s p – Page 2454 – Dielli

SHKOLLA SHQIPE NË KOMUNITETIN MYSLIMAN SHQIPTARO AMERIKAN (AAMC) NË WATERBURY, CONNECTICUT

January 20, 2022 by s p

Donika Tasimi mësuese e shkollës shqipe në Komunitetin Mysliman Shqiptaro Amerikan në Waterbury, flet për Diellin e Vatrës në New York rreth organizimit të Shkollës shqipe në AAMC ku kjo shkollë ka patur klasa ku është mësuar gjuha, këngët, vallet, traditat dhe besimi. Në një rrëfim dhënë Editorit të Diellit Sokol Paja, mësuese Donika Tasimi shprehet se shkolla Shqipe në Waturbury vazhdon me të njëjtin organizim ku u ndërthur me sukses të mësuarit e gjuhës, kulturës, historisë dhe folklorit shqiptar me besimin dhe moralin.

SHKOLLA SHQIPE NË KOMUNITETIN MYSLIMAN SHQIPTARO AMERIKAN (AAMC) NË WATERBURY, CONNECTICUT

Shkolla shqipe në AAMC është prej traditave të vyera të komunitetit tonë. Që prej themelimit të qendrës sonë ka patur klasa ku është mësuar gjuha, këngët, vallet, traditat dhe besimi. Ali Demirali i mësonte këngë e valle, Bujar Demirali, Rustem Demiraj, Bale Kulla ishin mesuesit e tjere, ndërsa Timi Manti(Xhaferri) i mësonte mësimet fetare. Ishte brezi i parë i cili la një traditë të vyer të një pasurie me vlera të mëdha si Shkolla Shqipe. Nga ky aspekt, mund të thuhet se shkolla shqipe në Waturbury është nga më të vjetrat në SHBA. Të rinjtë e komunitetit, sidomos pas viteve 1990-2000 vazhduan aty ku e lanë themeluesit e komunitetit. Nën udhërrëfimet e tyre, shkolla Shqipe në Waturbury vazhdoi me të njëjtin organizim ku u ndërthur me sukses të mësuarit e gjuhës, kulturës, historisë dhe folklorit shqiptar me besimin dhe moralin. Një nga vlerat e shkollës shqipe në Waterbury është se të gjithë mësuesit dhe mësueset historikisht kanë kontribuar si vullnetarë. Kjo tregon dashurinë për atdheun dhe dëshirën për të përçuar vlera. Aktualisht mësueset aktive të shkollës shqipe janë Donika Tasimi, Mira Lame, Zira Barolli, Liliana Lico, Bela Qosja, Besa Gjolle. Mesuesit e besimit jane Endrit Himaj dhe Imam Gazmend Aga, i cili njekohesisht eshte edhe drejtues i shkolles. Një risi e këtij viti është edhe të mësuarit të Coding ku mësues është Erjon Domi.

ORGANIZIMI I MËSIMIT SHQIP

Organizimi i Shkollës Shqipe nuk ishte një detyrë e lehtë. I gjithë stafi u mblodh për të vendosur se si do ta kryenim detyrën e mësimdhënies. Bashkëpunimi ndërmjet stafit dhe prindërve të komunitetit ndihmoi që shkolla jonë të jetë e suksesshme. Shkolla shqipe është e ndërtuar me klasa sipas moshës dhe klasës së nxënësve tanë. Për momentin kemi 3 klasa, njëra me kopsht fëmijësh deri klasë të parë, një me klasë 2-4 dhe e fundit 5-8. Ne kemi marrë parasysh edhe nivelin e njohurive të studentëve për gjuhën shqipe. Ka studentë fillestarë, të mesëm dhe të avancuar. Nxënësit e avancuar çiftohen me fillestarët në mënyrë që ata të mund t’i ndihmojnë studentët gjatë mësimeve. Në çdo klasë ka 2 mësues në mënyrë që nxënësit të ndërveprojnë vazhdimisht me njëri-tjetrin dhe me mësuesit. Ne bashkë-mësojmë gjatë mësimeve tona, një mësues mund të qarkullojë ndërsa tjetri jep mësim. Ne kemi blerë shumë mjete me fondet tona së bashku me shumë donacione nga komuniteti ynë. Ambasada shqiptare ka dhuruar shumë nga librat që ne i përdorim për zhvillimin e mësimet. Librat janë përgatitur për diasporën duke marrë parasysh nevojat reale të studentëve tanë. Gjuha, historia, kultura, këngët dhe legjendat, janë disa nga temat që trajtojmë gjatë mësimeve. Stafi mësimdhënës janë të gjithë mësues të certifikuar që punojnë në Connecticut. Shumica e mësuesve ishin profesionistë nga Shqipëria. Shkolla jonë fillon në orën 10:00. dhe përfundon në orën 12:00. Në fund të shkollës hamë drekë të gjithë bashkë. Studentët që duan të ndjekin mësimet fetare do të qëndrojnë deri në orën 1:30. Janë dy semestra, një në vjeshtë dhe një në pranverë.

GJUHA SHQIPE SI IDENTITET KOMBETAR

Gjuha shqipe është gjuha e të parëve tanë dhe është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore.

Njohja e gjuhës amtare mund t’u japë fëmijëve një ndjenjë të identitetit të tyre. Do t’i ndihmojë ata të lidhen me rrënjët kulturore. Gjuha është çelësi i identitetit. Si do të ndihen fëmijët tanë nëse nuk kuptojnë shqip kur takohen me të afërmit e tyre? Ne promovojmë identitet pozitiv kulturor në mënyrë që studentët tanë të ndihen të vlerësuar, të kenë vetëbesim, të kenë krenari për familjet e tyre dhe të kenë një identitet social pozitiv. Në botën e sotme globale, fëmijëve shpesh u mungon ndjenja e përkatësisë ose identitetit. Studentët tanë janë kaq krenarë të thonë se kanë gjithashtu një shkollë të së dielës si shoqeria e tyre amerikane. Qëllimi ynë në Shkollën Shqipe është t’u japim studentëve tanë aftësinë për të mësuar gjuhën shqipe në mënyrë që të kenë besim në identitetin e tyre kulturor, gjë që çon në pranimin dhe vlerësimin e kulturave të tjera që në fund çon në marrëdhënie harmonike në jetë.

BASHKËPUNIMET DHE E ARDHMJA E SHKOLLËS SHQIPE

Siç e përmenda më herët, ne punojmë së bashku me prindërit tanë për të arritur të gjitha qëllimet tona. Prindërit tanë janë gjithmonë të gatshëm të ndihmojnë në çdo mënyrë që munden. Ata kanë ndihmuar duke vullnetarizuar kohën e tyre për të ndihmuar mësuesit duke qëndruar në klasë dhe duke ndihmuar me mësimet. Prindërit gjithashtu gëzojnë ndihmën në mësimin e vallëzimit. Vijnë me byrek dhe petulla shqiptare që nxënësit tanë të shijojnë ushqimet tona kulturore. Udhëtimet tona në terren organizoheshin gjithashtu nga prindërit tanë. Në fund të vitit prindërit koordinuan festën e fundvitit. Qëllimi ynë është të vazhdojmë dhe shpresojmë të inkurajojmë më shumë familje të ndjekin Shkollën Shqipe. Komuniteti e kupton se sa e rëndësishme është që të rinjtë tanë të mësojnë shqipen, historinë dhe kulturën tonë. Duke qenë në New England, ne jemi në gjendje të takohemi me shkolla të tjera në Nju Jork dhe Boston. Ndarja e kurrikulës së bashku me përvojat do t’i lejojë shkollat tona të jenë të suksesshme. Besoj se duhet të punojmë që të kemi një samit veror me të gjitha shkollat shqipe në të gjithë Shtetet e Bashkuara. Shpresojmë që kjo të mund të organizohet në të ardhmen.

SFIDAT E MËSIMIT SHQIP NËPËRMJET TEKNOLOGJISË

Ka vështirësi në mësimin e një gjuhe, por në botën e sotme të teknologjisë, kjo detyrë është bërë më e lehtë, sepse mësimi është më i arritshëm. Teknologjia luan një rol shumë të rëndësishëm në arsim. Gjatë pandemisë, shkollat kaluan në klasën e google ku vazhduan arsimimin e tyre. Gjatë pandemisë, shkolla jonë shqipe zhvilloi takime me zoom për të marrë vendime për rihapjen e programit tonë. Natyrisht ne nuk shkuam personalisht derisa ishte e sigurt. Ne u kthyem personalisht shtatorin e kaluar me studentët tanë. I njëjti protokoll i mbajtjes së maskës dhe distancimit social është ajo që ndjekin stafi dhe studentët tanë. Nxënësit më të vjetër kanë një orë teknologji të quajtur kodim. Ata e shijojnë shumë atë dhe presin me padurim të avancojnë në programe të tjera. Ne i referohemi teknologjisë në të gjitha mësimet tona, që nga netët e filmave me Beni iken vet, te mësimet e gatimit dhe sigurisht dëgjimi dhe mësimi i këngëve të bukura shqipe. Studentët tanë përdorin internetin për të hulumtuar materiale për Shqipërinë dhe më pas ua prezantojnë bashkëmoshatarëve të tyre.

ROL I KOMUNITETI MYSLIMAN SHQIPTARO AMERIKAN, AAMC NË WATERBURY, CT

Shqiptarë ka kudo në SHBA, por veç në vendet ku ka një organizim institucional shihen fryte të shëndosha dhe të vazhdueshme për sa i përket integrimit të suksesshëm me vlerat amerikane dhe të mësuarit e gjuhës shqipe në brezat e lindur dhe rritur këtu. Në këtë prizëm, roli i AAMC është jetik për mbarëvajtjen dhe vazhdimësinë e kësaj shkolle. E gjithë infrastuktura e AAMC është në shërbim të shkollës shqipe. Qendra jonë e vlerëson si një prej projekteve më të rëndësishme dhe jetike organizimin dhe suksesin e shkollës shqipe. Shkolla Shqipe ka një mbështetje të pakursyer nga bordi dhe anëtarët.

KUSH ËSHTË DONIKA TASIMI

Jam lindur dhe rritur në Michigan nga emigrantë shqiptarë të Maqedonisë. Prindërit e mi janë të dy nga Prespa e Maqedonisë dhe rrënjët tona familjare janë nga Kolonja dhe Devolli. Kam studiuar në Prishtinë, Kosovë -degën e Anglishtes (Edukim). Kam dhënë mësim ne shkollë fillore dhe si ligjëruese Amerikane në Universitetin e Prishtinës për dy vjet. Karrieren time e vazhdova në Shtetet e Bashkuara si arsimtare. Punova per njëzet e katër vjet si mësues i anglishtes si gjuhë e dytë (English as a Second Language) në Waterbury, Connecticut. Në shtator të 2021, u pensionova nga City of Waterbury. Tani jam gjyshe dhe i jam dedikuar niperve. Vitet e fundit, unë kam punuar vullnetarisht si një nga mësuesit në shkollën Shqipe. Shpresoj se do të vazhdoj të ndihmoj komunitetin tonë duke vazhduar të punoj me fëmijët tanë të bukur.

ALBANIA, LAND OF REFUGE

January 20, 2022 by s p

To the Editor:

Re:” For Åfghans in Ålbania, a soft Place to Land, but Dread Persists” (news article, Sept. 14, 2021) :

That Albania, one of Europe’s poorest nations, has committed to taking in up to 4,000 refugees from Afghaniston (more than any other European country) and is housing them in luxurious beach resorts rather than detention centers is no surprise to those knowledgeable about the remarkable generosity exhibited my Muslim-majority Albania
to it’s own Jews and and Jews fleeing German occupation during the Second World War.
The Albanians refused to comply with the German occupiers’ orders to turn over lists of Jews. In an extraordrinary act of kindness, Ålbania also gave shelter to Jews fleeing Nazi occupation. As a result, Ålbania’s Jewish population was actually larger after the war than before it.
Besa, the sacred Albanian oath of honor that urges the aiding and protecting of all people in moments of need, payed a large role in guiding the local population. The latest generosity exhibeted to he fleeing Afghans by the Albanian goverrnment and its people demonstrated the importance of Besa in Albania.

MICHÅEL BÅZYLER ORANGE, CALIFORNIA

(The writer is a professor of law and 1939 Law Scholar in Holocaust and Human Rights Studies at the Dale E. Fowler School of Law, Chapman University.
(See; The New York Times Edition of September 21, 2021, page A 20)

Dorë pushteti

January 20, 2022 by s p

Astrit Lulushi/

Shumica mund të gabojë po aq rëndë sa disa. Kjo e vërtetë është e njohur edhe mes politikanëve, të cilët prej 30 vjetësh janë angazhuar në procesin e tranzicionit, ose formimin e Shqipërisë kapitaliste apo si Europa. Duke i ndarë votuesit përmes sistemit të partive politike, ata shpenzojnë energjitë e tyre për të luftuar për çështje pa rëndësi. Kështu, me veprim të matur politikanët mund të sigurojnë për vete atë që kanë planifikuar kaq mirë dhe kanë arritur me kaq sukses; përçudnim dhe kthim prapa, madje nuk u dhimset të shkojnë deri në periudhën osmane kur vendi ishte vasal. Zgjedhja nga vetë njerëzit, përgjithsisht nuk dallohet për mençuri. Dora e pushtetit dirigjon e i bën votuesit të zgjedhin atë që i nevojitet sistemit; kështu pushteti bëhet gjykatësi i vetes. Zoti nuk ekziston, prandaj çdo gjë është e lejuar, thoshte Niçe. Por jo çdo gjë është e lejuar, prandaj Zoti ekziston, përgjigjej Dostojevski.

“Golat” mesazhi i Armando Brojës për Thomas Tuchel dhe pse Chelsea duhet të dëgjojë specialistet për të mos përsëritur gabimet e së kaluarës

January 20, 2022 by s p

Përgatiti: Albano Kolonjari

Armando Broja sulmuesi i Chelseat është i huazuar në Southampton për këtë sezon dhe skuadra e tij e re ka filluar të ketë një ndikim tek ai, ky fakt ka ngritur pikëpyetje për të ardhmen e tij afatgjatë tek Chelsea. Armando Broja ka pasur një sezon mbresëlënës në huazim e tij tek Southampton. 20-vjeçari ka shënuar shtatë herë për shenjtorët këtë sezon dhe ka arritur një raport më të mirë të golave për minutë sesa Romelu Lukaku ose Timo Werner. Në momente të këtij sezoni, ndihet dhe duket qartë se Thomas Tuchel mund të kishte shfrytëzuar praninë e Broja-s në Stamford Bridge me Lukakun dhe Werner që të dy mungojnë këtë pjesët të sezonit. Nuk duhet të jetë befasi që Ralph Hasenhuttl dëshiron që sulmuesi të mbetet në stadiumin St Mary. Trajneri austriak ka qenë i drejtpërdrejtë duke ofruar pikëpamjen e tij për të ardhmen e Brojës në St Mary’s.Mendja e Brojës është e ndarë në dy pjesë, por Blutë mund të marrin zemër nga fakti që ai dëshiron t’i dërgojë një mesazh direkt Chelseat. Armando Broja tha:”Jam duke u fokusuar vetëm te vetja dhe nuk jam shumë i shqetësuar se çfarë po bëjnë lojtarët e tjerë nga klubet e tjera. Është e qartë se është mirë të jesh në nivel me disa emra të mëdhenj dhe është një nder, por siç thashë, ka të bëjë vetëm me fokusimin te vetja dhe thjesht përpjekjen për të vazhduar përpara”. Sigurisht që ky është një mesazh dërguar Chelsea-t klubit mëmë, për trajnerin dhe të gjithë. “Por është thjesht një nder të kesh këto mundësi (me Saints) dhe unë jam mirënjohës për këtë çdo ditë. ”, shprehet ai. “Armando po bëhet gjithnjë e më i mirë, ai është një lojtar shumë unik me pika të forta unike në lojën e tij, ai ka shpejtësi, është i fuqishëm dhe është golashënues. Së pari, tani nuk është momenti për të diskutuar verën, është momenti që ai të qëndroni të qetë dhe vazhdoni të përmirësoheni.” shrehet Ralph Hasenhuttl. Chelsea arriti të bindë Conor Gallagher për të realizuar një huazim të dytë në Premier League me Crystal Palace pas sezonit të tij në West Bromwich Albion. Ai ka dëshmuar një sukses të madh dhe nëse blutë mund të gjejnë gjuhen e duhur, ndoshta mund ta drejtojnë Brojën në këtë rrugë.Sidoqoftë, në verën e fundit, Chelsea u përpoq të bindte produktet e Cobham se ka një rrugë legjitime për në ekipin e parë, pasi Tino Livramento dhe Lewis Bate u larguan të dy për më shumë mundësi, të cilat mund të shihen si gabime më vonë në linjë. Broja ka mundur të ndjekë nga afër suksesin e Livramentos.Sidoqoftë, Tuchel ka vuajtur me skuadrën e tij në një pozicion ku mbrojtësi i “Shenjtorëve” me siguri mund t’i kishte ofruar shërbim skuadrës së tij në mungesë të Reece James, ndërsa Tariq Lamptey ka dëshmuar cilësinë e tij për Brighton kundër Blueve dy herë këtë sezon. Chelsea i ka munguar prania e James, dhe të kesh opsionin e lojtarëve të formuar në të njëjtën mënyrë nuk do të shkonte keq. Mund të ketë qenë e vështirë për të bindur dyshen se ata mund të lulëzojnë në Stamford Bridge pas shfaqjes së James në rol, por është në dorën e Bluve të demonstrojnë atë rrugë dhe gjithashtu t’i ofrojnë vetes opsione të shumta të nivelit të lartë në çdo pozicion. Livramento po hynte në vitin e fundit të marrëveshjes së tij, ndërsa kontrata e Brojas është më e sigurt me një marrëveshje të rënë dakord deri në vitin 2026, duke i dhënë Chelsea më shumë levë në planifikimin e zhvillimit të ardhshëm të të riut. Prania e Lukakut ka të ngjarë të mbetet një pengesë që Broja të fitojë fillime të rregullta në Chelsea, por me shpresën e Bluve për të konkurruar në fronte të shumta, mundësitë mund të vijnë edhe rikthimi i tij ne klubin meme.

ALBANIA IN CDC HIGHEST RISK TRAVEL CATEGORY FOR COVID-19

January 20, 2022 by s p

Rafaela Prifti

The US Centers for Disease Control and Prevention moved 22 nations into its highest-risk travel category for Covid-19 on Tuesday. By contrast, it moved only two nations to Level 4, or “very high” risk, last week. According to CNN reporting, the CDC also moved 22 additional nations to its Level 3 category, considered “high” risk for Covid-19. Among the nations moved to Level 4 this week were Argentina and Australia, which have maintained some of the strictest borders controls during most of the pandemic.

Albania at Level 4

In the 22 new group of destinations at Level 4, the CDC lists Albania, Argentina, Australia.

The CDC places a destination at Level 4 when more than 500 cases per 100,000 residents are registered in the past 28 days. The CDC advises travelers to avoid travel to Level 4 countries.

The British Virgin Islands in the Caribbean had the biggest move upward in the list. It was at Level 1 (or “low” risk) last week. Grenada, another Caribbean island, and São Tomé and Príncipe, off the coast of Africa, had been at Level 2 (or “moderate” risk) last week. The other 19 destinations had been at Level 3.

CNN reports that Europe saw only one new entry at Level 4 this week — Albania. European countries like France, Germany, Greece, Iceland, Ireland, Italy, Spain, United Kingdom have remained firmly lodged at the CDC’s Level 4 for weeks or months now. Other popular destinations such as Canada and South Africa are also at Level 4. With the addition of 22 new destinations, the Level 4 list now surpasses more than 100 places. You can view the CDC’s risk levels for global destinations on its travel recommendations page. The CDC does not include the United States in its list of advisories. There are now almost 60 destinations at Level 3.

Levels 2, 1

Destinations carrying the “Level 2: Covid-19 Moderate” designation have seen 50 to 99 Covid-19 cases per 100,000 residents in the past 28 days. Kosovo was one of the four new additions on Tuesday. All four destinations were at Level 1 last week.

A “Level 1: Covid-19 Low,” destination has fewer than 50 new cases per 100,000 residents over the past 28 days. No new additions were made on Tuesday. Notable destinations at Level 1 include Japan and Taiwan. Finally, there are destinations for which the CDC has an “unknown” risk because of a lack of information.

On December 30, the CDC increased the risk for cruise ship travel to Level 4 and said it should be avoided, regardless of vaccination status. It remained at Level 4 in the newest update.

Considerations for Travel

Transmission rates are important to consider when making travel decisions, but there are other levels of risk factors depend on the type of activity you plan to engage in while being abroad, experts say. The medical advice is that vaccination is the most significant safety factor for travel since unvaccinated travelers are more likely to become ill and transmit Covid-19 to others. Wearing a high-quality mask — N95, KN95 or KF94 — anytime in crowded indoor settings with people of unknown vaccination status provides an added level of protection against the virus.

CNN Reporting