dgreca – Page 2200 – Dielli

MUSTAFA NË TAKIM ME PALMER: PËRKRAHJA E SHBA-VE E PAZËVENDËSUESHME PËR KOSOVËN

February 13, 2017 by dgreca

–Kosovë-SHBA, Hoxhaj dhe Palmer diskutojnë dhe koordinojnë aktivitetet e përbashkëta për këtë vit/

Në vazhdim të vizitës sot në Prishtinë, në takim me kryeministrin Isa Mustafa, drejtori i Zyrës për Evropën Qendrore dhe Jugore në Departamentin e Shtetit të SHBA-ve, Matthew Palmer, vlerësoi të arriturat në Kosovë, si dhe përkushtimin e Kosovës për avancimin e axhendës integruese dhe zhvillimore.

unnamed (1) Palmer, po ashtu, shprehu përkrahjen e mëtutjeshme të SHBA-ve për Kosovën dhe për rajonin, thekson njoftimi dërguar nga Kryeministria.Gjatë takimit, është biseduar gjerësisht për proceset në Kosovë si dhe bashkëpunimin e mëtejme ndërmjet Kosovës dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës.Kryeministri Mustafa e njoftoi Palmer për progresin e shumanshëm në Kosovë, për zhvillim ekonomik, avancimin e proceseve euroatlantike si dhe fuqizimin e shtetësisë e të subjektivitetit ndërkombëtar.Duke e falënderuar për përkrahjen e pazëvendësueshme të SHBA-ve, kryeministri Mustafa theksoi përkushtimin e Republikës së Kosovës për thellimin e partneritetit strategjik me SHBA-në.Gjatë takimit, u bisedua edhe për proceset tjera duke veçuar rëndësinë e adresimit të çështjes së ratifikimit të marrëveshjes për shënjimin e kufirit me Malin e Zi, si dhe çështjet tjera të rëndësishme për qytetarët dhe shtetin e Kosovës, siç janë transformimi i FSK-së, lufta kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit, vazhdimi i dialogut evropian për normalizimin e raporteve ndërshtetërore me Serbinë dhe zbatimi i marrëveshjeve të arritura.

Kosovë-SHBA, Hoxhaj dhe Palmer diskutojnë dhe koordinojnë aktivitetet e përbashkëta për këtë vit/

Ministri i Punëve të Jashtme të Kosovës, Enver Hoxhaj ka pritur sot në takim drejtorin e Zyrës për Evropën Juglindore në Departamentin Amerikan të Shtetit, Metthew Palmer, ku diskutuan koordinimin e aktiviteteve të përbashkëta për vitin 2017.

Në vizitën në Prishtinë, edhe në këtë takim, Palmer ka deklaruar se qëndrimi i Shteteve të Bashkuara të Amerikës ndaj Kosovës dhe Ballkanit është i pandryshueshëm.

Njoftimi i dërguar thekson se, ministri Hoxhaj ka falënderuar Palmer për mbështetjen e vazhdueshme të Shteteve të Bashkuara ndaj Kosovës, duke vënë në pah raportet e shkëlqyera ndërshtetërore mes dy vendeve.

Gjatë këtij takimi palët diskutuan për koordinimin e aktiviteteve të përbashkëta në politikën e jashtme për këtë vit, jo vetëm në aspektin bilateral por edhe në atë multilateral, duke përfshirë dhe organizatat ndërkombëtare dhe procese të tjera me rëndësi për Kosovën.

“Biseduam për koordinimin e aktiviteteve të përbashkëta në politikën e jashtme për këtë vit. Bashkëpunimi ynë tashmë nuk do të jetë vetëm bilateral por do të zgjerohemi edhe në planin multilateral, organizata ndërkombëtare dhe shumë procese të tjera të rëndësishme për Kosovën, ku do të ketë përfshirje më të madhe të departamentit amerikan të shtetit”, tha Hoxhaj.

22 vjecarja shqiptare përfitoi bursën e studentes amerikane të vdekur më 2014-ën

February 13, 2017 by dgreca

Kristina Leskës, 22 vjeçe, që studion në qytetin e St. Clair Shores, iu dha bursa e studentit në Universitetin e Beaumont Grosse në Wayne, në nder të kujtimit të Paige Stalker, një adoleshenteje që ishte vullnetare aty dhe u vra në vitin 2014. Leska kishte ëndrra të mëdha kur mbërriti në Amerikë.

sstudentja

Ajo shpreson t’i bëjë ato realitet pasi përfitoi bursën në nder të studentes amerikane që punonte si vullnetare në spital. “Dua të bëhem dentiste”, u shpreh Leska. Stalker e cila ishte vullnetare në spital që prej moshës 16-vjeçare, mbeti e vrarë pasi ishte duke qëndruar në makinë në zonën e Detroitit me miqtë e saj, kur dikush iu afrua dhe e qëlloi. Vrasja e saj vazhdon të qëndrojë e pazbardhur, por bursa e saj me vlerë 5000 $ në nder të saj i ka kaluar 22-vjeçares nga Shqipëria. “Kjo është diçka e dhimbshme, sepse ajo kishte plane për të ardhmen e saj, ashtu si dhe unë. Shpresoj që familja e saj të ndihet pak më mirë që një vajzë e re po ndjek ëndrrat e saj, me bursën që i takonte bijës së tyre. Kjo bursë më motivon të mësoj më shumë dhe të mos dorëzohem. Unë jam rritur në Shqipëri dhe erdha këtu menjëherë pas shkollës së mesme. Ishte gjëja më e vështirë për mua të largohesha nga vendi që dua dhe të quaj shtëpi Amerikën. Kisha shumë frikë. Por jam shumë e emocionuar, pasi ky është një nga vendet më madhështorë të botës”, u shpreh shqiptarja. Për Leskën ka qenë një udhëtim i gjatë. Shkenca ka qenë gjithmonë një pasion për të. Por Shqipëria edhe pse një vend i qëndrueshëm është e varfër dhe me mundësi të pakta. Prindërit e saj e mbështetën vendimin e saj për të udhëtuar në Amerikë për një vizë studentore dhe ajo për momentin është duke ndjekur universitetin e Wayne-t. Qëllimi i saj, sapo erdhi në Michigan, ishte të gjente një karrierë ku mund të bënte një ndryshim në jetën e një populli dhe ndërsa ajo është ende duke eksploruar në fushën e kujdesit shëndetësor, shpreson të diplomohet si një dentiste e ardhshme. “Nuk ka asgjë më të bukur se të bësh të bukur buzëqeshjen e dikujt. Paige kishte një buzëqeshje të bukur. Ajo ishte gjithashtu vullnetare në universitet si unë”, tha ajo. Betsy Schulte e cila punon me studentët vullnetarë në Beaumont tha se një ditë pasi Stalker u vra, dikush vendosi një shënim në tavolinën ku ajo ulej dhe aty shkruhej “Paige, na mungon. Ne nuk do të të harrojmë kurrë”. Shënimi vazhdon të jetë ende aty dhe shërben si një kujtim për adoleshenten që donte të bëhej mjeke, por edhe si një frymëzim për studentët si Leska dhe përfituesit e tjerë të bursave të dhëna nga universiteti i Beaumont-it.

‘HOME’ FITON BAFTA, ARRITJE HISTORIKE PËR KOSOVËN

February 13, 2017 by dgreca

-Ceremonia e edicionit të 70-të të BAFTA u mbajt në Royal Albert Hall në Londër/

Kosova fiton BAFTA

-Festivali Ndërkombëtar i Filmit Dokumentar dhe të Shkurtër DOKUFEST nga Prizreni ka dërguar njoftimin/ PRIZREN, 13 Shkurt 2017-Gazeta DIELLI-B.Jashari/ Filmi i shkurtër ‘Home’ është produksioni i parë kosovar që fiton çmimin prestigjioz BAFTA në kategorinë e filmave të shkurtë. Ceremonia e edicionit të 70-të të BAFTA u mbajt në Royal Albert Hall në Londër ndërsa të pranishëm ishin regjisori dhe skenaristi i ‘Home’ Daniel Mulloy, producentët Shpat Deda, Shpend Qamili, Scott O’Donnell, Afolabi Kuti, Chriss Wattling dhe producentët ekzekutiv Arta Dobroshi, Nora Sahatçiu, Tim Nash dhe Anthony Austin.“Kosova ishte prapa produksionit në çdo mënyrë. Talenti i ekipës së re e bënë ‘Home’ atë që është. Lidhja e thellë mes mesazhit të filmit dhe humanitetit dhe fuqisë së popullit Kosovar janë të thurrura në secilin kuadër të filmit.” tha regjisori Daniel Mulloy. Filmat e Mulloy kanë fituar me qindra çmime në festivale ndërkombëtare përfshirë Bafra, Bifa si dhe dy nominime për Akademinë Evropiane të Filmit. Daniel e shkroi skenarin e ‘Home’ në Kosovë dhe ai deshi që filmi të jetë një bashkë-produksion mes Kosovës dhe Britanisë së Madhe. Duke qenë se Daniel ka kaluar shumë kohë në Kosovë dhe për shkak të dashurisë së tij për këtë vend, ai e kupton potencialin që ka Kosova në aspektin artistik, në kulturë dhe në tregimin e storjeve.‘Home’ është bashkë-produksion i DokuFest, Somesuch dhe Black Sheep Studios me aktorë Jack O’Connel dhe Holliday Grainger në rolet kryesore. Filmi 20 minutësh është xhiruar në Kosovë dhe Britani të Madhe dhe e thekson gjendjen e refugjatëve dhe dhunës me të cilën përballen qindra mijëra njerëz në të gjithë globin.”Vlerësimi që HOME e morri në BAFTA është një nder i hatashëm dhe dëshmi e asaj që mund të arrihet kur njerëzit bëhen bashkë për një kauzë humane, në këtë rast për refugjatët. Mbi të gjitha, suksesi i filmit HOME i jep frymë të re mesazhit të bashkndjesisë që ne synojmë ta ndezim tek njerëzit dhe na e mundëson të arrijmë tek një audiencë edhe më e gjerë botërore, gjë që ishte qëllimi ynë që nga fillimi. Une ndjehem i nderuar dhe i privilegjuar që pata rastin të punoj me një grup njerëzish kaq inspirues gjatë realizimit të këtij filmi.”, tha producenti i filmit Shpat Deda.“Ky është moment historik për industrinë e filmit të Kosovës. Ne në DokuFest jemi jashtëzakonisht krenarë që kemi qenë pjesë e këtij projekti të udhëhequr nga filmëbërësi jashtëzakonisht i talentuar dhe bashkëpunëtori i DokuFest, Daniel Mulloy. Shpresojmë që filmi ynë do të rezonojë me politikëbërësit në marrjen e veprimeve si dhe në ndjenjën e empatisë me gjendjen e miliona refugjatëve në të gjithë botën.” tha producenti ekzekutiv i ‘Home’ dhe Drejtori Ekzekutiv i DokuFest, Eroll Bilibani.Ekipi i filmit ‘Home’ u përgëzua edhe nga kreu i Kombeve të Bashkuara në Kosovë, të cilët ishin mbështetësit kryesor të filmit. ‘Home është për shumë gjëra. Për Kombet e Bashkuara në Kosovë filmi përfaqëson përkushtimin e kosovarëve për t’u angazhuar në dialogun global për migrim dhe refugjatë , dhe tregon se Kosova mund të bëhet shtëpi e klasit botëror të filmave.” tha Andrew Russel.Ambasadori i Kosovës në Britaninë e Madhe, Lirim Greiçevci, poashtu uroj ekipën e filmit me një deklaratë: “Jam me të vërtetë i gëzuar që bashkëproduksioni mes Britanisë së Madhe dhe Kosovës ‘Home’ u shpërblye me Bafta sot. Uroj regjisorin Daniel Mulloy si dhe ekipën e tij të shkëlqyer të producentëve dhe aktorëve që e arritën këtë sukses të jashtëzakonshëm. Ata janë frymëzim për filmëbërësit dhe aktorët e ri të Kosovës që të ndjekin ëndrrat dhe aspiratat e tyre. Ata e meritojnë gjithë admirimin dhe mbështetjen tonë.”

KUSH E BËRI FILMIN?

Në rolet kryesore të filmit luajë Jack O’Connell, Holliday Grainger, Thaliya Lowles dhe Zaki Ramadani.

Ky film u mbështet bujarisht financiarisht dhe me logjistikë nga United Nations Kosovo Team: Zyra e koordinatorit për zhvillim (UNDCO), the United Nations Development Programme (UNDP), the Organizata Ndërkombëtare për Migrim (IOM), the Agjencia për Refugjatë (UNHCR), the Fondi i OKB-së për Aktivitete të Popullatës (UNFPA), UN Women, the Volluntaret e OKB-së (UNV) dhe zyra e OKB-së për shërbime të projekteve (UNOPS). Shumë partnerë të dedikuar kanë qenë të gatshëm ta mbështesin temën e refugjatëve dhe të migrimit të shtjelluar në film përfshirë UNKT, USAID, Fondacionet për Shoqëri të Hapur nga MB, dhe përfshin kontributin e Komunës së Prishtinës dhe Ministrisë së Punëve të Jashtme të Kosovës, Freud Communications, Forcat e Sigurisë së Kosovës, Bartle Bogle Hegarty, DCM, Policia e Kosovës, Kodak, Kryqi i Kuq Kosovë, Kubestudios dhe shumë përkrahësëve të tjerë.‘Home’ përfshiu bashkëpuntorë muzikor si ColdPlay, Dizzy Rascal dhe Wiley të cilët e dhuruan muzikën e tyre për filmin.’Home’ është një bashkëproduksion mes DokuFest, Somesuch dhe Black Sheep Studios.Producentët e ‘Home’ janë Shpat Deda, Afolabi Kuti, Tim Nash, Chris Watling dhe Scott O’Donnell.Producentët Ekzekutiv të ‘Home’ janë Arta Dobroshi, Eroll Bilibani, Anthony Austin, Sally Campbell, Andre Des Rochers dhe Davud Karbassioun.Ekipi i ‘Home’ në Kosovë përfshin Nita Deda, Renea Behluli, Mrine Godanca, Elmedine Morina, Blerta Ismaili, Blerta Basholli, Valter Lucaj, Gezim Ramizi, Ardi Mehmeti, Lorik Kocani, Drilon Potera, Besnik Selimi, Elsen Hasani, Bilbil Shabani, Armend Nimani, Leart Shehu,Fatlum Idrizi, Besart Mehmetii, Enver Konushevci, Dardan Menxhiqi, Gazmend Bajri, Legjenda Banushi, Leonora Mehmeti, Vita Beqiri, Andra Dauti, Agan Asllani dhe Visar Bikliqi.Ekipi i aktorëve të ‘Home’ nga Kosova përfshinë Zaki Ramadani, Mevlyd Osmani, Adriana Matoshi, Andi Bajgora, Shkelqim Islami, Armend Ismajli, Rebeka Qena, Afrim Mucaj, Fatmire Sahiti, Edison Dabiqaj, Rifat Smani, Armend Zeqiri, Arianit Hoti, Kreshnik Malushai, Leonit Maloku, Allmir Suhodolli, Alban Rexhaj, Fatlum Berisha, Granit Uka, Agnes Nokshiqi, Jan Nokshiqi, Mejreme Berisha, Kreshnik Berisha, Fatlum Hasani, Ermal Sadiku, Mentor Morina, Melihate Qena, Bujar Ahmeti dhe Leon Bicaku.

Kosovë-Komuna e Pejës e para aplikon E-prokurimin

February 13, 2017 by dgreca

-Ministri i Financave në Qeverinë e Kosovës, Avdullah Hoti: Aplikimi i prokurimit elektronik na barazon me shumë shtete evropiane që e aplikojnë këtë formë të prokurimit, si dhe përmbushim kërkesat e Komisionit Evropian të parapara në Raportin e Progresit për Kosovën/

-Kryetari Gazmend Muhaxheri: Si çdo herë tjetër Komuna e Pejës është bartëse e ndryshimeve pozitive/

PEJË, 13 Shkurt 2017-Gazeta DIELLI/ Ministri i Financave në Qeverinë e Kosovës, Avdullah Hoti, kryetari i Komisionit Rregullativ të Prokurimit Publik Safet Hoxha, si dhe Kryetari i Komunës së Pejës Gazmend Muhaxheri kanë promovuar sot në Komunën e Pejës sistemin e E-prokurimit për nivelin komunal, e cila komunë është e para që ka filluar ta aplikoj këtë sistem.Ministri Avdullah Hoti bëri të ditur se “Pas shumë angazhimeve të Komisionit Rregullativ të Prokurimit Publik, ekspertëve të angazhuar në këtë projekt si dhe me ndihmën e partnerëve tanë zhvillimorë, nga janari i vitit 2017 ka filluar së zbatuari platforma elektronike për E-prokurim. Në kuadër të kësaj reforme e cila është në përputhje me objektivin kryesor të Ministrisë së Financave dhe të Qeverisë së Republikës së Kosovës që është rritja e transparencës dhe efikasitetit në shpenzimet publike, sot Komuna e Pejës ka filluar së zbatuari sistemin e E-prokurimit për nivelin komunal, kjo njëherit është edhe komuna e parë e cila fillon ta aplikoj këtë sistem”.“Me Prokurimin elektronik E-Prokurimi çdo organizatë buxhetore ka përparësi të pakrahasueshme, me qenë se siguron transparencë maksimale dhe objektivitet në përzgjedhjen e përfituesve të kontratave publike, siguron automatizim të procedurave dhe monitorim shumë më të mirë të kontratave, shkëputë kontaktet e drejtpërdrejta të zyrtarëve të prokurimit me operatorët ekonomik gjatë procesit të përzgjedhjes, mundëson që çdo aktivitet i zyrtarëve të prokurimit të jetë plotësisht i gjurmueshëm në sistem online dhe i qasshëm për të gjithë. Prokurimi elektronik gjithashtu mundëson auditim më të lehtë dhe kontroll më efikas të proceseve të prokurimit dhe e rrit përgjegjësinë e zyrtarëve të prokurimit, si dhe ofertat bëhen të lexueshme të gjitha njëkohësisht, sepse sistemi nuk lejon qasje selektive dhe asnjë lloj keq-përdorimi. Të gjitha këto rrisin konkurrencën dhe rrjedhimisht ulet kostoja për realizimin e investimeve publike”, shtoi Ministri Hoti.Sipas ministrit Avdullah Hoti me aplikimin e prokurimit elektronik, ne përmbushim dy obligime karshi agjendës tonë për integrime në Bashkësinë Evropiane dhe qasje në institucione financiare ndërkombëtare.“Prokurimi elektronik është pjesë e Programit që ka Qeveria e Kosovës me Fondin Monetar Ndërkombëtar, përmes të cilit përfitojmë deri në 180 milionë euro kredi direkte buxhetore për financim të projekteve, si dhe qasje në institucione financiare ndërkombëtare. Prandaj, dëshiroj të falënderoj Komisionin Rregullativ të Prokurimit Publik për angazhimet në këtë drejtim për përmbushjen e kësaj pjese të Programit me FMN-në. Aplikimi i prokurimit elektronik na barazon me shumë shtete evropiane që e aplikojnë këtë formë të prokurimit, si dhe përmbushim kërkesat e Komisionit Evropian të parapara në Raportin e Progresit për Kosovën”, shtoi Ministri Hoti. Kryetari i KRPP-së Safet Hoxha theksoi se, “sistemi i prokurimit elektronik ofron përgatitje dhe administrim të sigurt, efikas dhe transparent të të gjitha dokumenteve që lidhen me procesin e tenderimit, duke mënjanuar formën e dorëzimit të dokumentacionit në letër dhe duke siguruar një rrjedhë të sigurt të të dhënave përgjatë gjithë procesit”.Ndërsa, kryetari i Komunës së Pejës Gazmend Muhaxheri, theksoi: “Si çdo herë tjetër Komuna e Pejës është bartëse e ndryshimeve pozitive, prandaj sot së bashku me ministrin Hoti dhe kryetarin e KRPP-së Hoxha monitoruam sistemin elektronik të prokurimit publik, të cilin Komuna e Pejës ka filluar ta aplikoj nga fillimi i vitit 2017”./b.j/

Liria e Shqipërisë sime, është burimi i kulluar i diellit tonë poetik

February 13, 2017 by dgreca

Nga Violeta Mirakaj/*

Mbresa nga Veprimtaria kushtuar Musine Kokalarit në 100 – vjetorin e Lindjes organizuar nga Organizata e Gruas Shqiptare – Amerikane “ Hope & Peace” në bashkëpunim me Federatates’VATRA”/

– Përsëri si gjithmonë dyert e sallës “ Vatra” këtu në New York janë të hapura për veprimtari, dhe aktivitete të ndryshme./

E shtunë 11 Shkurt 2017 u organizua sesion përkujtimor për nder të Heroinës Shqiptare Musine Kokalari, 100- vjetori i lindjes së shkrimtares së parë, së gruas fisnike që iu desh të përjetojë ferrin mbi tokë. Kjo përkujtimore u organizua nga Organizata e Gruas Shqiptare – Amerikane “ Hope & Peace” me kryetare Mimoza Dajçi, mbështetur nga Federata Panshqiptare “Vatra”, New York ; muzeu “Musine Kokalari” Gjirokastër: familjarët Kokalari, SHBA dhe realizimi -gazetari Dritan Haxhia. Moderator -Beqir Sina, mbështetur nga Dalip Greca-editor i “Vatrës”, TV – Albania Culter – Adem Belliu…

Prezenca e saj imponuese nëpër mjet fotove të më dha të vendosura në sallë duket sikur na thotë :- Po të dëshirosh të jesh diçka, mund të bëhesh. Duhet të zbulosh se je unik në botë, sepse Ti je një kombinim i veçantë me një qëllim të caktuar….. Ti je ai lloj kombinimi, sepse vetëm Ti mund të bësh atë që është thelbësore për të bërë. Nuk duhet të besosh asnjëherë se nuk ke një kontribut për të dhënë në jetë. Bota është si një qilim që s’ka përfunduar së enduri, dhe vetëm Ti mund të plotësosh figurën në hapësirën e vogël që të përket. Vetë thëniet e Musine Kokalarit për atdheun dhe krijimtarinë e saj e tregojnë më së miri.

“Besa , shpresa dhe dashuria ato pra na lartësojnë. Përçarja dhe marrëzia na poshtërojnë e na mjerojnë.” ( Shkup, 10 / 07/ 1943)/

“Prodhimi im letrar që në fillim, kur zura të hidhja çapat e para, është lidhur ngushtë me ndjenjën kombëtare. Liria e Shqipërisë sime, është burimi i kulluar i diellit tonë poetik.” ( Tiranë , 06/ 07/ 1944)

“ Të punojmë për të mbjellë farën e lirisë, ku respekti i çdo njeriu do të jetë gjëja e parë dhe individualiteti i mbrujtur mbi baza të shëndosha morale në çdo kryerje, është ideal. Një ideal që nuk i largohet realitetit, po që i vjen në ndihmë duke rrojtur me nder dhe me djersën e ballit. Një ideal me virtytet më të larta dhe me ndjenja njerëzore.” ( 18/ 02/ 1945)

Kujtimet e mbesës së heroinës për hallën e vet, Artemis Kokalari, si dhe dëshmitë konkrete me dokumente dhe fotografi në munitor, nga famijarët e tjerë krijuan një atmosferë sa emocionale dhe njohëse për auditorin.

Para syve tanë del diplomantja e Universitetit të Romës në degën e Letërsisë dhe Arteve të Bukura, që nuk pranon vendin në katedrën e atij universiteti, sepse ka bindjen që vetëm si shkrimtare, si intelektuale mund t’i shërbejë atdheut. Ajo kishte vizionin e saj për zhvillimin e historisë dhe kombit shqiptar. Heroina e kulturuar ishte aq shumë e apasionuar pas fjalës së bukur shqipe njëkohësisht mbante mbi supe tragjedinë e përherëshme të njeriut me karakter të papërkulur.

Kumtesë pas kumtese të mbajtur nga të pranishmit, si Kryetari i “Vatrës” Gj. Buçaj, nga Besa Kadare ambasadore në Kombet e Bashkuara në New York, poetja dhe humanitarja Rita Saliu, ish të perdjekurit politik D.Saraçi, Pëllumb Lamaj i cili e quan Musinenë, se ajo është Zhandarka e Shqipërisë; plotesohen nga Mimoza Dajçi, Remka Huruglica (kryetare e shoqatës së gruas shqiptare në Kanada, e cila vjen si e ftuar për këtë aktivitet) dhe shumë të tjerë; u krijua një tablo e plotë e figurës intelektuale martire Musine Kokalari.

Gjatë kohës së studimeve në Romë, Musineja shkruan një studim- “Ali Pascia di Janina” dhe e boton ne L’Albania më 1940. Shkruan novelën “Nënua Plakë” në Romë, dhe ditarin autobiografik “Jeta ime universitare”. Me tezën e doktoraturës “Letteratura Albanese – Naim Frashëri” laurohet në vitin 1941.Vendi i saj ishte Shqipëria, këtu ajo besonte dhe ëndërronte t’i vinte në ndihmë vendit të saj.Kthehet në Shqipëri e vendosur për të vijuar rrugën e zgjedhur si shkrimtare. Lexon shumë, përkthen Luixhi Pirandelon dhe mbledh mijëra e mijëra vargje nga folklori shqiptar, nga gjuha e popullit, fjalës artistike të mençurisë popullore. Ajo është e apasionuar dhe zhytet e tëra në botën e përrallave, gjë e gjëzave në folklorin shqiptar.

Skicat e ciklit “Këngë Varfërie”,(…botuar në rubrikën frymëzime në verën e vitit 1937) janë shumë domethënëse dhe për kohën e sotme. Ajo kërkonte me këmbëngulje të vërtetën e jetës, për të bërë të vërtetën e thelbit artistik të veprës së saj.

Ja si shprehet :- “Vizitova anembanë. Vura re kudo. Pashë të ligun, që quhet i mirë, pashë gënjeshtarin që kishte të drejtë, pashë katilin që nuk i skuqej faqja. Qesha se ky ishte brumi i shoqërisë, thelbi i njerëzisë.

Hodha hapat e para. Ktheva kokën prapa e një grusht më dhanë. E mbajta përpara e në perde e zezë më doli në sy. Duhej forcë që të çdukej. E ktheva majtas, një sy tallës më drejtohej, e kthej djathtas, në vajtim i thellë dëgjohej. Unë hesht, habitem. Pyes, se ku jam. “Në jetë”, më përgjigjen. Jam i varfër…më mirë. S’kam njeri – shoh më vonë. Më shtypin… Ktheju grushtin të luftoj, po, po. Atëhere kuptova se ku ndodhesha dhe ç’ishte jeta: Luftë!”

Dhe gjithë jeta e saj tregoi se Musineja mbarte vlera të mëdha, të denja ashtu si gjatë gjithë historisë gra, burra të guximshëm, kanë mbajtur qëndrime të kundërta me mendimet e zakonshme të kohës së tyre. Kanë përballuar tiraninë politike, fetare, raciale, duke i dhënë jetën për çështjen e tyre.

Krijimtaria e saj në tre librat e njohur, një enciklopedi e vogël e jetë së gruas gjirokastrite, si psh në romanin e parë të saj “ Sa u tund jeta”, në pasthënie shprehet “….pasqyrë e një bote të perënduar, shtegu i kapërcimit nga vajzëria në mes të këngëve, në një nusëri, për ta hedhur gruan prapë në vargonjtë e rëndë të robërisë së fanatizmit”. Përmbledhja me përralla të përpunuara për fëmijë e vënë M. Kokalarin edhe si themeluese e kësaj letërsie sjell mesazhin se ndër netët që kalojnë fëmijët , si të gjithë shqiptarët, “Rreth vatrës”, (simbol i atdheut dhe familjes) marrin nocionet e së mirës dhe së keqes, të bukurës dhe të shëmtuarës e ushtrimit të mendjes (gjë a gjëzat) dhe gjithçkaje, që trashëgohet aq natyrshëm e me aq dashuri e mirëkuptim për brezat.Vlerësimet e personaliteteve të shquara shqiptarë dhe të huaj tregojnë për mendjekthjelltësinë, mendjendritur të intelektuales së shquar M. Kokalari psh:-

Sotir Kolea : – “ Qëmtimet e tua me titull: “ Siç më thotë nënua plakë”, të cilat i prisja prej kohësh të gjatë, i mora ka ditë dhe të falemzemret që pate mirësinë të mos më harrosh. Pashë me gëzim që i shfaqe sakaq dhe mikut tim A. Xhuvani, duke i uruar se nuk i vajti dëm mundimi që derdhi në bibliotekë.Pas disa ditësh, i mora me nge prapë në dorë, i shfletova në fund e krye dhe thashë : “ I lumtë asaj dore”.

Maksimilian Lambertz :- “ Me dhuntinë e një talenti të gjithanshëm si ai i Kokalarit, është dhënë në tablo piktoreske e në gjuhe me ngyra të gjalla, të mrekullueshme, që kanë spikatur karakteret femërore.”

Lazgush Poradeci:- Admirimin tim nga zemra për veprën tuaj:- “Siç më thotë nënua plakë”.

…”Me sa vërejtje të përpiktë, plot gjallëri dhe plot freski, janë zënë këto miniatura të Musine Kokalarit. Të thuash si të kish këputur një copë të gjallë të jetës…

…Janë skica këto me një intuim psikologjik të madh.

…..Nuk i afrohen sipërfaqes vetëm për ta rilevuar me një ngjyrë të lehtë, me një efekt pamjeje të çastit. Nuk përdorim frymën as humorin as ironinë ose sarkazmën e tharbët të shkurtër të një lloji letrar me qëllim dhe ekspresivitet të përcipshëm siç janë skicat nga natyra e tyre.

Musine kokalari hyn në thellësi drejtpërdrejt në thelbin psikologjik. Menjëherë ajo bashkëjeto me atë që na rrëfen. Nuk tall, as qesh përciptaz, nuk vajton duke spiritizuar. Situacioni komik i saj përmban një tragjedi, një tragjizmë me të vërtet për të ardhur keq mbi karakterin ose fatin që është destina e njeriut, veçanërisht i njeriut Grua. Gruaja e lagjes, e dyerve dhe e portave, vizitonjësja e vatrës dhe oborrit, fjalamania tradicionale që përfaqëson tipin e përbashkët dhe të përditshëm të intrigonjëses, të intrigantes të asaj që bën intriga,…….përbën fondin e inspirimit të librit “ Siç më thotë nënua plakë”

Epigon, Mefistofel femëror, Meduzë me gjarpërinjtë gati, ajo e ka për gjakun, prandaj di dhe e përmbush mirë mjeshtërinë e saj. Dhe të gjitha këto me një stil origjinal, në një stil të sajin, të shfaqur për së pari me kaq përmbledhje në letrat tona!”

Vlerësime kemi dhe nga K.Taljavini, Dott. Prof. Anxhelo Loti, Karlo Mearini etj…

Intelektualja M. Kokalari vijoi luftën për dinjitetin njerëzor dhe kombëtar. U bashkua me rezistencën, që kërkonte zgjedhje të lira, duke i quajtur zgjedhjet e Djetorit 1945, antidemokratike. U bë pjesëtare e “Bashkimit Demokratik” që ishte zëri i vetëm demokracisë, kundër dhunës e diktaturës. Dënohet nga Gjykata e Lartë Ushtarake si sabotatore e pushtetit dhe armike e popullit me 20 vjet burgim e konfiskim të pasurisë….. Musineja e përballoi trimërisht fatin e saj. Gjashtëmbëdhjetë vite burg dhe pjesën tjetër të jetës deri në vdekje , internim me Luksin- një kafe dhe respekti për veten

Pra intelektualja shkrimtare aq e apasionuar pas fjalës shqipe, e apasionuar pas lirisë e cila mendonte se ligji të jetë njerëzia dhe e drejta të sundojë, mbajti mbi supe trgjedinë e përherëshme të njeriut me karakter të papërkulur.

Mësimi nga jeta e Musine Kokalarit, shkrimtare e parë e letrave shqipe, e burgosur dhe e groposur për së gjalli, që mbeti më e gjallë se shumë të gjallë për së vdekuri është se – Njeriu mund të jetë i lirë edhe pse i burgosur. Njeriu mund të jetë i burgosur dhe pse është lënë i lirë.Jeta e Musine Kokalarit është një thirrje për ne të gjithë, për të kuptuar se qemë “të lirë me tru të burgosur”, përderisa askush s’mundi të bëjë sado pak për Musinenë, e cila ishte një ndër mijëra fajtorët pa faj, apo për të vetmin faj të saj : Intelektin e rrallë.

*Korrespondencen e aktivitetit do ta lexoni ne Diellin e printuar. Per me shume fotografi shkoni ne fb(dielli Vatra)