Petrit Begati/
Dashuria është një atribut i njeriut për të vlerësuar, çmuar dhe dashur të tjerët njëlloj si vehten.., por dashuria për vendin e të parëve është një ndjenjëshumë e thellë në gen, e fuqishme si një vullkan i heshtur, qërizgjohet herë pas here edhe më fuqishëm se më parë. Kështu kaqenë e keshtu do të jetë. Kjo është dashuria e çamit përÇamërinë, atdheun dhe mëmëdheun e Thesprotëve antikë dheatyre të sotëm modern, trashëgimia e stërgjyshërve dhe gjyshërve tanë. Është dashuria për dheun e gjenezës, e mbartur dhe e mpleksur me mesazhin e amanetit të të parëve dhe të vijushmërisë. Është kombinimi më i fuqishëm i shpirtit njerëzor, është ndjenja e pashuar dhe zjarri që do të ngrohë çamin deri sa të ekzistojë kjo vetëdije e derisa të ekzistoj çami dhe geni i tij. Pa at dhe mëmë e pa dhe, nuk ka atëdhe e mëmëdhe.! Si bir i Çamërisë, pra pinjoll i dy prindërve të lindur në këtë krahinë të lashtë epirote, të dëbuar me dhunë nga vatrat stërgjyshore, pata fatin dhe nderin që ndryshimet pluraliste të viteve `90, që ndodhën në atdheun e përbashkët, Shqipërinë e sotme, të më gjenin të ndodhesha dhe reshtohesha në kahun e duhur të historisë së kësaj krahine të martirizuar e të gjakosur. Në dejet dhe tërë qënien time dashuria e prindërve të mi, vuajtjet dhe dhimbjet e tyre për vendlidjen e braktisur nga barbaria shoviniste greke, ngjizën dhe brumosën në koshiencën dhe formimin tim, një dëshirë të paepur për të luftuar në mbrojtje të identitit dhe ADN-së çame. Nuk ka perpjekje më sublime për njeriun, sesa të ruajë dhe mbrojë vlerat e të parëve të tij, të ardhura me sakrificë e mundime nga thellësitë e kohërave më të lashta. Ne, pasardhësit e sotëm të çamëve antikë, kemi fatin që prindërit tanë dhe rrënjët e tyre, kanë vegjetuar në atë që është kosideruar pjesa e mesit të dheut, ku ka mjaft zanafillë e histori njerëzore, për të cilat do të luftonin dhe do te krenohej çdo qënie tjetër njerëzore në këtë botë. Çamëria, apo siç thirret edhe sot një pjesë e saj, Thesprotia dhe banorët e saj thesprotë, nuk do të gaboja po të pohoj se janë kërthiza e zanafillës së kontinetit, që i dhanë dhe emrin EUROPA apo çamerisht EUROVA – EURUARA*. Truall ku lindën e u ngjizën mitologjitë dhe legjendat pellazgjike, vatra ku lindën apo jetuan perënditë e antikitetit. Thesprotët me sellët e tyre themeluan orakullin apo “Mekën” e parë në trojet e kontinentit europian, DODONËN antike, në malet e së cilës burojnë katër lumenjtë e mëdhenj e më të vjetër të kontinentit: Genessus (Shkumbini), Aosi (Vjosa), Thiamis (Kalamai) dhe i katërti Akeroni apo Acheron-i (Lumi i Zi që hante ata që rronin) dhe i çonte në Ades-Adhes apo Hadhesi (pra lumi që merrte të vdekurit me një monedhë në gojë dhe i çonte në botën e përjetëshme në Had(h)e, pra ku “hanë dhe” e që prehen në dhe). Mbi këto të thëna e në këto të vërteta të kësaj krahine antike edhe uzurpatorët modernë të historisë europiane e dinë më mirë dhe e kuptojnë se nuk po themi të pavërteta dhe lajthitje. JO! “Modernët” e dinë shumë mirë se këto janë më se të vërteta, janë antike dhe embrionale, por i maskojnë në mënyrën më të shëmtuar, duke e gjakosur e shkatërruar këtë krahinë, “Mekën” e Europës së bashku me trashgimtarët dhe ADN-në e fundit të Sellëve apo Thesprotëve. “The”- të parët apo protot e folësit e parë, të dheut të parë të zotërve* të parë, rezulton i njëjti kuptim. Vepra më e shëmtuar e civilizimit modern europian është shkatërrimi dhe lufta për zhbërjen e ADN-së njerëzve më të parë e më autoktonë të saj.Çamëria – një zë që duhet dëgjuar 17 Ka pasur një baltosje që i është bërë dhe i bëhet emrit ‘çam’ e vendit te tyre Çamërisë. Sot ka shumë përpjekje tipike talebanësh për ta zhdukur këtë emër historik nga vokabolari dhe arkiva e njerëzimit. Si rezultat, sot kemi një krahinë pothuajse të “fshirë” nga kujtesa njerëzore. U shkatërrua Troja për hir të një civilizimi të pretenduar më të mirë. U shkatërrua Pellazgjia, Iliria dhe Epiri. U krijua dhe u shua Roma e Bizanti. U krijua më vonë Greqia “antike”, por me trashgimtarë të mohuar e të rinj të fallsifikuar, me “trashgimtarë” të cilët e venitën dhe e shuan këte shkëlqim. Me këtë hi u krijuan shtete dhe kombe të Europës Qëndrore dhe Nordike, si civilizime moderne të ngjizura në troje të ftohta dhe të akullta. Dhe së fundi, u desh të fshihej nga kujtesa historike veza apo embrioni që ushqeu dhe rriti këto qytetërime, Thesprotia- Çamëria (Vagina e thirrur dikur). Popujt europianë harruan nga vinin dhe nga e kanë origjinën e prejardhjes së tyre dhe siç thuhet në zhargonin popullor, e “kanë humbur rrugën”. Si në një finale të dhimbshme, u vranë dhe u dëbuan të fundit mohikanë të civilizimt antik, si trashgimtarët direkt e të fundit të gjallë të kesaj fare të njerzimit, që formoi dhe populloi kontinentin e lashtë Europian, Çamët apo Shamët, apo Shamanet e kësaj bote. Këtu filllon shëmtija dhe tragjedia. Nga këtu fillojnë të gjitha sëmundjet, që po degradojnë jetën e sotme dhe larg madhështisë që prodhuan këta “mohikanë” të fundit, me Sellët e tyre DODONËN. Këtu është zanafilla e dhimbjes së madhe të çamëve e të Çamërisë apo Thesprotisë antike. Nga këtu fillojnë rrënkimet dhe brengat e thella, që na shkaktoi i ashtuquajturi civilizim “modern” ndaj nesh. Na quajtën me çdo epitet dhe baltosën me termin “primitiv”, një shkëlqim me embrion universal. Koha do të dëshmojë se këto janë të verteta e më se të vërteta. Është rënkimi ynë që oshëtin nga thellësitë e qënies dhe ndërgjegjies europiane. Do të vijë dita të dëgjohet e të vlerësohet makthi dhe ky rënkim. Vendosa të mbledh si tulla të shpërndara çdo përpjekje dhe shkrime të mija, të botuara e të pabotuara, për arsye të ndryshme dhe t`i publikoj të përmbledhura si publicistikë, si oshëtimë e një zëri që kërkon të dëgjohet rënkimi dhe të vendoset drejtësia, për bashkëkombasit e tij trashëgimtarë, në dejet e të cilëve rrjedh e do të rrjedhë gjaku çam. Në respekt dhe mirënjohje, si homazh për të gjithë ata që u vranë e u masakruan e që lanë vatrën e tyre me gjak dhe lot. Për nënat dhe baballarët tanë, të cilët me sakrificë nga më sublimet, mbrojtën me fanatizëm ADN-në e tyre të lavdishme, të qënit çam-thesprot. Është po detyrë e pinjollëve të tyre, që çdo gjë që bëjmë e themi t´i dokumentojmë dhe të informojmë edhe ata që mbajnë veshin e shurdhër, se nuk është vetëm e drejta jonë, por dhe nderi i tyre për t´i dhënë fund heshtjes dhe injorimit, duke dalë në mbrojtjen dhe respektimin e rrënjëve çame, që janë dhe rrënjët e tyre. Në këtë përpjekje vendosa të publikoj për një opinion më të gjërë, pikpamjen time, për çdo gjë që lidhet me Çështjen Çame, të shprehura në fjalime, shënime dhe artikuj, apo reagime mediatike të ndryshme. Për të na kuptuar të gjithë ata që çmojnë si të shenjtë parimet humane e që duan të ngrenë zërin e arsyes në mbrojtje të çamëve, pa vatrën e babës dhe të nënës. Për të lehtësuar e ndihmuar që të realizojmë kthimin në vatrat stërgjyshore, në Çamërinë tonë, si një e drejtë natyrale e historike e mohuar deri më sot. Si një nga themeluesit e Shoqërisë Atdhetare Çamëria, si diplomat i dalë nga lëvizja çame e viteve `90, si një ish specialistÇamëria – një zë që duhet dëgjuar i marrëdhënieve shqiptaro-greke në Ministrinë e Jashtme të shtetit shqiptar në vitet 1992-1997, gjykoj dhe çmoj se duhet të përmblidhen në një korpus mendimi nëpërmjet publikimit në disa libra. Së bashku me mendimet e artikuluara të bashkë vëllezërve te mi çamë dhe jo çamë, të mundësohet e t´u vihen në dorë opinionit të gjërë, sepse kështu jam i bindur, do të bëhen të dobishme e në mënyrë të përmbledhur do të ndihmojnë e lehtësojnë për të kuptuar, se rënkimet tona janë legjitime ekzistenciale dhe kërkojnë vëmëndje e drejtësi, dhe nuk duhet të rrinë në sirtaret e mykura arkivore të historisë. Ashtu si mendjendriturit e Kosovës në përpjekjet e tyre titanike në luftë për pavarësi, nxorën dhe bënë me dije opinionin ndërkombëtar gjatë viteve `80-`90 mbi të drejtat e tyre të mohuara e të nëpërkëmbura, duke përmbledhur zërin dhe klithmat e tyre në një seri me titull “Ç`THONË DHE Ç`KËRKOJNË KOSOVARËT”, ashtu dhe ne çamet le të përmbledhim shkrimet tona në këtë filozofi të përpjekjeve, në “Ç`THONË DHE Ç`KËRKOJNË ÇAMËT”. Dhe këtë e kemi për detyrë! Le të luftojme për të realizuar e fituar të drejtat tona të mohuara deri më sot, me penë dhe me përkushtim të punojmë e të publikojmë! Po rendis në përmbledhjen “Çamëria një zë që duhet digjuar”, rënkimet si klithma, apo ne çamërisht shertimat ose dhëmblat, me një Testament, që e kam quajtur “Testamenti Çam”, të cilin e sygjeroj të jetë si epitaf i yni i gdhendur në një pllakë apo rasë guri, i cili mund të vendoset në Qafë Botë. Thëniet janë të një nëne çame. Me pak retushime, dëshirova ta ruaj orgjinalitetin e saj. Unë i kam shtuar fjalën Bibël, duke pasur parasysh vëllezërit tanë çamë ortodoksë. Në këtë botim do të gjeni dhe shkrime apo fjalime të renditura në faqet e para, në dukje të thjeshta e fillestare, të cilat i kam ruajtur si të çmuara për kohën që ato u referohen20 Petrit Begati dhe që mbartin për mua një vlerë dhe një emocion te veçantë. Ato kanë të bëjnë me fillimin e artikulimit të mendimit dhe veprimit tim për Çamërinë.Foto nga Kongresi i Dytë Çam në Vlorë, më 23 Shtator 1945. Në sallë janë të ftuar e të pranishëm dhe përfaqësues të huaj të akredituar në Tiranë, si ai amerikan, anglez etj.
