolded in the atmosphere of an art gallery (Pickels Gallery) within the University of Richmond Museums, surrounded by Peter Turnley’s poignant photographs of migrants and refugees from post-war Kosovo and in conflict zones worldwide. President Jahjaga offered the students a glimpse into her own educational journey, marked by perseverance through adversity, as she recounted studying in makeshift, covert classrooms during a time of conflict in Kosovo. She also delved into the policy initiatives she championed as president, thus providing a living link between history, policy, and education.

The second event, open to the public and attended by over 200 people, saw President Jahjaga addressing a wider audience. She spoke passionately about the central tenets of her presidency – the advancement of human rights, empowerment of women, and advocacy for survivors of war. The tangible outcomes of her initiatives, including the development of policies to support equal opportunities for women and minorities as well as specific measures to aid women who were survivors of sexual violence during the war, showcased her deep commitment to these vital causes. President Jahjaga’s unwavering dedication to human rights, peace-building, and gender equality offered all attendees invaluable insights into the complex processes of post-conflict reconstruction and justice.

Leyla Murati, a student at the University of Richmond with Kosovar heritage, shared her perspective on the significance of the visit: “I was overwhelmed with joy and a sense of pride to have been able to meet the former president of the country my parents are from and that I closely identify with. It’s not every day that anyone gets to meet a world leader, but the fact that I got to meet the leader of Kosovo, a country I have visited many times and still have family in, was truly amazing and remarkable. I felt so proud, and it gave me a sense of comfort to be able to hear my language being spoken and connect to other Albanians both on campus, but also from around the Richmond area.”

Murati further highlighted the impact of President Jahjaga’s visit by adding that “the most impactful lessons I learned were that being a woman, even in male-dominated societies, does not hold you back as it’s women like President Jahjaga who break stereotypes and serve as an example for other women around the world, not just Albanian women, that you can be anything you desire as long as you truly dedicate yourself to what it is you want to do and achieve.”

Alongside President Jahjaga, Judge Remzije Istrefi from the Constitutional Court of Kosovo also visited the University of Richmond. Judge Istrefi delivered two lectures at the University of Richmond’s Law School, one on human rights and the other on transitional justice. Her insights gave students a rare, on-the-ground perspective of a post-conflict society’s legal challenges and triumphs. Her expertise offered a living context to the principles of law, illustrating their tangible impact on the rebuilding and healing of nations.

The visit by President Jahjaga, as well Judge Remzije Istrefi, to the University of Richmond was a momentous occasion for the academic community. It served as a bridge between cultures, inspiring young leaders, especially women, to diligently pursue their ambitions. It reinforced the belief that education and informed discourse are the bedrock of societal progress and democracy. President Jahjaga’s journey, marked by resilience and a commitment to advocacy, offered our students and attendees a rare and profound demonstration of how education, coupled with courage and empathy, can surmount formidable barriers and inspire tangible change.

After the visit, President Jahjaga returned to Dartmouth College, where she is currently serving as a Montgomery Fellow and a visiting professor.

1931 / ÇFARË PËRMBANTE TRAKTATI I MIQËSISË DHE TREGTISË MIDIS JAPONISË DHE SHQIPËRISË, I FIRMOSUR NGA ALI ASLLANI NË ATHINË ?

March 1, 2024 by s p

Nga Aurenc Bebja**, Francë – 1 Mars 2024

Në faqet n°668 – 669 të veprës “Nouveau recueil général de traités et autres actes relatifs aux rapports de droit international”, botuar në vitin 1931, gjejmë traktatin e miqësisë dhe tregtisë midis Japonisë dhe Shqipërisë, të firmosur asokohe nga Ali Asllani në Athinë, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

JAPONI, SHQIPËRI.

Burimi : Nouveau recueil général de traités et autres actes relatifs aux rapports de droit international, 1931, f.668 – 669

Traktati i Miqësisë dhe Tregtisë; firmosur në Athinë, më 20 qershor 1930*.

Fletorja Zyrtare e Qeverisë Japoneze e 15 qershorit 1931.

Lartmadhëria e Tij Perandori i Japonisë dhe Lartmadhëria e Tij Mbreti i Shqiptarëve, të shtyrë nga dëshira për të forcuar marrëdhëniet miqësore që ekzistojnë midis shteteve të tyre dhe për të zhvilluar marrëdhëniet e tyre tregtare, kanë vendosur të lidhin një Traktat të Miqësisë dhe Tregtisë dhe kanë, për këtë qëllim, emëruar për të plotfuqishmit e tyre përkatës, përkatësisht :

Lartmadhëria e Tij Perandori i Japonisë : Z. Nobutaro Kawashima, Jushii, i dekoruar me klasën e tretë të Urdhrit Perandorak të Thesarit të Shenjtë, i Dërguar i Jashtëzakonshëm dhe Ministër Fuqiplotë në Athinë;

dhe

Lartmadhëria e Tij Mbreti i Shqiptarëve: Z. Ali Asllani, Ministër rezident në Athinë; Të cilët, pasi kanë komunikuar kompetencat e tyre të plota, të gjetura në formën e duhur, kanë rënë dakord mbi nenet e mëposhtme :

Neni I.

Do të ketë paqe të përhershme dhe miqësi të vazhdueshme midis Perandorisë së Japonisë dhe Mbretërisë Shqiptare dhe shtetasve përkatës.

Neni II.

Palët e Larta Kontraktuese bien dakord që përfaqësuesit diplomatikë të secilës prej tyre do të marrin, në territoret e tjetrës, trajtimin e përcaktuar nga parimet e së drejtës së përbashkët ndërkombëtare.

Neni III.

Secila nga Palët e Larta Kontraktuese do të ketë të drejtën të emërojë konsujt e përgjithshëm, konsujt, zëvendëskonsujt dhe agjentët konsullorë për të banuar në të gjitha portet dhe vendet në territoret e Palës tjetër Kontraktuese, ku lejohen të njëjtët oficerë konsullorë të çdo vendi tjetër për të banuar. Këta nëpunës konsullorë do të gëzojnë, në varësi të reciprocitetit, në territoret e njëri-tjetrit të njëjtat të drejta, privilegje dhe përjashtime që u jepen ose do t’u jepen zyrtarëve konsullorë të kombit më të favorizuar.

Neni IV.

Palët e Larta Kontraktuese marrin përsipër t’i japin njëra-tjetrës trajtimin e kombit më të favorizuar për sa i përket tregtisë, tarifave doganore dhe lundrimit, si dhe lirinë e hyrjes, udhëtimit, qëndrimit dhe banimit, ushtrimin e zanateve, profesioneve, tregtisë dhe industrive dhe trajtimin kombëtar ose trajtimin e kombit më të favorizuar në lidhje me tarifat, taksat dhe tatimet direkte ose indirekte.

Neni V.

Ky Traktat do të ratifikohet dhe ratifikimet do të shkëmbehen në Athinë sa më shpejt të jetë e mundur. Ai do të hyjë në fuqi pesëmbëdhjetë ditë pas shkëmbimit të ratifikimeve dhe do të mbetet i zbatueshëm për një periudhë tre vjeçare nga dita e hyrjes në fuqi. Megjithatë, nëse nuk denoncohet gjashtë muaj para skadimit të kësaj periudhe, ai do të zgjatet, me rinovim « tacite », për një periudhë të pacaktuar dhe më pas do të denoncohet në çdo kohë, duke mbetur i zbatueshëm për gjashtë muaj nga dita e denoncimit.

Në dëshmi të kësaj, të plotfuqishmit e kanë nënshkruar dhe vulosur me vulat e tyre.

Realizuar në Athinë në dy kopje në frëngjisht, në ditën e njëzetë të muajit të gjashtë të vitit të pestë të Showa-s, që korrespondon me datën 20 qershor të vitit një mijë e nëntëqind e tridhjetë

(L.S.) Kawashima.

(L.S.) Ali Asllani.

* Ratifikimet u shkëmbyen në Athinë më 11 qershor 1931.