Kryeministrat e Kosovës dhe të Serbisë, Hashim Thaçi dhe Ivica Daçiq, kanë përfunduar pa marrëveshje rrethin e nëntë të bisedimeve, që kanë për qëllim normalizimin e marrëdhënieve midis dy vendeve.
Shefja e politikës së jashtme të Bashkimit Evropian, Catherine Ashton, e cila është ndërmjetësuese e procesit, ka lënë të kuptohet se palëve u është dhënë edhe ca kohë për të vendosur nëse mund ose jo të finalizojnë marrëveshjen.
“Sot (e mërkure) ka qenë një ditë e gjatë dhe intensive. Jemi përpjekur të përafrojmë të gjitha idetë e ndryshme që kanë qenë në diskutim gjatë këtyre muajve të fundit dhe kemi kërkuar nga delegacionet e Prishtinës dhe të Beogradit që t’i shqyrtojnë këto propozime dhe të shohim nëse mund të arrihet marrëveshja”.
“Herën e kaluar kam thënë se marrëveshja është afër, se dallimet janë të ngushta, por të thella. Sot, mund të them me besim të vërtetë se dallimet janë të ngushta dhe të cekëta”, thuhet në deklaratën e baroneshës Ashton.
Kryeministri i Kosovës, Hashim Thaçi, ka thënë se delegacioni i tij ka pranuar propozimin e ofruar, por ka qenë Serbia ajo që e ka refuzuar.
“Propozimi i baroneshës Ashton ka qenë i qartë dhe ne e kemi pranuar pa ndonjë ndryshim. Si edhe në herët e kaluara, Serbia ka refuzuar. Kanë mbetur edhe pak ditë deri më 22 të këtij muaji, kur do të paraqitet raporti nga baronesha Ashton. Është me rëndësi që kjo marrëveshje të arrihet”, ka thënë Thaçi.
Për të forcuar edhe më shumë qëndrimin, kryeministri i Kosovës ka thënë se do t’i drejtohet me një “letër pranuese zyrtare” Ashtonit, 27 vendeve të BE-së dhe SHBA-së.
Ai ka përsëritur para opinionit se marrëveshja do t’i shërbente paqes dhe stabilitetit në rajon, ndërsa Serbinë e ka porositur që të punojë për arritjen e saj dhe t’i shmanget “logjikës së Vojisllav Sheshelit”.
Akuza të ngjashme, por kundër Thaçit, ka bërë homologu i tij serb.
Ivica Daçiq ka thënë se propozimet e bëra nga barnoesha Ashton, e që kanë qenë të përmbledhura në 15 pika, kanë qenë më të pranueshme për Beogradin, por ka qenë Prishtina ajo që, sipas tij, ka penguar marrëveshjen.
“Thaçi ka refuzuar propozimin…përkatësisht, ka dashur të lidhë zgjidhjen e çështjes së policisë me një pikë të re të përfshirë, me të cilën të dyja palët obligohen të mos e bllokojnë njëra-tjetrën në organizatat ndërkombëtare”, ka thënë Daçiq.
Pranimi i kësaj pike, sipas tij, do të nënkuptonte njohjen e pavarësisë së Kosovës nga ana e Serbisë.
Daçiq ka thënë se Serbia nuk kërkon të pamundurën, por “diçka që është reale dhe e pranueshme për të dyja palët”. “Serbia është e gatshme që në ditët e ardhshme të vazhdojë këtë dialog, që të vijë deri te zgjidhja”, ka theksuar kryeministri serb.
Rrethi i nëntë i bisedimeve, që ka nisur paraditen e së mërkurës, për të zgjatur deri në minutat e parë të së enjetes, është karakterizuar me takime dypalëshe të delegacioneve me baroneshën Ashton, pastaj me biseda trepalëshe dhe disa pauza mes tyre.
Marrëveshja nga ky proces është kusht për të dyja vendet që të përparojnë në rrugën e integrimit evropian.(Kortezi Valona Tela- Radio Evropa e Lire)
NE MARATHONEN E BOSTONIT
NGA JULIA GJIKA/Boston/
Ata ishin aty me Fitoren, e duartrokitën./
Edhe pëllëmbët e vogelushit 8 vjecar Martin. /
I gëzoheshin me brohoritje sekondës vendimtare/
Që fija e flokut e ndau për ta kthyer në kasaphanë./
Djalli kishte punuar për të qënë preciz./
Flamujt e gjithë botës ulen koken,/
Te mbledhun tok si viktima s’pipetinin./
Djalli ishte bërë xheloz./
Kur pa botën në Boston bërë një shtëpi.
Amerika dhe engjëjt e saj,
Në një sekondë të pambrojtur.
U këputën balonat nga duart e fëmijve
në hapesirën e mbushur nga tymi e britmat ngriheshin trishtushem
I shtynte fuqia e zërave që pyesnin ajrin mes ngashërimit:
Kush e bëri, përse e bënë?
Dashuria nuk merte përgjigje.
Martini, kurrë s’do të kthehet në shtëpi
Të luajë me vellanë e madh dhe motrën e vogël 6 vjece.
Ajo ka humbur një këmbë
E ai kurrë nuk do t’a dijë.
Si bir të cmuar
Amerika e vendosi në mozaikun e zemrës.
Ky gjak i pafajshëm që u derdh në Prill
Si shirat që ushqejnë pranverën
Këto të qara që botën prekën
Nuk harrohen!
PRILL, 15, 2013/
Ne Foto: Cfare u kishte bere djajeve te terrorizmit vogelushi Martin, qe ia moren jeten?
TERRORIZMI KTHEHET NË AMERIKË
Ne Foto e Shtëpisë së Bardhë. Këshilltarët e Sigurimit Kombëtar të Marten në Shtëpinë e Bardhë përfshirë Drejtorin e FBI-ës, Robert Mueller, duke informuar Presidentin Obama mbi sulmin terrorist në Boston./
Nga Frank Shkreli/
Të hënën e kësaj jave dy bomba shpërthyen në Boston të Shteteve të Bashkuara duke shkaktuar vdekjen e tre personave përfshirë një djal 8-vjeçar — dhe plagosjen e rreth 180 të tjerëve, 19 prej të cilëve janë në gjëndje të rëndë. Autoritetet federale, shtetërore dhe vendore kanë intensifikuar hetimet për dy shpërthimet në Maratonën e Bostonit, duke premtuar se hetimet do të zhvillohen anë e mbanë botës për të gjetur personin ose personat që kanë kryer këtë akt terrorizmi. Autoritetet thonë gjtihashtu se deri tani askush nuk ka marrë përgjegjësinë për këtë sulm dhe shtojnë se nuk janë në dijeni se cili mund të ketë qenë motivi për këtë akt të shëmtuar kundër njerëzve të pafajshëm dhe nuk mund të thonë ende me siguri nëse kriminelët që kryen këtë akt të tmershëm, janë terroristë të huaj apo të mbrendshëm.
Presidenti i Shteteve të Bashkuara Barak Obama vuri në dispozicion, “të gjitha burimet e qeverisë federale për të ndihmuar autoritetet shtetërore dhe vendore për të mbrojtur popullin nga sulme të tilla dhe sipas nevojës, për të shtuar masat e sigurisë anë e mbanë Shteteve të Bashkuara dhe për të hetuar se çfarë ndodhi”, në Boston. Ai e siguroi popullin amerikan se ndonëse do të marrë kohë për të vendosur se çka me të vërtetë ka ndodhur, “ne do të zbulojmë, do i kapim dhe do i sjellim para drejtësisë kushdo qofshin ata që kanë sulmuar bashkombasit onë.”
Ndërsa ai vuri në dukje heroizmin e burrave dhe të grave të FBI-ës, policisë së Bostonit dhe agjencive të tjera që shkuan menjëherë në vendin e ngjarjes, Presidenti Obama lavdëroi “mirësinë, zemërgjërsinë dhe dashurinë” e treguar nga banorët e Bostonit pas shpërthimit të bombave, duke thënë se nëqoftse “dëshironi të dini se kush jemi ne, se cila në të vërtetë është Amerika dhe si ne i përgjigjemi së keqes dhe keqbërsve — aty në Boston e gjeni përgjigjën: vetmohues e vetflijues, të mëshirshëm dhe të patrembur”, tha presidenti Obama, në deklaratën e tij drejtuar kombit nga Shtëpia e Bardhë.
Edhe Kryetari i Dhomës së Përfaqsuesve të Kongresit Amerikan, John Boehner, reagoi ndaj sulmit në Boston duke thënë se, “fjalët nuk mund e përshkruajnë pikëllimin që ndjenë Kongresi për familjet që kanë humbur të afërmit e vet….Këjo është një ditë e vështirë për Amerikën, por ne do të vazhdojmë në frymën amerikane duke u bashkuar në lutje dhe guxim.”
Shtëpia e Bardhë njoftoi dje se presidenti Obama do të shkojë të Ënjtën në Boston për të marrë pjesë në një shërbim ndërfetar kushtuar të vrarërve dhe të plagosurve nga sulmi terrorist, i cili prishi atmosferën festive të Maratonës së famshme të atij qyteti dhe solli dënimet ndaj këtij akti nga e mabrë bota. Zyra e presidentit Obama njoftoi se ai do të flasë gjatë shërbimeve fetare në Katedralën e Kryqit të Shënjtë në Boston dhe shtoi se ai ka udhëruar uljen e flamujve në gjysëm shtizë, në nder të viktimave.
Sulmi terrorist në Boston, si edhe sulmi terrorist famkeq kundër kullave të larta në New York më 2001, nuk ishte një akt vetëm kundër Amerikës, por ishte një sulm kundër gjithë botës, pasi ndër 25.000 vrapuesit në Maratonën e Bostonit merrnin pjesë mijëra vrapues nga e mbarë bota dhe ku fituesi i Maratonës ishte, jo një amerikan, por një etiopian.
Si rrjedhim, reagimet ndërkombëtare ishin të shpejta dhe ngushëlluese për viktimat, në solidarizim me familjet e tyre dhe me popullin amerikan dhe njëkohësisht duke dënuar këtë akt brutal dhe të pakuptueshëm kundër civilëve dhe njerëzve të pafajshëm, ndërkohë që udhëheqsit botërorë ofruan edhe ndihma për hetimet dhe kapjen e personit ose personave që kryen këtë akt barbar.
Edhe udhëheqsit shqiptarë dërguan mesazhe ngushëllimi për sulmin terrorist në Boston. Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Bujar Nishani, në mesazhin e tij dërguar Presidentit Obama, shkruan se, ”Ky sulm terrorist ndaj jetës së qytetarëve të thjeshtë e të pafajshëm, i bërë gjatë zhvillimit të një prej manifestimeve më popullore dhe sportive, siç është Maratona e Bostonit, ka prekur thellë gjithë zemrat e popullit shqiptar dhe mbarë njerëzimit përparimtar.” Udhëheqsi shqiptar, vazhdon mesazhin e tij dërguar Presidentit Obama dhe popullit amerikan, duke thënë se, “Si aleatë e miq besnikë të SHBA-së në luftën kundër terrorizmit, dënojmë me forcë këtë akt dhe jemi të bindur se shumë shpejt personat përgjegjës do të dalin para drejtësisë dhe do të marrin dënimin e merituar.”
Presidentja e Kosovës, Atifete Jahjaga i dërgoi gjithashtu Presidentit Obama një mesazh ngushëllimi në emër të popullit të Kosovës, duke thënë se, “Institucionet e Republikës së Kosovës dënojnë këto akte të dhunshme që morën jetët e qytetarëve të pafajshëm amerikanë, me besimin e plotë se sulmet e tilla nuk do t’i zbehin vlerat dhe idealet e shtetit dhe shoqërisë suaj, që mbesin inspirim për tërë botën, e cila synon ndërtimin dhe realizimin e demokracisë dhe lirisë së mirëfilltë. Lutjet tona janë me ju, me popullin amerikan dhe familjarët e viktimave në këto momente të vështira”, përfundon mesazhin e saj Presidentja e Republikës së Kosovës, Atifete Jahjaga.
Megjithse ky akt ishte shokues, Presidenti Obama tha të Martën se populli amerikan refuzon të terrorizohet dhe bëri thirrje që të mos arrihen përfundime të ngutëshme dhe pa bazë në lidhje me personin ose personat ose mbi qëllimet e këtij sulmi – se kush dhe pse e bëri — për derisa të zbulohen të gjitha faktet, duke shprehur besimin e tij se heret ose vonë, autoritetet e hetuesisë amerikane do të zbulojn ë të gjitha faktet e këtij “akti të shëmtuar prej frikacakësh”, dhe do të sjellin para drejtësisë personin ose personat që kryen këtë sulm terrorist.
Noel Malcolm: Çamëria- Sekreti më i errët i historise
| Nga Daut Dauti/ |
Shtëpia botuese “IB Tauris” në Londër, në vazhdimësi ka botuar tema që flasin mbi çështjen shqiptare. Së fundi, kjo shtëpi botuese, në bashkëpunim me “The Center for Albanian Studies” ka botuar librin me titull: “The Cham Albanians of Greece – A Documantary Story” (Shqiptarët Çamë të Greqisë – Një Tregim i Dokumentuar), një libër ky i edituar nga historiani shqiptar Bejtullah Destani dhe albanologu i njohur kanadez Robert Elsie.
Prej kohësh është ndjerë nevoja që opinioni botëror të njohë të vërtetën e dokumentuar mbi çështjen e Çamërisë dhe banorëve të saj. Libri “The Cham Albanians of Greece – A Documantary Story” (Shqiptarët Çamë të Greqisë – Një Tregim i Dokumentuar), i cili edhe nga titulli shihet qartazi se shpalos të dokumentuar tragjedinë çame, është përgjigje adekuate. Përmbajtja e librit e informon opinionin ndërkombëtar mbi krimet që ushtroi Greqia ndaj shqiptarëve të Çamërisë, mbi një shekull më parë e në vazhdim. Libri mbart një vlerë të madhe edhe për vetë opinionin shqiptar, pasi shërben për t’iu përkujtuar atyre të shkuarën e hidhur të kombit shqiptar dhe përcjell porosinë për të mos e harruar këtë tragjedi e cila nuk është mbyllur akoma, paçka asaj që pretendon Greqia.
Duke folur mbi tematikën e librit, historiani i njohur dhe anëtari i Akademisë Mbretërore Britanike, Dr. Noel Malcolm thekson se “fati i shqiptarëve çamë është një nga sekretet më të errëta të historisë bashkëkohore evropiane”. Ndërsa duke folur për rëndësinë e përmbajtjes, Malcolm bën me dije se libri është një koleksion i dokumenteve të rëndësishme, që hedhin dritën e nevojshme mbi temën e trajtuar.
Libri, është përmbledhje e dokumenteve të nxjerra nga arkivat e Ministrisë së Jashtme Britanike dhe arkiva të tjera. Material dokumentues janë korrespodencat e diplomatëve shqiptarë, britanikë dhe të tjerë, në lidhje me këtë çështje. Po ashtu, janë përmbledhur memorandume, raporte, shkrime nga shtypi, vlerësime apo kujtime të personaliteteve të ndryshme dhe dokumente të tjera relevante që vijnë nga anë të ndryshme të botës.
Libri ndahet në tre kapituj kryesorë, që përfshijnë periudhën e kohës së sundimit otoman, periudhën pas Marrëveshjes së Lozanës dhe periudhën e pas Luftës së Dytë Botërore. Libri ilustrohet me harta të ndryshme, ndërsa për të dokumentuar në mënyrë vizuale një pjesë të tragjedisë çame, janë dhënë edhe disa fotografi të nxjerra nga arkivi i UNRRA-s.
Rrëfimi i tragjedisë fillon me kalimin e Çamërisë në anën greke të kufirit, veprim ky që u realizua sipas vendimit të Komisionit të Kufijve dhe Protokollit të Firences të vitit 1913. Territori i Çamërisë, me madhësi përafërsisht të ngjashme me territorin që ka sot Kosova, u bë poligon i ushtrimit të dhunës së egër greke kundër shqiptarëve të Çamërisë. Kjo dhunë e shfrenuar, mori përmasa të gjenocidit për të cilin bota nuk tregoi ndonjë ndjeshmëri. Plani grek ishte që shqiptarët ortodoksë të asimiloheshin ndërsa ata myslimanë të dëboheshin jashtë Greqisë ose të shfaroseshin në çfarëdo forme. Në këto rrethana të vështira, shteti i sapokrijuar shqiptar, i cili pothuaj nuk funksiononte, nuk qe në gjendje t’i ofronte popullsisë shqiptare të Çamërisë asnjë lloj ndihme.
Ishin pikërisht këto momente kur filloi persekutimi dhe dëbimi i shqiptarëve çamë, që u nis nga regjimi i Metaksës. Masa e parë e persekutimit që zbatoi ky regjim, ishte ndalimi që iu bë shqiptarëve të trevës së Çamërisë për të folur gjuhën e tyre amtare në ambientet publike dhe private. Regjimi i Athinës, lejoi bandat e kriminelëve grekë të vepronin sipas dëshirës në rajonet shqiptare. Banda paramilitare, që u dallua më së shumti kundër shqiptarëve të pambrojtur, ishte ajo e Deli Janakisit, e cila plaçkiti, dhunoi dhe vrau një numër të madh të banorëve, të më shumë se 100 fshatrave shqiptare.
Në këtë valë të krimeve, siç shohim nga dokumentet e botuara në libër, as qeveria greke nuk ndenji duarkryq. Ajo urdhëroi shpronësimin e shqiptarëve çamë duke shfrytëzuar si pretekst reformën agrare. Çamët e pabindur dhe udhëheqësit e tyre u dërguan nëpër kampe përqendrimi, që ekzistonin në shumë vende të Greqisë.
Pas luftës greko-turke (1919-1922) pasoi marrëveshja për ndërrimin e popullatës greke dhe turke, e cila u nënshkrua në Lozanë në vitin 1923. Kjo marrëveshje përjashtonte shqiptarët myslimanë çamë, pasi këta nuk ishin turq dhe si pasojë nuk mund të shpërnguleshin në Turqi. Regjimi i Athinës nuk e respektoi këtë dallim që impononte marrëveshja dhe, duke përdorur dhunën, filloi t’i përzinte çamët në drejtim të Turqisë. Persekutimet ishin aq të padurueshme, saqë një numër i konsideruar i shqiptarëve çamë u deklaruan si turq vetëm e vetëm për t’i shpëtuar vdekjes, maltretimeve, poshtërimeve dhe dhunës së çdo lloji, që ushtronte Athina ndaj tyre.
Persekutimi vazhdoi dhe arriti kulmin me mbarimin e Luftës së Dytë Botërore. Regjimi i atëhershëm grek filloi vrasjen masive të shqiptarëve çamë dhe dëbimin e tyre, duke përdorur si pretekst akuzën e bashkëpunimit të çamëve me Fuqitë e Boshtit. Pas tërheqjes së forcave gjermane në vjeshtën e vitit 1944, britanikët, duke dashur të krijojnë siguri për rrugët detare në pjesën e detit Jon, inkurajuan, deri në një masë, gjeneralin fashist grek Napoleon Zervasin, që të okuponte rajonin në fjalë. Zervasi, i cili ishte një antishqiptar i tërbuar, filloi menjëherë dëbimin e çamëve nga vatrat e tyre. Brenda një viti, forcat e tij vranë mbi 3000 çamë. Vetëm brenda një nate, më 27 qershor 1944, këto forca kriminele vranë, në Paramithi, 600 çamë të paarmatosur, në mesin e të cilëve shumë fëmijë dhe gra. Më 23 shtator 1944, në fshatin Spatër, këto forca vranë 157 vetë. Lista e grave të dhunuara, pasurive të plaçkitura, shtëpive të djegura etj., ishte e pafund. Në fund të vitit 1946 në tërë Çamërinë nuk kishin mbetur më shumë se 100 shqiptarë. Në vitin 1946, fashisti Napoleon Zervas u emërua ministër i Punëve të Brendshme, pavarësisht faktit që ishte bashkëpunëtor i forcave okupuese naziste gjermane dhe ekzekutues i masakrave në Çamëri.
Çamët e përzënë me dhunë nga vatrat e tyre, u detyruan të largohen në vende të ndryshme të botës, por shumica dërmuese u vendosën në Shqipëri. Tragjedia e rëndë e çamëve nuk përfundoi me vendosjen e tyre brenda territorit shqiptar. Edhe regjimi i sapovendosur komunist i Enver Hoxhës nuk i shihte me sy të mirë shqiptarët e Çamërisë, pasi i konsideronte si kolaboracionistë të italianëve dhe gjermanëve.
Meqenëse kjo popullsi konsiderohej “refugjate”, për të u kujdes UNRRA, nga shtatori i vitit 1946 deri në pranverën e vitit 1947. Në kampet e ngritura në Delvinë, Durrës, Kavajë, Fier, Vlorë dhe Tiranë, ku u vendosën dhjetëra mijëra çamë, UNRRA shpërndau ushqime, ilaçe, tenda dhe sende të tjera të nevojshme për këta njerëz të pafat, që përjetuan tmerret më të mëdha që mund të imagjinohen.
Që prej asaj kohe e në vazhdim, të gjitha qeveritë greke e kanë injoruar këtë tragjedi me përmasa të gjenocidit, që iu shkaktuan çamëve. Athina asnjëherë nuk është pajtuar që të hapë çështjen çame dhe të përgjigjet pse e privuan nga shtetësia greke këtë popullsi vendëse, me kombësi shqiptare. Asnjëherë grekët nuk dhanë përgjigje pse ua konfiskuan pasuritë këtyre njerëzve, të cilët ishin pronarë të shtëpive dhe tokave të mëdha, në njërën nga pjesët më të pasura dhe më të bukura të Greqisë. Athina vazhdimisht e ka injoruar ekzistimin e problemit çam, dhe në anën tjetër ka shkaktuar probleme dhe komplikime politike e diplomatike, duke përdorur komunitetin grek në Shqipëri, i cili krahasuar me atë çam është inekzistent.
Megjithëse përzënia e çamëve, ishte as më pak e as më shumë spastrim etnik, Greqia asnjëherë nuk u ballafaqua me ndonjë kritikë apo sanksion serioz ndërkombëtar. Një veprim i këtillë krijoi sinjale të gabuara, pasi la të kuptohej se ishte themeluar një presedan dhe mund të vazhdohej me përzënie të popujve edhe në situata të mëvonshme. Duke u bazuar në këtë shembull, por edhe në disa të tjerë, një veprim të tillë provoi edhe Serbia e Millosheviçit mbi popullsinë shqiptare të Kosovës një gjysmë shekulli më vonë. Për fat të mirë, në këtë rast nuk u përsërit “suksesi” i Greqisë, dhe imitimi serb i këtij krimi dështoi.
Greqia nuk do të duhej ta injoronte këtë tragjedi, që e ka shkaktuar vetë dhe që është dokumentuar me profesionalizëm në këtë libër. Libri “The Cham Albanians of Greece” nuk është vetëm libër i karakterit historik. Ky libër-dokument do të duhej të shërbente jo vetëm për ta kujtuar Greqinë për të keqen që ka bërë, por edhe për t’i dhënë rast që të fillojë të mendojë për të përmirësuar gabimin dhe të bëjë të mundur lejimin e kthimit të çamëve në shtëpitë e tyre dhe kompensimin e tyre për dëmet e shkaktuara. Në anën tjetër, pas botimit të këtij libri, as shqiptarët dhe qeveritë e tyre nuk do të duhej të vazhdonin me të vjetrën, duke vajtuar impotencën që kanë treguar deri tani ndaj Greqisë. (E dergoi per Diellin Sali Bollati)
*Studiues
Nderohet vepra krijuese e studiuesit Ibrahim D. Hoxha
Me rastin e 90-vjetorit të lindjes së studiuesit Ibrahim D. Hoxha, mbahet një konference shkencore e posaçme mbi vlerat e veprës së tij shumëdimensionale, veçanërisht për kontributin në fushën e folklorit dhe të historisë së Çamërisë./
Në mjediset e Akademisë së Shkencave u zhvillua dje konferenca shkencore “Një jetë kushtuar shkencës dhe atdhetarisë”, me rastin e 90-vjetorit të lindjes së studiuesit Ibrahim D. Hoxha, i cili njëherësh është edhe drejtor i Shoqatës Kulturore shqiptaro–turke “Hasan Tahsini”. Qëllimi i kësaj veprimtarie lidhej me nxjerrjen në pah të vlerave të veprës së studiuesit Ibrahim Hoxha, veçanërisht për risitë dhe kontributin që ka dhënë në përndritjen e historisë dhe të figurave krijuese të komunitetit çam. Në fokus të analizave dhe vlerësimeve nga ana e ligjëruesve ishin disa nga veprat e tij, si: “Enciklopedi Jug-shqiptare” (në dy vëllime), “Hoxhë Hasan Tahsini”, “Bilbila dhe thëllëza çame”, “Vjershëtarë të hershëm çamër”, “Viset kombëtare shqiptare në shtetin grek”, etj.
Të pranishëm në këtë aktivitet ishin miq, kolegë, studiues të fushave të ndryshme, përfaqësues të institucioneve të rëndësishme në vend, si dhe pjesëtarë të trupit diplomatik të akredituar në Tiranë.
Veprimtarinë e çeli Dr. Ramiz Zekaj, drejtor i Institutit Shqiptar të Mendimit dhe të Qytetërimit Islam (AIITC), i cili foli për disa nga tiparet identifikuese të veprës së Ibrahim D. Hoxha, ku veçanërisht u ndal në punën kërkimore të autorit në fushën e transkriptimit të vargjeve me alfabet arab, të krijuara prej autorëve çamë. Ai e konsideroi studiuesin në fjalë, si një “bletë çame” që ka mbledhur nektarin më të vyer të gurrës popullore, e të kulturës së trojeve çame dhe ia ka ofruar publikut shqiptar, që të përfitojë prej saj, por edhe ta ketë si një trashëgimi të çmuar kulturore.
Ndërsa, më tej fjalën e mori zv. Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, z. Ardian Tana, i cili tha se ndihej krenar me pjesëmarrjen e tij në këtë ditë, kur kujtohet një personalitet që ka dhënë një kontribut të veçantë për çështjen kombëtare në përgjithësi. Z. Tana konstatoi se: “Tek Ibrahim D. Hoxha unë gjej shembullin e një njeriu të palodhur, pavarësisht 90 vjetëve që mban mbi supe. Për mua ai është një model frymëzimi, dhe unë e konsideroj atë një enciklopedi të gjallë”. Ai bëri të ditur për të pranishmit se i është dërguar një kërkesë Presidentit të Shqipërisë për ta dekoruar Ibrahim D. Hoxhën, në shenjë mirënjohjeje dhe vlerësimi për kontributin e madh dhe të vyer që ka dhënë për çështjen e atdheut dhe kombit shqiptar.
Veprimtaria vijoi me të tjera kumtesa e ligjërata nga studiues e miq të autorit, si: Prof.dr. Seit Mancaku dhe studiuesit Enver Kushi, Bedri Telegrafi, Ahmet Ahmeti, Shefqet Domi etj.
Fjalën përmbyllëse e mbajti vetë autori Ibrahim D. Hoxha, i cili falënderoi të gjithë të pranishmit, të cilët e kishin nderuar dhe respektuar me prezencën e tyre në këtë ditë të veçantë për të. Ai theksoi mes emocionesh: “Sot është një ndër ditët më të lumtura për mua. Edhe pse parafolësit më vlerësuan shumë, unë them se nuk kam bërë ndonjë gjë të madhe, përveçse i kam shërbyer kombit dhe atdheut tim dhe është një detyrë që duhet ta kryejë çdo shqiptar që e do vendin e vet”.
Kush është Ibrahim D. Hoxha?
Lindi më 15 prill 1923. Për shpëtimin nga zgjedha greke të vatrës atërore-stërgjyshore tw Çamërisë, mori pjesë në luftën italo-greke, si dhe në Luftën Nacional-çlirimtare. I renditur në çetën, batalionin e grupin IV “Çamëria” dhe në Brig. VI. të Ushtrisë Nacional-çlirimtare, vazhdoi luftimet nëpër tërë vendin dhe jashtë tij, gjer në Bosnjën Jugore. Gjatë viteve të Luftës iu besuan detyra të ndryshme ushtarake, politike dhe ekonomike, deri në: anëtar i shtabit të Brigadës, oficer reparte-komandues, shef shtabesh e mësimdhënës në shkolla ushtarake. Më 1955 dëbohet nga ushtria me motivacionin “Antisovjetik”. I mbikëqyrur rreptësisht si “antiparti”, “irredent bir irredenti”, “mosdashje për pjesëmarrje në votime” etj., më 1959 e burgosën. Pas daljes nga burgu u la pa punë për 23 vjet, por edhe në kushte kaq të vështira vazhdoi kërkimet nëpër arkivat e bibliotekat, si dhe për të dhëna gojore në të gjithë vendin.
Ka mbaruar Kursin e Lartë 2-vjeçar special të oficerëve madhorë, Fakultetin Histori-Filologji (degën Histori-Gjeografi) të Universitetit të Tiranës dhe dy vitet e para të Institutit të Lartë Bujqësor, nga ku e përjashtuan për “biografi të keqe”. Mban librezën e të përndjekurit politik.
Është autori i parë i këngëve popullore dhe i valleve çame, i gjetjes dhe vënies në përdorim të grupeve folklorike, veshjeve krahinore kombëtare çame, mbledhës, arkivues dhe botues i shumë kujtimeve e shkrimeve për Çamërinë. Shkroi mjaft libra, disa prej të cilëve u botuan, por drejtoria e shtypit dhe propagandës pranë K.Q. të PPSH urdhëroi ndalimin e tyre për shkaqe “politike, ideologjike dhe shkencore”. Pas disa viteve ecejakesh nëpër dyer institucionesh, u lejua të qarkullonin vetëm dy, po tepër të gjymtuara prej censurës: “Fabula dhe Vjersha” dhe “Këngë popullore çame”.
Prej 1990-s e këndej ka botuar:
1. Nëpër udhën e penës shqiptare, viti 1986 (u ribotua më 1991).
2. Jusufi e Zulejhaja, viti 1992.
3. Turqit dhe shqiptarët, viti 1994.
4. Kështu luftuam ne, viti 1996.
5. Çamëria dhe Janina në vitet 1912-1922, viti 1996.
6. Hoxhë Hasan-Tahsin Efendiu, viti 1998.
7. Viset kombëtare shqiptare në shtetin grek, viti 2000.
8. Daut Hoxha, viti 2000.
9. Enciklopedi Jugshqiptare I, viti 2006.
10. Bilbila dhe thëllëza çame, viti 2007.
11. Shqipëri moj dritë ylli, viti 2007.
12. Enciklopedi Jugshqiptare II (I-ZH), viti 2009.
13. Vjershëtarë të hershëm çamër, viti 2011.
Është bashkautor në 3 vepra:
1. Fjalori Enciklopedik Shqiptar
2. Historia e Shqipërisë dhe e Shqiptarëve, Prizren, viti 2001.
3. Një komb, një shkollë, një kulturë, viti 2012.
Brenda e jashtë shtetit ka mbajtur mbi 35 kumtesa, mbi 60 emisione radiofonike e televizive dhe ka botuar mbi 200 shkrime historike.
Ka përfunduar edhe 8 vepra të karakterit historik, të cilat janë në proces botimi dhe një pjesë tjetër janë ende në dorëshkrim.(Informacionin e dergoi per Gazeten “Dielli” Jolanda Lila)