Musa Kurtulaj/
Sot, 7 shtator 2024, u bënë 23 vite që ndërroi jetë Lukë Kaçaj, nder kengëtarët lirikë më të shquar të Shqiptarisë dhe, pa dyshim, i nivelit botëror ! I vlerësuar në këte mënyrë nga personalitete të muzikes botërore ! Lindi në Bajzë të Malesisë së Madhe me 19 korrik 1920 dhe ndërroi jetë me 7 shtator 2001 në moshen 81 vjeç! Pasi kishte mbaruar shkollen françeskane në Shkoder, në vitin 1947 – 1950 është pjestar i Korit të Pergjithshem të Shtetit në Tiranë dhe i Asamblit të Ushtrisë. Në vitin 1953 interpreton rolin e “kengëtarit të verber” në filmin famshem ” Skenderbeu”. Me pas kalon në Teatrin e Operas dhe Baletit ku interpreton në opëra të autorëve botëror, dhe tërheqë vemendjen si kengëtar lirik (bas) i përmasave të nivelit botëror ! Per këte arsye, e dërgojnë ato vite per studime në Moske, e konkretisht në konservatorin ” P.I.Çajkovski” per kanto. Konkuron dhe në teatrin “Balshoj” dhe, mes 170 konkuruesve nga e gjithë bota, rënditet nder 4 fituesit e parë. Në këte teater ai interpretoi Don Bazilion e ” Berberit i Seviljes”, nder kryeveprat operistike Botërore ! Cilësohet në Moskë si Chaljapini Shqiptar ( titull i lartë që jepej në Moskë per kengëtarët e permasave botërore). Këthehet në Tiranë dhe vlerësohet me titullin ” Artist i Merituar” si dhe emërohet pedagog në Institutin e Lartë të Arteve. Por kjo karriere, shumë e suksesëshme artistike, do ti nderpritej me 21 gusht të vitit 1973 pasi denohet me 5 vite burgim per “agjitacion e propagandë kunder pushtetit popullor “! Kështu ky artist i nivelit botëror, dermohet politikisht nga ajo kohë apsurde dhe, pasi bëri dënimin, perfundoi në punë të rëndomta që nuk kishin asnjë lidhje me muziken, nderkohë që fotografia e tij si talent edhe sot vazhdon të jetë e ekspozuar në teatrin ” Balshoj” të Moskes, si respekt per talentet e shquar që kanë luajtur në këte teater ! Në vitin 2009 , pas vdekjes, Presidenti i Republikes, Bamir Topi, e ka dekoruar Lukë Kaçajn me titullin e lartë “Nderi i Kombit” ! Lukë Kaçaj ka qënë dhe mbetet kryevlerë artistike e krenari jo vetëm e Malësisë së Madhe dhe Shkodres por e mbarë Shqiptarisë kulturore – artistike !