Ekonomi – Page 137 – Dielli

COVID-19, PËRMES NJË STUDIMI GJINOR DHE STATISTIKOR

June 26, 2020 by dgreca

Dr.med.Aurora Dollenberg, University of Oldenburg, Oldenburg, Gjermani prezanton ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, studimin sesi ndikon pleqëria, mbipesha, duhanpirja dhe sëmundjet kronike në infektueshmërinë me Covid-19. Me Dr.med Aurora Dollenberg bisedoi gazetari Sokol PAJA.

COVID-19 DHE E ARDHMJA E PANDEMISË GLOBALE

Rezultatet e Studimit të fundit të Dr. Aurora Dollenberg mbi ´´Faktorët e Rrezikut të COVID-19´´: Në 6 muajt e fundit, pothuajse 8 milion njerëz në të gjithë botën janë prekur prej COVID-19. Bllokimi i udhëtimeve, distancimi social dhe maskat mbrojtëse kanë frenuar epideminë në shumë vende javët e fundit, por rezistenca e popullatës shqiptare ndaj kufizimeve të lirive është rritur, dhe si pasojë është rritur edhe numri i të infektuarëve me COVID-19. Rreth 80% e rastevetë COVID-19 janë me simptoma të lehta ose asimptomatik dhe pacientët shërohen plotësisht. Por disa infeksione janë kërcënuese për jetën dhe fatale. Për të përcaktuar faktorët e rrezikut të lidhur me Infektimin nga COVID-19, sipas rezultateve të studimit, pothuajse gjysma e pacientëve (48%) nuk kishin sëmundje të dokumentuara shoqëruese. Pacientët zakonisht shërohen pas një ethe dhe kolle dymbëdhjetë ditore. Shërimi vazhdoi mesatarisht për 14 ditë. Një në tre pacientë reaguan me përmirësim të shpejtë të sëmundjes pastrajtimit profilaktik me një antibiotik (Azitromycin, Doxycilinetc); shkalla e të shëruarëve arriti75%. Rezultatet e studimit treguan se pleqëria, mbi pasha dhe sëmundjet kronike rrisin rrezikun e infektueshmërisë. Përqindjae të Infektuarëve me COVID-19 rritet nga 10% tek mosha 25 vjeç deri në70% tek mosha 70 vjeç, sepse numri i faktorëve të rrezikut rritet me moshën. Kjo është arsyeja pse më pak njerëz janë në rrezik në vendet me një popullsi më të re, siç është Shqipëria e trojet shqiptare. Përqindja e duhanpirësve aktivë midis të infektuarëve ishte 10% – krahasuar me 4% të pacientëve të infektuar që nuk pinë duhan. Pra, nikotina rezultoi të jetë në studimin tonë një faktor rrezikues. Me 6%, burrat kanë dy herë më shumë të ngjarë të rrezikojnë nga gratë me 3%. Dendësia më e lartë e popullsisë dhe ekspozimi më i ulët i diellit rrisinin fektueshmërinë me COVID-19. Të dhënat, pra, japin shpresë se ekspozimi i rritur në rrezet e diellit do të çojë në një rrafshim të kurbës së të infektuareve në muajt e ardhshëm të verës. Pra, ekspozimi ndaj diellit ka një efekt të rëndësishëm mbrojtës ndaj COVID-19. Dyshohet se një rritje e ndotjes së ajrit shoqërohet me një rritje të rasteve të reja të COVID-19. Një fakt ky shumë shqetësues për metropolet shqiptare si Tirana, Durrësi, Prishtina etc. Për shkak se udhëtimet ajërore me aeroplane u anulluan gjatë kësaj kohe të izolimit në nivel global, u zvogëlua në 3 mujorin e fundit edhe ndojtja e ajërit dhe kjo gjithashtu ka ndihmuar që virusi të përhapej më pak.

MËSIMET PREJ COVID -19

Të moshuarit janë veçanërisht të rrezikuar nga infektimi me COVID-19. Sa më i vjetër të jeni, aq më i lartë është shkalla e vdekshmërisë. Arsyeja për këtë është sistemi imunitar i dobësuar shpesh dhe sëmundje të ndryshme para-ekzistuese. Sidomos sëmundjet kronik e rrisin ngarkesën virale dhe përkeqësojnë prognozën. Nëse një pacient që vuan nga COVID-19 pranohet me tre faktorë të rrezikut, pritet një ecuri kërcënuese për jetën. Përcaktimi i faktorëve të rrezikut ndihmon mjekët në të ardhmen të identifikojnë pacientët me SARS-CoV-2 me prognozë të dobët në një fazë të hershme, t’I izolojnë ato dhe të fillojnë një ndërhyrje optimal antivirale. Sfida për studimet në vijim ëhtë raportimi mbi vaksinën e parë ndaj COVID-19. Rezultatet e deri tanishme tregojnë se Vaksina është me efikasitet të sigurtë dhe tolerohet mirë. Asnjë efekt negative serioz nuk u gjet brenda 28 ditëve pas vaksinimit. Antitrupat u formuan në pjesëmarrësit me një rritje të konsiderueshme pas 14 ditësh. Kulmi i prodhimit të antitrupave u mat 28 ditë pas vaksinimit.

MJEKU I FAMILJES NË SISTEMIN SHËNDETËSOR GJERMAN

Në Gjermani mjeku gëzon një status të lartë në shoqëri. Vashdon të jetë edhe këtu në gjermani imazhi, që mjeku është një person human dhe shërues, të cilin e respektojnë maksimalisht gjithë shtresat e shoqërisë. Si mjeke familje unë trajtoj çdo sëmundje të përgjishme dhe speciale. Si mjeke urgjence ndihmojnë në shpëtimin e jetëve të pacientëve nga sëmundjet acute vdekjeprurese. Si psikoterapiste kujdesem që me anë të një shëndeti më të mirë psiqik të pacientëve, të rrisë cilësinë e jetës së tyre në afatgjatë. Ne si mjekë veprojmë në bazë të Protokolleve me të fundit mjekësore të OBSH. Në këtë pikë të njohurisë mjekësore nuk bëj kompromise. Patjetër si psikoterapiste kam mësuar dhe nga experienca ta dëgjoj gjithmonë edhe zërin e shpirtit të pacientit dhe emocionet e tyre. Kështu vendimet e mia kushtëzohen nga një njohuri e mirë mjekësore dhe dëgjuese e vëmëndshme e emocioneve të mia dhe të pacientëve.

MESAZHI JUAJ PËR GAZETËN DIELLI DHE DIASPORËN NË USA

Rreziku i infektimit me COVID-19 do na shoqërojë përgjatë gjithë vitit 2020, prandaj të dashur bashkëatdhetarë në USA duhet të qëndrojmë vigjilentë derisa të arrihet vaksinimi i popullatës. Eshtë një sfidë e madhe të marrësh diçka positive nga kjo krizë, por mund t’ia dalim duke respektuar masat mbrojtëse dhe në fund të kësaj krize të dalim edhe më të forte fizikisht e psiqikisht.

KUSH ËSHTË DR.AURORA META DOLLENBERG

Ishte dëshira që në fëmijeri për të pasur një ndikim të rëndësishëm positive në jetën e të tjerëve dhe shpëtimi i një jete njerëzore ishte një ëndërr e madhe. Aurora Meta-Dollenberg ka lindur në qytetin e Fierit. Mjekja dhe shkenctarja shqiptare është vetëm 34 vjec, por ajo ka arritur deri tani 3 specializime në Gjermani: Specialiste e Mjekësisë së Familjes, e Mjekësisë së Urgjencës dhe Psikoterapisë. Paralelisht Dr. Aurora ka ndjekur edhe karrierën akademike ne universistetet më të njohura në Gjermani, ku ka përfunduar 2 kërkime shkencore mbi çrregullimet e Ankthit-Depresionit dhe Kancerit tek Gratë. Pavarësisht barriereva të mëdha që kishte në fillim si e emigruar në gjermani, Dr. Aurora arriti të hapte në vitin 2018 dy klinikat e saj private në Ëolfenbüttel afër Hannoverit, ku trajton edhe shumë pacientë të trevave shqiptare. Dr. Aurora është e lumtur që edhe pse në emigrim vazhdon të ndihmojë dhe shpëtojë jetë të shqiptarëve.

ROLI I MJEKUT TË FAMILJES NË SISTEMIN SHËNDETËSOR GJERMAN

June 24, 2020 by dgreca

Dr. med Angjelina Karamani nga Klinika Rhenumed në Meerbusch (Dusseldorf, Gjermani) rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, rolin e mjekut të familjes në sistemin shëndetësor gjerman në luftën ndaj Covid-19. Me Dr. Angjelinën bisedoi gazetari i Diellit Sokol PAJA.

OGANIZIMI DHE FUNKSIONIMI I MJEKUT TË FAMILJES NË GJERMANI

Së pari do ta nisja me rrugëtimin në Universitetin e Tiranës, një rrugëtim i veshtirë por edhe

inkurajues. Unë jam larguar në vitin 2011 për tu bërë pjesë e stafit gjerman të një spitali në Passeëalk (në Gjermaninë veri-lindore). Specializimi është “të bësh doktorin pa patur thjeshtë një titull de juro”. Përgjegjësitë janë të shumta dhe shpesh edhe të rënda por kjo në profesionin tonë është sfida që kemi pranuar. Specializimi ka një kohë zgjatje prej 5 vitesh dhe finalizohet në provimin shtetëror, i cili të jep mundësinë për të ushtruar profesionin e mjekut. Në rastin tim bëhet fjalë për specializim në mjeksinë interne, pra si mjeke për sëmundjet e brëndshme. Tani punoj në klinikën Rhenumed në Meerbusch (Dusseldorf). Në fushën e mjekësisë asnjëherë nuk ka një finish, thjesht ka vend për azhornime të herëpashershme. Ne si mjekë familjeje jemi të regjistruar në Dhomën e Mjekëve, e cila na detyron në pjesëmarrjen në specializime dhe azhornime gjatë gjithë vitit. Specializime këto që vlerësohen me pikë të ndryshme, të cilat paraqiten pranë Dhomës së Mjekëve çdo 5 vite (max 500 pikë). Tani do të thellohem tek roli i mjekut të familjes. Çdo qytetar gjerman i siguruar nga ana shëndetësore në mënyrë shtetërore ose private, ndiqet nga një mjek i familjes. Pacientët me simptoma akute në të shumtën e rasteve kurohen direkt nga mjeku i familjes ose nëpërmjet një rekomandimi drejtohen tek specialistë të fushave të ndryshme si psh kirurgu, ortopede, urologe etj ose në rastet më të rënda si infarkti i zemrës, iskemia cerebrale ose urgjencat kirurgjikale, rekomandimi i menjëhershëm për në spital. Një arsye tjetër është zhvillimi ciklik i check up-ve të detyrueshme ose jo. Në shtetin gjerman duke nisur nga mosha 18 vjeçare e deri në 35 vjeç një check-up komplet është i subvenksionuar nga shteti për të vijuar më tej nga mosha 35 vjeçare me një cikël më të shpeshtë kontrollesh (çdo tre vite). Kontrolli komplet konsiston në analizën e gjakut, urinës feceve (mbi 50 vjeç për të parandaluar kancerin e zorrës së trashë). Perveç check up-ve rutinë një peshë zënë dhe programet e kontrolleve 3 mujore për të sëmurët kronikë me diabet, bronkit kronik, azme dhe sëmundje kardiovaskulare. Pikërisht ky kontroll është një pikë shumë e fortë në sistemin shëndetësor gjerman sepse parandalimi në përkeqësimin e mëtejshëm të këtyre sëmundjeve përkthehet në një jetë më të qetë dhe më të gjatë për pacientët. Nuk mundem të anashkaloj dhe sëmundjet psiko-somatike për të cilat ne mjekët e familjes luajmë rolin e psikologut dhe kërkojnë një trajtim specifik dhe delikat. Dhe në rend të fundit por jo nga rëndësia është vaksinimi i detyrueshëm dhe i cili bëhet pranë mjekut të familjes.

ROLI I MJEKUT TË FAMILJES NË KOHËN E PANDEMISË

Roli i mjekut të familjes në kohën e pandemisë globale është shumë deçiziv ku fokusohet te ristrukturimi i vizitave, konsultat, konsultat online, cilët pacientë u lejuan të futen në klinikë dhe cilët u këshilluan përmes telefonit, testet e bëra, subvencionet e shtetit etj. Për fatin tonë të keq viti 2020 nisi me një peshë të madhe mbi supet e qytetarëve mbarë botërorë dhe për më tepër mbi supet tona si mjekë. Ju mund ta kuptoni fare thjeshtë që ne nuk kemi bërë thjeshtë rolin e mjekut por edhe atë të prindit, fëmijës, shoqes së ngushtë, psikologut, sepse u gjendëm në pozicionin e fatit të shpresës në mes të detit. Ka qenë një rol primar, gjithnjë në linjë të parë, pra kemi qenë dhe jemi kontakti i parë me pacientin. Një nga momentet më të vështira për mua ishte mbyllja e dyerve të klinikës, ishte vendimi i strukturave të larta shtetërore dhe duhej zbatuar. Kjo nuk na ndaloi asnjë moment për të zhvilluar konsultat online dhe ato telefonike dhe më besoni kanë qenë të shumta. Përsa i përket anës praktike mbi subvensionet shtetërore dua të them se funksionon dhe madje është shumë efikase. Instituti i studimeve Robert Koch vendosi disa kritere mbi të cilat vendosej zhvillimi i testeve për Covid-19: 1. Kontakti me një të infektuar, 2. Simptomat bazë të kësaj pandemie, pra kollë e fortë dhe temperaturë e lartë, 3. Për moshat mbi 60 vjeç dhe më së shumti për të moshuarit që jetojnë nëpër azile, 4. Ardhja nga zonat që konsideroheshin të rrezikshme (zonat e kuqe), kusht ky fillestar por i cili humbi vlerën me kalimin e kohës sepse e gjithë bota tashmë ishte një zonë e kuqe. Numri i testimeve ka qenë relativisht i lartë, flasim për mbi një milion testime në javë në të gjithë territorin. Pasi rasti ishte bindshëm serioz qytetarët drejtoheshin në qëndrat e posaçme shtetërore për tamponë. Në klinikën time janë kryer një numër i konsiderueshëm testimesh, ku shumica kanë qenë të subvencionuara nga shteti dhe një pjesë e vogël të paguara privatisht (me një çmim që varion nga 90 deri ne 150 euro). Në rastet kur pacientët nuk paraqisnin simptoma por dëshironin të bënin tamponin për arsye të ndryshme si psh udhëtimet brenda europës ose qëllime personale kemi aplikuar tarifën e sipër përmendur.

SHQIPTARËT NË DUSSELDORF

Raste me pacientë shqiptarë kam pasur, edhe pse dua të përmend faktin që unë në klinikën ku punoj kam bashkëkombas dhe kjo është një ndjenjë që të ngroh disi. I kam trajtuar me të gjitha mënyrat e mundshme për të bërë më të mirën dhe këtu vlen për tu përmendur fakti që unioni i mjekëve shqiptarë në Gjermanivuri në dispozicion të plotë telefonat e çdo mjeku anëtar të tij. Vendosëm kontakte dhe në rrjetet sociale për të bërë të mundur çdo lidhje me bashkëkombësit tanë. Do të ndaloj tek një rast i veçantë të lidhur me pamundësinë e një vajze të re shqiptare e cila ndodhej këtu për motive familjare dhe u gjend e bllokuar në shtetin gjerman. Vajza në fjalë pati disa simptoma që të bënin të mendoje se mund të ishte prekur nga Covid-19, por fatkeqësisht per shkak te sigurimit shendetesor gjerman që vajza nuk zotëronte testimi i saj u bë i pamundur. Megjithatë me shumë këshilla mjekësore munda ta ndihmoja dhe jo vetem kaq por sot ne ruajmë një miqësi disi të veçantë. Kjo do të thotë të jesh mjek familjeje fundja.

KTHIMI NË NORMALITET

Klinika ka rreth tre javë që i është rikthyer normalitetit në anormalitetin e momentit që jetojmë por kuptohet me zbatimin e disa rregullave të higjenës kundër Covid-19. Në klinikë nuk lejohen të qëndrojnë më shumë se tre pacientë në të njëjtën kohë dhe kjo organizohet paraprakisht nga sekretaria ime në mënyrë telefonike. Kemi detyrimin e maskerinave mbrojtëse dhe dorezave, pa harruar këtu edhe higjenizimin e menjëhershëm të duarve sapo hyjmë në klinikë. Besoj këto masa do të qëndrojnë të pandryshuara deri në formalizimin e një vaksinë dhe një vendimi të ri të stukturave më të larta shëndetësore.

MESAZHI PËR LEXUESIT E DIELLIT DHE DIASPORËN NË USA

Kjo pandemi vetëm ka shtuar besimin e pacientëve tek mjeku i familjes. Kjo do të thotë që pasoja janë pozitive në një situatë e cila pozitive nuk është. Kjo na bën ne mjekë vetë japim më shumë dhe më të mirën tonë dhe këtë unë e bëj në mënyrë të pakushtëzuar. Kjo është një pyetje të cilës më duhet ti përgjigjem jo më shumë nota optimizmi pasi në duhet të jemi vigjilent, sepse stina e vjeshtës, e cila përkon me pikun përhapjes së virozave nuk është larg. Masat i kemi marrë dhe formalizimi i një vaksinë kundër Covid-19 nuk do të vonojë. Gjithçka do të shkojë mirë.

Edhe Dy shqiptarë të tjerë në akademitë elitare ushtarake amerikane

June 23, 2020 by dgreca

Edhe Dy shqiptarë të tjerë në akademitë elitare ushtarake amerikane/

Pak ditë pas lajmit të mirë për diplomimin e dy shqiptarëve nga Kosova në akademinë elitare ushtarake West Point, vjen një tjetër lajm për pranimin e dy shqiptarëve të tjerë në akademitë prestigjoze ushtarake në SHBA. Nëpërmjet një postimi në rrjetet sociale Ambasada amerikane në Tiranë ka uruar dy të rinjtë John Shkëmbit për pranimin e tij në akademinë West Point dhe Roen Xharos i cili do të jetë pjesë e Akademisë Detare të Shteteve të Bashkuara.

“Urime John Shkëmbit për pranimin e tij në akademinë West Point dhe Roen Xharos, i cili do të ndjekë Akademinë Detare të Shteteve të Bashkuara duke filluar nga vjeshta” shkruhet në postim.

Kjo arritje e madhe u festua me një ceremoni në Ambasadën Amerikane në Tiranë, ku Ambasadorja Yuri Kim dorëzoi certifikatat e pranimit dhe u takua me familjet e tyre.

Këta dy të rinj të shqiptarë do t’u bashkohen një grupi elitar studentësh të huaj për të studiuar në akademitë ushtarake të Shteteve të Bashkuara.

Secili nga institucionet pranon vetëm 15 studentë të huaj çdo vit.

Teksa i uroi suksese Ambasadorja Kim i nxiti Kadetët që ta bëjnë Shqipërinë krenare, e të sjellin njohuritë dhe sensin e tyre të shërbimit dhe detyrës në Shqipëri, për të na ndihmuar të qëndrojmë krah për krah si aleatë në NATO.(Diaspora)

Shenimi i ambasades!

U.S. Embassy-Tirana

vor etwa einer Woche

🇦🇱 | Urime John Shkëmbit për pranimin e tij në akademinë West Point dhe Roen Xharos, i cili do të ndjekë Akademinë Detare të Shteteve të Bashkuara duke filluar nga vjeshta. Kjo arritje e madhe u festua me një ceremoni në Ambasadën Amerikane në Tiranë, ku Ambasadorja Yuri Kim dorëzoi certifikatat e pranimit dhe u takua me familjet e tyre. Këta dy të rinj të jashtëzakonshëm shqiptarë do t’u bashkohen një grupi elitar studentësh të huaj për të studiuar në akademitë ushtarake të Shteteve të Bashkuara. Secili nga institucionet pranon vetëm 15 studentë të huaj çdo vit. Ne u urojmë atyre suksese, ndërsa Ambasadorja Kim i nxiti Kadetët që ta bëjnë Shqipërinë krenare, e të sjellin njohuritë dhe sensin e tyre të shërbimit dhe detyrës në Shqipëri, për të na ndihmuar të qëndrojmë krah për krah si aleatë në NATO.

🇺🇸 | Congratulations to John Shkëmbi for his acceptance to West Point – The U.S. Military Academy and Roen Xharo who will attend the United States Naval Academy starting this fall. This great accomplishment was marked with a ceremony at the U.S. Embassy Tirana, where Ambassador Yuri Kim delivered their certificates of appointment and met with their families. These two astounding young Albanians will join an elite group of foreign students allowed to study at U.S. military academies. Each institution only accepts about 15 foreign students each year. We wish them success and Ambassador Kim urged the Cadets to make Albania proud and to bring their knowledge and sense of service and duty back to Albania to help us stand krah per krah as NATO allies.

KOSOVA, E FOKUSUAR NË ZHVILLIMIN EKONOMIK

June 22, 2020 by dgreca

-Kryeministri Avdullah Hoti në forumin e organizuar nga Oda Ekonomike Amerikane në Kosovë: Kemi program të detajuar për rimëkëmbjen ekonomike/

PRISHTINË, 22 Qershor 2020-Gazeta DIELLI/ Kryeministri i Republikës së Kosovës, Avdullah Hoti, në kuadër të prezantimit të masave të Pakos për Rimëkëmbjen Ekonomike, si pjesë e programit qeverisës, gjatë ditës së sotme, mori pjesë në forumin virtual të organizuar nga Oda Ekonomike Amerikane në Kosovë.

Në fjalën hyrëse kryeministri Hoti ka prezantuar prioritetet e Qeverisë, masat që janë ndërmarrë për menaxhimin e situatës të shkaktuar si pasojë e pandemisë COVID 19, si dhe për çështje të tjera që ndërlidhen me aktualitetin politik dhe ekonomik në vend.

Kryeministri Hoti tha se orientimet e qeverisë janë në dy aspekte kohore, në periudhë të shkurtër dhe afatmesme përmes pakos për Rimëkëmbje Ekonomike dhe në periudhë më afatgjate ku do të vendosen bazat e zhvillimit ekonomik.

Më tej, kryeministri Hoti tha se është me interes që të krijojnë konsensusin e nevojshëm shoqëror për programin qeverisës të cilin siç theksoi ai, e kanë miratuar në Qeveri dhe e kanë shpërndarë te të gjitha aktorët e tjerë.

“Fokusi ynë kryesor mbetet rimëkëmbja ekonomike, por përtej asaj ne kemi një program bukur të detajuar nëpër fusha të caktuara të ekonomisë”, u shpreh kryeministri Hoti.

Në këtë forum virtual kryeministri Hoti tha se Qeveria e Kosovës do të jetë e fokusuar në zhvillimin ekonomik afatgjatë, ndërtimin e politikave nxitëse për sektorin privat, politikat tatimore, zvogëlimin e informalitetit, themelimin e Fondit investiv, kompensimin e humbjeve ekonomike të shkaktuara si pasojë e pandemisë si dhe për investimet e jashtme përmes ligjit për investime strategjike.

Kryeministri Hoti, me këtë rast, ka thënë se Qeveria gjatë këtij viti dhe vitit të ardhshëm parasheh futjen në ekonomi të një shume financiare prej 1.2 miliard euro si infuzion për zhvillim ekonomik, prej të cilave tashmë me rishikimin e buxhetit janë mobilizuar 384 milionë euro.

Kryeministri Hoti më këtë rast ka prezantuar 9 masat që janë paraparë në kuadër të pakos për rimëkëmbje ekonomike siç janë: 1. Lehtësimi i qasjes në financim; 2. Zvogëlimi i barrës tatimore; 3. Masat për mbështetje të punësimit; 4. Bujqësia; 5. Masat për stimulim të kërkesës agregate; 6. Mbështetje për ndërmarrje publike për operim të rregullt dhe investime kapitale të rëndësisë strategjike; 7. Rishikimi i Buxhetit për 2020 dhe relaksimi i kufizimeve fiskale dhe i borxhit publik; 8. Masa mbështetëse për ekonomi nga sektori financiar; 9. Mobilizimi për financimin e masave.

Kryeministri Hoti iu është përgjigjur edhe shumë pyetjeve të bëra nga anëtarët e Odës Ekonomike Amerikanë që kanë të bëjnë me zhvillimin ekonomik dhe hapat që ka ndërmarrë Qeveria në këtë drejtim.

VATRA NË KOHËN E KORONAVIRUSIT-DEGA E VATRËS NË NEW JERSEY

June 19, 2020 by dgreca

-SIPAS BISEDËS ME KRYETARIN E DEGËS Z. ADEM MALELLARI-/

PAK HISTORI: Dega e tanishme e Vatrës në New Jersey u organizua në prag të Kuvendit të Federatës “VATRA” të 19 Janarit 2020, me kontributin e nënkryetarit të Federatës Adriatik Spahiu. Si datë krijimi është 12 Janar 2020. Kryetar i degës është z. Adem Malellari.
Nuk është hera e parë që Federate Vatra organizon degë në shtetin e New Jersey-t. Dega e parë në New Jersey u themelua me 29 Shtator 1914 dhe u regjistrua në librin e Federatës – dega me Nr 36. Ajo e kishte qendrën në Atlantik City, New Jersey. Fillimisht pati 23 anëtar, por shpejt e shtoi numrin e anëtarëve. Pleqësia e parë në kohëformimin e degës përbëhej nga këta zotërinj: Kryetar- Z. Lazar Shajko, arkëtar z.Andon Myzeqari, Sekretar z. Panajot Kissi, ndërsa pleq u zgjodhën: Nikolla Panxho dhe Spiro Leka.
Në fushatën historike “Për Shpëtimin e Shqipërisë” që u organizua me 3 Qershor 1917, dega u bë pjesë aktive duke dhuruar kursimet e çdo anëtari të saj.Në Librin e nderit të fushatës janë shënuar këta kontributor të degës me shumat përkatëse. Saktësojmë se rroga mesatare e një punëtori ishte $5-7 në javë :
1- Thoma V. Goga $25.00
2- Spiro Leka $ 20.00
3- Konstandin & Philip Kona $ 10.00
4- Margarit Kondilli $10.00
5- Taqi Minxhali $ 15.00
6- Anastas Kovaçi $ 10.00
7- Vell. K . Avrami $ 30.00
8- Dhimitri At Thimi $ 10.00
9- Anastas Luka $ 5.00
10- Gjergj M. Tutulani $15.00
11- Panajot Kissi $10.00
12- Kristo Dhaskali $10.00
13- Petro J. Xoxa $ 10.00
14- Philip Mishti $ 7.00
15- Athanas Xega $ 10.00
16- Vell. Goxhumana $ 15.00
17- Vell. Myzeqari $ 20.00
18- Lambi Karafili $ 5.00
19- Spiro Koliani $ 5.00
20- Vangjel Blumbi $ 2.00
21- Vell. Beqari $15.00
22- Nikolla Qendro $ 7.00
23- Spiro Kosta $10.00
24- George Vulpe $ 20.00
25- L.P. Papas $ 7.00
26- Vell. Kotori $ 5.00
27- Naum Droboniku $ 5.00
28- Vell. Vesho $ 10.00
29- Koçi Minxhari $ 5.00
30- Lambi Xoxa $ 5.00
31- Vangjel Gjata $ 5.00
Shuma e përgjithshme e mbledhur nga Dega e Vatrës në Atlantik City-NJ $338.00. Numri i kontributorëve 31. Rekordin e shënoi z. Thoma V. Goga me $25.00. Mesatarja për person $10.90.
***
Dy vjet pas degës në Atalantic City një tjetër degë u ngrit në shtetin e New Jersey-t, ajo me nr. 56 në Librin e Federatës. Kjo degë e kishte qendrën në Camden të NJ. Dega filloi organizimin me 6 nëntor 1916. Pleqësia e parë u zgjodh kështu: Kryetar- z. Varfe Dervish Zejnel Konitza, Sekretar-Z. Ismail Mahmut Gostivishti, Arkëtar- z. Sali Shefki Leshnja, dhe Pleq: Abas Etem Kaica, Dylber Qamil Taçi dhe Nesim Osman Vrepcka.
Në shtetin e NJ u ngrit një degë edhe në vitet ’80 e organizuar nga anëtari i bordit të Federatës z. Ymer Doda.
Në Federatën Vatra ka shumë bashkatdhetarë që jetojnë në Shtetin e New Jersey-t, që janë anëtarësuar në Qendër, ndërsa një pjesë janë anëtar të degës Hudson Valley-NY.
Dega që u organizua me 12 Janar 2020, është relativisht e re dhe ende nuk e ka provuar veten me ndonjë veprimtari serioze. Pandemia ka qenë një nga faktorët e frenimit, por gjithësesi kryetari i saj z. Adem Malellari është optimist se dega do të forcohet dhe do të shtojë anëtarsinë. Po si po e kalon Pandeminë dega e re?
Ja si iu përgjigj pyetjeve të reaksisë kryetari Adem Malellari:

Dielli: Si është gjendja shëndetsore juaja dhe e familjes në këtë kohë Pandemie? A ka njeri nga rrethi juaj familjar e miqësor të prekur nga COVID-19?
Z. Adem Malellari: Faleminderit Zotit, kujdesit të treguar nga perfaqesuesit e shtetit dhe kujdesit të treguar nga ana jonë, nuk kemi pasur asnjë të prekur si familje dhe si miqësi ketu ne SHBA, Europe dhe vendlindje Pogradec.
Dielli: Si është situata në New Jersey përsa i përket Koronavirusit?

Z. Adem Malellari: Situata ne New Jersey ka qenë mjaft e rëndë nga prekja dhe humbja e jeteve nga koronavirusi. Shteti ku ne jetojmë vjen i dyti, pas New Yorkut, si për numrin e të infektuarëve ashtu edhe për numrin e vdekurëve. Deri ditën e Mërkurë, 17 Qershor 2020, numri i të infektuarëve u raportua 170 mijë e 559 persona, ndërkohë që vetëm në 24 orëshin e fundit u regjistruan rreth 350 persona të prekur. Shteti ka raportuar se ka realisht të infektuar aktiv 123 mijë e 745 persona. Për 1 milion banorë ka regjistruar 19 mijë e 207 të infektuar. Është i dyti shtet edhe për numrin e viktimave. Deri tani janë raportuar 12 mijë e 891 të vdekur. Për 1 Milion banorë ka 1 mijë e 451 të vdekur. Beteja nuk përfunduar. Parashikimi është që deri me 1 tetor të ketë shifrën e përgjithshme rreth 14 mijë e 231 të vdekur. Numri i shëruarëve është 33 mijë e 963.
Zona më me shumë viktima, ku jetojnë dhe shumë shqiptarë është Bergen , ku janë regjistruar 1 mijë e 681 të vdekur(8 të vdekur gjatë ditës së mërkurë, 17 qershor), ndërsa numri i të infektuarëve bë Bergen kap shifrat 18 mijë e 939. Ka dhe qarqe që janë mbi këët shifër si Hudson me 19 mijë e 238 të infektuar(numri i të vdekurëve 1, 290), Passaic me 18 mijë e 988 të infektuar(numri i vdekurëve 1,007), Essex me 18, 437 të infektuar(1, 755 të vdekur, 4 të vdekur të mërkurën), Middlesex me 16 mijë e 513 të infektuar(1,094 të vdekur- 9 të vdekur të mërkurën), Union me 16 mijë e 337 të infektuar dhe 1, 131 të vdekur etj…
Dielli- Po në zonën tuaj, si është gjendja? A u morën aty masa kufizuse? A ka filluar rihapja e bizneseve , parqeve, plazheve?

Z. Adem Malellari: Tek gjendja është në kontroll. Ne zonen tone u moren masa efikase te domosdoshme per nje mbrojtje sa me te mirë të jetës së qytetarëve. Rihapja e bizneseve te cilat u mbyllen po vijon te rihapen gradualisht, hap pas hapi, duke respektuar fazat. Hapja e parqeve u krye ne total, kurse hapja e plazheve është ende ne menyre te kufizuar, ndërkohë që janë aktizuar bizneset e ndërtimtarisë, pylltarisë, shitjet me pakicë etj…
Dielli: – U bënë më shumë se tre muaj që jeni të izoluar, si i keni mbajtë lidhjet me kryesinë e degës dhe me anëtarët e saj?

Z. Adem Malellari: Lidhjet me kryesine dhe anteresine i kemi mbajtur te vazhdueshme duke komunikuar nepermjet rrjeteve sociale, telefonatave, jemi interesuar per shendetin e tyre, te familjeve dhe me gjere. Me disa qe jemi afer dhe jemi takuar duke ruajtur distancen e duhur.
Dielli: Po me qendrën i keni mbajtë lidhjet?
Adem Malellari: Lidhje me qendren i kemi mbajtur kryesisht me presidentin e Federatës Pan Shqiptare të Amerikës”VATRA” Z. Elmi Berisha dhe me editorin e gazetës Dielli, Dalip Greca. Gjithashtu, gjate kesaj kohe kam kominikuar disa here me z. Adriatik Spahiu, nen/kryetar i Vatrës.Komunikimet kane qene nepermjet lidhjeve telefonike dhe mesazheve nga rrjetet sociale. Gjithashtu kemi ndjekur informacionet dhe intervistat qe ka realizuar gazeta Dielli.
Dielli: – Dega juaj është më e reja, që u krijua në prag të Kuvendit të 19 Janarit. Cila është gjendja reale e saj. A e keni ruajtë anëtarësinë e krijimit të degës? Ka të larguar apo keni shtuar anëtar të rnj?

Adem Mallellari: Dega e Vatres New Jersey eshte dege e re e cila u krijua ne 12 Janar 2020, me ndihmën e nënkryetarit të Vatrës, njekohesisht kryetar i deges së Vatrës ne Jacksonville –Florida, z. Adriatik Spahiu, si dhe prej njërit nga antarit e kesaj dege z. Kujtim Mançellari. Kjo dege ka ne gjirin e saj anëtarë të moshave te ndryshme, kryesisht të rinj e te reja, te cilet jane perfaqesuar nga krahina te ndryshme të Shqiperise. Nuk kemi të larguar. Presim rihapjen e plotë të shtetit që të nisim nga veprimtaritë dhe shtimin e anëtarëve të rinj.(Pergatiti:Dalip greca)