Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

13 TETOR 1943: ALEATËT BOMBARDOJNË TIRANËN…

by

Në 70 vjetorin e përmbytjes komuniste…/
Ne Foto: Avionët bombardues të Aleatëve: 13 Tetor 1943, mbi Tiranë/
Nga Fritz RADOVANI/
503 qytetarë Shqiptarë të vramë në orën 13:13’…me lugë në gojë, dhe asnjë ushtar gjerman! Viti 1943, data 13, ora 13.13’, aeroplanët britanikë qëndruen 13 min., mbi qiellin e Tiranës… Vetëm bombe binin e plasnin nder shtëpijat tona…
E PSE ? ! – Me porosi të kujt u krye ai bombardim mbi qytetarët e thjeshtë? Një detyrë “humane” e plotësueme me paramendim të plotë! E mira e kujt ishin këta varre e shkatërrime masive me mija të vramë të qytetarëve Shqiptarë, të pasueme në Prizren 28-29 Qershor 1944, Pejë 13 Gusht 1944, Mitrovicë 1 e 2 Shtator 1944, me bombardime nga të njëjtët aeroplanë “aleatë” britanikë? Askush nuk e ndjeu veten fajtor!
E PSE ? – Askush nuk foli per këte krim të shemtuem tash 71 vjetë!..
Duhej terrorizue Kryeqyteti i Shqipnisë antikomuniste e antisllave, Tirana!
Anglo – amerikanët, “aleatët” e diktatorit Stalin, vrasin pamëshirë Shqiptarët antishovenistë sllavë, se mbas vitit 1941 pothuej të gjitha Trojet tona Shqiptare, u kishin dalë doret komshijëve barbar shekullor. Duheshin shkelë nga thundrat sllavokomuniste e bolshevike, “aleatë” të kriminelit Stalin. Kjo tragjedi e pashembullt në histori ndaj një Populli rreth 2 miljon banorë, u konsiderue madje edhe me termin “çlirim”, ndonse në të vertetë ata “aleatë” ishin që po na çonin në grykë të vorrit, me luftën civile që kishin organizue në Shqipninë e Jugut me partizanët “trima” të Enver Hoxhës, veglat e shituna dhe tradhëtare tek sllavokomunistët jugosllavë të “druzhe” Titos.
Me 29 Nandor 1944, gjermanët e fundit ikin nga Shkodra dhe Shqipnia pushtohet nga komunistët terroristë, zbatuesit besnikë të qeverisjes së shovenistëve jugosllavë… Një nga krimet ma të shemtueme të Historisë së turpëshme të Luftës së Dytë Botnore. Asht i pari Shtet në Europë, Shqipnia, që pushtohet nga tradhëtarët e shitun tek sllavët… per mos me fitue kurrë Lirinë, per të cilën gënjenin e mashtronin Shqiptarët “aleatët” e Stalinit. Paralitiku Rusvelt, ulun brij Stalinit në Jalta, zgerdhihej kur miljona njerëz të Europës Lindore po robnoheshin nga një diktaturë tjeter edhe ma barbare, shfarosëse dhe shkombtarizuese, nga diktatura sovjetike staliniste!
E PSE ? – Shqipnia kishte edhe një Flamur të Gjergj Kastriotit! Duhej shue ky Shtet që per 25 vjetë u ba mburojë e Europës Perëndimore… Duhej fshij nga harta…
E aq asht e vertetë kjo, sa kur u bisedue në Jalta per Ballkanin, As Rusvelti, as Stalini e as Çërçilli, “nuk e dinin” se po firmonin pushtimin e Shqipnisë nga jugosllavët e Titos, dhe se Shqipnia, nuk do të njihej kurrë si shtet Europjan! E kush prej tyne e zuni me gojë Emnin e nderuem Shqipni?! – Asnjeni! As “këshilltarët” anglezë të Enverit!
E PSE ? – Pa kalue as dy muej nga dita e zezë e kësaj robnije të re, në fillimin e Janarit 1945, mu në Kelmendin e robnuem tē Dedë Gjo’ Lulit, tue i shkue tinzash mbas shpine krimineli Mehmet Shehu, si zakonisht shkonin partizanët “trima”, bashkë me rrebelat jugosllavë të Titos, rrethuen Trimin e Atyne Maleve Prekë Calin, tradhëtisht e prenë në besë…dhe vranë mbi 118 Burra të Malësisë, tue i tretë nder prroje e prroska të gjithë trupat e tyne, i plaçkitën kullat e bagëtitë dhe ua dogjën edhe magjet e bukës…
Me 13 Tetor 1943 mbetëm pa prindë! E kur “hyne këta”…siç thonte Populli, një valë e re vrasjesh filloi në Shkoder… Mbas Don Lazer Shantojës në Tiranë, vritet edhe Don Ndre Zadeja! Vetem në shtëpinë time u arrestuen dy dajat Paulini e Mikel Pjeter Prennushi, dhe na u shtetizue edhe shtëpia. Tre jetimë pa Babë, nuk kishim asnjë burim jetese. Në vitin 1946, në shkurt vdiq edhe gjyshi Pjeter Prennushi. Në nandor u arrestue edhe At Mati Prennushi, axha i Nanës sime, i cili u pushkatue me 11 Mars 1948, në Zallin e Kirit. Në vitin 1947 arrestohet në Tiranë Imzot Vinçenc Prennushi, kushrini i Nanës… Po në vitin 1948 arrestohet edhe vllau i Nanës, Don Kolec Prennushi…e kur vazhdonin mbi trupin e Tij torturat, vdes në Mars të 1949 Imz. Vinçenci, në burgun e Durrësit… E pa kalue një vit, në maji 1950 arrestohet vllau im Alfonsi, kur ishte maturant në gjimnazin e Shkodres. Ndersa në korrik të 1950, vdes nga torturat e katilëve të sigurimit të shtetit edhe kleriku i fundit i Atij fisi Don Kolec Prennushi…Daja im. Nana ime shkonte e vinte me sofratasa në dorë nga një derë burgu në tjetrën, e shpesh, ngjante që nga frika se mos i thonë: “Shko se e ke trupin e Tij…tue u qelbë në Zallin e Kirit…” na çonte né, me marrë strajcat e teshave të mbushuna me morra e danga gjaku nga plagët e torturave…
Po sa familje në gjithë Shkodrën ishin nën terror e frikë si né?
E PSE ? – Se Shkodra Martire duhej të errej në darkë tue ua shperthye dyertë e shtëpijave agjentët e sigurimit… dhe, tue ua vue prangat Shkodranëve antikomunistë…
Ndërsa, në mengjes heret, në orën 4 e deri në 5 pa dalë endè drita, né duhet të zgjoheshim nga krizmat e automatikëve që shprazeshin mbi gjokset e Atyne Atdhetarëve që dhane jeten e vet, vetëm pse deshtën një Shqipni të Lirë e Demokratike Europjane!
Na bombarduen, na vranë… na robnuen, na sollën pushtimin komunist, hapën edhe 26 hetuesi e burgje, i mbushën me Shkodranë e Burra të Maleve e fushave të Veriut, i torturuen dhe i shpërftyruen, i detyruen me firmue procese fallso, i shkatrruen familjet dhe trojet e Tyne, i masakruen nder kampe pune e shfarosje, ua interrnuen edhe njerzit e shtëpisë nder këneta e male pa streh mbi kokë… Plot 47 vjetë robni e terror…
E PSE ? – Urdhnat e kujt u zbatuen atëherë gjatë luftës me krye ata krime?
Pllake fallco e vendosun në Tiranë në 2003 !
Në vitin 2003 për të fsheh prap ato krime, në kryqzmin e rrugëve tek Ministria e Arsimit u vendos një pllakë mermeri sa e pavërtetë po aq fyese mbi të cilën shkruhet: “Mirënjohje të veçantë qytetarëve të Tiranës, që më 13 tetor 1943 humbën jetën në luftën për fitoren mbi fashizmin. – Nga qytetarët e Tiranës në 60 vjetorin e rënies”.
E PSE ? – Sepse vazhdon mashtrimi dhe mosdënimi i krimeve komuniste!
E mbasi nuk mbeti asgja veç kujtimit të Atyne Atdhetarëve që shumica nuk kanë as varre dhe asnjë Shenjë tek koka… Nga komunizmi në Shqipni…
Mësuem se: Terrorin mbi Popullin Shqiptar e filluen me 13 Tetor 1943 “Aleatët”!

Melbourne, Tetor 2014.

-O UDHËTAR, NGA SHKON UDHA PËR NË MANASTRIN :“LINDJA E SHËN MËRISË” TË ARDENICËS?

by

NGA GËZIM LLOJDIA*/
1.Këtë verë shkova në Ardenicë.Mbi një pllajë dominuese rreth 240 m lartësi deti, syri të kap në distancë nga autostrada Lushnjë –Fier, antenat e kompanive celulare që operojnë në këtë vend dhe disa objekte. Udhën e premë tek lokali , nga autostrada u mërguam për të ecur nëpër një udhë gjithë gropa zifti për të prekur afër muzgut fshatin e njohur të Kolonjës. Kolonja, administrohet nga Lushnja.Dhe gjithë kohës edhe në regjimin e shkuar, nga Lushnja është administruar.
-O udhëtar nga shkon udha për në manastirin “Lindja e Shën Mërisë” të Ardenicës?
-Drejt dhe përpara.
Kodra ku gjendet prej shekujsh ,kjo ngrehinë kulti fetar (manastiri) ka një udhë të ngushtë plot kthesa me një pjerrësi të madhe. Manastiri i Ardenicës në fakt ,ai në gjuhën fetare quhet :”Lindja e Shën Mërisë”, numërohet ndër objektet e kultit më të hershme të Myzeqesë kur ka nisur ky mendim lidhja është bërë me pozicionimin të kapelës së Shën Triadhës, mund te jetë ndërtuar përmbi themele tempujsh paganë kushtuar perëndive pagane, që adhuroheshin aso kohe në të gjithë lëmshin e dheut tonë. Ky manastir u bë i njohur nga një film shqiptar i cili për hir të Zotit , për kohën kur u shfaq njohu shikues. Unë në vetvete,besoj se diçka tjetër duhet të ketë ndikuar. Bioenergjia e ish-klerikëve ,për të mos harruar harresën,pra për të sjellë në mendje të besimtarëve,ngrehinën ku dikur kryheshin rituale fetare. Kujtojmë këtu rezistencën e peshkopit të Apolonisë Irenei në mbrojte të këtij objekti. Filmi kishte një titull gati të çuditshëm:”Kur zbardhi një ditë”. Filmi është prodhuar në vitin 1971 sipas producentëve të tij. Filmi i radhitur në tre pjesë: Armët, Ura, Meçua.
Skenari : Anastas Kondo,Ksenofon Dilo, Piro Milkani.Regjia : Piro Milkani.
Operator:Petraq Lubonja.Muzika:FeimIbrahimi.Prodhuar nga kinostudio :”Shqipëria e re”.Pjesa e manastirit e cila pothuajse i përket tërësisht këtij vendi është pjesa e tretë e titulluar : “Meçua”. Në këtë pjesë interpretojën aktorët shqiptarë.
Timo Flloko……Mecoja
Gjyzepina Kosturi……Shërbyesja e Manastirit
Kristaq Mitro……Partizani
Diana Panariti……Infermiere partizane
Piro Eshi……Partizan i plagosur
Kleopatra Skarco-Dokle……Mësuesja e partizaneve
Si është përmbajtje e kësaj pjese: Ish bariu Meco bashkë me partizanët janë të rrethuar në Manastirin e Fshatit. Mecoja shpëton jetën e shokëve të tij të plagosur. Filmi i cili shfaqej gjithë kohën në regjimin e shkuar e bëri të njohur ngrehinën e kultit e gjendur atje tej në një cep të kodrës, në jug të fushës së madhe dhe të pambarimtë të Myzeqesë. Kur udhëtonim në fund të viteve ‘80 me tren drejt jugut ,syri të rrokte kodrën ndërsa vendalinjtë edhe ata studentë shpreheshin të gatshëm për të mërguar me ne drejt kodrës ku gjendej objekti i kultit i mbyllur,por që kishte pasur një xhirim në celuloid . Objekti i kultit ishte i mbyllur për ritualet fetare, qysh nga dimri i vitit ’67 ,besimtarët në mënyrë të fshehtë gjenin kohë për të parë objektin e adhurimit. Peshkopi i Apolonisë Irene Banushi nga Shkodra thonë se e ka shpëtuar nga turmat që rendin ta shkrumbëzonin vendin e shenjtë. Peshkopi u tregoi turmave se aty ishte martuar Gjergji dhe Donika. Aty u internuan thotë një gazetar në shkrimin e tij Kryepeshkopi Kristofor Kisi si dhe Peshkopi i Irene.

2.Manastiret në vetvete ruajnë një hije misteri. Kjo ka joshur kineastët, që të gjurmojnë këto vende mistike për ti bërë pjesë e prodhimit të tyre artistik. Ftohtësinë e manastireve e përshkruajnë edhe poetët,shkrimtarët mjaftë të njohur me veprat e tyre artistike. Pas xhirimeve të filmit të parë ,pra viti 1971,aty nga viti ‘99 janë parë në udhën, që të shpie drejt manastirit,një udhë e pashtruar dy bukuroshe dhe një grup i madh xhirimi. Vath Koreshi, kishte gatitur një skenar për një prodhim tjetër artistik i cili do të ngërthente sërish objektet e manastirit në majë të kodrës 240 m të Ardenicës
”Porta Eva” ishte titulluar filmi ndërsa regjia i përkiste regjisorit Alber Minga.Kur u shfaq në titra prodhimi përmbante këto të dhëna identifikuese:”Porta Eva është një film shqiptarë i prodhuar në Shqipëri në vitin 2000. Regjia: Albert Minga, Skenari: Vath Koreshi, Pavel Finn, Producent: RTVSH B@G Filmproduction Studio 12A . Muzika: Mark Minkov. Aktorët dhe rolet e tyre në këtë film janë: Neritan Liçaj. Irina Nizina….Inxhi. Vangjel Toçe….Pirati Magdalena Ëójcik…..Lena.Ndriçim Xhepa……Davidi. Përmbajtja:”Porta Eva” ose tragjedia e trafikut të mishit të bardhë përmbledh në 88 minutat e filmit fatin e dy vajzave të reja Lindës dhe Inxhit të cilat të joshura nga ëndrra mashtruese për lumturinë përfundojnë në fund të detit.
Porta Eva “xhiroi një pjesë të tij në ambientet e brendshme të manastirit të”Ardenicës.
4 vjet më vonë, Arti i Popullit Albert Verria ngarkuar me plaçka dhe mjete xhirimi ,një mëngjes troket në dyert e manastirit. Në kostelacionin e yjeve të kinematografisë shqiptare A.Verria mbetet i pavdekshëm ashtu sikurse ardhja e tij. U shfaq si vegim boreal tek spektatorët e filmit shqiptar ,por ende e pazbuluar mbetet ,energjia nga ku buron gjithë ky potencial artistik e letrar.”Vdekja e një njeriu nuk është një fund,por një stacion i thjesht ndërmjetës në një varg të pandërprerë e rilindesh, thotë Buda.I nisur nga ky postulat i udhëheqësit shpirtëror të Budizmit ,artisti A.Vërria ka gjesdisur nëpër udhëkryqe plot mistere të cilat shënojnë çastet jetësore të njeriut,ardhja në “jetë,përpëlitja e syve përpara dritës është befasisht,çmendurisht një rajvizim ngjyrash endje në kastelacion tokësor,sikurse ikja pra mërgimi i njeriut,nëpër qiejt e Zotit tonë . Mbetet i çuditshëm jo vetën kërkimi i autorit rreth këtyre mistereve të pazhbirueshme nëpër breznitë njerëzore, ky kërkim ka qenë i pandërprerë ,por gjithë jeta njerëzore,që zhvillohet këtu ardhur diku nga një cep i galaktikës,fryma njerzore.A.Vërria kishte shpalosur përpara priftërinjve një pjesë të skenarit për filmin e tij.
Mirëpo priftërinjtë e kultit fetar, i treguan artistit A.Verria se ai vërtetë inspironte drejt një krijimi mistik dhe për të realizuar atë duhej sigurisht larg çdo përfytyrimi ftohtësi manastiresh,mirëpo filmi “Porta Eva”” i xhiruar në këto mjedise kishte thyer tabunë e kultit duke shfaqur skena jo favorshme pikërisht atje ku ruhej me fanatizëm bukuria e shpirtit,mendjes dhe dëlirësia. Këtë përgjigje mori artisti A.Vërria kur ishte duke kërkuar vende xhirimi për veprën e vet mistike, duke u kthyer nëpër rrugën pashtruar e gjithë çakëll,pa realizuar xhirimet nëpër ambientet e tij të mrekullueshme dhe shumë afër kohës së vjetër.
3.
Themeluesi i jetës manastiriale për herë të parë në botë ishte Pakomi i cili lindi dhe jetoi në Egjipt gjatë shekullit IV. Ai krijoi komunitetin e parë të njerëzve që jetonin të veçuar dhe i përkushtoheshin vetëm besimit. Këta njerëz u quajtën murgj dhe jetonin në kuvende, nga ku i largoheshin jetës së përditshme dhe kërkonin në vetmi paqen dhe qetësinë. Ata kishin si detyrë kryesore që ti luteshin zotit së bashku kurse pjesën tjetër të kohës e kalonin duke ju përkushtuar zejeve, shkrimit të librave, kopjimit të traktateve, veprimtarive të tjera, etj. Pakomi përcaktoi edhe rregullat e para të këtij shërbimi siç ishin: betimi, besimi, dhe bindja ndaj kryemurgut. Manastiri është një institucion i veçantë që vepron Brenda kishës si organizatë fetare zyrtare. Ai përbëhet nga një objekt në formë katërkëndëshi ku në qendër të tij është vendosur kisha, e cila zakonisht mban emrin e një figure të Panteonit Kristian. Kisha rrethohet nga një oborr i gjerë rreth të cilit janë vendosur një kishëz më e vogël, banesat e murgjve, mensa (trapezaria), punishtja, depot, stallat, etj. Manastiret ndërtoheshin në vende të veçuara, dhe të mbrojtura larg qendrave të banuara. Njerëzit që jetonin në Manastire quheshin murgj. Ata ishin persona që në mënyrë individuale e kishin braktisur jetën e përditshme dhe i ishin kushtuar këtij shërbimi, për të arritur bashkimin me zotin. Nën drejtimin e kryemurgut (Abatit, Igumenit) ata bënin një jetë të thjeshtë, të bindur, dhe të përkushtuar. Në manastire ishin hapur shkolla, ishin ngritur punishte etj, ishin krijuar anekse të veçanta për të sëmuret psiqike. Pranë tyre zhvilloheshin panaire, ndërsa në to murgj të specializuar shkruanin libra, kodike, traktate si dhe kopjonin vepra te autoreve te shquar. Në rrethana të tilla në manastire u realizuan kodike, ikona, afreske, epitafe dhe vepra të tjera artistike e kulturore. Diku rreth shekullit të VI kjo traditë nisi të aplikohej edhe në vendin tonë, duke krijuar traditën e saj, ku nuk mungonin vendet e përshtatshme dhe të vetmuara për ngritjen e manastireve.
Manastiri në këtë kodër të Ardenicës plotëson tre kushte : qendër kulturore, shpirtërore dhe historike. Biblioteka ka qenë ndër më të pasurat. Biblioteka ruante plotë 32.000 libra dhe dokumentacione u shkatërrua nga flakët e zjarrit që e përzhitën në një ditë të mbrapshtë të vitit 1932. Lidhur me pjesën mistike të saj duhet thënë se gjurmët nisin nga kohët pagane lidhja është bërë me pozicionimin të kapelës së Shën Triadhës, mund te jetë ndërtuar përmbi themele tempujsh paganë kushtuar perëndive pagane. Shumë murgj kanë pritur edhe besimtarë në të gjithë vitet e ekzistencës së saj. Martesa e Skënderbeut me Donikën. Ka së fundi një krijim muzikor folku rreth kësaj ngjarje. Rruga Egnatia, që kalonte e kishte bërë edhe të njohur objektin fetar ndër shekuj. Festa me të cilin manastiri njeh pelegrinë nga gjithë vendi është 8 shtatori kushtuar Marisë, si shumica e kishave të kësaj zone deri në jug siç janë edhe manastiri i Zvërnecit në Vlorë.
Rajvizimi brenda këtij mjedisi. Të dhëna për manastirin e Ardenicës. Imk Tiranë. Adresa: Kolonjë, Lushnje- Shqipëri . Koordinatat gjeografike N / E: 40 ° 49 ‘/ 19 ° 36’ .Lloji: monument i ortodokse Datimi: shekulli IX .Kategoria: monument i kategorisë së parë .Përdorimi aktuale: manastir. Prona ‘: Komuniteti ortodoks. Shpallja monument viti 1948. Manastiri është post-bizantine. Është vendosur në dhoma të cilat më vonë janë shtuar , arrin një sipërfaqe prej 2.500 m². Ky monument përbëhet nga kisha e Santa Maria, nga kapelës i Trinisë së Shenjtë, si dhe pjesët tjera përbërëse të tij janë:han, mulli dhe naftës nga furra, të qëndrueshme, dhe kështu me radhë. Në qendër është kisha “Lindja e Shën Mërisë”, “Il Nascimento Santa Maria” e cila është ndërtuar pjesërisht me gurë nga Apolonia dhe guri shtuf. Kisha i përket llojit basilik. Ajo zë një vëllim të madh dhe është e mbuluar nga një çati druri me një tavan pjatë. Kisha përbëhet nga: një nef qendror (naosit) dhe dy në anët, e ndarë nga dy rreshtave e kolonive të drurit, narteks, ekzonarteks dy kate të, ku në fund bashkohet kambanore 24 m . Në jug shtrihet edhe portikun e hapur, e ndërtuar me kolona dhe harqe. Naosit ndahet nga altari me ikonostas i druri. Dyshemeja e kishës është shtruar në gur. Në vitin 1743 me nismën e peshkopit të Beratit, Metodit, i cili ishte me origjinë nga Bubullima (Myzeqe), u bënë në këtë manastir punime rregulluese përfshirë edhe kishën e Shën Mërisë. Kapela e Shën Triadhës shtrihet në pjesën verilindore të manastirit dhe ka përmasa 7.50 x 3.70m .Hyrja e saj është në anën perëndimore dhe është e pajisur me dy dritare të vogla në faqen jugore. Kjo kapelë është ndërtuar me gurë shtufi dhe është e pajisur me një hapësirë, muri gjysmërrethor i së cilës e ndan atë nga një sternë uji. Porta e kapeles është mbuluar me hark guri, pranë dritares lindore të saj ndodhet edhe një reliev qeramike.
4.Duke vijuar rrugën me një të përpjetë hynë në portat e një mjedisi tjetër shlodhës .Është bar lokal Ardenica, nën dritëzën e hënës çifti Arber me Aksinjen marrin bekimin e jetës nga prifti i manastirit. Mes muzikës, zhurmës,këngës ,valleve,ka hyrë rishtas mëngjesi. Hedh një sy përreth. Mjegull e breruar,poshtë muzgu i heshtur,gjurma e ëndrrave të mia,shkruante :dritë,dritë,dritë.

Referencat: 1- Gj.Karaiskaj “5000 Vjet fortifikime”
.2 -A.Baçe, E.Riza, P.Thomo, Gj.Karaiskaj “Historia dhe arkitekturës Shqiptare “.L.Bojaxhi.Imk.Tirane.
*Master.Anëtar i akademisë Evropiane të arteve

INTERVISTE ESKLUZIVE ME KONGRESMENI AMERIKAN JAMES TRAFIKANT,JR.

by

Intervistojë Beqir SINA-Maj 2001/
Cilat janë përshtypjet e kongresmenit republikan për Shqipërinë e sotëme dhe të nesërme? Cili është ndikimi i Lobit shqiptaro-amerikan në kongresin e SHBA-ve ?
Pse Prseidenti Bush duhet të ndryshojë qëndrimine vet ndaj shqipëris? Pse vetëm një shqipëri demokratike është garancë e fortë për një Kosovë të
pavarur? Pse nuk ka paqe dhe qetësi në rajon pa njohjen e pavrsisë së Kosovës? Për të gjitha këto dhe çështje të tjera ekskluzivisht flet kongresmeni i
pavarur Jajmes Trafikant, Jr.Në një intervistë( e cila ri-botohet pa asnjë ndryshim) të bërë 13 vjet më parë me ish kongresmenin amerikan James Trafikant Jr. pas vizitës së tij të parë në Shqipëri, 11 vjet mbas rëzimit të komunizmit, ai deklaroi se në Shqipëri, disa politikan nuk kishin ndryshuar fare “. “Asgjë nuk kishte ndryshuar në Shqipëri . Atje pashë ujq nën lëkurë qengjash” pati deklaruar i ndjeri Trafikant Jr. i cili vdiq javën e kaluar në moshën 73 vjeçare në një aksident.
BEQIR SINA: Zoti Kogresmen, së parit më lejoni t’ju faleminderoj për vizitën tuaj në Shqipëri.! Ju sapo u ishit para disa javëve për vizitë në shqipëri. Ç’farë ju shtyu juve që të bënit këtë vizitë ?
JAJMES TRAFIKANT JR : Unë kamë një mikë të ngushtë, me të cilin kamë qenë në Kongers , ish kongres-menin republikan të Nju-Jork-ut, Presidentin e Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane Joseph J. DioGuardi-n. Ai është tani njeriu i vetëm që kryeson ndërsjelljen e drejtësisë së Shqipërisë dhe të gjithë shqiptarët etnik në të gjithë botën. Duke pasë parasyshë miqësinë më të , unë e kamë shqyrtuar me shumë kujdes çështjen dhe mu dukën analizat e z. DioGuardi shumë të sakta. Unë e mbështes atë, si dhe Ligën Qytetare Shqiptaro-Amerikane , e cila mendoj se është bashkësia e parë që mundë të bëjë lobin shqiptar dhe të ndikoj në politikën amerikane. Ja përse edhe unë jamë përfshirë në të dhe ja përse vazhdoj të përpiqem të japë ndihmën time, Sepse besoj se komunizmi është kanosje e madhe, i cili është ripërtërirë nën qeverisjen në disa vende ish komuniste dhe është evidentuar nga ky rregjim kuazi-komunist, i cili egziston sispas mendimit tim nëpërmjet partisë së Socialiste.
BEQIR SINA: Sa jeni i sigurt se edhe ligjëvënës të tjerë amerikanë, kanë të njëtën ndjenjë sikurse ju, duke patur parasysh ato që ju i keni parë në Tiranë, dhe po na thoni tani ?
JAJMES TRAFIKANT JR :Nuk jam i sigurt mbi kët pikë, sepse ekzistojnë politkanë që shohin jashtë dritares, se në çfarë drejtimi po lëviz fajtori dhe pas ata vrapojnë dhe përpiqen ti rrahin. Por, mendoj, gjithashtu, se ata janë njoftuar mjaft dhe mundet të takohen me z DioGuardi për të shqyrtuar çështjen në këndëvështrim të lirisë, drejtësisë, dhe pjesmarrjes demokratike të qeverisë në Shqipëri dhe kjo do të thotë se ata do të na mbështesin. Kështu, unë , sa herë kam biseduar me njërin nga antarët e Komisionit të
Mardhënjeve me Jashtë të Shtëpis së Bardhë, Dana Roharbacher e udhëzoja që të kontaktojë me z.DioGuardi dhe të njihet me faktin se komunizmi në Shqipëri, është “një fortesë” në rritje në këtë vend. Jamë i sigurtë që zoti Roharbacher do të kontaktojë me zotin DioGuardi, dhe unë së shpejti do të ofroj një amandament legjislativ në lidhje me Ligën Shqiptaro-Amerikane për të ngritur Opozitën Demokratike në Shqipëri.
Asgjë nuk kishte ndryshuar në Shqipëri . Atje pashë ujq nën lëkurë qengjash. Pashë komunizmin
BEQIR SINA: Çfarë ju bëri më shumë përshtypje gjatë këtij udhëtimi, dhe a kishin ndryshuar shumë gjërat që nga udhëtimi juaj i fundit në shkurt të 1999 ?
JAJMES TRAFIKANT JR :Asgjë nuk kishte ndryshuar në Shqipëri. Atje pashë ujq nën lëkur qengjash.Pashë komunizmin. Unë bëhem merak për cilisinë e listave të votuesve dhe jam duke vendosur një pjesë të listës në arshivën e Kongresit. Po e bëjë këtë, që ndonjë ditë ndonjëri mund të bëjë hetime dhe të thotë: ” E njihni Sali Berishën, Josef DioGuardin, Jim Trafikant dhe Ligën Qytetare Shqiptaro- Amerikane je në rregull”. Ajo që më shqetëson mua është gjithashtu mizerja që po jeton populli shqiptar, derdhja e ujrave të zeza dhe
përzjerja me ujin e pijshëm në Shqipëri në disa vende më thanë. Kanalet ujësejllëse aty janë shkatërruar kretësisht. Varfëria është aq shumë e madhe sa që njerzit po copotojnë copat e meremerta nga ndërtesa e bukur e Teatrit të Operave për ta shitur për një cpo buk. Pensionistët po marrin vetëm 150 USD në muaj dhe me këto të ardhura nuk arrijnë të blejnë dotë as buk për të ngrën. Profesorët e universitetve po paguhen vetëm me 100 USD( këto janë të ardhurat e dekadës të parë të demokracisë) në muaj dhe kështu ata janë duke u larguar. Studentët e shkëlqyeshëm, të cilët kërkonin një qeveri Demokratike, u goditën nga rregjimi. Mu për këtë, ata bënë edhe grevë urie. Unë Shqipërinë e shohë si një vend, i cili po ndjek rrugën e menatlitetit të vjetër të Murit të Berlinit, mentalitetin e vjetër Sovjetik. Unë shohë se qeveria po përpiqet të manipulojë opinonin publik. Ata po përpiqen të influecojnë në fuqitë perendimore për të kthyer mbrapësht faqen, në mënyrë që të ruajnë vendin e parë të paktën në opozitë. Por , kjo është duke u ikur prej duarve.
BEQIR SINA: Mëqense erdhem tek kjo pyetje tek qeveria. Mediat pro qeveritare ju sulmojnë juve në një mënyrë anti-amerikane, duke ju akuzuar si bashkëpuntor i mafias, i kriminelve, dhe së bashku me DioGuardin po kërkoheni nga FBI-ja, Ç farë mendoni rreth këtyre akuzave ?
JAJMES TRAFIKANT JR :Shiko këtu!, Amerika është ndër shtet më të mëdha të botës, por edhe ajo ka problemet e saja. Qeveria janë është bërë aq e fuqishme sa që edhe vetë populli amerikan i frikësohet qeverisjes së tij. Në Amerikë duhet të egzistoj një reform masive. Por, për t’iu kthyer edhe një herë çështjes së Shqipëris, mendoj se është e ndyrë me komunistët e fëlliqur të komentosh këto çështje. Për mua Më mirë është të jesh i vdekur, se sa i kuq Unë këputa një”kordë zëri” në Shqpëri, sepse shqiptarët e dinë se shumë gjëra që diskutohen nuk janë të verteta. Partia Socialiste e di që unë kam përdorur rrugën që vetëm fantazamat mund ta gjejnë. Ata janë komunsit. Dhe kjo është beteja e komunizmit dhe e demokracisë. Shumë njerz janë me mua , sepse unë dëshiroj të bëjë një gjykim të tillë të gjrave.
Unë shpresoj që George ë Bush presidenti ynë i ri, do ta shikojë më seriozisht përfshirijen e qeverisë shqiptare në proceset e demokracisë
BEQIR SINA: Si mund ta shpjegoni indiferentizmin e amabasdës amerikane në Tiranë, rreth akuzave të hedhura kundër jush nga shtypi proqeveritar ?
JAJMES TRAFIKANT JR :Ata që sot janë në ambasadën tonë në Tiranë, janë vënë aty nga administrata e Klintonit. Puna e tyre është që të mbajnë lidhjet. Dhe unë nuk mendoj se ata më duan mua, sepse unë i shikoj ata dretjt e në sy dhe u them atyre atë që mendoj. Ata nuk po bëjnë atë që është në të mirë të
demokracisë dhe po “përfshihen” në bandën e komunstëve. Nuk mendoj se atyre u pëlqen një gjë e till. Por , së fundi, krejt sinqerisht, nuk dua të mallkoj për atë çfarë ata po thonë për mua. Siç e shikoni , në Amerikë ka një ndarje fuqishë e forcash politike dhe si ligjëvënës , unë kam të drejtë të mbaj qëndrime të tilla. E kuptoj se ambasadori i SHBA në Shqipëri( Joseph Limpreht) është mbartës i programit të qeverisë së SHBA-së. Mendoj që qeveria e Klintonit kishte një klimë komuniste, e parë në pikëvështrime të tjera, kurse Ronald Regan shkatërroi komunizmin, prishi Murie Berlinit, shkatërroi Bashkimn Sovjetik, dhe i dha botën, Klintoni , jo vetëm që e ri-vendosi paradigmën e vjetër, por filloi ta fuqizojë atë. Mendoj se kemi një zakon shumë pasiv për të larguar komunizimn dhe socializmin dhe kjo është një e keqe. Shpresoj se ambasadori i SHBA në Shqipëri , i cili është një njeri i zgjuar dhe i plotësuar me dokumentacionin e duhur, do të vijë me sitetemin e ri dhe ka për t’u përpjekur për vlerat e demokracisë. Unë pranoj statusin që Amerika – po merr tani dhe shpresoj që George W. Bush, presidenti i ynë i ri, do të shikojë më seroizisht vlerat e demokracisë në përfshirjen e qeverisë shqiptare. Shpresoj se ai do të vendos në qëndër të vëmëndjes sestemin e koalicionit socialist. Besoj se Shqipëria, është vendi ku ne mund të fillojmë një ri-afërim, një zhvillim të demokracisë së republikave në të gjith botën

Shqipëria është një diktatorship i mbuluar
BEQIR SINA: A ka ndryshime qëndrimesh në mes kongresmenve, kur është fjala për çështjet që kanë të bëjnë me Shqipërinë?
JAJMES TRAFIKANT JR :Po. Ka qëndrime të ndryshme. kush e di ? Mbase ata kanë të drejt, mbase janë gabim. Por, unë i urrej komunsitët. Kjo është sëmundje, një sëmundje që jep pushtetin disa individëve që kanë në dorë ushqimin, ndërkohë që mesatarja qytetare është në mëshirë të fatit. Unë besoj se populli shqiptar përsëri mund të marrë vendin e tij nga duart e komunistve. Shqipëria është diktatorship i mbuluar. Kjo është evidencuar nga faktet që jamë duke i vendosur në arshivën e Kongresit. Unë kamë mbledhur mjaft fakte se në zgjedhjet e Tetorit të vitit 2000 votat ishin të manipuluara. Por, unë kam një porosi për shqiptarët që jetojnë në Amerikë. Shqiptarët në Amerikë, kur vjen puna te qeveria e SHBA-ve, duhet të jenë në një zë të përbashkët. Unë për shëmbull do të hartoj dhe do të parqes një projekt në Konges për të siguruar para për infrasturukturën në Tiranë. Por unë nuk do ta bëj një gjë të tillë, nëse koalicioni demokratik nuk është i sukseshëm. Sigurisht, unë nuk do t’i dhuroj rregjimit komunist fonde nga qeveria Amerikane.
BEQIR SINA: Zoti Trafikant nuk mora një përgjigje të drejpërdrejt se si e shpjegoni ju faktin, që administrata e mëparshme i dha kaq kredibilitet Tiranës?
JAJMES TRAFIKANT JR : Unë mendoj që Aemrika është duke shkuar me demokratët më shumë drejt socializmit. Dhe sinqerisht, unë mendoj se shteti ynë është në rrezik, sepse burokratët e adminsitartës së mesëme e drejtojnë Amerikën. Kështu Aemrika ka probleme më të mëdha dhe ajo është në rrezik. Shumë njerëz po përdoren për të arritur synimet e socializmit dhe ata nuk e dinë këtë. Në lidhje me këtë, unë dotë doja të kthehesha përsëri tek Shqipëria dhe te përpjeket që po bëhen për të ndikuar në superfuqinë e vetme Shtet e Bashkura të Amerikës. Ka shumë shqiptar, që nuk e dinë që po përdoren nga komunstët, të cilët po punojnë edhe kundrë Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane, dhe kjo gjë në fakt nuk duhet të ndodhë. Duhet të ketë vetëm një zë në Washington. Zëri e respektuar në Washington është DioGuardi, ish kongrsmeni republikane Nju Jork-ut, dhe Presidenti i Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane. ai mundte të shkojë në në
zyrat më të fuqishme të Washigntonit dhe në se shqiptarët nuk vihen nën kët rrugë, do të humbasin për-pjekjet në emër të kauzës kombëtare shqiptare. Unë për shëmbull nuk kam shumë shqiptar në qarkun tim, por kamë shumë dreqër serb, Por, megjithatë , unë mendoj se drejtësia është në anën e shqiptarve Etnik anembanë botës dhe këtë unë e mbështes për arsye të drejtësisë. Unë pa dyshim, humbas vota për këtë çështje, Antarët e tjerë të kongresit ndoshta nuk do ta bënin këtë. Politikanët nuk pëlqejnë të humbasin vota.
BEQIR SINA: A besoni se vetëm një shqipëri Demokratike mund të sigurojë të ardhmene Kosovës?
JAJMES TRAFIKANT JR :Unë e ofrova legjislacionin orgjinal në lidhje me këtë dhe këshillën e DioGuardit dhe Këshilltares për Çështjet Ballkanike Shierly Cloyes-DioGuardi, për një Kosovë të Pavarur. Unë me ligën Shqiptaro – Ameriakne besojmë se nuk do të ketë paqe pa pavaarsinë e Kosovës duhet t’i sigurojn pakicat serbe me të drejta e tyre dhe të respektojnë ato. Atje duhet të ndërtohet siguria në kushtetutën e përkohshme për të ruajtur të drejtën e të gjith qytetarve.

VAJZA QË SFIDOI TALEBANËT, IKONË GUXIMI DHE SHPRESE E FRYMËZUAR NGA NËNË TEREZA

by

Nga Frank Shkreli/
Malala Yousufzai, vajza 16-vjeçare nga Pakistani e cila vitin e kaluar u qëllua me plumb nga talebanët, vetëm e vetëm se mbështeste dhe progandonte në favor të edukimit për vajzat, ishte ftuar të fliste të Premtën në Organizatën e Kombeve të Bashkuara, (OKB) në 16 vjetorin e lindjes dhe në ditën që organizata botërore ka shpallur si, “Dita e Malalës”, në nder dhe respekt për guximin e saj përballë sfidave tepër të rrezikshme për një vajzë të re. Vitin që kaloi, Malala Yousafzai u plagos rëndë, në luginën Swat në veri të Pakistanit, në jë sulm barbar nga talebanët, të cilët njëherazi plagosën edhe dy shoqe të saja, kur talebanë të armatosur u futën në autobusin e fëmijve të shkollës duke kërkuar me emër vajzën e re Malalën — e cila njihej si kundërshtare e politikës së tyre për të mos lejuar vajzat të shkonin në shkollë — dhe e qëlluan disa herë duke e plagosur rëndë. Fatbardhësisht, ajo u shërua plotësisht nga plagët e saja nën kujdesin e mjekëve pakistanezë dhe më vonë nga mjekët anglezë në një spital britanik.Ishte ky një incident i cili shokoi botën e qytetëruar dhe shkundi ndërgjegjen e botës rreth gjëndjes së vështirë të vajzave në shoqëritë islamike fondamentaliste. Ky akt, u dënua rëndë nga e gjithë bota si një akt barbar, kriminal dhe i shëmtuar.
Ishte Ish-Kryeministri britanik, Gordon Brown, tani Përfaqsues i posaçëm global i OKB-së për arsimin, ai që e paraqiti pakistanezen 16- vjeçare para nja një mijë studentëve të ardhur në OKB nga 100 vende nga mbarë bota, duke thënë se me të vërtetë ishte një mrekulli, që Malala gjëndej në mesin e tyre. “Më lejo”, tha ai, duke iu drejtuar Malalës, “të përshëndes me fjalët që Talebanët nuk do të dëshironin t’i dëgjonin: “Gëzuar 16-vjetorin e lindjes, Malala”. Ai e quajti vajzën pakistaneze, të plagosur nga talebanët, si ”vajzën më guximtare në botë”.Ndërsa Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Ban Ki Moon tha se, “Duke sulmuar Malalën, ekstremistët treguan se frika më e madhe e tyre ësht[ një vajzë me një libër në dorë.”
“Ata menduan se plumbat do të na heshtnin, por talebanët dështuan”.
Ajo e filloi fjalimin e saj në OKB — një fjalim që sipas shumë komentuesve nuk do të harrohet shpejt — duke falenderuar Zotin, “para të cilit”, tha ajo, ”të gjithë jemi të barabartë”, dhe shtoi se “kjo nuk ishte dita ime, por dita e çdo femre, e çdo djali dhe çdo vajze të cilët kanë ngritur zërin e tyre në mbrojtje të të drejtave të tyre.” Malala u tha të pranishmëve se, “nuk po flasë për veten, por për të gjithë ato dhe ata të cilët nuk kanë mundësi të flasin, për të gjithë ata dhe ato që kanë luftuar dhe vazhdojnë të luftojnë për të drejtat e veta, si dhe për të drejtën e tyre për të jetuar në paqë.”
“Terroristët”, tha ajo, “kanë vrarë me mijëra veta dhe kanë plagosur miliona të tjerë. “Unë”, shtoi ajo, “jam vetëm një prej këtyre të plagosurve….një vajzë ndër shumë të tjera…Terroristët menduan se do ndryshonin objektivat dhe të shuanin ambiciet e mia, por asgjë nuk ka ndryshuar në jetën time.” Por, ajo që ka ndryshuar pas sulmit kundër saj nga talebanët, vitin që kaloi, tha Malala, është se, “vdiq dobësia, u zhduk frika dhe u rivendos shpresa”, duke shtuar se sulmi taleban kundër saj, e kishte bërë atë më të fortë duke thënë se, si rrjedhim, për të “lindi forca dhe guximi.”
Duke thënë se pena është më e fortë se shpata, dhe se kjo është arsyeja që talebanët ”kanë frikë nga libri dhe pena”, ajo theksoi se, “Një fëmi, një mësues, një libër dhe një penë, mund të ndryshojnë botën”. Talebanët ekstremistë”, shtoi ajo, “kanë frikë nga femrat dhe nga zëri i fuqishëm i tyre….kanë frikë nga ndryshimet që barazia për të gjithë, do të sjellë për shoqërinë tonë.”
“Unë e ngre zërin tim jo për të tërhequr vëmendjen ndaj personit tim”, tha ajo, “por për të gjithë ata që luftojnë për të drejtën e tyre që të trajtohen me dinjitet njerëzor,për të gjithë ata që ngulin këmbë dhe kërkojnë tëdrejta të barabarta në çdo fushë dhe për të drejtën e të gjithëve për të shkuar në shkollë dhe për tu edukuar.”
Duke thënë se nuk po fliste në një frymë hakmarrjeje, ajo shtoi se dëshiron që edhe fëmijtë e ekstremistëve talebanë të shkojnë në shkollë dhe të edukohen. 16-vjeçarja Malala, tha në fjalën e saj në OKB, se ajo kishte ardhur në Kombet e Bashkuara e bindur dhe duke u mbështetur në trashëgiminë e pa dhunë të Martin Luter King-ut, Gandit dhe Nënë Terezës, si edhe në mëshirën dhe mësimet e Jezu Krishtit, Muhametit dhe Budës. “Zemra më thotë, paqë dhe dashuri me të gjithë, dhe për të gjithë”, tha vajza e re pakistaneze në paraqitjen e saj në OKB, në Nju Jork.
Ajo u bëri thirrje udhëheqsve botërorë që të mbrojnë të drejtat e femrave dhe të fëmijve anë e mbanë botës, dhe njëherazi u bëri thirrje të gjithë komuniteteve që të tregojnë tolerancë ndaj atyre që janë ndryshe, duke insistuar në mbrojtjen e lirisë dhe barazisë për femrat, dhe duke theksuar se asnjë shoqëri, “nuk mund të jetë e sukseshme, kur (femrat) gjysma e popullsisë së saj, “nuk gëzon të njëjtat të drejta me gjysmën tjetër të popullsisë”. Vajza pakistaneze u bëri thirrje, atyre që ajo cilësoi si, “motrave tona anë e mbanë botës që të jenë të guximshme — të besojnë në vetvete dhe të përqafojnë fuqinë mbrenda vetes së tyre, ashtuqë të realizojnë potencialin e tyre të plotë.” Askush nuk mund t’na ndalojë, tha ajo, në rrugën tonë për realizimin e paqës dhe të edukimit për të gjithë.
Presidentja e Fondacionit të Kombeve të Bashkuara, Kathy Calvin tha se, “Guximi dhe anagazhimi i Malalës na frymëzon të gjithëve”. Znja Calvin shtoi se, “Ajo mishëron vendosmërinë dhe guximin e të rinjve e të rejave anë e mbanë botës, të cilët ndeshin në pengesa të mëdha për të shkuar në shkollë.Por, të edukuar, ky brez i ri do të jetë një forcë e fuqishme për përparim në botë…..Le të nderojmë sot Malalën”, tha Zonja Calvin, “duke bërë realitet edukimin e të gjitha vajzave dhe djemve, anë e mbanë botës, pa përjashtim.”
Me fjalimin e saj në Kombet e Bashkuara në Nju Jork, Malala Yousafzai triumfoi mbi terroristët talebanë, megjithse prej tyre kishte marrë plumbin, vetëm e vetëm se nguli këmbë në mbrojtje të së drejtës së vet dhe shoqeve të saj të shkonin në shkollë për tu edukuar. Dy prej tyre u plagosën gjithashtu me atë rast. Ajo kundërshtoi guximshëm urdhërat e radikalve të çmendur talebanë dhe vazhdon të flasë në mbështetje të edukimit të vajzave në Pakistan dhe kudo në botë, megjithëse talebanët kanë kërcënuar se nqëoftse jeton, ata do të përpiqen gjithnjë që ta vrasin Malalën. Por Malala, jo vetëm që ka shpëtuar nga sulmi i talebanëve dhe nuk i ka frikë ata aspak, por nga fjalimi i saj në OKB të premtene cila me guximin e saj habiti botën, shihet se ajo është më e guximshme dhe më sy patrembur se kurrë më parë.
Guximi i Malalës dhe të tjerëve si ajo, duke kundërshtuar ideologjinë çnjerëzore mesjetare të talebanëve, është e vetmja shpresë për një lëvizje mbarë popullore për të mundur ideologjinë e talebanëve dhe për të mposhtur fushatën e tyre të shtypjes në Pakistan, Afganistan dhe kudo tjetër në botë.
Në mirënjohje dhe falënderim për guximin e saj të pashëmbullt, sipas BBC-së,janë mbledhur me mijëra nënshkrime“online” nga e gjithë bota, për një peticion, me të cilin bëhet thirrje që vajza trimëreshë pakistaneze Malala, të emërohet për Çmimin Nobel për Paqë.Ajo me të vërtetë është një kandidate e denjë për këtë çmim prestigjioz.

Mesazhe Paqeje e Dashunie nga “Zoja e Shkodrës” në qytetin e Shkodrës

by

…Në vend të një kronike të vonuar për promovimin e një libri me mesazhe Paqeje dhe një ekspozite për piktorin Lin Delia….Udhëtimi i Tony (Ndoi) Prendushi nga SHBA, në Itali dhe Shqipëri dhe pak fjalë për librin e tij me mesazhe paqeje e dashunie…./
Nga Sami Repishti/
Ridgefield, CT. Pak kohë ma parë, miku i im Tony (Ndoi) Prendushi, shkodran, emigrant me banim në Santa Rosa, California, më njoftoi se kishte përfundue së shkruemi ekperiencën e vet dhe përpjekjet me ndihmue atdheun tonë, në ditët e vështira të viteve 90-ta. Ai kërkoi t’i hjedh nji sy dorëshkrimit dhe të jap sugjerimet e mia për çdo korrigjim.
E mora materialin. Fillova leximin me kujdes, dhe ma së fundi erdha në përfundimin se libri i mikut tim ashtë nji kontribut serioz në letërsinë e periudhës së tranzicionit në Shqipëri, dhe nji “shembull” që meriton me udhëheq të gjithë ata që kanë në zemër çështjen shqiptare, dhe mirëqenien e popullit shqiptar. Unë u përmallova nga leximi dhe njikohësisht u ndjeva kryenalt për këtë shqiptar që ndihmon shqiptarët pa asnji pretendim.
I fola Z. Prendushi në telefon, dhe e falenderova. Dy javë ma vonë i dërgova materialin e korrigjuem, dhe nji letër mirënjohje. Në mes tjerash unë thashë:
“I dashtuni Ndoi,Libri i juej ashtë nji mësim i vlefshëm për çdo lexues qëllimmirë dhe inteligjent.Ai dallohet sidomos per thellësinë e ndjenjave tueja njerëzore dhe shkrimit tuej të thjeshtë.
Kuptohet mirë fryma që ka mbajtë të fortë tek ti rezistencën kundër mortajës komuniste dhe vuejtjet mëdha të mërgimit të detyrueshëm. Ashtë pikërisht kjo frymë që dallohet në shkrimin tand dhe ashtë kjo frymë që ka sigurue suksesin tand në jetë.
Shpirti dhe vendosmënia e juej “me veprue”, me ba diçka, me u lëkundë nga leturgjia që mbyt shumicën tonë, në emën të frymës vëllaznore që na lidhë të gjithëve si racë e vetme njerëzore, meritojnë levdatat tona.
Ti ndihmove Shqipërinë e shqiptarët në kohën ma të vështirë dhe meriton lëvdatat tona. Ti punove me mish e me shpirt me mbajtë familjen dhe me i shërbye njerëzimit kurdoherë që të ashtë dhanë rasti, dhe kjo meriton lëvdatat e të gjithëve.
I dashtuni Ndoi: duhet të jeshë kryenalt për punën tande…!”
Vetë titulli i librit “Paqe e Dashuni” përfaqson thelbin e përmbajtjes. Nji botë ku njerëzimi të jetojë pa frikë, pa kërcënime, pa uri e sidomos pa ideologji shkatërruese, janë kondita të domosdoshme për “paqën”; ndryshej, do të trashëgojmë të kaluemen e vështirë, periudhën e diktaturave të çmenduna –
fashizëm, nazizëm, komunizëm e –izma tjera- që prunë kaq shumë vuejtje e vdekje e shkatërrim, Termi i dytë, “dashuni” reflekton filozofinë personale të autorit.
Ndoi Prendushi ka lindë dhe ashtë edukue në Shkodër, në qytetin e kulturuem të Shqipërisë, qendër e kulturës perëndimore., i ushqyem nga nji klasë intelektuale dhe me klerikë katolikë me orientim perëndimor. Shkodra e para-komunizmit ka perfaqësue anën ma urbane të popullsisë shqiptare, dhe njikohësisht modelin e tolerances fetare. Nji numër i konsiderueshëm shoqatash të reja e të vjetra,
studente, punetore, zhvillojshin veprimtaritë e tyne në këtë qytet historik që nderonte Shqipërinë para botës së jashtme. Në këtë botë, në këtë atmosferë, dhe me këtë kulturë u rrit dhe u formue Ndoi Prendushi, ma vonë arsimtari Ndoi Prendushi. Binomi “Fe e Atdhe” u ngulit në mendjen e zemrën e tij. Ai binom e inspiroi; ai binom e drejtoi , dhe ai binom nuk e lejoi me devijue në shtigje të panjohuna që ma vonë u treguen shkatërrimtare, të fesë e të atdheut.
Çka bani Tony (Ndoi) Prendushi që meriton sot mirënjohjen e falenderimet tona? Kjo u tha në ceremoninë e thjeshtë por kuptimplotë të promovimit të librit “Paqë e Dashuni” që u zhvillue në qendrën kulturore, ku zhvillohen shumë aktivitete të këtilla të bashkësisë shqiptaro-amerikane., “Qendra Nana Tereza” e Kishës Katolike “Zoja e Shkodrës”, në qytetin Hartsdale, New York, me 13 qershor 2014.
Me përkrahjen dhe inkurajimin e famullitarit tonë të nderuem, Dom. Pjetër Popaj, mbledhja kaloi në nji atmosferë shumë miqësore. Megjithëse shumë nga ata që erdhën në Meshën e së Dielles u kthyen në shtëpitë e tyne (ishte dita e kampionatit botënor të futbollit -Gjermani Argjentinë) audienca në sallën kulturore ishte e vëmendëshme dhe u prek nga përshkrimi për autorin dhe veprën e tij.
Mbledhja u organizue me nji ekspozitë të pasun të materialeve përkatëse për landën e librit. Në orën 2:00, Shumë i nderuemi Dom Pjetër Popaj, hapi seancën me fjalë inkurajuese për autorin dhe për veprimtaritë kulturore të bashkësisë sonë.
Përshëndetjen e parë e bani Z.Mark Koliqi Shkreli, në cilësinë e tij si kryetar i Qendrës “Nana Tereza” i cili konfirmoi për të gjithë randësinë e kësaj Qendre për bashkësinë tonë, dhe i uroj mirëseardhjen autorit dhe veprës së tij kuptimplotë Vepra të këtilla, tha ai, dhe përkujtime të këtilla u shërbejnë të gjithëve dhe duhen inkurajue.
Përshëndetjen e dytë e bani poeti premtues Z.Mehill Velaj, autor i disa vëllimeve me poezi, plot sentiment e talent. Z. Velaj i bani nji përshkrim librit tue theksue disa aspekte ma me peshë të materialit. Edhe Z. Velaj çmoi shumë punën edhe përpjekjet e autorit në shërbim të idealeve fetare e kombëtare.
Përshëndetjen e tretë, e bani Dr.Sami Repishti, i cili çmoi punën e kolegut tij, veprimtarinë e vlefshme dhe intensive që ai ka ba. Ai theksoi përgatitjen morale dhe kombëtare të autorit, dhe tha se si në qytetin e Shkodrës, me shumicë popullsie katolike, autori u frymezue nga nji qëndrim anti-komunist i popullsise së qytetit, e kundërshtoi komunizmin dhe ma në fund u arratis në Jugosllavi, ku e pritën shumë fatkeqsi të tjera.
Në fjalën mbyllëse dhe të falenderimit, autori Prendushi theksoi randësinë e mëshirës dhe ndihmës për nevojtarët, dhe përsëriti me forcë “paraja nuk ashtë gjithçka; ka diçka tjetër ma me randësi: ashtë dashunia për të tjerët, sidomos për ata që vuejnë”.
Mbledhjen e përshëndeti edhe Dr. Gjon Buçaj, kryetar i Federatës Vatra, i cili përgëzoi autorin Prendushi për punën e kryeme e ndihmën për nevojtarët në atdheun tonë, në Shqipëri.
Programi u mbyll me nji notë falenderimi për të gjithë bashkëatdhetarët që ndihmuen në suksesin e këtij libri të çmueshëm.
Mbas qëndrimit në New York –mik i familjes bujare të të ndjerit Zef Binaku- Z. Prendushi udhëtoi për në Itali, ku mori pjesë në nji ekspozite të veprave artistike të piktorti të njohun shqiptar Lin Delija (1926-1994). Dy mikpritësit italiane, kryetari i Bashkisë së qytetit Antrodoco, dhe kuratori i Muzeumit, e pritën me nderime si mik personal i piktorit të ndjerë. Punimet e tia janë tashti të ekspozueme për publikun
dhe gëzojnë nji admirim të veçantë, sidomos për temat me natyrë fetare.
Në udhëtimin e tij për Shqipëri, autori promovoi librin e tij, tashti të përkthyem në anglisht. Promovimi u ba në sallat e Bibliotekës “Marin Barleti” të Shkodrës.
Më 30 korrik 2014, në orën 19:00 në muret e sallave të bibliotekës u prezantuen materialet, fotogafitë dhe dokumentet përkatëse. Seancën e hapi drejtori i bibliotekës, Z. Gjovalin Çuni i cili i uroj mirëseardhjen Z, Prendushi. Përshëndetjen e parë e bani Prof. Ahmem Osja, aktivist dhe përkrahës i fortë i autorit, në përgatitjen e shpërndamjen e librit, i cili numëroi meritat e shumëta të tij. Folësi i dytë ishte Prof. Hasan Lekaj, autor dhe kritik letrar, si dhe botues i librit në kolanën Camaj-Pipa. Ai nënvizoi aspektet ma me randësi të librit dhe veprimtarive të autorit. U lexue edhe nji përshndetje nga Dr. Sami Repishti, dhe urimet e tia.
Në përfundim, u çfaq edhe nji film i shkurtë për jetën e të ndjerir piktor Lin Delija.Autori Tony (Ndoi) Prendushi çfaqi kënaqsinë e tij për këto mirënjohje dhe falenderoj të gjithë të pranishmit