Nga Bekim Bislimi/
Bazuar në informatat të cilat deri me tash i kanë institucionet e Kosovës, gjatë përleshjes së armatosur në Kumanovë të Maqedonisë, janë vrarë 9 dhe janë arrestuar 21 shtetas të Kosovës.
Autoritetet e Maqedonisë nuk kanë bashkëpunuar mjaftueshëm lidhur me shkëmbimin e informacioneve, ndërkohë që Ministria e Punëve të Brendshme e Kosovës dhe Policia e Kosovës nuk kanë poseduar asnjë informatë të mëhershme, e cila do të paralajmëronte përleshjen në Kumanovë.
Kështu kanë thënë drejtuesit e Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe të Policisë së Kosovës, në raportimin e tyre para Komisionit parlamentar për Punë të Brendshme, Siguri dhe Mbikëqyrjen e Forcës së Sigurisë së Kosovës.
Drejtori i përgjithshëm i Policisë së Kosovës, Shpend Maxhuni ka theksuar se Kosova ka qenë në pozitë të palakmueshme për sa u përket informatave nga Maqedonia dhe se një situatë e tillë po vazhdon ende. Për më tepër, sipas tij, autoritetet e Kosovës nuk kanë mundësi që në mënyrë zyrtare t’i njoftojnë as familjet e personave të vrarë, lidhur me vrasjen e të afërmve të tyre.
“Të vetmet informacione që ne i kemi marrë kanë qenë ato që kanë të bëjnë me verifikimin e identitetit të personave dhe kjo është bërë pas një presioni që ne kemi bërë ndaj autoriteteve maqedonase, pas kërkesave të pareshtura, pothuajse në baza ditore, pas incidentit”.
“Përfundimisht, i kanë dërguar informacionet, shënimet gjenerale, të atyre njerëzve në përgjithësi, të cilat ne, përmes sistemeve tona i kemi verifikuar dhe kanë rezultuar si të tilla”, ka theksuar Maxhuni.
Ai ka shtuar se në bazë të verifikimit të informacioneve që i kanë bërë autoritetet e Kosovës, e të cilat i kanë marrë nga autoritetet maqedonase, rezultojnë të jenë 9 shtetas të Kosovës të vrarë dhe 21 të arrestuar.
Ndryshe, mediet në Kosovë, menjëherë pas ngjarjeve në Kumanovë, patën raportuar se Agjensioni Kosovar i Intelegjencës, paraprakisht e kishte lajmëruar kreun e Kosovës, lidhur me konfliktin e mundshëm në Maqedoni.
Anëtarët e Komisionit parlamentar për Punë të Brendshme, Siguri dhe Mbikëqyrjen e Forcës së Sigurisë së Kosovës, kanë insistuar në atë se ka pasur paralajmërime për incidentet e mundshme në Maqedoni dhe kanë shprehur habinë se si nuk janë vërejtur lëvizjet e qytetarëve nga Kosova në Maqedoni.
Ministri i Punëve të Brendshme në qeverinë e Kosovës, Skënder Hyseni, të hënën, e ka mohuar një gjë të tillë.
Ai ka theksuar se as ministria që ai drejton e as policia, nuk kanë pasur asnjë informacion të mëhershëm, që do të shërbente për të tërhequr vëmendjen për ato që më pas kanë ndodhur.
Ministri Hyseni, ka bërë thirrje për një hetim ndërkombëtar të asaj që ka ndodhur në Kumanovë.
Ajo që ka ndodhur atje është nën përgjegjësinë ekskluzive të autoriteteve të Maqedonisë dhe unë sërish po insistoj – është qëndrim i imi personal në këtë rast- që do të duhej lejuar një hetim ndërkombëtar, kompleks, që të evitohen të gjitha mundësitë e spekulimeve, të natyrës çfarë i kemi parë”, tha ministri Hyseni.
Ai ka shtuar se është i gatshëm ta ndajë me qytetarët e Kosovës çdo informacion të cilin e kanë institucionet e Kosovës dhe sipas tij “Kosova, qeveria dhe institucionet, nuk fshehin asgjë dhe nuk kanë sponsorizuar asgjë.
“Qeveria e Kosovës dhe unë si ministër , insistojmë që krizat qeveritare në një vend fqinj, nuk e kemi ndërmend që t’i importojmë në Kosovë, sepse kjo është e rrezikshme politikisht dhe në mënyrë strategjike e gabueshme”, ka thënë Hyseni.
Por, Aida Dërguti, nënkryetare e Kuvendit të Kosovës nga Lëvizja Vetëvendosje dhe anëtare e Komisionit parlamentar për Mbikëqyrjen e Agjensionit Kosovar për Intelegjencë , ka theksuar se menjëherë pas ngjarjeve në Kumanovë, AKI-ja i ka konfirmuar këtij komisioni se me datën 23 shkurt të viti 2015, ‘raporti për këtë grup i është dorëzuar kryeministrit dhe presidentes, ashtu siç e kanë obligim ligjor”.
“Ndërkohë, kanë thënë, gjithashtu, se për ngjarjet. do të thotë, për zhvillimet e mëhershme kanë qenë në dijeni ministri i Punëve të Brendshme, ministri i Drejtësisë, si dhe drejtori i policisë…. Meqë kryeministri e ka pasur këtë raport, që nga data 23 shkurt, a u është drejtuar juve si ministër i Punëve të Brendshme, që të ndërmerrni diçka në këtë drejtim, për indiciet që i ka ky raport?”, ka pyetur Dërguti, ministrin e Brendshëm, Hysenin.
Ky i fundit ka thënë se është në diskrecionin e plotë të kryeministrit dhe të presidentes, por edhe të një anëtari të komisionit për mbikëqyrjen e AKI-së, se çfarë ndan me dikë dhe çfarë nuk ndanë.
“Është në të drejtën ekskluzive tuajën por edhe në përgjegjësinë e juaj në këtë rast, si anëtare e komisionit, se çfarë bën publike nga mbledhjet e mbyllura të trajtimit të AKI-së. Aty ju e mbani përgjegjësinë”.
“Pavarësisht nga kjo që thoni se ju kanë thënë juve dhe unë nuk mund ta marr si valide këtë që e thoni, sepse mënyra se si e trajtuat, e keni humbur besueshmërinë time që të besoj në ato që i thoni se Ministria e Punëve të Brendshme ka qenë e njoftuar. Ministria e Punëve të Brendshme as nuk ka pasur raport e as nuk ka pasur asnjë njoftim nga ato që janë dhënë në opinion”, theksoi Hyseni.
Në anën tjetër, kryetari i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, të hënën ka thënë se për shkak të shprehjes së shqetësimeve në Kuvend, lidhur me gjendjen shëndetësore të shtetasve të Kosovës të arrestuar në Maqedoni, të ndërlidhur me rastin e Kumanovës, institucionet e Kosovës janë duke tentuar që të aranzhojnë një vizitë të një organizate joqeveritare, për shtetasit e Kosovës të arrestuar në Maqedoni.
“Ne jemi duke tentuar që ta autorizojmë Këshillin për Mbrojtjen e Lirisë dhe të Drejtave të Njeriut, që t’i lejohet që t’i vizitojë të burgosurit atje dhe në të njëjtën kohë të na e sjellë një raport neve, deputetëve të Kuvendit të Republikës së Kosovës. Keni parasysh se që nga dita e premte – duhet të dihet publikisht – jemi duke pritur një përgjigje zyrtare nga autoritetet maqedonase”, ka theksuar Veseli.
Ai ka shtuar se lidhur me këtë e kanë kontaktuar ambasadorin e Maqedonisë në Prishtinë, por edhe autoritetet e Ministrisë së Drejtësisë të Maqedonisë.
Këshilli Konsultativ i Sigurisë: Situata e sigurisë në Shqipëri, shqetësuese
Një raport i fundit i Këshillit Konsultativ të Sigurisë (OSAC)* vë në dukje se situata e sigurisë në Shqipëri është shqetësuese. Raporti i botuar këtë muaj përmbledh situatën e sigurisë në Shqipëri gjatë vitit 2014. Raporti vlerëson se niveli i përgjithshëm i krimit ka vazhduar të rritet gjatë pesë viteve të fundit, në veçanti krime si vjedhjet apo plaçkitjet. Krimi në rrugë vazhdon të jetë i gjithëpranishëm në zonat urbane, në veçanti në orët e natës. Pavarësisht disa arritjeve të forcave të sigurisë kundër trafikut të armëve dhe drogës, krimi i organizuar vazhdon të veprojë në Shqipëri, ndërkohë që krimet e dhunshme vazhdojnë të kenë një prirje rënieje të vazhdueshme që nga viti 2011.
Raporti thekson se prirja e mëparshme e përdorimit të eksplozivëve, në veçanti shpërthimet e telekomanduara në makina dhe banesa ka rënë me rreth 15%, por është ende në nivele alarmuese, sidomos në zonën e Fushë-Krujës, vetëm 20 kilometra larg kryeqytetit të vendit. Sulmet vazhdojnë përgjithësisht të vënë në shënjestër individë të caktuar, në lidhje me mosmarrëveshje biznesi, ose aktivitet politik.
Ndër kërcënimet më të reja për Shqipërinë dhe për rajonin e Ballkanit, raporti përmend rrezikun në rritje nga të mbiquajturit “luftëtarë të huaj” që kthehen në rajon nga vende si Siria, të cilët në një masë të madhe janë të kombësisë shqiptare.
* Këshilli Konsultativ i Sigurisë (Overseas Security Advisory Council – OSAC) është krijuar në vitin 1985, me qëllimin për të nxitur bashkëpunimin në fushën e sigurisë ndërmjet interesave të sektorit privat amerikan në botë dhe Departamentit të Shtetit. Këshilli përbëhet nga 34 entitete private dhe publike, dhe anëtarët e tij përfaqësojnë industri të caktuara, ose agjensi qeveritare amerikane që veprojnë jashtë territorit amerikan. Byroja e Sigurisë Diplomatike, të Departamentit të Shtetit, mbështet aktivitetin e këtij këshilli me punë kërkimore, ofrimin e sistemeve të informacionit, si dhe nga aspekti logjistik.(VOA)
Gruevski: Kurrë nuk do të dorëzohemi!
Nga Isuf Kadriu/
“Maqedonia nuk dorëzohet, Maqedonia është e fuqishme”. Me këto fjalë kryeministri Nikolla Gruevski, ka nisur fjalimin ne mitingun e partisë së tij para Kuvendit të Maqedonisë, që vjen si përgjigje ndaj atij të opozitës të mbajtur të dielën para qeverisë.
Edhe në tubimin e Gruevskit, numri i pjesëmarrësve vlerësohet të ketë qenë dhjetëra mijëra, i ngjashëm me atë të opozitës.
Kryeministri Gruevski që drejton partinë VMRO-DPMNE, tha se pjesëmarrja masive e qytetarëve është përgjigja për kreun e opozitës, Zoran Zaev, i cili sipas Gruevskit, është vënë në shërbim të agjenturave të jashtme për destabilizimin e vendit.
Kreu i qeverisë tha se kurrë nuk do të dorëzohet para aferës së montuar të përgjimeve të opozitës, para kërcënimeve e shantazheve tjera.
“Nuk do të tërhiqemi, nuk do të përkulemi, Maqedonia është e fuqishme, Maqedonia është e vendosur. Zaev asnjëherë nuk do të bëhet kryeministër. Ai, madje nuk do të marrë besimin as si prefekt i qytetit të Strumicës. Afera e tij e përgjimeve është inskenim me ndihmën e shërbimeve të huaja. Bisedat janë të montuara, këtë të gjithë e kanë të qartë, kjo dëshmohet nga masiviteti i tubimit të sontëm“, ka deklaruar Gruevski duke përjashtuar çdo mundësi për të dhënë dorëheqje dhe zgjedhje të parakoshme parlamentare.
“Me ose pa LSDM-në, hapat pozitiv do të bëhen, kurse LSDM-ja dhe Zaevi do të vazhdojnë të izolohen nga veprimi i tyre destruktiv. Ne kemi plan reali për dalja nga kriza e tanishme politike që është nxitur nga LSDM-ja. Ne nuk do t’i lejojnë Zaevit që të rrënojë atë që e kemi ndërtuar me vite, atë që ky popull e ka pritur me vite, zhvillimin ekonomik të vendit, investime të jashtme e vende të shumta të punës“, është shprehur Gruevksi
Ai ka folur edhe për ngjarjet e Kumanovës, që sipas tij, ishin tentim për destabilizimin e Maqedonisë.
Gruevski për këtë akuzoi edhe opozitën për, siç tha, tentimet e saj për nxitjen e konfliktin ndërentike që u refuzua nga populli.
“Maqedonia nuk ka kapacitet për konflikt dhe destabilizim pasi populli nuk e do këtë. Të gjitha bashkësitë etnike duan prosperitet. Kjo u dëshmua edhe gjatë sulmit terrorist në Kumanovë ku edhe përkundër apeleve të shumta të terroristëve për ndihmë, askush nuk i mbështeti. Populli dëshmoi se nuk ishte konflikt ndërentik, por luftë mes policisë dhe një grupi klasik terrorist. Kjo, që në mënyrë qyqare dhe të mjerë po e bën Zoran Zaev do të përfundoj dhe shteti do të ecë sigurtë drejt prosperitetit“, deklaroi Gruevski.
Kryeministri foli edhe për çështjen emrit duke thënë se asnjëherë nuk do të pranojë ndryshimin e emrit kushtetues të Maqedonisë, pavarësisht se në bisedat e publikuara të opozitës ai dëgjohej duke biseduar me zyrtarët e partisë së tij për kompromise të ndryshme për arritjen e një zgjidhjeje me Greqinë.
Paralelisht me protestën e partisë së Gruevskit është mbajtuar edhe ajo e opozitës, por para Qeverisë ku qindra simpatizantë të Lidhjes Social-demokate kanë vazhduar qëndrimin në tenda.
Kreu i opozitës, Zoran Zaev ka thënë se tërheqje nuk do të ketë deri në dorëheqjen e qeverisë.
Macedonia’s Gruevski Vows To Fight Critics, Stay In Power
Macedonian Prime Minister Nikola Gruevski told tens of thousands of supporters gathered in Skopje on May 18 that he will not leave office or otherwise surrender to the opposition.
While critics have cited allegations of corruption and a vote-rigging scandal in demanding his resignation, Gruevski, 44, countered that opponents are trying to establish a “dictatorship of a political minority.”
“They believed that they could break us, lie to us with fake and spliced tapes, with false narratives, that they will scare us with terrorist bandits, that we will succumb, surrender. But tonight they have received their answer,” he said.
Gruevski’s fiery retort to critics came after he and opposition leaders failed to make progress at another meeting sponsored by the United States and European Union.
While admitting some “mistakes and omissions” afterward that he pledged to correct, Gruevski vowed: “Macedonia is not giving up. Macedonia is strong. We say to them that we will not retreat. We will not give up.”
The pro-Gruevski rally in central Skopje appeared comparable in size to a May 17 opposition demonstration, with many people arriving in columns of buses organized from elsewhere in the country.
The counterdemonstration went into the night on May 18 outside the parliament building, some two kilometers from where hundreds of opposition supporters were camping out in front of government offices.
Zoran Zaev, the leader of the center-left Social Democratic Union of Macedonia, the chief opposition group, had urged his supporters to stay outside the government headquarters “until Gruevski goes.”
Hundreds remained at their encampments there during the pro-government demonstrations.
The rival demonstrations highlighted the deep divisions that plague the tiny Balkan country, which has been dogged by a political crisis since disputed elections last year
The political crisis intensified recently when Zaev released a cache of wiretapped conversations that appeared to reveal corruption at the highest levels of government. He claims Gruevski was behind the wiretaps of 20,000 citizens.
Gruevski, who has won successive elections since 2006, rejects the accusations and accuses Zaev of participating in a coup plot backed by foreign spy agencies.
Under pressure from the European Union, which Macedonia has applied to join, leaders of the country’s four main parties met on May 18 to try to defuse the crisis, but talks hardly got off the ground.
“We have not opened talks on any issue because we first need to solve certain things,” Zaev told reporters after the meeting.
He said the issues included the equal status of all the participants “and guarantees on implementation of everything that would be agreed.”
He said his party continues to insist that an interim government be formed without Gruevski in it.
The European Parliament has invited Gruevski and Zaev to Strasbourg on May 19 for another round of talks.
Macedonia became an EU candidate in 2005 but has yet to begin accession talks due to opposition from Greece. Athens denies its neighbor the right to use the name Macedonia, arguing it implies a claim on a northern Greek region of the same name.
At the pro-government rally, Gruevski stressed that “Macedonia’s future lies in the EU and NATO.”
In Brussels, NATO Secretary-General Jens Stoltenberg said Macedonians should work to deescalate the conflict.
“The important thing is to avoid more violence, to make sure that the democratic institutions are developed, and that a rule of law is implemented,” Stoltenberg said.
The United States is also urging the parties to try to resolve their differences.
“We remain in close consultation with the Macedonian government and with political leaders to convey our concerns about the current political crisis,” the U.S. State Department’s press director, Jeff Rathke, told reporters in Washington May 18.
Rathke said Gruevski’s government needs “to make progress toward accounting for allegations of government wrongdoing that arise from the recent disclosures.”
But he said the opposition, which has been boycotting parliament, also needs to “return to parliament so that it can take part in strengthened parliamentary oversight of Macedonian government institutions, including an inquiry committee into these disclosures.”
(RFE-With reporting by AFP, AP, and dpa)
“VATRA” HISTORIKISHT KA LUAJTUR DHE PO LUAN ROL TË RËNDËSISHËM PËR DIASPORËN SHQIPTARE NË AMERIKË
INTERVISTË ME Z. MARJAN CUBI, ANËTAR I KRYESISË DHE ARKËTAR I SHOQATËS PANSHQIPTARE “VATRA” NË AMERIKË, DHENE GAZETARIT MIKEL GOJANI/
Federata Panshqiptare “Vatra” në Amerikë ka një traditë mbi njëshekullore. Gjatë këtij rrugëtimi historik të kësaj shoqate ka luajtur rol të rëndësishëm në jetën politike, kulturore dhe shoqërore për komunitetin shqiptar të kësaj diaspore në Amerikë.
Kjo shoqatë këto ditë ka pasur kuvendin e saj zgjedhor dhe për t’u njoftuar për arritjet, ecuritë dhe prioritetet e kësaj shoqate për të përditshmen kombëtare “Bota sot” ne biseduam me njërin nga veprimtarët e hershëm të kësaj shoqate, njëherësh edhe anëtar i Kryesisë dhe arkëtar i kësaj shoqate, z. Marjan Cubi.
“Vatra” gjatë këtij rrugëtimi historik 103-vjeçar zhvilloi edhe shumë veprimtari të tjerë gjithherë në shërbim të kulturës dhe të çështjes shqiptare përgjithësisht.
Mikel Gojani: Z. Cubi po fillojmë intervistën me një pyetje: Jeni një nga veprimtarët e shoqatës panshqiptare “Vatra” në Amerikë, çfarë mund të në thoni rreth rrugës historike mbi një shekull të kësaj shoqate bartëse e shumë veprimtarive të diasporës shqiptare në Amerikë. Pra, çfarë mund të shtoni për rolin historikë të “Vatrës”?
Marjan Cubi: Shoqata Panshqiptare e Amerikës “Vatra” ka luajtur një rol të rëndësishëm historik- politik-kulturore e organizativ për 103 vjetët e kaluara. Po fillojmë që nga themelimi i “Vatrës” më 28 prill 1912 kur ende nuk kishim as shtet shqiptar dhe përfaqësuesit e “Vatrës” ishin të detyruar shpeshherë të përfaqësojnë dhe të flasin në emër të kombit për shpëtimin e tokave shqiptare se fqinjët tanë me çdo kusht dëshironin zhbërjen e kombit tonë se e kishin edhe përkrahjen e disa fuqive të mëdha, si Rusinë, Perandorinë Otomane, Francën dhe të tjera. Prandaj, ishte “Vatra” dhe themeluesit e saj, si Fan S. Noli, Faik Konica dhe të tjerë që u përpjekjen me miqtë amerikanë dhe në veçanti me Presidentin e asaj kohe të SHBA-ve, Wilson, që ju dha premtimin dhe mbajti premtimin që të themelohet Shteti Shqiptar dhe mos të zhduket e drejta për Shtetin. Ka shumëçka të thuhet për këtë periudhë deri më 28 Nëntor 1912, por edhe pas 28 Nëntorit ishin nevoja të ndryshme për Shtetin e ri Shqiptar, me varfëri, me mungesa të përvojës udhë heqëse së shtetit, prandaj “Vatra” ndihmoi me fushata, me këshilla, me dërgimin e përfaqësisë në Parlamentin e Shqipërisë etj. “Vatra” gjatë këtij rrugëtimi historik zhvilloi edhe shumë veprimtari të tjerë gjithherë në shërbim të kulturës dhe të çështjes shqiptare përgjithësisht. Qëllimi kryesor i veprimtarisë së kësaj shoqate ishte që t’i shërbejë kulturës sonë kombëtare dhe të sjellë në mes atij komuniteti të diasporës shqiptare më shumë dritë mendimi, më shumë dituri, më shumë vërtetësi… Përpos shumë veprimtarive të rëndësishme kombëtare, kjo shoqatë organizoi shumë ngjarje dhe veprimtari të ndryshme kulturore, si përkujtime të ngjarjeve historike, të figurave kombëtare, koncerte, shfaqje të ndryshme për shqiptarët e Amerikës dhe e ngriti kultivimin e kulturës shqiptare. Këtu duhet të përmendim shumë pritje dhe përcjellje të politikanëve shqiptarë dhe kontakte me personalitete të shumta të SHBA-ve.Pastaj, vjen koha Luftës së Dytë Botërore dhe rrethanat e asaj kohe, por edhe më keq pas Luftës së Dytë Botërore dhe për një periudhe 1945 -1955 “Vatra” e hutuar nga Qeveria Komuniste Enveriste nuk pati sukses të kundërshtojë Qeverinë e atëhershme, por pas vitit 1955 me gjithë fuqinë e vet e kundërshtoi komunizmin në Shqipëri, por edhe sllavo-komunizmin në trojet shqiptare. Pas dhe para vitit 1981 “Vatra” u gjend në mbrojtjen e shqiptarëve të Kosovës. Periudha e viteve 90 u mirëprit nga “Vatra” dhe komuniteti shqiptaro-amerikan. Për rrëzimin e Murit të Berlinit, shkatërrimin e Bashkimit Sovjetik, shkatërrimin e ish- Jugosllavisë dhe lirinë dhe pavarësinë e Kosovës. Prandaj shoqata panshqiptare “Vatra” historikisht ka luajtur dhe akoma po luan një rol të rëndësishëm për komunitetin e diasporës shqiptare në Amerikë.
Kuvendin e këtyre ditëve e përshkoi një frymë tepër e ngrohtë dhe bashkëpunuese
Mikel Gojani: Z. Cubi, kjo shoqatë këto ditë ka mbajtur kuvendin zgjedhor, cila frymë e përshkoi këtë kuvend zgjedhor?
Marjan Cubi: Për Kuvendin e “Vatrës”, të mbajtur më 2 maj 2015 mund të them se punimet e këtij Kuvendi u zhvilluan në frymën Demokratike dhe me debate të vlefshme dhe frytdhënëse. Për kryetar të kësaj shoqate u rizgjodh Dr. Gjon Buçaj dhe shpresojmë se dy vitet e ardhshme ‘Vatra” do të realizojë me sukses planin e punës dhe të aktiviteteve.
Mikel Gojani: Cilat janë disa nga objektivat që ka programuar Kryesia e kësaj shoqate për veprimtari të mëtutjeshme?
Marjan Cubi: Vatra për vitet në vijim ka shumë synime dhe objektiva. Për shoqatën “Vatra” çështja e kombit tonë akoma mbetet në prioritet, sepse kombi ynë edhe përkundër mbërritjes së frymës së lirisë dhe pavarësisë së Republikës së Kosovës ende nuk i ka realizuar qëllimet e saja dhe se dy Shtetet Shqiptare ende nuk kanë krijuar bazamente të qëndrueshme qeverisëse, sepse akoma janë të korruptuara dhe janë vende ku nuk dominon ligji, si faktori më i rëndësishëm për funksionimin e një shtetit të lirë dhe demokratik. Por, ne duhet të punojmë për një riorganizim, përkatësisht një riforcim të shoqatës “Vatra”. Ende nuk kemi të mjaftueshëm nga radhët e rinise, nga radhët e grave dhe na duhet përfaqësimi edhe I një numri më të madh të intelektualëve.
Edhe ky brez yni po bëjmë përpjekje që “Vatrës” t’ia ruajmë namin dhe dinjitetin që ka për një shekull të tërë.
Mikel Gojani: Kjo plejadë udhëheqëse e “Vatrës”, sa është në gjendje të vazhdojë frymën e traditës njëshekullore që ka mbizotëruar në këtë shoqatë?
Marjan Cubi: E vërteta është se është vështirë të bëjmë një udhëheqje si ajo e Fan S. Nolit dhe Faik Konicës, por edhe i disa figurave të shquara të letërsisë, kulturës dhe të kombit që kanë udhëhequr më vonë, megjithatë edhe ne kemi një udhëheqje mjaft të ngritur dhe të aftë për ta udhëhequr “Vatrën”, por patriotizmi dhe nacionalizmi dhe orientimi demokratik-amerikan e dallon këtë udhëheqësi nga ato të mëhershmet. Megjithatë, edhe ky brez yni po bëjmë përpjekje që “Vatrës” t’ia ruajmë namin dhe dinjitetin që ka për një shekull të tërë.
Mikel Gojani: Cilat janë disa nga aktivitetet dhe veprimtaritë të kohëve të fundit që ka zhvilluar shoqata?
Marjan Cubi: “Vatra” ka shtuar anëtarësinë; ka hapur degë të shumta në disa shtete të SHBA-ve; ka pritur shumë liderë shqiptarë; ka kontaktuar shumë zyrtarë amerikanë; ka kremtuar shume festa kombëtare, përkujtuar shumë figura të rëndësishme të historisë, letërsisë dhe kulturës kombëtare; ka organizuar shumë promovime të librave me rëndësi kombëtare dhe bashkë – organizuar aktivitete të shumta në komunitetin shqiptaro-amerikan.
Mikel Gojani: Sa bashkëpunon shoqata “Vatra” me shoqatat të tjera që veprojnë në Amerikë?
Marjan Cubi: “Vatra” ka bashkëpunim dhe bashkorganizim me shumë shoqata dhe organizata në ShBA, ose mund të themi më mirë se kohë më parë nuk kemi mundur të jemi kaq afër me shoqata të tjera qe nuk kanë dashur të ofrohen, sepse platforma e tyre politike dhe filozofike ndryshonte nga ajo që kishte “Vatra’, sepse ato në programet e veta kishin ngërthyer një platformë me ideologji siç kishte mësuar Partia Komuniste nga Atdheu nga kishin ardhur.
Të rinjtë intelektualë duhet të rrethohen më tepër rreth “Vatrës”
Mikel Gojani: Sa janë të interesuar të rinjtë e komunitetit shqiptar që jetojnë në Amerikë, kuadro të dëshmuara me bagazh intelektual nga fusha të ndryshme për t’iu bashkëngjitur programit të kësaj shoqate. Pra, sa është interesimi i të rinjve të diasporës shqiptare për t’u aderuar në këtë shoqatë?
Marjan Cubi: T’ju themi sinqerisht se ky fakt, edhe pse do të kishte qenë mirë të qëndronte e kundërta, ky interesim i kësaj kategorie nuk është aq sa duhet dhe aq sa ju takon të rinjve të aktivizohen dhe t’i bashkëngjiten Vatrës së Vjetër dhe me përvojë të shkëlqyeshme për veprimtari të shumta. Është interesante se gjithnjë kanë dëshirë të formojnë organizata të reja dhe jo me jetëgjatësi ashtu si shumë e shumë organizata dhe shoqata që gjatë 100 viteve nuk patën jetë të gjatë. Por, në këto vitet e fundit është një ndryshim në këtë pikëpamje, sepse gjithnjë e më shumë janë ofruar të rinjtë dhe zyrtarë të ndryshëm me profesione të ndryshme. Shpresojmë që në të ardhshmen do të ofrohen dhe do ta përkrahin “Vatrën”, që e meriton të përkrahet.
Mikel Gojani: Cila është pozita e shoqërive dhe shoqatave të tjera shqiptare që veprojnë në Amerikë?
Marjan Cubi: Këtu ka shumë shoqata dhe organizata, por janë të vogla dhe shoqata lokale, por edhe këto bëjnë përpjekje dhe veprojnë në shumë për rajonet që ata mendojnë se janë më rëndësi, por “Vatra” është Qendrore- Kombëtare-Demokratike.Disa nga këto shoqata kërkojnë nga “Vatra” që të organizojnë apo të bashkorganizojnë aktivitete të ndryshme.
Kishim për borxh për ta ndihmuar “Vatrën”
Mikel Gojani: Ju zoti Cubi qysh nga fillimvitet e 70-ta kur keni mbërritur në Amerikë keni aderuar në shoqatën Panshqiptare “vatra”, dhe programit të kësaj shoqate i keni mbetur besnik që nga atëherë dhe deri me sot. Madje, para disa dekadave më qëllim që shoqata “Vatra” të vazhdojë suksesshëm veprimtaritë e saj me interes shumëdimensionalë, ju keni qenë në gjendje që të siguroni lokalet e nevojshme në New Jork, përkatësisht në Manhattan dhe t’i kompensoni të gjitha shpenzimet të kësaj shoqate, derisa shoqata ka siguruar objektin e vet, ku gjendet edhe tash si pronë e saj.
Marjan Cubi: Nuk është modesti të flas për vetveten, mirëpo gjatë gjithë kohës sa kam qenë i angazhuar në shoqatën “Vatra” kam bërë përpjekje të jam kontributin tim ta jap në shërbim të kauzës dhe veprimtarive që ka zhvilluar kjo shoqatë gjatë kësaj rruge historike.
Sa i përket çështjes së shtruar rreth lokaleve që kam lëshuar për zhvillimin e aktiviteteve dhe veprimtarive të shoqatës janë lansuar disa keqinterpretime, meqenëse për mua nuk çojnë peshë, mirëpo realiteti duhet të jetë i saktë dhe i qëndrueshëm. Sa për sqarim unë jap argumentet dhe dëshiroj që edhe një herë të ritheksoj (kam sqaruar edhe më herët), se profesor Naum Prifti nuk është informuar mirë dhe në historikun e shoqatës që ka shkruar e ka shënuar gabimimisht këtë fakt lidhur me transferimin e zyrës së “Vatrës” nga Bostoni në New York. Prandaj e vërteta e kësaj çështjeje qëndron ndryshe nga ato konstatime.
Në vitin 1989 kur Profesor Arshi Pipa u zgjodh kryetar dhe Vatranët e Bostonit e pranuan që tani mund të kalojë zyra e “Vatrës “ në New York, sepse New Yorku ishte shumë më aktivë, përkatësisht ekzistojnë mundësi reale më të qëndrueshme dhe më të mundshme për ta ringjallur “Vatrën”. Kryetari Pipa më ka pyetur mua, por besoj se edhe të tjerët vatranë se na duhet një zyrë mundësisht të jetë në qendër të Manhatanit të New Yorkut. Unë e kam pasut rastin që ta gjej një zyrë mu në qendër të Manhatanit dhe me një qira nga 300 dollarë ne muaj dhe kam menduar që do ta paguaj unë për një kohë të shkurtër, sepse do të paguajnë vatranët deri në transferimin në zyrën apo shtëpinë e “Vatrës” që u gjend me vonë pas gati pas tre viteve dhe unë kam paguar më se 13 mijë dollarë pa ndonjë përkrahje nga anëtarët të tjerë të “Vatrës”. Kjo zyrë kishte tavolinën, telefonin, fotokopjen, faxin dhe gjerat të tjera përcjellëse të nevojshme për një zyrë. Në këtë zyrë janë mbajtur mbledhjet e Kryesisë dhe kanë qëndruar kryetari i shoqatës, prof. Arshi Pipa, editori i “Diellit” Anton Qefa dhe po ashtu zyrën e kanë përdorur edhe për fjetje kurdo që kanë pasur nevojë. “Vatra” edhe tash në këto rrethana duhet të ndihmohet, dhe për mua janë 36 vite që e kam ndihmuar dhe që jam i pari shqiptar nga Kosova që jam aktivizuar, ndërsa tash kemi mjaft shqiptar të angazhuar në “Vatër” nga të gjitha trojet etnike tona. Kishim me borxh për ta ndihmuar “Vatrën”, prandaj duhet të ndihmohet edhe sot.
Mikel Gojani: Ju merreni edhe me publicistikë, çfarë keni punuar deri me tash në këtë fushë të letërsisë?
Marjan Cubi: Edhe në këtë fushë kam bërë përpjekje për dhënë kontributin tim. Herë pas here shkruaj ndonjë opinion lidhur me disa tema nga aktualiteti ynë në diasporë. Në vitin 2003 kam botuar librin publicistin “Në emër të lirisë dhe pavarësisë”, që është pritur mjaft mirë, si në Kosovë, po ashtu edhe në Amerikë. Prandaj, edhe sot bëj përpjekje të jem aktiv në aktivitete të shumta, prandaj për shkak të angazhimeve të shumta, nuk kam mundur të bëj mjaft për letërsinë dhe publicistikën tonë. Mendoj që ky angazhim imi që zhvilloj akoma në kuadër të “Vatrës” do të më pengojë edhe për pak kohë. Të shohim.
• Ju faleminderit!
• Qofshi me nder!
Intervistoi: Mikel GOJANI