s p – Page 2481 – Dielli

Politika e Mbreti Zog për krijimin e elitës kosovare : Panik në legatën jugosllave

January 2, 2022 by s p

Dr. Hasan Bello/

Në arkiva gjendet një sasi e madhe dokumentacioni që konfirmon kujdesin e shtetit shqiptar dhe personalisht të Mbretit Zog lidhur me Kosovën. Mbreti ishte i bindur se krahas aksionit politik dhe diplomatik për të penguar shpërnguljen e popullsisë shqiptare të Kosovës, ishte e rëndësishme që të formohej një elitë kosovare. Për këtë arsye, ai do të zbatojë një strategji perfekte, e cila synonte arsimimin e të rinjve kosovarë në shkollat dhe gjimnazet shqiptare, në kurset dy-tre vjeçare të xhandarmërisë dhe ushtrisë shqiptare. Por shumë prej këtyre studentëve, ai do t`i dërgoi me bursë shtetërore në universitetet e Italisë, Austrisë dhe Francës. Për ta ilustruar po marim shembullin e albanologut dhe gjuhëtarit të njohur Prof.Selman Riza, i cili në vitin 1922 do vij në këmbë nga Gjakova në Tiranë për tu shkolluar. Pas mbarimit të shkollës plotore “Naim Frashëri” me rezultatet të shkëlqyera në vitin 1925, ai do të studioi si bursist në Liceun francez të Korçës. Në vitin 1932 ekselentit Selman Riza, Ministria e Arsimit do t`i akordoi një tjetër bursë, për të studiuar në Universitetin e Tuluzës në Francë. Në vitet 1932-1935 ai do të diplomohet në dy fakultete, për gjuhë-letërsi franceze dhe drejtësi. Kalvari dhe kontributi i tij pas vitit 1944 në gjuhësinë shqiptare është kapitull më vete.Por ashtu si Selman Riza në shkollat e mbretërisë shqiptare do të studiojnë edhe Fadil Hoxha (në Gjimnazin e Shkodrës dhe Normalen e Elbasanit), Emrush Myftari (shkollën ushtarake mbretërore dhe Liceun francez) etj, etj., personalitete nga kosova që më vonë do të bëhen drejtues të rëndësishëm të lëvizjes komuniste dhe institucioneve të ish-Jugosllavisë.Përpjekjet e Mbretit Zog për të krijuar një elitë intelektuale, ushtarake dhe politike për çështjen e Kosovës legata jugosllave në Tiranë e ndiqte me kujdes të posaçëm. Raportet e saj drejtuar Ministrisë së Jashtme në Beograd ishin të mbushura me informacione shqetësuese. Kështu, në vitin 1931, ajo i raportonte MPJ se “është brengosës kujdesi dhe angazhimi i qeverisë shqiptare ndaj kosovarëve”. Kjo legatë e konsideronte këtë strategji të Mbretit Zog si “hap i parë për krijimin e inteligjencës në radhët e shqiptarëve të Kosovës, të cilët më vonë do të dinë t`i mbrojnë dhe t`i kërkojnë të drejtat e tyre kombëtare”. Prandaj legata në fjalë do t`i propozojë Beogradit të merrte masa për “parandalimin e këtij aksioni të rrezikshëm”. Për të përgatitur elitën kosovare, me urdhër të Mbretit Zog në qytetet kryesore të Kosovës si në Gjakovë, Prizren, etj u përzgjodhën disa fëmijë që vinin nga familje nacionaliste dhe u kaluan ilegalisht në Shqipëri, për t`iu nënshtruar shkollimit brenda dhe jasht vendit. Për këtë qëllim, në vitin 1935 vetëm nga Gjakova kishin hyrë në Shqipëri 14 fëmijë, të cilët ishin sistemuar në konviktet e shtetit. Sipas legatës jugosllave, deri në këtë moment gjendeshin 1000 nxënës kosovarë që studionin në shkollat e cikleve të ndryshme dhe ato ushtarake të shtetit shqiptar. Këta të fundit, sipas saj, indoktrinoheshin si luftëtarë të zjarrtë të bashkimit të Kosovës me Shqipërinë dhe kundër Jugosllavisë. Përveç Mbretit Zog, legata jugosllave fajësonte edhe Italinë, e cila, sipas saj, nxiste nacionalizmin dhe irredentizmin shqiptar. Një aspekt tjetër shqetësues për këtë legatë ishte fakti se Mbreti Zog kishte emëruar si oficerë për mbrojtjen e kufirit me Jugosllavinë elementë të ardhur nga Peja, Gjakova, Prishtina, Ferizaj, Kaçaniku etj. Kjo ishte një zgjidhje perfekte, duke njohur patriotizmin dhe besnikërinë e kosovarëve, për të mbrojtur Shqipërinë nga Jugosllavia. Ajo i sugjeronte Beogradit të pengonte me çdo kusht politikën e Mbretit Zog për shkollimin e kosovarëve në universitet europiane. Ndërsa MPJ në Beograd akuzonte legatën dhe konsullatën shqiptare në Shkup për përhapjen e librit shqip në Kosovë.

Etruri

January 2, 2022 by s p

Astrit Lulushi/

Çfarë i dha Etruria Romës? Mbretërit e parë të Romës ishin Etruskët. Vetë qyteti i përjetshëm i Romës u themelua nga Etruskët. Pothuajse gjithçka që Etruskët ndërtuan në qytetin e përjetshëm, Romakët e bënë “më të madhi”.Popull misterioz – etruskët. Gjuha e tyre ende nuk mund të përkthehet, megjithë shembujt e shumtë të shkrimeve që kanë mbijetuar. Historiani romak Titus Livia shkruante se: “Perandoria Etruske mbulonte zona të konsiderueshme nga toka dhe deti, nga Adria dhe Adriatiku”.Anije etruske lundronin hapësirat mesdhetare si pranë Etrurisë, ashtu edhe shumë larg saj. Anijet luftarake etruske ishin të pajisura me një mbajtêse metalike nënujore. Në monedhat etruske mund të shihen imazhin e një spirance me dy putrat metalike. Nuk është e vështirë të kuptosh avantazhet e një spirancë të tillë: para shpikjes së saj, përdoreshin shporta me gurë.Qytetet më të famshëm të etruskëve – Chatal-Guyuk dhe Chayenu-Telesi – u gjetën nga arkeologët në Azinë e Vogël. Banorët e Chatal-Guyuk ndërtonin shtëpi me tulla në mijëvjeçarin e 7-të pes. Ata njihnin 14 lloje të bimëve të kultivuara. Copat e pëlhurave nga ajo periudhë janë befasuese edhe mes endësve modernë. Teknika e lustrimit të pasqyrave ishte unike. Vrimat në rruaza prej guri të çmuar janë shpuar më hollë se vrima e një gjilpëre. Mjeshtëria dhe shija artistike e etruskëve tejkalojnë gjithçka që dihet në rajonet e tjera të planetit. Duke gjykuar nga disa shenja, ky civilizim më i vjetër i njerëzimit mund të konkurrojë në shumë mënyra me Atlantisin legjendar.Në Chatal-Guyuk, u gjetën shenjtorë dhe tempuj. Hyjnesha që lind një fëmijë ulet në fron, krahët e të cilit janë zbukuruar në formën e dy leopardëve. Atlantis Lindor, siç quhej Etruria, është shumë-mijëvjeçarë më i vjetër se piramidat dhe monumentet e tjera antike, duke përfshirë ato Sumeriane.Një nga afresket më të vjetra etruske riprodhon motivin e leopardit. Afresku u gjet në territorin e Italisë moderne, por vendlindja e etruskëve është ende Azia e Vogël. Në gjuhën e Hatgs, të cilët banonin në Azinë e Vogël pesë deri në gjashtë mijë vjet më parë, mund të gjendet rrënja e “racave” në emrin e leopardit.Në kohët e lashta, një proto-gjuhë e vetme u formua në Mesdheun Lindor. Folësit e saj ishin fiset më të lashta që adhuronin leopardin. Ishin ata që për një kohë i rezistuan goditjes së Atlantasve të mëdhenj.Fatkeqësisht, ka ende shumë vështirësi me deshifrimin e shkronjave etruske. Një nga arsyet për këtë është përdorimi i transkriptimit latin, i cili nuk mund të përcjellë tiparet e gjuhës etruske. Kjo ishte dhe është pengesa kryesore që nuk i lejon specialistët t’i afrohen qëllimit. Shumica e përkthimeve nga etruskishtja janë të pasakta, vetëm një pjesë e vogël e tyre përcjell kuptimin e përafërt.Etruskët, duke folur në mënyrë figurative, janë një degë e pemës hitite. Në këtë drejtim, mund të kujtohen Ruthenes që jetonin në jug të Francës. Ata nuk janë Venecianë, siç interpretohet nga përkthyesit, por “Wends”. Provat për këtë mund të gjenden në “Librin e Velesit”, i cili flet për Wends-të që shkuan në perëndim. Fjala etruske “Vendé” – shqip “endje” ose “vende” – mund të jetë një konfirmim për këtë. Emri i një prej perëndeshave të Etrurisë është Una, “e re”. “Mini muluvanze avile vipena” – kështu duket një nga mbishkrimet etruske. Mbishkrimet e lashta shpesh fillojnë me përemrat “Une”. Në shembullin e dhënë, përkthimi është: “Unë u përkushtova nga Auile Vipena”. Por ky përkthim bie ndesh me normat e vendosura tashmë të vetë gjuhës etruske, në të cilën folja gjithmonë e përfundon fjalinë. Pra “Muluvanse” nuk mund të jetë folje.Këtu janë disa fjalë etruske (disa prej të cilave janë të njohura nga etruskologët): una – rinj; turneu – dhuratë; turan – dhurues; avil – vit; torna – rruga; helm – helm; gjinace – gji, gjoks; mi – mua, unë; ti – ti. Sidoqoftë, është e mundur edhe një analogji tjetër. “Diell” në gjuhën etruske tingëllon si “usit”. Ajo duhet të përmbajë një nga rrënjët më të lashta, të ruajtura në fjalën “urim”, “zot”, si të thuash, Dielli sjell forcë dhe shkëlqim njëherësh.Një katastrofë shkatërroi të gjitha qytetet e Atlantis Lindor – atdheun e proto-gjuhës njerëzore. Vetëm një mijëvjeçar më pas, fshatrat e parë filluan të ngriheshin – kryesisht larg bregdetit. Kështu u ngrit Chatal-Guyuk (emri modern), Jericho. Por edhe katër mijë vjet më vonë, zonat bregdetare nuk arritën kulmin e dikurshëm. Më vonë ata që shpëtuan u quajtën Pellazgë. Në vendbanimet më të lashta fenikase, kretane, Azisë së vogël, egjeane njerëzit flisnin të njëjtën proto-gjuhë. Në kufi të mijëvjeçarëve të dytë ose të tretë pes, Akeasit erdhën nga rajonet kontinentale, fiset e të cilave në kohërat antike vuajtën më pak nga katastrofa, pasi zonat e tyre të banimit nuk ishin të lidhura me detin dhe nuk ishin subjekt i elementëve. Barbarët-Grekët e vërtetë pushtuan territorin e Greqisë së sotme, shkatërruan qytetet Pellazge, fortesat e tyre, rrafshuan kalanë e Pellazgikonit, në vendin e së cilës u ndërtua Partenoni vetëm 1500 vjet më vonë. Shumë prej Pellazgëve kaluan në Kretë për t’i shpëtuar pushtimit. Para kësaj, qytetet e Minoanëve Pellazgjikë lulëzuan në Kretë. Shkrimet e tyre janë lexuar, por ende nuk janë kuptuar. Gjuha e tyre është e panjohur për gjuhëtarët, megjithëse kjo është proto-gjuha e folur nga Lidianët, Kananejtë, Cimerianët, Trepilianët, Etruskët, banorët e Trojës, dhe shumë e shumë të tjerë. Në mes të mijëvjeçarit të dytë pes, grekët arritën në Kretë. Qytetet u shkatërruan. Arti i Minoas-Pellazgë i la vendin stilizimit të thatë. Motivet tradicionale për pikturën minoane – lule, yje, oktapodë në vazo të stilit të pallatit – zhduken ose rilindin në skema grafike abstrakte.Tema është shumë e gjatë…Por për hir të leximit mund të shtohet se ekzistojnë shenja objektive të një populli dhe kritere për identifikimin e tij.Njerëzit identifikohen nga kultura e tyre domethënë nga ajo që është zhvilluar gjatë shumë shekujve. Tri tipare themelore të kulturës që janë të vetë-mjaftueshme për identifikimin e një populli janë: gjuha dhe struktura e saj; feja parakristiane; traditat dhe zakonet. Nëse këto tipare themelore të kulturës përkojnë në dy popuj të së tashmes dhe të kaluarës, atëherë ata janë një dhe i njëjti popull në kohë të ndryshme. Kultura është më shumë sesa thjesht emri i një populli. Emrat e shumë popujve të Evropës kanë ndryshuar me kalimin e kohës, dhe ky ishte një burim konfuzioni dhe temë e spekulimeve në një kohë të mëvonshme. Për identifikimin historik të njerëzve, karakteristika e katërt themelore është gjithashtu e rëndësishme – niveli i kulturës shoqërore: shtet i qëndrueshëm; popull gjysmë-shetitës; i gjithë shetitës, emigrant ose nomad.

10 Hapa për Punë dhe Karrierë në 2022-in

January 2, 2022 by s p

Erion Muça/

1. Punësimi do të përqëndrohet tek multifunksionaliteti i aftësive dhe prezantimi/angazhimi për të punuar dhe përshtatur në dinamikë dhe intensitet me trentet e kohës2. Punët dhe profesionet tradicionale me një proces kryesisht të karakterit mekanik do të bëhen më pak të kërkuara pasi tendenca dhe kërkesa është për një integrim solid midis aftësive të zhvilluara profesionale dhe cilësisë së aftësive individuale duke spikatur në shërbim të çdo pune.3. Ka ardhur koha të forcohet fusha e kompetencës dhe specializimi i ngushtë në një segment të ngushtë të profesionit apo aftësisë së zhvilluar kryesisht në të për të cilën ke hulumtuar dhe kërkuar paraprakisht në treg dhe ju ka rezultuar që është domosdoshmëri.4. Zhvillimi i aftësive lidhur me të punuarin në distancë apo punën hibride në profesionin apo punën që bëni do të rriste alternativat tuaja të të punuarit duke shtrenjtuar rrjedhimisht edhe ofertën financiare të profilit që keni përballë punëdhënësit prezantuar si cilësi shtesë.5. Besoni në kapacitetet profesionale që keni dhe promovojini duke e shnërruar veten nga një punëkërkues në konsulent, qoftë dhe për të aksesuar një punë të mirë.6. Eksperienca do të jetë më pak e kërkuar para kreativitetit, inteligjencës në gjetjen e zgjidhjeve, apo dhe aftësive/cilësive të jashtëzakonshme operative, përshtatëse por edhe talentit që keni zbuluar tek vetja. Ju duhet të ofroni risi apo inovacion, në funksion të përmirësimit apo standartizimit të proceseve dhe procedurave të funksionimit të kompanive bazuar në modele bashkohore, në sinkron dhe me ndryshimet pas pandemike të tregut të punës.7. Shiteni veten shtrenjtë, synoni majat, vendosini vetes objektiva, qëllime dhe pritshmëri të larta që të arrini aq sa mund të arrihet në kushtet e tregut. Modestia dhe sinqeriteti në këtë aspekt para vrullit dhe mungesës së konkurencës së ndershme, ju lë prapa në kohë duke ju bërë të humbisni ritmin dhe tempin e kohës lidhur me suksesin e kërkuar.8. Pretendoni për kushte të denja pune dhe mundësi motivimi dhe promovimi në punë. Imponohuni dhe këmbëngulni duke reaguar kur duhet për ti kushtëzuar punëdhënësit të rikthejnë vemendjen në këtë drejtim nëse fokusi i tyre është tek fitimi me çdo mjet në kurriz të punonjësit e me raste edhe i shfrytëzimit të tij.9. Kërkoni të paguheni më mirë dhe kërkoni rritje page nëse angazhimi, kontributi, vjetërsia në një kompani, apo performanca, efiçenca dhe rezultatet e punës tuaj janë dhe kanë qenë progresivisht të larta dhe kur përkushtimi, serioziteti dhe korrektësia në punë nuk kanë munguar asnjëherë. Në këtë moment duhet të kërkoni dhe jo të prisni duke krijuar idenë e kënaqësisë dhe mjaftimit me pagën që merrni.10. Mos bini në rutinën e punës por gjeni forma, menyra, mjete dhe mekanizma sesi të jeni gjithmonë vitalë dhe energjikë, për të pasqyruar qartë dhe vazhdimisht dëshirën dhe pasionin për punën që bëni dhe profesionin që keni si forma më e mirë për të promovuar veten dhe afruar mundësinë për sukses dhe karrierë.

KOSOVA NË NGJARJE VITI EDHE ME SHQIPTARËT VATRANË TË AMERIKËS

January 2, 2022 by s p

-Viti 2021: Kosova dy palë zgjedhje – parlamentare dhe lokale… Sukses historik në lojërat Olimpike në Tokio me dy kampione – medalje të arta të xhudisteve Distria Krasniqi e Nora Gjakova… “Marjan Cubi – urëlidhës mes Kosovës dhe Amerikës”, dokumentari i ardhur nga Nju Jorku u shfaq premierë në Prishtinë, në sallën e Katedralës Shën Nënë Tereza. Agim Rexhaj, President Nderi i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, ka përshëndetur edhe në emër të Kryetarit të VATRËS Elmi Berisha…/

-Viti 2022 në Kosovë dhe për të gjithë shqiptarët kudo është i festave të mëdha kombëtare të 110 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë dhe 23 vjetorit të lirisë e 14 vjetorit të Pavarësisë së Kosovës…/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

PRISHTINË, 1 Janar 2022/ Në Kosovë u prit gëzuar Viti i Ri 2022 nën shkëlqimin e fishekzjarreve, më shumë në ambiente familjare e më pak në sheshe nën masa kufizuese në këtë kohë pandemie. U prit edhe duke punuar në institucionet ku puna nuk ndalet kurrë. Në vitin 2022, që në minutën e parë, djalë lindi fëmija i parë në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës në Prishtinë, ku mjekët, infermjerët e punonjësit tjerë kanë punuar edhe në natën e Vitit të Ri.

Në 31 Dhjetor 2021 Komuna e Prishtinës njoftonte se, duke u bazuar në vendimin e Ministrisë së Shëndetësisë dhe Institutit Kombëtar të Shëndetësisë Publike të Kosovës për mbajtjen e rregullave të njëjta për parandalimin e përhapjes të variantit të ri të virusit Omicron, anulohen përformancat live në aktivitetin e organizuar nga Drejtoria e Kulturës “Prite n’shesh” me qëllim të ruajtjes së shëndetit të përgjithshëm publik.

Gjithsesi, aktivitetet tjera të “Prite n’shesh” vazhdojnë deri në orën 21:30, ndërsa bizneset në fushën e gastronomisë do të operojnë deri në orën 23:00, theksonte komunikata e dërguar.

Viti 2022 në Kosovë dhe për të gjithë shqiptarët kudo është i festave të mëdha kombëtare të 110 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë dhe 23 vjetorit të lirisë e 14 vjetorit të Pavarësisë së Kosovës… Si një dhuratë për festat për të gjithe fëmijtë shqiptarë do jetë Abetarja e përbashkët e botar nga Shqipëria e Kosova, për çka është nënshkruar marrëveshja pas mbledhjes së përbashkët të shtatë të dy qeverive mbajtur në Elbasan, ku u nënshkruan 13 marrëveshje, mes të cilave Memorandum bashkëpunimi për ndërtimin e lidhjes hekurudhore Durrës-Prishtinë.

Qeveritë e Shqipërisë e Kosovës mbajtën mbledhjen e shtatë të përbashkët në Elbasan në 26 Nëntor 2021, pas të gjashtës në Tiranë në 2 Tetor 2020.

Më parë, Qeveria e Kosovës dhe Qeveria e Shqipërisë në 26 Nëntor 2018 në qytetin e Pejës zhvilluan mbledhje të përbashkët, të pestën, pas të parës historike në Prizren në 11 Janar 2014, të dytës në Tiranë në 23 Mars 2015 , të tretës në 3 Qershor 2016 në Prishtinë dhe të katërtës të zhvilluar në 27 Nëntor 2017 në Korçë.

Ngjarje viti në 2021-tën ishin dy palë zgjedhje – parlamentare në 14 Shtator e lokale në 17 Tetor, të dyjat të tetat në liri – pas hyrjes shpëtimtare në Kosovë të forcës më të madhe ushtarake planetare – NATO-s prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës në Qershorin e vitit të lirisë 1999.

Një tjetër ngjarje e madhe ishte Kosova e artë me dy medalje të arta të kampioneve olimpike, xhudisteve Distria Krasniqi e Nora Gjakova në Lojërat Olimpike në Tokio, ku në ceremonitë e dorëzimit të medaljeve Flamuri i Republikës së Kosovës nën tingujt e Himnit Shtetëror u ngrit në majën më të lartë për të artat historike në festën botërore të sportit.

Në 2021-tën kishte edhe një ngjarje viti në Kosovë të Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra: “Marjan Cubi – urëlidhës mes Kosovës dhe Amerikës”, dokumentari i ardhur nga Nju Jorku u shfaq premierë në Prishtinë, në sallën e Katedralës Shën Nënë Tereza, të premtën e 13 Gushtit 2021. Filmi dokumentar për Marjan Cubin që nga fëmijëria në vendin e lindjes në Drenoc të Klinës e deri në ditët e sotme është histori e njeriut e patriotit shqiptar, e atdheut shqiptar, e mërgimtarit shqiptar, e familjes dhe e rrënjëve shqiptare…,ishin mendimet, përshtypjet e vlerësimet në ceremoninë e shfaqjes që ishte edhe festë.

Shqiptarë nga trojet etnike e nga mërgata, miqë të shumtë, të ardhur në promovimin e dokumentarit ka pritur e përshëndetur Marjan Cubi veprimtar i shquar i komunitetit shqiptaro-amerikan, anëtar i Kryesisë dhe arkatar i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, i shoqëruar si gjithmonë nga shoqja e jetës – bashkëshortja Dila.

Në tribunën e ceremonisë festive të promovimit të dokumentarit për Marjan Cubin ka folur edhe miku i tij i shumë viteve Agim Rexhaj, President Nderi i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, i cili ka përshëndetur edhe në emër të Kryetarit të VATRËS Elmi Berisha e të gjithë vatranëve, si dhe të gazetës së VATRËS – DIELLIT – editorit të saj mëse 12 vjet Dalip Greca dhe editorit të ri Sokol Paja.

Agim Rexhaj, i dekoruar nga Presidenti i historik i Kosovës Dr. Ibrahim Rugova në Prill 2004 dhe Nderi i Kombit – i dekoruar nga Presidenti i Shqipërisë Nishani në Nëntor 2014 gjatë një ceremonie të veçantë të zhvilluar në Institucionin e Kreut të Shtetit, pjesë e lëvizjes e luftës për lirinë e pavarësinë e Kosovës, mik e bashkëpunëtor i afërt i Presidentit historik Rugova, themelues e udhëheqës i LDK-së në SHBA, për shumë vite vatran, edhe në fjalën e tij në promovim, si edhe në dokumentar, kujton edhe takimet me Presidentin Rugova bashkë me Marjan Cubin.

“Marjan Cubi, besnik dhe përkrahës i madh i Presidentit historik të Kosovës Dr. Ibrahim Rugova, mik dhe zbatues i filozofisë Rugoviane… Marjani ka kontribuar dhe për Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës… Marjan Cubi është patriot dhe atdhetar i shquar”, shprehet Rexhaj, Presidenti i Nderit i Vatrës Shqiptare në Amerikë.

Agim Rexhaj përkujtoi se bashkë me Marjan Cubin ishin edhe në festën kur gurthemeli i Katedrales Nënë Tereza në Prishtinë është vënë nga Presidenti historik i Kosovës Dr. Ibrahim Rugova në 26 Gusht 2005 për nder të 95 vjetorit të lindjes së Nënës Terezë…

Marjan Cubi ishte kryetar i Komisionit për mbledhjen fondeve për ndërtimin e Katedrales. Shqiptarët nga Amerika – Këshilli i Fondacionit për ndërtimin e Katedralës Nënë Tereza në Prishtinë, në Nju Jork dhe rrethinë, kanë kontribuar për mëse 9 vite me 2 milionë dollarë, që janë mbledhur dhe janë dorëzuar.

Në verën 2021, më 1 Gusht, Agim Rexhaj, i ardhur në Kosovë-vendlindje nga Amerika-Nju Jorku, ishte edhe në Lojërat Tradicionale të Rugovës, që u mbajtën në edicionin e 30-të jubilar në fshatin Stankaj të komunës së Pejës.

Duke folur për median e Kosovës nga Lojërat Tradicionale Rugova 2021 Agim Rexhaj kishte edhe këtë mesazh: Kjo traditë duhet çdo herë të vazhdojë dhe me ardhë shqiptarët nga të gjitha viset shqiptare, të bëhet edhe më e hapur – një manifestim i përbashkët…

“NË ROBËRI PRITET VEÇ FESTA E LIRISË” DHE “SHPRESË SE S’NDËRROJNË VEÇ VITET” ISHIN RAPORTIMET NGA KOSOVA QË I BËJA NË FUNDVITET E PARA 1999-ës

Pritja në sheshe e ndërrimit të moteve është tradicionale që nga viti i madh i lirisë së Kosovës, hyrjes së forcave paqeruajtëse shpëtimtare të NATO-s, prirë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në pranverën e 1999-ës. Në mbrëmjen e 31 Dhjetorit 1999 qinda mija njerëz për herë të parë të lirë ishin në sheshet kryesore të Prishtinës e të qyteteve tjera kosovare në pritjen e Vitit të Ri 2000.

“Afro 100 000 qytetarë e pritën Vitin e Ri në sheshet e Prishtinës”, ishte titulli i raportimit që kam bërë para 22 viteve për Agjencinë Shtetërore-Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë në 1 Janar 2000, ku theksoja se, “Kryeqyteti i Kosovës, që festoi Vitin e Ri për herë të parë në liri,
ishte një nga pesë qytetet e botës prej nga qendrat më të mëdha televizive bënë transmetime të drejtpërdrejta”.

Ndërsa “Në robëri pritet veç festa e lirisë” dhe “Shpresë se s’ndërrojnë veç vitet” ishin raportimet që bëja nga Kosova në fundvitet e para 1999-ës, në vitet e shtetrrethimeve ushtarako-policore, luftës, masakrave, spastrimit etnik e gjenocidit të Serbisë kundër shqiptarëve.

LAJMI QË KAM RAPORTUAR NGA KOSOVA PARA 22 VITEVE NË 1 JANAR 2000:

Afro 100 000 qytetarë e pritën Vitin e Ri në sheshet e Prishtinës

PRISHTINE, 1 janar /ATSH- B. Jashari/ – Afro 100 000 qytetarë në
Prishtinë e pritën Vitin e Ri në sheshe dhe rrugët e mbushura me borë në
shoqërinë e koncerteve dhe programe të ndryshme festive.
Kryeqyteti i Kosovës, që festoi Vitin e Ri për herë të parë në liri,
ishte një nga pesë qytetet e botës prej nga qendrat më të mëdha televizive
bënë transmetime të drejtpërdrejta.
Një mesazh solidariteti, me kërkesën për lirimin sa më të shpejtë të
7 000 djemve dhe vajzave kosovare, që vazhdojnë të mbahen peng në burgjet e
Serbisë, u lexua në sheshin kryesor “Nënë Tereza” të Prishtinës.
/dast/

[02] Some 100 000 citizens welcome New Year on Prishtine Squares

PRISHTINE, January 1 (ATA)-By B. Jashari, Nearly 100 000 citizens of Prishtine received the New Year on snow covered squares and streets in the company of various festive concerts and programmes.

The capital of Kosova, which celebrated the New Year for the first time in freedom, was one of the five cities of the world from which the biggest TV centers carried live broadcasts.

A message of solidarity, appealing for the rapid release of 7 000 Kosovar sons and daughters, who continue to be held hostage in Serbia’s prisons, was read at the main square “Mother Teresa” of Prishtine. /dast/lm/

D’Arc Avenue 23, Tirana, Albania E-Mail:

Albanian Telegraphic Agency

SHTYLLA E TURPIT E HEQUR NGA HONG KONGU, ISHTE PËRKUJTESA E FUNDIT E PLOJËS SË TIENANMENIT

January 2, 2022 by s p

Nga GUIDO SANTEVECCHI – “Corriere della Sera”, 24 dhjetor 2021 Përktheu: Eugjen Merlika/

Kanë hyrë natën në sheshin e Universitetit të Hong Kongut: një skuadër puntorësh me helmeta të verdha, doreza e mbulesa fytyre. Kanë rrethuar zonën për rreth “Shtyllës së Turpit” që kujtonte plojën e Tienanmenit me pengesa të larta prej plastike, jo për arsye sigurie, por për të mos patur dëshmitarë: në “skenën e krimit” polizia kishte marrë urdhër të mbante larg studentët dhe shtypin. Por pamjet, të marra fshehtas nga një ballkon, kanë depërtuar njëlloj, duke sfiduar edhe Ligjin mbi sigurinë kombëtare kineze që, nga korriku 2020, ka shuar protestën demokratike në ish koloninë britanike.

Kështu në social network ndërkombëtare tani vrapojnë skenat e heqjes së shtatores: një shtyllë bakri 8 m. e lartë, e përbërë nga pesëdhjetë trupa të zhveshur, të sgërlaqur nga një fuqi shtypëse si ajo e tankseve kinezë që, më 4 qershor 1989, kishin spastruar nga sheshi Tienanmen i Pekinit studentët që kërkonin një qeveri të hijëshme. Një njollë e turpëshme e Partisë-Shtet , prandaj shtatorja ishte quajtur “Pillar of Shame”, Shtylla e Turpit. E dhuruar nga artisti danez Jens Galschiot, piramida përkujtimore kishte arritur në Hong Kong më 1997, pak javë më parë se sa qyteti t‘i kthehej Republikës popullore kineze nga kolonizuesit britanikë.

Për njëzetekatër vite skulptura kishte qënë e vetmja përkujtesë në territorin kinez e flijimit të mijra të rinjve kinezë, të vrarë në një natë në Pekin. Në Hong Kong ishte në fuqi parimi “Një Vënd dy sisteme” që, formalisht është ende , por në të vërtetë është fshirë nga Ligji mbi sigurinë kombëtare kineze dhe nga përsëritja e arrestimeve për subversion e ndarje që në dy vitet e fundit kanë bërë të heshti opozita kundër-komuniste. Pak ditë më parë një Gjykatë e Hong Kongut ka dënuar me të tjerë 13 muaj burg, jimmy Lai-n, botuesin e të përditëshmes së lirë Apple Daily, të mbytur e të mbyllur në verë: faji i tij, pse kishte marrë pjesë më 4 qershor2020, në përgjimin e fundit në kujtim të Tienanmenit. Jimmy Lai nga qelia ka shkruajtur: “Nëse të kujtohen ata të vdekur është një krim, jam krenar të bashkëndaj lavdinë e atyre të rinjve që kanë derdhur gjakun e tyre”.

Mbetej ende statuja në sheshin e universutetit më të vjetër të qytetit edhe ende studentët bënin fotografi përpara saj në rastet e rëndësishme si diplomat. I papranueshëm për kursin e ri “patriotik” të imponuar në Hong Kong. Që në tetor kishte ardhur urdhëri t’a hiqnin. Pa klimën e frikës që kishte pllakosur Hong Kongun, mijra studentë do të kishin vërshuar në shesh për të mbrojtur simbolin. Ndërsa tani askush nuk ka sfiduar urdhërat e rinj shtypës: për kujdes puntorët janë dërguar në zemrën e natës. Rektorati ka njoftuar se “vendimi për të shkulur statujën e vjetër ishte marrë mbi bazën e këshillës ligjore e duke vlerësuar rrezikun për universitetin. Ishim edhe të shqetësuar për brishtësinë e veprës”. Një arsyetim hipokrit. “Pillar of Shame”, i prerë dhe i mbështjellë me një mushama të bardhë, u tërhoq zvarrë si një kufomë. “Një fund i keq, jam i çatrafilluar”. Ka thënë skulptori Galschiot.

“Corriere della Sera”, 24 dhjetor 2021 Përktheu: Eugjen Merlika