dgreca – Page 581 – Dielli

TEATRI… Ta bejme Shqiperine si Gjithe Europa!

May 18, 2020 by dgreca

Shkruan: Merita B. McCormack- Uashington DC/*

Diten e Diel, me daten 17 maj 2020, ne oret e para te mengjesit, sipas lajmerimit nga Zeri I Amerikes, nga Tirana, Forcat Policore te Qytetit te Tiranes nderhyne me shpejtesi te papare dhe me nje efektivitet te plote, duke vene barrikada rreth teritorit te nderteses historike te Teatrit Kombetar dhe duke i perzene protestuesit qe ishin aty, pa kontrolluar nese kishte apo jo njerez brenda. Fadroma goditi muret dhe brenda pak castesh nje re e madhe pluhuri mbuloi sheshin Skenderbej ne Tirane. Ne SHBA ishte duke u afruar mesnata dhe ne Tirane ishte agim.

Gazetari Ilirian Agolli , ishte i vetem tek filmonte dhe ju kerkonte policeve te lejohej te afrohej per filmime, ai e solli direkt lajmin per ne. Zeri i Amerikes na beri te mundur te shihnim me dhimbje se si ne menyre te rrufeshme u shkaterrua ndertesa e Teatrit dhe si u perndoq grupi protestues dhe se sa e panevojshme ishte kjo menyre.

Personalisht kam ato kujtime qe kam, si spektatore , si artdashese dhe si shqiptare.

Per shume te tjere ka kujtime te ndryshme, sipas integrimit e pjesemarrjes ne Teater si shikues, artdashes, apo si punonjes. Per te gjithe ndjesia eshte e ndryshme. Nuk eshte fjala per tullat e llacin, nuk eshte fjala per nje gje teknike.

Per Aleancen per Mbrojtjen e Teatrit ka mese dy vjet e gjysem qe eshte shnderruar ne ceshtje jetike dhe nje ceshtje tashme qe prek cdo qytetar te Tiranes e gjithe popullin shqiptar.

Flitet per disa gjera dhe do mundohem ti rendit me poshte e shkurtimisht

Se pari per Tiranen e tiranasit (tironsit), ne vecanti, eshte nje ndertese e para komunizmit dhe paraqet dicka unike Tiranase, qe ka te beje me themelimin e qytetit e zhvillimin e tij si kryeqytet por edhe me lidhjen shpirterore, pasi tironsit kane qene ata qe ishin me shpirt antikomunsite dhe kosmopolitane. Prishja e teatrit, mes shume te tjerave, ju theu edhe kete lidhje qe kishin me periudhen parakomuniste.

Se dyti, Teatri paraqet e pasqyron vlera te medha historike per artin e kulturen shqiptare ne pergjithesi e jo vetem perTiranen. Per vlerat arkitetkurore e artistike te teatrit kane deshmuar eksperte vendas e te huaj si edhe disa organizata nderkombetare. Mirepo kjo nuk eshte marre parasysh nga autoritetet qeveritare qe morren persiper ta shkaterrojne dhe hajdutce, ne momentin me delikat, kur njeriun e lodh gjumi i humbur dhe eshte disi i rraskapitur.

Se treti, qendresa e aktorve dhe e qytetareve erdhi natyrshem, e pasponsorizuar nga parti politike, megjithese mund te kete pasur perpjekje monopolizimi, por kjo levizje eshte e paster nga influencat e parrallinjve, e atyre qe quhen “movers and shakers” qe nuk i mungojne Shqiperise. Kjo levizje eshte reflektim i ndergjegjjes qytetare.

Se katerti, mos perfshirja e komunitetit nderkombetar me thelbin e ceshtjes ne fjale tregon se ata kane besim tek Shqiptaret dhe se shqiptaret duhet e do t’ja dalin vete. Megjithese ne disa momente nje mesazh mbeshtetes e ndonje nderkombetari, perfshi edhe ambasaden amerikane do te ishte shume e mirepritur. Jam e sigurt qe me shume do jene shqetesuar nderkombeateret per mungesen e distancimit social ne kete proteste sot!!

Se pesti , kjo Aleance per Mbrojtjen e Teatrit i ka dhene udhe nje ceshtjeje me te madhe e me te qendrueshme e me perspektive qe megjithese duket e pashprese, mendoj se duhet te marre kreditin e duhur. Protesta e sotme ne Tirane ishte deshmuese e asaj qe do te vije me pas. Qytetaret po marrin (e duhet ) te marin fatin e tyre ne duart e veta. Reagimi qytetar ndaj nje akti te qeverise duhet te jete gjithnje parametri kyc ne menyren e drejtimit dhe llogaridhenia ndaj popullit duhet te jete e vazhdueshme, e shpeshte dhe te percaktoje qendrimin apo jo ne pushtet te tyre. Kur populli reagon, e reagon fuqishem, qeveria duhet te degjoje e duhet te mbaje shenime e duhet te permiresoje punen , jo te shtype e te diktoje veprimet qeveritare. Sepse populli e paguan qeverine e jo anasjelltas. Prandaj, kjo proteste e udhehequr nga aktore e aktiviste tiranas duhet te mbeshtetet nga gjithe populli dhe t’i sherbeje demokratizimit e lirise se individit dhe te shoqerise. Prandaj ato qe u thane per tridhjete vite “E duam Shqiperine si Gjithe Europa”, tashme, me vend jane zevendesuar me togjfaleshin “Ta bejme Shqiperine si Gjithe Europa”. Dhe kjo do behet sepse duan shqiptaret ta bejne. Ku ka nje qellim te mire, ku ka shqiptare te mire, ka gjithmone edhe nje rruge te mire. Shqiperine do ta bejne si Europa vetem Shqiptaret e mire. Aleanca per Mrojtjen e Teatrit eshte e perbere nga shqiptare te mire. Le ti mbeshtesim e le ti japim ate qe ne mundemi per nje Shqiperi te mire! Jemi me ju!

*Merita B. McCormack eshte anetare e Kryesise se Vatres, qe jeton e punon ne Uashington DC, SHBA.

NË NEW JERSEY NDËRROI JETË BASHKATDHETARJA HARIFE BUSHKA

May 18, 2020 by dgreca

Arife Bushka 18 Shkurt 1929- 16 Maj 2020/

Kryetari i Degës së Vatrës në New Jersey, z. Adem Malellari, ka përcjell për Gazetën “DIELLI” njoftimin se ka ndërruar jetë Harife Bushka, nëna e zv/kryetarit të degës të New Jersey-t, zotit Ardian Bushka.

Zonja e nderuar Harife Bushka erdhi në SHBA në vitin 2000. Ajo ishte lindur me 18 Shkurt 1929. I përkiste një familjeje patriotike me kontrbut atdhetar. Ndërroi jetë në të Shtunën me 16 maj 2020 në moshën 91 vjecare.

La pas dy djem dhe dy vajza, si dhe nipër e mbesa.

Varrimi bëhet nga familjarët ne kushtet e kufizuara për shkak të Koronavirusit.

Kryetari i Federatës Pan Shqiptare të Amerikës”VATRA” z. Elmi Berisha, bashkohet me ngushëllimet e kryetarit të degës së Vatrës në New Jersey z. Adem Malellari, dhe i përcjell ngushëllimet më të thella z. Ardian Bushka për humbjen e nënës së dashur si dhe të gjithë familjarëve në emër të vatranëve.

I pushoftë shpirti në paqe!

Tiranë, protestë kundër shembjes së Teatrit Kombëtar

May 18, 2020 by dgreca

Tirane, 18 Maj 2020- Në Tiranë, nisi sot pasdite një protestë e thirrur nga Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit, një ditë pasi autoritetet ndërhynë me forcë për shembjen e godinës së Teatrot Kombëtar. Të mbledhur në bulevard, pak metra larg rrënojave të Teatrit, ishin artistë, aktivistë të shoqërisë civile, qytetarë, por dhe drejtuesë të opozitës të cilët i kanë dhënë mbështetje kësaj lëvizjeje.

“Shembja e Teatrit nxorri në pah të gjitha problemet e demokracisë shqiptare. Simbolika e Teatrit Kombëtar, nuk ishin vetëm muret, por qëndrimi në këmbë i demokracisë se ajo u shemb me ligje antikushtetuese”, tha regjisori Robert Budina, një ndër artistët i cili që prej nisjes së debatit rreth Teatrit ka qenë një kundërshtues i fortë i prishjes së godinës.“Protesta e Teatrit ishte një qiri që ndezi shumë qirinj të tjerë protestash, se shpresa nuk mund të vritet”, tha aktori Neritan Liçaj.

Shumë nga artistët e tjerë që folën, ashtu si dhe zoti Budina, akuzuan policinë për një ndërhyje të dhunshme mëngjesin e së dielës, ndaj atyre që gjendeshin në godinë atë moment. “Na kanë tërhequr zvarrë, dhe nisën shembjen ndërsa kishte ende njerëz të terë. Por e gjitha kjo tregon frikë, frikë nga qytetaria, arti kultura”, u shpreh aktorja Juli Emiri.

Në protestë ishte ftuar të fliste dhe analisti e publicisti Fatos Lubonja. “E kam përjetuar shembjen si një goditje ndaj dinjitetit tonë, lirisë sonë, ndaj dëshirës për të jetuar në një vend me paqe e demokracisë dhe si një goditje ndaj të ardhmes sonë”. Ai shtoi më tej se qytetart kanë përballë “një bandë shumë të rrezikshme dhe duhet të mendojmë thellë dhe gjatë si duhet të veprojmë për t’u çliruar nga kjo bandë që ka kapur shtetin”. Sipas zotit Lubonja qytetarët duhet të kërkojnë pa rreshtur, dorëheqjen e kryetarit të Bashkisë së Tiranës Erion Veliaj, e që ai dhe të tjerët, të përgjigjen për shkatërrim të pronës publike. “Bashkë me kërkesën e vazhdueshme që të shkojnë para drejtësisë dhe Veliaj të japë dorëheqjen, sot ne na duhet secilit nga ne, në brendësi të vetes së vet, të mendojmë se si duhet të rindërtojmë dinjitetin dhe lirinë tonë të poshtëruar”, u shpreh zoti Lubonja.

Në mënyrë të përsëritur, qytetarët e mbledhur në protestë, shpërthenin në thirrjet “Rama ik” dhe “Poshtë diktatura”. Forcat e policisë janë vendosur pak metra pas podiumit të protestës, në zonën pranë ministrisë së Brendshme ku deri dje në mëngjes, ishte ende në këmbë godina e Teatrit Kombëtar.

Pak përpara nisjes së protestës, presidenti Ilir Meta, përmes një postimi në Facebook, deklaroi se “mbështes fuqimisht një hetim ndërkombëtar për shkatërrimin antikushtetues, të paligjshëm dhe në mënyrën më antieuropiane të Teatrit Kombëtar. Gati të bashkëpunoj me Aleancën për Mbrojtjen e Teatrit, si dhe me çdo institucion europian dhe ndërkombëtar për Kulturën. Europa dhe bota demokratike po e kupton edhe me qartë se ç’po ndodh këtu. Mos iu përgjigjni dhunës me dhunë, por me besim te Demokracia dhe Triumfi i saj mbi talebanizmin dhe oligarkinë”.(Kortezi: Zeri i Amerikes)

Teatrin Kombëtar e shembën, por historinë s’munden …

May 18, 2020 by dgreca

Nga Keze Kozeta Zylo/

Teatri Kombëtar i Shqipërisë ndonëse e vetmja godinë futuriste e inxhinierit dhe arkitektit italian, Giulio Berté, projekt i nisur në fillimjanarin e 1938-ës dhe që përfundoi në shtator të 1939-ës, mjerisht u shemb.

Shembjet shpirtërore dhe fizike do të vazhdojnë ta lenë Shqipërinë vendin e fundit në Europë.

Godina e Teatrit tonë që beri histori dhe nxori aktorë kalibri të paktën ndër artdashësit shqiptarë u vu në shënjestër nga grabitqaret e vendit dhe të huajtë.

Ndonëse kam qenë vazhdimisht në mbrojtje të Teatrit Kombëtar duke pasur rastin te jem fizikisht dhe te shkruajë gjithmonë si: “Mos i vini kazmën Teatrit Kombëtar!”

Mos i vini kazmën kësaj pasurie të patundshme të shpirtit të popullit, përsëri se bindëm dot “kryeqeveriun” Rama dhe sahanlëpirësit e tij.

Sot Teatri Kombëtar mjerisht u shemb nga kazmat, por kujtesen s’e shembin dot si në këto foto që kam nga Tirana në vitin 2018-të në mbështetje të protestuesve. Këtë godinë kombëtare që i kam treguar mbesës sime Deas plot krenari dhe dashuri nga Tirana ime s’mund ta djegë askush, s’arrijnë dot në New York, nëse mbërrijnë shkrumbohen pa u nisur…

Teatrin Kombëtar e shembën, por historinë s’munden kurrë…

(dita e 51-të e izoluar brenda mureve nga Lufta pandemike botërore)

17 Maj, 2020

Staten Island, New York

“Po bëj valixhet gati”

May 18, 2020 by dgreca

Shembja tronditëse 30-vjeçare/

Nga Arjeta FERLUSHKAJ/

Ishte ora 10:55 pm në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe 4:55 am në Shqipëri. Shoh në rrjetin social të ish-studentit alarmin “Erdhi policia në Teatrin Kombëtar! Po fillojnë arrestimet!” E pyes se ku ndodhet për momentin dhe më thotë se është pikërisht aty, tek Teatri. E pyes për situatën dhe pas pak më përgjigjet: “E shembën!” Arrij ta ndjej dëshpërimin e tij në përgjigjet shigjeta. “Po i tërheqin njerëzit zvarrë!” më shkruan, duke iu referuar atyre që po mundoheshin të ndalnin këtë akt mesjetar, i përgatitur të bëhej pa dalë drita, ndërkohë që të gjithë shqiptarët po flinin.

***

Ai ishte një student i apasionuar pas letërsisë dhe ndërkohë që shokë të tij harxhonin më shumë kohë kafeneve, ai vinte në bibliotekë dhe kërkonte të lexonte diçka më shumë se veprat që pedagogët iu kishin caktuar në program. Sa herë hynte në bibliotekë, kalonte për të më përshëndetur dhe me tregonte kur kishte lexuar ndonjë libër të ri që biblioteka nuk e kishte; kur diskutonin me klubet letrare për jetën artistike të qytetit si dhe për shumë evente që ai i ndiqte me pasion e dëshironte t’i ndante me të tjerët. Ndër eventet më të fundit që më tregoi, me hovin që e karakterizonte, ishte grupimi i disa studentëve për të vënë në skenë një shfaqje me iniciativën e tyre. Më thoshte se po bënin prova çdo ditë që të ishin të denjë për skenën e teatrit.

Entuziazmi i atij studenti e mbushte sallën e bibliotekës me dritë.

Kanë kaluar disa vite që nga koha e provave për atë shfaqje. Tani ai po shihte me sytë e tij një shfaqje tjetër me teatrin, por edhe teatron që po i bëhej jetës së vet. Një shfaqje për të cilën nuk kishte dashur kurrë të bënte prova.

“Se ç’e shempnë derbederët/Mercenarët dhe bejlerët/ Se ç’e pren’ e se ç’e vranë/ Ç’e shkretuan anembanë/ Nënë thundrën e përdhunës.”

***

Më trondit një tjetër mesazh që vjen prej tij. Pastaj çdo gjë m’u duk më e lehtë për t’u pranuar: shembja e një teatri apo loti i një artisti që i ra shtëpia e qënies, me shpresën se do të ndërtohet një teatër i ri.

“Tani po bëj valixhet gati edhe unë”- lexova në telefonin tim.

Dhe vrasja e shpirtit të vendit u krye, ashtu siç ishte paralajmëruar.