• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

HOW WE HONOR REGIS PHILBIN

August 3, 2020 by dgreca

By Rafaela Prifti-

“Regis Philbin was class act who brought warmth, humor and wit to audiences for decades, and was a fine representation of both The Bronx residents and the Albanian community.” Bronx Borough President Ruben Diaz Jr. for DIELLI.

Regis Philbin, American TV personality and icon passed away from natural causes at 88. Quickly after, the family made the announcement, a spokesperson expressed gratitude for the outpouring of love they have received and invited people to make donations to help the needy in his beloved New York.

In paying tribute to him, it behooves our community to honor the Albanian ancestry of Regis Philbin, as the son of Filomena Boscia, and grandson of Nicolamaria Boscia going all the way back to Francesco Boscia born in 1761 in Greci, Avellino, Campania, Italy.

In this article, I have reproduced his mother’s side of the family tree.  

Born on August 25, 1931, in the Bronx, Regis Francis Xavier Philbin, attended local schools and graduated from Cardinal Hayes High School. After receiving a sociology major from Notre Dame, Philbin joined the US Navy. In the 50s, Regis started working at local TV stations in California first as a stagehand then a news writer and years later a news anchor in San Diego, before gaining national exposure as a TV host. He moved to New York as a star of local morning television. In 1988 Regis teamed up with co-host Kathy Lee to have a national broadcast of the show. In 2001, Kelly Ripa was announced as the official replacement and went on to co-host the high-ranking program for another decade. Ripa paid tribute to her mentor Regis Philbin on the show by remembering Joy, his wife of 50 years and daughters J.J. and Joanna. His former wife Catherine Faylen, daughter Amy and son Daniel, who died in 2014. The crew also honored Regis as a “national treasure”. As a TV personality, Regis lived a good amount of his life in front of the camera. He was endowed with a gift of a charming storyteller. Philbin shared so much of his experiences, encounters and family stories with worldwide audiences. Most of his guests and people in his circle were aware of his Irish father roots. In fact, he was named after his father’s alma mater, Manhattan’s Regis High School.

Though Philbin had mentioned his Albanian ancestry from his mother’s side, and even pronounced a few Albanian words he learned from her as a child, he brought a complete family genealogy on the set of the show in 2010. His mother, Filomena was born in Manhattan whereas his grandmother Nicolamaria came from Greci, Italy and died in the Bronx in 1934. Holding a family tree poster on the set, an exited Regis Philbin, revealed that his mother’s side were forced to leave the home country, Albania, centuries ago and cross the Adriatic to settle in Italy in a small village called Greci. Through numerous records going back hundreds of years, it has been established that Greci was one of the settlements of the Arberesh community, early Albanian population that was forced out of Albania beginning in the last century of the Ottoman Empire. It is believed that a considerable number of the Arberesh community who have crossed the ocean and numerous families who live in the New York area originate from the same village. One documented example is the family of the former Congressman Joe DioGuardi. In fact, Philbin acknowledged the relation when he presented the genealogy diagram to his guest on the show, Kara DioGuardi, daughter of JoeDioguardi, whom he referred to as “distant cousin”. I was able to reproduce the family origins of Regis Philbin for the readers. *

Regis Philbin had a long and successful careers for decades leaving an indelieable imprint on American culture. He reached the hearts and minds of millions of Americans as host of Morning Shows and “Who Wants to Be a Millionaire”. He has been honored with Emmy awards and acknowledged by his peers, and received his Hall of Fame induction in 2006. 

It is upon us to honor Regis Philbin and his Albanian ancestry.

Regis Philbin – Walk of Fame in the Home Borough of the Bronx

The Bronx Borough President, Ruben Diaz Jr., who has hosted Albania Independence Day last November and has persistently honored the Albanian-American community as well as our historical and cultural personalities at varous events, frequently refers to the Bronx native, Regis Philbin.

“Regis Philbin was not only one the most recognizable media personalities of our time, but he never forgot his roots and was in the first class of inductees honored on the Bronx Walk of Fame in 1997,” said Bronx Borough President Ruben Diaz Jr. for DIELLI. “Regis Philbin was class act who brought warmth, humor and wit to audiences for decades, and was a fine representation of both The Bronx residents and the Albanian community.”

Regis Philbin Walk of Fame sign is located on the corner of 153st and Grand Concourse, right by his alma mater Cardinal Hayes High School in his home borough of the Bronx.

Filed Under: Opinion Tagged With: Rafaela Prifti, REGIS PHILBI

KOSOVE-FESTA E KTHIMIT NË SHKOLLA

August 2, 2020 by dgreca

KOSOVA PARA 21 VITEVE, FESTA E KTHIMIT NË SHKOLLA E UNIVERSITET/

-Në vitin e madh 1999 të lirisë së Kosovës, në 2 Gusht para 21 viteve, ndodhi edhe festa e kthimit të gjysëm milion nxënësve, studentëve e mësuesve shqiptarë në shkolla dhe universitet, prej nga ishin dëbuar në fillimin e viteve të 90-ta të shekullit të kaluar/

-Gazeta e rezistencës “Bujku”, kryeredaktor i parë-themelues i së cilës isha, në numrin e 3 Shtatorit 1991 në ballinë në kryetituj shkruante: “Pushteti serb pengoi fillimin e mësimit në shkollat shqipe në Kosovë”, “Serbia mbyll shkollat e shqiptarëve”/

-Edhe në Gjyqin Ndërkombëtar të Hagës, ku kishte përfunduar për krime luftë dhe krime kundër njerëzimit presidenti serb Slobodan Milosheviç – i njohur edhe si “kasapi i Ballkanit”, në Maj të vitit 2002 Presidenti historik i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, ka folur për okupimin që iu bë Kosovës dhe dhunën e egër të forcave serbe, edhe për dëbimin e shqiptarëve nga puna, mbylljen e shkollave dhe universitetit shqip, mbylljen e Radio Televizionit të Prishtinës në gjuhën shqipe dhe ndalimin e gazetës Rilindja – të vetmes gazetë të përditshme në gjuhën shqipe në Kosovë…/

-Skica që kam shkruar para 29 viteve me titull “Na e morën shkollën…”, botuar në 3 Tetor 1991 në gazetën e rezistencës “Bujku”/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari*(Fotot i geni ne Facebook: Gazeta Dielli

PRISHTINË, 2 Gusht 2020/ Në Kosovën e pas luftës së përfunduar në Qershorin e vitit të lirisë 1999, pikërisht në 2 Gushtin e para 21 viteve, ndodhi edhe festa e kthimit të gjysëm milion nxënësve, studentëve e mësuesve shqiptarë në shkolla dhe universitet, prej nga ishin dëbuar në fillimin e viteve të 90-ta të shekullit të kaluar.

Në raportimin nga Kosova për Agjencinë Shtetërore-Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë – Agjencinë Telegrafike Shqiptare në 2 Gusht 1999 theksoja se nxënësit dhe studentët shqiptarë kthehen përsëri në ndërtesat e tyre shkollore dhe se në ceremoninë në Universitetin e Prishtinës, në sheshin para Fakultetit Filologjik, u zhvillua një koncert festiv në prani të mijëra studentëve dhe qytetarëve, në një ditë kur rikthimi kishte ndodhur edhe në Telekom…

Gazeta e rezistencës “Bujku”, kryeredaktor i parë-themelues i së cilës isha e që ishte pjesë e lëvizjes e luftës për liri e pavarësi, që sfidonte ndalimin e dhunshëm nga pushteti okupues serb të gazetës së vetme të përditshme shqipe në Kosovë Rilindja, në numrin e 3 Shtatorit 1991 në ballinë në kryetitull shkruante se “Pushteti serb pengoi fillimin e mësimit në shkollat shqipe në Kosovë”, ku theksonte: “Për nxënësit dhe arsimtarët shqiptarë shumëkund dyert e shkollave ishin të mbyllura.-Në shkollat e mesme e fillore të Prishtinës e në shkolla të tjera të Kosovës, pos drejtorëve të dhunshëm e inspektorëve jolegjitimë, në mbikëqyrjen e situatës dhe në pengimin e mësimit u angazhuan edhe punëtorë të sigurimit shtetëror dhe milicia serbe”.

“Serbia mbyll shkollat e shqiptarëve”, ishte një nga titujt tjerë të ballinës së gazetës “Bujku”, me mbititull “Federata Ndërkombëtare mbi të Drejtat e Njeriut për Kosovën” e me nëntitull: “Në kuadrin e nënkomisionit të OKB-së kundër diskriminimit dhe për mbrojtjen e minoriteteve në Gjenevë, Federata Ndërkombëtare për të Drejtat e Njeriut u paraqit me një material të dokumentuar për format e ndryshme të diskriminimit që pushteti i Serbisë po i ushtron mbi shqiptarët”.

Në numrin vijues gazeta shkruante: “U ndalua gazeta ‘Bujku’ e 3 shtatorit (viti 1991). U ndalua sepse shkroi se policia serbe nuk lejoi nxënësit shqiptarë të hyjnë në shkolla…”. Kështu flas – lexoj nga gazeta në një dokumentar para 27 viteve, kur në Kosovë, nga 24 Maji deri në 3 Qershor 1993, zhvillohej një grevë e madhe e urisë e gazetarëve dhe shkrimtarëve shqiptarë, në kërkim të lirisë dhe në mbrojtje të fjalës shqipe, Ndërmarrjes Rilindja, në kohë të stuhishme, të rënda të pushtimit e të dhunës së egër nga regjimi okupues serb në Kosovë.

Dita e fillimit të grevës ishte pikërisht një vit pas zgjedhjeve të para pluraliste presidenciale e parlamentare të 24 Majit 1992 në kërkim të vendosjes së pushtetit të Kosovës në Kosovë, kur Dr. Ibrahim Rugova u zgjodh President i parë i Republikës, në zhvillime historike, që pasonin Deklaratën e Pavarësisë të 2 Korrikut e Kushtetutën e 7 Shtatorit 1990, si dhe Referendumin e 26 deri 30 Shtator 1991, në të cilin për Kosovën Shtet Sovran dhe i Pavarur u deklaruan 99,87 për qind e qytetarëve pjesëmarrës masivisht në votim.

Trokëllima e telexit të raportimeve, që nga dita e zgjedhjeve të para e historike pluraliste në Kosovë i bëja nga Prishtina në Tiranë, hapë filmin dokumentar të xhiruar gjatë grevës njëmbëdhjetëditëshe.

Derisa zhvillohet greva e urisë e gazetarëve e shkrimtarëve shqiptarë në Pallatin e Shtypit Rilindja në Prishtinë, flas në dokumentar: “Këtu është zyra e telexit të Rilindjes. Nga ky telex për çdo ditë dërgojmë raporte, informata për Agjencinë Telegrafike Shqiptare, në Tiranë. Ja, në këto momente jemi duke u përpjekur ta marrim lidhjen…Presim… Lidhjet janë tepër të dobëta…”

Lexoj nga lajmi që sapo kisha dërguar në Agjencinë Shtetërore-Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë: “Para mbrëmjes, përfaqësuesi i Misionit të KSBE-së në Kosovë erdhi në Rilindje dhe po bisedon me Këshillin Grevist. Deri tash nuk ka ende asgjë nga ajo që pritej për sot, arritja e marrëveshjes konkrete. Bisedat vazhdojnë, ndërsa vazhdon edhe dita e tetë e grevës së urisë e Adem Demaçit dhe grevistëve të tjerë për mbrojtje të lirisë dhe fjalës shqipe. Qëndrimet serbe që na i prezantoi misionari i KSBE-së janë të papranueshme për Këshillin Grevist dhe për kolektivin e Rilindjes…Tashmë janë vendosur edhe rojet e armatosura civile serbe në portën e Rilindjes…”

KSBE ishte mision evropian, që tash është OSBE. Emri zyrtar i OSBE-së para vitit 1995 ka qenë Konferenca për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (KSBE).

Në atë mbrëmje të 31 Majit 1993, të ditës së tetë të grevës së urisë, dr. Gani Demolli, themelues i shërbimit mjekësor “Nëna” në kohën e dëbimit të dhunshëm të shqiptarëve edhe nga spitalet, derisa po kujdesej për shëndetin e grevistëve duke qëndruar ditë e natë pranë tyre po bënte me kamerën e tij edhe një film dokumentar dëshmi kohe për rezistencën deri në flijim, për lëvizjen gjithëkombëtare për liri e pavarësi.

“Greva e urisë” është titulli i dokumentarit që u bë derisa ajo po zhvillohej në kundërshtim të regjimit të dhunës serbe, i cili pasi ndaloi gazetën tradicionale Rilindja, të vetmen të përditshme shqipe në Kosovë, po ia merrte për ta tjetërsuar e shndëruar në ndërmarrjen fantome “Panorama” të instaluar nga Beogradi edhe gjithë pronën, përfshirë pallatin 18 katësh në qendër të Prishtinës.

“Më 20 Maj 1993 regjimi serb me dekret të posaçëm ‘Rilindjen’ të vetmen Ndërmarrje Gazetare Botuese në gjuhën shqipe e shendërroi në ‘Panorama’”, shkruhet në fillim të filmit dokumentar.

Në dokumentarin e kohëve të kërkimit të lirisë, “Greva e urisë 1993” në Pallatin e Shtypit Rilindja në kryeqytetin e Kosovës, në ekran, shfaqen emrat e disa prej shumë grevistëve, që iu bashkuan Adem Demaçit: Ali Podrimja, Zenun Çelaj, Bardh Hamzaj, Nehat Islami, Shaip Beqiri, Idriz Ulaj, Milazim Krasniqi, Abdullah Konushevci, Bajram Kosumi, Vezir Uka, Shkëlzen Stublla, Halil Matoshi, Blerim Shala, Besim Rexhaj, Gani Gashi, Shpend Vinca, Haqif Mulliqi, Agim Zogaj, Muhamet Ahmeti…Shfaqen pamjet e njerëzve dhe kohëve të rezistencës, të lëvizjes e luftës për Kosovën e lirë e të pavarur.

Në dokumentar për kërkesat e Këshillit Grevist gjatë një konference për shtyp flet kryeredaktori i atëhershëm i revistës letrare “Fjala”, që e botonte Ndërmarrja Rilindja, Milazim Krasniqi. “Ato kërkesa janë në funksion të mbrojtjes së Institucionit të Rilindjes dhe të shtypit të lirë…”, thekson ai.

Ishte kohë okupimi, shqiptarët ishin dëbuar kolektivisht nga puna e nga institucionet, nga universiteti, edhe fëmijtë shqiptarë ishin dëbuar nga shkollat e çerdhet, foshnjoret…

Edhe në atë kohë, poeti Ali Podrimja në grevën e urisë në mbrojtje të fjalës shqipe, kishte një përjetim lirie si ëndërr në barrikadimin në Pallatin e Rilindjes. Në dokumentar shihet e degjohet tek këndon-reciton me buzët shkrumb etje e urie vargjet që sapo i krijonte:

“SHIKIMI NGA DRITARJA

Nëse shkojmë mos na vajtoni

Vetëm na këndoni

Se lirinë e përjtuam nga brenda”.

Në dokumentarin për grevën, në rrëfimin e nisur pranë telexit të raportimeve për Agjencinë Telegrafike Shqiptare, në ambientet e grevës së urisë, them edhe këtë: “Grevistët e urisë në Pallatin e Shtypit, të vetmin kontakt me jashtë Pallatin e kanë shikimin në botë nga këto dritare. Ata janë ngujuar qe tetë ditë këtu, janë barrikaduar këtu, për fjalën e lirë shqipe…”

Në filimin dokumentar shihet: Data 31 Maj 1993, ora e mbrëmjes vonë, rraplloj dyerte mbyllura për shqiptarët nga serbët e armatosur, në shtëpinë tonë, të Rilindjes… Dua t’i hap…

E rezistenca, greva e urisë vazhdonte në Pallatin e Shtypit Rilindja, që nuk mbeti vetëm kështjellë e rezistencës dhe ëndërrave të mëdha: Pas luftës – në liri e pavarsi u bë ndërtesë qeveritare e shtetit të Kosovës…

Para Pallatit të Shtypit Rilindja në Prishtinë, i cili ishte edhe seli raportimesh për Agjencinë Telegrafike Shqiptare që nga fillimi nga zyrat e gazetës së rezistencës “Bujku”, në 23 Maj 2015 u ngrit dhe u përurua shtatorja e themeluesit të shtetit shqiptar, firmëtarit të parë të Deklaratës së Pavarësisë së shpallur në Vlorë para më shumë se 100 viteve, Ismail Qemalit.

Gazeta rezistencës – e vetme e përditshme shqipe në atë kohë në Kosovë, “Bujku”, dilte nga 18 Janari i vitit 1991, dhe si kryeredaktor i parë-themelues i saj nisëm e themeluam edhe bashkëpunimet e para të medias Kosovë-Shqipëri duke marrë e botuar që nga numri i parë informacionet nga Agjencia Telegrafike Shqiptare e pastaj edhe si korrespondent i saj.

Zyra e telexit në Pallatin Rilinda në ambientet e gazetës “Bujku”, prej nga raportoja ditë e natë, u bë edhe si një përfaqësi e parë e Shqipërisë në Kosovë, prej nga bëheshin edhe komunikime tjera Prishtinë-Tiranë…

Edhe në Gjyqin Ndërkombëtar të Hagës, ku kishte përfunduar për krime luftë dhe krime kundër njerëzimit presidenti serb Slobodan Milosheviç – i njohur edhe si “kasapi i Ballkanit”, në Maj të vitit 2002 Presidenti historik i Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, ka folur për okupimin që iu bë Kosovës dhe dhunën e egër të forcave serbe, edhe për dëbimin e shqiptarëve nga puna, mbylljen e shkollave dhe universitetit shqip, mbylljen e Radio Televizionit të Prishtinës në gjuhën shqipe dhe ndalimin e gazetës Rilindja – të vetmes gazetë të përditshme në gjuhën shqipe në Kosovë. Dr. Rugova ka theksuar se pas mbylljes së shkollave fillore, të mesme dhe Universitetit u organizua sistemi i mësimit në shtëpitë private që bota e ka quajtur “sistemi paralel” dhe se kjo ka vazhduar deri në vitin 1999…

“NA E MORËN SHKOLLËN…”

Para 29 viteve, në 2 Tetor 1991, kam shkruar këtë skicë me titull “Na e morën shkollën…”, botuar të nesërmen – në 3 Tetor 1991 në gazetën e rezistencës “Bujku”:

Dy tetor ’91, ora tetë e tridhjetë e pesë, gjashtë, shtatë…minuta. Përjashta shkollës fillore “Hasan Prishtina” në Prishtinë, në rrugë, shumë fëmijë – nxënës, edhe arsimtarë e prindër të fëmijëve shqiptarë. Te dyert e shkollës – policia.

Brenda në shkollë, nga dritaret e mëdha, shihen klasët e zbrazëta, edhe klasë ku mësim ka vetëm – serbisht.

Nxënësve dhe arsimtarëve shqiptarë nuk u lejohet të hyjnë në shkollë. Në sytë e fëmijëve lotët: “Na e morën edhe shkollën…”

Fëmijët serbë e malazez nga dritaret e shkollës i gërgasin fëmijët shqiptarë, ua ngrenë tre gishtërinj, i shajnë…(O zot, a edhe fëmijët i mbushën mizori, si mundet i madhi t’ia jepë të voglit atë mësim të keq?!)

Fëmijët shqiptarë as që shikojnë andej. I shikojnë punët e veta dhe protestojnë qetë, me urti. Nuk ua tremb qetësinë as aeroplani ushtarak plot zhurmë që fluturon mbi qytet, mbi kokat e tyre. Duket se asgjë më nuk u bën përshtypje, nuk i tremb, as ai “zog frikësimi” në hava.

Qëndrojnë, protestojnë, nuk pajtohen kurrësesi t’ua marrin shkollën.

Shkollën me emrin e bukur të tribunit Hasan Prishtina. Ai ua mëson nga përjetësia e librat edhe këtë trimëri të urtisë…

Filed Under: Opinion Tagged With: 21 Vite me pare, Behlul Jashari, Festa e kthimit ne Shkolla

Mos i fyej Rudinë!!!

August 2, 2020 by dgreca

Nga Alma Liço-
Duke i hedhur një sy faqeve të shtypit online, rastësisht me zuri syri një shkrim të gazetares Rudina Xhunga, e cila shprehej tejet e keqardhur që nuk kishte mundur të intervistonte nënën e Kryeministrit, e cila ndërroi jetë një ditë me parë. Pa as më të voglin dyshim, largimi nga kjo jetë i një qënieje njerëzore përbën dhimbje për familjen, të afërmit dhe ata që e kanë njohur. Në raste të tilla shprehja e ngushëllimeve është një gjest mbështetjeje me përmbajtje humanizmi.
Nëna apo baballarë që kanë kaluar të tetëdhjetat vdesin çdo ditë me dhjetra, qindra. Pavarësisht dhimbjes së të afërmve, ky fenomen nuk përbën asgjë të jashtzakonshme, pasi të gjithë njerëzit një ditë do largohen nga kjo jetë. Ata ikin dhe askush nuk shkruan për ta. Ata vazhdojnë të jetojnë në kujtimet e atyre që i kanë njohur. Sigurisht, që për personat që lenë gjurmë në histori, për të mirë apo për të keq, do të shkruhet e flitet gjatë, mbase edhe shekuj pas vdekjes së tyre.
Duke lexuar shkrimin e Rudinës, po vrisja mendjen se kush ishte ajo gjëja e veçantë në aktivitetin e kësaj gruaje, sa për t´i mbetur peng asaj-gazetares, që nuk mundi ta intervistonte??…vërtet nuk po gjeja asgjë të tillë.
Arsyetimi im ndërthurur me përvojën jetësore dhe përjetimin e krimeve të komunizmit, për të gjetur të “veçantën” e saj, më çoi në disa përfundime. Pa dashur të zgjatem , veçova tre prej tyre:
1. Aneta Rama ishte e motra e Spiro Kolekës, ish anëtarit të Byrosë Politike të PPSH dhe bllokut komunist, atij blloku që gatoi krimet më të mëdha monstruoze, vëllavrasëse mes shqiptarësh, atij blloku që na katandisi në popullin më të varfër e të skllavëruar në Europë.

2. Aneta Rama ishte e shoqja e Kristaq Ramës, skulptorit shërbëtor të bindur të regjimit kriminal komunist. Në biografinë e tij rëndon dakortësia dhe firma për varjen e poetit Hafzi Nela, një shpirti të lirë, vetëm sepse kish guxuar të thurte disa vargje të dhimbshme për realitetin ku jetonte. Kjo ndodhi në vitin 1988, kur regjimi po zvarritej në grahmat e fundit.

3. Aneta Rama ishte e ëma e kryeministrit aktual, psikopatit bandit që me metodat e tij korruptive, përçarëse dhe diktatoriale, ka bërë që shqiptarët të dëshirojnë t´ja mbathin nga sytë këmbët nga vendi i tyre i mrekullueshëm, që po katandiset çdo ditë e me shumë në të pajetueshëm.
Që të adhurojë ende komunistet dhe pinjollët e tyre, është e drejtë e Rudina Xhungës, pasi nga ajo kuzhinë ka dalë. Nuk është e vetmja. Edhe të intervistojë duke u tretur nga adhurimi, panterën e zezë Nexhmije Hoxha, është e drejtë e saj, sado fyese dhe acaruese të jetë kjo për viktimat që ajo dhe i shoqi kanë shkaktuar.
Por si gazetare, nuk është aspak e drejtë e saj që me qëndrime apo adhurime publike të tilla, të lëndojë e fyejë qindra nëna që kanë humbur bijtë e tyre në burgjet e komunizmit apo ua kanë ekzekutuar ata në kufi. Ato vajtojnë për ta dhe eshtrat e tyre të humbura ende sot e kësaj dite.
Si nuk ndjeve një herë të vetme shtysë, moj Rudinë, si gazetare të intervistoje njërën prej tyre?
Ato kanë shumë, po shumë për të thënë…dhe po i thonë çdo ditë…për fat të mirë, jo të gjithë gazetarët janë të indoktrinuar e të pashpirt si ti.
Duke adhuruar si gazetare krimin, mos i fyej Rudinë!!!

Filed Under: Politike Tagged With: Alma LIÇO, Mos i fyej, Rudine

Qilimi me vargjet e poezisë “Bijtë e Adamit”në Sallën e UN

August 1, 2020 by dgreca

-Shqiptari që i propozonte për moto Lidhjes së Kombeve vargjet e poezisë “Bijtë e Adamit” të Saadi Shirazit –

Shkruan: Melsen Kafilaj-Sot në njërën nga sallat e takimeve të Kombeve të Bashkuara (UN) qëëndron i varur e madhështor një qilim i mrekullueshëm persian në mesin e të cilit janë të ëndura me fije ari vargjet e poezisë “Bijtë e Adamit” të poetit të madh pers, Saadi Shirazi.Po i japim më poshtë këto vargje, në shqipërimin brilant të Orientalistit tonë, Vexhi Buharaja.

                             “Si pjesë e një trupi mbi dhe njerëzit janë,

                               Se brumn’e krijimit të njëjtë e kanë.

                               Kur koha një pjesë godet me tërbim,

                               As shoqet më s’kanë pastaj ngazëllim.

                               O ti, që s’dhëmkos kur tjetri heq zi,

                               Më kot ty të quajnë me emrin Njeri!”

Ky qilim me sipërfaqe prej 25 m2 u realizua nga mjeshtri iranian i qilimave Muhamed Sirfijani, i cili ia bëri dhuratë kësaj organizate në vitin 2005; pikërisht në të njëjtin vit kur kjo e fundit do të përkujtonte “Vitin e Dialogut midis Qytetërimeve”.Por cila është historia e mbërritjes së këtyre vargjeve deri në “Parlamentin Botëror të Njeriut?!”(Po huazojmë këtu frazën e Alfred Lord Tennyson-it) Cili është ide-propozuesi i saj?! Të gjithë lexuesit e këtyre rradhëve kam përshtypjen se do të habiten dhe tundin kryet në shënjë mosbesimi nëse u pohoj me plotë gojën dhe me një krenari të ligjshme se ai qe një SHQIPTAR.I këshilloj që të shtendosen dhe marrin frymë lehtësisht skeptikët pasi synimi im nuk është që t’ju shpërhap  mitologjira dhe  nginj me pikturat e bukës së Mitomanisë.

Dëshmi kryesore që e mbështet këtë pohim është një nga personalitetet më të spikatura kulturore dhe politike të Persisë (ky vend do ta merrte emrin “Iran në vitin 1935), eruditi dhe mendimtari i lirë Mohammad Ali Forugi.Forugi, midis të tjerash ishte edhe botues i veprave të Saadiut.Siç e thekson edhe “Enciklopedia Iraniane” ndërsa në vitin 1927 ai ishte caktuar si ambasador i Persisë në Turqinë e Ataturkut për zgjidhjen e disa problemeve kufitare midis Turqisë dhe Iranit, më 1928 ai caktohet si përfaqësuesi i parë i Persisë në Lidhjen e Kombeve dhe shërbeu gjithashtu edhe si president i Këshillit të Lidhjes, një pozicion ky i cili funksiononte me sistem rotacioni mes anëtarëve të saj.Pikërisht gjatë kësaj periudhe ai u njoh dhe u takua me përfaqësuesin shqiptar në Lidhjen e Kombeve; intelektualin, poliglotin dhe politikanin Mehdi Frashëri.Mehdi Frashëri e kishte mahnitur me kulturën dhe inteligjencën e tij dhe midis të tjerash i kishte propozuar edhe një ide interesante.Ja sesi shprehet vet Forugi mbi këtë takim: “Gjatë një banketi të Lidhjes së Kombeve në Gjenevë në Shtator të vitit 1928, përfaqësuesi i Shqipërisë në këtë organizatë, i cili mesa duket e kishte mësuar persishten gjatë kohës kur kjo e fundit ishte pjesë e Perandorisë Otomane më sugjeroi që poezia e Saadiut “Bijtë e Adamit” do të shërbënte si një moto e shkëlqyer për Organizatën.” Në dukje të parë, ky fakt “i thjeshtë” disave mundet edhe qw të mos ju bëj përshtypje fare por unë mendoj se duhet të ndalemi në të dhe të reflektojmë pasi ai është tregues i tre aspekteve kryesore; 1) i klasit dhe bagazhit kulturor të elitës intelektuale e politike shqiptare të viteve 20-30 2) i intuitës së Mehdi Frashërit për të depërtuar në frymën e kohës dhe shpirtin e kësaj organizate të parë të sigurisë ndërkombtare, e cila do të shërbente për ruajtjen e paqes botërore dhe 3) e vizionit për të shpalosur estetikisht përmes kësaj motoje frymën e vëllazërisë, drejtësisë dhe humanizmit; jo pak por plot 28 vite më parë se këto terma të sanksionoheshin juridikisht në Preambulën e Deklaratës Universale e të Drejtave të Njeriut të OKB-së(1948) Në këtë kuptim, ky burrë vizionar meriton krejt respektin dhe gëzon admirimin tonë.

Mehdi Frashëri, kjo figurë e rrallë intelektuale, ky atdhetar dhe firmëtar i Deklaratës së Pavarsisë eshtrat e të cilit fatkeqësisht prehen akoma në Romë, duhet përkujtuar gjithashtu edhe për mbrojtjen e interesave të çështjes çame në “Lidhjen e Kombeve” apo edhe për “Problemet Shqiptare” në të cilin ai na shpërfaqet si një mendimtar i klasit të parë, duke trajtuar me syrin e një fenomenologu të stërvitur disa nga problematikat dhe të metat e Psyche-s dhe mjedisit shoqëror shqiptar; probleme shumë prej të cilave vazhdojnë të mbeten ende dhe sot midis nesh.

                                                                                                                            © Melsen Kafilaj

Filed Under: ESSE Tagged With: “Bijtë e Adamit, Melsen Kafilaj, UN

200 vjet futboll, ne gare per nje Kupe

August 1, 2020 by dgreca

Pergatiti Albano Kolonjari-

Diten e diele do te luhet ne stadiumin “Air Albania” finalja e Kupes se Shqiperise, Teuta-Tirana. “Djemt e detit” arriten ne finale, pasi eleminuan Kukesin, ndersa bardheblute Bylisn. Pak dite me pare Tirana fitoi titullin kampion ne Shqiperi. Nje titull qe perkon me 100 vjetorin e klubit bardheblu (08/15/1920-08/15/2020). Por nga ana e saj Teuta kerkon te fitoje kete trofe qe perkon me vitin jubilar te krijimit. Ne fillimin e ketij viti “djemt e detit” festuan 100 vjetrorin e themelimit te klubit durrsak (01/29/1920-01/29/2020). Ne kete konteks dy klubet me te vjeter ne Shqiperi, Tirana dhe Teuta, do te zbresin ne fushen e blerte te stadiumit “Air Albania” duke mbajtur mbi supet e tyre 200 vjet histori futbollistike.  Kane kaluar 15 vjet nga fitimi i trofeut te fundit per durrsaket. Pikerisht atehere Teuta fitonte perballe Tiranes 6-5 me penallti, pasi 120 minuat e takimit kishin perufnduar me rezultatin e barabarte  0-0 . Teuta e ka fituar Kupen e Shqiperise 3 here, 1995, 2000, 2005. “Djemt e detit”, kane dale 8 here ne finale, 1957, 1975, 1994, 1995, 2000, 2001, 2005, 2007. Interesant eshte fakti qe ne tete finale, durrsaket jane “perplasur” me Tiranen kater here. Dy here kane triumfuar durrsake dhe dy here bardheblue. Tekniku kampion i Tiranes Egbo thate se:”Objektivi eshte qe te shkojme ne finalen e Kupës te motivuar. Do te shikojme ata qe do te jene gati dhe do te vendosim neser kush do te jete brenda fushes, pasi ne synojme ta fitojme edhe kete Kupe.” Nga ana tjeter futbollisti i Teutes Vila shprehet:”Kam besim se do ta kalojme me sukses kete sfide. Skuadra ka moralin e duhur, ndonese nuk do te jete e thjeshte perballe skuadres qe sapo eshte shpallur kampione. E megjithate, do ia dalim. E duam kete trofe”. Trofeu i fumdit qe Tirana ka fituar eshte ne vitin 2017 perballe Skenderbeut 3-1. Po kete vit bardheblute zbrisn per here te pare ne Kategorine e Pare pas nje sezoni deshtues ne Kategorine Superiore por qe u mbyll me fitimin e Kpes se Shqiperise. 

Rezultatet e skuadres se Teutes. 

1957 Partizani-Lokomotiva (Teuta) 2-0

1975 Elbasani-Lokomotiva (Teuta) 2-0

1994 Tirana-Teuta 1-0

1995 Teuta-Tirana 1-1 4-3 me pellnati. 

2000 Teuta-Lushnja 0-0 5-4 me pellnati

2001 Tirana-Teuta 5-0

2005 Teuta-Tirana 0-0 6-5 me pellnati

2007 Besa-Teuta 2-0

Tirana eshte skuadra qe ka fituar me shume kupa ne Shqiperi. Bardheblute kane triumfuar 1939, 1963, 1976, 1977, 1983, 1984, 1986, 1994, 1996, 1999, 2001, 2002, 2006, 2011, 2012, dhe 2017. Tirana ka humbur gjithashtu 9 finale. 

1939 Tirana-RR Vllaznia. 

1948 Partizani-Tirana 5-2

1949 Partizani-Tirana 1-0

1953 Dinamo-Tirana 4-1

1963 Tirana-Besa 3-3 4-2 me pellnati

1976 Tirana-Skenderbeu 4-1

1977 Tirana-Dinamo 3-3 4-3 me penallti

1983 Tirana-Flamurtari 1-1

1984 Tirana-Flamurtari 2-1

1986 Tirana-Vllaznia 3-1

1984 Tirana-Teuta 1-0

1994 Tirana-Teuta 1-0

1995 Teuta-Tirana 0-0 4-3 me penallti

1996 Tirana-Flamurtari 1-1 4-3 me penallti

1999 Tirana-Vllaznia 0-0 3-0 me penallti

2001 Tirana-Teuta 5-0

2002 Tirana-Dinamo 1-0

2005 Teuta-Tirana 0-0 6-5 me penallti

2006 Tirana-Vllaznia 1-0

2008 Vllaznia-Tirana 2-0

2009 Flamurtari-Tirana 2-1

2011 Tirana-Dinamo 1-1 4-3 me penallti

2012 Tirana-Skenderbeu 1-0

2017 Tirana-Skenderbeu 3-1

2019 Kukesi-Tirana 2-1

2020 Teuta-Tirana

2005 Teuta-Tirana 0-0 6-5 me penallti.

Filed Under: Sport Tagged With: Albano kolonjari-200 Vjet, Kupa e shqiperise

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 443
  • 444
  • 445
  • 446
  • 447
  • …
  • 5724
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community
  • U zhvillua veprimtaria përkujtimore shkencore për studiuesin shqiptaro-amerikan Peter Prifti
  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT