• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

1914 / “KY ËSHTË SEKRETI PËR ZHVILLIMIN E SHQIPËRISË” – DEKLARATA E MINISTRIT TË FINANCAVE FILIP NOGA PËR “LA TRIBUNA” GJATË VIZITËS NË KOSTANDINOPOJË

September 6, 2022 by s p


Filip Noga (1868 – 1917)
Filip Noga (1868 – 1917)

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 6 Shtator 2022

“Stamboul” ka botuar, të martën e 28 prillit 1914, në ballinë, deklaratat e ministrit të financave Filip Noga për “La Tribuna”, gjatë vizitës në Kostandinopojë, në lidhje asokohe me zhvillimin e Shqipërisë, të cilat Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, i ka sjellë për publikun shqiptar :

Deklaratat e z. Filip Noga

Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France
Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France

Romë, 27 prill.

La Tribuna publikon disa deklarata të ministrit të ri shqiptar të financave, z. Filip Noga, gjatë vizitës së tij në Kostandinopojë. Ministri i ri është sinqerisht optimist për të ardhmen e Shqipërisë. Ai beson se si vështirësitë mes Greqisë dhe Shqipërisë, ashtu edhe ato mes Shqipërisë dhe Serbisë, mund të zgjidhen pa shumë vështirësi. Zoti Noga pohoi se popullariteti i Princ Vidit po rritet çdo ditë e më shumë në të gjithë Shqipërinë, e cila dëshiron vetëm paqe dhe punë.

Ai shtoi se një program i tërë i gjerë punimesh për rritjen e principatës së re do të kryhet së shpejti nën kujdesin e princit, i cili është i përfshirë aktivisht në gjithçka që mund të kontribuojë në përparimin dhe mirëqenien e vendit. Ai vuri në dukje se tashmë në Shqipëri kanë filluar të shfaqen shtëpi bankare dhe tregtare të drejtuara nga vetë shqiptarët, gjë që dëshmon besimin e tyre në të ardhmen e atdheut të tyre me mjetin më të mirë : Punën. – (Ag. It.)

Filed Under: Ekonomi Tagged With: Aurenc Bebja

Kosova, një luftë e pa përfunduar në Mitrovicë

September 6, 2022 by s p

Shqiprim Pula/

E kemi shkelur dekadën e tretë të shekullit XXI dhe vazhdojmë të jemi në luftë, e pushuar si front luftimesh, por të pa mbaruar përmes një Traktati Paqeje.

Qysh në Qershor të 1999-tës, Mitrovica doli e ndarë në mënyrën se si mbeti si qytet dhe befas Serbia ngriti struktura të caktuara, herë si rrojet e urës e herë si mbrojtja civile, si përpjekje të saj për të administruar qytetin e veriun si tërrësi. 

Për dy vite mësimdhënie tek një kolegj Universitar në Mitrovicë, e kam parë e ndjerë ndarjen, këndej e andej lumit Ibër. 

Njëzet e sa vite pas lufte, e katërmbëdhjetë pas shpalljes së mëvetësisë, paradoksi ekziston tek shteti ynë. Nuk do mend se shumë pyetje kanë mbetur pa përgjigje, e thjeshta dhe më logjikja vazhdon të mbetet, po ku ishte SHTETI?! ku ishte shteti, që praktikisht nuk e evitoi zbrazjen e qytetit nga qytetarët shqiptarë matanë lumit Ibër? e, më e pakta çfarë mundi të bëhej ishte që institucionet tona shtetërore të ndërhynin lidhur me çështjen e pronave, të u’a pagunte qiratë të zhvendosurve shqiptarë në jug, që të mos i shisnin pronat në veri, por, paradoksalisht të shumta janë pronat të cilat i blente shteti serb!. E, për çudi, “dikush” e bleu edhe heshtjen dhe mosveprimin institucional të politikanëve tanë në Prishtinë. Pra, ne, nuk patëm vizion e vullnet, e as ide politike të mirëfilltë për një model ekonomik apo platformë sociale për zhvillimin e qytetit. Për hir të së vërtetës, duhet thënë se mënyra si u organizua mafia në veriun e vendit, e lejuar heshturazi nga politikanë të të dyja etnive atje për vite me rradhë, ka minuar edhe të ardhmen e qytetarëve të asaj pjese të republikës. E, për rrjedhojë, kishte edhe mungesë të shtrirjes institucionale, të autoritetit qëndror shtetëror e sovranitetit territorial. Atje, në Mitrovicë, e në gjithë veriun, fatkeqësisht, nuk gjente zbatim kushtetuta e republikës e as simbolet shtetërore të Kosovës.

Pse mungesa e një Traktat Paqeje e ka pamundësuar njohjen e ndërsjelltë dhe vështirësuar procesin e dialogut? Traktati i Paqes në mes Kosovës e Serbisë, si palë ndëluftuese, do u’a mundësonte krijimin e besimit në premtimin për të ardhmen paqësore; do e mundësonte një kthesë politike të rëndësishme mbi ngjarjet e të kaluarës; do e bënte të mundur kthimin e gjithë asaj që është vjedhur nga Serbia; do e krijonte mundësinë e rehabilitimit historik mendor dhe emocional të popullatës serbe lidhur me pretendimet mbi Kosovën; do e mundësonte procesin e kompensimit të të gjitha dëmeve të luftës; do e mundësonte pajtimin e popujve dhe përfundimisht do vendoseshin garancitë për mospërsëritje të luftimeve. E, një nga shembujt e tillë, e kemi në pasluftën e dytë botërore, kur ShBA-ja, u’a kërkoi Gjermanisë dhe Japonisë një gjë të tillë, madje të dyja ndryshuan dhe kushtetutat e tyre për të garantuar paqen dhe evituar luftëra të tjera. 

Dialogu me Serbinë i filluar si teknik më 2011 e më pas politikë nga 2012-ta, për shumë tema të ndërsjella, e të konkluduara edhe me marrëveshje në Bruksel, po shumë prej tyre të pa zbatura, është si rezultat i mosbesimit dhe mosrehabilitimit politikë historik. Prandaj dhe, Serbia përgjatë procesit të dialogimit ka këmbëngulë të mos e njohë mëvetësinë e Kosovës, ka penguar Kosovën në anëtarësime në organizma ndërkombëtarë dhe ka vazhduar t’a bëj temë statusin e Mitrovicës dhe veriut si tërësi, duke shfaqur hapur pretendimin territorial mbi Kosovën. Bindja për një Traktat Paqeje ndërmjet palëve ndërluftuese, do t’a përmbyllte luftën ligjërisht, do e mundësonte njohjen reciproke dhe të tërësisë territoriale si dhe do të përfundonte lufta e pa përfunduar në Mitrovicë. 

Andaj, bindja, për t’a bërë paqen me Traktat është po aq i rëndësishëm sa vendimi për t’a bërë luftën. Madje, ka një thënie të presidentit amerikan Wilson; “çdo luftë duhet të përfundojë me paqe”. 

Kurse ne, filluam të bisedonim me Serbinë kur ndaluam luftimet por pa e arritur paqen me Traktat.

Filed Under: ESSE

Vatra’s Tribute Highlights Mother Teresa’s Legacy on the 25th Year of Her Passing

September 6, 2022 by s p

Rafaela Prifti/

The remembrance of the 25th anniversary of Mother Teresa’s death on 5 September 1997 was commemorated today in over a hundred countries worldwide. Throughout the holiday weekend, ceremonies and gatherings honored her work and legacy in service of God.

On Saturday, Vatra hosted a commemorative event to highlight the indelible footprint of Mother Teresa’s humanity.

She is affectionately referred to as the Albanian “Gonxhe” (Rosebud) in a nod to her birth name. In 1931 while teaching in Calcutta, she herself selected the name Terese – the Patron Saint of Missionaries – in recognition of her calling and commitment.  Twenty years later, she was allowed by the Pope to start her missionary houses. In 1965 Pope Paul VI bestowed the Decree of Praise upon the Missionaries of Charity, which prompted her to expand internationally from South America  to Europe, Africa and Asia.

MOTHER TERESA IN THE SOUTH BRONX AND HER NY CONNECTION

Her first house in the United States opened in the South Bronx in 1971 and moved into the Convent at St. Rita the following year. Since then, it has been serving as a homeless shelter and soup kitchen. Today, Cardinal Dolan joined the sisters giving Mass to remember their foundress with a day dedicated entirely to the service of the poor, in the style of the saint of the last. Mother Teresa stayed at the Bronx Mission for a few weeks in May and June of 1997. The mission later expanded its services to Harlem, where it runs a women’s shelter, and Brooklyn. Just months away from death, she flew from Rome to New York for a surprise visit. The news reports said that those associated with the event believe it should be listed as “a miracle’ attributed to Mother Teresa that speaks “volumes   about her connection to New York.”(New York Daily News, September 3, 2016)

On Saturday, just a few miles away from Mother Teresa’s Missionaries of Charity, at Vatra’s main offices, members of the Albanian American community, scholars and Vatra officials honored her memory and reflected on the deep humanity of her life’s work. In his remarks, Elmi Berisha, President of Vatra, touched on the unique form of diplomacy she conducted by proudly maintaining who she was. “During the decades of communist self-isolation in Albania and severe ethnic repression of Albanians in Kosova, Mother Teresa’s pride in her ethnicity and inherited traditions carried an incredible significance on the world stage,” said Elmi Berisha. Dr. Paulin Marku echoed the qualities of the ultimate humanitarian who did not compromise her values in the face of cruelty. Under the communist regime, Mother Teresa was not allowed to pay respects to her mother and sister buried in Albania. As a scholar of Mother Teresa whom she calls “The Saint of Peripheries” in the eponymous book released last year, Dr. Ines Murzaku explored some of the ways Mother Teresa carried out her Gospel message.  Adding a personal touch to the iconic figure, veteran journalist Sinan Kamberaj shared some memories from meeting Mother Teresa at the Missionaries of Charity in mid 1990s. The Honorary president of Vatra, Agim Rexhaj, recalled paying respect to the Sisters at the Mission 25 years ago, as part of a Vatra delegation. He recognized a number of Vatrans like Marjan Cubi, late Zef Balaj, and many more that have been involved and have contributed generously to fundraising efforts and organizing drives to memorialize her. One such project is the Mother Teresa Cathedral in Prishtina. Throughout the years, the City Council and representatives of the Albanian American community have set street signs, statues and sculptures in her honor.  Dedications of Mother Teresa portraits and artwork are present in many spots in New York. (Peace Park, Dag Hammarskjold Square, UN General Assembly) In 2012 her figure was sculpted at the Washington National Cathedral. (Photo: Washington National Memorial) In her death, as in  her life, the extraordinary humanitarian transcends borders and barriers.

In the context of Vatra’s work and mission, honoring mother Teresa is tied to the meaning of the civil service, which through her work and words she did not consider to be a profession but rather a calling. 

MORE EVENTS

This month, James Towey, former cabinet member in the Bush administration and former President of Florida’s Ave Maria University, who served as Mother Teresa’s lawyer, advisor and devoted friend will release a new biography entitled “To Love and Be Loved: A Personal Portrait of Mother Teresa (Simon and Schuster).
A Saint for Our Time – a New documentary depicting the life and legacy of Mother Teresa, canonized by Pope Francis, premiered at the Vatican movie theater on Aug. 31. Screenings expected to be announced by the producers. 

Filed Under: Politike Tagged With: Rafaela Prifti

NËNA TEREZE, NJË SPIRANCË QË LIDHË VARKAT NË UJËRAT E SHQETËSIMEVE TONA

September 6, 2022 by s p

Shkruan prof.dr. Skender Asani/

Titulli i kësaj ekspozite E KAM NË ZEMËR POPULLIN TEM SHQIPTAR, është një lajtmotiv që ngërthen në vetvete  udhëtimin nëpër kohë të gjithë filozofisë jetësore të Gonxhe Bojaxhiut-Nënë Tereze. Duke iu faleminderuar Don Lush Gjergjit i cili ishte një njohës dhe ndjekës i spikatur i veprimtarisë së shumanshme të Nënë Tereze, ne sot kemi edhe këtë fond fotografish të cilat ai i shoqëroi me intervista, reportazhe e shkrime  të ndryshme autoriale që i botoi në librat e tij. Nëse zbërthejmë thënien e njohur NJË FOTOGRAFI VLEN SA NJË MIJË FJALË, mund të themi lirisht se edhe këto fotografi që sot i kemi para nesh, shprehin në vetvete  linjat karakterologjike të një peronaliteti kompleks, siç ishte Nëna Tereze, me gjithë botën e saj të pasur shpirtërore që manifestohej me vepra konkrete dedikuar të sëmurve dhe të braktisurve.

Pasi ta kemi shikuar këtë ekspozitë dhe pasi t’i kemi mbyllur sytë për një çast, në shiritin e imagjinatës do të na duket sikur lëviz një tren i gjatë, fundi i të cilit nuk duket agjëkundi. Udhëtimi i pambarim i këtij treni vazhdon edhe sot, kurse në të ndodhet një udhëtare e cila pret e përcjell njerëz nga stacionet ndryshme të jetës. Ajo është Nëna Tereze, e cila udhëtimin e saj maratonik e filloi nga kalldërmet e Çarshisë së Vjetër të Shkupit dhe e vazhdoi në shtigjet e gjata të globit. 

Ne që nderojmë kujtimin për të në qytetin e saj të lindjes, dhe në të gjitha qytetet ku emri dhe vepra e saj lartësohen,  mundohemi të ruajmë disa nga thesaret e çmuara të trashëgimisë së saj jetësore, duke nxjerrë mësime dhe udhëzime që Nëna Tereze na i la si një testament i shtrenjtë.

Ajo çka mbetet për t’u shndërruar në doktrinë të njerëzimit sot, është urtësia dhe maturia me të cilën Nënë Tereza i qasej problemeve e mosmarrëveshjeve që  shfaqeshin në vende të ndryshme të globit. Edhe një pjesë e fotografive të kësaj ekspozite dëshmojnë se Nënë Tereza nuk u mbyll në vetminë e saj, por përkundrazi udhëtoi gijithkund ku prositë dhe sugjerimet e saj merreshin shumë seriozisht nga liderë të ndryshëm botërorë, të cilët sa herë që ndodheshin në situata të ndërlikuara e konfliktuoze, kishin si udhërrëfim pikërisht urtësinë e N. Tereze.
Ajo për çka angazhohemi edhe ne si Institut, me gjithë veprimtarinë hulumtuese e shkencore të Departamentit për trashëgiminë e Gonxhe Bojaxhiut-Nënës Tereze, ndëridhet pikërisht me filozofinë e kësaj doktrine paqësore të Nënës Tereze, e cila mund të aplikohet edhe sot, pasi që shumë shtete e popuj aktualisht nuk po mund të gjejnë forcë shpirtërore për të tejkaluar konfliktet dhe mosmarrëveshjet. Mjafton një rishikim i porosive largpamëse të Nënës Tereze, për të ardhur në përfundim se çmimi i paqës gjithmonë matet në peshoren e urtësisë, kurse Nëna Tereze mund të merret si një gurë peshoreje që vendos balance në mes të keqes dhe të mirës, në mes të dashurisë dhe urrejtjes, në mes të kaluarës së errët dhe të ardhmes së ndritshme.

Njerëzimi sot vuan edhe për mungesë të ushqimit dhe resurseve të ndryshme natyrore, por një sëmundje më e madhe nga e cila nuk po mundet të shërohet planeti ynë, është mungesa e dashurisë dhe ngrohtësisë njerëzore. Sa më tepër po lidhemi në rrjetin global të komunikmeve , aq më tepër po e shtojmë distancën  familjare e miqësore nga njeri tjetri, sepse dimensioni material  i njeriut modern ia ka zënë frymën dimensionit shpirtëror e human dhe për pasojë ne sot kemi shtim të depresionit dhe vetmisë tek njerëzit.
Por, megjithatë ka një shpresë që njerëzimi të shërohet nga ky kolaps shpirtëror, nëse në kurikulat shkollore fillon të zbatohet doktrina paqësore e Nënës Tereze.

Ne si Departament për trashëgiminë e Gonxhe Bojaxhiut-Nënës Tereze shumë shpejt do të dalim me një nismë drejtuar Minitrisë së Arsimit dhe Shkencës, përmes së cilës do të donim të ofrojmë një pako edukative-pedagogjike me mësime, këshilla e përvoja jetësore të Nënë Tereze. Duke qenë pjesë fakultative e kurikulave arsimore, kjo pako edukative-pedagogjike do të mund të ndihmojë shumë në ventilimin shpirtëror të hapësirave tona të mbyllura mendore, pasi që Nëna Tereze me pashterrshmërinë e thesarit të saj njerëzor, human e paqësor duhet të na shërbejë si spirancë ku do të mund të lidheshin të gjitha varkat në ujërat e shqetësimeve tona.

Ju faleminderit për vëmendjen!

Shkup, 05 shtator 2022




Filed Under: Opinion Tagged With: Skender Hasani

Revolucioni i Brishtësisë së Nënë Terezës

September 5, 2022 by s p

PhD Ines Murzaku/

Dhjete vjet me pare ne 2012, OKB-ja nderoi Nënë Terezën për shërbimin e më të varfërve të varfërve. OKB-ja vendosi 5 shtatorin si Ditën Ndërkombëtare të Bamirësisë, me fokus ndihmën e njerëzve në nevojë përmes filantropisë dhe vullnetarizmit. Zgjedhja e asaj date nuk ishte e rastësishme, shpjegoi OKB-ja:

“Data e 5 shtatorit u zgjodh për të përkujtuar përvjetorin e ndarjes nga jeta të Nënë Terezës së Kalkutës… Për më shumë se 45 vjet ajo u shërbeu të varfërve, të sëmurëve, jetimëve dhe të vdekurve, ndërsa udhëhoqi zgjerimin e Misionarëve të Bamirësisë, fillimisht në Indi dhe më pas në vende të tjera, duke përfshirë bujtina dhe shtëpi për më të varfërit dhe të pastrehët. Puna e Nënë Terezës është njohur dhe vlerësuar në mbarë botën dhe ajo ka marrë një sërë çmimesh dhe vlerësimesh, duke përfshirë Çmimin Nobel për Paqen. Nënë Tereza vdiq më 5 shtator 1997, në moshën 87-vjeçare.

Mbeshtetja e denje për të drejtat e njeriut dhe dinjitetin njerëzor i dha Nene Terezes një vend nderi në Portikun e të Drejtave të Njeriut të Katedrales Kombëtare (Episkopale) në Uashington DC Portiku i të Drejtave të Njeriut i Katedrales u është kushtuar atyre individëve “të cilët kanë ndermarrë veprime me rendesi thelbesore në luftën për të drejtat e njeriut, drejtësinë sociale, të drejtat civile dhe mirëqenien e qenieve të tjera njerëzore.”

Imazhi i nënës i gdhendur në gur qëndron në shoqërinë e mbeshtetesve të të drejtave të njeriut Rosa Parks dhe ish-Zonjës së Parë Eleanor Roosevelt, e cila kryesoi Komisionin e parë të OKB-së për të Drejtat e Njeriut, i cili miratoi Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut më 10 dhjetor 1948.

Çfarë u solli Nënë Tereza Shteteve të Bashkuara dhe botës për gjithë këto nderime? Cilat janë “revolucionet” e Nënë Terezës dhe cili prej atyre revolucioneve pati përparësi në jetën e saj?

Do të doja të diskutoja gjashte revolucionet e Nënë Terezës (Lutjes, Vuajtjes, Varferise, Sherbimit, Spreses dhe Brishtesise) dhe të fokusohesha veçanërisht te Revolucioni i butësisë, i cili për gjykimin tim është revolucioni dhe kontributi më i rëndësishëm që nëna ka dhënë në shoqërinë tonë të copëtuar dhe të brishtë bashkëkohore. Revolucioni i butësisë së nënës ajo u tregoi njerëzve mundësinë për të parë përtej vetvetes.

Gjashte Revolucionet e Nënë Terezës

1 Revolucioni i lutjes – Ku lutja takohet me veprimin

Dashuria për lutjen është meditimi – Vënia në veprim e meditimit – Ndryshe nga kongregacionet e tjera fetare, lutja për Misionarët e Bamirësisë është më pak e strukturuar dhe duket të jetë më e lirë dhe më fleksibël. Gjithashtu ajo është e orientuar drejt meditimit, por me një qasje të ndryshme ndaj meditimit: Misionarët e Bamirësisë janë medituese të qytetit, os medituese aktive. Monastizmi klasik dhe revolucioni monastik paten si fokus fuga mundi – duke ikur nga bota për në shkretëtirë, mal, ose pyje të thella dhe per te qendruar ne heshtje apo ne meditim. Ata duhej të largoheshin sa më shumë që të ishte e mundur nga njerëzit, nga qyteti, nga zhurma. Ky nuk ishte rasti për Nënën dhe Misionarët e Bamirësisë – ata i bënë të dyja: meditimin dhe veprimin; ata ishin dhe janë meditues në zemër të botës moderne. Misionarët e Bamirësisë meditojen dhe punojne, ose puna per te ndihmuar te varferit ishe si zgjatim i meditimit. Pra, lutja dhe veprimi, veprimi dhe lutja janë në rrjedhë të vazhdueshme. Jeta e tyre aktive ushqen jetën medituese dhe jeta medituese informon jetën aktive. Dashuria është çelësi në gjetjen e ekuilibrit midis të dyjave (meditimit dhe veprimit) – kjo risi solli revolucionin e lutjes së Nënë Terezës.

2 Revolucioni i Vuajtjes – Ku vuajtja takohet me dashurinë

Vuajtja nga identifikimi dhe imitimi – Vuajtja është me të vërtetë e përbashkët; eshte kollektive, vuajtjet nuk mund të përballohen vetëm. Fokusi i Misionareve te Dashurise eshte të lehtësonte vuajtjet e Krishtit siç e shihnin dhe e ndjenin në sytë e të varfërve dhe atyre që vuajnë. Kryqet në kapelat e Misionarëve të Bamirësisë në mbarë botën janë fjalët “Kam etje” – këto fjalë u kujtojnë misionarëve rendesine e gjithçkaje që bëjnë. Vuajtja dhe “Kam etje” ato e shohin në çdo person të cilit i shërbejnë. Për Nënën, çdo person që vuante ishte Krishti që vuante – kjo është vuajtje nga identifikimi. Por nëna shkoi një hap më tej – ajo u identifikua gjithashtu me të vuajturin, duke e bërë të vetën vuajtjen. Ajo mbante barrën e tyre – pra identifikoheshe me te varferit ne menyre radikale, duke jetuar ne varferi si te varferit, duke qenë një me ta (të vuajturit). Në misticizmin e saj dhe errësirën e zgjatur shpirtërore, ajo imitoi vuajtjet e Krishtit në Kryq dhe vuajtjet e “vuajtjet e njeriut të zakonshëm”. Dashuria është çelësi për të lehtësuar vuajtjet – Jezusi donte të ndihmonte duke ndarë jetën, vetminë, agoninë dhe vdekjen e njerëzve. Shpengimi erdhi për shkak të identifikimit. Këtu është çelësi për të kuptuar teologjinë e vuajtjeve shpenguese të Nënë Terezës – gjithë shkretimi i njerëzve të varfër të të gjitha feve, “jo vetëm varfëria e tyre materiale, por varfëria e tyre shpirtërore, duhet të shpengohet dhe ne duhet ta ndajmë atë, sepse vetëm duke qenë Një me ta a mund t’i shpengojmë, pra duke e sjellë Zotin në jetën e tyre dhe duke i sjellë ata te Zoti” – ky ishte imitimi i saj revolucionar dhe radikal.

3 Revolucioni i Varfërisë – Aty ku jetohet dhe personalizohet varfëria

Varfëria e shenjtëruar – Nëna e dinte se as ajo dhe as urdheri i saj fetar nuk mund të ndryshonin varfërinë e botës apo shqetësimin ekonomik të kombeve. Nuk mendonte dhe vepronte me plane te medhaja, pese/dhte vejecare. Jo. Ky nuk ishte misioni i saj. Misioni i saj ishte individualizimi i varfërisë në të gjitha shtresat e saj, që përfshinte më të voglin nga vëllezërit, të uriturit, të vetmuarit, të eturit, të paditurit, të zhveshurit dhe të padashurit – Nëna i vuri emër dhe fytyrë varfërisë në të gjitha manifestimet e format e saj. “Shumë flasin për të varfërit, por nuk u flasin të varfërve”, shkroi ajo në ditarin e saj. Të dëgjosh dhe të jetosh me të varfërit është thelbi i teologjisë së Nënë Terezës për të varfërit dhe varfërinë. Varfëria për të ishte një dhuratë sepse të jep liri.

Ne rregullat e urdherit te saj, Nënë Tereza flet për “Varfërinë e Shenjtëruar apo te konsakruar” – një varfëri e përsosur dhe e përhereshme, një varfëri që për të nuk ishte një abstraksion akademik, por një varfëri e e jetuar. Varfëria, përveçse një ideal ose një zotim, ishte dhe është një realitet i jetuar dhe një parim udhëzues për Misionarët e Bamirësisë. Ajo foli për shëlbimin e varfërisë – ky është revolucioni i saj i varfërisë.

4 Revolucioni i Shërbimit – Ku Teologjia Takon Shërbimin

Dashuria në Veprim është Shërbim dhe Besimi në Veprim është Shërbim – Shërbimi falas me gjithë zemër për më të varfërit e të varfërve është zotimi i katërt i Misionarëve të Bamirësisë. Shërbimi, në një farë mënyre, është thjesht një mjet për të shprehur «qënien tuaj/prezencen prane nje personi qe po vuan—dhe shpesh me njerëzit më të varfër nuk mund ta lehtësoni plotësisht problemin e tyre». Por duke qenë me ta, duke qenë për ta, çdo gjë që mund të bësh për ta bën ndryshim. Çështja është të bëni diçka, sado e vogël, dhe të tregoni kujdes përmes veprimeve tuaja “duke bërë gjëra të vogla me dashuri të madhe” – ky ishte parimi i shërbimit të Nënë Terezës.

Puna e Misionarëve të Bamirësisë nuk është një profesion, por një vokacion, i zgjedhur lirisht në bindje të përkushtuar dhe dorëzim total. Puna ishte mënyra e saj për të jetuar Perëndinë. Shërbimi, nëse nuk ndërthuret me dashurinë, është i kotë. Shërbimi është dashuri në veprim. Këto ingredient perbejne teologjisë së shërbimit të Nënë Terezës.

5 Revolucioni i Shpresës – Ku Shpresa takohet me Shëlbimin

Shkoni dhe Bëhu një shkak shprese dhe gëzimi – Virtytet teologjike të besimit, shpresës dhe bamirësisë janë në thelb të jetës shp të Nënë Terezës. Drejtoni nga dëshpërimi në shpresë – spiritualiteti françeskan takohet me spiritualitetin terezian. Shpresa e saj për t’u sjellë dritë atyre në errësirë do të përmbushej, por në një farë mënyre qe ajo nuk e kishte parashikuar. Shpresa u sprovua kur kaloi natën e errët të shpirtit, por ajo nuk e la kurrë. Ishte shpresa me rrënjë të thella në besim që e lejoi atë të ngulmonte gjatë dekadave të errësirës së zgjatur shpirtërore. Shpresa e saj ishte të sillte njerëzit në parajsë, sepse ajo besonte se “Ne jemi krijuar për parajsë”. Nëna hartoi hapat drejt parajsit, duke ofruar si shembull rrugën e saj të vogël. Njerëzit nisin rrugën e tyre për në parajsë në tokë dhe nëna bëri premtimin se do t’i udhëzonte njerëzit nga lagjet e varfra në parajsë edhe nëse do të bëhej shenjtore: “Nëse ndonjëherë bëhem shenjtore – me siguri do të jem një nga “errësira”. Unë do të mungoj vazhdimisht nga Parajsa – për të ndriçuar dritën e atyre që janë në errësirë në tokë.” Kjo është teologjia e saj e shpresës së pakufishme për të bërë jetën në tokë ashtu siç është në qiell.

6 Revolucioni i Brishtësisë – Ku dashuria zëvendëson hidhërimin

Shko te të varfërit me butësi të madhe – Butësia mësohet dhe imitohet : Nënë Tereza e mësoi butësinë në moshë të re. E reja Gonxhe ishte e rrethuar me shumë butësi nga familjarët e saj, veçanërisht nga e ëma. Familja e nënës nuk ishte familja e përsosur; ishte një familje e zakonshme me të metat dhe papërsosmëritë e saj. Por besimi dhe butësia e tyre e zakonshme doli të ishte transformuese dhe e jashtëzakonshme në ndikimin që do të kishte te shenjtoria e ardhshëm dhe butësia që ajo do t’u ofronte falas të gjithë atyre që do të prekte.

Së dyti, Nënë Tereza e praktikonte butësinë teologjikisht. Kjo ishte butësi nga identifikimi me arketipin (Jezusin) dhe Marinë. Veç kësaj, ajo ishte një butësi e zbatueshme ndaj kujt po i shërbente. Ajo, me butësi, identifikohej me të gjitha kategoritë e njerëzve që u shërbente dhe të cilëve shoqëria donte t’i hidhte poshtë. Ajo jetoi dhe ishte një me ta, duke shkuar në nivelin e “errësirës” dhe të varfërisë së njerëzve të cilëve u shërbente; ajo lehtësoi barrën e njerëzve duke e bërë errësirën e tyre me butësi. Teologjia e nënës për të buzëqeshur është e lidhur me revolucionin e saj të butësisë.

Nënë Tereza praktikoi butësi me vështrimin, përqafimin dhe buzëqeshjen e saj

Fytyra është ajo pjesë e trupit që është gjithmonë e zhveshur dhe më e ekspozuar. Por ka më shumë, fytyra – shpreh ndjenjat, dëshirat, pritjet dhe vuajtjet e personit. Fytyra nuk është vetëm tërësia e elementeve që e përbëjnë atë nga jashtë, por një formë që shndërrohet në fjalë dhe vizion.

Në fytyrën e rrudhosur të Nënë Terezës, të varfërit – dhe të gjithë ata që e takuan – patën mundësinë të “shikonin” fytyrën e butë dhe të dhembshur të dashurisë së Atit për njerëzimin. Për Nënë Terezën është thënë se “e gjithë zemra e saj ishte në sytë e saj”. Ndonjëherë, tha ajo, oferta më e madhe e dashurisë që mund t’i bëjmë Perëndisë është të mbajmë gjuhën ose të buzëqeshim. “Shpesh vetëm një fjalë, një vështrim, një veprim – dhe errësira mbush zemrën e atij që duam,” do të na kujtonte ajo.

Buzëqeshni

Një buzëqeshje rrezatuese ishte e vazhdueshme në fytyrën e Nënë Terezës, edhe kur ajo po kalonte errësirën e ftohtë të akullt, vetminë, shkretimin dhe braktisjen. Nëna i kushtoi vëmendje të veçantë buzëqeshjes dhe gëzimit dhe kërkonte që motrat e saj të buzëqeshnin me bollëk. Një nga vendimet që ajo mori gjatë tërheqjes së vitit 1956, dhe në të cilën ajo ngulmoi gjatë gjithë jetës së saj të jetuar me errësirën shpirtërore, ishte t’i buzëqeshte Perëndisë. Buzëqeshni më me butësi, lutuni më me zjarr dhe të gjitha vështirësitë do të zhduken – kjo ishte maksima e Nënë Terezës. “Gëzimi është një nga mbrojtjet më të mira kundër tundimeve.”

Por kishte më shumë në buzëqeshjen e nënës. Nëse dikush mund ta vëzhgojë atë duke buzëqeshur në veprim, nëna nuk buzëqeshi vetëm me gojën dhe fytyrën e saj, por edhe me sytë e saj. E gjithë fytyra e saj ishte përfshirë në një buzëqeshje të thjeshtë. Krahas gojës, ajo komunikonte me sytë e saj të qeshur, të cilët sipas ekspertëve janë treguesi më i rëndësishëm i një “shpirti të ëmbël”. Deri në fund të jetës së saj, në daljet e saj publike, nëna shfaqte një gojë të qeshur dhe të përfshirë në buzëqeshjen e saj ishin sytë e saj të qeshur therës. Në një intervistë që i dha korrespondentit të BBC-së Bill Hamilton në maj 1993, një muaj pas vizitës së parë të Papa Gjon Palit II në Shqipëri nëna flet për gjendjen e njerëzve në Shqipëri pas rënies së komunizmit. Ajo është e gëzuar për lirinë e sapogjetur dhe kthimin e saj në vendin e saj. Gjatë gjithë intervistës mund të shihet buzëqeshja e saj e gjerë, e vazhdueshme dhe ngjitëse në fytyrën e saj, shoqëruar me sy të qeshur.

Angelo Cardinal Comastri shpjegon një histori personale me Nënë Terezën që ka të bëjë me buzëqeshjen e saj që e shoqëronte gjithmonë dhe që ai e konsideronte ngjitëse. Kardinali kujton nënën që merrte pjesë në një festë për profesionin e motrave të reja fetare në një famulli romake, kur një fotograf po e shqetësonte nënën duke bërë fotografi me blic mu përpara fytyrës së saj. Kardinali ndërhyri, duke i kërkuar fotografit që të mos e shqetësonte nënën duke bërë foto kur ajo ishte duke u lutur. Fotografi u përgjigj troç duke thënë se “Nënë Tereza ka një nga fytyrat më të shëmtuara që kam hasur, por sytë e saj janë më të lumturit që kam parë ndonjëherë, si është e mundur kjo?” Kardinali Comastri u trondit nga komenti dhe në fund të festës i përsëriti mamasë atë që fotografi kishte komentuar për sytë e saj. Për habinë e tij të madhe dhe me thjeshtësinë dhe përulësinë e saj të zakonshme, ajo u përgjigj: “Sytë e mi janë të gëzuar, sepse duart më kanë tharë shumë lot. Provojeni, ju siguroj se funksionon kështu.”

Sa herë që takoni dikë, përshëndeteni me një buzëqeshje. Dobia e buzëqeshjes është se do t’ju mbajë gjithmonë të pranueshëm për të gjithë. Në të njëjtën kohë do t’ju bëjë ju, fytyrën tuaj, të dukeni bukur. Nëse jeni ndonjëherë i zemëruar, përpiquni të buzëqeshni me forcë dhe së shpejti do të shihni se e keni harruar zemërimin tuaj, duke buzëqeshur me të gjithë.

Revolucioni i butësisë së nënës ishte radikal, aktiv dhe transformues dhe gjithmonë i shoqëruar me një buzëqeshje. Ajo ishte me të vërtetë një revolucionare e Revolucionit të Butësisë.

“E djeshmja ka shkuar. E nesërmja nuk ka ardhur ende. Kemi vetëm të sotëmen, Prandaj, le të fillojmë” (NenëTereza)

Filed Under: Mergata Tagged With: Ines Murzaku

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 2075
  • 2076
  • 2077
  • 2078
  • 2079
  • …
  • 2776
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community
  • U zhvillua veprimtaria përkujtimore shkencore për studiuesin shqiptaro-amerikan Peter Prifti
  • Dashuria që e kemi dhe s’e kemi
  • “Jo ndërhyrje në punët e brendshme”, dorëheqja e Ismail Qemalit, gjest atdhetarie dhe fletë lavdie
  • Arti dhe kultura në Dardani
  • Gjon Gazulli 1400-1465, letërsia e hershme shqipe, gurthemeli mbi të cilin u ndërtua vetëdija gjuhesore dhe kulturore e shqiptarëve
  • “Albanian BookFest”, festivali i librit shqiptar në diasporë si dëshmi e kapitalit kulturor, shpirtëror dhe intelektual
  • VEPRIMTARI PËRKUJTIMORE SHKENCORE “PETER PRIFTI NË 100 – VJETORIN E LINDJES”

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT