Eduard Selami, 24 vite më parë ishte frymëzues i studentëve dhe themeluesi i PD-së, duke luajtur një rol të rëndësishëm në përmbysjen e diktaturës komuniste në Shqipëri që në vitet e para të demokracisë. Por ai është edhe ish-sekretari i parë i përgjithshëm i demokratëve që nga 12 dhjetori ‘90 deri më 22 mars, kohë kur PD-ja erdhi në pushtet ndërsa ai u zgjodh kryetar i saj. Pas kaq vitesh, z.Selami tregon për “Gazeta Shqiptare”, se ka vendosur të hyjë sërish në garën për postin e sekretarit të përgjithshëm, me besimin se do të fitojë. Ai ka telefonuar dy kandidatët e tjerë që hyjnë në këtë garë, Arben Ristanin dhe Enkelejd Alibeajn, ndërsa vetë thotë se kandidon për vazhdimësinë dhe vlerat e reja në PD. Eduard Selami ka vendosur të vijojë karrierën e suksesshme në PD, që nisi që në orët e para të krijimit të saj, vijoi me karrierën profesionale në SHBA dhe rikthehet sërish si i duhuri për të drejtuar postin e sekretarit të përgjithshëm. Sepse ka çfarë të ofrojë, pikërisht kontributin dhe eksperiencën e gjatë në Partinë Demokratike.
Z.Selami, si e shikoni procesin zgjedhor brenda PD-së, që nisi nga baza dhe po shkon drejt përfundimit të zgjedhjes së lidershipit të ri?
Këtë proces e konsideroj shumë të rëndësishëm, i cili nisi fill pas humbjes së zgjedhjeve të 23 qershorit. Procesi tashmë është drejt plotësimit dhe për mendimin tim e ka bërë Partinë Demokratike një forcë më të mirë, ka zgjeruar demokracinë brenda partisë, ka krijuar një hapësirë për thirrjen e elementëve të rinj, një harmonizim të vlerave dhe kontributeve brenda PD-së. Sot PD-ja ka rritje të ndjeshme të anëtarëve të saj. Janë plot 106 mijë anëtarë, me rreth 5200 seksione, 527 grup seksione në 53 degë në mbarë vendin dhe sot PD-ja është më e fortë dhe më e shëndetshme se ç’ishte më përpara. Ky proces do të vazhdojë. Ne po bëjmë një opozitë konstruktive, ballore, në interes të Shqipërisë dhe forcimit të Partisë Demokratike.
Është e vërtetë që ju do të kandidoni për sekretar të përgjithshëm?
Po, është e vërtetë. Do të kandidoj për postin e sekretarit të përgjithshëm.
Ju keni qenë sekretari i parë i përgjithshëm i PD-së në fillimet e saj, për dy vite me radhë, nga themelimi i saj më 12 dhjetor e deri në fitoren e ’92-shit. Çfarë përbën për ju rikthimi tek ky post në rrethana krejt të tjera?
Po të lëmë mënjanë anën emocionale, e cila është e paevitueshme sepse unë kam qenë sekretar i përgjithshëm që në themelimin e PD-së, është një detyrë që e shoh me shumë përgjegjësi. Në ato vite të vështira, së bashku me themeluesit e tjerë ne kemi shkuar në çdo cep të Shqipërisë, për të filluar gjithçka nga e para, duke qenë partia e parë opozitare që iu kundërvu diktaturës më të egër komuniste. Ne në një kohë shumë të shkurtër e kthyem urrejtjen që kishin shqiptarët kundër komunizmit, në shpresë për të ndërtuar një Shqipëri si gjithë Europa. Unë mendoj që PD-ja tashmë ka ndryshuar, është në një stad tjetër. Me shumë dëshirë kam pranuar që të ofroj kontributin tim, sepse gjykoj se PD-ja sot është në një proces të rëndësishëm të organizimit të saj, të bërjes së opozitës, të ruajtjes së shtetit ligjor dhe të interesave të qytetarëve tanë.
Kam dëgjuar se, në momentin e vendimit për të kandiduar për këtë post keni telefonuar dy rivalët tuaj, Ristanin dhe Alibeajn…
Po, është e vërtetë që telefonatat e para ua bëra dy kandidatëve të tjerë, për të cilët kam respekt. Kjo është një garë brenda familjes politike. Është një garë se kush e bën këtë punë më mirë dhe vendimi u takon me votim të fshehtë 278 anëtarëve të Këshillit Kombëtar.
Ju personalisht, ç’po bëni për ta pasur më të sigurt postin e sekretarit të përgjithshëm të PD-së, pasi me sa di unë, kandidatët e tjerë po lobojnë me anëtarësinë e Këshillit Kombëtar të PD-së?
Fillimisht kam biseduar dhe takuar shumicën e deputetëve, më shumë për të shkëmbyer vizionin dhe vlerat e përbashkëta që ndajmë. Ajo që mund të them është se kjo është një garë brenda familjes, është një garë që gjithkush ka të drejtë të mendojë se mund të japë kontributin e tij. Unë kam vendosur të jap kontributin tim. Mendoj që së bashku me kryetarin Basha, ky do të jetë një kombinim i mirë i historisë që unë mbart dhe gërshetimit të vlerave që e themeluan PD-në, si një forcë me orientim të qartë euroatlantik dhe përfaqësuese e vlerave të lirisë e demokracisë.
Në momentin që ju vendosët të kandidonit, kush ka qenë personi që ju telefonoi?
Kanë qenë disa, që unë dua t’i falënderoj, kanë qenë deputetë, kryetarë degësh, anëtarë të Këshillit Kombëtar dhe mjaft anëtarë të thjeshtë, që prej muajsh më kërkojnë më shumë angazhim brenda partisë.
A është zgjedhja juaj, më e mira për PD-në?
Në këtë moment besoj se po.
Pse duhet të votojnë emrin tuaj anëtarësia e Këshillit Kombëtar të PD-së?
Mendoj se unë kam një eksperiencë të gjatë në PD. Kam një profil politik të cilin demokratët e njohin. Kam një eksperiencë dhe lidhje të rëndësishme në Amerikë dhe në Perëndim, aty ku Shqipëria është duke shkuar.
Të ndalemi pak tek qeverisja e majtë; si po qeveris ajo?
Është për të ardhur keq që është një qeverisje e cila lë shumë për të dëshiruar. Për mendimin tim, rrallë ka pasur një qeverisje që për një kohë kaq të shkurtër, të thyejë shumë premtime dhe ta vendosë Shqipërinë në një pozitë të vështirë në shumë plane. Ftesës sonë për konsensus dhe dëshirës sonë për të bashkëpunuar me të për interesin kombëtar për integrimin evropian, fatkeqësisht mazhoranca iu përgjigj me thyerjen e konsensusit dhe një raprezalje në spastrime nga puna, duke shkelur ligjin. Vërejtjet e mia janë po ato që shprehen dhe në progres-raportin e BE-së; përpjekja për të zhbërë institucionet, sulmi ndaj institucioneve të pavarura, përpjekja për të rrudhur demokracinë, futja e dhunës në parlament, janë shenja serioze që më shqetësojnë mua dhe shumicën e shqiptarëve.
A e ka ndjerë zona që ju përfaqësoni, ajo e qarkut të Elbasanit, këtë keqqeverisje që ju thoni?
Po, dhe shumë më shumë se ç’paraqitet në media! Madje shumë më shumë se ç’mendoja dhe unë si opozitar! Jo larg, por dje (të premten) unë isha në një zonë të Elbasanit, në Belsh, së bashku me kryetarin Basha, ku rreth 30 mijë vetë prekeshin drejtpërdrejt nga ai premtim i dhënë gjatë fushatës elektorale, që do të rritej çmimi i blerjes së duhanit deri në 600 lekë, nga 320 që ishte më përpara. Dhe jo vetëm që nuk u rrit, por tashmë ka shkuar tek 180 lekë, ku kostoja e tyre është tek 270. Pra preken rreth 30 mijë banorë dhe familjet e tyre. Ajo që është më shqetësuese është se nuk kanë mundur të kontaktojnë as me deputetët e PS-së dhe kryetari i Bashkisë së Belshit, Asqeri Kuqja më tha se prej kohësh përpiqet pa sukses të kontaktojë me kryeministrin e vendit. Këto nuk janë praktika bashkëkohore.
Për këto arsye del në protestë PD-ja më 22 nëntor?
Protesta e 22 nëntorit, nuk është vetëm e PD-së, është e të gjithë shqiptarëve; është protestë kundër premtimeve të pambajtura, është protesta e moshapjes së vendeve të reja të punës dhe e varfërimit të përditshëm, rritjes së çmimit të energjisë elektrike, si dhe mungesës së shpresës. Prandaj iu bëj thirrje të gjithë qytetarëve që të marrin pjesë pa dallime partiake në protestë, si një formë e rëndësishme për mirëqeverisjen.
Në kushte të tilla, a po i përmbush PD-ja detyrimet e saj si opozitë?
Unë them që po. Ne po shkojmë tek qytetarët. Këto shqetësime që unë po ngre, janë hallet e përditshme të shqiptarëve, të prekur drejtpërsëdrejti nga arroganca e qeverisë. Nuk janë shqetësime të sajuara prej nesh. Ne po përcjellim problemet që kanë shqiptarët. Ajo që është për të ardhur keq është që qeveria dhe kryeministri janë larguar nga qytetarët dhe premtimet e bëra.(Kortezi:Valentina Madani-Gazeta Shqiptare)
Shërbesa myslimane në Katedralen Kombëtare në Washington
Një grup myslimanësh u ftuan të faleshin dje në Katedralen Kombëtare në Uashington me shpresën se një shërbesë islamike në një nga kishat më të njohura të Amerikës do të dërgojë një mesazh për harmoninë ndërfetare për të kundërshtuar përdorimin e fesë nga ekstremistët si justifikim për urrejtje dhe konflikte.
Thirrjet e lutjeve tingëllonin dhe shpesh dukeshin si të ishe në një xhami – gjatë shërbesës në mbajtur në pjesën veriore të katedrales.
Nën harqet gotike të Katedrales Kombëtare, pastorja Gina Campbell ftoi besimtarët duke thënë se vendi i shenjtë ishte
“… përkufizuar nga Kongresi si shtëpia e luftjeve për të gjithë njerëzit”.
Organizatorët zgjodhën këtë ambjent në mënyrë që besimtarët të kishin lindjen përballë Mekës pa parë kryqet e katedrales dhe ikona të tjera të krishtera.
Në predikimin e tij ambasadori afrikano-jugor Ebrahim Rasool tha se toleranca është një rrugë me dy drejtime.
“Ato që dëshirojmë për vete, lirinë e besimit dhe të ndërgjegjes në Shtetet e Bashkuara, duhet ta dëshirojmë për të krishterët dhe ata të besimeve të tjera në vatrat e Islamit.”
Zoti Rasool tha se shpreson që një ditë jo-muslimanët do të jenë në gjendje të luten gjithashtu në një nga xhamitë më të mëdha të botës.
“Mendoj se duhet të kthehemi tek tradita profetike myslimane në të cilën profeti, paqja qoftë mbi të, fton të krishterët në xhaminë e tij që krijoi në Medina për t’u thënë, mund të luteni këtu.”
Përveç një ndërprerje, këta muslimanë ishin në gjendje të kryenin lutjet e tyre në paqe.(VOA)
I çmenduri
Nga Bedri Çoku/
…Njerëzit e shikonin që ai dilte shpesh nga lagjja e qytetit, i vetëm, duke parë prapa, anash, përpara dhe përsëri ecte….Deri sa shkelte në farishten e njomë të fshatit, ku aroma e barit të prerë, e misrave të kalbur nëpër ugare, e tërhiqte si me magji për t’u futur, përnjëherë, mes gëmushave …
Aty, sikur e përpinte dheu…
Frymën e ndalte te një gazhdare ku lëvrinin me shumicë minjtë që brenin kokrra misri dhe çapëloheshin me njëri-tjetrin. Shtrihej aty dhe thithte me kënaqësi aromën e mykut të kalbësirave që mbizotëronte në atë vend të braktisur. Rrinte dhe priste me orë të tëra. Priste me padurim që rrugëve të pluhurosura të dëgjohej kuisja e qenve të lëshuar nga zinxhirët…Pas asaj zhurme do të lëshohej vrik nga vendi dhe do të vraponte duke shkundur e tundur krahët nga gëzimi. Kalonte shtigje, hendeqe, ferra dhe driza pa i hyrë gjemb në këmbë, pa iu përdredhur asnjë damar, pa u rrezuar asnjëherë në tokë…Ndalonte para qenve, që kacafyteshin me njëri- tjetrin për një kockë a për një buçe dhe, përnjëherë, kërkonte të zbatoheshin rregullat e vendosura nga ai vetë.
Rregulli i parë: Ata, me të parë që ai ishte aty, do të ulnin kokën e tundnin bishtin, duke i ardhur rreth e rrotull.
Rregulli i dytë: …Do të fillonin t’i lëpinin këmbët e duart e tij, nëse ato ishin të shpuara apo të rrjepura nga të bredhurit.
Rregulli i tretë:.. Ai do të shtrihej midis tyre dhe ata ishin të detyruar që të dëgjonin disa minuta leksionin e radhës.
Rregulli i katërt :.. Ai do të flinte, ndërsa ata do të bridhnin nëpër fshat për të grumbulluar ushqimin e tij. Rregulli i pestë:… Do të prisnin mëngjesin pranë tij për të mbikëqyrur ushqimet, deri sa ai të zgjohej, pa lejuar njeri apo kafshë të afrohej.
Kjo shoqëri e çuditshme me qentë e fshatit Daullas, në rrethin e Fierit, kishte kohë që i habiste fshatarët. E shihnin njeriun e panjohur, që flinte, për shtatë palë qejfe, ndanë rrugëve të fshatit, ose ndanë gëmushave mes trupave të ngridhur, por, meqë ai s’fliste, nuk ngacmonte kënd, ikte nga fshati ditën dhe kthehej natën, ekzistenca e tij për fshatarët, që merreshin me punët e hallet e tyre të përditshme, ishte kthyer në një mospërfillje, siç ndodh zakonisht pas çudisë, e cila nuk zgjatë më shumë se tri ditë. Pyetën dhe mësuan se: “Njeriu mes qenve është një i çmendur nga qyteti, njeri pa njeri, pa shtëpi, pa katandi”
Shqetësimi për kafshët e tyre që i shërbenin një të huaj, një rreckamani, që kundërmonte nga thartira dhe kërcënonin cilitdo që do të guxonte ta shqetësonte fantazmën e tyre, nuk kaloi pa reagimin e fshatarëve.
Ngjarja ndodhi fshatçe kur qentë po rrinin nën rrezet e diellit, së bashku me rreckamanin qelbës, disa djem e burra të zgjedhur në fshat, herët në mëngjes, iu afruan kopesë me hunj e zinxhirë nëpër duar, ndërkohë që i çmenduri përkëdhelte me duart e fëlliqura, miqtë e vet, pa çarë kokën për grumbullin e njerëzve të ndërkryer që afrohej për herë e më shumë. Disa i thirrën qentë në emër, i ndollën sipas zakonit, por asnjëri prej tyre nuk mori përgjigje. Madje u çuditën që përreth të çmendurit kishte aq shumë copa buke, copa mishi, djathë, lëkura qengji, lëkura dhie, mace të shqyera, minj të ngordhur, si dhe rroba të vjetra të grumbulluara nga shtëpitë, por që i çmenduri nuk i kishte prekur me dorë.
Për shkak se nga qentë asnjëri m nuk iu bind thirrjeve të të zotit, dikush hodhi një gur midis tyre. Përsëri ata nuk lëvizën. Madje as kokën s’e kthyen nga erdhi guri. “I dyti” i shqetësoi paksa qentë, por jo njeriun midis tyre. Ata skërmitën dhëmbët në drejtim të sulmuesve. U egërsuan më shumë sidomos kur fshatarët, pasi thirrën në emër çdonjëri qenin e vet, për t’i larguar me çdo kusht nga “i çmenduri” e për t’i dhënë me këtë rast një dru të mirë atij, që po i përdorte ata për të grabitur shtëpitë e tyre, filluan t’í bombardojnë me breshëri gurësh …Por ishte e pamundur. Krejt e pamundur, pasi kafshët u bënë gardh rreth FytyrëMishnjeriut, mbuluar këmbë e kokë me rrecka dhe vdekja do të ishte ajo, që mund t’ i ndante prej tij. Qe ky shkaku që fshatarët nisën luftën e vërtetë me gurë, hobe, sfurqe dhe hunj të trashë, nga të katër anët… Njeriut rrallë i takon të shohë një skenë të tillë si ajo e atij mëngjesi në fshatin Daullas të Fierit, kur qentë e armiqësuar me të zotët e shtëpisë, bëheshin copë e çikë për të ndaluar furinë e gurëve e të druve, që vërviteshin për të goditur trupin e njeriut të mbrojtur nga ata, të cilët kërcenin përpjetë, duke ulëritur nga dhimbjet e gurëve që i prisnin me gjoks, shputa e tureçka, ndërkohë që njeriu i shtrenjtë i tyre lëshonte lutje dhe klithma drejt qiellit ..Ose shante dhe mallkonte njerëzit që e sulmonin…
Dikur, një popël e madhe ra mbi shpatullën e tij dhe ai, nga dhimbja, si një hero i vërtetë, nisi të recitonte me zë të lartë :
“Po në ato llogore
ku sulmon brigada
Me pushkë, libra, kazma dhe lopata
Atje,
Me vrull e zjarr
Me ligjërime
Shko dhe lufto si dje,
O kënga ime…”
Këtë potere kaq të madhe e mori vesh i tërë fshati. Ama, jo të gjithë vajtën atje për të luftuar me qentë e tyre. Disa nga ata gjuanin me gur, shanin e mallkonin, të tjetërët shikonin të habitur betejën që bëhej përherë më e ashpër, më e egër…
“Vjershë, o vjershë, shko si bombë
Me tërbim
Shko përpara si flamur
si kushtrim…”
Thërriste “komandanti” për t’í dhënë zemër çetës së tij, që mbrohej me vetëmohim…
Zgjati ca kohë ajo luftë e pashembullt, e pabarabartë… Por kulmin e arriti kur një gur tinëzar, fluturoi mbi kokat e qenve dhe ra mbi kurrizin e pambrojtur të rreckamanit, që vazhdonte recitimet dhe bashkëbisedimin me qiellin. Në fillim u dëgjua një klithmë e hollë, si tingull klarinete, pastaj mori trajtën e një bulurime kau, e llahtarshme, sa përmbyti krejt thirrjet dhe të lehurat përreth. Ushtoi vetëm një thirrje e fuqishme nga gurmazi i “komandantit” :
– Përpara, përpara…! T’i zhdukim njerëzit e këqij…njerëzit e pafe…Kom…
Aq tha ai dhe u shemb në tokë, duke rënkuar, si kalama…Heshtje.
Qentë, që u shpërndanë të trembur, u grumbulluan përsëri rreth njeriut, i cili dergjej me rënkime që të këpusnin shpirtin…
Një pjesë e fshatarëve u larguan të kënaqur me atë që panë e dëgjuan, ndërsa të tjerët ulën kokën të penduar pse u ndodhën në atë ngjarje të shëmtuar. Me siguri që u trishtuan….
( Të paktën, kështu rrëfejnë ata që jetojnë ende )
Populli thotë një shprehje: “Një budalla hedh një gur në pus, dyzet të mençur s’e nxjerrin dot !”
Sepse, me një urdhër të organizatës së partisë, filluan menjëherë diskutimet në çdo brigadë të kooperativës, për ngjarjen e njeriut të çmendur, për qentë dhe njerëzit e fshatit. Anëtarët e partisë, me këtë rast u bënë promotorë të diskutimeve të zjarrta për të vjelë mendimin e popullit. Për të mësuar nëse dikush nga fshatarët dinte diçka për jetën e njeriut të çmendur ose për identitetin e tij të vërtetë, pa lënë pas dore thirrjet e tij “për të sulmuar të pafetë”, apo kuptimin e fjalëve të shqiptuara përgjysmë, që mund të shpjegoheshin me disa nënkuptime politike…
Porosia ishte : Nëse ndonjë nga fshatarët dinte diçka për të vërtetën e të çmendurit, le të pranohej pa dorashka se, ai kishte qenë njeri i rëndësishëm i partisë e i luftës nacionalçlirimtare, ishte katandisur në atë derexhe prandaj partia po e demaskonte si armik potencial të partisë e të pushtetit popullor, pavarësisht gjendjes mendore e fizike, në të cilën ndodhej në këto kushte …
Diskutimet në fillim qenë të tilla që, nuk i dhanë rëndësinë e duhur ngjarjes dhe personit në fjalë, pasi përpjekjet ishin për t’i banalizuar në një farë mënyre, ngjarjen dhe personin e çmendur. Nuk ndodhi kështu sepse disa nga populli, që donin të nxirrnin “kunj ” me anëtarët e partisë, qëllimisht e frynë ngjarjen me komente të ndryshme, sidomos me fjalët e të çmendurit për “të pafetë”, me gjasë ai kishte dashur të godiste ideologjinë e partisë dhe ateizmin e komunistëve….Ndërsa me fjalën…”kom…”,që s’arriti ta përfundonte, kishte dashur të thoshte : “komiteti…”…”komisari..” “komploti”….“komunistët.”…“kominterni”… “kombishti” ..”kombinati” …e tje, e tje. Kuptime që u hodhën poshtë nga shumica e anëtarëve të partisë, si të pavërteta e të pabazuara…..
Gjithsesi, nga mbledhja e stisur dolën të kënaqur të gjithë, ngase nuk u dëmtua “uniteti i popullit rreth partisë”, mbi të gjitha, nuk dolën në dritë të vërtetat për njeriun që jetonte në shoqëri me qentë e fshatit…Ai mbeti ashtu siç e dëshironte partia, i panjohur, i çmendur, i pavlerë, i parrezikshëm, siç e meritonin të gjithë të paaftët në shoqërinë komuniste, pasi, si të tillë, ata nuk ishin në gjendje të punonin e të luftonin për ndërtimin dhe mbrojtjen e socializmit ngadhënjimtarë…
* * *
… Shtrirë përtokë, ai përpiqej të ngrihej, por s’e mbanin këmbët . I dukej sikur fryma i dilte nga kurrizi aq shumë e dhimbshme dhe e madhe ishte plaga. U rrëzua përsëri në tokë. Pranë i rrinte qeni leshzi, më i bukuri ndër të gjithë qentë e fshatit, edhe pse mezi merrte frymë nga vapa e madhe. Gjuha e hollë, e kuqe i dridhej midis dhëmbëve të vegjël si sharrë, sigurisht nga etja dhe pagjumësia, sytë e zinj, midis ballit të hirtë, gati i perëndonin nën vetullat e trasha. I çmenduri u gëzua që kishte pikërisht atë aty pranë. Zgjati dorën dhe e përkëdheli. Leshziu futi gjuhën brenda dhe përdrodhi trupin, si të ishte vajzë lozonjare.
– Flladina ! – I tha ai i mallëngjyer. (U kishte vënë emra njerëzish qenve, emra shokësh, miqsh) – E pe moj, ç’na punuan besnikët e partisë? Na mbytën me gurë e fjalime të egra… Vetëm nga inati pse ne mbetëm besnikë të idealeve tona të pastra, besnikë të idealeve komuniste…u dënuam me vdekje-pushkatim, ose për të qenë përjetësisht “të çmendur”, pasi nuk pranuam rrugën e tradhtisë, siç dëshironte Mugosha e Meladini… Unë ju mbështeta fuqimisht, atëherë, në Berat, kur godita drejtimin e partisë…ngaqë e dija ku po shkonim me vijën terroriste e antikombëtare, se si do të katandiseshim po të vazhdonim strategjinë e përpiluar nga udhëheqja serbe, ja, mu kështu siç jemi sot… të cilin ata e arritën …Eh, sa e zgjuar, dhe e trime ke qenë ti, moj Flladina!…Ua thashë sy për sy, atëherë, në Berat delegatëve se : “Partinë dhe Ushtrinë nacionalçlirimtare e kishim shndërruar në bandë hajdutësh dhe kriminelësh…”. A të kujtohet ?…Apo nuk e thashë kështu ? … Por ti, ama, bëre krim të pafalshëm që vrave prapa shpine Mustafa Gjinishin, burrin e mençur e të kulturuar që kishte udhëheqja e jonë… Oh, sa më dhëmbë plaga!…Më ndihmo, të lutem të ngrihem!…Hajde, shtrëngomë!… Gjinishin tonë, moj, patriotin dhe largpamësin, që organizoi mbledhjes historike të Mukjes… Trimin, moj, që në Labinot ia plasi në fytyrë Enver Hoxhës, kur deklaroi se : “Kush ta ka dhënë ty të drejtën, mor maskara, të caktosh kufijtë e Shqipërisë, për të cilët kem pesë vjet që po luftojmë për t’i rimarrë… Shtabi i luftës nacional-çlirimtare nuk do të njohë kufijtë e vitit 1939, siç dëshiron ti dhe këshilltarë serb, por të Shqipërisë Etnike ”… Apo nuk ia thashë kështu ? …
“Flladina” afroi kokën pranë fytyrës së tij dhe e lëpiu në faqe.
– Siç vranë Gjinishin pabesisht, agjentët e Titos vranë edhe Nako Spiron, me gjasë sikur ai kishte vrarë veten …Unë bëra një poezi, atëherë, për Nakon, një elegji të bukur…E kam dashur shumë atë djalë….Ishte për t’u dashur…E donte Shqipërinë…pa diktatin e serbëve. I vetmi që m’i vlerësonte poezitë e mia. “ Janë me taban kombëtarë”, më thoshte… Ka mundësi të mos i kesh lexuar poezitë e mia. I botova me emër tjetër, Lame Kodra…Kështu njihem edhe në librat e shkollës. Tani s’jam më nëpër librat shkollor … se gjërat nuk shkojnë më sipas interesit të këtyre që bëjnë historinë. Ty si të varrosën, me fëmijën e vogël në bark apo linde njëherë, pastaj të pushkatuan?…Kishte të drejtë Shote Galica kur thoshte se “plumbi me plumb del”…Ju thashë, atëherë, në Berat, por s’më dëgjuat … Duhet të ishim bashkuar të gjithë një zëri për të dënuar praktikat kriminale që u përdorën gjate luftës, kundra nacionalisteve, dhe partizanëve tanë që u pushkatuan me pa të drejtë, vetëm pse mendonin për një Shqipëri Etnike… Vërtet ishim komunistë, por jo antishqiptarë…Vërtet ishim miq me jugosllavët, por kurrë për të realizuar qëllimet e tyre shoviniste dhe antishqiptare…Lëre, lëre Flladina, e djallosëm qyshse “prishëm Mukjen” , u bëmë shërbëtorë të këqij të kombit tonë… Na i hodhën serbët…E ndërtuan partinë dhe luftën nacionalçlirimtare, siç deshën ata…Vranë me të pabesë njerëzit tanë më të mirë… komunistët që e donin Shqipërinë të lirë e demokratike, vranë me dorën tonë intelektualët e shquar kosovarë për të pasur dorë të lirë për Kosovën…Jo se ne jemi të pafajshëm, por të paktën e kundërshtuam politikën e mbrapsht të vartësisë, servilizmit dhe interesave antikombëtare… Për ty dhe burrin tënd, ç’është e vërteta, s’é kuptoj pse u erdhi radha për t’u dënuar me pushkatim? S’më kujtohet nëse keni qenë ndonjëherë kundra politikave jugosllave !… Apo nuk ju donte udhëheqja e Tiranës ?
Ai fliste me ndërprerje nga dhimbjet e plagës në shpinë, ndërkohë që qeni leshzi me një tufë leckash të kapura me dhëmbë, përpiqej ta tërhiqte me forcë trupin e tij. Ai bërtiste:
– Jo, jo ! Më lëndove…katile ! Lëshomë !..Oh, sa më dhëmbë plaga !…E di, të njoh… je e pamëshirshme !…Oh, sa ma ngule thikën !
E goditi me pëllëmbë në fytyrë.
Por qeni i nevrikosur, nguli thonjtë në tokë dhe e tërhoqi zvarrë….
– Ik, të them moj…Lëshomë ! E shitur…ik ! Lemë të vdes rehat…
Ata u kacafyten një copë herë me duar e thonj, deri sa kafsha e çoi të plagosurin nën hijen e një fiku të stërmadh. E la aty dhe iku. Ai dridhej dhe rënkonte nga dhimbjet. Pas pak mbylli sytë dhe u përhumb në një gjumë letargjik…
E kuptoi se gjendej i zhytur në rrecka të fëlliqura, gjithë baltë e lëtyrë gjellësh të jargavitura, kur erdhi ne vete dhe u tmerrua… por edhe u çudit pse afër tani rrinte qeni kokëmadh, me sytë që i llamburitnin nga egërsia. E njohu.
– Eh, mo, Koçi…puna jote aferim ! – I tha – Na ndrite ti si proletar i vërtetë !… Ta them unë pse të pushkatuan…Mos qesh, o derëbardhë ? Nuk e kupton pse e hëngre plumbin ? ? Po s’e pate kuptuar, mësoje, o lumëzi! Ndodhi, ngaqë serbët të donin të parë ty për të drejtuar Shqipërinë, si ortodoks i thjeshtë e i pastër që ishe. Kurse grekët futën në thes Enverin… Lufta midis Asfalisë dhe UDB-së për ju të dy qe e tmerrshme. Fitoi Asfalia. Po të fitonte UDB-ja, do ta hante Enveri…Epo, kështu ndodh kur shikon vetëm bythën tënde dhe punon për hesapin e të tjerëve, kundra interesave të popullit tënd… Po “shkodrani”, mo, ai, katoliku, ku është. pse nuk ndodhet me ju?..E ke takuar Tukun, mo?….Atë komunistin e ndershëm që e urrente luftën e klasave… Thoshte me bindje se komunistët shqiptar luftuam për të dëbuar fashistët dhe nazistët dhe jo për të vrarë e burgosur shqiptarët … Në luftë, kur përplasen dy vezë, njëra thyhet, apo jo? S’ka më arsye të vriten njerëz pse nuk pëlqejnë regjimin politikë pas luftës… E kam dashur shumë shkodranin se ishte njeri i drejtë.E shtruan qëllimisht, në spital, për ta mbytur, xhahilët, me kollaj … Po “Bedriu, mo,… “… i vogël si flori”, thoshte kënga partizane për të?…. Është çmendur edhe ai si unë …Eh, sa pishman u bë ai njeri… Në fund të fundit mirë t’i bënetë… Bëri budallallëk… Ç’ishte Enveri mo, para tij? Një birbo, ja ç’ishte !….Ai s’duhet ta linte birbon e mëhallës të bënej aq i madh….E njihte me rrënjë e dhëmballë …
Mirëpo, nuk vazhdoi dot më se u mek. Siç duket, ngaqë foli shumë e fuqi s’kishte. Shkuma e bardhë i doli, ufa – ufa, nga goja. U mavijos në fytyrë… “Koçi Xoxe ” filloi ta lëpinte në faqe, në ballë e në gushë… që ta sillte në vete. Por ai u vithis përsëri në humbëtirën e lëngatës dhe të urisë, që po ia gërryente zorrët e boshatisura…
***
Pas debateve nëpër brigadat e kooperativës, kureshtarë për të parë kur ai të jepte shpirt, njerëzit erdhën përsëri aty ku ndodhej i çmenduri. Disa të rinj e të reja u lemerisën kur e panë duke dhënë shpirt, kurse të moshuarit, sipas traditës, u përkulën mbi të me keqardhje, për t’ia shtrirë këmbët e krahët…I pastruan buzët, fytyrën, ndërsa nën kokë i vendosën diçka të butë që të mos vuante….Erdhën edhe disa plaka, gra, nuse të reja…Me të parë atë duke vdekur, filluan me të qara… Gjynah!.. Po vdiste një njeri….
Por papritur dikush thirri nga turma :
– Largohuni!.. Ikni! Nuk u takon juve të kujdeseni për atë njeri që nuk e meriton…Ndryshe, do të ishte midis nesh, do të punonte e jetonte me ne, si revolucionarë… Hajt, shporruni!
U larguan të gjithë dhe e lanë përsëri vetëm njeriun, që vazhdonte të lëngonte dhimbshëm nga plagët e trupit e të shpirtit…
Kaluan ditë, muaj … Kaloi dhe viti, që i çmenduri në shoqëri me qentë të bëhej si njeriu i fshatit. Askush nuk e përmendte më ngjarjen e dikurshme, kur qentë e fshatit luftuan me të zotët e tyre për ta mbrojtur atë… Edhe policia, pasi e kishte këqyr dy-tri herë shoqërinë e tyre, madje ishte argëtuar një copë herë me ta, plotësoi një procesverbal, sigurisht sipas ligjeve të shtetit, për gjendjen e njeriut të papërgjegjshme, i përcaktuar, sipas tyre, “i padëmshme për shoqërinë në përgjithësi, veçanërisht për popullatën e zonës, ndaj lihet i lirë në ekzistencën e tij”…
Ishte krijuar bindja për të gjithë se, po të mbeste i çmenduri një kohë të gjatë në një vend, shtrirë, pa lëvizur muaj të tërë, mes miqve të tij, me siguri që eshtrat do t’i treteshin së bashku me grumbullin e kockave të qenve, që e donin aq shumë.
Nga vinte dhe kush ishte ky njeri para se të çmendej, askush nuk e mori vesh…
Kur kthehej ai në qytet, në shtëpinë e tij, gruaja me të zeza, që pastronte dhe kujdesej për të, largohej pa hyrë ai në banjë. Pasi lahej, ndërrohej dhe mjekonte plagët e qelbëzuara, ai ulej në tavolinën e pastër, mbushur me gjellë të ngrohta e fruta të freskëta…Pastaj shtrihej në krevatin me çarçafë të bardhë e të hekurosur dhe flinte deri sa trupi i tij ndjehej përsëri në gjendje për të përballuar peripecitë e një dite tjetër në shoqëri me ish – bashkëluftëtarët e tij të një fati…
FUND 1978.
Mustafa e Haradinaj para kompromisit të madh
Posti i kryeministrit vazhdon të cenoj unitetin dhe vazhdimin e marrëveshjes për koalicionin e gjerë të partive të bllokut pas zgjedhor. Ky koalicion i krijuar më 10 qershor, fillimisht nga Lidhja Demokratike e Kosovës, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës dhe Nisma, të cilit më pas iu bashkua edhe Vetëvendosje, kishte si synim formimin e institucioneve të reja qeverisëse duke e shtyrë Partinë Demokratike të Kosovës në opozitë.
Mirëpo, marrëveshja e këtij koalicioni, sipas analistit Artan Muhaxhiri, i kishte edhe dy gabime strategjike. Aty liderët politik ishin marrë vesh që LDK të merrte postin e kryetarit të Kuvendit, kurse AAK atë të kryeministrit.
Por, me vendimin e Gjykatës Kushtetuese, posti i kryetarit të Kuvendit i takon PDK-së, si parti fituese e zgjedhjeve, kështu që nga pazari i ndarjes së pozitave tani ka mbetur vetëm posti i kryeministrit, të cilin po e synojnë njëkohësisht LDK-ja dhe AAK-ja.
Ky bllok tani duhet ta sqaroj përfundimisht se cili është kandidati i tyre për kryeministër – Ramush Haradinaj apo Isa Mustafa.
Nisur nga kjo situatë e krijuar, Artan Muhaxhiri e sheh si mjaftë të vështirë ruajtjen e unitetit të këtij koalicioni, nëse pretendimet për udhëheqjen e qeverisë mbeten të hapura nga dy partitë partnere të koalicionit pas zgjedhor.
“Është shumë e vështirë që blloku t’u mbijeton ndryshimeve të mëdha sa i përket postit të kryeministrit. Bazuar në qëndrimet e zyrtarëve të LDK-së dhe AAK-së, mund të ketë një gjendje në të cilën, qoftë Isa Mustafa apo Ramush Haradinaj duhet të vijnë para kompromisit shumë të madh dhe njëri të heq dorë nga ky post”, ka vlerësuar Muhaxhiri.
Pas takimit të fundit që zhvilloi blloku LDK, AAK, Nisma dhe Vetëvendosje, kryetari i AAK-së, Ramush Haradinaj u ka thënë mediave se ai mbetet i nominuari i koalicionit për kryeministrit. Sipas tij, LDK tani është dëmtuar me humbjen e pozitës së kryetarit të Kuvendit, por kjo nuk nënkupton që AAK duhet të lëshoj postin e kryeministrit.
“Nuk kemi biseduar deri në atë shkallë që të ndërrohemi njëri me tjetrin. Unë mendoj se marrëveshja e 10 qershorit e ka shpjeguar se ne ka bazohet, pra kam kërkuar që të vazhdojmë me këtë marrëveshje”, ka thënë Haradinaj.
Luhatja eventuale e unitetit të bllokut pas zgjedhor do ta vinte në funksion menjëherë Partinë Demokratike të Kosovës. Analisti Artan Muhaxhiri vlerëson se në rast të thyerjes së bllokut pas zgjedhor, atëherë rolin e vet në formimit të institucioneve do ta merrte edhe PDK-ja.
“Këtu një rol të rëndësishëm mund të ketë edhe bashkësia ndërkombëtare e cila është e interesuar që Kosova të ketë një qeveri stabile dhe nuk do të lejon që të bëhen eksperimente. Pra, nëse blloku mund ta bind bashkësinë ndërkombëtare, por edhe qytetarët e Kosovës se mund të krijoj qeveri stabile, atëherë do ta krijoj, por nëse jo atëherë rruga i hapet PDK-së për një përfshirje eventuale”, ka thënë Muhaxhiri.
Sidoqoftë, tash për tash, blloku i partive LDK, AAK, Nisma dhe Vetëvendosje ka paralajmëruar mbajtjen e një takimi tjetër nga fillimi i javës së ardhshme. Ramush Haradinaj ka shprehur bindjen e tij se koalicioni do të mbijetoj dhe ecë përpara drejt formimit të qeverisë.
“Të gjithë brenda nesh nëpër subjekte politike kanë ide që dallojnë prej njëri tjetrit. Deri më tani i kemi përballuar me sukses dhe besoj që e kalojmë edhe është shumë reale që e kalojmë edhe këtë”, ka deklaruar Haradinaj.
Formimi i institucioneve pas zgjedhjeve të parakohshme parlamentare të 8 qershorit po zvarritet shumë dhe se këtë konstatim e kanë dhënë presidentja e Kosovës Atifete Jahjaga dhe përfaqësues ndërkombëtar.
Pritjet janë që të paktën deri në dhjetor, Kuvendi të konstituohet dhe të procedoj tutje me miratimin e buxhetit të vitit 2015, pasi që në mungesë që buxhetit të miratuar, është paralajmëruar se vendin do ta përfshinte një krizë e rëndë financiare e buxhetore.(Kortezi:Zijadin Gashi)
Presidenti Obama: Kombet e vogla të mos frikësohen nga të mëdhatë
Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Barack Obama, ka thënë se siguria në Azi nuk duhet të bazohet në frikësimin e shteteve të vogla nga ato të mëdhatë.
Obama u ka thënë studentëve në Brizbën të Australisë, ku po merr pjesë në samitin e vendeve më të industrializuara G20, se siguria në rajon duhet të varet nga aleancat reciproke.
Ai po ashtu ka thënë se “nuk ka asnjë dyshim” në përkushtimin e tij ndaj aleatëve të Azi-Paqësorit, duke iu refereuar përpjekjeve amerikane për të forcuar lidhjet strategjike me këtë rajon.
Obama i ka kushtuar një pjesë të fjalimit krizës në Ukrainë. Ai ka thënë se Shtetet e Bashkuara kundërshtojnë agresionin e Rusisë kundër Ukrainës, i cili është kërcënim edhe për botën.
Ai ka thënë se kërcënimi rus është dëshmuar me hedhjen poshtë të një aeroplani malajzian të pasagjerëve, më 17 korrik. Aeroplani është goditur me raketa nga një territor në pjesën lindore të Ukrainës, i cili kontrollohet nga separatistët pro-rusë.
Të 298 njerëzit në bord, në mesin e tyre 38 shtetas të Australisë, kanë humbur jetën.
“Si aleate dhe mike e juaja, Amerika ndan pikëllimin e këtyre familjeve australiane. Ne ndajmë edhe vendosmërinë e vendit tuaj për drejtësi dhe llogaridhënie”, ka thënë Obama.
Presidenti amerikan është zotuar para studentëve se vendi i tij do të ndihmojë në adresimin e të gjitha sfidave që kërcënojnë botën.
“Si super-fuqia e vetme në botë, Shtetet e Bashkuara kanë përgjegjësi të veçanta. Ne jemi duke udhëhequr komunitetin ndërkombëtar në luftë kundër grupit terrorist të Shtetit Islamik. Ne jemi duke udhëhequr trajtimin e Ebolës në Afrikën perëndimore dhe jemi duke kundërshtuar agresionin rus në Ukrainë”, është shprehur Obama.
Roli i Rusisë në konfliktin në Ukrainë është duke zënë vend të rëndësishëm edhe në samitin dy ditor të G20-ës – që ka nisur sot – edhe pse nuk ka qenë në agjendën formale të tij.
Ka qenë e paraparë që liderët e G20-ës të përqendrohen më shumë në nxitjen e rritjes ekonomike. Por, presidenti i Këshillit Evropian, Herman Van Rompuy, ka thënë se Moska ka dërguar trupa dhe armatim të rëndë në lindje të Ukrainës. Ai ka kërcënuar me aksione të mëtejshme ndëshkuese, nëse Rusia nuk ndalon këtë praktikë dhe nuk i tërheq të gjitha asetet ushtarake nga Ukraina.
Duke folur në Brizbën, Rompuy ka thënë se ministrat e jashtëm të Bashkimit Evropian do të mblidhen më 17 nëntor për të shqyrtuar hapat e mëtejshëm kundër Rusisë. Moska tashmë po përballet me sanksione nga BE-ja dhe Shtetet e Bashkuara për shkak të aneksimit të Krimesë dhe ndihmës që u jep separatistëve pro-rusë në lindje.
Samiti i G20-ës është duke u zhvilluar nën masa të rrepta të sigurisë, me rreth 6,000 policë të vendosur në rrugë. Njëzeteshtatë grupeve të ndryshme u është dhënë leja për të protestuar në zona të caktuara.
Qeveria e Australisë është duke u përballur me kritika për shkak të poltikave të saj për klimën.
Përgatiti: Valona Tela