Analizë/

 Nga Rafael Floqi/

Fabula e Ezopit e “Bariu që thërriste ujku- ujku ” është një përshkrim i duhur i paralajmërimeve të Partisë Demokrate përpara disa prej zgjedhjeve të fundit kombëtare. Qysh nga viti 2016, çdo zgjedhje presidenciale dhe afatmesme ata i kanë quajtur “zgjedhjet më të rëndësishme të jetës sonë”. Këtë nëntor, zgjedhjet afatet afatmesme të 2022 nuk bëjnë përjashtim. Demokratët do të kërkojnë të kapërcejnë modelet tradicionale të votimit, duke i dhënë përparësi republikanëve. Në terma afatmesëm, partia kombëtare në pushtet ka gjithmonë një betejë të vështirë t’u justifikojë votuesit dy vjet vendimmarrje, veçanërisht, kur një mori ngjarjesh mund dhe shpesh shkojnë keq.

Mark Danner pyeti në një ese të kohëve të fundit në New York Review of Books  “Po sikur kësaj here, të ndodhë si djali që thoshte ujku- ujku, ne do ta gjejmë veten duke bërtitur edhe pse urgjenca është reale – dhe askush nuk i kushton vëmendje?” Kur ujku është në derë, ne duhet të qajmë me zë të lartë me disa fakte të forta, për të shpjeguar urgjencën dhe për të shmangur katastrofën. Frika dhe zemërimi mund t’i motivojnë votuesit dhe të fitojmë zgjedhjet. Dhe në fakt kjo është ajo që po bëjnë demokratët. 

Numri i ulët i sondazheve në favor të Presidentit Biden dhe një sërë sfidash për vendin shpjegojnë perspektivën e tmerrshme për demokratët. Këto çështje përfshijnë nivele të larta inflacioni dhe besim të dobësuar në institucionet qytetare – të shkaktuara pjesërisht edhe nga përpjekjet antidemokratike republikane për të përmbysur rezultatet e zgjedhjeve të vitit 2020. Gjë që ka bërë që këto zgjedhje edhe pse presidenti Biden e mohon të jenë një referendum për punën e tij.

Republikanët po kalojnë valën optimiste në javën e mbylljes së fushatës, me të gjithë sytë drejt luftës për kontrollin e Senatit. Republikanët po kalërojnë mbi një valë optimizmi në javën përmbyllëse të fushatës së vjeshtës, duke parë të marrin më shumë ulëse në terrenin demokrat nga sa imagjinonin liderët e partisë vetëm javë më parë, me rritjen e besimit të GOP-së për të fituar një shumicë të fortë të Dhomës së Përfaqësuesve mes shenjave se vendet kritike në Senat janë gjithashtu gjithnjë e më shumë, brenda mundësisë së fitores së tyre.

Gjatë një takimi fushate në Michigan të kandidates Tudor Dixon vura re se edhe akuzat ndaj kundërshtares guvernatores republikane, Gretchen Witmer ishin të njejtat me ato republikanëve në përgjithësi se sa me detaje konkrete të mosarritjeve të kundërshares dhe i drejtoheshin më shumë bazës së parties, sesa elektoratit gri.

Kandidatët e Dhomës Demokratike në vendet konkurruese që nga Kalifornia në Konektikat po përpiqen të luftojnë kundër një lumi pakënaqësish të votuesve mbi ekonominë, inflacionin dhe krimin dhe shkollat që mund të prishin ekuilibrin e pushtetit për gjysmën e dytë të mandatit të parë të Presidentit Joe Biden.  Nëse zgjedhjet përçarëse afatmesme përfundojnë si një referendum mbi axhendën e Bidenit – në vend të një kontrasti të fortë me politikat dhe qëndrimin e republikanëve – demokratët po përgatiten për perspektivën e një dite të ashpër zgjedhore që mund të riformësojë rendin politik në Uashington.

Presidenti, i cili do të bëjë fushatë këtë javë shumë larg nga shumica e fushëbetejave më të mëdha të Senatit, duke pasur parasysh vlerësimet e tij të dobëta të miratimit, iu lut amerikanëve që të peshojnë me kujdes opsionet e tyre dhe të marrin në konsideratë se çfarë do të thotë kontrolli republikan i Dhomës, dhe potencialisht i Senatit.

“Kjo është një zgjedhje themelore,” tha Biden pasi hodhi votën e tij të hershme këtë fundjavë në Delaware. “Një zgjedhje midis dy vizioneve shumë të ndryshme për vendin.” Pyetja është nëse edhe disa nga vetë votuesit që mbështetën Bidenin dy vjet më parë janë ende të hapur për të dëgjuar mesazhin e tij. Kësaj radhe duket se jo.

Për të përforcuar çështjen dhe me shpresën për të motivuar mbështetësit e tyre, demokratët po i drejtohen “big guns” ish-presidentit Barack Obama,dhe Clinton. Obama  i cili mbajti një argument përfundimtar të theksuar në ndalesat e fundjavës në Xhorxhia, Miçigan dhe Wisconsin.

“Inflacioni është një problem i vërtetë tani”, tha Obama, duke vënë në dukje sfidat ekonomike në mbarë botën si pasojë e pandemisë Covid-19. “Pyetja që duhet të bëni është, kush në të vërtetë do mund të bëjë diçka për këtë? Republikanët flasin shumë për këtë, por cila është përgjigja e tyre?”

Me republikanët në një pozicion të fortë për të kapur Dhomën e Përfaqësuesve – një rezultat për të cilin Shtëpia e Bardhë ka filluar të përgatitet në heshtje – beteja për kontrollin e Senatit është pika qendrore e zjarrtë e ditëve të fundit të garës.

Demokratët në detyrë në Xhorxhia, Arizona dhe Nevada janë në mbrojtje në garat jashtëzakonisht të ngushta me sfiduesit e tyre të GOP, ndërsa republikanët ndihen shumë më të guximshëm për të mbrojtur një vend të hapur në Pensilvani dhe për të mbajtur në Wisconsin dhe një vend të hapur në Karolinën e Veriut. GOP ka nevojë për një fitim neto prej vetëm një vendi për të fituar shumicën në Senat.

“Ky është viti ynë,” tha senatori nga Florida, Rick Scott, kryetar i Komitetit Kombëtar Senatorial Republikan, të dielën në CNN, duke parashikuar se partia e tij do të fitonte “52 plus” vende.

Një nga paqartësitë më të mëdha që shfaqet në disa prej atyre fushave kryesore beteje, zyrtarët dhe strategët e partisë thonë, se nëse votuesit janë në disponim për të dhënë verdikte, duke i ndarë votat në garat për guvernator dhe Senat, brenda të njejtit shtet.

Në Georgia, optimizmi i GOP në kandidaturën e Herschel Walker për Senatin është rritur nga forca e ofertës së guvernatorit republikan Brian Kemp për t’u rizgjedhur. Gara për Senatin me senatorin aktual demokrat Raphael Warnock do të vendoset nga një balotazh i zgjedhjeve më 6 dhjetor, nëse asnjëri nga kandidatët nuk kalon 50% e votave javën e ardhshme.

Në Ohajo, zyrtarët e partisë thonë se janë shumë më pak nervozë për J.D. Vance dhe fushatën e tij kundër  deputetit demokrat Tim Ryan sepse guvernatori republikan Mike DeWine ka mbajtur një epërsi të fortë në ofertën e tij për një mandat të dytë.

Obama bëri fushatë në Nevada në përpjekje për të mbështetur demokratin më të cenueshëm të Senatit. Për të dyja palët, gara e Senatit të Karolinës së Veriut është thelbësore për zgjedhjet e 2022 – dhe 2024 Kontrolli i Senatit po zbret në këtë dinamikë të mbajtjes të fshehur të Fetterman nga debati dhe ai tha : “Mendova se ishte e rëndësishme të paraqitesha”

Në Arizona, zyrtarët e partisë pranojnë se kandidati republikan për Senatin, Blake Masters nuk do të përfshihej në një garë të ngushtë me Senatorin Demokrat Mark Kelly, nëse kandidatja për guvernatore nga GOP, Kari Lake nuk do të nxirrte konservatorët në fushatën e saj të fortë.

Eseja e Danner i nxit demokratët të bëjnë të qartë se çfarë është në rrezik në zgjedhjet e nëntorit. Madje ai beson se votuesit amerikanë nuk janë përballur me një zgjedhje kaq të rënda në kutinë e votimit, qysh nga viti 1860, kur Abraham Lincoln mposhti disa kandidatë me simpatizantë të jugut dhe vendosi skenën fituese për Luftën Civile. Ai identifikon një seri të paprecedentësh, ngjarjesh krize, që për herë të parë me të cilat përballet elektorati amerikan. Ai beson se nëse autoritarizmi në rritje i shkaktuar nga këto çështje nuk mposhtet në votime, demokracia jonë do të vazhdojë të lëkundet. Së pari, mesmandatet e vitit 2022 pas 6 janarit, së dyti, këto janë zgjedhjet e para pas një vendimi të Gjykatës së Lartë për të shfuqizuar një të drejtë 50-vjeçare që u lejon grave një zgjedhje për abortin. Së treti, këto janë zgjedhjet e para që do të përcaktojnë nëse legjislaturave republikane të të shtetit dhe jo nëpunësve civilë jopolitikë, do t’u jepet autoriteti për të përcaktuar se kush do të votojë, si numërohen votat dhe kur mund të anulohen rezultatet e ardhshme të zgjedhjeve.

Nëse republikanët fitojnë kontrollin e Kongresit në 2022 dhe Shtëpinë e Bardhë në 2024, Amerika e së ardhmes së afërt do të jetë më autoritare, thonë demokratët. Ne do të jemi një komb ku qeveria mund të ndërhyjë në vendimet personale – edhe më intime.  Danner beson se alarmi demokrat i thirrjve “ujku-ujku” duhet të forcohet nga një Kontratë Demokratike me Amerikën, e ngjashme me planin Newt Gingrich, atëherë kryetar republikan i Dhomës, i prezantuar për partinë e tij në 1994. Një ide e tillë ka një fillim pozitiv. me paketën e fundit të legjislacionit të miratuar nga Kongresi Demokrat, si ai që përfshiu Aktin për Reduktimin e Inflacionit. Votuesve duhet t’u kujtohet se një Kongres i kontrolluar nga republikanët do t’i kthejë këto përfitime. Ndaj duhet të zhvillohet dhe të artikulohet një paketë konkrete legjislacioni të ri për të ndihmuar shtresën e mesme.

Por eseja e Dannerit është nuk merr parasysh pasojat e një fitoreje të papritur në zgjedhjet afatmesme të demokratëve. Ky nuk do të ishte një rast i “gjithçka mirë që përfundon mirë”. Nëse demokratët mbajnë kontrollin e Kongresit, kam frikë nga një reagim i krahut të djathtë të ngjashëm me atë që ndodhi në 1860, kur Lincoln fitoi presidencën dhe Jugu Karolina u nda nga bashkimi.

Republikanët do të thërrasin “të ndaloni vjedhjen” dhe do të konkurrojnë zgjedhjet e ngushta në të gjithë vendin. Grupet anësore do të mbrojnë dhunën. Republikanët do të mblidhen pas Trump-it ose një kandidati me të njëjtin mendim për të kandiduar në 2024. Demokratët nuk duhet të lejojnë që mandatet e nëntorit të reduktohen në një zgjedhje midis më shumë autoritarizmit nëse fitojnë republikanët ose më shumë përçarje dhe dhunë nëse demokratët fitojnë. Por cili është mendimi i republikanëve?

Prezantuesi i Fox News, Mark Levin tha gjatë monologut të tij në “Life, Liberty & Levin” tregoi se sa i ndarë është vendi në lidhje me besimet më themelore që qytetarët e tij dikur i kishin të përbashkëta.

“Për çfarë janë këto zgjedhje? Unë kam menduar mënyra për ta treguar këtë dhe për ta diskutuar atë që nuk janë ngritur më parë,” tha ai. “Ky vend nuk është i ndarë për shkak të Donald Trump-it… nuk është i ndarë sepse ne jemi një ‘shoqëri supremaciste e bardhë, sepse nuk jemi të qartë për këtë”.

“Pse jemi të ndarë? Le të shohim pse jemi të ndarë. Për këtë të shohim çfarë përfaqësojnë dhe çfarë kundërshtojnë demokratët?” pyeti ai.

“Ne besojmë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ne besojmë në historinë tonë, ne besojmë në themelimin tonë, ne besojmë në institucionet tona, ne besojmë në aftësinë për t’u bërë më të përsosur për të modifikuar atë që ka qenë brenda strukturës së sistemit tonë kushtetues. Ne besojmë se populli amerikan është populli më i madh në faqen e dheut, sepse ne krijuam dhe themeluam vendin më të madh në faqen e dheut”, tha ai dhe shtoi se “Partia Demokratike nuk beson në këto gjera por se ata nuk besojnë se Amerika është shumë e mirë, shumë e madhe, shumë e fuqishme dhe ndaj po na shkatërrojnë nga brenda.

Por ai gjithashtu porositi se në zgjedhje dhe në luftë nuk duhet parë “se çfarë mund të fitosh me valën e kuqe, por të nisësh nga pozicioni sikur nuk do të fitosh, pasi ashtu je i përgatitur për çdo situatë”.