TIRANË, 9 Janar/ -Ambasadori i ri i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Shqipëri, Donald Lu nëpërmjet një videoje prezantuese tregon në gjuhën shqipe për veten e tij, për familjen dhe vendlindjen e tij, si dhe tregon se çfarë pret të bëjë dhe të arrijë në Shqipëri.
“Quhem Donald Lu dhe jam shumë i gëzuar që Presidenti Obama më ka zgjedhur mua si ambasador të SHBA-së në Shqipëri”, tregon ambasadori Lu me një shqipe të pastër.
“Si shumë amerikanë, edhe unë jam djali i një emigranti. Babai im erdhi në Amerikë nga Kina dhe ka punuar shumë për t’u dhënë fëmijëve të tij shanse që ai nuk i ka patur vetë. Ajo ishte ëndrra e tij amerikane”, rrëfen Lu.
Unë, vijon Lu, “e di që t’u sigurojmë një të ardhme më të mirë fëmijëve tanë është një ëndërr që si amerikanët dhe shqiptarët e ndajnë me njëri-tjetrin”.
“Si ambasador jam i angazhuar të mbështes përpjekjet e popullit shqiptar në ndërtimin e insitucioneve demokratike. Ta bëjmë Shqipërinë aleat më të fuqishëm të NATO-s dhe të punojmë me Shqipërinë drejt anëtarësimit në BE”, thotë ambasadori Lu.
Më pas, ambasadori prezanton edhe gruan e tij Arielën. ‘Kjo është gruaja ime Ariel që do të vijë me mua në Shqipëri së bashku me fëmijët’.
“Jam rritur në Kaliforninë e Jugut pranë njërit prej plazheve më të bukura në Amerikë. Arielës dhe mua na pëlqen të ngjitemi në mal dhe të luajmë me fëmijët tanë në plazh. Sapo të arrijmë në Shqipëri kemi në plan të vizitojmë malin e Dajtit dhe bregdetin tuaj të mrekullueshëm”, thotë ambasadori Lu.
“SHBA dhe Shqipëria kanë shumë të përbashkëta dhe gjithashtu kemi shumë gjëra për të bërë së bashku. Pres me kënaqësi t’ju takoj në Shqipëri dhe të dëgjoj mendimet tuaja për ato që mund të arrijmë bashkë”, përfundon prezantimin e tij ambasadori i ardhshëm i SHBA në Tiranë, Donald Lu.
Karriera e ambasadorit Donald Lu
Në muajin nëntor të 2014, senati amerikan ka konfirmuar Donald Lu si ambasadorin e ri të Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Shqipëri.
Ambasadori Lu është votuar nga senati amerikan, ndërsa kandidatura e tij ka qenë e bllokuar prej korrikut të vitit 2013 për shkak të politikave të brendshme të SHBA.
Donald Lu u propozua si ambasador i Shqipërisë nga Presidenti Barack Obama më 25 korrik, dhe pason ambasadorin Aleksandër Arvizu, i cili ka shërbyer në vendin tonë që më 10 nëntor të vitit 2010.
I lindur në vitin 1966 në Huntington Beach, Kaliforni, Donald Lu ka marrë gradat Bachelor dhe Master në Marrëdhënie Ndërkombëtare në Universitetin Princeton në 1988 dhe 1991.
Lu ka shërbyer si vullnetar i Korpusit të Paqes në Sierra Leone gjatë viteve 1988-1990, ku ndihmoi për të rivendosur puse të ujit dhe kontribuoi në edukim shëndetësor atje.
Lu nisi karrierën diplomatike në vitin 1990, ku ka punuar në konsullatën në Pakistan; si zyrtar konsullor në ambasadën e Tbilisit në Gjeorgji dhe si asistent i veçantë i ambasadorit Frank Wisner.
Ai ka punuar gjithashtu si zyrtar ne ambasadën e Nju Delhit në Indi. Nga 2003 në 2006, Lu ka punuar në ambasadën e Bishkekut në Kirgistan dhe pastaj në Baku të Azerbajxhanit.
Lu është i martuar dhe ka dy fëmijë. Lu flet KRIO, Urdu, Hindi, rusisht, gjuhën gjeorgjiane dhe atë të Azerbajxhanit.( Kortezi: Gjergji Mima)
Ithtarët e rinj
Nga lir Levonja/
Eshtë folur gjithë kohës për një tolerancë fetare, Shqipëria si shembull apo model etj. Me një fjalë shqiptarët në përgjithësi. Por unë gjykoj se edhe kjo vlerë, është e kërcënuar. Përse jo diçka që shumë shpejt mund të kthehet në objekt muzeal. Këtë e bëri i ashtuquajturi forumi rinor mysliman i Prishtinës. Me deklaratën e 8 janarit 2015. Kur i tregoi Francës, Europës, apo botës në tërësi…., pasaktësinë e ngrehinës ligjore në raportet e mediave me islamizimin. Nuk u habita. Këto janë efektet, qoftë të politikave shtetërore, qoftë të komuniteve fetare, nga dërgesat për arsimim apo teologji në vëndet e lindjes së mesme. Unë nuk dua t’i përgjithësojë, por është kaq prezente, pikërisht këto ditë, një lloj mëndësie e islamistëve inferiorë. Ka një lloj grupimi ithtarësh të islamit që po e predikojnë Allahun me frymën e inferioritetit. Të besimtarëve të lënduar dhe të diskriminuar. Megjithkëtë, në gjithë këtë histori, edhe pse i bashkohem ambasadorit francez, në lidhje me atë që ata janë thjesht disa djem terroristë që nuk kanë asgjë të përbashkët me islamin. Prapë kam përshtypjen se në atë konsistimin e tij, në lidhje me bashkëjetësën fetare të cilën Europa duhet ta marri si shembull. Dhe jo Shqipëria Europën etj…, fjalë të tijat këto, e shoh në fakt si një konstatim të këtij soji inferior që sa vjen e po shtohet.
Ndaj bëjnë mirë që një pjesë e këtyre ithtarëve që flasin në emër të Allahut, të mos vazhdojnë të ankohen lart e poshtë. Për ironi, satirizim, apo çfarë do tjetër. Ata që vrasin, nuk janë asesi islami edhe pse e bëjnë këtë në emër të tij. Ata janë produkt i një lloj inferioriteti nga që ndihen gjithë kohës të paragjykuar. Këtë duhet ta dijë mirë edhe forumi rinor mysliman i Prishtinës.
Ka një ekuivok të madh në jetën e qytetarëve që vijnë nga lindja e mesme. Më vjen keq ta banalizojë, por i ngjan shpesh ankimeve që bëjnë njërëzit me ngjyrë për diskriminim rracor. Me që kjo u bë një lloj debati ndërbotëror, ata që njohin metropolet dhe kanë një lloj aktiviteti, që punojnë apo bashkëpunojnë me rraca të ndryshme, nuk e kanë të vështirë aspak të kuptojnë këtë vuajtjen e inferioritetit.
Përshembull sot në Amerikë, kujdesi më i madh i çdo qytetari me rol social, janë raca me ngjyrë. E para gjë që të thonë, është një lloj kundërvënie duke të kujtuar lëkurën, diskriminin dhe se ti po i bën një padrejtësi. Biles kanë strategjinë më të thjeshtë, ngreje zërin, bërtit në publik se mund të fitosh edhe milionin sa hap e mbyll sytë. Në fakt janë më të privilegjuarit. Në drejtim të taksimit, shkollimit dhe punësimit. Për shkak të këtyre favorizimeve, (kujdesit të tepruar për t’iu shmangur konfliktit të vjetër që piu gjakun e Amerikës) sot ky vend i madh vuan katastrofën shoqërore të nënave të vetme. Thuajse një pjesë e madhe e vajzave në moshë të re, kryesisht ato me ngjyrë, kanë deri në katër fëmijë me baballarë të ndryshëm. Nocioni single mom (nënë e vetme) tashmë është një lloj rrisku edhe për familjen në kuptimin e mirëfilltë të saj. Fëmijë që rriten që në mëngjesin e herët me mosbesimin. Qoftë për një lidhje të mundshme, qoftë për një dashuri midis burrit dhe gruas. Nënës dhe një babai. Madje adoleshentë të shumtë, nuk besojnë aspak në kësi gjërash. Dhe shpesh akuzojnë për diskriminim. Kë? Cilindo të kenë përpara. Pa përjashtuar edhe vet sojin e tyre. Mjafton që tu vejë e vetja.
Me frymën e këtij mosbesimi, përballë lirisë dhe zhvillimit, edhe pse në kah të kundër madje me fanatizëm të tepruar dhe prioritet të theksuar të gjinisë mashkull, vjen dhe një masë e tërë emigantësh nga vendet që predikojnë islamin. Dhe është e çuditshme se zëri i këtyre që ankohen ndihet më shumë. Pavarsisht se nuk të flasin aspak për Allahun. Flasin vetëm për diskriminim. Ndonjëherë të kërkojnë edhe llogari. Gjykojnë sistemin e lirisë si anarshi, ekonimë si të papërshtashme, si tepër të ashpër në taksa etj. Ndërkohë kur janë tërësisht emigrantë ekonomikë. Kanë ardhur duke paguar qimet e kokës. Paragjykojnë pikërisht botën e ëndërruar. Realitetin që e prekën. Dhe nëse u kërkon të bëjnë punën, të tregojnë gishtin. Për të kujtur se duhet të jesh i kujdesshëm me ata. Mos i diskrimino sepse janë myslimanë.
Po nuk është kështu. Në fakt ata që flasin për Allahun, që e duan Allahun, fenë e tyre, janë më punëtorë, më të edukuar, më paqësorë. Madje ke dëshirë të flasësh. Nuk e njohin inferioritetin, nuk ankohen për diskriminim, madje e bekojnë këtë tokë të madhe.
Këto ditë aty kam dëgjuar edhe deklerata politikanësh, që kanë logjikuar karshi krahëve dhe partive, në lidhje me krizën ekonomike që po kalon Europa. Natyrisht duke akuzuar njëri-tjetrin. Më vjen mirë që në një farë mënyre, objekti politik, interpretimet tashmë janë të karekterit kontinent. Gjë që dëshmon se ne jemi aty, në Europë. Por përpos ekonomisë një vend ka edhe ndjesinë, kulturën se si e shikon Zotin. Si e ndërton besimin. Dhe këto nuk vinë nga qielli, as nga lindja e mesme. Por duke dëgjuar vetveten. Këtë dua t’ia theksojë edhe forumit rinor mysliman të prishtinës. Që në një farë mënyre, nuk ka kërcënuar vetëm bashkëjetësën fetare të përkryer të shqiptarëve, por edhe shtypin e lirë.
AMNESIA
By Grigor Nosi/
I would not choose to write on dark, communist, times, as long as the architects of the Red Holocaust are not yet punished. Moreover, they arrogantly run the country’s politics today. But, as I was reading an article on the life of dissident Klement Islami, the lamenting voice of a young lady from Durres came from deep inside my soul and woke me up from this mindset. She was pleading, “Doctor, will you have to amputate my leg? Please doctor, heal me! I am still young!”
It was 1977, and I was assigned to work at the General Surgery Hospital in Elbasan, Albania as a medical practitioner. The hospital was recently built, and it neighbored the Elbasan Psychiatric Hospital. A shallow ditch and a partially collapsed fence divided the two, huge, buildings. People spoke of the hospital with a secretive undertone and referred to it as a place of isolation for selected individuals, enemies of the regime. The word was out that the State Security had cherry-picked doctors to intentionally abuse the patients who were incarcerated in that Hell against their will.
“What is your name?” I asked the young lady who was uncontrollably crying in pain. In a broken voice, she somberly said, “Zana, Zana Dhroso.” “Stretch out your leg,” I told her, and I began to probe her red, swollen, and infected knee. Each time I touched it, she bit her lips, dry and split down the middle due to the various medications she was taking. “Stay strong,” I said. After I injected a local anesthesia, I opened the wound and pressed gauze onto it to drain the massive infection, which had spread all over her knee. Just as I finished cleaning the huge wound, a weak voice pleaded, “Doctor, are you going to amputate my leg? Please, do not cut it off! I am young! It’s the second time I have had abscessed wounds.” “No,” I told her. “Your leg will heal.” Her fragile, long, elegant, fingers tightened around my hands as a sign of gratitude.
The senior doctors knew what caused those huge abscessed wounds. I heard that patients brought to the hospital on court order, were injected with pine resin. The injection aimed to paralyze them and ensure they were unable to flee from the prison hospital. I had not previously received the chance to see a case up close or to treat it. I was then, deeply troubled, and I told my father Doctor Stiliano Nosi. He sadly confirmed the practice. He was also an acquaintance of Zana’s father, Doctor Dhroso. My father advised me to especially care for her, and I did. I treated her even after she was sent back to the Psychiatric Hospital.
One day on my hospital rounds, I crossed the path separating the two hospitals, and I saw Zana and her father sitting on the only bench facing the street. Doctor Dhroso, a nobleman worn down by age and agony for his daughter, addressed me in a soft, pleading voice. He showered me with blessings to show his gratitude for his daughter’s medical treatment. His eyes frequently welled up while he patted Zana’s hands that were shaking uncontrollably. Moved by the image the two, poor creatures left on me, I searched to find out why the young lady from Durres was incarcerated in a psychiatric hospital.
***
At a high school in the city of Durres, a brave act occurred that was never heard before. A female student took down the portrait of the monstrous, communist, dictator Enver Hoxha, and she threw it onto the cement floor. The picture broke into pieces in front of all students. The heroic, young, lady, forgotten by the Post-Communist era, was Zana Dhroso.
Translated from The Albanian by Hilda Xhepa
Edited by Rebekah Roberts
Aleksi Çipra me origjinë nga Arta e Çamërisë
Nga Arben LLALLA/
Kryetari i opozitës së majtës radikale greke Aleksi Çipra i cili ka shanse të fitoj zgjedhjet që do të mbahen në Greqi më 25 Janar 2015, është me origjinë nga babai çam ortodoks. Çipra është edhe nënkryetar i të majtës Evropiane.
Disa herë në mediat ekstremiste të djathta greke, Aleksi Çipras e kanë akuzuar se babai i tij ka financuar ish-kryepeshkopin e Greqisë Jeronimo Koçonit, gjatë viteve 1967-1973, i cili edhe ky kryepeshkop ishte me origjinë shqiptare. Gjatë këtyre viteve Pavlos Çipras ka financuar edhe misionet në Afrikë të kryepeshkopit të sotëm të Shqipërisë Janullatosit. Lind pyetja se çfarë i lidh këta të tre? Ata janë me origjinë shqiptare dhe Çipra dhe Anastas Janullatosi janë nga Çamëria, Arta dhe Preveza. Aleksi Çipra ka marrëdhënie të ngushta edhe me Kryepeshkopin e sotëm të Greqisë, Jeronimo Lapi (Labi) i cili është me origjinë shqiptare.
Nëna e Aleksit është nga fshati Elefteropoli të Kavallës që deri në vitin 1928 quhet Pravi. Ndërsa Babai i tij, Pavlos Çipra është nga fshati i Artës të Çamërisë.
Mbiemri ÇIPRA rrjedh nga fjala shqipe Sipër-Mbi, në dialektin çam. Konstandin Kristoforidhi në fjalorin e tij të gjuhës shqipe botuar në greqisht në Athinë më 1904, në faqe 441 shpjegon se fjala TSIPRA-është fjalë shqipe.
DILA GECAJ – SHQIPONJA E KËNGËS SHQIPTARE
Nga Sulejman MATO,Tiranë/
Në prag të Krishtlindjeve dhe Vitit të Ri, në një mbrëmje me atmosferë të veçantë mikpritëse, pata fatin të njihesha me dy këngëtare të shquara të këngës popullore, Dy vajza të thjeshta, njëra vinte nga Amerika, Dila Gecaj, poetja dhe këngëtarja e njohur e këngëve të trevës së Gjakovës, një vajzë tepër e thjeshtë dhe plot hire, me flokët të bukur e të dendur hedhur supeve, e veshur kuq e zi, siç preferojnë të vishen kur vijnë në atdhe të gjitha vajzat shqiptare që rrojnë larg, plot me mall për atdheun. Tjetra vinte nga Athina, Lindita Gjoka, këngëtarja e njohur e këngëve mirditore, një vajze e qeshur, e ndjeshme dhe miqësore, me një bishtkali të gjatë.
Përjetuam një darke të intime dhe shumë të ngrohtë miqësore, tek restoranti “Amur”, së bashku me spikeren e njohur të Radiotelevizionit shqiptar, Sivana Braçe dhe studiuesin dr. Murat Gecaj. Na bashkoi kënga popullore. Koncerti që do të jepej pas dy ditësh në qytetin e Shkodrës te dy shoqet këngëtare do të realizonin së bashku dhe një klip të ri. Këto dy këngëtare të njohura kishin kohët që korrnin duartrokitjet e diasporës shqiptare në vendet ku jetonin dhe punonin. Me këtë duet të ri, shqiponjat (Shqipëri-Kosovë) do të shndërroheshin në një shqiponje të vetme, si shqiponja e flamurit kombëtar.
***
Ato që i mbledhin shqiptarët pranë këngëve si pranë zjarreve të ndezur të vatrave shqiptare
Kush i ka njohur dhe dëgjuar këngët e tyre në festa, në dasma e në përvjetorë, mund t’ju tregojë dhe më mirë emocionet që kanë përjetuar ato kanë dalë në skenë, me veshjet e tyre karakteristike popullore.
Në kohët më të vështira të emigracionit, kane qenë këngët popullore dhe këngëtaret si Dila dhe Lindita, ato që i kanë mbledhur dhe i mbledhin shqiptarët pranë këngëve si pranë zjarreve të ndezur të vatrave shqiptare. Kam parasysh shumë koncerte të dhëna jashtë atdheut, midis emigrantëve, kur nuk reshtin duartrokitjet e përlotjet, valëvitjet e flamujve shqiptarë dhe thirrjet: “Rroftë Shqipëria!”. Në një farë mënyre, këngëtare si Dila dhe Lindita, si Merita Halili e Liri Rasha, si Eli Fara dhe Ermira Babaliu, që jetojnë jashtë atdheut, kanë qenë dhe janë ambasadoret tona të nderuara, të cilat, në çdo vend që janë gjendur janë pritur e përcjellë me ovacione dhe duartrokitje te pareshtura, dhe spektatorin e huaj e kanë lënë të mahnitur, jo vetëm me meloditë e papërsëritshme të thesarit popullor, por dhe me kostumet e jashtëzakonshme e plot ngjyra e fantazi të kostumografisë shqiptare.
Në atë mbrëmje unë ju bëra një propozim, që më pas do të më dukej pa kuptim:”Pse nuk këndoni të veshura me kostume të kohës ?“ Jo. U përgjigjen ato të dyja njëzëri. Ti nuk e kupton dot sa efekt ka kënga kur je veshur edhe me kostum popullor. Na pyet ne që i përjetojmë këto emocione të spektatorëve tanë të cilët janë të etur dhe për një fjalë shqip…” U dhashë plotësisht të drejtë, duke menduar se, atë që nuk e kanë bërë dot ambasadat tona gjatë këtyre viteve të tranzicionit, e bëjnë këto këngëtare sokolesha pa të cilat përvjetorët dhe festat tona në emigracion nuk do të kishin bukurinë dhe ndriçimin e duhur.
Dila Gecaj, një emër që të kujton menjëherë këngët popullore të trevës së Gjakovës, prej nga vjen, ku është lindur dhe rritur bashkë me këngën. Ishte fare e vogël kur nisi të dal në skenë. Debutimin e parë e ka bërë në vendlindjen e vet. Një zë i veçantë, tingëllues si ujërat e kthjellëta të Cemit, hera – herës, i trishtueshëm, si trishtimi i motiveve malësore që ajo këndon. Hera –herës zëri e saj shpërthen me nota të gëzueshme. Gjatë gjithë jetës së saj ajo ka lënë gjurmë në këngën popullore me një repertor të pasur. Nga krijimtaria e saj ne kemi disa albume, me zërin e saj dhe duete me këngëtare dhe këngëtarë të tjerë të njohur, si Arif Vladi, Parashqevi Simaku, Merita Halili e Shqipe Kastrati. Kënga për Dilën është bërë ushqim shpirtëror, për veten e vet dhe për dëgjuesin shqiptar.
Këtë e jeton e këndon në Amerikë, për spektatorin shqiptar në emigracion, por edhe për dëgjuesin e huaj. Zëri i saj melodioz me një timbër krejtësisht të veçante është bërë e njohur për shqiptarët e Shqipërisë, Kosovës, Maqedonisë dhe Amerikës.
Zëri i Dilës ka qenë një ngushëllim dhe inspirim për emigrantët e Amerikës, të cilët, edhe pse jetojnë në një vend të përparuar e të zhvilluar ekonomik, u mungon qielli i Shqipërisë.
Ajo që të bën përshtypje kur dëgjon së kënduari Dilen, është zëri i saj i hollë koloristik e paksa melankolik në harmoni me gjendjen e saj shpirtërore. Dhe trajtimi i veçantë, plot patos, i temave patriotike. Zëri i Dilës ka qenë një ngushëllim dhe inspirim për emigrantët e Amerikës, të cilët, edhe pse jetojnë në një vend të përparuar e të zhvilluar ekonomik, u mungon qielli i Shqipërisë. U mungon dashuria e njerëzve që kanë lënë në këto troje, u mungojnë rrugët e qytetit dhe të fshatrave te tyre, u mungojnë tingëllimi i bukur i fjalëve shqip, ndaj, sa dëgjon fjalët e para të këngës “Lene nanen, lene baben”, sallën e pushtojnë duartrokitjet e gjata.
Dila vjen këto ditë në Shqipëri dhe ne Kosovë, për të shkelur me këmbë tokën që e rriti, dhe të prek me zërin e saj melodioz njerëzit dhe spektatorin që i ka munguar prej sa kohësh.
Gjithë këtë iniciativë këto këngëtare e bëjnë në kondita të vështira, privatisht dhe me shpenzimet e veta, jashtë çdo përfillje nga ministritë e kulturës, duke e ditur që janë të mirëpritura nga spektatori artdashës, ato kryejnë një mision të shenjtë për shqiptarët.
Këngë të tilla patriotike, të cilat bëjnë pjesë në repertorin e Dilës, si ”Mirë se të gjeta toka mëmë”, “Krushqit për Kosovën”, “Motra e Gjergjit” etj., të kënduara mjeshtërisht nga kjo këngëtare gjakovare, përbëjnë një vlerë kombëtare. Dhe nuk janë vetëm këto dy këngëtare që kryejnë këtë mision të heshtur kulturor, janë dhjetëra këngëtarë e këngëtare të tjera të shpërndara nëpër botë, si Merita Halili, Ermira Babliu, Shqipe Kastrati, Arif Vladi, Parashqevi Simaku etj., ejt., qe, duke jetuar e punuar jashtë atdheut mbajnë të ndezur zjarrin e këngës popullore.
Shkodra përjetoi ngjarjen më të madhe artistike të vitit
Të nesërmen dy këngëtaret realizuan klipin e tyre të përbashkët. Dy dite me vonë, Teatri i Shkodrës, me këto dy këngëtare dhe të tjerë, do të përjetonte ngjarjen më të madhe artistike të vitit.
Duke i mbyllur këto shënime për Dilën dhe Linditën, dua të theksoj një gjë të rëndësishme: Janë këto këngëtare të cilat me sakrifica dhe përkushtim ruajnë dhe transmetojnë këngët burimore të vendit tonë nga brezi në brez, duke u bërë protagoniste të vlerave kombëtare në festa përkujtimore, dasma dhe përvjetorë. Spektatori i do, i vlerëson dhe kudo qe ndodhet i duartrokit i intuziazmuar. Pa këngët e tyre festat nuk do kishin as kuptimin, as dritën, as entuziazmin dhe as frymën patriotike që i rrëmben shqiptarët në raste të tilla. Duhet t’i përgëzojmë dhe t’i vlerësojmë këto dy këngëtare dhe gjithë këngëtarët e tjera që kultivojnë këngën popullore dhe për edukimin me traditat më të mira të këngës popullore që ato përçojnë tek brezat më të rinj.