“BANALITETI I SË KEQES ” NË SHQIPËRI

Nga Sami Repishti/

 “Na lini të qetë jetën të ri-mësojmë,/  Mos na flisni përsëri për qentë që kafshojnë” /Nellie Sachs/

Ridgefield, CT. USA.- Kjo shprehje e poeteshës izraelite që shpëtoi nga Holokosti nazist, më erdhi në mendje kur lexova “Listën” prej 1.000 emnash, persona të dekoruem nga Sh.T.Ministre e Mbrojtjes së Shqipërisë, këto ditët e fundit. Lista përmban shumë emna që dhanë kontributin e tyne gjatë Luftës Anti-fashiste Nacional Çlirimtare, siç quhet zyrtarisht, ose të “rezistencës kundër okupatorit”. “Lista” përmban edhe nji numër të konsiderueshëm emnash që mbas L2B u mobilizuen –ose u ofruen vullnetarisht- me shërbye në organet e represionit komunist, dhe “shtetin shqiptar”, instrument i bindun i ish PKSH/PPSH për 45 vjet me rradhë. Veprimtaria e këtij aparati shtypës ka qenë jashtëligjore, dhe sidomos thellësisht anti-njerëzore. I njohun me emnin “arma e mprehtë e Partisë” në shërbim të “luftës së klasave”, çoroditja ekstreme e “pushtetit”, “Sigurimi i Shtetit”, mbasardhës i famëkeqit “Divizionii Mbrojtjes së Popullit”,sistem jugosllav, ka qenë nji organ jo-qeveritar, jo ligjor,i themeluem gjatë L2B nga udhëheqja e PKSH –kryesisht e ish kriminelit Koçi Xoxe- në korrik 1943, dhe nga nji grup “partizanësh” me prirje kriminale: fillimisht, me zhdukë me metoda gangsteriste, fraksionistët në Parti, dhe ma vonë edhe kundërshtarët jo-komunistë që luftojshin kundër okupatorit, por që në, në sytë e PKSH, damtojshin ose pengojshin planet e kësaj “Partie” me grabite pushtetin shtetnor, eksluzivisht.

Pergatitja e kuadrove u ba nga instruktore jugosllave: zgjedhja e tyne “me elemente te pa arsimuem, çobane e tjere qe do t’i edukojme ne”.. (instrusionet e Koçi Xoxes). Nga ky brume u perpunuen kuadrot e reja te “Sigurimit te Shtetit” qe sherbyen “Partine” per 45 vjet. Gjate kesaje kohe, Shqiperia njohu dhe jetoi periudhen e saj ma te zeze, e ma tragjike, pasojat e se ciles i ndjejme edhe sot.

Si ashte e mundun qe nji zhvillim i ketill kaq irracional e anti-njerezor por sistematik mbijetoi afer pese dekada ne Shqiperi? E jo vetem ne Shqiperi? “Nji sistem qe ka pase sukses me shkaterrue viktimen para se ajo te vihej ne litar… ashte jashtezakonisht sistemi ma i suksesshem me mbajte njji popull ne skllaveri. Ne nenshtrim!” shkruente filozofja Hannah Arendt, ne pershkrimin e saj te “nazismit”. Si ashte emundun? Sepse ne jete ka situate qe jane shume ma te veshtira se vete vdekja.,si tortura, e rande, e gjate, poshtenuese, çnderimi i femnave, mohimi i arsimit per femijte, ose nji vend pune per buken e gojes!

E gjithe kjone emen te “lirise se popullit”, “te diktatures se proletariatit”, “te luftes se klasave”, “te mbrojtjes se atdheut” nga …imperializmi, revizionizmi, reaksioni i mbrendshem dhe i jashtem, e tjera. Ky sistem kishte nji baze te padiskutueshme: “udheheqjen e “Partise”, urdhni i te ciles kishte forme ligji. Por “udheheqja” ne fakt ishte vetem nji njeri: Enver Hoxha, diktator i padiskutueshme dhe sadist. Ne Shqiperi, nuk ishte “Shteti” shqiptar qe udhezonte PKSH/PPSH; ishte e kunderta. Ne mbarim te luftes kjo”Parti” kishte rreth 2080 anetare, padrone te padiskutueshem te ma shume se nji miljon qytetare-skllavesh shqiptare!

Kjo “Parti “ e “shoku Enver” , ky dualizem artificial i nji entiteti mbi-ligjor ishte qendra absolute e sistemit legal, ne fakt illegal. Aq e forte ka qene bindja e verbet ndaj “sistemit” sa qeas bisedohej per vleren apo ligjeshmenine e tij. Psikoza e krijueme tek “te nenshtruemet” ishte e atille sa qe ndergjegja e tyne nuk i trazonte kur padrejtesite ndiqshin njena tjetren, e ai/ajo ndiqte rregullat e sistemit; ajo ndergjegje e komprometueme rande me akte anti-ligjore trazohej vetem atehere, kur “i nenshtruemi” skllav i sistemit, nuk kishte “ba mjaft” ashtu si ishte urdhenue. Prej ketu, mundesia e “se keqes” kunder popullsise se pafajshme nuk kishte kufi…vrasje, burgosje, debime, internime, anatemime, deklasime,per burra, gra, femije, pleq, pa perjashtim.

E keqja qe rridhte nga dora e elementit pa mend, pa ndergjegje, i pa arsimuem, i stervitun “si qenine shkolleI” ka qene aq e madhe saka meritue percaktimin “banaliteti i se keqes” nji e keqe e madhe nga njerez shume te vegjel. Ne Shqiperi, shumica e ketyne aktoreve te drames sone kombetare kane qene te rij, deshtake ne shkolle, ne pune ne fanilje pa respekt ne shoqeni dhe shpesh here pa vete-respekt. Na, shqiptaret kemi nji thanje: “Nji askushi!” Detyra e policit ne Sigurim u dha atyne ndjenjen e pushtetit te ushtruem mbi viktima. Vertete banale!

Gjithçka u ba ne erresine! Gjithçka mbeti ne erresine! Edhe sot, erresina mbulon aktet e tmerrshme te tragjedise komuniste ne vendin tone. Keto akte kalojne “te besueshmen”, kalojne sferen ku mendjet e thjeshta nuk jane ne gjendje t’a kapin. Kjo i qeteson kriminelet komuniste.Mbeten ata te pakte qe kuptojne: qytetaret e ndergjejshem dhe intelektualet qe nuk i shesin shpirtin djallit- e qe paraqesin klasen e “rrezikshme”. Nuk kane qene te pakte anetaret e PKSH/PPSH qe jane shqetesue ma shume per arratisjen e nji te arsimuemi, se per vrasjen ne sheshet e qytetit ose fshatit te elementeve te pafaj ne vendin tone martir. Sepse nji i arsimuem qe mbijeton ashte nji deshmitar I perhereshem.

Si duhet te gjykoje historia e nji banaliteti kaq makaber te sistemit komunist ne nji vend ku popullsia ashte e pambrojtun nga ligji?

“Esenca e krimit” shkruente kyeprokurori amerikan ne Gjyqet kunder nazisteve ne Gjermani, Telford Taylor, “ashte se krimi nuk ashte krye vetem kunder viktimes, por ne rradhe te pare kunder bashkesise, ne nji vend kushkelet ligji”. Ashtekjo”bashkesi” qe duhet te kerkoje denimin per dhunimin e te drejtave te njeriut e shkelje te ligjit. Ashte kjo”bashkesi” qe duhet tekerkoje denimin per dhunimin e te drejtave te tyne.

Ne fjalen e hapjes se Gjyqit kunder Adolf Eichmann-it ne Jerusalem, kryeprokurori izraelit, Gideon Haussner tha: “Kurune dal para jush, o gjyqtare te Izraelit, ne kete gjykatore te te akuzuemit Eichmann, une nuk jam vetem. Ketu, bashke me mue, ne ketemoment jane gjashtemiljone akuzues. Gjithashtu, ata nuk jane ne gjendje me ngrejte gishtin akuzues ne drejtim te karrikes se mbeshtjellun me xham, dhe me shqiptue fjalen :’Une akuzoj!’ Kundrejt ketij njeriu qe rrin ketu…gjaku i viktimave thrret per Nderhymje Hyjnore, por zani i tyne nuk mund te ndigjohet…Prandej, ashte detyra e ime me u ba za-dhanesi i tyne, dhe me paraqite akuzat e urrejteshme te tyne, dhe ne emen te tyne”.

Shfajsimi e vartesve :”kemi zbatue ligjin”. Koha ka qene ashtu”. Ashtu si koha edhe ligji”. “E bana nga frika”. e tjera jane te pa pranueshme. Keto shfajsime u hodhen poshte ne Gjyqin e Nurembergut per ish kriminelet naziste qe perfunduen ne litar. Tue ju drejtue Eichmann-it ai tha: “Edhe sikur 80 miljone gjermane te kene veprue si ti, kjo nuk do te ju shkarkonte nga pergjegjsia per aktin tand”.

Individualizimi i fajit ne personen e fajtorit (jo te tjereve) tregon shkallen e paligjeshmenise komuniste ne Shqiperi, vendi ku persekutohej familja e te afermit (“te gjithe ata qe hane buke ne nji sofer” thonte kryekrimineli Haxhi Lleshi) per fajin e babes, djalit,vellaut edhe te gjyshit tre gjeneracione ma pare, me internim deri ne 45 vjet. Aty linden, u rriten, umartuen, dhe vdiqen shume te internuem. Nji homofobi, nji urrejtje per çdo gja njerezore qe mbushte ajrin e vendit tone, mund te prodhohej vetem nga mendje te smura, e shpirtena te ngrime, e duer katile…! Ashte kjo urrejtje qe deshmojme sot ne Shiperi!

Prokurori Haussner e perfundoi keshtu akt-akuzen e tij:

”Le te supozojme, per hir te argumentit, se nuk kishte gja ma te pa deshrirueshme se “fati i keq” qe ju bani junjiinstrument te vullnetshem ne nji organizate qe vrau masivisht; perseri, mbetet fakti se ju keni zbatue, dhe prandej perkrahe aktivisht, njipolitike per vrasje masive. Sepse, politika nuk ashte diçka foshenjore; ne politike bindja dhe mbeshtetja jane njilloj. Dhe, pikerisht ashtu si perkrahet dhe zbatuet nji politike qe nuk deshironte me bashkenda jeten mbi toke me popullin hebre, dhe me ate te shume kombeve tjera – sikur ju dhe eproret tuej te kishin te drejten me percaktue kush ka te drejte dhe kush nuk kate drejte me banue ne kete bote – kemi arrite ne perfundimin se nuk ka njeri, do me thane, nji pjesetar te races njerezore qe mund te pranonte me bashkenda jeten me ty mbi kete planet.

Kjo ashte arsyeja, e arsyeja e vetme, qe ju duhet te vdisni ne litar!”

Edhe Shqiperia ka pase Eichmann-et e vet. Ata qe torturuen per vdekje Av. Myzafer Pipen me hekur te skuqun ne kolonen vertebrore (me urdhendirekt te Enver Hoxhes), ata qe mbyten ne puse septike Kadri K. Sadikun, katundi Reç, Malesia e Madhe; ata qe dermuen me kazem koken e nen-admiralit Teme Sejko, me u sigurue qe ka vdeke, nuk jane ma te vegjel ne krim. As jane ma te pakte ne krim, vartesit e tyne qe zbatuen urdhenat – ose me inisiative vetiake- torturuen e vrane qytetaret e pafajshem. Me krimet e tyne, ata kane dale jashte kufinjve te shoqenise njerezore. Prandej duhenizolue, jo aq shume per respekt te ligjit, sa per pengimin e rrezikut te shperndamjes se mikrobit kriminal qe mbajne ne vete edhe sot, keta monstra qe anderrojne kthimin e “diteve te Enverit”…!

Dekorimi i 1.000 veteraneve dhe krimineleve te rregjimit te kuq nga Ministria e Mbrojtjes e qe perfshine edhe xhelatet e ish Sigurimit ashte nji fymje e rande per te gjithe popullin shqiptar, e sidomos per viktimet e komunizmit ne Shqiperi e familjaret e tyne. Nji akt i ketill tregon mungesen e plote te frymes se zhvillimeve ne boten e lire qe na rrethon, mungesen e plote te sensibilitetit te plageve ne vendin tone, dhe mungesen e plote te ndergjegjes se vrame nga krimi komunist. Dhe kjo ashte nji tragjedi ma perpjestime gjitheshqiptare.

Sa per kriminelin “shoku Çoku” qe me shkaktoi kaq dhimbje trupore e shpirtenore me drunin etij te pagdhenun, e çizmen e tij te ndyte, une nuk e fale, sepse tradhetoi bashkevuejtesit e mi. Njikohesisht une nuk fale as edhe “Shtetin” qe ka per detyre te me mbroje, e qe per 25 vjet te gjata nuk zbatoi drejtesine ma fillestare. Kjo nuk ashte meshire, as falje! Kjo ashte mosperfillje per vendin qe akoma vuen, mosperfillje per viktimet akoma te perbuzuna, mosperfillje per rrezikun e ringjalljes se nji shoqenie shqiptare qe kerkon te ngrihet si “e gjithe Europa”

Per kto arsye, Zonja Minister, mbs aktit tuej te denueshem, ju keni vetem nji rruge te ndershme me marre: jepni doreheqjen, dhe sa ma shpejt!

=======================================================