s p – Page 1931 – Dielli

SHOQATA E SHKRIMTARËVE SHQIPTARO – AMERIKANË ORGANIZON: AKADEMI SOLEMNE NË NJU XHERZI “50 VJET GJUHË LETRARE (1972-2022)”

December 11, 2022 by s p

Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro-Amerikanë, me rastin e 50 vjetorit të vitit jubilar të Kongresit të Drejtshkrimit, më 18 dhjetor 2022, më ora 13, në Nju Xherzi do të mbajë Akademi Solemne. Në këtë Akademi Solemne me kumtesat e tyre do të marrin pjesë: Prof. Dr. Bexhet Asani Dokt. Arjeta Ferlushkaj – Kotrri Prof. Pal Ndrecaj Profesoreshë Valdete Cenalia etj. Në Akademinë Solemne përveç Shkrimtarëve të Shoqatës do të marrin pjesë edhe figura të shquara të artit, shkencës dhe kulturës shqiptare që punojnë dhe veprojnë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Në Akademinë Solemne do të marrin pjesë shkrimtarë e studiues amerikanë. Akademinë do ta shoqërojë “Grupi X3”, me këngëtarin dhe kompozitorin Faton Krasniqin dhe instrumentistët Fadil Sahatçiu dhe Afrim Dobërdoli. Nxënësit do të recitojnë disa poezi nga autorë të ndryshëm. Akademia Solemne do të mbahet në sallën e Konferencave të Klubit “Djemtë e ilirisë” (Sons of Illyria) në këtë adresë: 22 Sherman St, Wayne, NJ 07470. Jeni të mirëseardhur! Hyrja është e lirë. Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptaro- Amerikanë – Kryetar Mëhill Velaj

Shënime mbi historinë antike të shqiptarëve*

December 11, 2022 by s p

Nga prof.dr. Luan Përzhita/

Ishte viti 1982 kur së bashku me kolegun tim M. Bela u emërova arkeolog në Qendrën e Kërkimeve Arkeologjike – Bërthama e rrethit të Kukësit. Pothuajse çdo vit vizitonim fshatrat e Kukësit dhe të Hasit, duke shënuar të dhëna për pika dhe gjetje arkeologjike. Kur u afroheshim fshatrave të Kosovës që ndodheshin në vijën e kufirit ndarës me ish-Jugosllavinë bisedonim për kulturën e kësaj treve dardane. Ndonëse kaq afër gjeografikisht në atë kohë ishte e ndaluar që të vizitoje qendrat e kësaj treve. Ne i konsideronim me shumë fat profesorët tanë S. Anamali, S. Islami, M. Korkuti, që kishin arritur të bënin gërmime arkeologjike në vitin 1980 se bashku me kolegët kosovarë Z. Mirdita, K. Luci etj., në tumat e Llashticës në Gjilan. Nga bisedat e tyre dëgjonim me shumë kuriozitet se si ata kishin zbuluar në këtë nekropol kulturën ilire të kësaj treve.

Gjatë viteve 1970 në rrethin e Kukësit, ku pas ndërtimit të hidrocentralit të Fierzës u përmbytën shumë toka në një gjatësi rreth 90 km, janë kryer një sërë fushatash gërmimi arkeologjik si në Kolsh, nga prof. M. Korkuti, në nekropolin tumular të Çinamakut, Kënetës, Bardhocit, Krumës etj., nga prof. B. Jubani dhe prof. A. Hoti, të cilët kishin vënë re se kultura ilire e zbuluar është e ngjashme me atë në Kosovë.

Teksa shikonim fshatrat e Kosovës si Vermica, Dobruzhda, Shkoza, pak më tej Zhurin etj., në brezin e atëhershëm të kufirit, përpiqeshim që të përcaktonim, natyrisht këtu hynte në punë edhe imagjinata, vendet arkeologjike për të cilat kishin shkruar kolegët tanë kosovarë E. Shukriu, E. Dobruna, N. Ferri, Z. Mirdita, i paharruari A. Stipçeviç, si dhe historiani A. Hadri. E çuditshme po të mendosh sot se studionim për të njëjtën kulturë, për të njëjtën popullsi, që kishte të njëjtat tradita, trashëgimi kulturore, gjuhë dhe zakone, por që një “mur” teli me gjemba që quhej klon e kishte ndarë mundësinë e depërtimit në gjysmën tjetër të trupit të kësaj kulture.

Besoj se tashmë mund të kuptohet lehtë se si jemi ndjerë ne kur Kosova fitoi pavarësinë në vitin 1999. Menjëherë u organizuan takime me kolegët tanë në Kosovë, K. Luci, F. Peja, H. Mehmetaj dhe krijuam një grup të përbashkët arkeologësh, duke punuar fillimisht për evidentimin e qendrave arkeologjike të Kosovës dhe paralel u inicuan gërmime arkeologjike në disa qendra të rëndësishme antike.

Jo rastësisht, një pjesë e rëndësishme e shënimeve të mia në këtë libër i kushtohen periudhës antike të Kosovës. Së bashku me kolegët e mi, kisha vizituar me qindra fshatra në Kosovë dhe konsultuar pothuajse të gjithë qendrat arkeologjike të gërmuara para viteve 1990. Kështu krijova një ide të qartë dhe të saktë për historinë e lashtë të kësaj treve dardane. Ditën kur Kuvendi i Kosovës shpalli Pavarësinë si shtet, u ula dhe shkruajta një artikull me titull “2400 vjet shtet Dardan”, të cilin e botova në një gazetë në Tiranë për t’i bërë të ditur publikut se ky vend e ka njohur shtetin mijëra vjet më parë.

Në shënimet e mia i kam kushtuar një vend me rëndësi të gjithë historisë antike të Kosovës, nga epokat prehistorike, rreth 6000 vjet më parë, shtetit Dardan, Dardanisë bizantine, si dhe figurave historike me origjinë nga kjo trevë. Një vend me rëndësi në këto shënime kanë edhe gërmimet arkeologjike që kemi zhvilluar, në fshatin Çifllak të Rahovecit. Aty u njohëm me Z. Fasli Thaçi (ndjesë pastë), një burrë shumë gazmor, i qeshur dhe bujar. “Unë nuk jam arkeolog”, më tha ai, “por e di se themelet e shtëpisë sime janë ndërtuar mbi troje shumë të vjetra të ilirëve. Në qoftë se nuk besoni, jeni të mirëpritur që të gërmoni në kopshtin e shtëpisë edhe pse tani është plot me perime”. E duke buzëqeshur shtoi: “E kush pyet, boll që ia arritëm kësaj dite që të dimë historinë tonë!”. Që nga ajo ditë shtëpia e Fasli Thaçit u bë dhe shtëpia e arkeologëve. Menjëherë e kuptuam se kishim të bënin më një qendër të rëndësishme antike të Kosovës, një vendbanim i cili përmbushte të gjitha kushtet për zhvillimin e jetës në antikitet.

Trevës dardane i dedikohen në këtë libër edhe disa shënime të mbajtura gjatë gërmimeve arkeologjike që kam bërë në Kukës, ku do të veçoja Qytezën në kodrën e Pecës, qendrën e parë qytetare në këtë krahinë për shekujt IV-II para Krishtit, ku kemi gjetur një vulë të shekullit IV me emrin e lashtë të Kukësit. Këtu pata fatin të zbuloj një objekt të mrekullueshëm, një llampë me shenjtorë të kohës paleokristiane të shekullin VI, e cila përfaqëson një objekt unikal – i vetmi në Europë – të cilin e kam publikuar së bashku me kolegun e njohur francez, François Baratte (profesor në Universitetin e Sorbonës Paris IV Hyrje 11 në Francë) në revistën e mirënjohur në fushën e arkeologjisë “Cahier Archeologique”.

Në vitin 2000 fillova gërmimet arkeologjike në kalanë e Grazhdanit (Dibër). Kur e vizitova për herë të parë këtë kala u befasova nga madhështia e saj. E ngritur në mes të një pllaje pjellore, me mure 3 km të gjatë, me 44 kulla dhe 3 hyrje, më krijoi përshtypjen se kishte ardhur koha të zbulonim të fshehtat e kësaj qendre të rrethuar nga heshtja prej shekujsh. Pas shumë vitesh kërkime dhe studime që lidhen me rëndësinë e kësaj qendre po botoj disa shënime mbi rolin që kishte kjo kala, e cila i dha emrin krahinës së Dibrës së sotme.

Pas rrëzimit të murit të izolimit, filluam kontaktet e para me kolegët e vendeve perëndimore. Në këtë rast isha i previligjuar, sepse që nga viti 1995 u bëra pjesë e ekipit shqiptar, së bashku me kolegët K. Lako dhe P. Damko (të ndjerë), Gj. Saraçi, I. Gjipali, Dh. Çondi, që do të bashkëpunonim për 10 vjet me kolegë nga Britania e Madhe për projektin arkeologjik të Butrintit. Kjo perlë e arkeologjisë mesdhetare dhe botërore, që të mahnit me bukuritë dhe madhështinë e monumenteve, të frymëzon dhe të fut natyrshëm në botën antike, ku ndërthuret historia e formimit, zhvillimit dhe lartësimit të një qyteti antik që si rrallëherë, ndonëse i zbrazur, të ofron ende ngrohtësi. Në këtë qytet kanë kaluar figura me përmasa botërore, janë zhvilluar ngjarje me rëndësi historike, janë ndërtuar vepra me nivel të lartë nga disa inxhinierë të njohur. Qytet me teatër dhe gjimnaz, me tempuj dhe ujësjellës. Pas punës, në orët e mbrëmjes, fillova të shënoj diçka për këtë qytet që dëshiroj ta ndaj me ju.

Së bashku me kolegun tim prof. William Bowden (profesor në Universitetin e Notingemit – Angli), na pëlqente të vizitonim një qendër arkeologjike buzë liqenit të Butrintit që quhej Diaporit. Në burime historike antike kishim lexuar se Butrintin e kishte vizituar i madhi Ciceron për të respektuar mikun e tij, pronarin e Butrintit, Pompon Atikun. Ciceroni e përshkruante aq bukur vilën e mikut të tij, sa na dukej sikur rrënojat e kësaj vile fshiheshin pikërisht në Diaporit. Të nxitur nga kjo histori, në vitin 2000 filluam gërmimet arkeologjike në Diaporit që zgjatën deri në vitin 2006. Një qendër që të lë pa frymë nga bukuria natyrore dhe madhështia e ndërtimeve që ajo përmban. E kisha shumë të vështirë që kënaqësinë e përjetuar në zbulimin e kësaj qendre të mos e ndaj me lexuesin. Prandaj në mënyrë shumë të shkurtër kam shkruar në këtë libër për Ciceronin dhe madhështinë e vilës së Diaporit.

Në këtë botim mendova të hedh disa të dhëna edhe për rrugët e rëndësishme tregtare dhe ushtarake që ishin ndërtuar në këtë kohë në Iliri. Gjatë kërkimeve në Shqipërinë e Veriut dhe në Kosovë, ndonëse ky territor ishte i mbushur me qendra dhe gjetje arkeologjike vazhdimisht ngriheshin disa pikëpyetje mbi zbulimin e disa objekteve që vinin nga brigjet e Italisë. Ne e dinim se një nga rrugët më të rëndësishme të komunikimit mes territorit tonë në antikitet dhe bregdetit të Adriatikut e më gjerë ishte rruga Egnatia. Por kjo trase nuk kalonte në veri dhe në Kosovë. Më tej vizituam shumë vende që nga Lezha e deri në Prishtinë, ku zbuluam se lidhja e trevave të Veriut dhe Kosovës janë realizuar nga një trase tjetër rrugore, e cila ishte ndërtuar paralel me rrugën Egnatia dhe njihet me emrin Lissus – Naissus (Lezhë-Nish). Kjo trase bashkohej me rrugën Egnatia nëpërmjet luginës së Drinit të Zi.

Një pjesë e shkrimeve në këtë libër lidhen me burimet historike të autorëve antikë. Gjatë leximit më bënte përshtypje figura e një personaliteti të madh, fillimisht si gjeneral i ushtrisë dhe më pas si mbret i ilirëve – Skerdilajdi, vëllai i mbretit Agron. Kjo figurë ishte anashkaluar dhe nuk gëzonte vendin që i takonte në histori. Me dëshirën që të kontribuoj sadopak në vlerësimin e kësaj figure ushtarake, politike dhe diplomatike të botës antike ilire vendosa që në këtë libër të botoj edhe një studim të përgatitur për këtë qëllim.

Nga pika më e lartë e kalasë së Lezhës vështroja gjithë hapësirën përreth, detin Adriatik, Shëngjinin dhe Drinin e Lezhës, duke u përpjekur të kuptoja luftën që Filipi V i Maqedonisë zhvilloi kundër Lisit në vitin 213 para Krishtit. Ku mund të jetë lumi Ardaksan që përmendet nga historianët antikë? Kështu lindi ideja për punimin rreth identifikimit të lumit Ardaksan. Figurat e shquara që shkruan historinë e Botës Antike si mbreti i ilirëve Skerdilaidi, perandorët Konstandini, Justiniani etj., natyrisht që nuk mund të mbeten jashtë shënimeve të këtij libri, pasi kontributi i tyre është epokal dhe njëkohësisht ata janë pjesë e pandarë e historisë së kombit shqiptar.

Shpresoj se këto shënime do t’ju sjellin sadopak atmosferën e ngjarjeve, figurave, historisë dhe kulturës së botës antike të shqiptarëve. Ato përmbajnë punime të shkurtra mbi ngjarje që kanë ndodhur në kohën e lashtë, figura historike të botës antike, zbulime me rëndësi arkeologjike, kuriozitete të kohës, etj.

Libri i drejtohet një lexuesi më të gjerë se mjedisi i ngushtë shkencor, siç janë nxënësit e shkollës së mesme, studentët, si dhe të apasionuarit e historisë dhe arkeologjisë. Shpresoj që nëpërmjet këtij botimi të sjellim para jush në mënyrë të kuptueshme përmbajtjen e studimeve. Siç do të lexoni më poshtë shënimet janë shkruar gjatë një periudhe të gjatë kohore, herë-herë duke plotësuar ecurinë e punës time si arkeolog në Shqipëri dhe në Kosovë.

*Sapo është hedhur në qarkullim ribotimi i këtij studimi i vitit 2015, i pajisur me një koleksion fotografish dhe në mënyrë të përmbledhur, është përkthyer në gjuhën angleze secili prej kapitujve.

Demagogët dhe fundi i tyre

December 11, 2022 by s p

Nga Alfons Grishaj/

1- Alfa :

Historia është udhërrëfyesja jonë, memorja e datave dhe ngjarjeve, korrektorja e hamendjeve dhe orës së harresës. Çdo historian serioz sjell të kaluarën në fokusimin e tashmes , çfarë i jep atij një status të veçantë në shkencë, sepse neve nuk na mbetet asgjë tjetër, vetem të sjellim para lexuesit copëzat historike të daltuara nga ata.

Sot, historia na sjell fjalen demagogji dhe demagogun e parë. Etimologjia e fjalës demagog rrjell nga greqishtja ( lider popullor ), po ashtu dhe demagogu i parë na vjen nga Greqia e lashtë, Gjenerali athinas Cleon, pinjoll i një familje fisnike aristrokate, por që në thelb ishte këmbë e krye kundër aristrokracisë dhe intelektualëve. Oratoria e tij pluskonte neveri ndaj klasës që i përkiste. Cleon u shfaq i pashpirtë në masakrimin e qytetarëve të vet ku e vulosi demagogjinë si gënjeshtër dhe gjak.

Pothuajse kanë kaluar rreth dy mijë e pesqind vjet që kur i pushuan bëmat…ndërsa trashëgimia dhe emri keq vazhdon dhe sot. Për Cleon kanë shkrojtur autorë që nga antikiteti, Aristofani, Thoukudides, deri në ditët tona , Lane etj.

Siç dihet, demagogët kanë qenë dhe janë udhëheqës kundër elitave. Retorika demagogjike fillon si tupan populist dhe kulmon skeptër autoritarist. Mencken thoshte: Demagogu është njeriu që predikon doktrinën, që e di që nuk është e vërtetë tek njerëzit që i di që janë idiotë.

2 –Simptomat:

Në këndvështrimin informativ aktual: mbushja e faqeve të emajlave, mediave me gënjeshtra , protoganizëm parazitësh, kantalenë sorrash, nëntekste qukapikësh, thirrje hipokritësh, kataris vemjesh, lavdi fluskash, trashëgimi patriotike rrenash, fjalime bombastike etj janë prapavija dhe mendja e “ prostitutave digitale” (siç thotë një miku im), por dhe simptomat e para të shpirtligësisë demagoge.

A e dini si e padisin veten demagogët? Çdo të mirë dhe zgjuarsi të tjerëve e kundërshtojnë! Këmbëngulin kuturu, tjerrin gënjeshtra, akuzojnë të tjerët me një shpirtëligësi të pafundme. Fjalime të stisura me sentenca emocionale e të mbushura më hamendje e premtime boshe.

Dëgjojini më vëmendje fjalimet e tyre në parlamente… Analizoni shkrimet dhe prononcimet në media pastaj ndaluni për një moment dhe pyesni për kulturën , origjinën e familjeve e tradicionin: çfarë kanë bërë për shkencë, atdhe, fe e demokraci? Dhe atje do gjeni përgjigjen që ju mundon.

3- Ballafaqimi fatal:

Demagogët e mëdhenj që u zgjodhën në krye të shteteve, i kthyen vendet e tyre në diktatura, duke notuar kundër rrjellës së logjikës humane. Që pas Çleon, demagogët u shfaqën në Romë, Francë me Robespierin deri në rusinë e Vladimir Uljanov Lenin, mjeshtri i terrorit të kuq, i cili urdhëroi vrasjen e Car Nikolla II , dhe për shtatë vite me rrallë mbolli terror dhe vdekje. Sikur të jetonte më gjatë, një Zot e di çfarë do të kish bërë! Lenini u plagos nga Izraelito-Ukrainësja, Feiga Haimovna Roytbalt, ose Fanni Kaplan. Vetë Gorki që ishte miku tij më i ngushtë e kritikoi disa herë për kursin e gabuar, por ai jo vetëm nuk e dëgjoi, por e izoloi me preteksin se, Gorki ishte tuberkuloz dhe duhej lënë i qetë. Gorki (atodidakt), shkrimtar i madh, i njohur si babai i socializmit, e quajti Leninin: “Mashtrues gjakftohtë”. Ndërsa Lenini vdiq nga neurosifilizi dhe fama e tij mbretëroi si diktator, legjenda e Maxim Gorkit u lartësua si shkrimtari më i dekoruar në historinë e njerëzimit.

Antipodi i filozofisë Leniniste, nacional-socialisti Adolf Hitler, dhe pse nuk e kishte arsimin e Leninit ( vetëm 12 klasë dhe mbeti piktor paakademi), nuk e pengoi atë të dilte në krye të Partisë Nacional-Sociale. Në burg shkrojti, “Mein Kamph”. Falë artit të demagogut helmoi një popull të tërë në luftë palavdi. Siç dihet historikisht , Hitleri përfundoi i djegur me Eva Braun.Pas vdekjes, u ngjall interesi për pikturat e tij të ndaluara ku u shitën në ankand nga $100.000 deri në $ 400.000.

Dikush mund të mendojë se fruti i ndaluar është më i ëmbli … Jo, njerëz! Fruti i ndaluar është tragjedia që ne vuajmë dhe do t’a paguajmë përditë deri në ditën e fundit .

Musolini (poet dhe gazetar), një ndër poetët e Italisë, babai i Fashizmit. Ashtu si të gjithë demagogët diktatorë, ai notonte midis sentimentalizmit, pamëshirshmërisë dhe narcisizmit.

U var nga populli Italian me kokë poshtë së bashku me Clara Petacci.

Senatori amerikan, Huey Long (demagog, majtist i tërbuar), u qëllua nga Karl Weis , ku pas dy ditësh vdiq.

Mjerisht dhe religjioni ra në prehërin e demagogjisë. Kisha amerikane nuk pati përjashtim. Në Detroit lulëzoi prifti demagog Father Charles Coughlin, i cili bëri një radio, duke arritur në një kohë rekord 30 milionë fansa nga 120 milonë qytetarë që kishte atëherë Amerika. Ai e mbrojti Kishën me stilin e vet. Denoncoi ashpër Ku Klux Klanin. Suportoi Franklin Dilano Rusvelt dhe e kritikoi atë më vonë për miqësinë e tij me çifutë, duke dalur haptas kundër tyre dhe përkrahur Nazi- Fashizmin. Thirrja e tij : “Të implementohet politika Nazi-Fashiste dhe në Amerikë”, la një shije shumë të keqe. Mbase Father Coughlin po hakmerrej ndaj çifutit demagog Lewis Levin ( siç shkrojtën disa), që pas Ku Klux Klanit, Levin pat qenë anti-katoliku më i egër në Amerikë. Megjithatë, këto thënie nuk u vërtetuan asnjëherë. Father Coughlin fliste në radio prej kullës së “The National Shrine of the Little Flower Catholic Church”. Ai fliste më tepër për politikë se sa për religjion, duke minimizuar misionin e tij pastoral , gjë që solli reagimin e Vatikanit. …

Kisha dhe kulla ku ka folur Coughlin vazhdon të ekzistojë në Twelve Mile Rd. Royal Oak.

Tani demokratët amerikanë kanë filluar t’a quajnë demagog dhe Donald Trump ! Fatmirësisht, ai nuk ka premisa të tilla për vetë faktin se është një biznesmen i suksesshëm dhe perandorinë e biznesit nuk e ka ndërtuar me fjalë boshe e plaçkë, por me djersë. Ai nuk është gënjeshtar si të tjerët. Shpesh herë, sinqeriteti i tij ia kalon dhe inoçencës fëminore. Dhe pse, Geert Wilders ( demagogu anti-islam) e përkrah parezerva, duke thënë: “ Neve na duhen udhëheqës trima si ai “, kjo nuk e bën Trump si Wilders, Udo Voigt, Karl Lueger etj. Nëse Amerika do ketë fat t’a rizgjedhë përsëri Donald Trump për President, kursi amerikan do ndryshojë përgjithmonë. Pas mandatit tij, Ron DeSantes, do e çimentonte prosperitetin e Perandorisë amerikane në vitet më pas.

Gjeniu që djersit, në një ditë mund të arrijë një shekull, kurse demagogu mund të llomotisë një shekull pa mundur të arrijë dot një natë finale të fildishtë. Kalbëzimi i demagogut fillon që në leksionet e para pa arritur të shijojë të fundit…

Demagogë ka pasur dhe ka edhe Shqipëria jonë e varfër : Enver Hoxha dhe tani Edi Rama (ka dhë të tjerë demagogë bubajka ). I pari pati një vdekje nga komplikacionet (haluçinacionet e vrasjeve të shokëve) e diabetit që ia shkatërroi zemrën. Ndërsa i dyti, njihet si demagog teatral që jeton në botën e dollarit dhe në ekstazë të pushtetit absolut që ia ka errësuar kufirin e ndërgjegjes “pazio” e bën atë shpesh tragji-komik dhe arson si Nero. Vërtetë një Nero dhe në shkatërrimet e ndërtesave, “për të ndërtuar qytetete magjike” pas Romës së djegur !

Paplikola thoshte për Nero: “ I do not believe that there is a man on earth to whom it would be safe for the people to entrust the power of despot…Nero was said to be blest with a kind and affectionate heart ; but the powers of the despot intoxicated his mind.” Nero përdori aftësitë e demagogut duke u kthyer një person i pashpirtë kundër popullit të vet. Fjalët e fundit të Neros ishin : “Qualis artifex pereo” që do të thotë , “ Çfarë artisti vdes me mua ? ” – dhe ai vazhdoi – “ Shumë vonë , por ah , çfarë besnikërie!” Fjalët ishin për kalorësin që u mundua t’i shpëtonte jetën.

Aktualisht, klani i Edi Ramës , me shëmtinë që bëri kundër simbolit të demokracisë Sali Berisha i afroi vetes një fund neronian, ndërsa demokracisë shqiptare : udhëkryqin më të rrezikshëm në historinë e pluralizmit shqiptar. Mendohet se kjo ngjarje është dhe fillimi i fundit i tragjedisë së Edi Ramës. Këto ditë, anë e kënd globit ( ku ka shqiptarë) nuk flitet gjë tjetër, vetëm akti i turpshëm që bëri një mercenar i PS-së , duke goditur simbolin dhe liderin historik të PD-së dhe mbi të gjitha, një 78 vjeçar , akt anti-human në botën e lirë!! Ka zëra se, pas këtij akti të dënueshëm , Edi Rama nuk do jetë kurrë më i sigurtë biles , as në Fort Knox!

Për mua këto zëra nuk janë “Ankthi i Abrahamit”, siç thoshte, Kirkeergard. Thjeshtë, nuk kam dëshirë të ndodhin gjëra të shëmtuara kundër asnjë krahu, veçanërisht për shqipfolësit , por dhe për shpirtrat e gjuhëve të tjera. Po ! Ndërsa shikon si boshatiset Shqipëria dhe përditë e më tepër merr tatëpjetën, humbja e një demagogu do çlironte dhe ndryshonte balancën pozitive humane në raport me negativen.

Papagali me përsëritjen e fjalëve fiton trofenë në tokë, por falkoni perigrin ia merr atë nga qielli.…

4- Exit:

Demagogët, asnjëherë nuk e njohin limitin e vet deri në vetëshkatërrim. Sikur t’a dinin limitin e tyre dhe të bënin një dalje të zgjuar nga kurthi i vetvetes … mund të lëvdoheshin dhe si vizionarë. Garibaldi qe një i tillë. Ai unifikoi Italinë. Njëmijë këmishë kuqtë e tij kanë hyrë në histori si immortal , sepse dhe kur plagoseshin nuk u shihej gjaku, gjë që u kallte datën kundërshtarëve !

Garibaldi ishte Gjeneral revolucionar republikan, megjithëse i përkëdhelur deri në Amerikë (Abraham Linkoln e kërkoi për Gjeneral) , gjithmonë i njohu meritat dhe limitet e veta. Sikur Hitleri (të bënte atë gjë që bëri Garibaldi kur bashkoi Italinë), t’i largohej verbërisë së “Perandorisë së Rracës Ariane”, ai do të mbetej një hero i popujve gjermanfolës. Gjithashtu dhe Enver Hoxha , pas çlirimit të kishte një exit me qasje humane do të mbetej një legjendë për shumë shqipfolës në planet. Po , a ka demagogu ndërgjegje dhe besë?

Fare thjeshtë, demagogut mund t’i veshësh dhe mantelin e renegatit dhe për renegatët, Niçe tek libri “Kështu foli Zarathustra” shkrojti: “Ne përsëri u bëmë fetarë – kështu llomotisin disa renegatë, por mjaft nga ta janë kaq burracakë sa nuk rrëfejnë asgjë”.

Objektivisht, nuk duhet vënë i gjithë faji tek Demagogët që bëhen tiranë, por duhet vënë faji tek inteligjenca, bashkëpunëtorët dhe populli që i përkrah për t’i glorifikuar deri në mit. Kujtoni për një moment sheshet që mbusheshin me popull ku në ekstazë brohorisnin udhëheqësit e tyre, Hiltler e Musolin. Dhe më vonë , bash populli që i lartësoi i dënoi me ashpërsinë më të madhe !

Çuditërisht, që të zgjosh një popull nga agonia… u dashka t’a keqpërdorësh për t’a ringritur atë drejt marshit të lirisë.

Mendoj se, kur Çita (Cheetah) lodhet dhe bie, breshka (Testudinata) është kafsha më e shpejtë në planet…

Që nga koha e Babelit, Zoti e dënoi njerëzimin për të folur disa gjuhë, sikurse shqiptarëve u dha gjuhën e vet. Dhe pse në Planet janë evidente 3000 gjuhë që fliten, vetëm 100 prej tyre shkruhen. Gjuha jonë hyn ndër tri gjuhët më të vjetra të patjetërsueshme dhe është një nga 100 gjuhët që shkruhen, por përsëri ka mbetur e pafiltruar nga ngjalat renegate që nuk ditën dhe nuk deshën kurrë t’a lartësonin shkencërisht si një ndër gjuhët më të vjetra të qytetërimit. Në të shumtën e rasteve dhe pse flasim shqip nuk mund të merremi vesh me njëri-tjetrin, ngaqë PLAÇKA luftoi gjithnjë kundër nacionalizmit , idealizmit dhe inteiigjencës reale nacionale.

“Mandala” dhe “Jantras”, fjalë nga Sanskrinishtja, që përkthehen: “rreth” dhe “instrument”. Respektivisht këto dy fjalë reprezentojnë skemën e experiencës spirituale, pneuma ! Ndërsa tek ne këto dy fjalë përkthehen : “Klan” dhe “Vegël”. Klan-i që përdor popullin e vet si vegël për tu majmur dhe pasuruar në mënyrë ilegjitime. Ndërsa populli shqipfolës lufton për të mbijetuar, demagogët dhe renegatët luftojnë për luks dhe zona influence.

Demagogjia është webi që lind diktatura, kaos e varfëri. Nëse, sita e fatosave të lirisë sit bubajkat demagogjike dhe renegate, kufiri i shqipfolësve do lulëzojë parajsen në tokë pa e kërkuar atë nëpër botë dhe qiell.

Zero demagogë e renegatë. Kombi jonë do ketë zhvillim, bekime e uratë !

NËNTORI I KRENARISË KOMBËTARE / 110-VJETORI I PAVARËSISË SË SHQIPËRISË

December 10, 2022 by s p

Shënimi i Ditës së Flamurit – 28 Nëntorit, shpalljës së Pavarësisë së Shqipërisë të shqiptarët në Mal të Zi ka filluar nga viti 1991, nga partitë politike dhe shoqëria civile ndërsa nga viti 2008 organizohet nga Këshilli Kombëtar i Shqiptarëve, duke mbetur festa që i bashkon shqiptarët si në vend dhe në diasporë, duke përkujtuar me pietet e nderim të gjithë ata qe kanë luftuar më pushkë e pendë për liri dhe çlirim kombëtar

Zonja dhe zotërinjë,

Të nderuar pjesëmarrës!

Te rrallë janë ata popuj që kanë një datë ne historinë e tyre kombëtare siç janë shqiptarët, datë kjo historike e cila lidhet me identitetin dhe krenarinë kombëtare. Kujtesa historike na shpie ne Krujën legjendare, na kujton 28 nëntorin e vitit 1443 dhe na ngjallë fuqishëm epokën e lavdishme të Gjergj Kastriotit-Skënderbeut, i cili për një çerek shekulli mbrojti jo vetëm lirinë dhe nderin e shqiptarëve, por edhe civilizimin evropian. Prandaj, heroi ynë kombëtar me kohë i ka kaluar përmasat e historisë kombëtare dhe është bërë pjesë e historisë botërore.

Por, pas kësaj periudhe të lavdishme shqiptarët përjetuan plot vuajtje e sakrifica, me ngritje e zbritje por arritën për të ruajtur identitetin kombëtar. Ne këto kohëra te robërisë dhe te mbijetesës edhe flamurin kombëtar e rrembeu vala shkatërrimtare. Kur armiqët tanë menduan se ai treti përjetë, ngjau katarza në zemrat tona. Patrioti, Faik Konica duke hulumtuar në histori, e rizbuloi dhe, pas katërqind e ca vitësh, sërish valoi Flamuri i Skënderbeut.

Pas Nëntorit të Parë, përkulemi me respekt të thellë para emrit dhe veprës së plakut të mençur të Vlorës, Ismail Qemalit i cili me 28 nëntor 1912, ngriti flamurin dhe shpalli Pavarësinë e Shqipërisë në Vlorë, që ne histori njihet si Nëntori i Dytë.

Festën e Flamurit, që është dita më e rëndësishme e historisë kombëtare, mjerisht nuk e gëzuan të gjitha trojet shqiptare, sepse ne saje të vendimëve të padrejta në Konferencën e Ambasadorëve në Londër(1913), jashtë shtetit te sapoformuar shqiptarë mbeten më së gjysma e popullsisë dhe e trojeve shqiptare, të cilat u aneksuan nga shtetet fqinje.

Edhe pse për këto 110-vite ne periudha te ndryshme shqiptarët jashtë kufinjëve politikë te shtetit amë përjetuan vuajtjet, persekutimet, diskriminimin dhe ekzodet biblike, ata megjithë reduktimin e vazhdueshem te numrit dhe te territorit të tyre mbijetuan, duke u përpjekur vazhdimisht te konsolidohen dhe te avancojnë te drejtat kombëtare.

Kosova nga viti 2008 është shtet i pavarur, por ende pa konsilodim të pushtetit në terë territorin e vet.

Shqiptarët ne Maqedoni dhe ne Luginën e Preshevës, pas luftës së tyre për barazi kombëtare, janë ne pritje te realizimit praktik të barazisë kombëtare.

Shqiptarët në Mal të Zi angazhohen për avancim te statusit të tyre politik si dhe integrimin e tyre me identitet kombëtarë.

Shqiptarët në Çamëri janë pothuaj të harruar, por ne kërkim të vazhdueshem për njohjen e ligjshme të tyre mbi pronat dhe trojet e veta kombëtare.

Ndërsa diaspora shqiptare e shpërndarë anë e kend botës paraqet ndërgjegjën tonë kombëtare e cila ka dhënë një kontribut të jashtëzakonshëm duke e ndihmuar çështjen kombëtare shqiptare e sidomos ne vitet 1991-1999, andaj meriton nderim te vazhdueshem.

Shqiptarët kur kremtojnë Ditën e Flamurit 28 Nëntorin, përkatësisht Pavarësinë e Shqipërisë, paraqiten të bashkuar por të tillë duhet të jenë vazhdimisht sepse çështja kombëtare nuk është çështje private, partiake apo e klanëve të ndryshme, sepse kombi, gjuha e flamuri kombëtar shqiptar mbetën mision i përjetshëm i botës shqiptare.

Të ndëruar pjesëmarrës,

Janë të rrallë ata individ që mund ta kenë ditëlindjen e tyre me datat madhore të historisë së kombit, por më këtë rast kemi një përjashtim sepse Dita e Flamurit-28 Nëntori përkon me ditëlindjen e Adem Jasharit, Komandantit Legjendar të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Ai me aktin madhor të flijimit të tij dhe të tërë familjes, vulosi fitoren e shqiptarëve me ç’ rast nisi një erë e re për shqiptarët duke i dhënë kuptim ardhmërisë së lirë të qytetarëve të Kosovës.

Dita e Flamurit-28 Nëntori, është datë historike dhe emblemë e fuqishme e përpjekjeve të pandërprera të popullit tonë për liri, pavarësi dhe bashkim kombëtarë, andaj si e tillë është festa e të gjithë shqiptarëve.

Ne këtë ditë të shenuar, shqiptarët si ne trojet e tyre etnike dhe ne diasporë, kujtojnë me pietet dhe nderim të thellë të gjithë ata qe kanë luftuar më pushkë e pendë për liri dhe çlirim kombëtar.

Eshtë kjo festa e shenjtë kombëtare qe i bashkon shqiptarët, rreth Flamurit të përbashkuar, si në Himnin Kombëtar.

Ju faleminderit dhe gëzuar festën!

Dr.Nail Draga

(Fjala e mbajtur me rastin e shënimit të Ditës së Flamurit në Ulqin me 28 nëntor 2022)

PO MBYLLET 100-VJETORI I MARRËDHËNIEVE SHQIPTARO-AMERIKANE PËR FAQE TË ZEZË

December 10, 2022 by s p

Nga Frank Shkreli/

A person standing at a podium

Description automatically generated with medium confidence

Ka disa vite që paralajmëroj për rrezikun që i kanosej marrëdhënieve amerikano-shqiptare për arsye të asaj që unë e kam konsideruar si sjellje jo normale dhe aspak diplomatike – midis Kryeministrit të Shqipërisë, Edi Rama, regjimit të tij autoritar e të korruptuar dhe ambasadorëve të vendeve perendimore, përfshir Ambasadoren e Shteteve të Bashkuara, Zonjën Juri Kim dhe përfaqsuesve të enteve të tjera ndërkombëtare në Tiranë. Dukej sikur të gjithëve u ishte mbushur mendja se po përfaqësonin vendet e tyre në shtetin më të lirë e më demokratik në rajon, në Evropë e ndoshta edhe në botë. Ambasadorët e vendeve perëndimore në Tiranë dukeshin si të hipnotizuar nga Edi Rama dhe regjimi i tij. Vazhdimisht është folur për ato që diplomatët perëndimorë, e sidomos Juri Kim, kanë theksuar, “vlerat e përbashkëta” me regjimin e Tiranës. Betohej për punën e bërë “krah për krah”, me një regjim autoritar të korruptuar që kontrollon të gjitha institucionet qeveritare dhe shtetërore, parlamentin, mediat kryesore dhe gjykatat, pa marrë parasysh se ç’po ndodhte në shoqërinë shqiptare, ndërkohë që përball këtyre krizave, vendi po zbrazet nga rinia dhe nga elita e Kombit. Fatbardhësisht, ndonëse shumë vonë, diplomatët perëndimorë kanë filluar të dalin nga kllapia e kësaj sëmundjeje, por është tepër vonë.

Si është e mundur që dipomatët perëndimorë – përfaqsues të vlerave perëndimore të lirisë e demokracisë — nuk shikonin korrupsionin, drogën dhe keq-qeverisjen, shkatërrimin e opozitës, vjedhjen e votave, e tjera. Si është e mundur dhe normale që diplomatët e vlerave të demokracive perëndimore, të përfliten në Tiranë nga media dhe të tjerë, si palë me qeverinë dhe përçarës të opozitës edhe ashtu e ndarë dhe e shkatërruar në vetvete. Pa pluralizëm politik nuk ka demokraci! More, nuk i shihni kolonat e shqiptarëve duke u larguar nga Atdheu i tyre, të zhgënjyer me “demokracinë” shqiptare, me korrupcionin, me shkeljet e lirisë së fjalës dhe të normave demokratike, në përgjithsi, me mungesën e drejtësisë e tjera e të tjera. E ju të gjithë, perëndimorët pa dallim aty në Tiranë — keni hesht, për vite, përball këtyre dukurive. Është tepër vonë tani, reagimi i juaj. Tani, po të flisni, MEPJ u jep ju urdhër të largoheni, të merrni valixhet dhe ikni, duke koritur ju personalisht, të nderuar diplomatë perëndimorë – po për më tepër duke poshtëruar vendet tuaja që ju përfaqësoni në Republikën e Shqipërisë. A mund të më thotë dikush se bazuar në cilat norma dhe cilat parime, vlerat dhe rregullat diplomatike ndërkombëtare, Shqipëria mund të japë një njoftim të tillë për diplomaten më të lartë amerikane në Tiranë? Dikush duhet të japë një shpjegim për këtë njoftim ofendues ndaj Amerikës, qoftë Ambasada Amerikane në Tiranë ose Departmenti Amerikan i Shtetit në Washington. E turpëshme!

Unë e kam thenë vazhdimisht se marrëdhëniet midis dy vendeve tona nuk janë ashtu siç pretendohet se janë dhe aspak ashtu siç do të dëshironim të ishin, në këtë 100-vjetor të themelimit të tyre. Shyqyr që ky përvjetor po merr fund se na kanë lodhur me gnjeshtra të zhvillimit të këtyre marrëdhënieve, “krah për krah” dhe gjoja të bazuara në “vlera të përbashkëta”, me udhëheqsin e tyre të preferuar në krye të qeverisë shqiptare. Jam munduar gjatë viteve që këto marrëdhënie ti paraqes si lidhje midis dy popujve tanë dhe jo me regjime ose individë autoritarë që s’kanë asgjë të përbashkët me Amerikën as me vlerat perëndimore. Për fat të keq, atmosfera në marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë nuk ka qenë kurrë më e keqe se sot – në përmbylljen e 100-vjetorit të vendosjes së këtyre marrëdhënieve. Dua që këto marrëdhënie të jenë gjithmonë popull me popull dhe të mos varen nga individë të papërgjegjëshëm, nga cila do palë qoftë, që i përdorin ato për qëllime që nuk janë në favor të lidhjeve, historikisht, miqësore e të ngushta midis dy popujve tanë miq.

Uroj që këta njerëz, të cilëve u kishim besuar zhvillimin normal dhe diplomatik të marrëdhënieve shqiptaro-amerikane, të mos u kenë shkaktuar lidhjeve, historikisht, miqësore midis dy kombeve tona – dëme të pa-riparueshme afatgjata. Disa analistë e komentues shqiptarë u shprehën, pas njoftimit të MEPJ të Shqipërisë se Edi Rama po e hedh Juri Kim, si një “lemon të shtrydhur”, por unë besoj se në përmbyllje të 100-vjetorit të marrëdhënive dy-palëshe, Edi Rama po i tregon gishtin edhe Shteteve të Bashkuara, në shenjë mos-aprovimi për gjëra që ne ndoshta nuk i shohim në marrëdhëniet midis dy vendeve tona.

Kur shikoj pas zhvillimet e disa viteve të fundit në marrëdhëniet midis Ambasadores amerikane Juri Kim në Tiranë por edhe të përfaqsuesve të tjerë perëndimorë në Shqipëri, si për shembëll trajtimit dhe përpjekjeve të tyre për ta paraqitur Ramën dhe regjimin e tij si pro-perëndimor, e madje edhe si pro-amerikan, me të cilin Shtetet e Bashkuara, sipas tyre, ndajnë “vlera të përbashkëta – është e pamundur të mos bej pyetjen më normale që mund të jetë — drejtuar diplomatëve perendimorë në Tiranë: More a ka mbetur gjë më nga integriteti diplomatik në këtë botë!? Z. Rama është tallur në të kaluarën me Bashkimin Evropian, me Shtetet e Bashkuara dhe me Zonjën Kim, personalisht, duke iu referuar asaj, pak a shumë, si “sekretare e Partisë së Punës(Komuniste) Frank Shkreli: Kryeministri Rama tallet me Amerikën në prani të Yuri Kim | Gazeta Telegraf , ndërkohë që dihet se flamuri i Shteteve të Bashkuara, nuk është një prej flamurve botëror i preferuar nga Edi Rama.

Por ishte njoftimi i fundit që erdhi si rrufe nga një qiell i kaltër, nga Ministria për Evropën dhe Punët e Jashtme e Shqipërisë – në ditët e fundit të 100-vjetorit të marrëdhënieve shqiptaro-amerikane. Ishte si një kapak për të mbyllur këtë farsë mashtruese nga ana e Tiranës zyrtare që po përfundon me shpalljen e përfaqsueses amerikane në Tiranë, pothuaj si “non-grata”, ndoshta jo me këto fjalë, por është një dëbim i njëanshëm nga regjimi Rama, ndryshe kjo nuk mund të shpjegohet.

Deri në këtë moment, nuk kam parë ndonjë njoftim nga Departmenti Amerikan i Shtetit sa i përket njoftimit të njëanshëm për “zevendësimin e Ambasadores Kim”, si përfaqsuese e Shteteve të Bashkuara në Tiranë. Ky njoftim nga Ministria e Europës dhe Punëve të Jashtme e Shqipërisë është krejtësisht jashtë normave diplomatike. Ja lexojeni njoftimin e njëanshëm të Tiranës zyrtare ku një regjim autoritar siç është ai i Tiranës, njofton largimin/dëbimin e një ambasadori të huaj – dhe jo vetëm do si do ambasadori – por përfaqsueses së Shteteve të Bashkuara të Amerikës, fuqisë politike, ekonomike dhe ushtrake më të madhe botërore – me të cilën deri më sot me fjalë boshe pretendonte se ishte aleatja kryesore strategjike e Shqipërisë. Çfarë hipokrizie!?

Cilat do që të kenë qenë marrëdhëniet midis ambasadores amerikane në Tiranë, Juri Kim dhe regjimit të Kryeministrit Rama, gjatë tre viteve të kaluara, njoftimi i Ministrisë për Europën dhe Punët e jashtme e Shqipërisë është ofenduese për Zonjen Kim të cilës në realitet, Tirana zyrtare i thotë, merr valixhet dhe ik! Por është një ofendim i rëndë karshi Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Është një njoftim jashtë normave normale diplomatike në marrëdhëniet midis shteteve dhe dikush duhet të japë shpjegim se pse ndodhi dhe çfarë do të thotë, pasi është një dukuri e paparë më parë, në analet diplomatike.

Çfarë sinjali është ky njoftim për vet Zonjën Kim dhe për marrëdhëniet shqiptaro-amerikane? Duke e shikuar prej së largu, më duket se njoftimi i MEPJ nuk ka të bejë fare me Zonjën Kim por me pakënaqësinë e qeverisë Rama me Shtetet e Bashkuara – si një shenjë protestues nga Tirana se qeveria shqiptare aktuale është e pakënaqur me politikat e vendit që përfaqëson Zonja Kim. Por mund të jetë edhe njëfarë bullizmi, një kërcnim se nëqoftse shtohet presioni ndaj regjimit të tij, mund të ketë masa të tjera edhe më dramatike për marrëdhëniet dy palëshe, për ndryshe kjo nuk mund të kuptohet nga njerëz normal.

Për diplomatët amerikanë dhe perëndimorë në Tiranë, që përfaqësoni Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimin Evropian – për hir të atij populli të vuajtur pro-perëndimor në Shqipërinë tonë të dashur — ka ardhur koha që të hiqni maskën e hipokrizisë dhe të flisni haptas për realitetin tragjik të politikës shqiptare dhe të gjëndjes në përgjithësi në atë, përfshir dështimin e demokracisë së vërtetë në Shqipëri – një politike të dështuar, që tani, fatkeqsisht, mund të prekë negativisht edhe marrëdhëniet e Shqipërisë me Perëndimin. Megjithkëtë, unë jam optimist se marrëdhëniet miqësore shqiptaro-amerikane midis dy kombeve tona, të cilat i kanë mbijetuar, për pothuaj një gjysëm shekulli, njërit prej regjimeve më të egra e barbare në botë — diktaturës komuniste të Enver Hoxhës, do të vazhdojnë të zhvillohen në të mirë të dy popujve tanë dhe të paqës në Ballkan dhe në botë!

Frank Shkreli