ESSE – Page 260 – Dielli

Të thëna për Shqipërinë

October 2, 2019 by dgreca

Të thëna për Shqipërinë/

Nga Anton Çefa/

Naimi/

“Ti Shqiperi më jep nder, më jep emrin shqipetar”/

Noli/

“Anës detit i palarë,/

Pranë dritës i paparë,/

Pranë sofrës i pangrënë,/

Pranë dijes i panxënë.”/

Konica/

“Shqipëria është e lindur nga idealistët, e shpëtuar nga rastet, e vrarë nga politikanët.”/

Fishta/

“Edhe hana do t’a dije/

Edhe dielli do t’ket pa,/

Se per qark ksaj rrokullije/

Si Shqypnija ’i vend nuk ka!/

……………………………………….

………………………………………..

Atje lejn, po, Toskë e Gegë

Si dy rreze n’flakë t’nji dielli,

Si dy rrfe qi shkojn tue djegë,

Kur shkrepë reja nalt prej qielli. »

..mëkat..

September 29, 2019 by dgreca

Nga Astrit Lulushi/

Gjithë njerëzimi i ngjan një institucioni, ku njeriu jeton me frikë. Megjithëse e di me siguri se është pa faj, nuk ka bëra asgjë, askush nuk ndjehet i lirë nga mëkati që në thelb ushqen frikën e gabimit që e mban njeriun poshtë. Parë thjesht, mëkati është si një veprim, që për çfarëdo arsye, përfundon në dështim ose dënim me vdekje.
Fjala ‘mëkat’ nga greqishtja ‘hamartia’ – humbje, përdoret jo rrallë edhe në fushën e krikikës letrare. Atë e gjejmë, në fillim, tek Aristoteli në Poetica, ku fati tragjik i protagonistit çon në një zinxhir veprimesh që kulminojnë me përmbysje nga shkëlqimi në rënie. Ndërsa, sipas Dantes, mëkati është lëvizje e shpirtit brenda protagonistit, që krijon në audiencë ndjenjën e frikës e cila çon në zhveshjen e emocioneve ose katarsis, nëse publiku nuk është injorant. Kështu, njeriut qëllimisht i mohohet të bëjë gabim, pikërisht nga ata që nuk dinë asgjë, por që i sundojnë.
Kanë thënë se gjeniun dhe të çmendurin një hap i ndan. Shumë personalitete të shquar, që fillimisht janë cilësuar të çmendur, kanë thënë se nga gabimi vjen zbulimi, zhvillimi e përparimi. Raste të tilla quhen kuriozitete.: ‘Një ditë dëgjova mësuesin duke i thënë inspektorit se isha “i zgjuar” dhe se nuk ia vlente të më mbante më në shkollë, tregon shpikësi i madh’, Thomas Edison, për vitet e fëmijërisë, gjatë një interviste në vitin 1907. Ai u detyrua t’i vazhdonte mësimet ne shtëpi.
Mëkati është instrument për kontrollin e njeriut. Për të zhvlerësuar a penguar njeriun, frika rritet aq shumë sa që njeriu është i bindur se nga mëkati nuk do të shpëtojë kurrë, pra, se të gjithë lindin të rënduar nga kjo peshë shtypëse e detyruar.

Libri i Vogël i Zi i Emersonit*

September 18, 2019 by dgreca

Shqipërim nga Astrit Lulushi /

Guxo të jetosh jetën që ke ëndërruar. Shko përpara dhe bë realitetet ëndrrat e tua.
Ajo që qëndron pas nesh dhe ajo që qëndron para nesh janë çështje të vogla në krahasim me ato që qëndrojnë brenda nesh.
I vetmi person që je i destinuar të bëhesh, është personi që vendos të jesh. Gjithmonë bë atë që ke frikë të bësh.
Mos shko atje ku shtegu mund të çojë, përkundrazi, shko atje ku nuk ka shteg dhe lë një gjurmë.
Jeto nën diell, çaje detin, thith ajrin e lirë.
Ajo që bën flet aq me zë të lartë sa nuk mund të dëgjohet ajo që thua.
Kur je në errësirë, mund të shohësh yjet.
A është, pra, aq gjë e keqe të keqkuptohesh? Pitagora u keqkuptua, dhe Sokrati, Jezusi, Luteri, Koperniku, Galileo, Njutoni dhe çdo frymë e pastër dhe e mençur që mori formën e njeriut. Të jesh i madh është të jesh i gabuar.
Nuk mund t’i kujtoj librat që kam lexuar më shumë sesa ushqimet që kam ngrënë; dhe kështu, ato më kanë bërë.
Gjithë sa kam parë më mëson të besoj te Krijuesi për gjithçka që nuk kam parë.
Çfarëdo që të bësh, duhet guxim. Cilido qoftë kursi që vendos të marrësh, gjithmonë gjendet dikush që të thotë se e ke gabim. Gjithmonë ekzistojnë vështirësi që të tundojnë të besosh se ata që të kritikojnë kanë të drejtë.
Për të hartuar një kurs veprimi dhe për ta ndjekur atë deri në fund, kërkohet i njëjti guxim që i duhet një ushtari në luftë.
Paqja është fitore, por duhen njerëz të guximshëm për ta siguruar atë.
Shufra më e mirë për mbrojtjen nga rrufeja është shtylla kurrizore, mbaje drejt.
Bëni Biblën tuaj. Zgjidhni dhe mblidhni të gjitha fjalët dhe fjalitë që në të gjitha leximet tuaja kanë qenë për ty si shpërthimi i një borie.

*-Ralph Waldo Emerson (1803 – 1882), eseist, pedagog, filozof, dhe poet amerikan që drejtoi lëvizjen transcendentaliste të mesit të shekullit të 19-të (transcendentalizmi ishte një lëvizje filozofike kundër gjendjes së përgjithshme të intelektualizmit në atë kohë në Amerikë). Emerson i shpërndau mendimet e tij përmes dhjetëra eseve.
Libri i Vogël i Zi ishte një mjet për të kontaktuar me njerëz për t’u dhënë atyre atë që dëshironin. Por, në këtë version të shekullit 21 të librit të vogël të zi, mençuria dhe njohuria janë çelësat për hapjen e dyerve për të medituar mbi mençurinë, përqendrim në biseda ose për mbrojtjen e tryezës së kafesë nga kondensimi. U bëftë e juaja mençuria e disa prej më të mëdhenjve.

Astrit Lulushi

SABAHATE BYCI, LETER NGA KANCELARJA MERKEL

September 11, 2019 by dgreca

NJË LETËR NGA KANCELARJA MERKEL DHE NJË POEZI NGA GJERMANIA/

– Shkrimtarja dhe Piktorja Shqiptare merr letër nga kancelaria Angela Merkel-

Këtë letër e kam marrë personalisht unë Sabahate Byci nga Bundeskanzelarin der Bundes republik Deutschland

Fr. Dr. Angela Merkel

Shkrimtarja, piktorja dhe publicistja e njohur shqiptare që jeton në Gjermani, Sabahate Byci ka pranuar një letër falënderimi nga Kancelarja gjermane Angela Merkel, me rastin e urimit për ditëlindjen e saj.
“Për përgëzimet e shumta, përshëndetjet personale si dhe për vëmendjen miqësore për Ditëlindjen time jam ndjerë shumë e lumtur. Për këtë shenjë të lidhshmërisë dhe plot besimit të fjalëve të çmuara iu falënderohem shumë përzemërsisht”, thuhet në letrën e falënderimit që i ka ardhur piktores dhe publicistes shqiptare Sabahate Byci.

Sabahate Bytyci së bashku me kopjen e letrës dhe fotografitë e saj i dërgoi redaksisë dhe një poezi me lutje për ta botuar në Dielli. Po ia plotësojmë kërkesën.

NGA SABAHATE BYCI

Dalja nga zona

Kur luftoi,
e lufton
civilizimi
kundër
civilzimit;
-Cfar mase
ka shkatrrimi?!
Alarm shkalle
shtatë,
tetë, nënt, dhjetë….
Hiroshima,
Nagasaki,
Çernobil,
a Fokushima?!
Civilizimi –
shtëpi atomesh
me kromozome x
e y p si l(e)jon?!
Parat Shkatrrimi
Ashtu si vet
Zoti nuk e ka shkruar

her në ato
e her në këto,
eksperimente
të kota kohe,
imponim,
trysni,
në veten e parë
kurreshtje
takimesh në sofra
të shtrruara
që moti
pa lutjen
të gjorën
në harresë:
-“Bukën e gojes
falna Zot qdo ditë”!
INTERRMECO-
për ndarje
sic thonë
të vogla!
të ngjitjeve
të mëdha
në njejës
për shumës
tek largimi
që na “bashkon”
ndërprerje,
pauza,
“Time aut”
shqyrtime
negociata,
të kota
të historive
tebdile
plot gjak
moshash
pa dallim,
tebdile
feregja,
me shtof
materialesh
pluhërosjeje
e qendisur
me gjylponë
harresash!
Ozon, Ooozoon
ti zgavërr
e sistemit
Ekstra Piramidal
e kokës së rruzullit
TERRA
shkatrrim
fantazie
për lindjet
e me para,
Adoptim!
Humbje fiqiri
foshnjarë
zhgënjim
i fjalës së parë
humnerë
e përgjegjeve
të shkrira
si radioaktivitet
bashkëdyzimi
njëgjinorë,
shkrirje farërash
në paftyrsinë
e mendjes së madhe
civilizuese-shkatrruese!
Kur konkuron
civilizimi
kundër
civilizimit
a më thuani

Ju lutem
sa i madh është
VETSHKATRRIMI?!

*Sabahate Byci Shkrimtare, Piktore dhe Publiciste e lirë me Gjak-Shqiptare- Gjermane

Me 11 SHTATOR 2019 NË ORA: 21:54h

MUZAT…

September 5, 2019 by dgreca