• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Gjashtë muaj të rezistencës, qëndrueshmërisë dhe vendosmërisë së Ukrainës

August 24, 2022 by s p

Nga ambasadori i SHBA-së në Kosovë, Xhefri M. Hovenier/

Data 24 gusht shënon 31 vjetorin e pavarësisë së Ukrainës. Për keqardhje, në këtë ditë gjithashtu bëhen gjashtë muaj prej kur qeveria ruse filloi pushtimin e paprovokuar dhe në shkallë të gjerë të Ukrainës, sulm ky kaq tronditës për bashkësinë ndërkombëtare sa u dënua plotësisht nga Asambleja e Përgjithshme e OKB-së dhe nxiti dy vende të reja të kërkojnë anëtarësim në aleancën e NATO-s.

Ukraina, e sulmuar nga Rusia që nga viti 2014, ka gjysmë viti që po iu reziston bombardimeve masive, rrethimeve të qyteteve dhe mizorive kundër popullit të saj. Ukraina po lufton për të mbrojtur jo vetëm demokracinë e saj, por edhe mbijetesën si shtet i pavarur.

Kosova ka reaguar shpejt duke dënuar pushtimin e paprovokuar dhe të pajustifikuar nga ana e Rusisë dhe duke shprehur solidaritet të plotë me popullin e Ukrainës. Kosova u rreshtua menjëherë me sanksionet e SHBA-ve dhe BE-së në mbështetje të Ukrainës. Kosova tregoi zemërgjerësinë dhe përkushtimin e saj ndaj demokracisë duke ua hapur dyert ukrainasve që kishin nevojë për strehim, përfshirë edhe gazetarëve, që ata të mund të vazhdonin të përmbushnin rolin e tyre jetik për të mbajtur shtypin e Ukrainës të lirë dhe të pavarur.

Duhet të qëndrojmë të bashkuar në mbështetjen për sovranitetin, demokracinë dhe aspiratat evropiane të Ukrainës. Agresioni i Rusisë kundër Ukrainës është ndër ngjarjet më të rëndësishme për Evropën që nga Lufta e Dytë Botërore. Forcat ruse kanë kryer krime lufte dhe mizori dhe lufta e tyre në Ukrainë do të ketë pasoja negative në pasigurinë ushqimore në nivel botëror dhe ekonominë botërore për vite me radhë.

Reagimi mbarë-botëror ndaj luftës kundër Ukrainës ka qenë aq i thellë dhe i ka prekur aq shumë njerëz sepse në vazhdën e kësaj lufte, pothuajse çdo ditë kemi parë dëshmi të dhunës, shkatërrimit, rrënimit dhe vdekjes.

Njerëzit me të drejtë i kanë pritur me zemërim raportet që zyrtarët rusë po i mbikëqyrin të ashtuquajturat operacione të „filtrimit”, së bashku me provat se këto forca kanë marrë në pyetje, ndaluar, zhvendosur ose dëbuar me forcë miliona qytetarë ukrainas, përfshirë fëmijë.

Të gjithë i kemi parë pamjet e pasojave të bombave ruse duke i goditur civilët e strehuar në shkolla, teatro dhe spitale. Në qytetet si Bucha dhe Irpin, mediat ndërkombëtare dhe organizatat humanitare kanë dokumentuar ekzekutime, torturimin e personelit në uniformë dhe civilëve, kurse në qytete të tëra si Mariupoli kanë parë shkëputjen e shërbimeve elementare përderisa po përballeshin me pushtim shkatërrues dhe brutal.

Gjithashtu, ka prova se Rusia synon të përpiqet të aneksojë me forcë territor shtesë të Ukrainës, duke shpalosur një variant të „doracakut të aneksimit” që e kemi parë në vitin 2014, duke vendosur përfaqësues të paligjshëm për të aranzhuar referendum të kurdisur për t’ju bashkuar Rusisë. Aneksimi me forcë do të përbënte shkelje të rëndë të Kartës së OKB-së dhe ne nuk do të lejojmë që kjo të kalojë pa u sfiduar apo pa kosto.

Në mes të gjithë kësaj vdekjeje dhe shkatërrimi, ukrainasit kanë gjetur strehim në bunkerët nëntokësorë, duke rrezikuar jetën për të mbledhur prova të mizorive dhe kanë luftuar, nganjëherë nga një rrugë në tjetrën, për të mbajtur gjallë popullin, gjuhën, lirinë dhe identitetin e tyre. Qëndrueshmëria dhe vendosmëria e popullit të Ukrainës e kanë frymëzuar botën për të mbështetur luftën e tij për liri. Forcat e armatosura të Ukrainës kanë luftuar trimërisht për të mbrojtur vlerat që të gjithë i kemi për zemër.

Shtetet e Bashkuara po mbështesin një varg hetimesh ndërkombëtare për mizoritë e kryera në Ukrainë. Kjo përfshin hetimet nga Gjykata Ndërkombëtare Penale, Kombet e Bashkuara dhe Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë. Shtetet e Bashkuara janë të gatshme për të mbështetur gjykatat vendore nëpër tërë botën që kanë juridiksion mbi individët e akuzuar për kryerjen e krimeve ndërkombëtare. Gjithashtu, do të vazhdojmë të punojmë me bashkësinë ndërkombëtare për të ndihmuar rindërtimin e Ukrainës.

Pasojat e luftës së Rusisë nuk kufizohen vetëm në Ukrainë. Agresioni i Rusisë ka përmbysur tregtinë globale të grurit, duke rrezikuar sigurinë ushqimore për shumë popuj. Kriza e tanishme gjithashtu ka përshpejtuar inflacionin dhe ka rritur çmimet me pakicë anembanë botës.

Ukraina është përballur me sulme shkatërruese në tokën bujqësore, infrastrukturën transportuese dhe depot, duke penguar aftësinë e saj për të ushqyer qytetarët e saj dhe shumë të tjerë anembanë botës. Në shumë raste, forcat ruse thjesht i kanë djegur arat ukrainase. Bujqit ukrainas, që dikur shpresonin të kishin rekord të korrjeve të verës, tani përpiqen të zëvendësojnë pajisjet e vjedhura dhe të dëmtuara dhe luftojnë për të mbajtur gjallë familjet dhe komunitetet e tyre.

Shtetet e Bashkuara vazhdojnë të mbështesin të gjitha përpjekjet për të siguruar që prodhimet ushqimore ukrainase arrijnë në tregjet botërore. Do të vazhdojmë të shfrytëzojmë forumet si G20 për të shtyrë Rusinë të respektojë ujdinë e arritur rishtazi për të lejuar kalimin e dërgesave me mallra ushqimore nga portet e Ukrainës në Detin e Zi. Me sulmin e pacipë të Rusisë në portin e Odesës vetëm 24 orë pas arritjes së kësaj ujdie, bashkë me sulmet e vazhdueshme ndaj infrastrukturës transportuese dhe bujqësore, presioni ndërkombëtar për të zhbllokuar eksportet e mallrave ushqimore ukrainase do të vazhdojë të jetë thelbësor.

Pavarësisht kostos së madhe që Vladimir Putin i ka shkaktuar Ukrainës dhe botës, sanksionet e vëna nga Shtetet e Bashkuara dhe partnerët e aleatët tanë kanë për qëllim që të detyrojnë Kremlinin të ndërpresë dhunën dhe po e dëmtojnë ekonominë e Rusisë, për çka është nevojitur ndërhyrja e paprecedentë (dhe e paqëndrueshme) e Kremlinit për të parandaluar dëme të konsiderueshme.

Ekonomistët parashikojnë se, në afat më të gjatë, përderisa sanksionet zgjerohen dhe ashpërsohen, qeverisë ruse do t’i mbarojnë taktikat e zvarritjes dhe populli rus do ta përjetojë në lëkurë të vet koston e vërtetë të veprimeve të saj.

Provat tashmë mund të shihen nga të gjithë. Për muaj me radhë, Kremlini nuk i raportuar metrikat makroekonomike. Përkundër pretendimeve të Putinit se Rusia është në gjendje më të mirë se BE-ja, shifrat e vërteta tregojnë të kundërtën, meqenëse ekonomia e Rusisë është zvogëluar për katër për qind në tremujorin e dytë të vitit 2022, kurse ekonomia e BE-së është rritur për të njëjtën marzhë. Rusia tashmë nuk ka arritur të paguajë dy këste të borxhit dhe për herë të parë në më shumë se një shekull nuk ka arritur të paguajë borxhin në valutë të huaj.

Sanksionet e bashkërenditura kanë ngrirë më shumë se gjysmën e rezervave të Bankës Qendrore ruse, para këto që përndryshe Kremlini do t’i përdorte për financimin e makinerisë së tij të luftës. Mungesa e qasjes në mallra të importuara dhe të gatshme, veçanërisht mallrat me teknologji të sofistikuar të integruar, ka krijuar pengesa dhe, me kalimin e kohës, do të dëmtojë më shumë prodhimin, transportin dhe tregtinë, dhe më e rëndësishmja, prodhimin dhe mirëmbajtjen e pajisjeve ushtarake.

Përderisa sanksionet vazhdojnë të zvogëlojnë aftësitë luftuese të Putinit, forcat ukrainase me sukses po e mbrojnë vendin e tyre dhe populli ukrainas është më i bashkuar se kurrë më parë.

Prej shkurtit, kur Rusia filloi pushtimin në shkallë të gjerë, më shumë se 50 shtete i janë bashkuar Shteteve të Bashkuara për t’i dërguar Ukrainës ndihmë në aspektin e sigurisë. Bashkërisht, po përshpejtojmë dërgesën e më shumë armëve, të cilat Ukraina po i përdor me aq efikasitet për tu mbrojtur.

Shtetet e Bashkuara i kanë zotuar pothuajse 10 miliardë dollarë në ndihmë për siguri prej 24 shkurtit kur Rusia filloi luftën e paramenduar, të paprovokuar dhe brutale kundër Ukrainës. Kjo përfshin sisteme dhe municion artilerie, automjete të blinduara dhe sisteme të avancuara të mbrojtjes ajrore për Ukrainën.
Si rezultat i rezistencës së Ukrainës, më shumë se 2.6 milionë të zhvendosur janë kthyer në Ukrainë – më shumë se një e treta e atyre që ikën fillimisht.

Shoqëria civile ukrainase i ka zgjeruar përpjekjet për reagim humanitar, duke organizuar ndarjen e ndihmës dhe rindërtimin e komuniteteve. Punëtorët humanitarë, shumica e të cilëve janë ukrainas, po veprojnë në të gjitha 24 qarqet, duke i ndihmuar pothuajse 12 milionë njerëz. Shtetet e Bashkuara janë krenare për mbështetjen e këtyre përpjekjeve që vetëm gjatë këtij viti kanë arritur shumën prej pothuajse 1.2 miliardë dollarë për ndihmë humanitare.

Nga Rruga Kryesore e Majdani në Kapitol Hill e deri te Konsiliumi i BE-së, mbështetja e gjerë për Ukrainën ka treguar se sulmet e paprovokuara në shtetet sovrane e të pavarura nuk do të kalojnë pa reagim dhe do të kenë çmim tepër të lartë. Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e partnerët e saj nëpër tërë botën, përfshirë popullin e Kosovës, janë më të bashkuar se kurrë.

Do të vazhdojmë të qëndrojmë krah Ukrainës dhe të përkrahim luftën e saj për mbijetesë përderisa njëkohësisht do të punojmë në forcimin e sigurisë dhe vlerave demokratike të Evropës. Qëndrojmë krah Ukrainës sepse kufijtë dhe furnizimet me mall ushqimor nuk janë mundësi për pazar. Qëndrojmë krah Ukrainës sepse të drejtat e njeriut janë të pakundërshtueshme. Qëndrojmë krah Ukrainës sepse është gjëja e duhur për ta bërë.

Filed Under: Emigracion

Pa SHBA-të nuk ka marrëveshje finale me Serbinë

August 22, 2022 by s p

Diplomacia e BE-së po tregohet e pafuqishme për të imponuar një dinamikë dhe autoritet më të madh në bisedimet në mes të Kosovës dhe Serbië, prandaj me të drejtë po kërkohet edhe një angazhim shtesë i amerikanëve në këtë proces.

Shkruan Mehmet PRISHTINA

Më 18 gusht në Bruksel u mbajtën dy raunde bisedimesh në mes të përfaqësuesve më të lartë të Kosovës dhe Serbisë. Vëmendja e mediave botërore si dhe diplomatëve të huaj u mundua të fokusohet në brendinë e bisedimeve në mes të Kryeministrit të Kosovës Albin Kurti dhe Presidentit të Serbisë Aleksandar Vuçiq, por në fund doli se nuk kishte ndonjë lajm që do ta ndryshonte rutinën e këtyre takimeve në Brukel.

Ajo çka vlerësohet si pozitive deri më tani është fakti se, megjithatë, Kurti dhe Vuçiqi po takohen dhe kjo është me rëndësi, ndonëse këto takime po përfundojnë pa ndonjë marrëveshje konkrete, ndërkohë që shefi i diplomacisë evropiane, Josep Borrell paralajmëroi se bisedimet do të vazhdojnë, duke shtuar se “unë nuk do të dorëzohem”.

Por kur jemi te marrëveshjet , gati të gjitha kancelaritë evropiane, përfshi edhe Washingtonin zyrtar, ishin të një zërit se marrëveshjet që tashmë janë arritur duhet të zbatohen.

Ministria e Punëve të Jashtme e Francës, të premtën, një ditë pas takimit, tha se “ne u bëjmë thirrje dy palëve që të vazhdojnë diskutimet e tyre në ditët në vijim në frymën e kompromisit, të zbatojnë marrëveshjet që tashmë janë arritur dhe të përmbahen nga marrja e çdo mase të njëanshme që mund të nxisë tensionet”, thuhet në një komunikatë të MPJ-së franceze.

Në një linjë të njejtë është edhe Departamenti Amerikan i Shtetit, i cili po ashtu kërkon implementimin e marrëveshjeve

“Jemi të lumtur që liderët e Kosovës dhe Serbisë do të takohen nesër në Bruksel, në dialogun e ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian. Ne e mbështetim plotësisht dialogun. Është e rëndësishme që ne besojmë që dy palët ta përdorin këtë mundësi që t’i avancojnë diskutimet e tyre për normalizim. Është prioritet i yni. Ne duam të shohim progres dhe impementim të marrëveshjeve të kaluara”, u shpreh zëdhënësi i Departamentit të Shtetit, Ned Price.

Ai foli për dialogun edhe pas takimit Kurti-Vuçiq. Price tha se për këtë proces, po angazhohet drejtpërdrejt edhe sekretari i Shtetit, Antony Blinken.

“Janë një mori zyrtarësh të lartë që po e vëzhgojnë këtë çështje nga afër. E kemi një zyrtar të lartë që është në Bruksel, duke vëzhguar nga afër këto bisedime. Ju siguroj që këto bisedime e kanë vëmendjen e zyrtarëve të lartë amerikanë. Ambasadori ynë në BE është një nga zyrtarët që po e vëzhgon këtë nga afër. Por, ka zyrtarë të lartë që edhe këtu në Uashington po e bëjnë të njëjtën. Kjo është një çështje me të cilën vetë Sekretari Blinken është angazhuar personalisht prej një kohe të gjatë. Ky është një prioritet që përfshinë gjithë organizatën tonë, në terren dhe këtu në SHBA”, tha ndër të tjerash Price.

Ditë më parë i dërguari i Posaçëm i Shteteve të Bashkuara për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, gjatë një bashkëbisedimi me gazetarë në internet, disa ditë pasi që tensionet shpërthyen në veriun e Kosovës për shkak të vendimit të qeverisë për zbatimin e masave të reciprocitetit me Serbinë, tha se Kosova dhe Serbia duhet të zbatojnë të gjitha marrëveshjet e arritura në bisedimet e ndërmjetësuara nga Bashkimi Evropian.

Sipas vendimit të qeverisë makinat që kanë targa të lëshuara nga Serbia duhet të pajisen me targa të Kosovës dhe personat që hyjnë në Kosovë me dokumente serbe t’i zëvendësojnë ato me një dokument të përkohshëm, njësoj sikundër veprohet në Serbi me qytetarët e Kosovës.

Gjithashtu Shtetet e Bashkuara thonë se vendimet e qeverisë janë në harmoni me marrëveshjet e Brukselit

Në këtë paraqitje Escobar tha se të gjitha marrëveshjet e arritura në bisedimet Kosovë-Serbi, duhet të zbatohen përfshirë edhe atë për Asociacionin e komunave me shumicë serbe dhe një gjë e tille tha ai është diskutuar edhe në takimin e presidentes dhe kryeministrit të Kosovës me Sekretarin e Shtetit Antony Blinkën.

“Megjithatë, Asociacioni nuk duhet të ndërhyjë, nuk duhet të bjerë në kundërshtim me Kushtetutën e Kosovës, nuk duhet të krijojë probleme në funksionalitetin e Kosovës dhe nuk duhet të jetë shtet brenda një shteti”, tha Escobar, sipas të cilit ka modele të shumta evropiane, sipas të cilave pakicat mund të mbrojnë trashëgiminë e tyre kulturore dhe gjuhën amtare, por pa shkelur kuadrin kushtetues të vendit ku jetojnë.

“Për ne, çështja e Kosovës nuk është një çështje e hapur. Ne e njohim plotësisht Kosovën si vend të pavarur, sovran dhe partner të ngushtë. Aspiratat tona për Kosovën janë po ato që janë të popullit të saj, që ajo të jetë e njohur nga të gjitha vendet e Bashkimit Evropian, të ketë liberalizimin e vizave menjëherë dhe qe dera të jetë e hapur në të gjitha organizatat ndërkombëtare”, tha zoti Escobar.

Nga ana tjetër, Serbia ngulë këmbë në themelimin e asociacionit për të cilin udhëheqësit politikë e institucional në Kosovë thonë se bie ndesh me Kushtetutën e vendit dhe Serbia përmes tij synon të dëmtojë shtetësinë e Kosovës, që nuk e njeh. Është paradoksal ky qëndrim i Beogradit, sepse në njërën anë proklamon se Kosova është pjesë e Serbisë, kure në anën tjetër insiston të formojë një Asociacion për serbët në një “shtet që nuk e njeh” (!)

Siç mund të vërehet kemi dy narrativa mbi raportet Kosovë-Serbi. Njëri (bashkësia ndërkombëtare) që insiston në zbatimin e të gjitha marrëveshjeve të dakorduara në Bruksel, përfshi edhe formimin e Asociacionit, dhe tjetri (Serbia) e cila nuk ka vullnet për zbatimin e kurrfarë marrëveshjeje, përpos asaj që ka të bëjë me Asociacionin.

Kosova është në përparësi të dukshme kundrejt Serbisë sa i përket zbatimit të marrëveshjeve dhe deri më tani askush nga diplomatët e rëndësishëm ndërkombëtarë nuk e ka kritikuar Qeverinë e Kosovës sa i përket këtyre marrëveshjeve. E vetmja vërejtje që i bëhet tani për tani Kosovës, është hezitimi për të formuar Asociacionin e komunave me shumicë serbe.

Por ky hezitim i Kosovës një ditë duhet të merr fund, sepse pajtim afatgjatë me Serbinë nuk mund të ketë pa zbatimin e marrëveshjes për Asociacionin.

Ajo çka bluhet në kokat e çdo politikani të arsyeshëm dhe të mbarë qytetarëve të Kosovës, ka të bëjë me formatin e këtij Asociacioni. Çfarë duhet të jetë ai? Cilat kompetenca duhet t‘i ketë?

Në një vendim të Gjykatës Kushtetuese të Kosovës të gjitha këto dilema janë qartësuar, pasi që formimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe mund të bëhet vetëm duke u harmonizuar me normat kushtetuese të Kosovës.

Deri më tani një qëndrim të njejtë po mban edhe Washingtoni zyrtar dhe ky është një favor i madh për Kosovën. Mirëpo kjo nuk mjafton nëse në procein e dialogut të Brukselit nuk përfshihen drejtpërdrejt edhe përfaqësuesit amerikan. Kjo zatën u kërkua edhe nga shumë eksponentë të opozitës dhe të shoqërisë civile në Kosovë, të cilët ishin të një mendimi se diplomacia e BE-së po tregohet e pafuqishme dhe inerte për të imponuar një dinamikë dhe autoritet më të madh në bisedimet në mes të Kosovës dhe Serbisë, prandaj me të drejtë po kërkohet edhe një angazhim shtesë i amerikanëve në këtë proces. Kjo i bie që pa SHBA-të nuk ka marrëveshje finale me Serbinë.

Prishtinë, 20 gusht 2022

Filed Under: Emigracion

TË ARRITURAT E AMBASADORËVE TË KULTURËS, GJUHËS DHE TRADITËS SHQIPTARE NË SKANDINAVI NUK KANË TË NDALURA

August 15, 2022 by s p

Sokol Demaku/

Siujdhesën Skandinave këto ditë e ka përfshi vala e vapës ku temperatura në termometor sot në Parkun e qytetit Borås në shkallën e  termometrit tregonte se temperatura ka arritur në gradën 31 të Celsiusit, por si për cudi të rinj dhe të reja nga kombe dhe kombërsi të ndryshme të cilët jetojnë dhe veprojnbë në këtë qytet madhështor, në qytetin ku ka lindur indsutri e textilit dhe Tregëtia me postë, sot edhe pse e shtunë, ditë pushimi ishte Festë madheshtore e Kulturës në këtë valë vape tropikale, por e përballueshme për aktorët e manifestimit kulturor ”Boråsi im”.

     Në mesim e shumë shoqatave pjesemarrëse në manifesitmin kulturor ”Borås im” ishte edhe Ambasadorja e kulturës shqiptare Qendra Kulturore Shqiptare ”Migjeni” në mërgatë me anëtarët e saj të palodhshëm në ruajtjen dhe prezentimin e gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në mërgatë.

     Që në fillim, respektivisht nga ora 13:00 të rinj dhe të reja me veshje kombetare shqiptare, prezentuan veshjet tradicionale shqiptare nga krahina të ndryshme të vendlindjes, cka u priten me duartrokitje frenetike nga publiku i prnaishëm në Parkune qytetit Borås. Skena e madhe e Parkut të qytetit jehoi nga vallja shqipe dhe me parë me defilimin e vajzave dhe djemve shqiptar në veshjte tradicionale shqiptare. Ishte kënaqesi e vertetë një prezentim aq dinjitoz i këtyre amatarëve të kësaj Qendre simbol i kulturës dhe traditës shqiptare në Skandinavi.

     Qendra Kulkturore Shqiptare ”Migjeni”në këtë event organizua nga ana e Qyeteti Borås u paraqitë me dy grupet e saja aktive në jetën kulturore këtu, me anëtaret e Ansamblit të vallëve nën udhehqjen e Anxhela Zisos pra me revy mode, e pas dreke nga ora 16:00 ishin në poet tashmë të talentuar të varguit në shqip e suedisht nën udhehqjen e poeti dhe gazetarit të talentuar Redaktorit të Radios në shqiup me seli në qytetin Borås, Radi dituria, mjeshtrit të fjalës Bahtir Latifi dhe anëtarëve tjerë poet si Gladiola Jorbus, Vjollca Nord, Adem Pllavci, Anxhela Ziso dhe Sokol Demaku, porzi të cilat u priten me duartrokitje dhe ovacione nga pubkliku i pranishëm në Parkun e qytetit Borås.

     Një prezentim i denjë i kulturës, gjuhës, tadites dhe veshjes shqiptare në Festivalin kulturorë “Borås i im” në qytetin Borås të Suedisë nga ana e anëtareve të Qendres Kulturore Shqiptare Migjeni në datë 13 gusht 2022

     Me të vertetë paskan pasur të drejtë ata që i kanë quajtur këta punëtor të vyer kulturor Ambasador të kulturës shqiptare në botë.

   Ju lumtë të gjithëve për një paraqitje madhështore të kulturës shqiptare!

Filed Under: Emigracion Tagged With: Sokol Demaku

QEVERIA NË MES TË VOTËBESIMIT DHE ZGJEDHJEVE TË PARAKOHSHME PARLAMENTARE

August 13, 2022 by s p

Nënshkrimi i marrëveshjës me Kishën Ortodokse Serbe nga ana Qeverisë së Mali të Zi nxiti nënshkrimin e mocionit të votëbesimit nga 36 deputetë, çështje e cila do të trajtohet ne mbledhjen e parlamentit me 19 gusht, por në sajë të rrethanave të kriuara janë të gjitha gjasat që kjo qeveri të vazhdojë me ndonjë formatizim tjetër, ndërsa me e udhës ka qenë të kërkohet shpërndarja e kuvendit dhe të shkohet në zgjedhjet e parakohshme parlamentare të cilat sipas të gjitha gjasave do të mbahen deri në fund të vitit.

Nail Draga

Pas miratimit të marrëveshjes me 8 korrik në mes Qeverisë së Malit të Zi me Kishën Ortodokse Serbe(KOS), në sajë të kritikave nga ana e subjekteve politike malazeze dhe shoqëria civile opinioni me të drejtë ka pritur që kjo marrëveshjeje do të pësoj ndryshime tekstuale, që do të ishte e pranueshme për oponentët e saj. Por një tentim i tillë ishte i kotë, sepse me 3 gusht në vila Gorica në Podgoricë pa praninë e mediave u nënshkru marrëveshje nga kryeministri i Malit të Zi, D.Abazoviqi dhe partiarkut Porfirije nga KOS.

Një veprim i tillë ka irituar opinion promalazias, duke e vlerësuar ate si sulm ndaj shtetit dhe pavarësisë së Malit të Zi, ndërsa e kundërta ishte të opinioni proserb, duke qënë lajmi i ditës jo vetëm në vend por edhe në regjion.

Në sajë rrethanave të tilla disa orë pasi u publiku lajmi i nënshkrimit të kësaj marrëveshjeje, nga partia e DPS-it aktivizuan nënshkrimin e tekstit të mocionit të votëbesimit të Qeverisë, kërkesë të cilën me 36 nënshkrime e kanë mbeshtetur deputet nga pesë parti politike (PDS, PSD, SD,PL, UDSH) dhe e dorëzuan në sekretarinë e parlamentit, e cila do të trajtohet me datën 19 gusht në parlamentin e Malin të Zi.

Duhet theksuar se nga ana e PDS-it më herët e kanë paralajmëruar kryeministrin D.Abazoviq se nëse do ta nënshkruajë marrëveshjen me KOS-in pa ndryshimet tekstuale, do ta inicojnë mocionin për shkarkimin e tij.

Votëbesimi i qeverisë apo zgjedhje parlamentare

Duke marrë parasysh se për realizimin e këtij mocioni inicuesëve iu duhen 41 vota, në pyetje janë edhe 5 vota të cilat për momentin mungojnë, por në ditët në vijim do të shohim se a do të realizohet një objektiv i tillë, apo do të kemi dështimin e saj.

Në këtë drejtim pritet që të zhvillohen bisedime në mes pozitës(PDS) si inicuese e mocionit dhe opozitës(Fronti Demokratik e Demoktarëve) nëse do të mbeshtetet një nismë e tillë. Deri në këtë moment nuk ka ndonjë mbeshtetje për rrëzimin e qeverisë nga ana e tyre, por për riformatizim të saj sipas zgjedhjeve të 30 gushtit 2020, janë deklaruar qartë nga ana e Frontit demokratik. Nga ana tjetër Demokratët ende hezitojnë si duket deri në momentin e fundit, sepse ata kalkulojnë për interesat e tyre partiake, për të përfituar maksimalisht nga momenti i kriuar.

Por, nëse ndodhë rënia e qeverisë kryetarja e parlamentit në sajë të rregullorës është e obliguar të njoftojë presidentin e shtetit i cili më pas e ka obligim kushtetues për të shpallur zgjedhjet e parakohshme parlamentare. Andaj, data e 19 gushtit pritet me kureshtje nga qytetarët, sepse kemi të bëjmë me krizë qeveritare e parlamentare në Mal të Zi.

Zgjedhjet lokale dhe çështja e Zetës

Ndonëse zgjedhjet lokale në disa komuna të Malit të Zi është dashur të mbahen në muajin maj dhe më pas me kërkesë së presidentit janë shtyer dhe parlamenti ka vendosur të mbahën me 23 tetor të këtij viti. Fjala është për 13 komuna ku më e rëndësishmja është ajo e Podgoricës, përkatësisht e kryeqitetit të vendit.

Në sajë analizave të zgjedhjeve të fundit del qartë se ekzitojnë gjasat që të ndryshojë struktura e pushtetit në Podgoricë, që udhëhiqet nga PDS e M.Gjukanoviqit. Sepse janë pikërisht zgjedhjet parlamentare të mbajtura me 30 gusht 2020 që dëshmojnë se partia e PDS-it nuk ka me shumicën siç e kanë pasur vite më radhë. Andaj duke kuptuar rrethanat aktuale, nga ana e PDS-it kanë inicuar që Zeta(komunë urbane) e cila është në kuadër të komunës së Podgoricës të pavarësohet, sepse me votuesit e saj do të jenë vendimtarë për pushtetin e ardhshëm në kryeqytet.

Andaj nga një kalkulim i thjeshtë nëse miratohet një vendim i tillë në parlament me 16 gusht që Zeta të shpallet komunë e pavarur, do të ishte në favor të pushtetit aktual në Podgoricë(PDS). Nuk ka dilemë se kemi të bëjmë me çështje ekskluzive politike, sepse propozohet të jetë e pavarur nga ata(PDS) të cilët më herët vazhdimisht e kanë penguar një iniciativë të tillë.

Por, pikërisht në lidhje me këtë çështje qytetarët e Zetës kanë organizuar takime protestuese duke refuzuar këtë model të komunës, madje edhe duke bllokuar qarkullimin e trafikut rrugor, sepse si e tillë është e mangët dhe nuk është në favor të qytetarëve. Andaj mbetet për të parë se ky propozim a do të ketë votat e mjaftueshme nga shumica aktuale parlamentare për të kaluar ndryshimi në ligjin për organizimin territorial, sidomos tash kur është kërkuar mocioni për rënien e qeverisë.

Riformatimi i qeverisë deri në zgjedhje

Java e ardhme do të jetë vendimtare për skenën politike në Mal të Zi duke filluar me ndryshimet në ligjin për organizimin territorial dhe me pas me votimin për mocionin ndaj qeverisë. Duke marrë parasysh se nga zgjedhjet parlamentare të mbajtura me 30 gusht 2020, janë formuar dy qeveri, do të ishte e tepërt për të tentuar të formohet qeveria e tretë.

Në sajë të rrethanave të kriuara ka varianta të ndryshme të vazhdimit të kësaj qeverie, por për momentin mendoj se më lehtë mund të realizohet riformatimi i saj, duke kooptuar në qeveri nga ish shumica parlamentare (Demokratët dhe Fronti demokratik) me mandat të kufizuar deri në zgjedhjet e parakohshme parlamentare. Një qeveri e tillë do të kishte statusin e qeverisë teknike që do të përgatiste zgjedhjet parlamentare.

Ndërsa me e udhës në respekt të demokracisë pluraliste do të ishte që me 19 gusht jo të votohet votëbesimi i qeverisë, por të votohet për shpërndarjen e kuvendit dhe vendi të shkojë në zgjedhjet e parakohshme parlamentare. Një veprim i tillë do të ishte në favor të konsolidimit të skenës politike, ndërsa çdo tentim për të shtyrë zgjedhjet parlamentare do të dëshmojë jo seriozitetin e subjekteve politike për tu ballafaquar realitetin politik e shoqëror në këtë mjedis.

Filed Under: Emigracion

KOSOVA DHE AMERIKA NË MES TË NJË MIQËSIE TË VJETËR DHE NJË KAPITULLI TË RI

August 2, 2022 by s p

Shkruan Mehmet PRISHTINA/

Valixhja diplomatike e krerëve shtetërorë Osmani e Kurti pas kthimit nga Washingtoni, kësaj radhe mund të peshojë pak më tepër , kurse efektet e saj mund të ndjehen në dy drejtime -njëri është fuqizimi i pavarësisë energjetike të Kosovës, do të thotë, më pak energji nga Serbia – dhe drejtimi tjetër, mbështetje politike për anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare. Kosova në hartën e globit është një pike mikroskopike, por në fokusin e politikës së jashtme amerikane vendi ynë ndodhet në një dioptri të zmadhuar.
Për Kryeministrin Albin Kurti mund të jetë një kapitull i ri marrëdhënia e Kosovës me SHBA-të, siç e tha edhe ai vetë, sidomos pas takimit me Sekretarin shtetëror, Antony Blinken, por shqiptarët kanë një miqësi më të hershme. Kjo dëshmohet edhe në bazë të një ankete të realizuar së fundmi nga agjencia prestigjioze për hulumtimin e opinionit publik GALUP, sipas së cilës 82% e shqiptarëve janë dakord me lidershipin amerikan, dhe për rrjedhojë Shqipëria dhe shqiptarët janë populli më pro-amerikan mes shteteve anëtare të NATO-s.
Në emër të kësaj miqësie janë ndërtuar edhe raportet e ndërsjella dhe janë konfiguruar pozicionet në favor të zgjidhjeve që kanë rezultuar në pavarësimin e shtetit të Kosovës.
Por, referuar edhe burimeve diplomatike në të cilat thirren disa media në rajon, mund të thuhet se rezultatet e kësaj vizite të Presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani dhe Kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti, mund të ndjehen në dy drejtime -njëri është fuqizimi i pavarësisë energjetike të Kosovës, do të thotë, më pak energji nga Serbia – dhe drejtimi tjetër, mbështetje politike për anëtarësimin e Kosovës në organizata ndërkombëtare.
Gjithsesi, valixhja diplomatike e krerëve shtetërorë Osmani e Kurti pas kthimit nga Washingtoni, kësaj radhe mund të peshojë pak më tepër, si në aspektin e porosive që ata morën nga Amerika, ashtu edhe në aspektin e përmbajtjes substanciale, që kësaj radhe kishte të bënte me nënshkrimin e Marrëveshjes me MCC-në.
Buzëqeshja e delegacionit kosovar atë ditë kur zbritën në aeroportin ndërkombëtar të Kosovës, kishte kuptim për disa arsye, por ajo që është më e rëndësishme ka të bëjë me faktin se pozicioni i Kosovës në politikat e jashtme amerikane mbetet prioritet i palëkundur dhe se udhëheqja e re kosovare, edhe përkundër dilemave në opinionin publik, megjithatë gëzon mbështetje të pakursyer nga ana e administratës së Joe Biden.

“Kosova është një partner i palëkundur i Shteteve të Bashkuara dhe mendoj se siç e dini të gjithë, ka një histori të gjatë dhe të fortë mes nesh, veçanërisht me Presidentin Biden, i cili ju dërgon përshëndetjet e tij të ngrohta për të dy”, tha sekretari Blinken në takim me Osmanin dhe Kurtin. Për ta përforcuar këtë qëndrim, Blinken pas takimit ka shkruar në Twiter: “Jemi duke punuar së bashku për të përcaktuar disa çështje që janë të rëndësishme për SHBA-në dhe shtetin tuaj”, duke shtuar se me presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani, dhe kryeministrin, Albin Kurti, “kanë diskutuar edhe për çështjet kritike të sigurisë rajonale”, por nuk ka dhënë më shumë detaje.

Kosova në hartën e globit është një pike mikroskopike, por në fokusin e politikës së jashtme amerikane vendi ynë ndodhet në një dioptri të zmadhuar. Këtë e konfirmoi edhe zëdhënësi i Departamentit të Shtetit, Ned Price, i cili tha se gjatë takimit, sekretari shtetëror i SHBA-së, Blinken, ka potencuar partneritetin e qendrueshëm midis Shteteve të Bashkuara dhe Kosovës, me ç’rast ai ka falenderuar dy udhëheqësit kosovarë për mbështetjen e tyre për Ukrainën dhe pritjen e afganëve që u larguan nga vendi i tyre pas ardhjes në pushtet të Talebanëve.
“Ata diskutuan për rëndësinë e dialogut të lehtësuar nga Bashkimi Evropian për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë, me qëllim njohjen reciproke, në rrugën drejt integrimeve euroatlantike”, tha zëdhënësi Price.
Atmosfera që mbretëroi në zyrat e State Departamentit Amerikan, atë ditë kur po qëndronin udhëheqësit nga Kosova, ishte një konfirmim praktik për miqësinë tradicionale shqiptaro-amerikane. Ishte vetë Presidentja Vjosa Osmani ajo e cila nuk e fshehu entuziasmin nga takimi me shefin e diplomacisë amerikane, duke nënvizuar se takimi me Blinken “ishte i shkëlqyeshëm”, dhe , sipas saj, edhe një herë u konfirmua që “Kosova nuk ka mik më të madh e më të mirë se sa SHBA-në”.
Presidentja Osmani dha edhe hollësi të tjera nga takimi me Antony Blinken, që në të ardhmen mund të jenë edhe pikat orientuese të një udhërrëfimi për politikën e Kosovës.
“Biseduam për fuqizimin e subjektivitetit të Kosovës në arenën ndërkombëtare, nevojën e Kosovës që të jetë anëtare e NATO-s, si dhe për rolin konstruktiv të Kosovës në dialogun me Serbinë”, tha Osmani.
Sa i përket dialogut me Serbinë, presidentja Osmani tha se në takim me Blinken, “kanë biseduar në detaje për disa nga marrëveshjet e arritura në kuadër të këtij procesi, siç është ajo e energjisë”, dhe shtoi se “administrata e SHBA-së ka qenë e qartë që procesi i dialogut të përqendrohet në njohje reciproke, gjë që është konfirmuar edhe sot gjatë këtij takimi”. Por, duke qenë miqë dhe aleat besnik, Kosova dhe SHBA ndajnë edhe shqetësimet e përbashkëta sa i përket kërcënimeve destabilizuese në Ballkan dhe më gjerë. Një prej atyre shqetësimeve , sipas Presidentes Osmani, që është ngritur në takim me Antony Blinken, “ishte edhe roli që ka Rusia në destabilizimin Ballkanit Perëndimor”.
“Sekretari Blinken, njësoj sikurse presidenti Biden, e njohin shumë mirë këtë histori të intencave ruse në rajonin tonë dhe në asnjë moment nuk e largojnë vëmendjen e tyre, gjë që na konfirmuan edhe sot, në mënyrë që bashkërisht të punojmë që t’i ndalim këto tendenca për destabilizim në rajonin tonë”, tha Osmani.
Për të kuptuar më mirë rolin që ka Amerika në shtrirjen e ndikimit të saj në rajon, shikuar nga prizmi i vizitës së fundit të krerëve shtetëror të Kosovës në Washington, mjafton të lexohen analizat që botohen në shtypin e Beogradit, e të cilat mbështeten edhe në burime të huaja diplomatike.
“Shtetet e Bashkuara të Amerikës zgjodhën një moment të tillë për këtë vizitë duke e pasur në mend nevojën për të konfirmuar prezencën e tyre në rajon, tani që përflitet për rreziqe sigurie në rajon si pasojë e ndikimit rus në pjesë të Ballkanit Perëndimor – veçanërisht në Serbi, e cila dukshëm po vonohet ose s’është e gatshme të rreshtohet drejt politikave perëndimore në lidhje me konfliktin në Ukrainë dhe sanksionet ndaj Rusisë; dhe kjo është më e rëndësishmja se pse ShBA-ja të forcojë edhe më shumë bashkëpunimin me Kosovën”.
Kështu e kanë shpjeguar burimet diplomatike të gazetës serbe “Danas” takimin e krerëve shtetëror kosovarë në Departamentin amerikan të Shtetit, duke e quajtur atë “përtej nënshkrimit të marrëveshjes për energji”, por si “forcim të lidhjeve të Shteteve të Bashkuara të Amerikës me Kosovën”.
Ekonomia e Kosovës po kalon nëpër sfida të shumta, sidomos pas krizës në Ukrainë, si pasojë e invazionit rus, ku pasojat e kësaj krize po reflektohen edhe jashtë zonës së konfliktit. Kjo ka qenë edhe arsyeja që kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, takimin me ministrin e Jashtëm Blinken e ka shfrytëzuar për të kërkuar më shumë investime amerikane në Kosovë dhe rritje të shkëmbimeve tregtare midis dy vendeve.
Zatën edhe qëllimi kryesor i vizitës së Presidentes Kosovës, Vjosa Osmani, dhe Kryeministrit Albin Kurti, në SHBA ishte që të marrin pjesë në ceremoninë e nënshkrimit të marrëveshjes për Programin Kompakt me Korporatën Sfidat e Mijëvjeçarit, një projekt ky që kap vlerën e 236.7 milionë dollarëve. Kjo ndihmë e SHBA-së ka për qëllim “forcimin e sektorit të energjisë në Kosovë dhe fuqizimin e përfshirjes së grave në këtë fushë”.
Në emër të Kosovës, firmën në marrëveshje e ka hedhur ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli, ndërsa nga pala amerikane, nënshkruese ishte Alice Albright, udhëheqëse e MCC-së dhe vajza e ish-sekretares Medeline Albright.
Por, gjithsesi kjo vizitë e rëndësishme e krerëve shtetërorë të Kosovës në Washington shpërfaqi edhe njëherë intencën që politika jonë e jashtme ka nevojë për një koordinim më të ngeshur me Amerikën. Kjo edhe për faktin se, sado që Kryeministri Kurti ka një pikëpamje krejt tjetër, megjithatë procesi i shtetndërtimit të Kosovës ende po varet nga disa sfida të jashtme, sidomos nga mospërmbyllja e problemeve me Serbinë.
“Rreth 80% të vëllmit kohor të atij takimit ka pasur të bëjë me raportet bilaterale Kosovë – Amerikë dhe kontekstin ndërkombëtar. ShBA-ja e njeh Kosovën siç i ka shpallur kufijtë. Shtet i pavarur dhe sovran. Raportet tona me Serbinë nuk janë normale dhe duhet t’i normalizojmë. Si duket, për formulën e normalizimit të raporteve me Serbinë, pajtohemi me Amerikën. Është marrëveshje e obligueshme për normalizim të raporteve me njohje reciproke. Është përmendur Manastiri i Deçanit. Por 80% kemi folur për kontesktin ndërkombëtar të Kosovës”, tha Kurti.
A mundet Kosova të zhvillohet së brendshmi, duke mbajtur qafën varur nga gurët e rëndë të moszgjidhjes së problemeve me Serbinë?
Apo ndoshta lidershipi kosovar duhet të angazhohet në të dy “fronte” paralele, duke aktivizuar, në njërën anë, potencialin e brendshëm njerëzor e natyror në nxitjen e ritmeve zhvillimore të vendit dhe, në anën tjetër, duke imponuar një kreativitet më të madh politik e diplomatik, dhe në koordinim të plotë me Washingtonin e Brukselin, në përmbylljen pa hezitim të procesit negocues me Serbinë. 

Filed Under: Emigracion Tagged With: Mehmet Prishtina

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 68
  • 69
  • 70
  • 71
  • 72
  • …
  • 177
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Një reflektim mbi “Strategjinë Kombëtare të Mbrojtjes” të ShBA-së, miratuar ditët e fundit
  • “Ukrainë, paqe e pamundur me pushtuesin (Putinin)”
  • INSTITUTI I KUJTESËS KOMBËTARE SHQIPTARE NË STUTTGART
  • Presidentja Osmani priti në takim Raportuesin e Parlamentit Evropian për Kosovën, z. Riho Terras
  • ROLI I SALI BUTKËS NË SHPALLJEN E REPUBLIKËS SHQIPTARE TË KORÇËS
  • Klubi “Flas Shqip” dhe “Vatra Miami” organizuan festë madhështore në nder të Flamurit Kombëtar në Miami Florida!
  • Nxënësit e Alba Life valëvisin Flamurin Shqiptar gjer në kupë të qiellit në Bronx
  • Robert Lulgjuraj Meets with the Extraordinary History and Legacy of VATRA in New York
  • NYC Flag-Raising Ceremony at the Charging Bull on Wall Street with Mayor Eric Adams!
  • Dr. Rexhep Krasniqi, një jetë e përkushtuar për arsimin, kulturën dhe çështjen shqiptare
  • LASGUSH PORADECI, NJERIU TOKËSOR
  • ROMANI “I ARRATISURI”- VLERA TË SPIKATURA TË RRËFIMIT BASHKËKOHOR
  • E ardhmja e kombit, e përkrahur nga LAPSH-i, prindërit dhe dashamirësit e gjuhës shqipe, kremtoi 28 Nëntorin në zemër të Zvicrës
  • Libri “Fortesat e Drinit në shekujt IV–VI” 
  • NJË REFLEKTIM PERSONAL NË 10-VJETORIN E KALIMIT NË AMSHIM  TË SH. T. Imzot RROK MIRDITËS KRYEIPESHKVIT TIRANË-DURRËS

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT