Archives for June 2024

Muharrem Blakçori, personalitet fetar dhe kombëtar

June 11, 2024 by s p

Prof. dr. Hysen Matoshi

Këshilltar shkencor në Institutin Albanologjik të Prishtinës/

Muharrem Blakçori ende është ndër emrat deri tani pak të njohur të kulturës dhe të historisë sonë. Për të është ditur fare pak dhe madje në qarqe të caktuara shoqërore. Ndërkohë vitet e fundit kanë dalë në shesh të dhëna që e shquajnë kontributin e tij në fushën fetare dhe arsimore. Muharrem Blakçori ishte i lindur në Pejë më 1894. Pasi kryen dy klasë të medrese në Pejë, për shkak të dhunës serbe, me familjen e tij detyrohet të shpërngulet në Kavajë. Pjesën më të madhe të jetës ishte pedagog, duke dhënë ndihmesë edhe për hapjen e shkollës shqipe në Kosovë më 1941, ndërsa vitet e fundit të jetës iu përkushtua përkthimit dhe hartimit të literaturës fetare në gjuhën shqipe. Vdiq më 1968 në Kavajë.

Përkthyes i Kuranit në gjuhën shqipe

Përkthimi i librave të shenjtë në akëcilën gjuhë përbën një akt të rëndësishëm kulturor dhe përgjithësisht shoqëror. Rëndësia e tyre shkon përtej dimensionit fetar, ngaqë, sikundër dihet, librat e shpallur kanë luajtur rol të rëndësishëm në emancipimin e gjithmbarshëm kombëtar, kanë formësuar bazat etike të shoqërisë, kanë hapur horizonte të reja të zhvillimit mendor, edukativ e kulturor të pjesëtarëve të një kombi të caktuar. Vetë përkthimi i tyre shënon dëshminë më bindëse të shkallës së përparuar të zhvillimit të një gjuhe, ndërsa koha e përkthimit përbën kthesë me rëndësi për procese të mëtejme të zhvillimit dhe të emancipimit. Po kjo gjë mund të thuhet sidomos për përkthimin e Kuranit në gjuhën shqipe, marrë parasysh edhe strukturën fetare dominuese të folësve të saj. Pavarësisht se botimi i përkthimit të parë të plotë të Kuranit është i një date të vonshme, përkatësisht i vitit 1985, përpjekjet në këtë drejtim janë të periudhave më të hershme, qoftë si botim i pjesshëm i përkthimit, qoftë si përkthime të Kuranit të lëna, për arsye të kuptueshme, në dorëshkrim. Viteve të fundit janë identifikuar dy përkthime që u bënë në një kontekst shoqëror atipik për jetën normale fetare në një shoqëri njerëzore. Fjala është për përkthimet e periudhës së komunizmit në Shqipëri. Pas botimit të përkthimit të Salih Ferhat Hoxhës, i cili e pa dritën e botimit më 2016, kohët e fundit është identifikuar edhe përkthimi i Kuranit nga Muharrem Blakçori. Ky personalitet islam, krahas përkthimit të Kuranit, të lënë në një dorëshkrim prej 3019 faqesh të fletores, është edhe autor i një trashëgimie të pasur shkrimore në fushën e dijeve islame, po ashtu të lënë në dorëshkrim, ku veçojmë veprat “Akaidi dhe fiku”, “Ilmihali”, “Fjalor arabisht-shqip”(rreth 2000 fjalë) etj.

Pavarësisht se kemi një numër të konsiderueshëm përkthimesh të Kuranit në gjuhën shqipe, konsideroj se përkthimi i Muharrem Blakçorit është me interes të madh për një varg arsyesh. Së pari, është ndër përkthimet e para të plota, në mos edhe i pari në këtë vazhdë, marrë parasysh faktin se përkthyesi u nda nga kjo jetë që më 1968, ndaj edhe rëndësia e tij është e karakterit historik; së dyti, është fjala për një përkthim të bërë në një kontekst tepër të veçantë, sikundër ishte periudha e sundimit komunist – ateist në Shqipëri, kohë kur feja u ndalua me ligj; dhe së treti janë tiparet gjuhësore ato që e bëjnë një përkthim të lehtëlexueshëm për shtresat e gjera që shqipen e kanë gjuhë të komunikimit me Kuranin.

Pikërisht te kjo çështje, pra te veçantitë gjuhësore të këtij përkthimi do të fokusohemi në këtë shkrim, me shpresë që të nxisim si vëmendjen e botuesit të tij të mundshëm, ashtu edhe të lexuesit shqiptar, gjithnjë duke pasur parasysh rëndësinë e madhe fetare, kulturore e të përgjithshme që e ka një përkthim i tillë.

Një specifikë e rëndësishme e këtij përkthimi ka të bëjë me aspektin e profesionit të autorit, përkatësisht me dimensionin e theksuar profesional pedagogjik të tekstit që konsiston në një qartësi logjike të strukturës së fjalive, në përpjekjen që të përçohet në mënyrë sa më të kuptueshme domethënia e ajeteve kuranore. Pa asnjë dyshim, me një gjuhë të nivelit të këtillë komunikues, ky përkthim do të kishte ndikim të madh në formimin e lexuesve shqiptarë, të cilët nuk e lexojnë dhe nuk e kuptojnë dot gjuhën e shpalljes së Kuranit. Për të argumentuar këtë qartësi e lehtësi ligjërimi po sjellim një shembull nga përkthimi i tij, i cili në formatin e shqipes tingëllon kështu: “I dashur! Ky kur-ani qerim është ndihma e mëshirës e të Madhit Zot për të gjithë besimtarët që mburren e gëzohen me dinin islam. Siharigjoi ata se kur-ani qerimi e feja islame janë më të hajrit se të gjithë pasunia e dynjasë.” Një logjikë e tillë mendimore, e kthyer në një shprehje të asokohshme gjuhësore, e përçon mesazhin kuranor te marrësi i tij pa pasur nevojë për sqarime e komentime të tjera shtesë. Përgjithësisht fjalësi i përkthimit të Muharrem Blakçorit është i lehtë i zbërthyeshëm ngase është i zakonshëm, i ideuar për të lehtësuar të kuptuarit e materies nga secili lexues. Mbase në përcaktimin për një format të këtillë përkthimi, përveç nevojës së një auditori më të gjerë, do të ketë ndikuar fuqishëm edhe vetë praktika profesionale mësimdhënëse e tij. Duke qenë pedagog pjesën më të madhe të jetës, ai ka zbatuar parime frytdhënëse didaktike në hartimin e teksteve që ka lënë në dorëshkrim dhe këtu, krahas përkthimit – komentimit të Kuranit, kam parasysh edhe tekstin e “Ilmihalit” të lënë po ashtu në dorëshkrim. Tipar i ligjërimit, përveç fjalësit të kuptueshëm për një shtresë të gjerë folësish të shqipes, janë edhe fjalitë koncize e kuptimplote, shmangia e qëllimshme e frazave të lodhshme e të stërgjata, përjashtimi deri në parim i përsëritjeve të panevojshme e jofunksionale, sikundër që Muharrem Blakçori e ka ngritur në parim lidhjen logjike e fjalive në një strukturë unike frazash dhe më tej edhe në kontekste më të gjera tekstore. Sigurisht, sa herë bëhet fjalë për gjuhën e një autori a një vepre, në këtë rast një përkthimi, shembujt ilustrues janë më bindës se çfarëdo përfundimi e argumentimi përgjithësues.

Nisur nga ky fakt, mund të konstatojmë se kundruall përkthimit të Sherif Ahmetit, i cili përpiqet që tekstit arab t’i përgjigjet kuantitativisht me një leksik ekuivalent të shqipes, kuptohet edhe duke ruajtur me sa është e mundur edhe aspektet poetike të ligjërimit kuranor, Muharrem Blakçori ndjek një logjikë tjetër, ngase i përgjigjet leksikut të arabishtes me një numër më të madh fjalësh shqipe. I pari duket se ka synim të jetë sa më afër origjinalit, duke e pasuar skematikisht edhe strukturën leksikore të tekstit origjinal, të cilit mëton t’i përgjigjet me një tekst të përkthyer në format të ngjashëm strukturor, ndërsa i dyti përcaktohet për një përkthim shumë më të çlirët, për një tekst shpjegues e komentues, i cili qëndron më larg karakterit të gjuhës poetike të origjinalit dhe më afër gjuhës narrative e eksplikuese të tregimit, mbase duke u nisur nga vetëdija e përkthyesit se ky lloj ligjërimi akceptohet më lehtë nga lexuesi i zakonshëm.

Pa pretenduar të ndalem te vlerësimi lidhur me korrektësinë e përkthimit të tekstit të Kuranit nga arabishtja në shqipe, konsideroj se Muharrem Blakçori e ka shqipëzuar ndjeshëm përmbajtjen e Kuranit dhe e ka bërë tekst mjaft lehtë të lexueshëm dhe edhe të kuptueshëm prej folësve të shqipes, sidomos për ata që nuk kanë një formim të duhur filologjik e intelektual.

Është një fatkeqësi e madhe që ky përkthim nuk ka bërë jetë normale. Një jetë normale e tij do të parakuptonte botimin në kohën e përkthimit dhe leximin e vazhdueshëm të tij. Jam i sigurt se po të botohej këtu e gjashtë dekada më herët ndikimi i këtij përkthimi në jetën fetare dhe në mendimin e përgjithshëm islam ndër shqiptarët do të ishte shumë më i madh se sa mund ta jetë tani kur numri i përkthimeve të Kuranit në shqip është dyshifror. Pavarësisht kësaj, një botim i këtij përkthimi nuk do të ishte vetëm njohje e një vlere të hershme kulturore, nuk do të ishte thjesht sjellje e një dëshmie historike të publicistikës islame në gjuhën shqipe, ose provë e zhvillimit të terminologjisë dhe mendimit shkencor të asokohshëm në fushën përkatëse, ngase ky përkthim edhe në ditët e sotme do të kishte funksion praktik dhe do ta gjente lexuesin e tij për arsyet e përmendura më lart e që kanë të bëjnë me vlerat e tij si tekst, me tingëllimin e tij të natyrshëm në gjuhën shqipe dhe sidomos me dedikimin për një shtresë të gjerë të lexuesve. Një botim i këtij dorëshkrimi do të ishte shpagim i duhur moral e intelektual edhe për autorin e kësaj pune të madhe, përkthyesin e komentuesin Muharrem Blakçori, i cili në një kohë të vështirë, mbase më të vështirën në historinë tonë fetare, ia doli ta shqipëronte si të plotë Kuranin, librin e shenjtë, madje atëherë kur qoftë edhe përmendja e tij publike shkaktonte telashe të mëdha. Këtë punë madhore atëbotë mund ta bënte vetëm një njeri shpresëplotë në caktimin e mirë të Krijuesit tonë. Një botim, qoftë në versionin origjinal, qoftë në atë të redaktuar në planin e shqipes standarde, do të ishte mirënjohje dhe vlerësim edhe për familjarët e përkthyesit, të cilët në rrugëtimin e vështirë jetësor, që për dekada e imponoi diktatura komuniste, arritën ta ruanin një trashëgimi pa të cilën kultura jonë, kombëtare e fetare, gjuhësore e shpirtërore, diturore e artistike, do të ishte shumë më e varfër. Botimi i këtij përkthimi të Kuranit do të ishte edhe një dëshmi e pamohueshme se besimin në Krijuesin Fuqiplotë nuk e çrrënjosën as masat më drastike dhunuese të një ideologjie që mosbesimin e ngriti në nivelin e kodifikimit ligjor.

Ndër themeltarët e shkollës shqipe në Kosovë

Krahas kontributit të çmuar në fushën përkthimit dhe të sjelljes së dijeve islame në gjuhën shqipe, duhet thënë se Muharrem Blakçori ishte intelektual i shquar, i cili, pas ndryshimeve të mëdha të vitit 1941, kur Kosova dhe vise të tjera shqiptare u bashkuan me Shqipërinë (e cila atëbotë ishte nën pushtimin italian), dha kontribut të çmueshëm për themelimin e shkollës shqipe në viset shqiptare. Kosovarët, të cilët kishin migruar në Shqipëri, shumica prej tyre për shkaqe politike dhe të përndjekjes së vazhdueshme nga pushteti i Mbretërisë Jugosllave, pas dhënies fund të sundimit sllav (prill 1941), u kthyen të kontribuonin në ngritjen e përgjithshme të trojeve të tyre të origjinës. Shumë prej tyre, gjatë qëndrimit në Shqipëri, ndoqën shkollën në gjuhën shqipe dhe ishin të përgatitur profesionalisht e vullnetplotë që të ndihmonin vëllezërit e mbetur nën robërinë e pushtuesit dhe nën robërinë e padijes e të prapambetjes arsimore, që e kishte imponuar shtypja më e egër në krejt Evropën e asokohshme. Muharrem Blakçori, sipas dokumentacionit pedagogjik të Ministrisë së Arsimit, që asokohe drejtohej nga Ernest Koliqi, ishte ndër të parët që u angazhua për të përhapur shkollën kombëtare dhe dijen e arsimin në gjuhën amtare. Kështu, ende pa filluar viti shkollor, Muharrem Blakçorin e gjejmë të angazhuar në kurset verore që kishin synim përgatitjen e kuadrit për hapjen e shkollave amtare në vitin e ri mësimor. Bazuar në listën e datës 27 korrik 1941, Muharrem Blakçori ishte mësuesi i vetëm që kishte marrë përsipër hapjen e kursit veror në Istog, krahas një numri të mësuesve të tjerë që ishin dërguar si pararendës të njërit prej projekteve më të mëdha për kombëtarizimin e shkollës në Kosovë e në vise të tjera shqiptare të mbetura jashtë shtetit amë deri atëherë. Gjithnjë lidhur me kurset verore, më 1942, e gjejmë të jetë angazhuar në qytetin e Pejës. Më duhet të theksoj se të dhënat për këtë aspekt të rëndësishëm të historikt të arsimit kombëtar u morën nga vëllimi me dokumente të kohës, që e ka botuar vite më parë studiuesi i spikatur Qerim Lita, e që titullohet “Tokat e liruara 1941 – 1944” – përmbledhje dokumentesh, Logos A, Shkup, 2016.

Emri i Muharrem Blakçorit shfaqet edhe në një listë tjetër të kohës, që po kështu kishte të bënte me përgatitjen e kuadrit arsimor që do të dërgohej në Kosovë. Është fjala për listën e mësuesve që u dërguan për kurset verore në Kosovë, ku përveç emrit dhe mbiemrit të mësuesit përfshihej edhe e dhëna lidhur me vendin e angazhimit të tyre ekzistues në Shqipëri. Kështu, ndër 63 mësuesit e dërguar figuron emri i Muharrem Blakçorit që atëherë shërbente në fshatin Vorrozen të Kavajës.

Krahas punës në kursin veror, Muharrem Blakçorin e gjejmë të emëruar si mësues në shkollën nr. 1 të Pejës në vitin e rregullt shkollor 1941/1942, ku bënte pjesë krahas mësuesve, si: Nuredin Kopliku, Persa Gjonbalaj, Bajram Gashi dhe Rrok Jakova. Gjithsesi kalimi i një numri të mësuesve në tokat e liruara ishte bërë edhe me vendimin nr. 1431, të datës 5 nëntor 1941, të Këshillit të Ministrave të Mbretërisë Shqiptare, nënshkruar nga kryeministri Shefqet Vërlaci, në listën shoqëruese të të cilit ishte përfshirë edhe transferimi i Muharrem Blakçorit, sikurse u tha më lart, nga Vorrozeni i Kavajës në Pejë.

Përgjithësisht mund të thuhet se ngritja e kapaciteteve arsimore të kohës ishte fryt i angazhimit të drejtuesve të Qeverisë Shqiptare, e cila, ndonëse nën një sundim të huaj, mori një varg masash për të përmirësuar jetën e përgjithshme të shqiptarëve të Kosovës dhe të viseve të tjera që atëbotë u bashkuan me Shqipërinë. Është evidente se gjatë atyre viteve (1941-1944) u jetësuan një varg të drejtash kombëtare, sociale, arsimore, fetare e identitare, të cilat, nën sundimin jugosllav, as që mund t’i paramendonte popullata shqiptare. Hapja e shkollave dha rezultate larghedhëse në zhvillimin e përgjithshëm dhe ndërgjegjësimin kombëtar të shqiptarëve të Kosovës, për çka dhanë një kontribut madh mësuesit e ardhur nga Shqipëria, e ndër ta pa dyshim edhe Muharrem Blakçori me bashkëvendësit e tij me origjinë nga Kosova, të cilët kishin një motiv më shumë për ta ndihmuar vendlindjen dhe bashkëkombësit e tyre. Është koha e fundit që emrat e këtyre mësuesve pishtarë të shkollës kombëtare të nderohen në të gjitha qytetet (a fshatrat) në të cilat ata dhanë ndihmesën e tyre të çmueshme. Emërtimi i ndonjë rruge të qytetit (në këtë rast emërtimi ndonjë rruge në Pejë me emrin e Muharrem Blakçorit), ose edhe i ndonjë shkolle, do të ishte një gjetje e duhur dhe nderim për kontributin historik të mësuesve pishtarë, të cilët me punën e tyre vetëmohuese e shënuan kthesën më të madhe për ndërgjegjësim kombëtar të shqiptarëve.

Frymëmarrja e lirisë në poezinë shqipe kushtuar UÇK-së

June 11, 2024 by s p

Prof. dr. Emin Kabashi

Këshilltar shkencor

Instituti Albanologjik i Prishtinës/

(Tre poet, tre breza, tri poezi për Luftën çlirimtare të UÇK-së)

Parashtresa e parë

Nuk ka popull në botë që ka bërë luftë çlirimtare, që nuk i ka kënduar lirisë. Po ashtu, kënga, pra poezia për lirinë ka përcjellë ndër breza atë frymëmarrjen e lirisë që e ka karakterizuar luftën çlirimtare. Lufta e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, ndër veprimet me përmasë kombëtare në historinë popullit tonë, doemos ka gjetur përjetësimin e saj në poezinë shqipe, qoftë përmes tërësisë së ngjarjeve, qoftë përmes individëve si bartës të idealeve të lirisë, qoftë përmes shëmbëllimit të sakrificës për lirinë tonë. Poeti Pano Taçi, ndër krijuesit e rrallë e shumë të veçantë të shkollës së madhe lasgushiane të poezisë shqipe, përveç tharmit të tij të përjetshëm krijues, siç është poezia e tij e dashurisë, ka gjetur frymëzim edhe për luftën e UÇK-së. Pano Taçi nuk ka qenë luftëtarë i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Pano Taçi nuk e ka pasur as moshën për të qenë luftëtar i saj. Pano Taçi, e ka përjetësuar UÇK-në mbi bazë të përjetësimit të traditës sonë kombëtare. Poet i shkollës së Lasgushit, nuk është lodhur të bredhë pas fjalëve të mëdha, pas shprehjeve ekspresive. Ai ka qëmtuar edukatën kombëtare të madhështisë shekullore të epokës së madhe të Skënderbeut, të luftës për liri. Andaj, jo rastësisht, vargu i tij, ‘‘Të vdes i bukur’’, bëhet lajtmotiv i përjetësisë së luftëtarit të lirisë, si individ, bëhet shkollë e madhe e përjetësimit të lirisë si kërkesë historike e asaj pjese të popullit që lufton për liri, bëhet kërkesë e shkollës së historisë kombëtare, për ta përjetësuar luftën për liri. Poezia e tij, ‘‘UÇK’’, i ka tri strofa me tri vargje, kurse vargu i katër vjen si kadencë muzikore, për të përmbyllur rrugën e gjatë shekullore të shqiptarëve që kanë luftuar për liri, andaj vdesin bukur: ‘‘jam zgjuar nga përgjumja, e dal në çetë,/ të vdes i bukur’’. E vetmja vdekje që përmbys kohët, shekujt, epokat është ajo e luftës për liri. Prandaj, në vargun përmbyllës të strofës së parë e ka shprehjen përgjumja, që shënjon gjendjen në të cilën ishim, para se të mësojmë të vdesim të bukur. Bota që merrej me hallet tona, e ka bindur poetin, se na do ‘‘fjalëzbehtë’’. Mirëpo, poeti që ka përvojën shekullore kombëtare të luftës për liri, bën këtë veprim: ‘‘flak gurin e Sizifit e dal në çetë/ të vdes i bukur’’. Një ves, thuajse me peshë historike, që na e mëson edhe historia, është prirja për drejtësinë që të na japin të tjerët. Mirëpo, poeti, Pano Taçi, e përmbyll poezinë ‘‘UÇK’’, me këtë varg lapidar, për ta bindur veten dhe botën se lirisë i ka hije: ‘‘Bëj ligjin e Zotit dhe dal në çetë,/ të vdes i bukur’’.

Parashtresa e dytë

Veprimtarja e çështjes kombëtare, edhe si frymë, edhe si edukatë familjare, por edhe si shkollë krijuese, poetesha dhe romansierja Flora Brovina, ka një poezi, me një titull shumë specifik Komandant, kurse nëntitulli, që është sqarues, e përkufizon hapësirën dhe vendin ku rrimë gatitu, që është bërthama e ndjeshmërisë në këtë poezi të autores. Pra, nëntitulli është (‘‘Para varrit të Adem Jasharit’’). Në këtë poezi, shumë të veçantë për nga struktura e ndërtimit, sepse poezia sa duket si një bashkëbisedim, në të njëjtën kohë komunikon me lashtësinë, mund të thuhet natyrshëm, duke shkrirë brenda dy vargjeve, edhe përmasën e tragjedisë, por edhe praninë e legjendës: ‘‘Në Marsin e ngrirë të Kosovës./Kur u ngrinë krushqit’’. Poezia do ta humbte ndjeshmërinë, qoftë edhe të mënyrës së bashkëbisedimit, sikur të mos ishte vargu: ‘‘Në legjenda, të kujtohet?’’. Do të thotë, poetesha ia kujton Komandantit, se marsi i Kosovës ishte i ngrirë, krushqit ishin të ngrirë, por Komandant, a të kujtohet se çka thuhej në legjenda? Kjo pyetje retorike e ka shpëtuar poezinë, nga vargu i zakonshëm me të cilët shumë shpesh ndërtohen poezi me temë luftën. Por, Flora Brovina, krijuese që e di peshën e secilës fjalë në varg, ashtu si i ndërton ajo poezitë e saj, thuajse në të gjitha vëllimet që ka botuar deri tashti, edhe pse në këtë poezi asnjë herë nuk e përmend fjalë UÇK, apo ushtri çlirimtare, apo luftë çlirimtare, fryma që e përshkon strukturën e poezisë, e jep këtë ndjeshmëri. Ndryshe, pse është ai Komandant. Më tutje, mund të thuhet se ky Komandant i poezisë së Flora Bovinës, së bashku me të gjithë ata që ju printe, me ushtarët e lirisë, kishte gjetur forcë për ta mundur peshën e robërisë, barrën e madhe të luftës, por edhe gatishmërinë që të flijohej, në emër të së ardhmes. Poetesha kishte munguar, andaj i kërkon falje. Por, mungesa e saj ishte në një kohë, në një çast, që të dyja thuajse sa një përjetësi, sepse ai kishte me vete diçka nga legjenda, këngën pra: ‘‘Më fal, Komandant, /Të lash vetëm kur këndoje/ Këngë kushtrimi/ Ta mundësh plojën e madhe’’. Çdo gjë ishte e rëndë, edhe qëndresa, edhe lufta, edhe rëniet, mirëpo kënga e tij, andaj edhe kënga e bashkëluftëtarëve të tij, edhe të atyre që kanë munguar, siç e thotë Flora Brovina, janë bërë pjesë e historisë, edhe për faktin se ai ishte Komandant i një lufte çlirimtare, para të cilit kërkonte falje poetesha, i cili po hiqte robërinë nga më shumë se gjysma e trojeve shqiptare. Qoftë edhe vetëm ky rrafsh i ndërtimit të strukturës së poezisë, i ka dhënë dorë krijuese që të bashkëbisedojë natyrshëm dhe lirshëm me këtë Komandant. Po ashtu, nuk mund as të kuptohen, as të përjetohen ndryshe vargjet që janë ndërtuar përmes pyetje retorike: ‘‘Ti më thua, Gatitu!/ Trupin drejt, më thua!’’. Do të thotë, ai është komandant që jep urdhra, që prin, por para se të fillojë marshimi, ai ia lëshon një sy secilit ushtar, kurse vetë është në ballë, pra prijës. Ndryshe, nuk do të ishte Komandant, as i kësaj poezie të Flora Brovinës. Prandaj, vjen krejt logjikshëm dhe natyrshëm vargu: ‘‘Vetëm i madhi nuk hidhërohet,/ Komandant’’. Ky varg e ka shpëtuar kërkim faljen në këtë poezi të Flora Brovinës, nga patetika që e vret aktin krijues. Prandaj, mund të thuhet se vargjet që përmbyllin këtë poezi të Flora Brovinës, janë edhe e sotmja, edhe përjetësimi i lirisë, e cila nuk vjen pa luftën çlirimtare të UÇK-së, ndryshe, vargu: ‘‘Me lule gjaku’’/ Komandant!’’, që e mbyll poezinë, nuk do të kishte asnjë shtresim kuptimor, për Kosovën, për luftën, për lirinë, që u shtruan në këtë parashtresë.

Parashtresa e tretë

Tahir Desku, poeti luftëtar i lirisë, ka botuar disa vëllime me poezi, por ajo që i kushtohet Luftë së Ushtrisë Çlirimtare, që u kushtohet Dëshmorëve të Kombit, që dhanë jetën për liri, që ishin pjesë e luftimeve të përgjakshme, është titulluar nga poeti, ‘‘Engjëjt e lirisë’’ , botuar në vitin 2000. Këta engjëj të lirisë, poeti i ka pagëzuar me emër e mbiemër në poezitë e tij. Poezia ‘‘Xhevat Demaku’’ i kushtohet Dëshmorit të Kombit, Xhevat Demaku. Për çudi, askund nuk zihet në goja lufta, as ushtria, as fronti, as krisma e pushkës dhe sërish poezia i është kushtuar luftëtarit të lirisë, që ia falë gjakun kësaj toke, për të qenë e lirë. Poeti Tahir Desku, mund të thuhet pa dilemë, se është i veçantë në ndërtimin e poezisë së tij, jo vetëm të këtij vëllimi, por thuajse i të gjitha vëllimeve të tij poetike. Nuk lodhet për të gjetur figurat stilistike, as krahasime të mëdha, as epitete të kërkuara dhunshëm, as metafora që e hutojnë lexuesin. Jo, ai vargun poetik e ndërton natyrshëm, duke qëmtuar bërthamën e gjëllimit të heroit të tij lirik. Xhevat Demaku i tij, e hap bashkëbisedimin me lexuesin me vargjet, thuajse krejt popullore: ‘‘ Ç’na u mbush toka plot me vorre /A durohet shkau n’oborre?!’’ Mjafton vetëm kjo dilemë shekullore në jetën e shqiptarëve, që një djalë i ri, siç thuhej, pa i vënë brisk fytyrës, të bëhet pjesë e luftë për liri, Jo vetëm të bëhej, por edhe të përjetësohej për lirinë. Nuk ka shëmbëllim me të plotë, se kjo mënyrë e rënies në altarin e lirisë së atdheut, ngase ai djalë i ri, e di si të vdes bukur, si e shtruam në parashtresën e parë të këtij shkrimi: ‘‘Një mortajë e mban në dorë / në tjetrën një yll’’. Vështirë e mund të ndërtohet më realizueshëm në strukturën e vargut, portreti i një luftëtari të lirisë. Por, çka ka ndodhur me njeriun tonë, a mos ndoshta ka harruar të kaluarën historike, apo për një çast e ka përgjumur vetëkënaqësia e jetës së zakonshme. Atëherë Dëshmori i kombit, e bën atë që zakonisht e bëjnë të gjithë luftëtarët e lirisë, të cilët kaherë janë pajtuar me jetën, e cila nuk ka kuptim nëse jetohet në robëri: ‘‘Kur shfaqet harresa / Ai zgjohet e bën roje / Maleve të Arbërisë’’. Për çudi, duke bërë roje, ndoshta si një lajtmotiv, që e përshkon, jo vetëm këtë poezi kushtuar Dëshmorëve të Kombit, ai kujtohet se në atë moshë nuk ka kuptim për të vdekur. Andaj, e thotë natyrshëm, thuajse bashkëbisedon me shokët e luftës, thuajse i tregon dikujt që e do shumë, dhe: ‘‘E thotë-jam tepër i ri/ për të vdekur’’. Poeti nuk ka nevojë as të shpjegojë, as ta thotë se cila ishte lufta e tij, heroizmi i tij, përpjekja e tij për lirinë e kësaj pjese të atdheut. Heroi i tij lirik, krejt natyrshëm, duke ecur nëpër tokën që nuk e duronte robërinë, përkulet pak dhe mbjell një lule. Një gjetje e mrekullueshme poetike, kur rënia për liri e një luftëtari shëmbëllen me lulen që mbjell njeriu në atdheun e tij. Pra, vetëm në atdheun e lirë, ka kuptim të mbillen lule, sepse nuk i shkel më këmba e pushtuesit. Kjo gjetje e poetit Tahir Desku, andaj e bën poezinë e tij të veçantë, qoftë si strukturë e ndërtimit të vargut kushtuar Dëshmorëve të Kombit, qoftë kur trajton motive të tjera, që në poezinë tij janë aq të larmishëm. Nuk është gjetje gand dhe e rastit kjo në këtë poezi të poetit, ngase heroi i tij lirik, Dëshmori i Kombit, Xhevat Demaku, bën edhe këtë veprim dhe nuk harron se është shumë i ri për të vdekur: ‘‘Ndalet sërish e mbjell një lule / Midis atdheut / Bën roje-është tepër i ri për të vdekur’’. Ky është lapidari shpirtëror që poeti Tahir Desku ju ka ndërtuar të gjithë Dëshmorëve të Kombit, që i ka përjetësuar në poezinë e tij me temë Luftën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, kurse në këtë rast Dëshmorit të Kombit, Xhevat Demaku.

Prishtinë, qershor, 2024

Referencat

Pano Taçi, Prit e prit, poezi, Tiranë, 2007

Flora Brovina, Përflakje e stuhi, poezi, Prishtinë, 2021

Tahir Desku, Engjëjt e lirisë, Poezi, Prishtinë, 2000

(Kumtesa është lexuar në Tribunën shkencor të Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës në Festivalin Drini poetik, që mbahet për nder të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit).

Lidhja Shqiptare Prizrenit, festime në qytetin historik në 146 vjetor

June 10, 2024 by s p

-Përvjetorët e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit në Kosovë janë shënuar tradicionalisht në kërkim të lirisë, edhe kur ishte e ndaluar, në rrethanat e rënda të dhunës dhe okupimit. Në 10 Qershorin e vitit 1997 të pragluftës derisa ishim në aktivitetet e shënimit të përvjetorit të Lidhjes Shqiptare bashkë me ekipin e gazetës së përditshme të rezistencës “Bujku”-Rilindja u ndaluam nga policia serbe në Prizren/

-Presidenti historik Ibrahim Rugova në akademinë solemne kushtuar 125 vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, ku si gjithmonë thekonte mirënjohjen më të madhe dhe miqësinë e përhershme të Kosovës për Shtetet e Bashkuara të Amerikës: Jemi krenarë me Lidhjen e Prizrenit që reflekton edhe në kohën tonë për të mirë. Lidhja e Prizrenit ishte përcaktuar për t’u inkuadruar me shtetin e vet shqiptar në botën perëndimore. Në 10 Qershor të vitit 1878 në Prizren delegatë nga të gjitha viset shqiptare themeluan institucionet: Kuvendin Kombëtar, Qeverinë, Sektorin Diplomatik dhe Forcat Mbrojtëse – Ushtrinë e vet/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRIZREN, Qershor 2024/ Festimet tradicionale nisin edhe në këtë 10 Qershor 2024 në kryeqytetin e Lidhjes Shqiptare në Prizren, me pjesëmarrje të shqiptarëve e përfaqësuesëve institucionalë e politikë të tyre edhe nga të gjitha trojet tjera etnike.

Kremtimi i 146 vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit është në axhendën e aktiviteteve të Komunës së Prizrent, qytetit më të madh jugor të Kosovës afër kufirit me Shqipërinë, ku edhe vendosen lule në monumentin e Lidhjes së Prizrenit e do ketë edhe koncerte festive e manifestime tjera edhe për 25 vjetorin e lirisë.

Shtatoret e tre liderëve historikë Abdyl Frashërit, Sylejman Vokshit dhe Ymer Prizrenit në Kompleksin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit janë përuruar në 25 Nëntor 2018, në vitin e 140 vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, në kuadër të Vitit Mbarëkombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu, në një veprimtari ku kanë marrë pjesë drejtues të lartë institucionalë e politikë të Shqipërisë e të Kosovës.

Në 25 vitet e lirisë në Prizren e në qytetet e tjera kosovare aktivitetet e përvjetorëve të Lidhjes Shqiptare vijojnë me festimet e ditëve të çlirimit, duke nisur me Ditën e Lirisë e Paqes – 12 Qershorin, ditën kur në vitin 1999 forcat shpëtimtare të NATO-s prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës nisën të hyjnë në Kosovën e shkatërruar nga lufta, me mëse 12 mijë shqiptarë të vrarë e 6 mijë të zhdukur, afër një milon të dëbuar – shumica drejt Shqipërisë, me 400 qytete e fshatra të djegura. Gjatë luftës forcat serbe kanë djegur edhe Kompleksin Monumental të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, i cili u rinovua në Kosovën e lirë.

Përvjetorët e Lidhjes Shqiptare janë shënuar tradicionalisht në Kosovë, në qytetin e Prizrenit, në kërkim të lirisë, edhe kur ishte e ndaluar, në rrethanat e rënda të dhunës dhe okupimit nga regjimi serb. Edhe në atë kohë veprimtaritë kushtuar Lidhjes Shqiptare të Prizrenit i kam raportuar vit pas viti për Agjencinë Shtetërore Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë – Agjencinë Telegrafike Shqiptare, duke nisur si korrespondenti i parë nga Kosova i mediave të Shqipërisë – nga 24 Maji 1992 i zgjedhjeve të para pluraliste presidenciale e parlamentare në Kosovë.

Në 10 Qershorin e vitit 1997 të pragluftës derisa isha në aktivitetet e shënimit të përvjetorit të Lidhjes Shqiptare me ekipin e gazetës së përditshme të rezistencës “Bujku”-Rilindja, bashkë me fotoreporterin Ilaz Bylykbashi e shoferin Faik Binça, u ndaluam nga policia serbe në Prizren, e cila po na mbante në shënjestër të armëve dhe na mori e asgjasoi fotot – filmin e aparatit fotografik, por kurrë nuk arriti të ndalojë aktivitetet dhe raportimet për Lidhjen Shqiptare.

Edhe në atë ballafaqim me forcat okupatore serbe arritëm të shpëtojmë fotot që kishim fshehur dhe u botuan me raportin duke nisur nga faqja e parë me legjendën “Vizitorë të shumtë dhe orë historike, dje në Komplksin Memorial të Lidhjes së Prizrenit”. Raporti që e shkruaja i botuar në numrin e 11 Qershorit 1997 në gazetën e rezistencës “Bujku” në ballinë kishte mbititullin “Në Kosovë u shënua 119-vjetori i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit”, titullin “Program kombëtar edhe për sot e të ardhmen” dhe nëntitujt “Në Prizren dje u mbajt akademia solemne në temën: Lidhja Shqiptare e Prizrenit, roli i saj dhe porosia politiko-kombëtare.-Kompleksin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit e vizituan mijëra shqiptarë nga gjithë Kosova e trojet e tjera etnike”.

Një nga mestitujt ishte “Mesazhet e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit aktuale deri në bashkimin kombëtar”. Në raportin që vijonte edhe në faqen e dytë të gazetës theksohej edhe: “Derisa ktheheshin nga Prizreni, në të dalë të qytetit, policia ndaloi rreth gjysëm ore, bastisi e i pyeti për qëllimin shkuarjes në Prizren edhe ekipin e reporterëve të “Rilindjes” – “Bujkut”, që po ktheheshin në Prishtinë, (Behlul Jasharin, Iljaz Bylykbashin dhe Faik Binçen)”.

Përvjetorët e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit në Kosovë festohen në liri vetëm nga Qershori i vitit 1999, i hyrjes së forcave shpëtimtare të NATO-s.

“Në saje të përpjekjeve të përbashkëta dhe me ndërhyrjen e NATO-s më 12 Qershor të vitit 1999 Kosova u lirua”¸ theksonte Presidenti historik Ibrahim Rugova në akademinë solemne kushtuar 125 vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, ku si gjithmonë thekonte mirënjohjen më të madhe dhe miqësinë e përhershme të Kosovës për Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

“Jemi krenarë me Lidhjen e Prizrenit që reflekton edhe në kohën tonë për të mirë”, shprehej Rugova dhe theksonte se, “Lidhja e Prizrenit ishte përcaktuar për t’u inkuadruar me shtetin e vet shqiptar në botën perëndimore”.

“Më 10 Qershor të vitit 1878 u mblodhën në Prizren delegatë nga të gjitha viset shqiptare, themeluan institucionet: Kuvendin Kombëtar, Qeverinë, Sektorin Diplomatik dhe Forcat Mbrojtëse – Ushtrinë e vet”, shprehej Presidenti historik i Kosovës Ibrahim Rugova.

Atëherë, në vitin 2003, gjatë tre ditëve, duke filluar nga data 9 Qershori, Kosova festonte 125 vjetorin e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit me manifestime të organizuara nën përkujdesjen e Presidentit Rugova, i cili ditën e parë njoftonte se ka dekoruar 37 personalitete të njohura nga Kosova, Shqipëria, viset e diaspora shqiptare, si dhe nga Shtetetet e Bashkuara të Amerikës e vende të tjera të botës me Dekoratën Medalja e Artë e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.
Njëherësh, Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova ka dekoruar të gjithë themeluesit dhe veprimtarët e Lidhjes së Prizrenit me Dekoratën Hero i Kosovës.

“Në kuadër të shënimit të 125 vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit dhe në bazë të kompetencave kushtetuese të gjithë themeluesit, duke filluar nga Ymer Prizreni, Abdyl Frashëri, Sylejman Vokshi, Vaso Pashë Shkodrani, Ferid e Shaqir Curri, e veprimtarë të ndryshëm i kam shpallë Hero të Kosovës”, theksonte Presidenti Rugova.

Në akademinë solemne kushtuar 125 vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit merrnin pjesë përfaqësuesit më të lartë të institucioneve të Kosovës, përfaqësues të pushtetit lokal të asambleve komunale, përfaqësues nga Shqipëria, Maqedonia dhe nga të gjitha trevat shqiptare, si dhe nga diaspora. Ishte i pranishëm në këtë solemnitet edhe Naltmadhnia e Tij trashëgimtari i Fronit Shqiptar Leka Zogu I me bashkëshorten.

“Kufiri i ëndrrës” ishte reportazhi futuristik që kam shkruar në fundvitin 1997, botuar 3 Janar 1998 në Prishtinë në gazetën e rezistencës e pjesë e lëvizjes e luftës për liri e pavarësi “Bujku”, kryeredaktor i parë-themelues i së cilës isha, e që sfidonte ndalimin e gazetës së vetme shqipe në Kosovë Rilindja nga regjimi okupues serb. Në atë reportazh në kohë të rënda okupimi paralajmëroja “festimin gjithëkombëtar të pritjes së vitit jubilar të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, kuvendit historik për kufijtë e atdheut”, ku do shkonte edhe personazhja, vajza nga Lurasi, që po mbaronte studimet në Gjirokastër, e nisur nga jugu-Janina drejt veriut të “kufirit të ëndrrës” – Mollës së Kuqe…

Ishte ky reportazhi i tretë i ardhmërisë në kohën e viteve të rënda të okupimit, kur me shkrimet futuristike e shihja dhe e përshkruaja Kosovën e së ardhmes, të lirë, shtet, të ëndërrave.

I pari ishte reportazhi futuristik me titull “Një ditë e një viti që vjen”, i shkruar dhe dërguar nga Prishtina drejt Tiranës në 27 Dhjetor 1995.

Ndërsa, reportazhi i dytë futuristik ishte “Udhëtimi për në Prizren…”, botuar në Prishtinë e Tiranë në 31 Dhjetor 1996.

Shumë nga ato që shkruaja në reportazhet futuristike atëherë e që dukeshin si ëndërra, që ishin ngjarje të fantazuara-parashikuara, tashmë janë realizuar në Kosovën e lirë nga Qershori 1999 dhe të pavarur tashmë 16 vite nga 17 Shkurti historik 2008, të njohur deri tani nga 117 shtete të botës anëtare të Organizatës së Kombeve te Bashkuara.

LIDHJA ËSHTË GJALLË…

June 10, 2024 by s p

Lidhja Shqiptare e Prizrenit sot nuk do të duhej të mësohej vetëm si një leksion në orët e para të mësimit nëpër shkollat tona. Ajo parasegjithash do të duhej të mbindërtohet si ndërgjegje e pastër politike për të gjithë ata që e kan pasion marrjen me punë të rënda shtetërore e institucionale. Sot fatkeqësisht kemi plot politikan të zgjuar, por ata ende vuajnë pasojat e robërisë së brendshme shpirtërore, si rezultat i egove të mëdha, sepse, siç thonë psikologët, robëria e brendshme i pengon njerëzit ta perceptojnë drejt lirinë e jashtme.

Nga Mehmet PRISHTINA

Kur u mbajt Lidhja e Prizrenit, shqiptarët ishin të dekdisur në të katër anët dhe ishte vështirë të grumbullohen në një vend për të marrë vendime historike. Mirëpo ideali kombëtar ishte më i madh se kapriciet individuale, prandaj ajo depërtoi në zemrat e çdo idealist dhe e ndezi zjarrin e atdhedashurisë në të gjitha cepet e viseve shqiptare.

Sot kur rrethanat kanë ndryshuar në favor të proceseve për të cilat shqiptarët kishin luftuar me shekuj, a mund të themi se klasa politike – edhe në Kosovë edhe në Shqipëri, po e neglizhon peshën dhe vizionin e Lidhjes së Prizreni, duke mos punuar në frymën e saj?

Tani kur po shënojmë 146 vjet nga organizimi i Lidhjes Shqiptare të Prizrenit , një ngjarje kjo me karakter panshqiptar që për herë të parë në histori fermentoi energjitë e brendshme politike e ushtarake kombëtare, para nesh sërish shtrohet një pyetje e pashamangshme: Sa arriti kjo ngjarje e madhe historike të prodhojë një unitet në rrafshin e veprimit politik në hapësirat ku jetojnë aktualisht shqiptarët?

Pas Kuvendit të Lezhës të marsit të vitit 1444, nën organizimin e Gjergj Kastriotit Skënderbeu dhe udhëheqësve të principatave, përkatësisht të princave shqiptare në shekullin e 15, Lidhja e Prizrenit do të mbetet platforma më gjithëpërfshirëse e aspiratave shqiptare për unitetin kombëtar dhe territorial të tyre.

Lidhja Shqiptare e Prizrenit nuk erdhi vetvetiu dhe spontanisht si ngjarje e shkëputur nga konteksti i kohës. Sikundër dihet, Komiteti i Stambollit i themeluar nga ajka kombëtare e kohës, më 1877, me qëllim të çlirimit dhe të ruajtjes së territoreve shqiptare nga hegjemonizmi sllave dhe ai grek, pasi që Perandoria turke pas Tanzimatit (1848) dhe luftërave ruso-turke më 1875/76, me shpejtësi po goditej dhe tronditej nga e ashtuquajtura “Kriza Lindore”, me kohë kishte nuhat rrezikun e copëtimit të trojeve të tyre, andaj, me shpejtësi themeloi “Komitetin e Shpëtimit” të trojeve etnike.

Historia e formimit të Lidhjes së Prizrenit na ka dëshmuar një fakt të pamohueshëm se pa përfshirjen e ajkës së kombit, që përbëhet nga intelektualët dhe atdhetarët më të devotshëm, liria dhe pavarësia kombëtare nuk do të arrinte asnjëherë. Kjo komponentë u vërejt që në Komitetin e Stambollit, i cili përbëhej nga një plejadë intelektualësh më të shquar të kombit: Pashko Vasa, Jani Vreto, Ymer Prizreni, Zia Prishtina, Sami Frashëri, Ahmet Korenica, Mihal Harito, Iljaz Dibra, Mehmet Ali Vrioni, Seid Toptani, Mustafa Nuri Vlora, Mon Tahiri etj. Këtyre intelektualëve do t`u bashkohet ideologu dhe patrioti i shquar i familjes së njohur Frashëri, Abdyl bej Frashëri.

Bashkimi i këtyre figurave të shquara të kombit, i hapi rrugën të gjitha aksioneve politike e ushtarke të shqiptarëve që ndodhën pas firmosjes së Marrëveshjes së Shën Stefanit mes Rusisë dhe Turqisë, ku Shqipërisë nuk iu njoh asnjë e drejtë territorial. Kështu lindi edhe Lidhja e Prizrenit , e cila u mblodh si kundërvënie ndaj aspiratave për copëtimin e viseve shqiptare.

Ajo çka e bën të veçant këtë Lidhje ishte fakti se delegatët që morën pjesë në Kuvendin Mbarëkombëtar kishin si ajtmotiv pune një unitet të plotë mendimi e veprimi pasi që të gjithë qenë të vendosur për të kundërshtuar me çdo çmim copëtimin e trojeve shqiptare dhe për të mbrojtur tërësinë tokësore të Shqipërisë.

Karakteri dhe programi plitik i Lidhjes së Prizrenit do të shërbejë për shumë dekada si udhërrëfyes i atdhetarëve shqiptarë, të organizuar në grupime e orientime të ndryshme politike e ideologjike. E përbashkëta e këtij udhërrëfimi ishte vendosja e interesave kombëtare mbi ato partiake e ideologjike. Vendosja e Atdheut mbi çfarëdo lloj interesi personal, siç veproi edhe kolosi kombëtar Hasan Prishtina, i cili mbetet shembull unik në historinë politike shqiptare, me vetëfljimin e tij për interesin e përgjithshëm kombëtar, duke hequr dorë nga të mirat materiaiale e fianciare që pati.��Për më tepër, siç shkruan edhe Fatmir Lekaj, Hasan Prishtina është edhe kryeideologu i Lëvizjes Kombëtare Shqiptare për çlirimin e Kosovës me vise pas vitit 1912, i cili përveçse inspiroi dhe inkurajoi shumë të tjerë (për vazhdimin e përpjekjeve për çlirimin e Kosovës me vise), i përfaqësoj dinjitetshëm këto përpjekje, qoftë në aspektin diplomatik si fillimpërpjekje për ndërkombëtarizimin e çështjes së Kosovës në kuadër të bashkësisë ndërkombëtare (SHBA-së etj.), qoftë në aspektin e orientimit të duhur politik të grupeve kaçake në Kosovë dhe në vise të Kosovës, dhe qoftë në aspektin e ruajtjes së karakterit çlirimtar të këtyre përpjekjeve për çlirimin e Kosovës: si të drejtuara kundër regjimit të Beogradit dhe jo si të drejtuara kundër popullatës civile serbe në Kosovë.

Kanë kaluar mbi një shekull dhe shqiptarët janë në kërkim të një Hasan Prishtine të dytë, i cili vizionin e udhëheqjes do ta bazonte mbi parimet e pastra kombëtare, që nënkupton sakrifikimin e egos personale në favor të kauzës shqiptare.

Sot fatkeqësisht kemi plot politikan të zgjuar, por ata ende vuajnë pasojat e robërisë së brendshme shpirtërore, si rezultat i egove të mëdha, sepse, siç thonë psikologët, robëria e brendshme i pengon njerëzit ta perceptojnë drejt lirinë e jashtme.

Do të tingëllonte anakronike të kërkojmë që shqiptarët të vazhdojnë të mbajnë kokën prapa dhe të kufizohen vetëm në forume të brendshme kombëtare, siç ishte edhe Lidhja e Prizrenit. Por, ajo çka është e pafalshme për liderët aktual shqiptarë, ndërlidhet me mosbashkëpunimin dhe moskoordinimin në mes tyre.

Sfidat janë shumë më të mëdha se kapriciet individuale të politikanëve tanë, prandaj duke kultivuar frymën e unitetit dhe bashkërendimit që pati Lidhja e Prizrenit, Liderët tanë në Prishtinë, Tiranë , Shkup, Podgoricë e Luginë të Preshevës, do të duhej të mblidhen dhe të takohen më shpesh në mes veti se sa me politikanët tjerë të rajonit. Atdhetarët shqiptarë nuk u flijuan vetëm për një copë lirie që e gëzojmë ne sot. Ata u flijuan mbi të gjitha për një kauzë panshqiptare e cila do të sillte më shumë mirëkuptim e harmoni të brendshme kombëtare, si parakusht i ndërtimit të urave të bashkëpunimit dhe integrimit edhe me popujt tjerë në kuadër të ombrellës euro-atlantike.

Prishtinë, 10 qershor 2024

FESTIVALI QË NDEROHET SI INSITUCION SHPIRTËROR

June 10, 2024 by s p

Kristo Çipa/

(Post edicioni i pestë i fest” Netët e Bejkës bardhë”)

Ndodhi edhe madhështia kulmore me prezencën e kreut të shtetit shkëlqesisë së tij zotit Bajram Begaj.

Këtu nuk bëhet fjalë për një ardhje kortezie por për një vlerësim real që i bëhet këngës shumëzërëshe shqiptare fosforinës labe. Nderim dhe mirënjohje nga Piluri dhe gjithë polifonët shqiptarë zoti President!

Në edicionin e pestë morrën pjesë rreth 200 festivalistë ku 45 përqind ishin të rinj dhe mjaft të talentuar.

Konkuruan në dy netë dhe niveli artistik ishte shumë i lartë sa e detyroi jurinë shumë profesionale që të vlerësoi edhe jashtë programimit klasik të çmimeve dhe të bëjë të pamundurën që të gjithë elementët të përfshihen në këtë lartësim.

Duke mos dashur të bëjmë një analizë të hollësishme të festivalit, më lejoni të falënderoj një për një grupet dhe drejtuesit e tyre.

Përshëndetësit dhe veçanërisht asamblin e valleve” Krahu i shqiponjës” deputetët, kryetarët e bashkive, kryetarin e Qarkut Vlorë, kryetarin e dhomës së tregëtisë, kryetarët e shoqatave, banorët e fshatit Pilur, anëtarët e këshillit bashkiak të Himarës, kryetarin e këshillit dhe kryetarin e sapo zgjedhur të Himarës, kryetaren e këshillit bashkiak të Vlorës( bijën tonë) Jurinë profesionale ( Sejmenin, Tomorrin, Vasillon) sekretaren e jurisë Adelinën, prezantuesen ekselente Shqiponjën, këngëtaren e talentuar që erdhi nga Tirana posaçërisht për Pilurin, Persën, këngëtaren Juli Çenko dhe shpirtrat e atyre që i dhanë shumë polifonisë por nuk janë më fizikisht nes neve por sigurisht zëri i tyre ndodhet prezent në çdo çast Një falënderim edhe familjes time që më mbështesin në çdo çast!