Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

MAQEDONI- MAFJA DHE VITI I ZI 2016

by

Nga Shpetim POLLOZHANI/

Në të gjithë botën shtetet e kanë mafjen e vetë. Në Maqedoni mafja e ka shtetin e vetë.Si shpesh herë edhe kësaj radhe,  Struga është në fokus të opinionit. Mos haroni se në Enciklopedinë e ish Armatës jugosllave, Struga ishte një ndër tetë pikat geostrategjike dhe politike të ish Jugosllavis;, e cils kishte mbi 3000 kilometra kufi. Struga e ka Qafën e Thanës dhe nbi 40 kilometra zonë kufitare me Shqipërinë, të cilin e ruajnë disa qindra bashkëpunëtorë të shërbimeve sekret të ushtrisë (3) dhe të policisë (5).

Përveç disa dhjetra vrasjeve të shqiptarëve, në Strugë kanë ndodhur edhe tre vrasje të maqedonasve në vitet e nëntëdhjeta. Për asnjërën vrasje nuk është burgosur askush. Kanë ndodhur edhe mbi djetë vrasje të hallexhinjve shiptarë, shtetas të Shqipërisë. Askush nuk është dënuar për ato vrasje. As edhe shteti shqiptar nuk e luajti as edhe gishtin e vogël, sikurse dë e do puna.

Në Strugë veprojnë mbi tridhjetë fajdexhinj. Pushteti i njeh të gjithë por nuk i ngacmon. Në Strugë qarkullon drogë  dhe lloj lloj narkotikësh të tjerë. Pushteti nuk reagon, edhe pse për çështje të fajdeve dhe të drogës pa pasur edhe disa vrasje, pushteti përsëri nuk reagon.

U zaptuan të gjithë plazhet e qytetit, pushteti përsëri nuk reagon. Në Strugë ka shtypshkronja për shtypjen e numrave të falsifikuar të veturave, pushteti përsëri nuk reagon. Në Strugë ka shumë grindje individualle dhe familjare, pushteti përsëri nuk reagon. Edhe rasti i i tre vrasjeve të Vitit të Zi  2015, e ka gjenezën, dialektikën dhe epilogon e vetë. Sikur pushteti të kishte marë masa me kohë, tre djem të ri akoma do të ishin të gjallë. Eshtë evidente se pushtetit qëndror e stimulon dhe i konvenon kjo gjendje anarkiste në Strugë. I konvenon, pasi në atë mënyrë më së miri e kontrollon krimin dhe politikën, të cilët janë si binjakët sijamezë.Vetë inspektorët e sigurimit të shtetit, deklarojnë se funksionarë dhe politikanë shqiptarë nga Struga  kanë dosje kriminale, e cila mbërin një metër kub material. Kanë dosje për vepra të rrënda, të cilat gjykatat nuk i aktivizojnë pasi, këto persona janë të mbrojtur nga politika. Kur një vepër penale nuk aktivizohet duke e hedhur në gjyq, kjo është evidente se cilin e mbron ai gjyq. Në Strugë ndodh kjo që ndodh për arsye se mbi 80% të votave i kanë në dorë shërbimet sekret nëpërmjet të mafiozëve të vetë, të cilët i orientojnë votat. Duke e ditur se tek ne akoma sundon mentaliteti fisnor dhe lokalist, dhe se shumica e votave të shqiptarëve janë në fshatra, atëherë rezultati i votava del në mënyrë shumë të lehtë.

Nuk është e rastit që të gjitha veprat kriminale në Strugë ndodhin përpara sezonit turistik ose përpara festave. Kjo bëhet me qëllim që mysafirët ose pushuesit e rastit të orientohen në Ohër. Rezultatet janë evident. Në këtë moment janë disa qinda turistë nga Shqipëria që pushojnë në Ohër. Stacioni policor i Strugës nuk mundet të hapë gojën pa marë leje nga Ohri. Ohri ka statusin e Sektorit, kurse Stacioni policor i Strugës ka kompetenca sa një stacion policor i një fshati.

Prenotimet nëpër objektet turistikpër Vitin e Ri  2016 janë pesëdhjetë me një në dobi të Ohrit. Pushteti lokal është i xhveshur nga të gjitha kompetencat. Nga 28 drejtori, vetëm tre e kanë selinë në Strugë, edhe pse Struga ka më shumë banorë se Ohri, kjo falë regjionalizimit administrativ të Maqedonisë. Vizitorët e Ohrit në krahasim me ata të Strugës janë pesëdhjetë me një, në dobi të Ohrit. Dirigjent i ngjarjeve tragjike në Strugë janë Shërbimet sekret të shtetit. Instrumentet janë shqiptarët. Në Strugë ka edhe tek maqedonasit krim të organizuar. Prej zhvatësve dhe fajdexhinjve maqedonas dridhen edhe vetë maqedonasit. Pushteti përsëri hesht. Mijalkovi, i cili u bë simbol i mafjes në të gjithë vendin, ka pesë konaqe në Strugë, edhe pse takimet gjithnjë i bën në Ohër. Të mos harrojmë se edhe Ratko Mladiç, I dënuar për krime të luftës në ish Jugosllavi kishte disa konaqe në  rrethin e Strugës.

Gjatë zgjedhjeve lokale të vitit 2005 në Strugë, kryetari i atëhershëm i LSDM, Vlado Buçkovski pati deklaruar se cilët dy kandidatët shqiptarë nuk mundet ti fitojnë zgjedhjet për prefekt, duke treguar se cili do të zgjidhet. U tha, u bë. Shëërbimet sekret e kontrollojnë, në veçanti Strugën, me ndihmën e disa qindra bashkëpunëtorëve të vetë të korruptuar. Diçka është e korruptuar në Danimarkë klithi Marsellusi në Hamletin e Shekspirit. Gjithçka është e korruptuar në dërzhavën e Maqedonisë do klithte shqiptari jo tru hu.

I gjithë krimi në Strugë , është i kontrolluar dhe i dirigjuar nga pushteti qendror. Kjo vërtetohet ma faktin se të gjithë të dënuarit me burg nga Struga për këto 25 vjetët e fundit, nuk kanë marë më shumë vite burg se dy të dënuar të rastit të fabrikuar Monstra.

Struganët le t’ia vënë gishtin kokës kur e hedhin fletën në kutinë e votimit. Krimi nesër mundet të trokasë në derën e çdokujt. Për këta politikanë nuk ka para të pista, as edhe para të pastra. Për këtë soj sorollopi, sallahana, vagabonta, rriqna e mikroba të këqinj (fjalë nga Gomari i Babatasit të Gjergj Fishta)  ka vetëm para. Mos u bëni para dhe gjak i këtij pushteti dhe të kësaj politike kriminale. Këta politikanët e sotëm , i zëvendësuan ata fallxhoret e famshme të Leskovecit të Serbisë, të cilat vinin nëpër shtëpitë e shqiptarëve dhe kërkonin nga gratë që të mbyllin sytë, pasi kështu falli zënka më mirë. Derisa e zonja e shtëpisë e dëgjonte fallin me sy të mbyllur, shoqeja e fallxhores i  bënte një kontroll të mirë shtëpisë. Edhe ti që i lexon këto reshta, nesër mundet të jesh viktima e radhës e këtyre fallxhorëve të krimit dhe të politikës, qoftësi qytetar, qoftë si kalimtar, qoftë si sehirxhi, qoftë si mysafir në ndonjë restorant.

Të gjithë ne jemi fajtorë për këtë gjendje. Mos u besoni falxhorëve, të cilët deklarojnë:  kur jemi ne në pushtet, shqiptarët janë më të sigurtë sa i takon pronës dhe jetës. Le të shkojnë këta jaranë të pites dhe le t’i pyesin familjarët e viktimave të Kumanovës, të procesit ,, Monstrun”, të montuar nën dirigjimin e një ministreje monstrum, e cila nuk ka më shumë se një kusiçkë mish (shprehje e marë nga shtypi maqedonas). Ka mbi një mijë shtëpi ku munden ta bëjnë këtë pyetje por,  përveç dajakut nuk do të marrin asnjë përgjigje tjetër,

Rasti i vrasjes dhe i plagosjeve të fundit ishte vetëm një pasojë. Shkaku i kësaj gjendje  është pushteti dhe vetëm pushteti, prandaj shqiptarët nuk duhet të bien në grackat e Shërbimeve Sekret  të këtij pushteti kanxhallos. Edhe sa vare duhet të hapen që shqiptarët ta gjejnë mendjen. Esëllohu o shqiptar, esëllohu!!!. Gjendja nuk ndryshon vetë. Ne duhet ta ndryshojmë, duke u ndryshuar. Nesër –TI- mundet ta kesh radhën.

 

Histori -Protestat e vitit 1991

by

Nga Gëzim Llojdia/
David Binder,  në një raport special për   gazetën The Neë York Times  në 22 shkurt 1991 shkruan :Me mijëra shqiptarë demonstruan në rrugët e kryeqytetit për t’i dhënë fund sundimit komunist dhe me ekonominë e vendit në një kaos, presidenti Ramiz Alia filloi sot në përpjekje për të formuar një antiqeveri krize. Udhëheqësi 65-vjeçar, i cili është edhe Sekretar i Parë i Partisë Komuniste, ka marrë kontrollin personal të të gjithë aparatit qeveritar. Z. Alia deklaroi të mërkurën natën në televizion se ai do të përmbushë kërkesat e protestuesve duke zëvendësuar qeverinë 23-anëtarësh i Kryeministrit Adil Çarçani, 18 prej të cilëve mbajnë gradën e ministrave të kabinetit.

Në shkurtin e vitit 91, kohë ndryshimesh të mëdha, ngase  muri i Berlinit po binte andej ishte  mësuar se komunizmi ishte rrëzuar, dhe krejt e kundërta ngjante nga krahu matan lajmet  ishin të pakata ndonëse përgjoheshin lajmet e radiove perëndimore. Protetstat që shpërthyen në vendin e vogël të Ballkanit  shërbyen për ti treguar botës se paqja dhe qetësia në vendin ishkomunist kishte përfunduat. Dhe protesta ishin të parat që alarmuam qytetërimin perëndimor për ndryshime të mëdha .Që nga mesi i dhjetorit, shkruan gazeta e Neë Jorkut kur protestat masive përfshiu Tiranën dhe çdo qytet tjetër të madh në vendin e 3.5 milion, Shqipëria ka qenë në grahmat e asaj që shkon deri në një kryengritje popullore. Protesta kundër simboleve Hoxha.Në Tiranë këtë mëngjes, zemërimi i demonstruesve përsëri përqendruar në monumentet dhe simbolet që lidhen me Enver Hoxhën, udhëheqësin e dikurshëm partizan i cili sundoi vendin si një diktator pro-stalinist deri në vdekjen e tij në vitin 1985, pas përcaktimit të z Alinë si pasuesin e tij.Duke shqyrtuar ditën  e madhe të protestë për rrëzimin e simboleve  analisti Binder thotë:Protestuesit u zhvendosën në Muzeun Enver Hoxha, me sa duket vendosur në  ndërtesën e piramidës , e cila është formuar si një shqiponjë, në Bulevardin e heronjve, rrugës kryesore të kryeqytetit. Ata u kthyen kur të shtëna paralajmëruese u qëlluan në ajër nga anëtarët e një njësie të blinduar në hyrje të saj.Tanke dhe makina të blinduara kanë qëndruar  një bllok ngjitur me  vilat e zaptuara  nga anëtarët e elitës Partisë Komuniste, duke përfshirë veja e N.Hoxhës. Pasi janë  kthyer përsëri në qendër të qytetit, në sheshin Skënderbej, i quajtur për udhëheqës të shekullit të 15-të i cili është heroi kombëtar i Shqipërisë, protestuesit çmontuan një shenjë të madhe të kuqe pikturuar letra metalike në majë të Pallatit të Kulturës që i kushtohej Partisë Komuniste, duke lënë vetëm letra për “Shqipëri”. Pastaj një turmë prej disa qindra demonstrues bëri një turrë e druve të librave Hoxhës dhe fotografi në bazën e statujës 40-këmbë të Hoxhës që ishte demoluar dje. Një banor i Tiranës, tha presidenti Alia bisedoi sot me Ibrahim Rugova, lider i Aleancës Demokratike të Kosovës, organizata më e madhe politike të pakicës shqiptare në Jugosllavinë fqinje.Ky veprim ka shtuar një tjetër dimension të trazirave popullore gjithëpërfshirës Shqipërinë, pasi ajo është pothuajse e sigurt që të ketë pasoja në mesin udhëheqjen serbe në Beograd, e cila në vitet e fundit ka mbajtur një politikë e represionit ndaj 1.7 milion shqiptarët etnikë në rajonin e Serbisë në Kosovë.Dyzet vjet e izolimit nga pjesa tjetër e botës, e kombinuar me gjendjen e saj katastrofike ekonomike, sociale dhe politike të Shqipërisë, kanë pasur një efekt traumatike mbi qytetarët e saj. Ata ndjehen të zhytur plotësisht nga dëshpërimi në fytyrën e situatës së brendshme të Shqipërisë, dhe edhe pse njohuritë e tyre të vendeve të tjera është e bazuar vetëm në atë që ata kanë dëgjuar, apo parë në televizionin italian, mundësinë për të filluar një jetë të re jashtë vendit.

President Jahjaga’s Annual Speech at the Parliament of Kosovo

by

Honourable Speaker of the Parliament,/

Honourable Members of Parliament,/

Honourable Prime Minister and Governmental Cabinet,/

Honourable citizens of the Republic of Kosovo,/

Ladies and Gentlemen,/

I am addressing you at one of the most critical moments of our young parliamentary democracy, at a time when our country is encapsulated by a deep political and moral crisis, a so far unseen clash within the political class, to which the citizens of Kosovo have entrusted the consolidation and strengthening of the sovereignty and statehood of their country.

In this crisis, the basic democratic consensus which we placed at the foundation of the statehood of Kosovo, and upon which we built our international legitimacy and statehood was gravely challenged. Law and order were gravely challenged. We were challenged again.In this Parliament, instead of enjoying the historic opportunity, won with lots of toil and sacrifice of many generations, in order to be lords of their own fate and move their country forward, citizens of Kosovo became spectators of an excessive tensioning, of a deep shock, of an un-exemplary violence and of an unseen arrogance during our recent history. At this critical moment for our future, do we really need such an infliction? Is it possible that people to whom the citizens of Kosovo entrusted the state making, challenge that very state for which once they challenged every fear and undertook any challenge?During these months I have been led by belief that legitimate representatives of the citizens of Kosovo will find courage to overcome their daily agendas, ideologies and narrow party interests for the benefit of the common good, for the oath we swore when we built the very first institutions of independent Kosovo. I am adamantly determined to remain unshaken from the vestiges of Constitution, to be a factor of unity and guarantor of the democratic functioning of the institutions. I have incessantly met both individually and all together, representatives of the position and opposition, to find a way out for this crisis. I have continuously called for re-establishment of political dialogue between the position and opposition, and each time my call has either been refused or conditioned.

I have understood very well and have felt the indignation of the citizens of the Republic of Kosovo for the two agreements signed between the Government of the Republic of Kosovo with neighbouring countries- Republic of Serbia on establishment of the Association of Serbian Municipalities, stemming from the April 19th Agreement, ratified by this Parliament, with the support of the opposition, and with the Republic of Montenegro,  on the demarcation of our state borders, which has not as yet been ratified here.They are indignations and worries which we all share, because with them we decide on the functionality of Kosovo as a state and the future of young generations; for its many times challenged sovereignty. For our friendships, partnerships, alliances, values. For our path ahead. But, I am convinced that instead of challenging our state, and impairing the trust of the citizens in institutions which they built, solution lies in the missing dialogue on where is this country going and where are we leading this country to. The need for n interlocution between people who have decided to share the good and the bed together in Kosovo. To re-establish a consensus that Kosovo is more important than anyone of us. It is to feel sorry that our political discourse, instead of contributing to a constructive atmosphere, has turned into a patriotism contest with finger pointing at one another. Citizens of Kosovo, who entrusted us to address and uncompromisingly represent their interests, do not deserve the situation which we are serving to them.

During these four months, based upon my constitutional competencies- because tome, Constitution of the Republic of Kosovo is an obligation and not a recommendation- I have engaged in finding institutional and all-inclusive solutions for the two contested agreements. I have carefully listened to the elaboration of the Prime Minister and his coalition partners on the dialogue held in Brussels. I have listened to the objections of the opposition representatives. I have communicated with our partners in relation to our concerns. I have assured them that Kosovo will continue to remain dedicated to the processes essential to itself and to the region.

And I have proposed a concrete plan for the overcoming of the institutional blockade by submitting the Principles of the Association of Municipalities with Serbian Majority to the Constitutional Court for interpretation of their compliance with the spirit and the letter of the Constitution of the Republic of Kosovo.

We can all have our opinion on the Association, of the context which brought it to life, but the Constitutional Court, established and voted by this parliament, is the only competent institution to make legal interpretation of the principles of the association. We need to trust the institutions which we have created ourselves and to vest them with power to take independent decisions, detached from the day to day frustrations and vile language which characterizes today’s reality.

I have acted in the same manner with Montenegro, by proposing the establishment of an ad-hoc commission with foreign experts, located at my office or at this parliament, which would evaluate the process of demarcation of our state borders with the Montenegrin state, as the only institutional and credible way to address eventual inaccuracies of the process. I have affirmed that findings of such a commission will be addressed and eventual mistakes will be corrected.

I believe that two concrete solutions offered by the institution which i lead, are the best moderate way, the initial compromise and the first step to a communication beyond daily politics between the position and the opposition. Apart from addressing the disagreements and offer solutions, these proposals will also be a testament to the capability of Kosovo’s political class to put on the first plan the interests of the country. I say it again, Kosovo is more important than anyone of us, and citizens of Kosovo owe us nothing, to anyone of us, to deserve such behaviour.
I use the opportunity to congratulate citizens of Kosovo, who with their patience and wisdom, refused to become part of this confrontation, and have risen above it, through undertaking of continuous pressure on you, their elected ones, to put aside the personal and conceptual animosities and to return to the dialogue with one another.Tear gas cannot substitute the force of the arguments; neither can we reduce our democracy in numbers. The level of our democracy will be determined by the dialogue between the position and the opposition. So far, lack of this dialogue,

risks to undo the fundamental principle of our political life, to de-legitimize decision making and to render unsuccessful the engagement to establish a country in which law prevails over everyone, same as for the mayor of a municipality which abuses his official position and in order to avoid justice is allowed to flee the country, and for the member of the parliament which endangers the lives of others. Both are loathsome practices, consequences of which suffer the citizens of Kosovo, the only ones in Europe who continue to be denied the freedom of movement.I believe that we are by now clear that no side will achieve victory. We will not transform violence into a political tool, because that way we will undo, destroy Kosovo. But at the same time, no one enjoys the right to be an arbiter in Kosovo. Our path ahead must be paved with internal dialogue, with a clear strategy for the advancement of our integrative processes, both in relation to other ethnicities in Kosovo as well as with neighbouring countries and our international partners, who stood by us during our darkest period. Our investment is a joint one.
We are wasting to much valuable time to move ahead the very necessary reforms, which would make Kosovo a state of rule of law and a country of prosperity. To develop the economy and not to further diminish our economic growth, already incapable to address the unemployment and Kosovo’s general development. We are severely testing the trust of our friends, without whom the advancement of essential moments in which we find ourselves and further consolidation of our statehood would be impossible.

As a political class, we are, without redress, continuing to painfully test the trust and the patience of our citizens, who have elected us in order to offer them a perspective and a future in Kosovo.

From this very place, a year ago, I issued a warning on the desperation which we had planted in the souls of our citizens by failing to consolidate the institutions after successful parliamentary elections. That desperation translated into the scenes of thousands of citizens who, at the bus station, were deserting their country in time of peace.

I started this year by begging the citizens not to leave Kosovo and I am concluding the year by begging you, honourable members of parliament, to re-establish a dialogue with those who elected you. The distance between the citizens of Kosovo and our institutions is has never been greater. Communication with your voters is not only an obligation of a democratic system to ensure transparency in decision making, but is also a necessity in order not to get detached from their requirements.In Kosovo we need more accountability. Accountability for the developmental programmes, accountability for activity and non activity. Responsibility lies upon us to find solutions to our challenges, in the same manner as we carry responsibility for the choices we make.

For this reason, I call once again the political subjects to, without wasting any more time, sit on the discussions table. We have the institutions. Processes exist. Compromises are a must. Aims are clear. To re-establish the basic consensus for our road ahead. This road must not exclude anyone because it is a common road until the conclusion of our engagements to consolidate Kosovo as a state.Our citizens must sense the security which guarantees a democratic order, an independent judiciary, a policy which represents their interests for them. We cannot lose the chance to make our state a place where coming generation can realize their will and their dreams.

I am not saying that the time to bring things on the right track in Kosovo has passed. But I will say that it is the high time that our state becomes a country worth living in it, with an economic and political mobility which ensures regeneration of values and ends corruptive practices which risk to criminalize a whole society.This also means the fulfilment of obligations we have undertaken on our path towards European Union and NATO.This year Kosovo has made an important step in establishing contractual relations with European Union, through the Stabilization-Association Agreement, an agreement with bilateral rights and obligations. This agreement will help in implementation of reforms in many sectors, and will deepen the political dialogue between Kosovo and European Union.

Kosovo’s benefits are a plenty, especially in attraction of foreign investments and creation of as good as possible conditions for a sustainable development of the country.Our path to EU is also conditioned with the dialogue on normalization of relations with Republic of Serbia, similar to Serbia’s conditioning of its European integration with the full disbanding of its illegal structures form Kosovo. Chapter 35 will annul the dualism imposed by Serbia in Kosovo from the end of the war, and guarantees that Serbia’s path to EY will exclusively depend on the fulfilment of obligations to Kosovo, all the way to signing of obligatory agreements which will ensure recognition of independence of Kosovo.Dialogue continues to remain a must to us. At the dawn of declaration of independence and after the ending of the conditioned independence, we inherited a complicated reality, a country ethnically divided and a challenged sovereignty.  Direct dialogue with Serbia in a framework of European integrations with EU mediation and US support, is the last moment to force Serbia to dissociate itself from Kosovo. Serbia to officialise the irreversible reality that it has by now accepted. That we as a country enliven in practice the promises ingrained in the Ahtisaari Plan and later in the Constitution of Kosovo for the protection of the Serbian minority and to guarantee their viability in Kosovo. Upon this pledge, we achieved to become a state. This obligation which we undertook legitimated us as a state, in a process which carries the seal of the International Court of Justice, and which is irreversible.

 

We are witnesses that dialogue as a process and its results is being contested all over. Government, as the undertaker of the dialogue, and other institutions as well, are under continuous public pressure to justify the constructivism and determination we have shown during these years in Brussels.  At many meetings this year I have adamantly asked for implementation of agreements reached in Brussels, as proof that dialogue must not only contains fulfilment of  EU standards in paper only, but that as a process, it shall instigate the reconciliation between the two nations and the two states.

I continue to believe that Kosovo has no other alternative for the re-establishment of its sovereignty on all of its territory and for the protection of its territorial integrity, through the accommodation of other ethnic communities, within our institutional and social life. This accommodation must be full and sincere.

On this undertaking we require a much wider consensus, which I believe would result with a stronger subjectivity at the dialogue table in Brussels. We need to insist in clarity from our partners. We need to define to detail what we mean by normalization. And to explain such a clarification to our citizens and to argument it to them. To be clear in our requests. More active in what we want from this dialogue. To set the agenda- the missing persons, the stolen pension fund. To think about reparations for damages caused by the war.  And at the end, we all need more transparency and constructive debate on the dialogue process.

In front of us we have a greater battle of values, which transcends the narrow context of Kosovo. We are often faced by aggressive politics of a state, Serbia, which has still a lot ahead to de-Nazify itself. We need to demonstrate that we have the strength and the courage to rise above this temptation because we have aligned on the right side of history.

We need to understand that exactly due to the conditions in which we were created as a state, the values which we embrace, we will be judged harsher than the others, we will always be held against a higher standard. This means that we have no margin in which to err, and that there is no room for mediocrity.

Of course, I cannot also hide my disappointment with the decision of the European Commission to further delay the recommendation to allow the freedom of movement for the citizens of Kosovo, a fundamental value of European project. We have fulfilled the criteria prescribed in the guidelines for visa liberalisation, despite the fact that criteria and recommendations for Kosovo have been added continuously.

However, I consider that or delays to in time fulfil the EU requirements, even a single technical recommendation, have given space to various EU services to delay the reporting and to delay the final evaluation.Up to this point, we have seen European integrations as a dual carriage way, with mutual responsibilities and obligations. I consider that Kosovo has fulfilled its obligations. It is now time that EU does its share.

We will not back off from our European path and we will tenaciously follow our right which makes this path irreversible and alternative less for Kosovo. We are not a burden to EU; Kosovo and its citizens are an added value to European Union. With hard work and dedication we will convince the sceptics that when given the opportunity, Kosovo has a great potential.

We are dedicated to NATO membership and I assure you that with the creation of the Kosovo Armed Forces, this aim will be realized.Honourable Members of Parliament,

Citizens of the Republic of Kosovo,

Many challenges lie in front of us, and they should not be masked. But, at the same time, I would also like to mention some concrete results in different fields, reached thanks to the determination of thousands of women and men who, through their self-sacrificing engagements, want to see Kosovo as an advanced county and, to those Kosovars who, at the moment when they were given the opportunity, have surmounted all the expectations. I am thinking here of the case of the Officer of the Kosovo Security Force, Ismail Hoxha, who days ago excelled at the British defence academy. Majlinda and Nora, and other sportsmen and women following on their steps, who continue to be Kosovo’s best Ambassadors. Hundreds of girls and boys with scholarships at schools with global reputation, who are returning to Kosovo with enthusiasm, to transform their country. There is much hope for a society in whose midst there are such idealists. It is our obligation to multiply their voices and their talents.As the President of the country, within my constitutional prerogatives, this year I have engaged in addressing of some of structural problems which are a hindrance to development and generation of new workplaces.

An issue to which we have shown little institutional attention during these post war years is economic development. During all these years we have failed to make economy a main strategic and political priority. For this reason, structural problems as are high unemployment, poverty, low productivity and competitiveness, low domestic produce, low level of innovation and unsatisfactory performance of private sector, must not come as a surprise.The fact that our living standard is not only far from the EU standard, but also below the regional average, must also not come as a surprise.

The most promising tool to achieve and preserve economic prosperity is the free competition. Political and economic institutions of the country are obligated to create conditions for free competition to work, because economic development is an obligation and at the same an expression of healthy patriotism. Without strong economy, we cannot have education, healthcare, security or army.We must understand that it is a duty of institutions to create preconditions for development and not dependence of citizens on business and politics.

We must understand that we face a global economic dynamism, induced by digital revolution, which is placing new requirements upon the society,  bringing forth a dramatic displacement of new methods of production, of work and new manners of thinking.

We must understand that the fastest way to transform the institutions, the society and our economy is through education, innovation and application of new technologies.Reconnection of Kosovo’s economy with the global economy can only be done if this criteria start to be applied. If not, trade deficit will remain high, foreign investments will be low, unemployment high and dependence on remittances permanent.

Proper economic policies are not only those that concentrate on creation of economic growth at all costs, but those which remove the barriers which prevent the growth. In this spirit, at the beginning of this year, I have presented to the Government of Kosovo, through Prime Minister Mustafa, a list of economic measures, which needed to be undertaken immediately, in order that some of these barriers are removed. Some of the proposed measures are the drafting of the new law on public procurement and the new system of electronic procurement, in order to lower the level of misuse and of corruption, different tiers of VAT, in order to ameliorate the poverty, drafting of the law on strategic investments in order to attract foreign investments and so on.I expect the government to expedite the engagements so that this package of measures is approved in the next coming months and that reforms benefiting the society are not brought to a halt.

Economic development without the rule of law is impossible. For this reason, I continue to insist on electronic procurement in order to increase transparency in one of the most problematic sectors in this stage of transition.

We are undertaking steps to build an independent system of justice in Kosovo, in service to the citizens. Fighting of corruption and organized crime has intensified, but there is still a lot of work ahead of us. With all the legal and institutional reforms, concrete results depend on political will and the courage of prosecutors and judges to be uncompromised in this fight.

During this last year, judiciary has significantly raised the number of cases brought against the officials for corruptive cases.

According to the World Bank “Global Governance Indicators”, Kosovo has this year improved corruption control for 16 % compared to last year.

We have a joint responsibility to show our patriotism by being uncompromised in the fighting of corruption and organised crime and in law enforcement towards building of a state of law.Reforms are necessary in other institutional spheres too. After continuous engagements of my Office, I have the pleasure to inform you that few hours ago, Millennium Challenge Corporation, an American governmental agency, established by US Congress, has informed me that Republic of Kosovo has been selected to benefit from the funds which amount to few hundred million US dollars, in support of the economic development and eradication of poverty.

This assistance had been made possible only due to institutional dedication of the Republic of Kosovo to the democratic principles, economic freedoms, fighting of corruption and significant improvement of indicators.

Kosovo has this year made advances on the ranking of its democratic rights, mainly due to the proper proceeding of the elections of 2013 and 2014. In fighting of corruption, improvement of the coordination of the law enforcement agencies has enabled Kosovo to finally pass the corruption control indicator.Now that Board has reached a positive decision, institutions of Kosovo, in coordination with each other, and in a wide scope consultation with the civil society and business community, must present a clear programme for assistance based on transparency and state ownership.

List of priorities is a long one, but we must prioritize sectors in which the effects of this assistance will be long terms and will improve the quality of life of the citizens. It can be as wide as remaking of the healthcare sector, deep reforms in education or building of the infrastructure in order to create employment opportunities for the youth, especially in the field of technological innovation.

Meanwhile, institutions must continue to address the indicators, keeping up high the level of internal reforms, quality of institutional democracy, addressing of corruption, investment in healthcare and education, level of participation of girls in primary education and trade policies.  This year I have expressed my deep concern for the cost which the citizens of Kosovo are required to undertake in order to search for healthcare services abroad. In an attempt o slightly ameliorate this, I have dedicated myself to building of a Paediatric centre, a 22 million Euro donation of the United Arab Emirates, foundations of which will be laid in few short months. This centre, which will become functional by 2018, will include oncology, cardio surgery, and paediatric emergency, a hospital which will possess the most advanced paediatric technology in the world. I hope that such a paediatric centre will manage to ease the burden of the citizens and to offer improved services to the young generation.Honourable Members of Parliament,We must be attentive to the continuous threats to our security. Apart from the conventional threats, today we are also facing threats of non state extremist structures, which have also spread to our country.Institutions of Kosovo continue to remain vigilant to this challenge to our national security. This year we have been witnesses to attempts by these terrorist currents to extend their influence by continuing the recruitment of citizens of Kosovo to join their bogus terrorist causes in Syria and Iraq.

Our response as institutions has been immediate and has resulted to be successful. This year we have seen a drastic decrease of the number of Kosovars who have joined terrorist networks, due to sensibilisation on this problem and due to our determination to act and not to allow Kosovo to become a shelter for terrorist.

Our actions have also gained a legal shape, through approval by this parliament of the law which penalizes the participation of Kosovars in foreign wars, which also punishes inciters and recruiters of this cause. We have strengthened our regional cooperation and we continue to provide valuable contribution to the global coalition in order to confront this evil.We have demonstrated by now that security institutions of the Republic of Kosovo are fully determined not to allow these elements and their activities to find room for themselves in Kosovo; but our engagements and those of our allies to uproot this challenge to the security of our citizens will depend on a wide and all encompassing cooperation which addresses the causes of violent extremism.In order to help strengthening of the society and endangered communities to address this problem, my Office has managed to include Kosovo as a beneficiary state of the Global Fund for Community Engagement and Resilience, with headquarters in Geneva, established as a global endeavour to, through public-private partnership, in cooperation with Governments, civil society and private sector, support the engagement of states in addressing of violent extremism and radicalism.Kosovo’s access to the 25 million dollars fund will enable various initiatives in Kosovo to obtain the necessary financial help for prevention of this phenomenon. Through this fund, we will have the opportunity to establish new partnerships and become participants in various initiatives which will help civic empowerment in playing of an active role in prevention of violent extremism.

Honourable Members of Parliament,

Citizens of the Republic of Kosovo,

This address of mine is my last address to this Parliament prior to the conclusion of my mandate as the President of the Republic of Kosovo.During these five years there has not been a greater honour for me than to be the President of Kosovo. I say to you in full sincerity, that there is no greater privilege than to be at the helm of a society, which, under the repression, ethnic cleansing, and whose existence has been threatened, has never stepped back from its dream to make a state. Which continues to strongly support the most advanced values of humanity. A society which with pride praises its partnership and strong friendship with the United States of America. Which aims without being discouraged to become a European Union member country. To, today, despite difficulties and harsh debate, pave its own path, a society which is unshaken in its endeavours to making Kosovo.

This address of mine is my last address to this Parliament prior to the conclusion of my mandate as the President of the Republic of Kosovo.

During these five years there has not been a greater honour for me than to be the President of Kosovo. I say to you in full sincerity, that there is no greater privilege than to be at the helm of a society, which, under the repression, ethnic cleansing, and whose existence has been threatened, has never stepped back from its dream to make a state. Which continues to strongly support the most advanced values of humanity. A society which with pride praises its partnership and strong friendship with the United States of America. Which aims without being discouraged to become a European Union member country. To, today, despite difficulties and harsh debate, pave its own path, a society which is unshaken in its endeavours to making Kosovo a dignified place to live in.

Thank you.

 

A kane fund daljet cupllak te faqeziut tone k/m (..) ister ?!

by

Opinion nga Hakik Mena/
Kryetar i Partise Levizja e Legalitetit/SHBA/
Me nder me thanë, k/m(…)inistri ynë (fatkeqësisht) ose kryezhelja i zheleve, biri i të atit, i smuni psiqik, i babzituni i makaronave, manjaku i miellit të bardhë, hajni i 20%-ave, kasapi i urbanistikës së kryeqytetit tonë, zhgarravitësi i pallateve, inspiruesi i ri(dhjerjes), tritol-adhuruesi, xhahili i berberëve, dekoratëdhanësi i kriminelëve të sistemit sllavo-komunist; na paska shpërthy duke shprehë urrejtje haptas, pa doreza kundra shumicës së popullsisë së kombit tonë që banojnë në Shqipninë Londineze, thanë popullorçe, veriorëve ose gegëve, ose në termat e tij, “alpinët”!!! Absolutisht refuzoj të filloj me rreshtue karakteristikat, zakonet traditat ose kontributet pozitive, qofshin ato individuale, ose kolektive, të figurave të pjesës ma të madhe të kombit tonë, Shqipnisë veriore, sepse po ta baja nji gja të tille, automatikisht do të bija pre e provokimeve të pista antikombëtare dhe do të gjindesha pa e kuptu, në grackën e qëllimshme të palo k/m(..)istrit i cili kërkon me doemos, pa marrë parasysh ndonji çmim, të luejë me kartën e fundit që i ka ngelë: – ate të përçamjes Veri-Jug duke dashtë të vejë në zbatim nji platformë të rrezikshme të përçamjes së popullit shqiptar, platformë të cilën armiqtë tanë tradicionalë e kanë pasë vazhdimisht dhe vazhdojnë ta kenë bazë të projekteve të tyne shoviniste. Të njejtën strategji përçamëse krahinore u munduen ta aplikojnë agresivisht, te nxitun dhe ndihmuem prej si-vllezërve të tyne sllavo-komunistë, pseudoshqiptarët bolshevikë, etërit e bijve; gjatë sundimit 45-vjeçar, duke zbatu nji luftë të ashpër klasash dhe praktiku metodat më kanibale të njerëzimit, si vrasje, eleminime, internime dhe burgime të ajkës kombëtare. Kur shqiptarët nuk ranë viktimë e grackës së përçarjes në këtë periudhë të errët katastrofike kombëtare, periudhë në të cilën u rrafshu gjithçka shqiptare duke u “kriju” njeriu ynë i ri socialist ndërsa ndjenja kombëtare ishte aq e ulët, sa ishte ba e modës e famshmja shprehje, vëllezërit kinezë dhe miqtë kosovarë; – KURRE nuk do të ndodhë një përplasje midis vllazënve shqiptarë të krahinave të ndryshme. Por problemi nuk asht thjesht prononcimi i nji të marri psikopat, i cili ka akuzu të atin për gjeste incestuale, por te armata shqipfolëse e bijve të pllenuem prej etërve, në shumicë nga kriminelët e të ashtuquejtunës “zonë e parë operative” të cileve u ka ngelë pishman mosrealizimi i projektit të tyne antikombëtar të përçamjes së popullit shqiptar, me të vetmin synim: – përjetësimin e pushtetit! Populli shqiptar pavarësisht se asht i rraskapitun prej shushatjes së krijueme prej 45 vjetëve diktaturë dhe 25 vjetëve të tranzicionit katovician, do ta shpërfillë këtë ide në thelb antikombëtare…

JAHJAGA: KOSOVA PO KALON MOMENTE KRITIKE TE DEMOKRACISE PARLAMENTARE

by

Kosovë-Jahjaga: Një prej momenteve më kritike të demokracisë parlamentare, një përplasje e paparë brenda klasës politike/

Nga Fjalimi vjetor i Presidentes Atifete Jahjaga në Kuvendin e Kosovës:/

-Në këtë moment kritik për të ardhmen e Kosovës, a kemi nevojë për një thyerje të tillë? A është e mundur që njerëzit, të cilëve qytetarët e Kosovës ua besuan të bërit shtet, ta sfidojnë mu atë shtet për të cilin dikur sfiduan çdo frikë dhe bënë çdo sakrificë?/

– Shfrytëzoj rastin që të përgëzoj qytetarët e Kosovës që, me durimin dhe mençurinë e tyre, refuzuan të bëhen pjesë e kësaj përplasjeje dhe janë ngritur mbi të, duke bërë presion të vazhdueshëm te ju, te të zgjedhurit e tyre, që t’i lëni anash armiqësitë personale e konceptuale dhe t’i ktheheni dialogut me njëri-tjetrin./

-E fillova vitin duke i lutur qytetarët të mos e braktisin Kosovën dhe po e përmbyll këtë vit duke ju lutur ju, të nderuar deputetë, të rivendosni një dialog me ata që ju kanë zgjedhur. Distanca mes qytetarit të Kosovës dhe institucioneve tona kurrë nuk ka qenë më e madhe./

Nga Behlul Jashari/ PRISHTINË, 17 Dhjetor 2015/ Adresimi i Presidentes së Kosovës, Atifete Jahjaga, deputetëve të Kuvendit të Republikës së Kosovës, ishte sot pika e vetme e një seance të veçantë, pa opozitën.

 “Ky adrsim është i fundit imi para këtij Kuvendi në prag të përmbylljes së mandatit tim si Presidente e Republikës së Kosovës”, tha Jahjaga.

“Në këto pesë vite nuk ka pasur nder më të madh për mua se të jem Presidentja e Kosovës. Ua them me kuptimin e plotë të fjalës se nuk ka pasur privilegj më të madh se të qëndroj në ballë të një shoqërie që, nën represion, spastrim etnik dhe kërcënim të vet ekzistencës, asnjëherë nuk u zmbraps nga ëndrra e të bërit shtet. Që vazhdon të mbështetet fuqishëm në vlerat më të avancuara të njerëzimit. Që me krenari e lartëson partneritetin dhe miqësinë e thellë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Që synon pa u dekurajuar integrimin në Bashkimin Evropian. Që edhe sot, përkundër vështirësive dhe debatit të ashpër për ta trasuar rrugën e vet, është e palëkundur në përpjekjen për ta bërë Kosovën vend të denjë për të jetuar”, përmbylli fjalën e saj Jahaja.

Presidentja e Republikës fjalën në Kuvendin e Kosovës e nisi me një përshkrim dramatik të situatës: “Po ju drejtohem në njërin prej momenteve më kritike të demokracisë tonë të re parlamentare, në një kohë kur vendin tonë e ka kapluar një krizë e thellë politike dhe morale, një përplasje e paparë brenda klasës politike, të cilëve qytetarët e Kosovës i kanë besuar konsolidimin dhe forcimin e sovranitetit dhe shtetësisë së vendit të tyre.

Në këtë krizë, e cila ka hyrë në muajin e katërt, u sfidua rëndë konsensusi bazik demokratik të cilin e vendosëm në themelet e shtetësisë së Kosovës dhe mbi të cilin ndërtuam legjitimitetin tonë shtetëror e ndërkombëtar. U sfidua rëndë rendi dhe ligji. U sfiduan sërish.

Në këtë Kuvend, qytetarët e Kosovës, në vend se të gëzojnë mundësinë historike të fituar me shumë mund e sakrificë nga gjenerata të tëra të jenë zot të vetvetes për ta çuar vendin e tyre përpara, u shndërruan në spektatorë të një tensionimi të skajshëm, të një tronditjeje të thellë, të një dhune të pashembullt, të një arrogance të paparë në historinë tonë të re. Në këtë moment kritik për të ardhmen e Kosovës, a kemi nevojë për një thyerje të tillë? A është e mundur që njerëzit, të cilëve qytetarët e Kosovës ua besuan të bërit shtet, ta sfidojnë mu atë shtet për të cilin dikur sfiduan çdo frikë dhe bënë çdo sakrificë?”, tha fillimisht Jahjaga në fjalën e saj.

Presidentja Jahjaga në vazhdim të fjalimit vjetor në Kuvendin e Republikës së Kosovës tha:

Këta muaj jam udhëhequr nga besimi se përfaqësuesit legjitimë të qytetarëve të Kosovës do të gjejnë kurajën që të tejkalojnë agjendat e tyre ditore, ideologjitë dhe interesat e ngushta partiake, për të mirën e përbashkët, për betimin që e kishin dhënë kur ndërtuam institucionet e para të Kosovës së pavarur. Jam përcaktuar me vendosmëri që të mbes e palëkundur nga thirrja që më bën Kushtetuta, që të jem faktore e unitetit dhe garantuese e funksionimit demokratik të institucioneve. Pareshtur i kam takuar, individualisht dhe bashkërisht, si përfaqësuesit e pozitës ashtu edhe të opozitës, për të gjetur rrugëdalje nga kjo krizë. Vazhdimisht kam bërë thirrje për rivendosjen e dialogut politik mes pozitës dhe opozitës dhe çdo herë kërkesa ime është refuzuar apo kushtëzuar.E kam kuptuar shumë mirë dhe e kam ndier shqetësimin e qytetarëve të Republikës së Kosovës për dy marrëveshjet e nënshkruara mes Qeverisë së Republikës së Kosovës me vendet fqinje – Republikën e Serbisë për krijimin e Asociacionit të Komunave Serbe, të dalë nga Marrëveshja e 19 prillit e ratifikuar nga ky Kuvend, me përkrahjen e një pjese të opozitës, dhe me Republikën e Malit të Zi për demarkacionin e kufirit tonë shtetëror, e cila ende nuk është ratifikuar këtu.

 Janë shqetësime dhe brenga që i ndajmë të gjithë sepse me to vendosim për funksionalitetin e Kosovës si shtet dhe të ardhmen e gjeneratave të reja. Vendosim për integritetin territorial të Kosovës. Për sovranitetin e saj shumëfish të sfiduar. Për miqësitë tona, për partneritetet, për aleancat, për vlerat. Për rrugën tonë përpara. Por, jam e bindur që në vend se ta sfidojmë shtetin tonë dhe ta lëkundim besimin e qytetarëve tanë në institucionet që ata i ndërtuan me mund, zgjidhja qëndron te një dialog i munguar se ku po shkon dhe ku po e çojmë këtë vend. Nevojën për një bashkëbisedim mes njerëzve që kanë vendosur ta ndajnë të mirën dhe të keqen në Kosovë. Për të rivendosur një konsensus se Kosova është më e rëndësishme se secili prej nesh. Është për keqardhje që diskursi ynë publik, në vend se t’i kontribuonte krijimit të një atmosfere konstruktive, është shndërruar në një garë patriotizmi me bërje gisht ndaj njëri-tjetrit. Qytetarët e Kosovës, të cilët na besuan për t’i adresuar dhe për të përfaqësuar pakompromis interesat e tyre, nuk e meritojnë këtë situatë që po ua servojmë.Në këta katër muaj, në bazë të kompetencave të mia kushtetuese – sepse për mua Kushtetuta e Republikës së Kosovës është obligim dhe jo sugjerim – jam angazhuar të kërkoj zgjidhje institucionale dhe gjithëpërfshirëse për dy marrëveshjet e kontestuara. E kam dëgjuar me kujdes elaborimin e Kryeministrit dhe partnerëve të tij të koalicionit për dialogun e zhvilluar në Bruksel. I kam dëgjuar kundërshtimet e përfaqësuesve të opozitës. Kam komunikuar me partnerët tanë për shqetësimet tona. I kam siguruar që Kosova vazhdon të mbesë e përkushtuar në proceset jetike për veten dhe rajonin.Dhe kam propozuar plan konkret për tejkalimin e bllokadës institucionale, duke dërguar në Gjykatën Kushtetuese parimet e asociacionit të komunave me shumicë serbe për interpretimin e përputhshmërisë së tyre me frymën dhe shkronjën e Kushtetutës së Republikës së Kosovës.Ne të gjithë mund të kemi mendim për Asociacionin, të kontekstit që e ka jetësuar atë, por Gjykata Kushtetuese, e krijuar dhe e votuar nga ky parlament, është instanca e vetme kompetente që të bëjë interpretim ligjor të parimeve të asociacionit. Ne duhet t’iu besojmë institucioneve që i kemi krijuar vet dhe ato t’i mveshim me fuqinë që të marrin vendime të pavarura, të shkëputura nga frustrimi i përditshmërisë dhe nga gjuha e ashpër që po e karakterizon këtë realitet sot.


Njëjtë kam vepruar për demarkacionin me Malin e Zi, duke propozuar themelimin e një komisioni ad-hoc me ekspertë të huaj, të vendosur pranë zyrës time apo këtij Kuvendi, që do të bëjnë vlerësimin e procesit të demarkacionit të kufirit tonë shtetëror me shtetin malazez, si mënyrën e vetme institucionale dhe kredibile për të adresuar pasaktësitë eventuale në këtë proces. Jam zotuar që gjetjet e një komisioni të tillë do të adresohen dhe gabimet eventuale do të përmirësohen.Besoj që të dy zgjidhjet konkrete të ofruara nga institucioni të cilin e drejtoj, janë rruga e mesme më e mirë, kompromisi fillestar dhe hapi i parë për një komunikim përtej politikës ditore mes pozitës dhe opozitës. Përpos që adresojnë mosmarrëveshjet dhe ofrojnë zgjidhje për to, këto propozime do të jenë edhe një testament për zotësinë e klasës politike të Kosovës që në rend të parë të vendosë interesin e vendit. E them prapë, Kosova është më e rëndësishme se secili prej nesh, dhe qytetarët e Kosovës nuk na kanë asnjë borxh, asnjërit prej nesh, për të merituar një sjellje të këtillë.

Shfrytëzoj rastin që të përgëzoj qytetarët e Kosovës që, me durimin dhe mençurinë e tyre, refuzuan të bëhen pjesë e kësaj përplasjeje dhe janë ngritur mbi të, duke bërë presion të vazhdueshëm te ju, te të zgjedhurit e tyre, që t’i lëni anash armiqësitë personale e konceptuale dhe t’i ktheheni dialogut me njëri-tjetrin.Forcën e argumentit nuk mund ta zëvendësojë gazi lotsjellës. As demokracinë tonë nuk mund ta reduktojmë në numra. Niveli i demokracisë tonë dhe kualiteti i saj do të përcaktohen nga dialogu mes pozitës dhe opozitës. Tash për tash mungesa e këtij dialogu rrezikon të zhbëjë parimin fundamental të jetës tonë politike, ta delegjitimizojë vendimmarrjen dhe ta bëjë të pasuksesshme përpjekjen për të krijuar vend ku sundon ligji për të gjithë, sikur për kryetarin e një komune që abuzon me detyrë zyrtare dhe pastaj për t’i ikur drejtësisë lejohet të arratiset nga vendi, ashtu edhe për deputetin që rrezikon jetën e të tjerëve. Të dyja janë praktika të mbrapshta, pasojat e të cilave sot i vuan qytetari i Kosovës, të vetmit që sot në Evropë vazhdon t’i mohohet lëvizja e lirë.
Besoj që tash e kemi të qartë që asnjëra palë nuk do të korrë fitore. Dhunën nuk do ta shndërrojmë në mjet politik, sepse në atë mënyrë do ta zhbëjmë, do ta rrënojmë Kosovën. Por, njëkohësisht, askush nuk e gëzon të drejtën e arbitrit në Kosovë. Rruga jonë përpara duhet të trasohet me dialog të brendshëm, me strategji të qartë për të avancuar proceset tona integruese, si në raport me etnitë e tjera, qytetarë të Kosovës, ashtu edhe me vendet fqinje dhe me partnerët tanë ndërkombëtarë, që qëndruan pranë nesh në periudhën tonë më të errët. Investimi ynë është i përbashkët.Po humbim shumë kohë të çmuar për t’i shtyrë përpara reformat aq të domosdoshme, që do ta bëjnë Kosovën shtet të sundimit të ligjit dhe vend të prosperitetit. Për ta zhvilluar ekonominë, dhe jo për ta cunguar më tej rritjen tonë ekonomike, edhe ashtu të pamjaftueshme për t’i bërë ballë papunësisë dhe zhvillimit të përgjithshëm të Kosovës. Po testojmë rëndë përkrahjen ndërkombëtare për Kosovën. Po lëkundim besimin e miqve tanë, pa të cilët avancimi i momenteve jetike në të cilat gjendemi dhe konsolidimi i mëtejmë i shtetësisë tonë do të jetë i pamundur.Si klasë politike, po vazhdojmë pa përmirësim ta testojmë rëndë besimin dhe durimin e qytetarëve, të cilët na kanë zgjedhur për të ofruar perspektivë dhe të ardhme në Kosovë.Nga kjo foltore, tash një vit kam paralajmëruar për dëshpërimin që kishim mbjellur në shpirtin e qytetarëve tanë me dështimin për t’i konsoliduar institucionet pas zgjedhjeve të suksesshme parlamentare. Ai dëshpërim u përkthye në skena të mijëra qytetarëve që nga stacioni i autobusëve po braktisnin vendin e tyre në kohë paqeje.E fillova vitin duke i lutur qytetarët të mos e braktisin Kosovën dhe po e përmbyll këtë vit duke ju lutur ju, të nderuar deputetë, të rivendosni një dialog me ata që ju kanë zgjedhur. Distanca mes qytetarit të Kosovës dhe institucioneve tona kurrë nuk ka qenë më e madhe. Komunikimi me votuesit tuaj jo vetëm që është obligim në një sistem demokratik që të sigurojë transparencë në vendimmarrje, por është edhe domosdoshmëri për të mos u shkëputur nga kërkesat e tyre.Në Kosovë na duhet më shumë llogaridhënie. Llogaridhënie për bisedimet në Bruksel, llogaridhënie për planprograme zhvillimore, llogaridhënie për veprime dhe mosveprime. Përgjegjësia bie mbi ne, për të gjetur zgjidhje për sfidat tona, sikur që mbajmë përgjegjësinë për zgjedhjet që i bëjmë.

 Prandaj, ju bëj edhe një herë thirrje subjekteve politike, që pa humbur kohë të ulen në tryezën e bisedimeve. Institucionet i kemi. Proceset ekzistojnë. Kompromiset janë të domosdoshme. Synimet janë të qarta. Ta rivendosim konsensusin bazik për rrugën tonë përpara. Kjo rrugë nuk duhet ta përjashtojë askënd, sepse është rrugë e përbashkët deri në përmbylljen e përpjekjes tonë për ta konsoliduar Kosovën shtet.

Qytetarët tanë duhet ta ndjenjë sigurinë që garanton një rend demokratik, një gjyqësor i pavarur, një politikë që përfaqëson interesat e tyre për ta. Ne nuk mund ta humbim shansin për ta bërë shtetin tonë vend ku gjeneratat e ardhshme mund të realizojnë vullnetin dhe ëndrrën e tyre.Unë nuk them që na ka ikur koha që t’i kthejmë punët për së mbari në Kosovë. Por, do të them se është koha e fundit që shteti ynë të bëhet vend i denjë për të jetuar, me mobilitet ekonomik dhe politik që siguron regjenerim vlerash dhe që u jep fund praktikave të korruptuara që rrezikojnë të kriminalizojnë një shoqëri të tërë.

Kjo nënkupton edhe përmbushjen e obligimeve që kemi marrë në rrugën tonë drejt Bashkimit Evropian dhe NATO-s.Këtë vit Kosova bëri një hap të rëndësishëm kur vendosi marrëdhënie kontraktuale me Bashkimin Evropian, përmes Marrëveshjes për Stabilizim Asociim, marrëdhënie kjo me të drejta dhe detyrime të ndërsjella. Kjo marrëveshje do të ndihmojë në zbatimin e reformave në shumë sektorë, si dhe do ta thellojë dialogun politik ndërmjet Kosovës dhe Bashkimit Evropian.Përfitimet e Kosovës janë të shumta, sidomos në nxitjen e investimeve të jashtme dhe në krijimin e kushteve sa më të mira për zhvillim të qëndrueshëm ekonomik të vendit.

Rruga jonë drejt Bashkimit Evropian kushtëzohet edhe me dialogun për normalizimin e marrëdhënieve me Republikën e Serbisë, sikur që pamë se si Serbisë i kushtëzohet integrimi evropian me tërheqjen e plotë të strukturave të veta ilegale nga Kosova. Kapitulli 35 do ta shfuqizojë dualizmin e imponuar nga Serbia në Kosovë që nga përfundimi i luftës dhe garanton që rruga e Serbisë për në Bashkimin Evropian do të varet ekskluzivisht nga përmbushja e detyrimeve ndaj Kosovës e deri te nënshkrimi i marrëveshjes obligative që do të sigurojë njohjen e pavarësisë së Kosovës.

Dialogu për ne vazhdon të mbetet i domosdoshëm. Në prag të shpalljes së pavarësisë dhe pas përfundimit të pavarësisë së kushtëzuar, ne trashëguam një realitet të komplikuar, një vend të ndarë etnikisht dhe një sovranitet të sfiduar. Dialogu i drejtpërdrejtë me Serbinë në kornizën e integrimit evropian me ndërmjetësim të BE-së dhe përkrahje të SHBA-së është momenti i fundit që ta detyrojmë Serbinë të shkëputet nga Kosova. Që Serbia ta zyrtarizojë realitetin e pakthyeshëm që tashmë e ka pranuar. Që ne si shtet t’i jetësojmë në praktikë premtimet e ngërthyera në planin e Ahtisaarit e më vonë në Kushtetutën e Kosovës, për të mbrojtur pakicën serbe dhe ta garantojmë qëndrueshmërinë e tyre në Kosovë. Mbi këtë zotim ne arritëm të bëhemi shtet. Ky obligim që e morëm na legjitimoi si shtet, në procesin që mban vulën e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë e që është i pakthyeshëm.Jemi dëshmitarë që dialogu si proces dhe rezultatet e tij po kontestohet gjithandej. Qeveria si bartëse e dialogut, por edhe institucionet e tjera, jemi nën presion të vazhdueshëm publik të arsyetojmë konstruktivitetin dhe përkushtimin që e kemi treguar gjatë këtyre viteve në Bruksel. Në takime të shumta gjatë këtij viti, kam kërkuar me ngulm zbatimin e marrëveshjeve të arritura në Bruksel, si dëshmi që dialogu nuk duhet të përbëjë thjesht përmbushje të standardeve të BE-së në letër, por si proces që do të nxisë pajtimin mes dy popujve dhe dy shteteve.

 

Unë vazhdoj të besoj që Kosova nuk ka alternativë tjetër për të rivendosur sovranitetin mbi tërë territorin e saj dhe për ta ruajtur integritetin e vet territorial, duke i akomoduar komunitetet e tjera etnike brenda jetës sonë institucionale dhe shoqërore. Ky akomodim duhet të jetë i plotë dhe i sinqertë.

Në këtë ndërmarrje ne na duhet një konsensus më i gjerë që unë besoj do të rezultonte me një subjektivitet më të fuqishëm në tryezën e dialogut në Bruksel. Ne duhet të insistojmë në qartësi nga partnerët tanë. Duhet ta definojmë deri në detaj se çfarë nënkuptojmë me normalizim. Dhe që një gjë të tillë ta shpjegojmë e argumentojmë para qytetarëve tanë. Të jemi më të qartë në kërkesat tona. Më aktiv se çfarë duam ne nga ky dialog. Ta përcaktojmë rendin e ditës – për të zhdukurit, për fondin e vjedhur pensional. Të mendojmë për reparacionet nga dëmet e shkaktuara nga lufta. Dhe, në fund, të gjithë neve na duhet më shumë transparencë e debat konstruktiv publik mbi procesin e dialogut.Përballë nesh kemi një betejë më të madhe vlerash, që tejkalon kontekstin e ngushtë të Kosovës. Shpesh ballafaqohemi me një politikë agresive të një shteti, të Serbisë, të cilën e pret shumë punë për t’u denazifikuar. Ne duhet të dëshmojmë që kemi forcën dhe kurajën të ngrihemi përmbi këtë tundim, sepse rreshtimi ynë është në anën e drejtë të historisë.

Duhet ta kuptojmë që pikërisht për shkak të rrethanave në të cilat krijuam shtet, këtyre vlerave që ne i përqafojmë, do të gjykohemi më ashpër se të tjerët, do të mbahemi gjithmonë karshi një standardi më të lartë. Kjo do të thotë se ne nuk kemi margjinë për të gabuar, nuk ka vend për mediokritet.Natyrisht se as unë nuk mund ta fsheh dëshpërimin me vendimin e Komisionit Evropian që të vonojë edhe më tej rekomandimin për t’i mundësuar qytetarëve të Kosovës lirinë e lëvizjes, një vlerë fondamentale e projektit evropian. Ne kemi përmbushur kriteret e përcaktuara në udhërrëfyesin për liberalizim të vizave, përkundër faktit që kriteret dhe rekomandimet për Kosovën janë shtuar vazhdimisht.Megjithatë, konsideroj që vonesat tona në përmbushjen me kohë të kërkesave të BE-së, së paku edhe të një rekomandimi të vetëm teknik, i kanë dhënë hapësirë shërbimeve të ndryshme të BE-së të vonojnë raportet dhe të vonojnë një vlerësim përfundimtar.Deri në këtë pikë, ne i kemi parë integrimet evropiane si një rrugë dykahëshe, me përgjegjësi dhe obligime të ndërsjella. Konsideroj që Kosova ka përmbushur anën e vet të obligimeve. Tani është radha e BE-së ta bëjë pjesën e vet.Ne nuk do të zmbrapsemi nga rruga jonë evropiane dhe do ta ndjekim me ngulm të drejtën tonë që e bën këtë rrugë të pakthyeshme dhe pa alternativë për Kosovën. Ne nuk jemi ngarkesë për BE; Kosova dhe qytetarët e saj janë vlerë e shtuar për Bashkimin Evropian. Me punë dhe përkushtim do t’i bindim skeptikët që Kosova, kur i jepet mundësia, ka një potencial të madh.Ne jemi të përcaktuar për anëtarësim në NATO dhe ju siguroj që me krijimin e Forcave të Armatosura të Kosovës do të jetësohet ky synim.

Të nderuar deputetë
Qytetarë të Republikës së Kosovës,

Para nesh, pra, kemi shumë sfida dhe ato nuk duhet t’i maskojmë. Por, në të njëjtën kohë, dua të numëroj edhe rezultate konkrete në disa fusha, falë përkushtimit të mijëra grave dhe burrave, të cilët me përpjekje vetëflijuese duan ta shohin Kosovën si vend të përparuar dhe atyre kosovarëve që në momentin kur u është dhënë mundësia kanë tejkaluar të gjitha pritjet. Kam parasysh rastin e oficerit të Forcës së Sigurisë së Kosovës, Ismail Hoxhës, i cili ditë më parë u shqua për suksesin e arritur në akademinë britanike të mbrojtjes. Majlinda dhe Nora, dhe sportistë të tjerë që po i përcjellin hapat e tyre, që vazhdojnë të jenë ambasadorët më të mirë të Kosovës. Qindra vajza dhe djem bursistë nëpër shkollat me renome botërore, të cilët po kthehen në Kosovë me entuziazëm për ta transformuar vendin e tyre. Ka shumë shpresë për një shoqëri që në mesin e saj ka idealistë të tillë. Është obligim i yni që zërin dhe talentin e tyre ta shumëfishojmë.Si Presidente e vendit, në kuadër të kompetencave të mia kushtetuese, këtë vit jam angazhuar të adresoj disa nga problemet strukturore që përbëjnë pengesë për zhvillim dhe gjenerimin e vendeve të reja të punës.Një çështje së cilës i kemi kushtuar pak vëmendje institucionale në këto vite të pasluftës është zhvillimi ekonomik. Për gjithë këto vite ne kemi dështuar ta bëjmë ekonominë prioritet kryesor strategjik e politik. Prandaj, problemet strukturore si papunësia e lartë, varfëria, produktiviteti dhe konkurrueshmëria e ulët, baza e ulët e prodhimit vendor, shkalla e ulët e inovacionit dhe performanca e pamjaftueshme e sektorit privat, nuk duhet të na befasojnë.Nuk duhet të na befasojë as fakti se standardi ynë jetësor jo vetëm që është ende shumë larg atij të BE-së, por ka mbetur edhe larg mesatares së rajonit.Mjeti më premtues për të arritur dhe ruajtur prosperitetin ekonomik është konkurrenca e lirë. Institucionet politike dhe ekonomike të vendit kanë për obligim të krijojnë kushtet që konkurrenca e lirë të funksionojë, sepse zhvillimi ekonomik është detyrim dhe njëkohësisht shprehje e atdhedashurisë e patriotizmit të shëndoshë. Pa ekonomi të fuqishme, nuk mund të kemi as arsim, as shëndetësi, as siguri, as ushtri.Ne duhet të kuptojmë se detyrë e institucioneve është të krijojnë parakushte për zhvillim e jo varshmëri të qytetarit dhe biznesit nga politika.Ne duhet të kuptojmë se jemi përballë një dinamizmi ekonomik botëror, që, i nxitur nga revolucioni digjital, po krijon kërkesa të reja mbi shoqërinë, duke sjellë një zhvendosje dramatike drejt metodave të reja të prodhimit, të punës e të mendimit.Ne duhet të kuptojmë se mënyra më e shpejtë për të transformuar institucionet, shoqërinë dhe ekonominë tonë është përmes edukimit, inovacionit dhe aplikimit të teknologjive të reja.Rilidhja e ekonomisë së Kosovës me atë botërore mund të bëhet vetëm nëse këto kritere fillojnë të përmbushen. Në të kundërtën, deficiti tregtar do të mbetet i lartë, investimet e huaja të ulëta, papunësia e thellë e varshmëria nga remitencat e përhershme.Politika të mirëfillta ekonomike nuk janë ato që fokusohen në krijimin e rritjes ekonomike me çdo kusht, por ato që mënjanojnë pengesat që e pengojnë rritjen. Në këtë frymë, unë në fillim të këtij viti i kam paraqitur Qeverisë së Kosovës, përmes Kryeministrit Mustafa, një listë të masave ekonomike, që duhej të ndërmerreshin menjëherë, në mënyrë që disa nga këto pengesa të mënjanohen. Ndër masat e propozuara janë draftimi i ligjit të ri të prokurimit publik dhe sistemin e ri të prokurimit elektronik, për të ulur shkallën e keqpërdorimeve dhe korrupsionin, përshkallëzimi i TVSh-së për të zbutur varfërinë, draftimi i ligjit për investime strategjike për të tërhequr investime të huaja e kështu me radhë.Pres nga Qeveria që të përshpejtojë përpjekjet që në muajt në vijim të përmbyllet kjo paketë e masave dhe që reformat në dobi të zhvillimit të sektorit privat të mos ndalen.Zhvillimi ekonomik pa sundim të ligjit është i pamundshëm. Andaj, vazhdoj të insistoj në prokurimin elektronik, për të rritur transparencën në njërin nga sektorët më problematikë të kësaj periudhe të tranzicionit.

Ne po bëjmë përpjekje për të ndërtuar një sistem të pavarur të drejtësisë në Kosovë, në shërbim të qytetarit. Lufta kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar është intensifikuar, por kemi ende shumë punë për të bërë. Me gjithë reformat ligjore dhe institucionale, rezultatet konkrete varen nga vullneti politik dhe guximi i prokurorëve dhe gjyqtarëve për të qenë të pakompromis në këtë luftë.Në vitin e fundit, sistemi gjyqësor ka ngritur ndjeshëm numrin e rasteve kundër zyrtarëve të lartë për raste korrupsioni.Sipas “Indikatorëve Botërorë të Qeverisjes” të Bankës Botërore, Kosova këtë vit ka përmirësuar Kontrollin e Korrupsionit për 16%, krahasuar me vitin e kaluar.

Kemi përgjegjësi të përbashkët që të tregojmë patriotizmin tonë, duke qenë të pakompromis në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar dhe në zbatim të ligjit për të ndërtuar shtetin e së drejtës.

Reformat janë të domosdoshme edhe në sfera të tjera institucionale. Pas përpjekjeve të vazhdueshme të Zyrës time, kam kënaqësinë t’iu njoftoj që para pak orësh Korporata Sfidat e Mijëvjeçarit (MCC), agjenci qeveritare amerikane e krijuar nga Kongresi amerikan, më ka njoftuar se ka përzgjedhur Republikën e Kosovës për të përfituar nga fondet, të cilat arrijnë deri në qindra milionë dollarë për të mbështetur zhvillimin ekonomik dhe zhdukjen e varfërisë.

Kjo asistencë është bërë e mundur vetëm për shkak të përkushtimit institucional të Republikës së Kosovës ndaj parimeve demokratike, lirive ekonomike, luftimit të korrupsionit dhe përmirësimit të dukshëm të indikatorëve.Kosova këtë vit ka përparuar në rangimin e të drejtave demokratike, kryesisht si rezultat i mbarëvajtjes së mirë të zgjedhjeve të vitit 2013 dhe 2014. Në luftën kundër korrupsionit, përmirësimi i bashkërendimit të agjencive të sundimit të ligjit i ka mundësuar Kosovës që, më në fund, të kalojë indikatorin e kontrollit të korrupsionit.Tani që vendimi i bordit është pozitiv, institucionet e Kosovës, në bashkëveprim me njëri-tjetrin dhe në konsultim të gjerë me shoqërinë civile dhe komunitetin e biznesit, duhet të paraqesin një program të qartë të asistencës, bazuar në transparencë dhe pronësi shtetërore.

 Lista e prioriteteve është e gjatë, por ne duhet të prioritizojmë sektorët ku efektet e kësaj asistence do të jenë afatgjatë dhe do të përmirësojnë kualitetin e jetës së qytetarëve. Ato mund të shtrihen që nga ribërja e sistemit të shëndetësisë deri në reformat e thella në arsim, apo ndërtimi i infrastrukturës për të krijuar mundësi punësimi për të rinj, sidomos në fushën e inovacionit teknologjik.Në ndërkohë, institucionet duhet të vazhdojnë adresimin e indikatorëve, duke mbajtur lart ritmin e reformave të brendshme, cilësinë e demokracisë së institucioneve, adresimin e korrupsionit, investimin në shëndetësi dhe në arsim, nivelin e pjesëmarrjes së vajzave në arsimin fillor e deri te politikat tregtare.Këtë vit kam shprehur brengën time të thellë për koston që qytetarët e Kosovës po detyrohen ta bartin për të kërkuar shërim jashtë vendit. Në përpjekje për të lehtësuar këtë barrë, jam përkushtuar për ndërtimin e një qendre pediatrike, donacion 22 milion eurosh nga Emiratet e Bashkuara Arabe, gurthemeli i të cilës do të vihet brenda pak muajsh. Kjo qendër, e cila do të funksionalizohet deri në vitin 2018, do të përfshijë onkologjinë, kardiokirurgjinë dhe emergjencën e fëmijëve, spital i cili do të përmbajë teknologjinë më të avancuar shëndetësore pediatrike në botë. Shpresoj që një qendër e këtillë pediatrike do të arrijë të lehtësojë barrën e qytetarëve dhe do të ofrojë shërbime të përmirësuara shëndetësore për gjeneratën e re.
Ne duhet të jemi të vëmendshëm për kërcënimet e vazhdueshme ndaj sigurisë tonë. Përpos rrezikut konvencional, ne sot përballemi edhe me kërcënimet e strukturave ekstremiste të akterëve joshtetërorë, të cilët kanë gjetur shtrirje edhe në vendin tonë.Institucionet e Kosovës vazhdojnë të jenë vigjilente ndaj kësaj sfide ndaj sigurisë kombëtare. Këtë vit kemi qenë dëshmitarë të përpjekjeve të këtyre rrymave terroriste që të shtrijnë ndikimin e tyre, duke vazhduar rekrutimin e qytetarëve të Kosovës për t’iu bashkangjitur kauzave të tyre të rrejshme dhe terroriste në Siri dhe në Irak.

Përgjigja jonë si institucione ka qenë e menjëhershme dhe ka rezultuar e suksesshme. Këtë vit është shënuar një rënie drastike e kosovarëve që u janë bashkangjitur rrjeteve terroriste, falë sensibilizimit për këtë fenomen, por edhe për shkak të vendosmërisë tonë që të veprojmë dhe të mos lejojmë që Kosova të bëhet strehë e terroristëve.Veprimi ynë ka marrë formë ligjore, me aprovimin nga ky Kuvend të ligjit që penalizon bashkëngjitjen e qytetarëve të Kosovës në luftëra të huaja, por që po ashtu dënon nxitësit dhe rekrutuesit e kësaj kauze. Ne kemi forcuar bashkëpunimin tonë rajonal dhe vazhdojmë të japim kontribut të çmueshëm në koalicionin global për t’u konfrontuar me këtë të keqe të përgjithshme.Ne e kemi dëshmuar deri më tani se institucionet e sigurisë të Republikës së Kosovës janë plotësisht të përkushtuara që këto elemente dhe veprimtaritë e tyre të mos gjejnë vend në Kosovë, por përpjekja jonë për të çrrënjosur këtë sfidë për sigurinë e qytetarëve të Kosovës dhe të aleatëve tanë do të varet nga një bashkëpunim i gjerë dhe gjithëpërfshirës, që adreson shkaktarët që e nxisin ekstremizmin e dhunshëm.Për të ndihmuar në fuqizimin e shoqërisë dhe komuniteteve të rrezikuara që të adresojë këtë problem, Zyra ime ka arritur të përfshijë Kosovën si shtet përfitues nga Fondi Global për Angazhim të Komunitetit dhe Rimëkëmbjes me seli në Gjenevë, fond ky i themeluar si përpjekje globale përmes partneritetit publiko-privat, në bashkëpunim me qeveritë, shoqërinë civile dhe sektorin privat, për të mbështetur përpjekjet e shteteve për të adresuar ekstremizmin e dhunshëm dhe radikalizmin.

 Qasja e Kosovës në fondin prej 25 milionë dollarëve do t’ju mundësojë nismave të ndryshme në Kosovë ndihmën e nevojshme financiare për të parandaluar këtë fenomen. Përmes këtij fondi, ne kemi mundësi të krijojmë partneritete të reja dhe të jemi pjesëmarrës në iniciativa të ndryshme që do të ndihmojnë fuqizimin e qytetarëve për të luajtur rol aktiv në parandalimin e ekstremizmit të dhunshëm.Qytetarë të Republikës së Kosovës,Ky adresim është adresimi im i fundit para këtij Kuvendi në prag të përmbylljes së mandatit tim si Presidente e Republikës së Kosovës.Në këto pesë vite nuk ka pasur nder më të madh për mua se të jem Presidentja e Kosovës. Ua them me kuptimin e plotë të fjalës se nuk ka pasur privilegj më të madh se të qëndroj në ballë të një shoqërie që, nën represion, spastrim etnik dhe kërcënim të vet ekzistencës, asnjëherë nuk u zmbraps nga ëndrra e të bërit shtet. Që vazhdon të mbështetet fuqishëm në vlerat më të avancuara të njerëzimit. Që me krenari e lartëson partneritetin dhe miqësinë e thellë me Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Që synon pa u dekurajuar integrimin në Bashkimin Evropian. Që edhe sot, përkundër vështirësive dhe debatit të ashpër për ta trasuar rrugën e vet, është e palëkundur në përpjekjen për ta bërë Kosovën vend të denjë për të jetuar.

Ju faleminderit!