Eduart Caka/

Para disa javësh u gjenda në Ulqin për një konferencë mbi zonën e Anës së Malit. Aktiviteti përkonte me disa ngjarje të rëndësishme që po ndodhnin në atë qytet gjatë atyre ditëve. Fjala vjen, Republikës së Shqipërisë, e cila e ka të sanksionuar në kushtetutën e saj që të mbrojë interesat e shqiptarëve kudo që ndodhen në botë, më në fund i kishte rënë në mendje që të hapë një konsullatë në Ulqin. Sigurisht, një veprim shumë i lavdërueshëm, megjithëse tepër i vonuar!..

Një ngjarje tjetër që vijon ende ta mbajë të mbërthyer opinionin publik në Ulqin e më gjerë, është edhe një marrëveshje e qeverisë së Malit të Zi me Emiratet e Bashkuara Arabe për zhvillimin infrastrukturor e urbanistik të Plazhit të Madh, zonës më jetike për të ardhurat e banorëve të kësaj hapësire. Më konkretisht, në këmbim të këtij zhvillimi, zona në fjalë merrej prej banorëve dhe jepej me qira për një shekull tek investitorët e huaj. Një plan i tillë, i pakonsultuar edhe me aktorët lokalë u prit me reagim prej banorëve të Ulqinit, jo vetëm për këtë zhvillim hapësinor, por për arsye se çështja e pronave të banorëve të kësaj zone ka qenë një plagë që vazhdonte prej dekadash. Këtu mjafton të sjellim në vëmendje sagën e gjatë të pronësisë së ullishtes së Valdanosit, e cila ishte marrë prej shtetit në mënyrë të padrejtë më 1978 dhe iu rikthye atyre vetëm pas katër dekadash.

Ndoshta prej “sëmundjes profesionale” të historianit, vetvetiu më vjen në mendjen një “dhurim” tjetër i kobshëm që iu bë Ulqinit plot një shekull e gjysmë më parë kur, sërish me kundërshtimin e banorëve, fjalët e të cilëve nuk u morën parasysh, kjo tokë shqiptare u “braktis” në favor të Malit të Zi.

Këtu nuk do të bie në kurthin e profesionit dhe të nis një trajtesë historike të këtij problemi, por ajo çka dua të sjell në vëmendje, ka të bëjë me faktin se, ndryshe nga rrethanat e shek. XIX, kur në “mendjet” e krerëve politikë të kontinentit Shqipëria ishte vetëm “një nocion gjeografik” sot shqiptarët i kanë të gjithë mekanizmat që t’i dalin për zot shqiptarëve kudo që ndodhen. Ajo që mungon, duket se është vetëm një vizion dhe vullnet politik i qeverive shqiptare për ta arritur këtë objektiv. Dhe, në këtë kontekst, fatkeqësisht rasti i Ulqinit, ndoshta përbën edhe mësimin më të madh që duhet të nxjerrë politika dhe faktori shqiptar në Ballkan.

Sa për t’iu referuar historisë, duhet thënë se Ulqini përbënte pikën më jugore të hapësirave të banuara prej shqiptarëve në atë gjeografi që sot bën pjesë në hartën politike të Malit të Zi. Profesori i ndjerë Selami Pulaha i përshkruan qartësisht në regjistrin osman të vitit 1485 zonat deri ku shtriheshin shqiptarët në shek. 15 në këto hapësira, informacione të cilat përkojnë edhe me ato të pelegrinëve e udhëtarëve perëndimorë të së njëjtës kohë që e kanë përshkuar këtë terren, dëshmi të cilat i hasim në librin e fundit të Noel Malcolm, Rebelët, besimtarët, të mbijetuarit.

Rrudhja e hapësirave të shqiptarëve në këtë hapësirë nis në gjysmën e dytë të shek. 19, ndërsa sot, në Tivarin që dikur ishte tërësisht shqiptar, gjurmët të kësaj të shkuare gjenden “të rrethuara”, kur tanimë “zotët” e kësaj zone reflektojnë një realitet tërësisht të ndryshuar. E njëjta panoramë nuk gjendet vetëm në qytetet dhe vendbanimet e vijës bregdetare, por edhe në thellësitë e vendit. Asimilimi gradual, politikat diskriminuese shtetërore dhe emigrimi i banorëve vendas ka bërë që sot faktori shqiptar në këtë shtet, të jetë më i dobët se kurrë më parë. Ndërkohë, degradimi i trashëgimisë kulturore e fetare, diku diku edhe me neglizhencë shtetërore, rrezikon të fshihet nga kujtesa e historisë.

Ndonëse në dukje shqiptarët kanë arritur disa suksese, sikurse ishte ulja për herë të parë e një shqiptari në kolltukun e kryeministrit të këtij shteti, apo krijimi i komunës të Tuzit, e vërteta është tërësisht ndryshe. Ana e bregdetit është objekt i politikave diskriminuese ku investimet që vërehen në Budva e Tivar, në Ulqin as nuk mendohen, ndërsa në hapësirat e brendshme territoriale, përkatësisht në Malësi, ndonëse shqiptarët kanë një komunë të tyren, fakti është se ajo është zbrazur demografikisht si rrjedhojë e emigrimit.

Nëse Tirana zyrtare, por edhe Prishtina, nuk do të shkonin vetëm për vizita në Podgoricë dhe pushime në Budva e Kotor, por do të ndaleshin për të dëgjuar me të vërtetë historinë dhe problemet e njerëzve të këtyre zonave, atëherë do ta shihnin edhe atmosferën e vërtetë që mbizotëron këtu. Hapja e konsullatës shqiptare në Ulqin pas ambasadës në Podgoricë, sigurisht që përbën një hap pozitiv, por këto institucione duhet të futen në kontakt me dinamikat politike, sociale e kulturore të lokaliteteve të banuara prej shqiptarëve, jo vetëm për të kuptuar problemet e tyre, por edhe për të ndërtuar një vizion përmes së cilit të ndërtohet një vizion shtetëror që do të mbështesë komunitetin shqiptar në këtë vend. Gjë e cila duket qartë se nuk është bërë deri sot…

Një pjesë e madhe e përgjegjësisë në këtë drejtim, bie edhe mbi elitat intelektuale të Shqipërisë, të cilat duket se nuk kanë dalë ende prej qerthullit të tranzicionit dhe i kanë mbyllur sytë e veshët rreth realiteteve në terren. Kjo, sepse është detyrë e njerëzve të dijes e artit që t’i tërheqin vëmendjen institucioneve shtetërore mbi problematikat më të mprehta që e karakterizojnë një vend, një shoqëri, një komb. Sepse, detyra e intelektualit është të jetë opozitar i përhershëm në të mirën dhe interesin e shoqërisë e kombit.

Tani, le të kthehemi edhe një herë tek Ulqini dhe ta rishtrojmë pyetjen që ngrita në titullin e këtij reflektimi: Ç’është Ulqini për ne? Përgjigjen do ta formuloja me një fjali të vetme: ndonëse dikur Ulqini ishte pjesa më jugore e zonave ku shtriheshin shqiptarët në këto hapësira, sot ky qytet është kthyer në skajin më verior të tyre. Ulqini sot përbën qendrën e shqiptarëve të Malit të Zi dhe zemrën e kujtesës historike e kulturore të kësaj popullsie. Dhe, ky realitet i trishtë, duhet të jetë vëth në vesh për të gjithë ne dhe veçanërisht ata institucione shtetërore që e kanë për detyrë. Para se të jetë shumë vonë…

Prof. Dr. Fejzulla BERISHA/

1. Kuadri kushtetues dhe baza juridike e funksionimit të Kuvendit

Kuvendi i Kosovës, si organi më i lartë përfaqësues dhe legjislativ, ka funksione themelore: miratimin e ligjeve, mbikëqyrjen e ekzekutivit dhe përfaqësimin e qytetarëve. Nenet 64–70 të Kushtetutës së Kosovës rregullojnë përbërjen, kompetencat dhe funksionimin e këtij institucioni. Sipas nenit 66, seanca konstituive e Kuvendit duhet të thirret brenda 30 ditëve nga shpallja e rezultateve përfundimtare të zgjedhjeve.

Kriza juridike lind kur ky afat nuk respektohet ose kur subjekti fitues dështon të propozojë kandidatin për Kryeministër, duke bllokuar procesin e formimit të institucioneve të reja. Në këto rrethana, krijohet një vakum institucional, që pamundëson ushtrimin efektiv të pushtetit dhe cenon funksionalitetin kushtetues të shtetit.

2. Raste konkrete të krizave parlamentare në Kosovë

a) Kriza e vitit 2014.Pas zgjedhjeve të qershorit 2014, u krijua një përplasje kushtetuese për të drejtën e propozimit të kandidatit për Kryeministër. Partia fituese (PDK) pretendonte të drejtën automatike për formimin e qeverisë, ndërsa një koalicion paszgjedhor opozitar pretendonte shumicën parlamentare. Gjykata Kushtetuese, në Aktgjykimin KO103/14, vendosi se Presidenti mandaton kandidatin nga subjekti politik që ka fituar zgjedhjet (në kuptimin e partisë së parë), dhe jo nga një koalicion i krijuar paszgjedhorisht. Ky interpretim ngushtoi fleksibilitetin kushtetues dhe krijoi precedent për kriza të ardhshme.

b) Kriza e vitit 2017.Pas dorëheqjes së Qeverisë Mustafa dhe mbajtjes së zgjedhjeve të jashtëzakonshme, Kuvendi nuk arriti të zgjedhë Kryetarin për më shumë se një muaj për shkak të përplasjeve ndërmjet subjekteve politike. Si pasojë, edhe formimi i qeverisë u vonua ndjeshëm, duke shkaktuar bllokadë institucionale.

c) Kriza e vitit 2020.Rënia e Qeverisë Kurti pas një mocioni mosbesimi dhe mandatarizimi i Avdullah Hotit pa kaluar përmes subjektit fitues (VV) shkaktoi një krizë të thellë politike dhe juridike. Gjykata Kushtetuese, në Aktgjykimin KO95/20, legjitimoi veprimin e Presidentit për të propozuar një kandidat tjetër, pa shkuar në zgjedhje të reja. Ky vendim u kritikua si shkëputje nga praktikat e mëparshme dhe si dorëzim ndaj nevojës për stabilitet politik, në kurriz të legjitimitetit demokratik.

d) Kriza paszgjedhore e vitit 2025.Pas zgjedhjeve të 9 shkurtit 2025, Lëvizja Vetëvendosje, si subjekti fitues, nuk arriti të sigurojë shumicën parlamentare për formimin e institucioneve. Në të njëjtën kohë, partitë tjera nuk arritën të formojnë një koalicion alternativ. Kuvendi nuk u konstituua brenda afatit të paraparë në nenin 66 të Kushtetutës, duke shkaktuar një ngërç kushtetues dhe një krizë funksionale që çoi vendin drejt zgjedhjeve të reja, për shkak të mungesës së një mekanizmi të ndërmjetësimit kushtetues.

3. Pasojat juridike të krizave parlamentare

Mosrespektimi i afateve kushtetuese dhe pamundësia për konstituimin e Kuvendit shkaktojnë pasoja serioze juridike dhe institucionale:

-Pamundësohet zgjedhja e Kryetarit të Kuvendit dhe formimi i komisioneve parlamentare;

-Bllokohet mandatarizimi i Qeverisë së re;

-Ndalohet miratimi i ligjeve dhe i buxhetit shtetëror;

-Kufizohet ose zhduket kontrolli demokratik mbi qeverinë në detyrë.

Kriza të tilla krijojnë terren për ndërhyrje të aktorëve jashtëinstitucionalë dhe rrezikojnë besimin qytetar në rendin kushtetues dhe në sistemin demokratik të qeverisjes.

4. Raste komparative ndërkombëtare

a) Belgjika – Kriza të gjata pa qeveri funksionale.Belgjika përjetoi një krizë të gjatë politike në vitet 2010–2011, kur vendi funksionoi pa qeveri për 541 ditë. Megjithatë, mekanizmat kushtetues të Belgjikës, përfshirë rolin e Mbretit si ndërmjetës politik, siguruan vazhdimësinë institucionale dhe shmangën vakumin juridik.

b) Izraeli – Zgjedhje të shpeshta dhe fragmentim politik.Izraeli organizoi katër palë zgjedhje brenda dy viteve (2019–2021), për shkak të fragmentimit politik. Megjithatë, Knesseti konstituohet menjëherë pas zgjedhjeve dhe qeveria në detyrë vazhdon me kompetenca të plota deri në formimin e qeverisë së re.

c) Gjermania – Qeverisje e përkohshme e rregulluar me KushtetutëNë Gjermani, në rast se nuk zgjidhet menjëherë një kancelar i ri, kancelari ekzistues qëndron në detyrë me kompetenca të kufizuara. Kushtetuta gjermane (Grundgesetz) parashikon qartë mekanizmat për qeverisje të përkohshme, duke shmangur vakuumin institucional.

d) Maqedonia e Veriut – Ndërhyrja presidenciale si rrugëdalje kushtetuese.Në disa raste të ngërçeve paszgjedhore, Presidenti i Maqedonisë së Veriut ka ndërhyrë si aktor neutral për të mandatarizuar kandidatin për kryeministër ose për të shpërndarë Kuvendin, kur kanë dështuar dy tentativa për formimin e qeverisë. Kushtetuta maqedonase ofron mekanizma të qartë për zgjidhje automatike në raste bllokimi.

5. Nevoja për reforma dhe garanci juridike

Për të shmangur krizat e përsëritura parlamentare, është i domosdoshëm një reformim juridik dhe institucional që përfshin:

a) Reforma kushtetuese.Qartësimi i procedurave për mandatarizimin e Kryeministrit;Parashikimi i afateve dhe pasojave të shkeljes së tyre;Përcaktimi i rolit ndërmjetësues të Presidentit në rast bllokimi.

b) Ligj për qeverisjen e përkohshme.Kufizimi i kompetencave të qeverisë në detyrë për të parandaluar abuzime;Sigurimi i një minimumi funksional institucional për vendimmarrje emergjente.

c) Forcimi i Gjykatës Kushtetuese.Rritja e pavarësisë së saj nga ndikimi politik;Garancitë për interpretim të drejtë dhe të njëtrajtshëm të Kushtetutës, veçanërisht në periudha krizash.

d) Ndërtimi i kulturës politike parlamentare.Nxitja e përgjegjësisë politike të deputetëve ndaj mandatit të qytetarëve;Prioritizimi i funksionalitetit institucional përballë interesave të ngushta partiake.

Kriza parlamentare në Kosovë nuk përfaqëson thjesht një problem politik, por një sfidë të thellë juridike që cënon funksionimin e të gjithë sistemit kushtetues. Në mungesë të garancive të fuqishme për zbatimin e rregullave kushtetuese dhe ndarjes së pushteteve, çdo krizë politike rrezikon të kthehet në një ngërç juridik.

Shembujt nga vende të tjera tregojnë se stabiliteti institucional nuk varet vetëm nga vullneti politik, por mbi të gjitha nga ndërtimi i një sistemi juridik të qartë, elastik dhe funksional, që respekton parimet kushtetuese dhe vullnetin qytetar.

Rafael Floqi – Kryeredaktor/

Te dashur teleshikues, të Televizionit të Shqiptarëve të Amerikës! Mirë se vini mirë në ketë 25 vjetor në një ditë të shënuar për të gjithë ne. Më 20 maj 2025, TV i Shqiptarëve të Amerikës — ALBTVUSA — mbush plot 25 vjet jetë! Një çerek shekulli përkushtim. Një jetë e tërë dashuri. Një rrugëtim i vështirë, por fisnik. Të lindësh si një media në diasporë është një sfidë. Aq me tepër që njё media televizive mungonte në atë kohë. Të mbijetosh për 25 vjet dhe të rritesh si zëri dhe pasqyra e një kombi në mërgatë — kjo është një arritje. Një arritje që kërkon më shumë sesa dëshirë. Kërkon përkushtim ndaj rrënjëve tua, ndaj gjakut tënd, ndaj gjuhës, këngës, dhe zemrës shqipe.

Kërkon që peshën e fjalës së lashtë pellasgjike ta përcjellësh përmes teknologjisë më moderne, me mjete kompjuterike, me vizion, përkushtim dhe dashuri. Kërkon që fryma kuq e zi të mos shuhet kurrë, pavarësisht se sa larg janë brigjet tona nga brigjet e vendlindjes. Ne jemi krenarë sepse ALBTVUSA është televizioni i parë dhe i vetmi në kohë dhe në hapësirë, në gjithë diasporën shqiptare, kudo në botë.

Ky çerek shekulli e vërteton këtë, sepse ALBTVUSA nuk është një biznes përfitues, por është më shumë një biznes i përkushtimit për komunitetin shqiptar – për të tjerët.

Jo më kot, një portret i Nënë Terezës ndodhet në ballë të studios sonë, si simbol i shërbimit pa kushte dhe dashurisë për njerëzit tanë. Atdhedashuria dhe pasioni janë gërshetuar me punë të palodhur dhe sakrifica të mëdha, për të arritur objektivin që ALBTVUSA t’u shërbejë sa më profesionalisht bashkatdhetarëve në emigracion. Kështu, pra, TV i Shqiptarëve të Amerikës u themelua në një kohë kur ekzistonte një zbrazëti mediatike televizive, një boshllëk në pasqyrimin e jetës shqiptare në emigracion – një nevojë e vërtetë për një zë të përbashkët, për një dritare që do të pasqyronte më gjerësisht dhe më nga afër realitetin, sfidat dhe triumfet e komunitetit tonë. Dhe kjo dritare ishte – dhe mbetet – ALBTVUSA.

25 vjet janë një jetë pune dhe përkushtimi. Por, që fatkeqësisht, ndonjëherë nuk është vlerësuar si duhet, megjithatë në këtë udhë të gjatë, kemi hedhur çdo hap me guxim, me bashkëpunim, me idealizëm.

Sepse ALBTVUSA është fryt i dashurisë për kombin, është frymëzim i bashkimit kombëtar. Por është edhe arritje e një drejtuesi dhe e një stafi që e bëri mision jetësor shërbimin ndaj komunitetit. E një stafi që, pavarësisht kushteve, qëndroi gjithmonë në krah të kauzës. Dhe është mbi të gjitha, arritje e një komuniteti që besoi dhe e mbështeti këtë ekran. TV i ynë ka jetuar për 25 vjet — dhe do të jetojë edhe 100 të tjera! Për aq kohë sa do të ketë shqiptarë që i thonë bukës “bukë”, që e ndjejnë shqipen në zemër, që krenohen me flamurin tonë.

Ne jemi bazuar ne strategji dhe mbështetur ne një strukture programore në nivelet e mediave bashkëkohore që e realizon misionin nëpërmjet programeve tona të shumëllojshme që mbulojnë të gjitha fushat e jetës në emigracion dhe vendlindje.

Emisionet tona “Thank You!”, Argument, Dhimbje-Lotë-Shpresë, Horizont, Univers, Fjala e Specialistit, What’s New, Hitparada, Hapësirë pa kufi, Kur bie fyelli çiftelia, Dëgjoni këngën time, ALBTVUSA në bizneset shqiptare, Kombi Ynë, Memo, Kronika Informative e Lajmeve, Speciale, Rubrika Sportive, Emisioni për fëmijë “Shqiponjat Flasin Shqip”, etj. na bëjnë të ndihemi krenarë pasi ndiqen dhe parapëlqehen nga ju.

Ndaj sot ALBTVUSA ofron një platformë për shqiptarët që jetojnë në Amerikë për të qëndruar të lidhur me vendlindjen dhe rrënjët e tyre kulturore. Nëpërmjet një sërë programesh, duke përfshirë lajme, dokumentarë, muzikë dhe emisione argëtuese. ALBTVUSA ofron një dritare në mënyrën e jetesës shqiptare, duke shfaqur historinë, traditat dhe zhvillimet moderne të vendit.

Ajo shkon përtej ruajtjes kulturore. Ai shërben gjithashtu si një burim informacioni për komunitetin shqiptaro-amerikan, duke ofruar lajme dhe përditësime mbi çështjet shqiptare dhe amerikane që janë të rëndësishme për komunitetin.

Kështu komuniteti mbahet i informuar dhe të angazhuar, duke i lejuar shqiptarët të marrin pjesë aktive në shoqërinë amerikane duke ruajtur identitetin e tone unik kulturor. Ne sot jemi një arkivë e gjallë e historisë çerek-shekullore të diasporës së Amerikës në video. Ndaj, me krenari mund të themi, se ‘Jemi i pari dhe i vetmi televizion shqiptar me transmetim ditor në Prime Time në SHBA, me dy orë çdo ditë në Comcast Miçigan, me 24 orë live në mbarë botën përmes TV Over IP, në ShqipTV, TV Alba, TIBO dhe live-stream në websajtin zyrtar www.ALBTVUSA,com. Jemi në social media me mijëra ndjekës që na motivojnë çdo ditë. Po ashtu Tani në sajë të angazhimi tonë Facebook, Youtube, Instagram, Twitter/X e Tik Tok,kemi rritur dhe arritur numra të paimagjinueshëm shikuesish dhe likes nga e gjithë bota dhe vlerësuar nga agjencitë përkatëse me mbi 7 milionë shikues. Tani së fundi në bashkëpunim me kompaninë Lightcast, TV ynë mund të shihet të gjithë botën 27/7 në aplikacione në Smart TV, në platformat OTT Rroku Apple TV, dhe Fire TV, si dhe në aplikacionet brenda Smart TV: Samsung, LG dhe Vizio pa pagesë për të gjithë shikuesit. Si dhe në çdo celular aplikacionet tona për celular Apple dhe Android kudo në botë. Natyrisht dhe radion tonë që mund ta dëgjoni shqip në çdo makinë.

Me krenari themi se kemi qenë gjithmonë një hap përpara me teknologjinë: Produksione në High Definition 4K, filmime në natyrë, transmetime live, studio moderne dhe në modernizim të vazhdueshëm.

Ne jemi zëri i të gjitha moshave, i të gjitha krahinave, i çdo shqiptari që frymon shqip në Shqipëri Kosove Mali Zi e Maqedoni e Çamëri. Ne kemi dokumentuar jetën e komunitetit në Miçigan, në Nju Jork, dhe më gjerë, falë edhe lidhjeve me video direkte. Synimi ynë është i qartë: të jemi pasqyra më përfaqësuese e shqiptarëve në Amerikë dhe më gjerë. Dhe kemi bërë këtë pa u lidhur me asnjë parti, pa u kapur pas interesave politike apo ekonomike. Sepse partia jonë është Shqiptaria. Ndaj kemi krijuar programe dhe cikle unike — si “Malësia pëllëmbë e thesar”, që zgjuan krenarinë e Malësisë së Madhe. Kemi sjellë figura të shquara dhe njerëz të thjeshtë në ekran. Kemi krijuar një seri dokumentarësh për figura dhe aktiviste në zë të komunitetit, bëjmë filmime eventesh personale, krijojmë reklama dhe videoklipe. Kemi prodhuar një mozaik emisionesh: nga “Argument” tek “Thank You”, nga “Dhimbje, lot e shpresë” tek “What’s Up”, nga “Këndi i emigrantit, nga “Memo Informative” tek “Hapësirë Pa Kufij”, etj. unike për mediat shqiptare.

Dhe ndryshe, nga çdo TV tjetër që mund ta shihni në shtëpi, ne ju sjellim atë që nuk e gjeni askund tjetër: Jetën, portretin, vitalitetin dhe historinë e diasporës shqiptare të Amerikës në 25 vite ! Kjo është arsyeja pse jemi unikë. Dhe pse kemi besimin tuaj. Dhe ja pse reklamat tona ndihmojnë bizneset tuaja. Pasi edhe audienca jone është shndërruar ne klientelë të bizneseve reklamuese shqiptare dhe për shqiptarët.

Pse jemi ura mes jush dhe vendit tuaj të origjinës.

Me ne, identiteti shqiptar në vend që të shkrihet në “tenxheren e përzierjes”, në SHBA ka treguar se mund të mbijetojë dhe të lulëzojë kur ka instrumente për ta mbajtur gjallë dhe të njohur si ALBTVUSA.

Të nderuar miq,

Ajo që kërkojmë nga ju është vetëm mirënjohje dhe mirëkuptim. Mirënjohje për gjithçka kemi dhënë.

Mirëkuptim për mangësitë që mund të kemi pasur.

Sepse përtej çdo vështirësie, zhvillimi ynë është dëshmi e përditshme e një pasioni që nuk shuhet.

Në diasporë, identitetit shqiptar është një akt i ndërgjegjshëm – një përpjekje për të ruajtur lidhjen me origjinën, ndërkohë që përfshihesh në një shoqëri të re.

Në këtë proces, roli i medias komunitare është jetik. ALBTVUSA, për më shumë se dy dekada, ka ndihmuar jo vetëm në informimin e diasporës, por në ndërtimin dhe ruajtjen e një vetëdijeje kolektive shqiptare në një tokë të huaj. Kjo media nuk funksionon thjesht si një dritare që transmeton lajme nga vendlindja, por si një strukturë përfytyrimi komunitar. Ne e kemi krijuar Shqipërinë natyrale me nesh ne e kemi bashkimin kombëtar mes nesh, pasi ju teleshikuesit tanë jeni të bashkuar nga një gjuhë nga një gjak. ALBTVUSA ndihmon shqiptarët e Amerikës të “imagjinojnë veten” si pjesë e një komuniteti që shtrihet përtej gjeografisë dhe përditshmërisë së re.

Krahasojeni me çdo media tjetër — dhe do ta kuptoni çfarë do të thotë të punosh për një komunitet, jo për një treg. Ndaj për ne nuk ka kënaqësi më të madhe sesa të dëgjojmë nga ju: “Na kënaqët! ” Ndaj sot, pas këtyre 25 viteve, ne nuk ndalemi. Por hyjmë në kapitullin e ardhshëm me më shumë vullnet, me më shumë dashuri, me më shumë guxim. Kur e nisëm këtë rrugëtim, nuk kishim një skenar në dorë. Kishim vetëm një ide të thjeshtë — që fjala shqipe të mos shuhej, që zëri ynë të mos tretet në heshtjen e emigrimit.

Nga kjo buron dhe vullneti dhe angazhimi i stafit: i drejtorit Gani Vila, i imi RafaeL Floqi, Valentina Vila, i Jola Rexhos, Lidia Balajt. Astriti Kalibashit gjer tek montazhierët a kameramanët tanë ndër vite si Ilir Myftari, Fatjon Boprati, Kola Vasili dhe se fundi z Rafael , Hajdini, të korrespondentëve tanë ne malësi vendlindje dhe deri tek i kurdogjenduri Beqir Sina në NY.

Shpesh ndërsa kam punuar me net pa gjumë, me zemrën në dorë dhe me mendjen tek një pyetje: “A do t’ia vlejë?” Sot, ndërsa shoh fytyrat tuaja, mesazhet që na dërgoni, përqafimet që na jepni në çdo takim, e di me bindje: Po. Ia ka vlejtur. Ia ka vlejtur për çdo fëmijë që mëson shqip përmes ekranit tonë. Ia ka vlejtur për çdo të moshuar që ndihet më afër atdheut kur sheh festat tona. Ia ka vlejtur për çdo biznes që rritet falë besimit tuaj tek ne. Ia ka vlejtur sepse nuk jemi vetëm një televizion — jemi një shtëpi shqiptare në çdo shtëpi shqiptari.

Faleminderit që jeni pjesë e kësaj historie. Faleminderit që na besoni, që na përkrahni, që na kritikoni kur duhet, dhe që na falni kur gabojmë. Faleminderit që jeni zemra e ALBTVUSA. Ndaj ne nuk do ndalemi. Do të vazhdojmë. Sepse sa herë që na thoni “Na kënaqët” — ne ndiejmë se misioni vazhdon. “Për ju. Me ju”. Kjo është motoja jonë. Sepse e ardhmja është një ditë e re që na pret të gjithëve. Gëzuar 25-vjetorin, ALBTVUSA!

Rroftë komuniteti shqiptar!

Përktheu nga AP Rafail Floqi

UASHINGTON (AP) — Republikanët në Kongres po lëvizin me shpejtësi të madhe për të çuar përpara projektligjin e madh të Presidentit Donald Trump për lehtësime tatimore, ulje shpenzimesh dhe financim të shtuar për sigurinë kufitare, ndërsa udhëheqësit punojnë për të zbatuar shumë nga premtimet e tij të fushatës.

Komisionet e Dhomës së Përfaqësuesve kanë punuar për muaj të tërë për të hartuar legjislacionin, të cilin republikanët e kanë quajtur “PROJEKTI I VETËM, I MADH DHE I BUKUR”, një shenjë respekti për vetë Trumpin. Kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve Mike Johnson po shtyn përpara miratimin e paketës dhe dërgimin e saj në Senat deri në Ditën e Përkujtimit.

Demokratët thonë se do të luftojnë atë që kreu i partisë në Dhomë, Hakeem Jeffries, e quan “këtë projektligj ekstrem dhe toksik”. Ja një vështrim mbi atë që është përfshirë dhe çfarë nuk është përfshirë në paketën legjislative deri më tani:

Ulje taksash për individët dhe bizneset

Pjesa e taksave e legjislacionit të Partisë Republikane përmban më shumë se 5 trilionë dollarë në ulje taksash, sipas një vlerësimi nga Komiteti i Përbashkët për Taksat – kosto që kompensohen pjesërisht nga uljet e shpenzimeve diku tjetër dhe ndryshime të tjera në kodin tatimor.

Republikanët synojnë të bëjnë të përhershme uljet e taksave mbi të ardhurat individuale të miratuara në mandatin e parë të Presidentit Donald Trump, plus të zbatojnë disa nga premtimet që ai bëri gjatë fushatës për të mos taksuar bakshishet, orët shtesë dhe interesin për kreditë e makinave. Republikanët kompensojnë pjesërisht lehtësimet tatimore duke hequr kreditë tatimore për energjinë e pastër të miratuara gjatë presidencës së Joe Biden, të tilla si një kredi tatimore prej 7,500 dollarësh për automjetet elektrike, duke e ulur koston e përgjithshme të uljeve të taksave në rreth 3.7 trilionë dollarë.

Projektligji pritet të pësojë ndryshime të mëtejshme në javët e ardhshme. Ligjvënësit nga Nju Jorku po udhëheqin një përpjekje për të rritur zbritjen e taksave shtetërore dhe lokale, të cilën projektligji do ta rriste tashmë nga 10,000 dollarë në 30,000 dollarë për familjet që fitojnë më pak se 400,000 dollarë për vit. vit.

Legjislacioni ofron një zbritje për ata punëtorë në industrinë e shërbimeve dhe punë të tjera që tradicionalisht janë mbështetur në bakshishe.

Paketa ofron lehtësim tatimor për blerësit e automobilave me një zbritje të përkohshme deri në 10,000 dollarë në interesin e kredisë së makinës, duke aplikuar përfitimin vetëm për ato automjete ku montimi përfundimtar ka ndodhur në Shtetet e Bashkuara. Zbritja tatimore do të skadojë në fund të mandatit të Trump.

Për të moshuarit, do të ketë një zbritje të përforcuar prej 4,000 dollarësh në pagat e Sigurimeve Shoqërore për ata me të ardhura të rregulluara jo më të larta se 75,000 dollarë për individët dhe 150,000 dollarë për çiftet.

Shtetet do të marrin më shumë përsipër ndihmën ushqimore

Republikanët e Dhomës së Përfaqësuesve po kërkojnë të transferojnë një pjesë të kostos së Programit Plotësues të Ushqyerjes dhe Ndihmës, i njohur si SNAP, te shtetet. Shtetet do të mbajnë mbi vete 5% të kostove të përfitimeve sipas projektligjit duke filluar nga viti fiskal 2028. Pjesa mund të shkojë edhe më lart për ato shtete me norma të larta të pagesave të tepërta dhe të pamjaftueshme. Projektligji gjithashtu do t’u kërkojë shteteve të marrin 75% të kostove administrative.

Aktualisht, Shtetet nuk marrin përsipër asnjë nga kostot e përfitimeve dhe gjysmën e kostove administrative.

Republikanët argumentojnë se shtetet kanë nxitje minimale për të kontrolluar kostot si rezultat i marrëveshjes aktuale të ndarjes së kostove. Por ndryshimet do t’u jepnin atyre nxitjen për të rritur efikasitetin dhe për të përmirësuar rezultatet për përfituesit.

Republikanët gjithashtu po zgjerojnë kërkesat e punës për përfituesit e ndihmës ushqimore, të cilat sipas ligjit aktual zbatohen për individët pa persona në varësi të moshës 18-54 vjeç. Projektligji zgjeron kërkesën e punës deri në moshën 64 vjeç dhe përjashton vetëm ata që kujdesen për një fëmijë në varësi nën moshën 7 vjeç.

Në të njëjtën kohë, legjislacioni do të investonte 60 miliardë dollarë në para të reja për programet bujqësore, duke u dërguar ndihmë fermerëve.

Kërkesa të reja pune për Medicaid

Një pjesë qendrore e paketës janë më shumë se 900 miliardë dollarë në shpenzime të reduktuara, shumica e të cilave vijnë përmes programit Medicaid.

Republikanët këmbëngulin se thjesht po rrënjosin “shpërdorimin, mashtrimin dhe abuzimin” për të gjeneruar kursime me kërkesa të reja pune dhe përshtatshmërie. Por demokratët paralajmërojnë se miliona amerikanë do të humbasin mbulimin. Në 15 vitet që kur Obamacare u bë ligj, Medicaid është zgjeruar vetëm pasi shumica e shteteve kanë shfrytëzuar fonde federale.

Një vlerësim nga Zyra e Buxhetit të Kongresit, jopartiake, tha se propozimet do të zvogëlonin numrin e njerëzve me kujdes shëndetësor me të paktën 7.6 milionë nga ndryshimet e Medicaid, dhe ndoshta më shumë me ndryshime të tjera në Aktin e Kujdesit të Përballueshëm.

Për t’u kualifikuar për Medicaid, do të kishte “kërkesa të reja për angazhimin e komunitetit” prej të paktën 80 orësh në muaj punë, arsim ose shërbim për të rriturit e aftë për punë pa persona në varësi. Kërkesa e re nuk do të hynte në fuqi deri më 1 janar 2029. Njerëzit gjithashtu do të duhej të verifikonin të drejtën e tyre për të qenë në program dy herë në vit, në vend të vetëm një herë.

Aplikantët nuk mund të kualifikoheshin për Medicaid nëse kanë një shtëpi që vlerësohet në më shumë se 1 milion dollarë.

Financimi për 1 milion deportime migrantësh, 20,000 oficerë të rinj dhe murin kufitar

Legjislacioni do të siguronte 46.5 miliardë dollarë për të ringjallur ndërtimin e murit të Trump përgjatë kufirit SHBA-Meksikë, dhe më shumë para për axhendën e deportimit.

Janë 4 miliardë dollarë të punësojë 3,000 agjentë të rinj të Patrullës Kufitare, si dhe 5,000 oficerë të rinj doganorë, dhe 2.1 miliardë dollarë për bonuse nënshkrimi dhe mbajtjeje, për një total prej 69 miliardë dollarësh shpenzime të reja.

Ai përfshin ndryshime të mëdha në politikën e imigracionit, duke vendosur një tarifë prej 1,000 dollarësh për emigrantët që kërkojnë azil – diçka që kombi nuk e ka bërë kurrë, duke e vendosur atë në të njëjtin nivel me pak të tjerë, përfshirë Australinë dhe Iranin.

Në përgjithësi, plani është të largojë 1 milion emigrantë çdo vit dhe të strehojë 100,000 njerëz në qendrat e paraburgimit. Ai kërkon 10,000 oficerë dhe hetues të tjerë të Imigracionit dhe Doganave.

Më shumë para për Pentagonin dhe “Kupolën e Artë” të Trump

Komiteti i Shërbimeve të Armatosura të Dhomës së Përfaqësuesve u ngarkua me hartimin e legjislacionit me 100 miliardë dollarë shpenzime të reja. Por ata e bënë këtë dhe më shumë, duke miratuar një projektligj me 150 miliardë dollarë për Departamentin e Mbrojtjes dhe sigurinë kombëtare. Ndër pikat kryesore, do të siguronte 25 miliardë dollarë për “Kupolën e Artë për Amerikën” të Trump, një mburojë mbrojtëse nga raketat e parashikuar prej kohësh, 21 miliardë dollarë për të rimbushur arsenalin e municioneve të vendit, 34 miliardë dollarë për të zgjeruar flotën detare me më shumë ndërtim anijesh dhe rreth 5 miliardë dollarë për sigurinë kufitare.

Ai gjithashtu përfshin 9 miliardë dollarë për çështjet që lidhen me cilësinë e jetës së ushtarakëve, duke përfshirë strehimin, kujdesin shëndetësor dhe pagat speciale.

Tatimi mbi fondet universitare dhe rishikimi i kredive studentore

Një rishikim i plotë i programit të kredive studentore është çelësi i legjislacionit, duke siguruar 330 miliardë dollarë shkurtime dhe kursime buxhetore.

Propozimi do të zëvendësonte të gjitha planet ekzistuese të shlyerjes së kredive studentore me vetëm dy: një opsion standard me pagesa mujore të shpërndara gjatë 10 deri në 25 viteve dhe një plan “ndihme për shlyerje” që është përgjithësisht më pak bujar se ato që do të zëvendësonte.

Ndër ndryshime të tjera, projektligji do të shfuqizonte rregulloret e epokës së Bidenit që e bënin më të lehtë për huamarrësit të anulonin kreditë nëse kolegjet e tyre i mashtronin ose mbylleshin papritur. Do të ketë një rritje të taksave, deri në 21%, për disa fonde universitare.

Shkurtime të pensioneve të punonjësve federalë

Komiteti i Dhomës së Përfaqësuesve për Mbikëqyrje dhe Reformë Qeveritare synonte pensionet e punonjësve federalë për një shumë të parashikuar prej 50.9 miliardë dollarësh në kursime deficiti gjatë 10 viteve.

Shumica e kursimeve do të vinin nga kërkesa që punonjësit federalë të punësuar para vitit 2014 të paguajnë më shumë në sistemin e pensioneve. Ata do të duhet të përputhen me normën e pagës prej 4.4% të paguar nga punonjësit federalë të punësuar që nga viti 2014.

Më shumë shpime, miniera në tokat publike

Një pjesë e projektligjit do të lejonte rritjen e qiradhënies së tokave publike për shpime, miniera dhe prerje drurësh, duke hapur rrugën për më shumë zhvillim duke përshpejtuar miratimet qeveritare. Normat e rentës së paguar nga kompanitë për të nxjerrë naftë, gaz dhe qymyr do të ulen, duke përmbysur përpjekjet e ish-Presidentit Joe Biden për të frenuar lëndët djegëse fosile për të ndihmuar në adresimin e ndryshimeve klimatike.

Normat e rentës së naftës dhe gazit do të binin nga 16.7% në tokat publike dhe 18.75% në det të hapur në një nivel uniform prej 12.5%. Rentalet për qymyrin do të binin nga 12.5% ​​në 7%.

Masa parashikon katër shitje me qira të naftës dhe gazit në Rezervatin Kombëtar të Jetës së Egër Arktike gjatë dekadës së ardhshme. Ajo gjithashtu synon të nxisë industrinë e dobët të qymyrit me një mandat për të vënë në dispozicion për qira 6,250 milje katrorë tokash publike – një zonë më e madhe se Connecticut.

Mbështetësit republikanë thonë se të ardhurat e humbura do të kompensohen nga zhvillimi i shtuar. Është e pasigurt nëse kompanitë do të kenë një oreks për qira duke pasur parasysh rënien e shpejtë të industrisë në vitet e fundit, ndërsa shërbimet kaluan në lëndë djegëse më të pastra dhe energji të rinovueshme.

Në një njoftim të minutës së fundit, republikanët përfshinë gjithashtu një dispozitë që autorizon shitjet e qindra mijëra hektarëve tokash publike në Nevada dhe Utah, duke shkaktuar zemërim nga demokratët dhe ambientalistët.

rtsh.al/

Krerët e 47 shteteve dhe qeverive, si dhe të institucioneve të BE-së, mbajtën të premten seancën plenare të Samitit të Gjashtë të Komunitetit Politik Europian (KPE).

Në fjalët e para të rastit, kryeministri Edi Rama dhe presidenti i Këshillit Europian, Antonio Costa, si mikpritës të takimit, e përqendruan diskutimin e tyre te siguria e Europës, mbështetja për Ukrainën, mbrojtja e demokracisë dhe nismat e përbashkëta ndaj kërcënimeve të ndryshme që përball kontinenti.

“Pse mos të imagjinojmë një KPE të arsimit, të shkencës, e të inteligjencës artificiale? Një aleancë ndërkombëtare përtej armatimit,” theksoi z. Rama, ndërsa presidenti Costa ngriti pyetjen për rolin e Evropës në një “botë dhe rend të ri botëror”, mes agresionit rus në Evropë dhe tragjedisë në Gazë.

“Kjo luftë e Rusisë ndaj Ukrainës duhet të përfundojë sa më shpejt dhe në mënyrë të drejtë. Ukraina ka nevojë për paqe dhe paqja në Europë varet nga fakti nëse Ukraina do e marrë atë,” bëri thirrje kryeshtetari i Ukrainës, Volodymyr Zelensky.

Tema e takimit në Tiranë, i cili mbahet për herë të parë në Ballkanin Perëndimor, ishte “Europa e re në një botë të re: unitet – bashkëpunim – aksion i përbashkët“. Përveç shteteve anëtare të BE-së, samitit iu drejtuan edhe zyrtarët më të lartë të shtetit nga Mbretëria e Bashkuar, Norvegjia dhe Turqia.

Zhvillimet e fundit

Von der Leyen: Europa, më e bashkuar. Lufta në Ukrainë duhet të marrë fund!

Presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, ka folur për një Europë më të bashkuar sot. Në fjalën e saj në seancën e parë plenare, Von der Leyen tha se “Europa është zgjuar” dhe se e ka të qartë rrugën për të ecur përpara. Sikurse edhe liderët europianë, ajo deklaroi se Europa qëndron në krah të Ukrainës dhe se nuk do të ndalojë përpjekjet për arritjen e një paqeje. Von der Leyen shtoi se po përgatitet edhe një paketë e re sanksionesh ndaj Rusisë.

“Ajo që perceptuam si rend botëror po kthehet në çrregullim botëror i nxitur nga ambiciet imperialiste të Putinit dhe betejat e tjera. Nevoja për një thirrje për Europën për t’u zgjuar është artikuluar një sërë herësh. Sot Europa është zgjuar, i ka sytë hapur dhe ne e dimë që duhet të ecim përpara, na duhet të ndërtojmë këtë qëndresë tonën dhe të thellojmë rrjedhjen e partneriteteve në të gjithë botën. Europa është bashkuar më shumë në këtë pikë kthese të historisë dhe Europa ka qëndruar e bashkuar në mbështetjen e saj të palëkundur ndaj Ukrainës. Fakti që jemi të ulur këtu së bashku me ju Volodymyr është provë e bashkimit tonë të palëkundur. Sanksionet kundër Rusisë po japi efekt dhe ne jemi gati të bëjmë më shumë për ta sjellë Putin në tryezën e negociatave. Kjo luftë duhet të përfundojë! Ne duam paqe, kështu që po punojmë për grupin tjetër të sanksioneve. Ka ardhur koha të angazhohemi seriozisht për paqe”, tha ajo.

---

Merz: SHBA nuk duhet ta humbasim si aleate, shpenzimet ushtarake të jenë më efektive

Kancelari gjerman Friedrich Merz theksoi se Evropa po përballet me një sfidë të paprecedentë që nga dekadat e fundit: luftën në Ukrainë. Nga Samiti i Komunitetit Politik Evropian në Tiranë, Merz shtoi se roli i SHBA-së është i pazëvendësueshëm për paqen dhe lirinë në kontinentin evropian. Ai gjithashtu foli për nevojën që rritja e shpenzimeve ushtarake të mos jetë thjesht çështje fondesh, por e efikasitetit.

“Në kontinentin tonë kemi një sfidë që se kemi parë për disa dekada. Lufta në Ukrainë nuk është një luftë vetëm kundër këtij vendi, por është një gjë e drejtuar ndaj të gjithë rendit dhe Evropës. Përpjekjet tona kanë treguar një sukses shumë të vogël diplomatik. Fakti që ato po takohen, është një sinjal i vogël, por i fortë. Duhet të bëjmë edhe më shumë  në përpjekjet diplomatike, por edhe të forcojmë mbështetjen tonë ushtarake për Ukrainën. Duhet të bëjmë çdo përpjeke që amerikanit t’i kemi në anët tonë. Nuk mund ta zëvendësojmë kurrsesi SHBA-në, për ato që bëjnë në kontinentin tonë, për paqen dhe lirinë tonë”, tha Merz.

---

Starmer: Nëse Rusia nuk ulet për bisedime me Ukrainën, Putin duhet të paguajë çmimin

“Nëse Rusia nuk ulet në tryezën e bisedimeve me Ukrainën, Putin duhet të paguajë çmimin”, kështu ka deklaruar kryeministri britanik Keir Starmer në fjalën e tij në seancën plenare të Samitit të 6 të Komunitetit Politik Europian që po mbahet në Tiranë. Starmer u shpreh se sfida më urgjente sot është sigurimi i një paqeje të drejtë dhe të qëndrueshme. Ai theksoi se armëpushimi është jashtëzakonisht i nevojshëm, ndërsa shtoi se nëse një gjë e tillë nuk arrihet, nevojitet vendosja e sanksione ndaj Rusisë.

“Të garantojmë argumentin e mbështetur nga Trump për një armëpushim të pakushtëzuar dhe se Putin duhet të vijë në tryezë për ta diskutuar këtë gjë. Tani që kemi nxjerrë këtë ultimatum, duhet të jemi të përgatitur për ta ndjekur deri në fund. Nëse Rusia nuk do të ulet në këtë tryezë bisedimesh, Putin duhet të paguajë çmimin. Ajo që ndodhi dje, provë e mëtejshme se Putin se ka seriozisht paqen. Rusia po luan lojëra, ndërkohë që Ukraina ka dëshmuar se është pala e paqes dhe udhëheqjes“, tha Starmer.

---

Meloni: Ballkani Perëndimor duhet të ketë një perspektivë të qartë për integrimin në BE

Nga seanca e parë plenare të Samtit të Komunitetit Politik Europian, kryeministrja italiane Giorgia Meloni tha se Shqipëria është Europë. Ajo theksoi se nuk mund të ketë një Europë të rindërtuar pa Ballkanin Perëndimorë. Kryeministrja italiane shtoi se rajoni ka nevojë për një perspektivë të qartë për integrimin në bashkësinë europaine.  

“Identiteti europian i Shqipërisë është histori, edhe përpara gjeografisë. Shqipëria është Europë, pavarësisht nëse je pjesë e një organizate të caktuar apo jo. E megjithatë, BE është sot ajo që unë do të doja ta quaja dëshira e ribashkimit të familjes së bashkuar europiane, ku të gjithë janë pjesë e një të vetme, popuj që kanë luftuar njëri-tjetrin në shekuj, sot janë një popull i vetëm. Ne po ndërmarrim një hap përpara ribashkimit. Nëse duam të rindërtojmë një Europë të re në një botë të re, nuk mund ta bëjmë atë pa Ballkanin Perëndimorë. Italia është e angazhuar në Bruksel për qasjen strategjike të Brukselit në Ballkanin Perëndimorë. Këto vende duhet të kenë një perspektivë të qartë për integrimin në BE”, u shpreh ajo.

---

Erdogan: BE të bashkojë forcat me aleatët jashtë unionit për sigurinë dhe mbrojtjen

Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, në fjalimin e tij gjatë Samitit të Komunitetit Politik Evropian në Tiranë theksoi nevojën për një Evropë të bashkuar dhe gjithëpërfshirëse për mbrojtjen dhe sigurinë. Ai kërkoi që Bashkimi Evropian të forcojë bashkëpunimin edhe me vendet që nuk janë pjesë e unionit.

“Jemi mbledhur të diskutojmë një vizion të ri që do të ripërcaktojë kontinentin tonë dhe është e rëndësishme që ne të veprojmë të bashkuar. Për të tejkaluar krizën e besimit në arenën ndërkombëtare duhet krijuar në arkitekturë e drejtë dhe gjithëpërfshirëse globale. Duhet të nis fillimisht në shtëpinë tonë, në kontinentin evropian, ku ka një potenciale të jashtëzakonshëm për bashkëpunim në mbrojtje, energji, korridoret e transportit, tregjet digjitale dhe lëndët minerale kritike. Janë shumë fusha ku mund të bashkëpunojmë. Në këtë kohë kritike kur diskutojmë të ardhmen e sigurisë evropiane, përpjekjet e BE për të zhvilluar industrinë e saj të mbrojtjes janë të dobishme. Këto përpjekje duhet të përfshijnë edhe aleatët që nuk janë pjesë e BE-së. Me këtë lloj ideje do të ishte në interes më të mirë të sigurisë evropiane. Për çështje jetike si mbajtja dhe siguria nëse përçaheni bëheni më të dobët dhe bashke jemi më të fortë”, tha Erdogan.

---

Zelensky në Tiranë: Ukraina ka nevojë për paqe, Putini t’i japë fund luftës

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ishte i qartë dhe i prerë teksa deklaroi para liderëve europianë se lufta e Rusisë në Ukrainë duhet të marrë fund. Në fjalën e tij në seancën plenare, ai u shpreh se dërgimi i delegacionit të nivelit të ulët nga ana e Rusisë në Stamboll për bisedimet me delegacionin ukrainas nuk tregoi tjetër veçse frikën e presidentit Vladimir Putin dhe mungesën e dëshirës e gatishmërisë për t’i dhënë fund luftës.

“Kjo luftë e Rusisë ndaj Ukrainës duhet të përfundojë sa më shpejt dhe në mënyrë të drejtë. Ukraina ka nevojë për paqe dhe paqja në Europë varet nga fakti nëse Ukrainë do e marrë atë. Këtë javë ne patëm mundësinë për të ndërmarrë nëse do ishte e mundur, disa hapa për të mbyllur luftën, nëse Putin s’do kishte frikë të vinte në Turqi. Isha i gatshëm për një takim të drejtpërdrejtë me Putin, dhe jo thjesht për një takim, por për të zgjidhur çështjet e rëndësishme. Delegacioni rus ishte i një niveli shumë të ulët dhe s’mund të merrnin vendime në Rusi,” tha Zelensky.

---

Macron: Të luftojmë së bashku të gjitha kërcënimet që na vijnë nga jashtë

Për më shumë bashkërendim ka bërë thirrje presidenti i Francës, Emmanuel Macron, në fjalën e tij në seancën e parë plenare të Samitit të gjashtë të Komunitetit Europian. Presidenti francez tha se kontinenti europian rrezikohet nga kërcënime që vijnë nga jashtë, të cilat mund t’i luftojë nëse bëhen shtetet bëhen bashkë. Ai theksoi se duhet një bashkëpunim edhe në luftën kundër trafikimit, korrupsionit dhe pastrimit të parave.

“Europa ka shumë më rëndësi sot sa i takon sigurisë sonë. Do të doja të ndërtonim një koalicion shtetesh, organizatash ndërkombëtare për të luftuar trafikun edhe në porte e lumenj, pastrimin e parave dhe korrupsionin dhe për të forcuar programet e parandalimit. I gjithë ky trafikim është i ndërlidhur, ndaj na duhet bashkëpunim konkret për këto çështje. Pika e tretë kemi të bëjmë me sigurinë tonë demokratike. Mund ta kuptojmë nga zgjedhjet, të fundit Rumania dhe Moldavia, ka kërcënime që po minojnë demokracitë tona, ka ndërhyrje të huaja konstante dhe këto po minojnë demokracitë tona. Ne kemi nisur një nismë dhe kemi vendosur pikë kontakti për të rritur bashkëpunimin tonë, por duhet të bëjmë më shumë që të mbrojmë infrastrukturën kritike nga sulmet kibernetike”, tha Macron.

---

Costa: Paqja po minohet çdo ditë, Evropa duhet të jetë e bashkuar në rendin e ri botëror

Presidenti i Këshillit Evropian, Antonio Costa, në hapjen e Samitit të Komunitetit Politik Evropian në Tiranë, me temën “Një Evropë e re, në një botë të re”, theksoi rëndësinë e unitetit evropian përballë sfidave globale që po cenojnë rendin dhe paqen ndërkombëtare. Costa tha se rendi ndërkombëtar po minohet çdo ditë, ndërsa theksoi se agresioni rus në Ukrainë dhe tragjedia në Gaza janë shembuj të dhunimit të parimeve të sovranitetit dhe të drejtës ndërkombëtare.

“Cili është roli i Evropës në këtë botë të re? Ne ndërtuam një rend të ri botëror të bazuar tek e drejta ndërkombëtare dhe bashkëpunimi ndërkombëtar dhe tregtar. Ky rend botëror i bazuar te rregullat po minohet nga shumë palë. Agresioni rus solli luftën e madhe sërish në kontinentin evropian. Situata në Gaza është një tragjedi humanitare. Njerëzit po luftohen me forcë të zhdrejtë. Ne e dimë që siguria e Ukrainës është siguria jonë. Evropa duhet të investojë më shumë të mbrojtja pasi ne kemi mësuar se paqja pa mbrojte është iluzion. Të mbrojmë rendin shumëpalësh duke qenë një shtyllë e fortë e OKB.

BE është gati të luajë këtë rol të plotë në këtë Evropë të re në këtë botë të re. BE do të jetë një partner i besueshme për integrimin, sigurinë, energjinë, për mbrojtjen për klimën. Duhet përdorur ky motivim për të ardhmen e fëmijëve dhe të punojnë të gjithë së bashku si evropianë”, tha Costa.