NGA ASLLAN BUSHATI/Zevendes KRYETAR I VATRES/
Më 9 maj 2015 është 70 vjetori i përfundimit të Luftës Dytë Botërore (LDB). Kjo ngjarëje dhe një deklaratë e para disa ditëve e Rusisë (nëpërmjet Ministrisë saj të Jashtëme) me titull” Retorika për Shqipërinë e Madhe nuk kontribuon në ruajtjen e klimës së stabilitetit dhe të mardhënieve të mira fqinjësore në Ballkan”, më dhanë shtysën për të bërë disa refleksione historike dhe aktuale që lidhën me Rusinë dhe qëndrimin e saj ndaj Kombit Shqipëtarë.
Së pari, pak histori.
LDB pa dyshim ishte një nga ngjarjet më të rënda (në mos më e rënda) e historisë njerëzore. Bisha ushtarake nazi-fashiste me zjarr e hekur fillimisht sulmoi vendet fqinje, në krye të të cilave ishte vendi ynë ,Shqipëria.Ajo që më 7 prill 1939 e kundërshtoi me armë pushtimin për dy javë, megjithëse ishte në një raportë forcash të disfavorshëm gati dyzet me një.Por edhe pas pushtimit tërësor, italianët ishin nën zjarrin dhe pritat e shqipëtarëve duke e ndier vehten si në një fushë të minuar.E njëjta gjë ndodhi edhe me pushtimin gjerman. Parë në tërësi në këtë periudhë nazi-fashistët pasi pushtuan fqinjët e tyre, e zgjeruan pushtimin me gati gjithë shtetet e Evropës duke u shkaktuar atyre dhjetra miliona të vrarë, qindra miliona të plagosur, qytete,fshatra,rrugë , pasuri e objekte të shkatërruara tërësisht.Populli hebre e pagoi më shtrejt se gjithë popujt e tjerë duke u rrezikuar deri në kufijt e cfarosjes së plotë. Hitleri e Musolini këto pushtime dhe këto masakëra, nuk i bënë pa dijëninë e Stalinit, madje kjo situatë është e lidhur me një traktat të fshehtë midis Hitlerit dhe Stalinit që formësonte ndarjën e zonave të influencës dhe sigurisë ndërkombëtare reciproke.Pra Stalini pati dhënë OK-ein për pushtimin fashist të Shipërisë, duke qënë në të njëjtën vazhdë me politikën e vjetër ruse kundër popullit shqipëtar që fillon të shënjohet që me Kongresin e Berlinit të 1878-tës për coptimin e tokave shqiptare dhe dhënien shpërblim të tyre fqinjëve sllav (Sërbi e Mali i Zi).
Marrveshja e fshehtë Hitler- Stalin, u prish vetëm më 22 qershor 1941 kur Hitleri sulmoi ushtarakisht Bashkimin Sovjetik (BS).Prej ketij moment e gjithë bota filloi të mendojë se si ti kundërvihej bllokut nazi-fashist (Gjermani,Itali dhe Japoni).Edhe SHBA-ja filloi të ndihmojë BS me armatim,aeroplanë, paisje e material ushtarak nëpërmjet koridorit Alaskë- Vladivostok.Kjo ndihmë është konsideruar në të gjitha kohërat normale, sepse akoma SHBA –ja nuk kishte hyrë në luftë, dhe se ishte e domosdoshme që të bashkoheshin forcat , mjetet dhe energjitë e të gjitha vendeve paqëdashëse të botës në luftën kundër nazi-fashistëve, në një kohë që popujt evropianë po luftonin me armë në dorë kundër tyre.Kur Japonia sulmoi pabësisht SHBA-në në Pearl Harbour, forcat gjermane kishin arritur në dyert e Moskës. Atëherë SHBA vendosi të hyjë në luftë dhe me operacionin e desantimit në Padegale (së bashku me Anglinë dhe Francën) hapi frontin perëndimor që coji në clirimin e Europës perëndimore. Kurse fronti lindor me në krye BS dhe gjithë vendet e tjera lindore mori fuqi dhe coji në clirimin e tyre sa që më 9 Maj 1945 u shpall zyrtarisht kapitullimi i nazi-fashistëve.Në raportë me popullatën, sipërfaqen dhe shkallën e angazhimit në luftime edhe populli shqipëtarë dha kontributet e veta duke u rreshtuar në krahun e vendeve fituese të LDB-së.
Por, brënda kësaj fitoreje të LDB-së,ka edhe disa keqbërje të tjëra ruse kundër shqipëtarëve.Ata fillojnë me infiltërimin e agjenturës sovjetike e cila kishte hapsire të madhe veprimi në Jugosllavi, dhe që nëpërmjet saj zbriti në trojet shqipëtare me idenë e krijimit të grupeve komuniste dhe strukturave ushtarake për interes t ë saj, sic janë krijimi i Partise Komuniste Shqipëtare(PKSH), dhe i formacioneve partizane të udhëhequra nga jugosllavët . Këto formacione politico-ushtarake vërtetë e rreshtuan vendin tonë me fitimtarët, por në të njëjtën kohë e këthyen Shqipërinë në një shesh beteje të luftës civile e vllavrasëse. Por e keqja më e madhe shqipëtarëve ju bë me marrvëshjen e Jaltës ku Stalini forcërisht insistoi përpara Presidentit amerikan Rusvelti dhe Kryeministrit Britanik Curcill ,që Shqipëria të ishte në anën lindore madje mundësisht nën Jugusllavi.Pra , pa marrë para syshë origjinën ,identitetin,zakonet, traditat, mentalitetin, kontributin në luftë dhe të drejtën e zgjedhjes, dhunëshëm e radhiti Shqipërinë nën ombrellën sovjetike.
Pas LDB-së, lufta e ftohtë.
Pas prishjes me jugosllavët, Shqipëria në cdo segment të jetës u “pushtu” nga sovjetikët.Ata nëpërmjet këshillëtarëve të tyre të vendosur pranë cdo posti ushtarak e civil për dymbëdhjetë vite drejtuan shtetin shqipëtar në funksion të interesave të tyre sikur kjo të ishte një republikë shtesë e BS-së . Kjo ka lënë gjurmë të rënda në mënyrën e politikë bërjes , drejtimin e shtetit, diplomaci ,punën e shërbimeve inteligjente, ushtri , metodën e punës në drejtim e vendim marrje deri në ditët e sotme ne Shqipëri . Nisur nga interesat sovjetike, ata e futën Shqipërinë nën suazat e Traktatit të Varshavës(TV) dhe krijuan bazën ushtarako-detare të Vlorës si një avanpost kundër Natos e vendeve perendimore dhe si pikë mbështetëse për flotën ushtarakë sovjetike të mesdheut. Kjo lëvizje ushtarake e bënte Shqipërinë pikë nevralgjike midis perëndimit e lindjes dhe që dukshëm Vlora ndiellte zjarr mbi vehte për interesat sovjetike (ose thënë thjeshtë –ruse). Diktatori Enver Hoxha ka bërë nga krimet më të shëmtuara kundër popullit të vet,dhe historia është e obliguar ti vërë ato në dukje. Por në vitin 1961 kur i largoi ushtarakët rusë nga Vlora dhe specialistët e këshilltarët nga Shipëria, ( kuptohet për të ruajtur karrigën e sundimtarit dhe për të shlyer gabimin e rëndë që kishtë bërë), i ka bërë në të njëjtën kohë edhe një të mirë Shqipërisë dhe vendeve perendimore, mëgjithëse në Shqipëri fara e spiunazhit rus ishte mbjellë gjithandej.
Në 1968-ën rusët pushtun ushtarakisht Pragën(Cekosllavakinë) aleatin e tyre ne TV, dhe nën teorinë e sovranitetit të kufizuar dhanë shenja se këtë veprim mund ta bënin edhe kundër të tjerëve të pa bindur.Marrë shkas nga ky veprim( dhe nga frika), diktatura komuniste në Shqipëria juridikisht shpalli daljen nga ky traktat duke i bërë edhe një shërbim tjetër të mirë vehtes dhe perendimit . Këtë veprim të dytë diktarori Hoxha e bëri sepse kishte dijeni se në rast se sovjetikët do të ndërhynin në Hungari sic bënë me Cekosllavakinë, Nato –ja, kishte në plan pushtimin e Austrisë dhe Shqipërisë në të njëjtën kohë. Në se një situatë e tillë do të ndodhte, atëherë karriga e tij ishte përfundimisht e rrëzuar.Duke parë këtë realitet ,diktatiori Hoxha luajti me dy porta me hafijet ruse në Shqipëri . Ai me vetëdije nuk i shkuli të gjitha njëherëshi,kjo sa për pa mundësi dhe sa për interesa të tjera që atij i lypseshin për veprime të mëtutjeshme me të ashtu quajturat grupe armiqësore.Një gjë e tillë del në pah me të ashtu quajturin” plani ushtarak për pushtimin e Kosovës” ku theksohen kontaktet dhe veprimet e përbashkëta me komandantin e Traktatit Varshavës. Pra nga njëra anë kishin dalë nga TV, nga ana tjetër bënte lojën e maces dhe të miut me marshallin sovjetik. Sipas këtij plani (të bërë publik nga ish Shefi Shtabit Përgjithshëm të Ushtisë shqipëtarëe,Veli Llakaj), marshalli sovjetik ( njëkohësisht komandanti i TV), pranonte të bënte presion ushtarak në kufijtë lindorë të Jugosllavisë për ti mundësuar Shipërisë pushtimin e Kosovës, por me kusht që më parë Shqipëria të pranonte rikëthimin në TV.Kushti nuk u pranu nga diktatori Hoxha se rrezikonte karrigen e tij dhe planet mbetën vetëm ide ose e thënë më shkoqur ëndërra në diell.
Periudha e pas LDB-së në ish BS ishte euforike në cdo drejtim .Vërtetë ky vend mbajti peshën më kryesorë të luftës, por paslufta ishte periudhë dehjeje,dalldisje vetëmburrje pa kufi , lum vetlëvdatash heronjsh,gjeneralësh,marshallësh e dekoratash. Kjo bëri që fundi i viteve 80-të ta shihte BS-në në rrukullime e shkërmoqje. Kjo situatë i konvenonte perëndimit e mbi të gjithë SHBA-së. Ata filluan të duartrokasin dhe ta quajnë fitorën e dytë të madhe edhe fitimin e betejes së ‘luftës së ftohtë”.Por , sot mund të themi se aso kohe ata u shpejtuan dhe harruan se i plagosuri i shëruar është më i rrëzikshëm se para plagosjes.Kështu është Rusia e sotme,një i plagosur i luftës së ftohtë i shëruar nga plaga.
Në periudhën e “luftës së ftohtë” ish BS ,kishte investuar strategji politikë dhe ushtarake kundër perëndimore në shumë vende të botës, por mbi të gjitha në kufirin e ndarjes midis dy blloqeve ushtarake Nato e TV dhe fqinjëve në këto blloqe. Ky investim ishte real politik me qeveri pro ruse dhe në të njëjtën kohë ushtarak duke ju shitur këtyre vendeve teknikë teknologji ushtarake të gjeneratave të fundit. Edhe kjo duket si relikë e “luftës së ftohtë’,por që në të vërtetë ishte një minë në themelet e demokracisë perëndimore të dekadës dytë të shekullit 21 vecanërisht me të ashtu quajturën “pranvera arabe”.Asnjë strategjist dhe analist i gjeo-politikës botërore nuk e pa dhe nuk e përfytyroi se cdo të ndodhte me Rusinë pas një cerek shekulli, pra në ditët e sotme. Nuk u vlerësuan shërbimet e saj sekrete dhe investimet që ishin bërë në veriun e Afrikës ,në Lindjen e Mesme,në ish republikat sovjetike, në Kaukaz, Krime, Ballkan etj.Pagesa e kesaj mos vëmendjeje janë shumica e dështimeve perëndimore të ditëve te sotme, në fushbetejën politike dhe ushtarake ku pengesa më madhore është veprimtaria kundër vënëse e Rusisë.
Shërbimet inteligjente, politika dhe mafia
Unë nuk jam ekspert i fushës së shërbimeve inteligjente, por me aq sa lexoj në shtypin e hapur dhe sa më mundëson eksperienca ime personale, shoh një aktivizim maksimal të shërbimeve sekrete ruse në disa rajone të botës e vecanërisht në Ballkan. Ata kanë filluar të aktivizohen në fushata zgjedhore për të sjellë në politikë grupe e individe që u shërbejnë interesave të tyre dhe realisht kanë arritur disa suksese .Investimi bëhet po ashtu aty ku janë projektuar zhvillime ekonomike ruse të fuqishme dhe afatgjata ose ku ka interesa gjo-strategjike.Në ato vende që nuk ecet nëpërmjet fushatave zgjedhore, investimi bëhet në vende të larta të administratës shtetërore,banka,korporata e shërbimet inteligjente të vendeve të tjera.Parapëlqehen vende ose rajone me stabilitet jo të qëndrueshëm për të hapur vatra të reja zjarri me qëllim shitjen e armëve ose për t’ju kundërvëne politikave europiano-perëndimore dhe vecanërisht atyre amerikane. Këto shërbime shihet të lëvizin vitet e fundit në veriun e Afrikës si Algjeri, Marok, Libi, Egjipt,Palestinë, Siri, si dhe në vende të tjera si Irak,Jemen, në vendet e Kaukazit, Ukrahinë e deri tek vendet balltike. Por kohët e fundit ato janë fokusuar me veprimtari intensive në Ballkan e vecanërisht rreth (e në )trojet shqipëtare.
Qysh nga shpërbërja e Jugosllavisë e vecanërisht me fillimin e luftës në Kosovë, ka një prani të dukshme të shërbimeve inteligjente ruse në Serbi. Ato jo vetëm kanë gjithë hapsirën e nevojshme për të vepruar, por kanë edhe një status të vecantë besueshmërije dhe bashkë veprimi me strukturat serbe të kësaj fushe.Pengesat për të formuluar arsyet e për të mos lejuar njohjen e mëtejshme ndërkombëtare të Kosovës, fillimisht lauborohen nga këto skifterë që enden nëpër Serbi dhe pastaj cohen si parafabrikat në Moskë.Veprimet subversive në Mitrovicë, politikat bllokuese, ngacmimet , grindjet, krijimi i grupeve të armatosura, kontrabanda e mallrave, ndiellja e shqiptarëve të Kosovës për emigracion në Europë dhe ISIS kanë më parë pëlqimin e skifterëve rus në Serbi dhe pastaj të atyre serbe. Këto grupe kontrollojnë nga larg fijet kryesore të mafisas vendase duke marrë shpërblimin e nevojshëm për këto punë të pista, por edhe duke mbjelle panik e destabilitet.E keqja është se pjesë e kësaj tablloje të zezë janë edhe disa politikanë e qeveritarë kosovare të përfshira në afera korrupive.
Degë të këtyre strukturave të errta ruse kanë zbritur edhe në Mal të Zi, duke u marrë më pisllëqet e përmendura më sipër, duke korruptuar politikanë vendas, por mbi të gjitha duke vënë në shenjestër plazhet, tokat, pyjet, kullotat dhe kojrite shqipëtare.Mafia ruse kërkon të bëhet zotëruese me cdo kusht e pasurisë së shqiptarëvë atje, sepse shumica janë shpërngulur e kanë shkuar në emigracion ose nuk janë në gjendje të paguajnë taksat. Por edhe malazesëve ju intereson kjo situatë se fitojnë para duke ju shitur rusëve pasuritë e shqiptarëve dhe ndiehen më komod me vllezërit sllav rus se sa me shqipëtarët autokton të atyre trojeve.
Edhe në Maqedoni situata nuk është më e mirë. Të njëjtat segmente, të njëjtat forma, të njëjtat dukuri janë prezente si në Serbi , Kosovë e Mal të Zi, vecse dallimi është më i dukshën në kompromentimin e klasës politike dhe në vënien e saj në dispozicion të grupeve të caktuara të informacioneve secrete .Po ashtu dallim është edhe brishtësia e theksuar e marrdhënieve ndër etnike më tendencë shtyrjen dhe nxjerrjen e familjeve shqipëtare jashtë zonave ku shqiptarët janë pakicë.Lojë me pakicat turko folëse të cilat shumica janë autoktonë shipëtarë, dhe me komunitetin ortodokës shqipëtar vecanërisht të Rekës së Epërme të cilët nuk lejohen të identifikohen si shqipëtar vetëm se i përkasin fesë ortodokse.
Ardhja në pushtet e të majtës greke, qëndrimet e saj dashamirëse e specifike me Kremlinin, insinuatat për të marrë kredi, mundësitë për të patur lëshime në cmimet e mallrave ruse etj, nuk janë të rastësishme. Ka më shumë së dy dekada që skifterët rus vijnë vërdallë Egjeut, bëjnë planë e programe,nxisin antiamerikanizmin dhe antieuropianizmin.
Në Shqipëri duket se ka një shkujdesje të madhe ndaj veprimtarisë subversive ruse. Sjelljet e politikanëve shqiptarë shpesh i ngjanë pompozitetit e deklaratave butaforike e megallomane të Enver Hoxhës.Në parlament e në administratë erdhën me shumicë të inkriminuar të mbështetur nga grupe të inkriminuara vendase dhe te huaja. A jeni të sigurtë ju drejtues të politikës shqipëtare se prapa grupeve e segmenteve të inkriminuara shqipëtare nuk qëndrojnë ato të huaja: serbe, greke,maqedonase , malazeze, turke, arabe e mbi të gjtha ato ruse? Në së mendoni se kjo nuk është e vërtetë, përpiquni të gjeni lidhjet fundore të dy fenomenëve: atij të emigrimit për llogari të ISIS dhe të emigracionit për në Gjermani. Pyesni veten :pse shqipëtarët emigrojnë në rrugën: Kosovë-Serbi-Hungari…Gjermani ?
Dhe së fundi.
Pushtimi i Krimesë nga Rusia dhe hapja , nxitja e mbështetja prej saj e luftës vëllavrasëse në Ukrahinë me qëllim shkatërrimin e saj si shtet, e kanë vënë në pozita të vështira Putinin e Kremlinin. Gjithë bota i pa dhe i përcolli veprimet e skifterërve rus para dhe gjatë këtyre evendimenteve. Për të shpëtuar nga kjo situatë Putini po kërkon që ngarkesën negative të Krimesë dhe Ukrahinës të mund ta trasfërojë diku larg vetes.Më e mira gjë do të ishte Ballkani e vecanërisht trojet shipëtare që s’kanë asnjë lidhje me Rusinë e sllavët dhe me këtë rast u vinte në ndihmë vllezërve sllavë në Ballkan dhe ju jepte një grusht amerikanëve dhe europiano-perëndimorëve. Pra me një gur të vrasë jo dy por tre zoq.
Ky është mendimi im vllezër të një gjaku. Në gjykimin tim kjo situatë e krijuar me shumë kujdes , nuk është alarm falls, por një bombë me sahat që pret kohën për shpërthim. Shpresoj që unë të jeme gabim, nga i cili nuk pëson kurkush asgjë. Por nëse kam të drejtë, shqetësohuni për deklaratën ruse që thotë:”…përsëritja e retorikës panshqipëtare nuk ka gjasa të kontrbuojë në ruajtjën e klimës së stabilitetit dhe fqinjesisë së mirë në rajonin e Ballkanit, që është jetik për Rusinë..”
“Arritja e paqes dhe stabilitetit në Ballkan: 20 vjet pas Marrëveshjes së Dejtonit”
Seancë Dëgjimore në Kongresin Amerikan: Progresi dhe Sfidat në Ballkanin Perëndimor/
Nga Washington DC Beqir SINA/
Rayburn House Office Building” Washington DC: Komitetit i Punëve të Jashtme të Kongresit, dhe Nënkomitetit mbi Evropën të Dhomës së Përfaqësuesve, mbajti dje një senancë të posaqme, dëgjimore, në rendin e ditës,:”Progresi dhe Sfidat në Ballkanin Perëndimor”, arritja e paqes dhe stabilitetit në Ballkan, 20 vjet pas Marrëveshjes së Dejtonit. Kjo, seancë dëgjimore e cila u kryesua nga Kryetari i Komitetit për Marrdhën’jet Ndërkombëtare, të Dhomës së Përfaqësuesve, kongresiti Republikan , i Kalifornisë, Dana Rohabacher, Anëtarët e Nënkomitetit, Gregory W. Meeks dhe kongresistin e Nju Xhersit, Albio Sires. Njëkohësishtë, pas kunitave, të kësaj, senace qëndrojnë edhe përpjekjet lobiste, të Lidhjes Qytetare Shqiptaro Amerikane, e Kryetarit të kesaj Lidhje, Joseph Dioguardi, e bashkëshortes ,së tij Shierly Cloyes DioGuardi.
Morën pjesë …..
Në seancë degjimore ishin të ftuar për të dëshmuar, Ndihmës-zëvendësi i Sekretarit amerikan i Shtetit për çështjet e Evropës qendrore dhe juglindore, Hoyt Yee, dhe zonja Susan Fritz Acting Assistant Eurasian Affairs U.S. Department of State, dhe në një panel të dytë, ish – Kongresisiti republikan i Nju Jorkut, Joesph J. Dioguardi (president i Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane), dhe profesori Ivan Vejvoda zëvendes Prisdent i Fondit Gjerman Marshall në SHBA.
Ndërsa ndoqën si “dëshmitarë” seancën dëgjimore Shirley Cloyes Dioguardi,( këshilltare për çështjet Ballkanike), veprimtarë të komunitetit shqiptarë, nga shtete të ndryshme të SHBA-s, Çikago – SHSHA, Detroiti, Bostoni, Nju Jorku, Nju Xhersi dhe Uashingtoni, antarë të Bordit të Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane, mjetet prestigjoze të informimit, në SHBA-s, si dhe ato nga kryqyteti amerikan, diplomat dhe politikan të huaj. Si dhe Kryetari i komunës së Strugës dhe nismëtari i reformave politike të PDSH-së,dr.Ziadin Sela dhe shoqeruesit e tij si dhe veprimtarët shqiptaro-amerrikan nga Çikago,Mahmut Skenderi dhe Xhavet Sherifi, Pajazit Murtishi, e tjer.
…….hapi seancën …..
Duke çelur këtë seancë dëgjimore, Kryetari i Komitetit për Marrdhën’jet Ndërkombëtare, të Dhomës së Përfaqësuesve, kongresiti Republikan , i Kalifornisë, Dana Rohabacher, , perzantojë para komisionit dhe pjesëmarrësve një vështrim të shkurtër rreth asaj që ai e drejtojë pyetjen për atë se “çfarë Progresi dhe cilat janë Sfidat në Ballkanin Perëndimor 20 vjet pas Marrëveshjes së Dejtonit”.
Në dëshmin e tij Zëvendës Ndihmës Sekretari Hoyt Yee foli para Komitetit i Punëve të Jashtme të Kongresit, dhe Nënkomitetit mbi Evropën në seancën dëgjimore :”Arritja e paqes dhe stabilitetit në Ballkan: 20 vjet pas Marrëveshjes së Dejtonit – 29 prill 2015″
Fillimisht, Zëvendës- ndihmës sekretari amerikan i shtetit, Hoyt Yee ka faleminderuar Kryetarin Komitetit i Punëve të Jashtme të Kongresit, dhe Nënkomitetit mbi Evropën në seancën dëgjimore kongresmenin Dana Rohrabacher, Anëtarët e Nënkomitetit, Gregory W. Meeks dhe kongresistin e Nju Xhersit, Albio Sires për ftesën që të shfaqet para tyre, për të diskutuar se çfarë Qeveria amerikane ka arritur në Ballkanin Perëndimor gjatë 20 viteve që nga e Marrëveshjes së Dejtonit dhe sfidat para tyre sot.
Më lejoni të shpreh mirënjohjen time të thellë për Kongresin dhe këto dy Nënkomitetet për interesimin tuaj në Ballkanin Perëndimor, ku Shtetet e Bashkuara janë duke investuar për të kompletuar vizionin tonë të përbashkët për një Evropë të bashkuar, e lirë dhe në paqe. Angazhimi ynë, sidomos me zyrtarë të lartë të Ballkanit, udhëtime në rajon dhe anëtarësimet e grupeve parlamentare kanë dërguar një sinjal të fuqishëm se Shtetet e Bashkuara mbeten të përkushtuara për të ardhmen e rajonit.
Sot ky vizion është më nën kërcënim se çdo kohë që nga fundi i Luftës së Ftohtë. Agresioni i Rusisë në Ukrainë dhe Isil e mbretërimit të terrorit në Siri dhe Irak kanë nxjerrë rëndësinë gjeostrategjike e Ballkanit Perëndimor . Në këtë kontekst të ri gjeopolitik, puna jonë me Ballkanin aleatët dhe partnerët për të krijuar një hapësirë për tregti të lirë, tregjet e lira dhe popujt e lirë është më e rëndësishme se kurrë – nëse është e mbështetur të drejtën të hartojë zgjedhjen e tyre sovrane për një të ardhme euro-atlantike; “Ndërprerja e rrugëve për luftëtarët e huaj në Siri dhe Irak, me qëllim për mbjellje terror në Shtetet e Bashkuara dhe në Evropë; deri rolin qendror të rajonit në të ardhmen e sigurisë së energjisë të Evropës; ose shrrënjosjen e kancerin e korrupsionit , demokraci dhe të sigurisë”
Shqipëri
Në Shqipëri, ne kemi parë progres të rëndësishëm demokratik që prej përfundimit të sundimit shtypës komunist 20 vjet më parë. Qershorin e kaluar, Këshilli i Evropës i dha vendit( Shqipërisë) statusin i kandidatit në Bashkimin Evropian. Në dhënien e këtij statusi, Këshilli Evropian pati vlersuar përpjekjet e Shqipërisë për në luftën kundër korrupsionit, luftën kundër krimit të organizuar, dhe zbatimin e reformës gjyqësore.
Me më shumë se një vit nën në detyrë, qeveria e re vazhdon të mbajë partneritet të fortë të Shqipërisë me Shtetet e Bashkuara si një përparësi kryesore strategjike. SHBA, kohët e fundit nënshkruan një deklaratë e Partneritetit Strategjik, SHBA-Shqipëri, duke nënvizuar se fushat e bashkëpunimit në siguri; qeverisja e mirë, sundimi i ligjit, dhe të drejtave të njeriut; shoqëria civile; zhvillimi ekonomik; siguria e energjisë; dhe arsimit dhe shkëmbimeve kulturore.
Megjithatë, mbetet shumë punë përpara për Shqipërinë. Pavarësisht marrjes së statusit të kandidatit, Shqipëria do të përballet me sfida të rëndësishme zbatimin e reformave të nevojshme për fillimin e bisedimeve të pranimit në BE. Shqipëria do të duhet të intensifikojë përpjekjet në forcimin e institucioneve demokratike, trajtimin e reformës gjyqësore dhe luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. Ndikimi i krimit dhe korrupsionit në politikë është një shqetësim i vazhdueshëm. Ne jemi duke i bërë thirrje qeverisë dhe opozitës të punojnë së bashku për të luftuar krimin dhe korrupsionin, dhe të mos jetë e ngulfatur nga politika e brendshme konfrontuese dhe të korruptuar.
Maqedoni
“I mbështesim aspiratat e Maqedonisë për anëtarësim në NATO dhe në bashkimin Evropian. Kohën e fundit ne dhe partnerët tanë evropianë me shqetësim e përcjellim krizën politike në Maqedoni të ndërlidhur me publikimin e materialeve të përgjuara nga ana e liderit të partisë opozitare. I bëj thirrje Qeverisë që të përballet me materialet e përgjuara, në mënyrë që e tregon përkushtimin e parimeve euroatlantike. E inkurajojmë opozitën, e cila për momentin e bojkoton Kuvendin, të kthehet në atë trup dhe të ndihmojë ta zgjidhë krizën. Jemi të shqetësuar edhe për dallimet rritëse mes shoqërisë etnike të Maqedonisë dhe komunitetit etnik shqiptar. Integrimi i Maqedonisë në NATO dhe në Bashkimin Evropian mbetet i rëndësishëm që të arrihet paqe e përhershme dhe stabilitet në rajon. Me Qeverinë e re në Athinë, i inkurajojmë dy palët që të arrijnë zgjidhje të përbashkët të pranueshme për kontestin e emrit, i cili e bllokon progresin e vendit në integrimet euroatlantike”, deklaroi zëvendësndihmës sekretari i Shtetit.
Ji u përqendrua edhe në gjithë rajonin e Ballkanit, duke thënë se prioriteti amerikan mbetet që të punohet në integrimin e rajonit në NATO dhe në BE, duke vlerësuar se megjithatë ky vizion amerikan është nën kërcënim si asnjëherë më parë pas fundit të Luftës së Ftohtë, për shkak të krizës në Ukrainë. Ji shtoi se është e saktë se procesi i zgjerimit dhe integrimit në Bashkimin Evropian është i ngadalësuar, për shkak të këmbënguljes së Unionit për vendosje të standardeve më të lartë, më të ashpra për vendet e ardhshme.
Drejtuesja Fric e USAID-it gjithashtu shkurt u përqendrua edhe në programet të cilat kjo Agjenci i realizon në rajon dhe në Maqedoni, para se gjithash në fushën e programeve politike dhe lirinë e mediave.
“Në Maqedoni programi i USAID-it për mbështetjen e mediave promovoi pavarësi të mediave, gazetari hulumtuese dhe servis për kontrollin e fakteve i cili deri tani publikoi mbi 1.000 analiza kritike të teksteve mediale” tha Fic.
Paneli i dytë i seancës së Komitetit ishte me pjesëmarrjen e Xho Diogardit, i cili shërbeu katër vite si kongresmen republikan nga Nju-Jorku dhe është President i LQSHA nje organizate lobuese shqiptare në Uashington.
Bruksel: Parlamenti Evropian miraton rezolutën për Shqipërinë
Parlamenti Evropian (PE), ka aprovuar me 645 vota pro, rezolutën e raportuesit Knut Fleckenstein për progresin e integrimit evropian të Shqipërisë.
Kjo rezolutë i kërkon Shqipërisë që të bëjë më shumë përpjekje për plotësimin e 5 kritereve të përcaktuara nga Komisioni Evropian për hapjen e negociatave të anëtarësimit të vendit.
Ndonëse ka patur debate të gjata gjatë së martës, deputetët e miratuan projekt-rezolutën e paraqitur nga raportuesi i Shqipërisë në PE, Knut Flackenstein.
Rezoluta me 30 pika, përmbledh ecurinë e Shqipërisë në rrugën e integrimit evropian.
Marrëveshja e dekriminalizimit, e cila është nënshkruar mes Partisë Socialiste dhe Partisë Demokratike, reforma në drejtësi, lufta kundër krimit dhe korrupsionit, situata e medias publike dhe asaj private, si dhe ndihmesa e Shqipërisë në stabilitetin e rajonit, janë disa prej ecurive dhe problematikave të paraqitura në këtë rezolutë.
Gjatë prezantimit të progres-raportit të 2014-ës për Shqipërinë, Knut Flackenstein tha se duhet mbështetje nga të gjitha palët për plotësimin e 12 prioriteteve kyçe.
Sipas tij, 5 nga pikat kryesore të rezolutës nuk janë përmbushur ende nga Shqipëria. Ai theksoi se pikat kryesore të pazgjidhura janë: lufta ndaj korrupsionit, reforma në administratën publike si dhe lufta ndaj krimit të organizuar.
Eduard Kukan, duke folur rreth progres-raportit të Shqipërisë, tha se politika konfrontuese është pengesa kryesore për të ecur përpara në rrugën drejt integrimit, dhe bëri thirrje për më shumë bashkëpunim politik.
Ndërkohë, deputeti Kukan, nënvizoi edhe rolin e Shqipërisë në rajon, ku theksoi se takimi i Edi Ramës me homologun e tij serb Aleksander Vuçiq, ishte një shenjë e mirë bashkëpunimi rajonal.
Gjithashtu z. Kukan theksoi se zgjedhjet lokale do të jenë një test i rëndësishëm për reformën e re territoriale, si dhe faktin se sa forcat politike do t’i respektojnë parimet demokratike.
Ndërkaq, edhe shumë deputetë të tjerë që folën rreth progres-raportit, vunë theksin tek plotësimi i pikave kryesore të rezolutës, dhe theksuar se është ende herët që Shqipëria të aderojë në Bashkimin Evropian.
Burime të luftëtarëve të huaj: Kosova, Bosnja, Shqipëria dhe Maqedonia
“Ballkani Perëndimor është një burim thelbësor i luftëtarëve të huaj që luftojnë në Siri dhe Irak, veçanërisht kur merret parasysh proporcioni për kokë banori në raport me popullatën”, ka thënë Zëvendësndihmësi i Sekretarit Amerikan të Shtetit për Evropën dhe Euroazinë, Hoyt Brian Yee.
Këto komente zyrtari amerikan i ka bërë gjatë një dëgjimi të mbajtur më 29 prill në Komitetin e Kongresit të Shteteve të Bashkuara për Marrëdhënie me Jashtë, mbi Ballkanin Perëndimor.
“Bosnja e Hercegovina, Kosova, Maqedonia dhe Shqipëria, janë posaçërisht vende të shquara burimi. Individë të caktuar janë duke u radikalizuar dhe motivuar për të luftuar në Siri dhe Irak nga një numër faktorësh”.
“Stagnimi ekonomik dhe mungesa e opsioneve të punësimit janë faktorë.Gjithë kësaj i shtohet pastaj edhe skepticizmi që qytetarët kanë në raport me qeveritë e tyre”, ka thënë në dëshminë e tij zoti Hoyt Brian Yee.
Ai ka rikujtuar se “vendet e Ballkanit Perëndimor janë duke e marrë shumë seriozisht këtë kërcënim – Shqipëria, Bosnja e Hercegovina, Kosova, Maqedonia, Mali i Zi dhe Serbia kanë miratuar tashmë ligjin që sanksionon luftëtarët e huaj dhe ata që i mbështesin këta luftëtarë”.
Diplomati amerikan ka thënë gjithashtu se Shtetet e Bashkuara “janë duke ofruar ndihmë thelbësore përmes këshillimeve teknike, trajnimeve në ndërtimin e kapaciteteve për rastet që ndërlidhen me terrorizmin dhe forcimin e bazës ligjore”.
“Madje, Shtetet e Bashkuara kanë emëruar së fundmi një prokuror amerikan në ambasadën amerikane në Tiranë, në cilësinë e një Këshilltari Ligjor Kundër-terrorizmi, me përgjegjësi rajonale”, ka thënë zoti Hoyt Brian Yee, në seancën dëgjimore, të kryesuar nga kongresisti amerikan, Dana Rohrabacher.
Gjatë kësaj seance është folur për secilin vend të Ballkanit Perëndimor veç e veç, duke përmendur këtu sfidat dhe përparimet që këto vende kanë përmbushur.
Në rastin e Kosovës është përmendur edhe çështja e themelimit të Gjykatës së Posaçme për Krime Lufte, duke e cilësuar si të rëndësishme këtë Gjykatë jo vetëmpër viktimat, por edhe për të ardhmen e Kosovës në tërësi.
Seancën e plotë dhe dëshmitë e pjesëmarrësve mund t’i lexoni këtu. (a.v.)
Racizmi në universitetet shqiptare është shumë i theksuar
INTERVISTA/ Flet Dr. e Shkencave Juridike dhe Presidente e Shoqatës Kundër Racizmit në Gjermani, Alba Lika/
Nga Albert Z. ZHOLI/
Ka mbaruar shkollën e mesme të gjuhëve të huaja për gjermanisht në Shkodër dhe të lartën për Juridik në Universitetin Luigj Gurakuqi po në Shkodër në vitin 2010. Gjatë kohës që ka qenë në shkollën e mesme ka përfaqësuar denjësisht Shqipërinë për gjuhen gjermane disa herë në Ballkan dhe Europë. Duke u njohur me kulturën Europiane që në moshë të re, ishte shumë e vendosur që të vazhdonte studimet Universitare në Gjermani, duke qenë se e zotërote jo vetëm gjuhen por njihte edhe kulturën nga afër. E vetmja pengese ishte ana ekonomike, e cila nuk e lejonte që ta ndiqte ëndrrën në atë kohe dhe si pasoj filloi studimet për Drejtësi në Shqipëri. Edhe pse i mbaroi studimet në Shqipëri me rezultate shumë të mira, nuk ndihej e plotësuar profesionalisht dhe nuk u dorëzua, por insistoi në realizimin e qëllimit që i kishte vënë vetes.
Si vazhdoi ëndrra juaj e shkollimit?
Në vitin 2011 aplikova për bursë për studime pasuniversitare tek projekti Basileus ( është një projekt i krijuar nga komisioni Europian për vendet e Ballkanit perëndimore, me qëllim që studentëve të mire të u japë mundësinë që të rriten profesionalisht në një nga universitet më të mira të Europës) dhe më në fund mu plotësua ëndrra dhe fitova bursë për të studiuar në Universitetin më të mirë dhe më të vjetër në Gjermani për Drejtësi dhe mjekësi, në Universitetin e Heidelbergut i themeluar në vitin 1386. Në vitin 2013 u diplomova me rezultate maksimale në të drejtën penale ndërkombëtare. Pasi u diplomova po e mendoja të kthehesha direkt në Shqipëri që të investoja gjithçka çfarë kisha përfituar në Heidelberg, por nisur nga rezultati maksimal, universiteti më ofroj të drejtën për të nisur Doktoraturën, duke e parë si një shans që jo çdo personi i ofrohet pranova të filloj studimet doktorale dhe që prej një viti po ndjek studimet doktorale për të drejtën penale në universitetin e Heidelbergut. Krahas të drejtës penale, kryesisht korrupsionit që është në qendër të studimeve të mija doktorale, pasi korrupsioni në Shqipëri është një sëmundje që akoma nuk i është gjetur ilaçi, jam gjithashtu edhe aktiviste e të drejtave të njeriut. Që nga viti 2014 jam presidentja e shoqatës për mbrojtjen e të drejtave të njeriut (Internationale Gesellschaft für Menschenrechte IGFM ) për Shqipërinë. Kjo organizate ka qendrën në Frankfurt dhe në të njëjtën kohë operon edhe në 26 shtete të tjera dhe një nga këto shtete është edhe Shqipëria. Bazuar në të gjitha konventat ndërkombëtare për mbrojtjen e të drejtave të njeriut unë e konsideroj edhe korrupsionin si një shkelje të të drejtave të njeriut dhe kjo është ajo që më motivon më tepër që të bëj një ndërthurje të së drejtës penale dhe të të drejtave të njeriut. Për momentin jam fokusuar në studimet doktorale dhe në postin si presidente e organizatës me qëllim që së shpejti të botoj edhe tezen e doktoratures në dy gjuhë të huaja, në gjermanisht dhe shqip. Botimin e kërkimeve të mija shkencore e konsideroj si një mundësi të mirë për të pasuruar sadopak literaturën për studentet në Shqipëri, pasi në Shqipëri ka me të vërtet shumë mangësi në literature. Dy vitet e fundit kam parë një rritje të konsiderueshme të studenteve shqiptare që vazhdojnë studimet në universitet më të mira të Evropës dhe kjo me jep shumë shpresë për një Shqipëri drejt rrugës së Europës.
-Ju shkollën e mesme e mbaruat për gjermanisht, në çfarë eventesh e keni përfaqësuar Shqipërinë në këtë gjuhë?
– Në shkollën e mesme e kam përfaqësuar Shqipërinë në evente të ndryshme ndërkulturore në shkallë ballkanike, në Mal të Zi dhe Kroaci dhe në shkallë botërore në Gjermani. Secili shtet është munduar të prezantojë në mënyrë sa më dinjitoze kulturën e kombit të tij në gjuhën gjermane. Në Gjermani atëherë kisha eksperiencën më të bukur, pasi mora pjesë në orë të ndryshme mësimi në gjimnazet gjermane, duke më dhënë mundësinë që të krahasoj që atëherë sistemin e shkollave shqiptare me ato gjermane.
– Universiteti ynë a ka nivelet dhe parametrat e universiteteve gjermane dhe ku është ndryshimi?
– Fatkeqësisht universitetet shqiptare janë akoma shumë larg nivelit të universiteteve gjermane. Duke u nisur që nga infrastruktura, kushtet, bibliotekat, literatura që studentët kanë në dispozicion e cila nuk është e mjaftueshme. Pa përmendur pastaj komunikimin e shkëlqyer dhe gatishmërinë e profesorëve në Gjermani kundrejt studentëve (dua të theksoj që profesorët e Fakultetit të Juridikut në Heidelberg kanë pozicione të rëndësishme në Gjermani). Një aspekt që mua më shqetëson në Shqipëri është mungesa e Instituteve pranë çdo fakulteti për të bëre kërkime shkencore në çdo fushë. Kërkimet shkencore do na ndihmonin që p.sh ligjet të mos i kopjonim nga sistemet e së drejtës së shteteve të tjera, por ti hartonim vetë. Në fakt sistemi ynë arsimorë është më shumë i orientuar nga sistemi amerikan sesa nga ai gjerman. Kohët e fundit kam vënë re që Shqipëria po orientohet nga sistemi gjerman për sa i përket sistemit të shkollave profesionale.
– Mbasi përfunduat studimet për të drejtën penale ndërkombëtare, pse nuk erdhët në Shqipëri?
– Duke qenë se studimet pasuniversitare i mbarova me notën maksimale që në Gjermani është nota 1 (një), universiteti më ofroj mundësinë për të nisur doktoraturën dhe duke e parë si një mundësi që jo çdo personi i ofrohet pranova dhe që prej një viti vazhdoj studimet doktorale në universitetin e Heidelbergut.
-Sa njihet Shqipëria nga pedagogët që ju japin mësim dhe a keni ndjerë shenja racizmi?
– Profesorët e njohin Shqipërinë thjesht si një shtet të Europës me shumë probleme. Kjo është edhe një arsye përse kërkimeve shkencore në Shqiperi duhet të iu jepet një rëndësi e posaçme. Shenja racizmi nuk kam ndjerë përkundrazi kam pasur shumë mbështetje. Nga eksperienca personale racizmi në universitetet shqiptare është më i theksuar.-Fatkeqësisht
– Në lëndët e degës suaj në Shqipëri a gjen literaturë?
Për sa i përket literaturës që mua më nevojitet, në Shqipëri nuk kam gjetur pothuajse fare.
-Cila është mangësia e sistemit tonë arsimor?
– Sistemi ynë arsimorë është më shumë i bazuar në teori sesa në praktikë, studentët kanë shumë pak literaturës në dispozicion dhe i qëndrojnë shumë besnik kësaj literature dhe nuk bëjnë një vlerësim sa më kritik të saj. Një pjesë e konsiderueshme e profesorëve e ruajnë me fanatizëm mënyrën tradicionale të mësimdhënies, e cila e kufizon studentin për të mbajtur një qëndrim sa më kritik kundrejt një çështje te caktuar. Një mangësi shumë e madhe e sistemit tonë arsimorë është mos mbrojtja e pronësisë intelektuale, plagjiatura dhe mosrespektimi i rregullave te citimit është një problem shumë serioz për mendimin tim. De jure ekziston një ligj për mbrojtjen e pronësisë intelektuale por nuk zbatohet. Jo rrallë ndodh që profesorët në Shqipëri të akuzohen për korrupsion pasiv, për këtë çështje do fajësoja jo vetëm profesorin por edhe studentin që e mbështet një iniciativë të tillë si edhe shtetin, i cili nuk harton një politikë efektive për të luftuar këtë fenomen. Ashtu siç e kam theksuar edhe më lart që ministria e arsimit të investojë më shumë në kërkimet shkencore dhe jo vetëm ti pajisë studentët me diploma, por të hartojë një politikë që këto diploma të shërbejnë edhe në tregun e punës.
-Cila është tema e doktoraturës suaj dhe si mendoni ta paraqisni?
– Unë jam specializuar në fushën e së drejtës penale dhe në qendër të studimeve të mija doktorale është korrupsioni dhe jo vetëm korrupsioni nacional dhe krimi ekonomik, por edhe ai ndërkombëtare. Jam fokusuar tek kjo tematikë pasi korrupsioni (sidomos në Shqipëri) është një sëmundje që akoma nuk i është gjetur ilaçi. Do të bëj të pamundurën që studimet e mija doktorale ti botoj në dy gjuhë, gjermanisht dhe shqip. Botimin e studimeve të mija shkencore e konsideroj si një mundësi të mirë për të pasuruar sadopak literaturën për studentët në Shqipëri.
– Keni dy vjet që jeni presidentja e shoqatës për mbrojtjen e të drejtave të njeriut (Internationale Gesellschaft für Menschenrechte IGFM ) për Shqipërinë, cilat janë detyrat e kësaj Shoqate dhe ku njihen?
– Ka dy vjet që jam anëtare e organizatës për mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut ( Internationale Gesellschaft für Menschenrechte IGFM ), por presidente e kësaj organizate jam që në nëntor të vitit 2014. Kjo organizate ka qendrën në Frankfurt dhe në të njëjtën kohë operon edhe në 26 shtete të ndryshme në botë, një nga këto shtete është edhe Shqipëria. Në qendër të kësaj organizate është mbrojtja e të drejtave të njeriut si një fuqi absolute. Ne si organizatë apelojmë për shkeljet e mundshme të të drejtave të njeriut. Në mars kishim takimin e radhës në Bonn, ku u parashtruan edhe disa ndryshime në status dhe në bazë të këtyre ndryshimeve do bëjmë edhe një reformim të organizatës.
– Mbas doktoraturës a mendoni të ktheni në Shqipëri?
– Për momentin jam fokusuar në studimet doktorale dhe në postin si presidente e organizatës, por gjithashtu po punoj me elitën e universitetit të Heidelbergut për hartimin e një konvente për doktorantët, me anë të cilës kërkojmë më shumë privilegje dhe hapësira veprimi nga shteti. Dëshira ime është që të kthehem në Shqipëri dhe të investoj në universitetet Shqiptare çfarë kam fituar deri tani.
– Cilat janë problemet e femrës shqiptare sot?
– Fatkeqësisht pozicioni i femrës shqiptare është akoma në tranzicion. Në Shqipëri një rol të rëndësishëm luan edhe pozita gjeografike. Femrat të cilat jetojnë në kryeqytet kanë më shumë mundësi veprimi dhe punësimi sesa ato që jetojnë në qytet e tjera, pa përmendur ato që jetojnë në zonat rurale ku mundësitë e tyre janë pothuajse zero.
– A e ka zënë sot ferma shqiptare vendin e duhur në shoqëri, apo ende jemi shoqëri maskiliste?
– Femra shqiptare akoma nuk e ka zënë vendin e duhur në Shqipëri, pasi postet kryesore janë kryesisht të zënë nga meshkujt dhe si pasojë kjo na bën një shoqëri maskiliste, ku femra shihet si një qenie e dobët që nuk është në gjendje të marrë përgjegjësi të mëdha përsipër.
– Cili duhet të jetë pozicioni i femrës shqiptare në jetën politike?
– Numri i femrave shqiptare që studiojnë në universitetet më të mira europiane dhe botërore është rritur ndjeshëm vitet e fundit, kjo tregon se po integrohen gjithnjë e më tepër dhe vetëm një prezantim i barabartë i femrave dhe meshkujve në parlamentin shqiptarë do forconte pozitën e femrës shqiptare në politikë dhe si pasojë do zbehej diskriminimi gjinorë.