Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Eduart Ndocaj, i tradhëtuar nga Rilindja, me vizion të qartë për 2015

by

Eduart Ndocaj politikani i sfidave për ta mposht varfërinë ,skamjen dhe korrupsionin në qarkun e Lezhës/
Nga Asllan Dibrani/
Ne hymë edhe në vitin 2015, ku shume qytetar i ju gëzuan edhe këtij viti. Dike e gjeti shume keq të pa përgatitur , të varfër të vrarë nga skamja, por dike te dalldisur pas kapitalit dhe korrupsionit! Për politikanin Eduart Ndocaj me program të sfidave për ta mposht varfërinë ,skamjen dhe korrupsionin në qarkun e Lezhës e gjeti ky vit shumë të shqetësuar!?. Eduart Ndocaj, u shpreh se kjo forcë politike nuk ka arsye që të festojë pasi ka mashtruar qytetarët dhe nuk ka mbajtur asnjë premtim të fushatës zgjedhore të vitit 2013-të .
-Ai na u rrëfyer se viti 2015, po troket në derën e popullit me varfëri të goditur deri në kockë!. Ai ma poshtë shprehet se lamë mbrapa 2014-ten, një vit qe u dukë se do te sillte shpresa, por thelloi zhgënjimin ,shënoi tradhtinë e rriti varfërinë dhe skamjen në këtë qark . Eduarti doli fitues me 23 Qershor në Lezhë, por Rilindja e tradhtoi dhe e zhgënjeu shumë me çka Eduardi me vullnet me drejtësi ringriti demokristianët. Brenda viti solli risi, beri ngriti kauza , mbrojti dhe ndihmoje të varfrit. Sot është simboli i demokristianeve e shpresa e vetme në Lezhë. Eduart Ndocaj është pa dyshim njeriu i vitit në Shqipëri që veproj dhe bëri shumë për atdheun me stil dhe model perëndimore. Eduart Ndocaj si biznesmen krijoj emër që gëzon një autoritet në Itali, por pa u shkëputur kurrë nga atdheu por me ëndrrat kishte gjithnjë të Lezha e bukur dhe Shqipëria. Shqipëria ka kushte shumë të mira, ndaj do të dëshiroja para së gjithash që të rinjtë tanë të hedhin bazat dhe të ngrenë familjet e tyre në atdhe. Patjetër duhet sakrifica , por do të arrijmë t’i çojmë përpara thekson zori Eduard nder të tjera. Zoti Ndocaj është i preokupuar edhe me Kishën Ortodokse qe u uzurpuar nga tendencat e helenizimit të “Kishës Ortodokse Kombëtare Shqiptare” e dirigjuar nga një agjent ,antishqiptar Anastas Janullatos i vendosur si kryepeshkop në formë dinake të “Kishës ortodokse shqiptare “. Anastas Janullatos i vetëshpallur , është grek i dërguar nga Greqia me mision për të mos pasur kishë shqiptare, pasi ortodoksët e Shqipërisë, konsiderohen grekë nga kisha greke .Është i financuar dhe i autorizuar që të vijë në Shqipëri në cilësinë e një fare misionari që t’i greqizoj shqiptarët ortodoks. Z. Eduart Ndocaj, Kryetar i FDSH dhe vete linjat kryesore të FDSH po luajnë një kontribut të rëndësishëm edhe shpirtëror për këtë Kishë ortodokse Shqiptare.
Z. Ndocaj, ka pasur takime të vazhdueshme me At Nikolla Markun për mbarëvajtjen e “Kishës Ortodokse Shqiptare” si dhe mjaft çështje tjera me natyrë kombëtare.
Eduart Ndocaj si biznesmen dhe politikan dhe garues për kryetar në qytetin e Lezhës
Gjithashtu, z. Ndocaj u shpreh se po bënë lobimin përmes FDSH në Amerike për “Kishën Ortodokse Shqiptare” qe t’i kthej imazhin dhe vlerën që kishte dikur nën udhëheqjen e Fanolit të madh.
Ai sot kërkon të bashkojë qytetarët e Lezhës, Mirditës e Kurbinit, pa dallime partiak, në një kuvend të zhvillimi ekonomik dhe kulturor të këtij rajoni. Eduart Ndocaj me një figurë të shkëlqyeshme nga një familje me tradita shqiptare e ka më të lehtë sfidën e besimit qytetar për një organizim politik në suazat kombëtare që do të garoj në zgjedhjet e ardhshme për kryetar në “Qarkun e Lezhës”…

Zoti Eduard zotohet që të jetë zëdhënës i interesave shoqërore për zhvillimin e vendit si rrjedhojë e punës dhe i sakrificave të shumta që e presin . Ai në bisede e sipër duke e zhvilluar me të shton se jam i kujdesshëm që gjithmonë të përulem kundrejt të gjithë atyre që, me sakrificat e tyre të përditshme, jetojnë me ndershmëri dhe përkushtim ndaj Zotit dhe familjeve të tyre, por edhe ndaj kombit. Unë jam djalë lezhjan, marr dhe u jap mirënjohje për të gjithë banorëve të këtij qyteti me respektin nderin dhe gatishmërinë, për ta vetmohuar veten time për interesat e shoqërisë , për interesat e Lezhës së Skenderbeut,për Shqipërinë dhe kombit tim… 
Ajo që synoj të arrij është pikërisht ndërgjegjësimi i të gjithë investitorëve vendas dhe ata të diasporës për të krijuar një forum të madh i cili do të jetë në shërbimin e atdheut, me përvoja të shteteve perëndimore me që edhe vet kam një përvojë nga atje me një kulturë dhe strategji zhvillimi.
-Kërkohet që biznesi të gjenerojë ide dhe shteti t’i përkrahë dhe t’i zbatoj në praktikë. Për këtë qëllim jam i bindur se duhet të krijohet një kuvend i zhvillimit kombëtar, që mos të mbetet vetëm lokal për Lezhën tonë të dashur , për Lezhën e Skënderbeut.

Në pyetjen tonë se Varri i Skënderbeut është pikërisht në Lezhë, përse nuk u projektuara as menaxhuar një projekt ma i mirë se ky qe është për një figure aq madhështore që posedon ky komb që vetëm nga vizitorët do të ketë qyteti të ardhur ma të mirë ?

-Zoti Eduard Ndocaj tha se e kemi një projekt të tillë , po që i marrim dhe i fitojmë zgjedhjet aty do ta bëjmë një investim të madh që do te jetë një pikë turistike shume nga shqiptarët anembanë botës ,por edhe nga të huajtë. Do ta pajisim me amfiteatro dhe salla ekspozuese të krijimtarisë për ketë figurë .Do t’i mbledhim veprat artistike nga e cila do të jetë edhe një muze për ketë figure madhështore dhe me vlera për kombin tonë. Mbishkrimet qe i mungojnë qytetit tonë , do i bëjmë me elegance çdo cep po edhe në muzeun e Skënderbeut në Lezhë që ma është edhe varri i tij.
Pastaj shtoj se sektori i bujqësisë është lëne anash që duhet çdo pëllëmbë , e tokës të punohet , por edhe të mbrohet nga vërshimet nga dora e shtetit ku i kam në plan që ta evitojmë edhe këtë të keqe që fshatarin tonë e godet pothuajse çdo vërshimë.
-Programi i ynë është një program jo vetëm social, por dhe një program shkencor mbi zhvillimin e sektorit te bujqësisë. Prodhimet bio në zonën e Lezhës janë nga më cilësoret jo vetëm në vend por edhe në rajon.

Varfëria ekstreme që ndesh çdo ditë në çdo takim është një shenjë se qytetarët shqiptarë nuk jetojnë as në minimumin jetik prandaj, ne duhet ti rrekemi punës me shumë vullnet dhe sakrificë, që varfrin e vendit ta shndërrojmë në një ekonomi stabile, duke e ngrit standardin e familjes .Familja është e shenjt edhe pikërisht unë kam synim familjen ta ruajmë duke e stimuluar në shfrytëzimin edhe te resurseve të pashfrytëzuara të cilat nëse do të vihen në lëvizje, do të bënin që të lulëzonte ekonomia e vendit. Turizmi dhe sektori ekonomik ngritin standardin e familjes . Po ashtu infrastruktura nuk është as pak e favorshme që kemi në projekt. Planifikojmë ujërave të zeza t’u ndalet rrjedhoja dhe zëvendësimin me tubacione të reja dhe kanalizime . Personalisht jam përfshirë në një projekt i cili do të ketë një impakt tjetër të lartë për turizmin. Nga kontaktet me biznesmenë italianë kam siguruar investime të rëndësishme për krijimin e një porti turistik për pjesën veriperëndimore të vendit.
Stafi i tij elektoral i bëjnë thirrje të hapur dhe të gjithave subjekte opozitare të mbështesin kandidaturën e z. Ndocaj dhe të ndërtojmë koalicionin me të madh opozitare për t’ia kthyer Lezhës demokracinë e mohuar ,zhvillimin ekonomik dhe kulturor të vendit.
-Ftojmë qytetarët që në zgjedhjet e ardhshme mos humbeni shansin e juaj po përkrahen PDK (Partia Demokristiane) dhe FDSH (Fronti Demokristian Shqiptar).
 Sipas të gjitha gjasave PDK aktualisht bëhet forca me e madhe dhe vetme demokristiane si dhe një alternativë e fortë dhe e besueshme në Shqipëri. Politikani dhe biznesmeni shqiptar Eduard Ndocaj është shpresa dhe figura që premton për një të ardhme të sigurt të qytetit të Lezhës si kryetar i saj.
Le të mbetet qe ky takim me zotin Eduard si ngelje mbresëlënës që të këtë Shqipëria, Kosova dhe trojet tjera të tille njerëz për ta rindërtuar imazhin dhe vlerën e komit tonë.

Kurora e urimit të një dite të Neki Lulajt

by

Refleksione për 60-vjetorin e ditëlindjes së shqiptarit të mirë poetit publicistit Neki Lulaj/
Nga Namik SELMANI/
Të gjithë duam që të kemi në çdo ditë viti një kurorë urimesh buzëqeshjesh si në Ditën e Lindjes.E duam që dita të marrë vlerën e një viti, të një shekulli. Po u bëre 60 vjet Neki Lulaj! E sheh pasaportën? Besoje dhe mos e beso. Pak rëndësi ka. E çka të themi për vitet e tua? Ose a mund që t;i themi të gjitha. Na e bëj hallall nëse do mbetet pa thënë diçka. Se nuk ka kornizë që ta mbajë fjalën për ty. për ta bërë një urim. Nëse kurorës do i mungojë një lule. do i japim shpirtin tonë që ti të jesh i gëzuari i botës .Neki Lulaj ka një jetë të bukur. E dimë se në këto ditë ai është bërë pak nostalgjik . E dimë që është bërë gjerman e jo pak po gati një gjysëm jete në atë vend ku logjika, ku puna,ku prakticizmi gjerman nganjëherë dhe bën që emocionet t’i fsheh në një shportë të fshehur në një këngë të pakënduar. Në botën dhe jetën e tij Neki Lulaj ka shumë shkronja. Ai është një rilindas shqiptar në Gjermani Dikur kemi parë filmin “Udha e Shkronjave” ku flitej për mësuesin Dhaskal Todri. Vinte nga Alemania Dhaskali. Nga Gjermania.Për të sjellë shkronjat në vendin e shqiptarëve. Që të shkruhej kënga, ninulla, historia e vërtetë. Jeta e trimave dhe bëmat e tyre. E Neki Lulaj është një “Dhaskal Todri “ në Gjermani ku i mëson shkronjën shqipe djemve të shqiptarëve që ata të mos e harrojnë këngën e gjyshit, Himnin e Flamurit, poezitë për lulet e krojet. Këngët e kreshnikëve dhe përrallat. Shikoni sytë e ëmbël të ngrohtë të Neki Lulajt në këtë përvjetor që kanë mbetur po kaq të bukur, të ngrohtë, të kadifenjtë, dituripërpirës, dituripërhapës, prushanë sinë atë ditë të 13 janarit të vitit 1955, bash aty në Bërliq të Pejës.

Familja Lulaj është soji e jetëgjatëve ndërkohë që Nekiu kërkon që të jetë sa më afatgjatë në shkronjë që ai vë në letër. Babai i tij Halili ka jetuar gati të gjithë shekullin e njëzet e ka qenë bari dhe vujk i vyer. Ka jetua plot 94 vjet. Për një rastësi të çuditshm gati e pabesueshme përrallore ka jetuar 93 vjet edhe nëna Ajne Hasanramaj edhe se ka lindur më 1916 dhe është ndarë nga jeta më 2009. Ka qenë amvisë dhe tërë jetën ka shërbuar duke rritur edukuar dhe shkolluar, fëmijë nipër dhe mbesa, janë katër djem dhe tre motra Plot 7 vetë 7 fëmijë që gjermanët modernë po dhe ata më të hershëm nuk mund ta besojnë këtë begati fëmijësh, sofrash, Gëzojnë sot me të si gjysh i mirë dhe nipërit dhe mbesat Learti, Leandra,Arianin,e Ledrin e po sa ardhur në jetë e të gjithë ata që janë dhe pak larg tij. Familja Lulaj ka një gjeografi mbarëshqiptare. E për këtë Nekiu ka një krenari dhe gëzim. Vëlla Demushi banon në Prizren, Dikur ka qenë mësues i tij. Sokoli jeton në Prishtinë, ndërsa në Njy Jork jeton Xhevati ku është nëpunës . Gëzon dhe për mbarësinë e familjeve të motrave të tij si të Fanës, Kumurisë dhe Sanijes. Po aq shqiptarisht është dhe me fëmijët e tij Adriatiku,i cili është financuesi kryesor i veprave të poetike, e Albiana, Armendi dhe Ilirjana janë gëzimi i të sotmes dhe i së nesërmes të poetit Neki Lulaj.

Kam kohë që e njoh Nekiun e në këtë njohje shpesh sa lumturohem aq dhe trishtohem duke thënë me vete: |Pse nuk e njoha dhe më parë? E njoh si poet, si njeri hartues i një poezie gati hyjnore që do ta kishte zili çdo komb i lashtë apo i ri qoftë. Mjaft që të përkthehej nga një nolian apo nga një përkthyes i gjermanishtes. Qoftë dhe gjermanët e Gëtës e të Shilerit që duhet ta njohin e të gëzohen për prurjet që veç kombeve të tjerë ia japin dhe shqiptarët e mi. Ata shqiptarë që, si do thonë vetë albanalogët gjermanë dhe austriakë si Gystav Majeri Robert Elsie, është më e vjetra në kontinent e në botë. Kam punuar jo pak dhe punoj ende me poezië e tij dhe e respektoj atë aq më shumë në këtë 60-vjetor kur ai ka bërë sa e sa libra . Shihni një çast titujt e librave të tij me poezi. Nuk është rastësi që ato i bashkon një shpirti madh poetik, i çiltër,i detëruar. Shpirtii dashurisë”,“Kështjella e ëndrrave” „Dardania ime” (Albanezul, Bukuresht, 2011), „Në kështjellën e përjetësisë” (Amanda Edit, Bukuresht, 2011), “Zjarri i shpirtit” (Amanda Edit, Bukuresht, 2012), “Bukuri e bekuar” (Amanda Edit, Bukuresht 2012), “Balada e heshtjes” (Amanda Edit, Bukuresht)

Në to është toka dhe qielli Një lloj rizgjimi kosovar i Lasgush Poradecit. Bukuria heshtja, përjetësia, zjarri, Ëndrra, Bekimi, të bashkuar me njëri-tjetrin në zinxhirin e gjerdanit poetik të Neki Lulajt,i japin poezisë dhe vetë Nekiut hyjnizim, forcë, butësi, krahë pulëbardhe, e bëjnë atë model poetik të poezisë së Diasporës shqiptare në Gjermani e më gjërë.

Në poezi ai është skulptor i fjalës, është ëndërrimtari i përjetshëm, është filozofi, i dashuruari i përjetshëm, përjetuesi i historisë së kombit të tij. Është ëmbëltori i fjalës dashurore, i dasmave, i ngarkuar me një leksik të jashtëzakonshëm shqiptar që edhe atje në Gjermani ai e ka ruajtur aq bukurisht.I mbushe 6 dekada jetë, lum miku! Mos u trand se dikush do të thotë se ke hyrë në pleqëri. Joo. Joo. Kujto profesor Din Mehmetin në Gjakove dhe rilinde moshën! Kujto Jusuf Gërvallën dhe shtoja mjaltin vargut dhe forcën! Kujto dajën tënd Tahir Zemën,kujtoje kusheririn tend Sali Qekaj,n dhe jepi forcë poezisë, jepi jetëgjatësi, se ajo, poezia, fjala jonë e bukur nuk na takon vetëm neve. Jo, jo,bre burrë, i takon dritës së vendlindjes,i takon mërgimtarit. I takon dhe fëmijëve të tu, nipërve dhe mbesave i takon atyre vocërakëve shqiptarë dhe gjermanë që të shohin me aq dashuri, me aq respekt kur ti ligjëron para tyre.Të kujtohet çfarë kanë thënë miqtë e tu të panumërt në të katër kontinentet? Nezir Sefa pat thanë:“Urime autorit të librit “Vesa mbi gurë”!Dhashtë zoti ti rritet edhe me shumë tuba e veprave letrare.Është krenari për ne e për studiuesit, e ardhme mbi letërsinë që krijohet në diasporë. Këtu po e shfrytëzoj rastin që ta përshëndes edhe autorin e këtij shkrimi shumë letrar dhe filozofik. Shfrytëzoj rastin ta përshëndes stafin e vyer të gazetës kombëtare “Bota sot “si kryeredaktorin dhe editorin e kësaj gazete.Përshëndes gjithë lexuesit dhe dashamirët e fjalës së bukur shqipe..“Metaforë dashurie me valët e përjetësisë dhe baladën e heshtjes. Stinët e durimit në prehërin e kohës. Neki Lulaj i jep prioritet substancës poetike, afshit të dashurisë ndaj atdheut dhe sentimentit që përfaqëson zërin e zemrës dhe shpirtin e fjalës.. (shkruan Baki Ymeri atje në Bukuresht ku dhe botohen disa nga librat e tij. Të gjithë miqtë e Nekiut duhet të mos çuditen me atë orar pune që ka prej vitesh që kur ka ardhur në Gjermani. Fle vetëm 3-4 orë gjumë tetë orët e punës janë ato ku ai nuk të “fal” nga ora tetë e deri në orën 4 pas dite.

Nuk të “fal as 6 orët e punës në kompjuter apo orët e krijimtarisë që është e përçdonatëshme nga ora 21 e darkës dhe deri nën orën dy e tre të mëngjesit kur shpesh këmbët kur shkon në shtrat janë bërë copa akulli. Është vështirë që ta besosh se kjo kulturë gjermane që ai ka çdo ditë e ka nga këshillat e babait të tij që ishte një njeri i sakrificës të nënës së tij apo i kësaj jete që ka sa qetësinë e saj harmoninë me secilin banor që e jeton këtë jetë aq sa dhe me kulturën gjermane që i ka shërbyer punës në tërë kohën pasionin,vullnet dhe forcën e duhur.

Meqë jemi në këtë sinorë të rrëfimit tonë për Neki Lulaj do të thonim se atje ku dekadat e jetës së tij shtyjnë njëra tjetër dhe e thinjën pak mikun tonë të mençur ai është shumë pejan shumë shqiptar, ose “ krejt pejan” si thotë ai. Në odat gjermane të shtëpisë së tij flitet shqip shqip dhe vetëm shqip. Në dhomë të përshëndesin portrët e baba Halilit dhe të nënës Ajne. Pak më tutje është harta e Republikës së Kosovës dhe një portretët i madh i ish Presidentit të pare historik të Kosovës Dr, Ibrahim Rugovës.Si dhe një qifteli e varur në gozhdën e Kosovës. Një vetrinë sheh libra shqip të kujton se Shqiptaria është ulur këmbëkryq në të. Dy flamuj ai kombëtar dhe ai i Dardanisë të mbushin sytë me lotë krenarie. Ndërkohë që kudo e kurdo Nekiu bëhet cicëroni i palodhur i Grykës së Rugovës i Alpeve Shqiptare. Po në Pejë? Nganjëherë i rrëshqet nga goja shrpehja gjermane “Ne, ne bitte ne!” që shkakton të qeshura, .dhe paknaqësi, Duket se liria e shprehjes në Gjermani ende nuk është kaq e forte. Në Kosovë. Aty shumë herë e pyesin se me cilën parti është, me cilin do të votojë ndërkohë që në Gjermani kjo nuk ndodh kurrë me kolegët e tij. Në këtë heroizëm, nëse do ta quaja kështu, ai ka pranë dhe ndihmesën e pakursyer të bashkëshortes së tij Fetanete Huskaj ( Lulaj) e cila shpesh i hap shtigje frymozimi si xeherorja. Ajo rrjedh nga familja e luftëtarëve të lirisë së Kosovës. Madje babai i saj është vranë në këtë luftë dhe një nga vëllezërit kalenë Amerikën e largët dheka marrë pjesë aktive me UÇK në luftë për liri. Lexon ende 60-vjeçari Neki Halil Lulaj. Kudo që lëviz, blen libra: në Kosovë, Shqipëri, Iliridë, madje dhe në Frankfurt kur bëhet Panari i Librit. Në këto ditë jubilare ai ka ende shumë ëndrra. Ka ëndrra që të botojë libra me cilësi të lartë. Ka ëndërr që të botojë një libër të përkthyer në gjuhën gjermane. Është një kërkesë që shpesh miqtë ia kanë sugjeruar miqtë e tij gjemanë. Ah, 60 vite. Shpesh e merr për krahu nostalgjia, e merr butë butë dhe ai thotë me vete: “Ngadalë, bre plak. He plak!” Me këtë rast doja që ta plotësoja meditimin dhe me një letër që ia kam drejtuar miqve të tij që, pos familjes, e kanë frymëzuar në çdo hap që hedh në jetë, në punë, në shkronjëdashjen e tij .

“Të nderuar miq kolegë të Neki Lulajt! Shkak i kësaj letre miqësore është bërë 60-vjetori i ditëlindjes të mikut tonë të përbashkët Neki Lulaj. Në ditë të tilla natyrshëm nga të gjithë skajet e botës bëhen urime dhe përgëzime. Ky shqiptar i mirë nga Kosova, poet dhe pedagog i talentuar, një familjar shembullor dhe një shok korrekt është bërë prej kohësh pjesë e gëzimit dhe ideatori i bashkimit të kombeve, duke treguar se kultura nuk ka kufi kombesh, doganash. Kultura dhe njerëzit që e rrezatojnë atë pavarësisht se çfarë gjuhe flasin, ku ndodhen , ku jetojnë ku punojnë, janë si toka me detin, si lulja me saksinë ku mbillet e lulëzon, si gruri dhe toka. Jam i nderuuar shumë dhe i entuziazmuar që me Nekiun bashkëpunoj prej vitesh në fushën e letërsisë. Shpresoj se një gjë e tillë do të vazhdojë dhe më tej. Është një bashkëpunim që i ka hapur rrugë shumë natyrshëm dhe një miqësie të re dhe të bukur personale dhe familjare. Unë, ashtu si dhe ju miqtë e tij , gëzohemi për botimet e njëri-tjetrit, për lindjet për sukseset. Në shumë raste Nekiu është bërë dhe personazh i librave të mi me kritika letrare kushtuar krjimtarisë së tij, me poezi etj, Ju lutem pranoni në emrin tim me konsideratën më të lartë falenderimet për ju si kolektiv I mrekullueshëm ku mer çdo ditë jetë gëzimi, urimi njerëzor, dashuria dhe respekti ndaj njëri-tjetrit, korrektesa për punë. Le të urojmë së bashku që miku ynë i mirë dhe i mençur të ketë sa më shumë shëndet dhe të jetë fitimtar në të gjithë sfidat e bukura që e presin .

Me respekt Shqiptarisht dhe vëllazërisht Namik Selmani
Në këto vite shkronjore ka mëdyshjen më të bukur , më të dhimbshme. Shpesh herë i bie në mendje “Mallkimet e Mitrush Kutelit” pse u mor me kulturë. Kur kujton miqtë e pasionuar që lexojnë që e çmojnë ai thotë se ka bërë mirë. Kur kujton disa krijues ziliqarë gati të krisur ai gati sa nuk mallkon veten pse është gjendur në këtë brumë njerëzor.

Ja si klith poeti për Mitrovicën e ndarë:

Ibri përplaset mistershëm e me valët pëshpërit
E hapen portat e kohës si bedena me zë briri
Më dalin përpara si pleq që koha kurrë nuk i thinj
Si dy mokra gruri me blojë të mbarë mulliri.

Ndërsa përsa i përket mallit ai shkruan

Mes zgalave të murit rri trasta e grisur
Ngarkuar me ëndrrat që sillen vërdallë
Dua të lëpij plagën e të puth tokën e zhuritur.
Të shpejtoj ikjen me kthim në tokën e etur për zjarr.
Dhe ja pas 13 janarit do të vijë data 14, 15, 25. Do të vijë pranvera dhe rudinat do të lulërojnë. Do të vijnë vjeshtërat e ai Neki Lulaj që ka bërë një kontratë të përjetshme me të bukurën, të dobishmen , atdhetaren me artine vërtetë të fjalës do na takohë sërish me atë sy të ngrohtë që e merr dritën nga pranvera pejane , nga zemra e paeput e emigrantëve. Bërliqi është pak larg në këto ditë janari Dhe bora e ka vendin e vet në lesat e oborrëve në dritaret e kullave të reja të ngritura pas lufte. Në Muzetë e Kosovës dhe në shtëpitë e saj kanë nisur që të radhiten dhe librat e tu aq ta dashur të mençur. E ti nuk je Kostandin, miku im.Ani se poezia se gazi i dasmave dhe i lindjeve të Kosovës edhe gëzimii festave të poetëve. Bash ato të bëjnë që të vish me galop avionësh. Të vish sërish saora këtu në çdo cep Kosove. POOO. Nga qytetet e Gjermanisë nisesh vrik atje te varret e të parëve të mermeri i trimave se ti je i tyre dhe ata janë të tutë. Të kujtohet në atë ditë në Gjakovë ty të solli dhe libri im me poezi “Borxhi i Ali Podrimjes“ por dhe dashuria për poetët e Kosovës . Të gjithë ndalëm frymë kur fole. Sa bukur! Kosova tash ka brezin e ri të poetëv si Neki Luaj që drejton dhe Lidhjen e Shkrimtarëve të Gjermanisë bashkë me të palodhuri Palë Sokoli,n e Muhanet Lumen . Qofsh i lumtur Neki Shqiptari! Bëhu pak nostalgjik sot! Ta falim. Po vetëm sot sot. Mos harroqë tëmbash sytë nga e nesërmja . Ajo do prapë shpirtin tënd timin, do forcën tënde dhe tonën. Jemi krenarë që jemi bashkëkohësit e tu Neki Lulaj! Qoftë çdo ditë e jetës tënde e mbushur me këto lumturi që të jep dita e lindjes së gjashtëdhjetë!
Sot dhe mot!

Jeta e Gjeneral Abaz Kupit ne nje forme ose ne nje tjeter, eshte jete ne lufte

by

Nga Asllan BUSHATI*/
Ne krahinen e Matit ku une kam lindur e kam kaluar femirine time , ne cdo familje ku lind nje djale kam degjuar urimin :”t’ju rroje djali e i ngjafte kohes.” Kjo shprehje popullore me shume se kujt i shkon Gjeneral Abaz Kupit sepse ai me te vertet i ngjau kohes qe jetoi.
Pra duke e pare problemin ne kontekstin e kohes, ai u lind,u rrit, dhe jetoi ne nje kohe shume te veshtire per Kombin tone. Kohe kur gati peseqind vite me shume mundim erdhi pavaresia e Shqiperise me 28 Nentor 1912. Koha kur plasi Lufta Ballkanike dhe Lufta e Pare Boterore, lufta per konsolidimin e shtetit shqiptar, lufta per mbrojtjen e teresise teritoriale, lufta per mbrojtjen nga pushtuesit fashist e nazist dhe ne fund fillimi I luftes kunder komunizmit. Pra gjithe jeta e Gjeneral Abaz Kupit ne nje forme ose ne nje tjeter, eshte jete ne lufte.
Por historia dhe pervoja na mesojne se kohet e veshtira ndiellin e formojne si prijesa njerez me tipare e cilesi te vecanta sic jane trimeria, besa e vizioni. Ata dine ta shohin kohen ne rrethanat konkrete, por kane qartesine edhe per te ardhmen. Gjeja me madhore ne interesat e nje kombi jane vete interesat kombetare dhe pikerisht per keto dallohet prijesi nese ka force morale ti bashkoje njerezit per t’ju perqasur, mbrojtur e cuar perpara interest kombetare.
Pare nga ky kend veshtrimi Gjeneral Abaz Kupi eshte kapedan e prijes i shume njerezve, luftetar trima e liridashes nga disa krahina per mbrojtjen e interesave kombetare. Ai nuk ka patur shkolle, por ka patur shkollen e madhe te luftese, e te pervojes se jetes te lidhura keto me dhunti e qartesi te medha per problemet madhore te kohes se tij. Ai ka hyre krejt natyrshem ne historine e Shqiperise si prijes e gjeneral me shume vepra ne sherbim te kombit. Me lejoni me kete rast te citoj nje thnie lapidare te tij ne 24 Tetor 1944 ku thuhet :”C’prej momentit te pare qe u sulmua toka e jone e shtrejte prej armiqeve fashist, ne kemi qene ata qe kemi bere cmos per te shpetue nderin kombetar dhe jemi perpjekur per bashkim te pergjithshem dhe bashkeveprim me te gjithe shqiptaret pa dallim rryme dhe ideologjije. Ne jemi perpjekur per bashkim dhe vllazerimin e shpirtrave per te larguar luften civile dhe per te siguruar luften e perbashket per shporrjen e okupatorit prej tokes sone te shenjte.”
Brezit tone dhe breznive qe do te vine ju takon ti bejne nderimet e duhura vepres se Gjeneral Abaz Kupit, sepse ajo eshte pjese e historiese dhe pjese e rendesishme e luftes dhe e vlerave tona kobmetare. Ne te njejten kohe nderime te larta meriton edhe familja Kupi, e cila i dha Kombit tone pjetare te familjes, nder e respect dhe megjithese u dogj, u burgos, u interrnu ajo nuk u perkul por mbajti lart nderin dhe dinjitetin e nje familje te ndreruar shqiptare.
I nderuar qofte kujtimi dhe vepra e Gjeneral Abaz Kupit.
Nga pershendetja ne emer te Vatres e nenkryetarit Asllan Bushati ne tubimin e 39 vjetorit te vdekjes se Abaz Kupit.

Mbreti Zog dhe tentativa për një triumf të dytë të Legalitetit

by

Erald Capri, MA i Westminster Uriversity London/*
Triumfi i Legalitetit i 24 dhjetorit të vitit 24, shënon një pikë kthese në politikën shqiptare, por padyshim ajo mbetet pika kulminante e Ahmet Zogut si politikan. Ai ishte politikani dominues në vend gjatë viteve 20-24, pushtetmbajtësi më jetëgjatë dhe pas largimit në ekzil, ia doli sërish të triumfojë duke marrë kontrollin e vendit dhe duke vendosur legjitimitetin në vend.
Pushtimi i Shqipërisë nga Italia më 7 prill 1939, do të niste një tjetër ekzil politik për mbretin Zog, i cili krejt ndryshe nga i pari, do të ishte në shumë avantazhe të tij.
Fillimisht, Mbreti Zog i rezistoi çdo tundimi Italian për ta kthyer Shqipërinë në një protektorat Italian, edhe pse i premtonte atij sërish kurorën e vendit. Në ato ditë të vështira të prillit, Mbreti ia doli që të fitojë betejen morale me opinionin botëror dhe sidomos me median ndërkombëtare.
Dokumentacioni i zbuluar së fundmi në Arkivin Britanik sygjeron pa asnjë ekuivok se Mbreti Zog, dhe për më tej Shqipëria, u kthye në një viktimë e situatës së rënduar ndërkombëtare. Në datën 10 prill, pra ditën e hënë dhe 3 ditë pasi kishte nisur pushtimi i Shqipërisë, qeveria britanike nisi mbledhjen e saj në lidhje me situatën në Shqipëri.
Zyrtarët britanikët nuk e pranuan në heshje këtë pushtim, krejt ndryshe nga sa besohet sot, por e përdorën këtë pushtim në disa favore të britanikëve në pellgun e Mezdheut.
Në kujtimet e veta, kryeministri Chamberlain thotë që Musolini u soll si një gjarpër. Churchilli ende pa një poste do thoshte se tashmë lufta e dytë botërore ishte në prag.
Me pushtimin e Shqipërisë britanikët duket se vijuan me frymën e Traktatit të Mynihut, me dëshirën se duke kënaqur Italianët do të shmangin një luftë botërore. Në bisedat e treguar në mbledhjen e kabinetit me Kontin Çiano, Italia garantonte se nuk do të prekte Greqinë apo Jugosllavinë, do tërhiqte trupat nga Spanja e Frankos si dhe do të largonte disa forca ushtarake në disa ishuj të vegjël në Mesdhe. Krejt në mënyrë keqdashëse dhe duke vepruar në dritshkurësi, qeveritë fqinjë të jugosllavisë dhe Greqisë nuk reaguan, ndonëse një armik potencial e kishin tashmë në kufi. Ky realitet tregon pasqyrën dhe realpolitikën në marrëdhëniet ndërkombëtare në prill të vitit 1939.
Pas një udhëtimi mbi një vjeçar në Europë dhe me nisjen e luftës së dytë botërore, Mbreti Zog u vendos në Britaninë e Madhe, me idenë e ngritjes së qeverisë së tij të mërgimit dhe organizimit të rezistencës në Shqipëri.
Dokumentacioni britanik i kohës për aktivitetin e mbretit Zog gjatë këtyre viteve është mbi 3 mijë faqe, ku evidentohet një aktivitet mjaft i dendur i Mbretit Shqiptar. Krejt ndryshe nga mbrerit e tjerë që u njohën zyrtrisht në Britaninë e madhe si qeveri në mërgim, Mbreti Zog ishte i vetmi që arriti të realizojë një tentativë reale për kryengritje të armatosur në Shqipëri.
Plani britanik për lëvizje të armatosur

Ndonëse britanikët pranuan që Mbreti Zog të zhvendosej në Britani, ata nuk i dhanë vëmëndjen e duhur atij që në fillim herët. Madje lëvizjet e Zogut u bëhehsin të ditur Italianëve. Britania kishte ende shpresa se Italia nuk do të futej në luftë por pas pushtimit të Francës nga Gjermania, në verën e vitit 1940, Italianët i shpallën luftë Britanisë. Pikërisht në këtë moment, një zyrë e veçantë për luftën guerile tepër secrete ngrihet në Britani se njohur si SOE (Special Operacional Executive) ose Ekzekutimi i Operacioneve Speciale.
Ngrihet një zyrë për rezistencën në Shqipëri e drejtuar nga Malkolm Marr.
Në këtë pikë, Mbreti Zog shfaqet si pika më e rëndësishme Britanikëve për të krijuar rezistencën në Shqipëri dhe realizohet një plan tepër konkret. Në këtë zyrë pjesë oficerët britanikë që kishin punuar në Shqipëri gjatë mbretërisë për organizimin e xhandamërisë si Gjenerali Persi, Bill Barkook që kishte punuar me Persin dhe një njohës i mirë i Shqipërisë, ish nëpunësi i Anglo Persian Oil Robert Crips. Erdhen edhe dy oficerë të tjerë me emër si Sterling dhe Martin, të cilët po ashtu kishin punuar në Shqipëri.
Një akademik britanik i quajtur Nikolas Hamond, i cili kishte jetuar një vit në Shqipërinë e viteve 30 me qëllim për të shkruar një libër për mbretin ZOG, u bashkua me zyrën dhe ra dakord që drejtonte atë në Athinë. Ai humbi jetën në udhëtimin me anije në mesdhe pas një sulmi armik.
Në raportin e tyre për krerët, ata udhëzonin se Mbreti Zog ishte potenciali i vetëm në vitin 1940 dhe 1941 që mund të krijonte një levizte të armatosur.
Në fund të vitit 1940, kur Italia sapo i kishte shpallur luftë Greqisë, Mbreti Zog shpallet prioritet nga britanikët.
Puna nisi menjëherë për krimin e dy fronteve, një në veri dhe një në jug. Në veri do të sulmonte Gani Kryeziu dhe në Jug Mbreti Zog.
Gani Kryeziu ra në kontakt në Beograd me Julian Amerin dhe i mbështetur nga oficeri Oklai Hill vendosën që të kryejnë kryengritje në veri. Ai mblodhi afërisht 500 forca, u vendos një fond prej 40 mijë sterlinash në ar. Sulmi nisi në veri, dhe Gani Kryesiu ra dakord që të pushtojë Kukësin dhe ta shpallë si zonë e administruar nga qeveria e Mbretit Zog. Por sulmi i tij nisi në prill 1941, kur gjermanët sapo kishin nisur pushtimin e Jugosllavisë. i ndodhur mes dy frontesh, ai dështoi. Gani Kryeziu me të vëllain Saidin u internuan në Itali ndërsa oficeri britanik Oklai Hill u arrestua nga Gjermanët.
Ndërsa në Jug, puna nisi me ambicje edhe më të madhe. Mjaft shqiptarë në Stamboll u bënë gati me në krye Abaz Kupin. Inteligjenca ushtarake e Britanikëve besonte se Mbreti Zog do të kishte 80 % shanse të dilte me sukses. Por në momentin e fundit, Kryeministri grek Metaksa ndërhyri duke kërkuar anulimin e këtij plani. Në pranverën e vitit 1941, trupat greke kishin nisur ofensivën dhe kishin hyrë në Shqipëri dhe nuk kërkonin që ta lëshonin më këtë territor. Në këtë situatë, dhe nën këmbënguljen e grekëve, britanikët njoftojnë mbretin Zog në momentin e fundit që të mos udhëtojë me avion drejt Kajros. Në një farë mënyre ishte fat sepse ai avion u rrëzua në Mesdhe dhe gjithë ekuipazhi ndërroi jetë.
Pse nuk u njoh qeveria e tij
Mbreti Zog ishte udhëheqësi i vetëm i para luftës që ishte strehuar në Londër që arriti të ketë një plan konkret për krijimin e një fronti në Shqipëri. Por kjo nuk shërbeu që ai të njihej zyrtarisht nga britanikët dhe aleatët. Ndonëse ai kishte këtë avantazh, madje edhe dëshirën e të gjithë emigracionit politik shqiptar që Zogu të ishte kreu i tyre, britanikët nuk e njohën. Kjo ndodhi për shkak të presionit të dy aleatëve të tjerë të britanikëve, si Jugosllavët dhe Grekët. Më pas, me hyrjen në luftë të Bashkimit Sovjetik, Zogu mori edhe një tjetër goditje. Mund të duket habi, por Britania dhe BS, ndër pak mirëkuptime që kishin, një ndër to kishte të bënte me mbretin Zog. Ministri i Jashtëm Eden, në janar të 1942, takoi ambasadorin sovjetik ku u fol për Shqipërinë. U ra dakord që të kishte një shtet shqiptar pas lufte, por sovjetikët kërkuan me ngulm pa mbretin Zog. Në Dhjetor 1942 britanikën vendosën për Shqipërinë që asaj do ti rishikoheshin kufinjtë pas lufte. Në këtë kushte, Mbreti Zog u godit politikisht sa fati i vendit të tij.
Një tentativë e fundit për mbështetjen e Zogut u kërkua edhe nga Churchill, por në tetor 1944 kur ai e kërkoi këtë ishte tepër vonë. Ai harroi të përmendë Shqipërinë në Konferencën e Moskës, dhe iu kujtua një ditë më pas vetëm për shkak të mbretit Zog. Dokumentet sygjerojnë se falë rolit të Mbretëreshës Geraldinë, bashkëshortja e Churchill kishte bërë një lobing të madh pranë të shoqit të saj që Mbreti Zog të përkrahej.
Përfundime
Analistët britanikë të kohës të Ministrisë së luftës dhe asaj të Jashtme e pranojnë edhe vetë se: nëse Mbreti Zog do të ishte përkrahur me kohë në vitin 1941, atëhere ai do të ishte forca më e rëndësishme ushtarake dhe politike në Shqipërinë e paslufte.
Është e pamundur që në këtë periudhë të ndash fatin politik të Mbretit Zog me atë të vendit të tij, Shqipërisë. Goditja politike ndaj Zogut, duke mos e njohur atë, rrezikoi pozicionin e Shqipërisë në raport me fqinjët.
Së dyti, mosrealizimi i planit ushtarak i hapi rrugë një vit më pas që në skenë të dalin komunistët, ç’ka nëpërmjet lëvizjes ushtarake dhe një lufte civile, morën pushtetin. Nisja e një sulmi në Greqinë e veriut në pranverën e vitit 1941, do të ishte një hap vendimtar për mbretin Zog dhe për vetë vendin. Edhe sikur mbreti të kishte dështuar ushtarakisht në tentativën e vitit 1941, në vitet më pas,
mbështetësit e tij me siguri do të ishin më të shumtë. Kjo hipotezë mbështetet edhe nga fakti që Abaz Kupi kishte mijëra forca në dispozicion në vitin 1943-44.
Këto fakte të nxjerra nga dokumentacioni voluminoz britanik tregojnë se sa afër ka qenë Mbreti Zog në një triumf të dytë Legaliteti. I penguar vetëm nga realiteti gjeopolitik, Mbreti Zog nuk mund dot që të shmangte fatkeqësinë kombëtare që mbërtheu vendin për gjysëm shekulli, që vendi ende e vuan sot, diktaturën komuniste.
* Në 90 vjetorin e Triumfit te Legalitetit, legalistët shqiptarë organizuan një akademi solemne për të përkujtuar këtë ngjarje me rendësi në historinë e Shqipërisë. Mu dha mundësia të mbaj një kumtesë mbi një tentativë të Mbretit Zog për të organizuar një levizje të armatosur në Shqipërinë e Luftës së Dytë Botërore. Të dhënat dhe faktet e kësaj periudhe që dalin nga Arkivi Britanik janë tepër me vlerë dhe mjaft interesante për aktivitetin e Mbretit Zog në mërgim. Falenderoj legalistët shqiptarë për ftesën. Kumtesa u lexua nga Tomor Selmani ne tubimin e 10 Janarit 2015 ne kujtim te 39 vjetorit te vdekjes te Abaz Kupit

ABAZ KUPI- MADHËSHTIA E FIGURËS HISTORIKE TË HEROIT KOMBËTAR TË 7 PRILLIT

by

NGA HAKIK MENA/*
E nderuara familja Kupi ,
Te nderuar legalista dhe mbreteror,
Te dashtun bashkatdhetar,
Jemi mledhe sot ne vazhdimesine e tradites kuptimplote legaliste, per te perkujtu diten e hidherueshme te ndarjes nga kjo jete te luftetarit te paepur per liri, kapedanit popullor, njeriut symbol tebeses,nacionalistit largepames, politikanit te konseguent, kryetarit tone heroit Abaz Kupi.
39 vjet me pare familja e tij do te humbte njeriun e tyre te dashur e te shtrenjte, populli shqiptar do te humbte heroin qe do e kishin zili shume popuj te botes, klasa politike shqiptare do te humbte idealistin largepames kombetar, ndersa ne legalistet humbem udheheqsin I cili me dekada me rradhe ne menyre te perkryer mbrojti me dinjitet kauzen tone kombetare.
Abaz Kupi perfaqesonte njeriun model ne masen qe e deshti atdheun , te njeriut model se si luftoi dhe e mbrojti ate, dhe te njeriut model se si e deshironte ta shihte ate. Pershkrimi I figures se Abaz Kupit, une mendoje, se, do te ishte I sakte, duke u bazuar ne 4 epitet e mesiperm ,qe natyrishte ,perkojne me periudha kohe te ndryshme. Epiteti I pare, Kapedan popullor, perkon me periudhen e momenteve te fundit te kapitullimit te Perandorise Osmane. Kohe e cila ndonese do ta gjente Abaz Kupin ne nje moshe shume te re ai ne nje moment do te vepronte sic i ka hije nje burri, duke i ardh ne ndihme me municion nje fshatari te asaj kohe, i cili nuk ishte ne gjendje te paguante taksat te
qeverise turke dhe detyrohet te luftoje me to. Ky xhest fisnik ,dhe patriotik ,do ta burreronte dhe do te linte mbresa te medha ne qytetin e Krujes. Mbas kesaj ngjarje ,Abaz Kupi, do te marre pjese neper kuvende te ndryshme kombetare, ai do te rritet, edukohet e te frymezohet, sidomos nga familja e tij patriotike, duke pas vetem nje ideal, Shqiperine.
Jane momentet e para te gezimit te madh te shpalljes se pavaresise dhe ngritjes se flamurit tone kombetar anembane vendit. Pjese e ketij gezimi ishte edhe qyteti I lashte i Krujes me populli e saj heroik, ishte dhe Abaz Kupi ,i cili kete dashuri, e shprehu duke mos kurseu as plumbat, ndaj nje trathtari te asaj kohe, i cili nuk deshironte kete flamur te valvitej i lire dhe krenar. Popullariteti i tij, mbas ketij gjesti patriotic, do te rritej dita dites ne te gjithe qytetin e Krujes, dhe ai fillon krijimin e disa grupeve te vogla patriotike, te cilet do te behen problem me vone edhe per qeverine e Austro Hungarise. Kjo qeveri, duke pare popullaritetin e Abaz Kupit ,vendosi qe, ta eleminonte, por fale shkathtesise se tij ,ai do tu shpetoje dhe do te filloje perseri organizimin e aktivitetit te tij politik. Fale shkathtesise, trimerise, beses , vendosmerise dhe intuites se tije ai do t’ju imponoj respekt popullit te Krujes, dhe ai, tashme, jo rastesisht, fiton besimin maksimal te popullit te Krujes, I cili, jo me kot, ose rastesisht, i beson kryesimin e 300 forcave krutane, te cilet nisen per tu ardhe ne ndihme trojeve shqiptare te cilave u kanose rreziku prej forcave serbo malazeze ne luften e Koplikut . Intuita dhe nuhatja politike qe Abaz Kupi gezonte, do te dilnin maksimalisht ne pah kur ai do te merrte nje nga vendimet me te rendesishme politike te jetes se tij: ate te bashkepunimit me mbretin Zog, per te forcuar themelet e porsa hedhura te shtetit tone shqiptar. Zgjuarsia e tij popullore dhe aftesite e tij organizuese, do te kontribonin ne menyre te persosur , duke krijuar nje qetsi, e nje rregull te pa pare, gjate sherbimit te tije si komandant i xhandarmerise per Krujen. Puna e tij e jushtifikoi edhe dhenien e grades kapiten nga ana a mbretit Zog.
Epiteti I njeriut symbol te beses, lidhet me nje date, te cilen, une, do te deshiroja ta quaja si date vendimtare, si per vlersimin e personalitetit te tij, ashtu edhe per fatin e kombit tone, data 7 prill 1939 . 7 Prilli i vitit 1939, nxorri ne pah ploteshisht vlerat e Abaz Kupit, si nje luftetar te vendosur dhe guximtar, si nje patriot fisnik dhe mbi te gjitha si besnik i mbretit Zog dhe i Shqipnise. Ai justifikoi deri ne maximum fjalen qe ua kishte dhene mbretit Zog dhe Shqiprise, duke luftuar perballe nje okupatori ne propocional forcash 1 me 5 ne favor te tyre dhe nje makinerie luftarake moderne te asaj kohe. Abaz Kupi me organizimin dhe luften qe zhvilloi, ia zbardhi faqen dhe e ngriti ne piedestalin me te larte, emrin e tij, popullit shqiptar dhe Mbretit Zog. Ketu, une do te thosha, kemi nje shendrrim, nga nje Abaz Aga kapedan popullor, ne nje strateg ushtarak kombetar qe diti ti sherbej besnikerish shtetit shqiptar dhe te mbretit Zog. Radio, gazeta dhe revista te ndryshme shqiptare dhe te huaja, shkruajten ,per luften heroike, qe po benin nipat e Skenderbeut, te udhehequr, nga gjeneral Abaz Kupi. Situata e asaj kohe,punoi ne disfavor te Shqiperise. Nje minister cekosllovak, ne megrim, do te shprehej; ku ta kishim patur edhe ne cekosllovaket, nje figure si Abaz Kupi, sic e paten shqiptaret, te na e kishte zbardhur faqen, e te na kishte lene se paku nderin,e nje qendrese, sa do te vogel, kunder fashizmit. Abaz Kupi ben te pamunduren, por pushtimi eshte i pashmangshem dhe vendos te terheq forcat nacionaliste e te dalin ne mal e me vone jashte Shqipnise, per nje far kohe……
Epiteti “nacionalist largpames”, perkon me periudhen e fillimit te perpjekjeve te Abaz Kupit, per te bashkuar frontin nacional clirimtar me ballin kombetar e te gjitha forcat e tjera shqiptare. Ai, tash merr persiper, me shume krere te tjere nacionaliste, pa dallim partish, per te luftuar sebashku armikun e perbashket , fashizmin. Ai eshte shume largpames, me qellim te mospercarjes, merr pjese ne konferencen e Pezes dhe pranon te behet antar i KANC vetem me qellim qe te luftohej kunder pushtuesit sebashku, me ballin kombtar, frontin nacional clirimtar, e te gjithe forcat e pavarura nacionaliste shqiptare . Robert Lee Wolf ,ne librin e tij “Ballkani ne kohet tona” shkruan: Abaz Kupi
ishte gati te bashkeputonte edhe me Komunistet, nese ata formonin nje front kombetar, duke perfshire te gjithe elementet antifashiste dhe te kufizonin veprimet e tyre, vetem per Clirimin Kombetar.
Por, nuk zgjat shume dhe konferenca e Mukjes, nxjerr ne shesh pislliqet e komunisteve, e ne te njejten kohe, nxjer ne pah, nacionalizmin e Abaz Kupit i cili eshte per nje Shqipni etnike. Qendrimi I tij I prere dhe I qarte, ne Konferencen e Mukjes, vertetojne edhe njihere, instiktin e tij te pa gabueshem ne momente kardinale qe vendosin te ardhmen e kombit, vendim, I cili ishte nje shuplak e forte, si per komunistat e sojit te Enver Hoxhes, ashtu edhe per komunistat e Titos. Kjo konference, do te sherbente si nje pike ndarese antagoniste, ndermjet t’mires dhe te keqes, ndermjet te kombtares dhe antikombtares, komunizmit dhe antikomunizmit. Fatkeqsisht, ky eshte edhe momenti me tragjik qe fillon me nje vetvllavrasje gjysemshekullore. Mbas ketij momenti, Abaz Kupi me shume krere te tjere nacionaliste krijon ne zallherr OKLL dhe zgjidhet kryeta I saje. Ai mundohet bashke me ballin kombtar dhe nacionalist te tjere te pavarur, ne shume mbledhje, si ajo e Prezes, ate tek Liqeni i Zogollit ne Mat, ate te Malit te Bardh, ate te Lures, ate ne Bulker te Lezhes qe te bashkohen forcat e djathta kunder pushtuesit, por tashme kunder edhe nje armiku te ri: ate te sllavo-komunizmit, i cili, po perhapej, si mortaja e do ta persekutonte dhe shkatrronte ,ne themel, cdo gje kombtare, per nje gjysem shekulli, Por, pa sukses.
Fatkeqsisht, te djathtet, nuk arriten ndonje konsensus. Lufta e dyte botrore mbaroi, komunistet po merrnin pushtetin. Abaz Kupi, ne kundershtim te plote, te deshires se tij detyrohet te lere vendin e tij te dashur qe, aq shume, kishte luftuar e punuar per te, do te linte nje pjese te bashkpuntoreve te tij nacionaliste, qe kishin kaluar momentet me te veshtira te jetes se tyre, duke luftuar, per ceshtjen shqiptare. Do te linte pjesen me te madhe te familjes se tij: gruan e tij, njerin djale Fatbardhin, dhe vajzat, te cilet se bashku, do te behen preh, e nje persekutimi 50-vjecar, duke kaluar nga nje kamp internimi, ne tjetrin, te cilet duke treguar nje karakter te pamposhtur karshi bishes sllavo komuniste e justifikuan plotesisht emrin e te atit te tyre.
Epiteti I katert-politikani konseguent, I perket periudhes se largimit te Abaz Kupit drejt nje bote te panjohur edhe te eger . Ai shkon ne shume vende, Itali, Egjypt Amerike , France , Gjermani etj. Edhe pse jashte atdheut, ai vazhdoi aktivitetin e tij politik ne organizimin e OKLL, ne unifikimin e te gjithe partive politike, me qellimin e vetem: permbysjen e qeverise komuniste dhe zevendesimin e saj me nje Shqiperi te lire demokratike dhe etnike. Ai merr pjese edhe ne organizimin e Komitetit Shqiperia e Lire, i cili krijohet, me qellim per te luftuar komunizmin, e me shprese, per tu kthyer nje dite ne atdhe, si alternative demokratike. Edhe ne kte komitet, i cili perbehej kryesisht nga forcat e OKLL, Ballit Kombtar dhe disa grupime te tjera antikomuniste, Abaz Kupi, zgjidhet nenkryetar: si rrjedhoje e imponimit absolut tashme, qe personaliteti I tije, kishte fituar ne eliten nacionaliste te asaj kohe dhe punon sebashku, me Mithat Frasherin kryetarin e ketij komiteti, per realizimin e shqiperine etnike dhe luften kunder kunder komunizmit, duke u keshilluar gjithmone, ne menyre konseguente, e konstante, me mbretin Zog dhe duke qendruar besnik, I formes se regjimit gjate gjithe kohes. Ai ka qene ne kontakte te
vazhdueshme me mbretin Zog, dhe ka marr pjese ne te gjitha ceremonite e familjes se
Mbretit.Gjithashtu eshte dekoruar nga mbreti Leke me “Urdhrin e Trimerise” me
motivacion “Si hero i luftrave e perpjekjeve te tij per Atdhe” .
Deri ne momentet e fundit te jetes se tij, ai s’ka pushuar se punuari dhe menduari per nje Shqipni etnike, te lire, dhe demokratike. Me ne fund, do te thoja qe: le te na sherbej figura e ketij luftetari fisnik te Shqiperise Etnike , si rol model, per brezin e ri te sotem dhe brezat e ardhshem se si luftohet per komb. Oh Zot, si mund te hidhet balt neper figura te tilla kombtare? Le te shpresojme qe nje dite te afert nje qeveri demokratike e zhveshur nga cdo element sa do pak me mentalitet ose lidhje me sistemin komunist, dmth qeveri dhe shtet kombetar te nderoj kete figure kombetare duke I kthyer eshtrat ne vendlindje ne menyre institucionale,
I pa harruar qofte kujtimi I tij.
* Kryetar i Partise Levizja e Legalitetit per SHBA.Fjalim i mbajtur me 10 Janar 2015 ne Kew Garden, New York, me rastin e 39 vjetorit te vdekjes se Abaz Kupit