Ta mposhtësh ikjen….

November 2, 2021 by s p

Aleksander Çipa/

Sa herë në ditët që shkoj shmangem të bëhem pjesë e pohimeve për ikje nga ky vend! Nuk e bëj se jam peng i diçkaje. Kam në ikje për shkollim dhe për ” rregullim” të përkohshëm gjendjeje( siç thuhet rëndom) dy djemtë e mi. Por kam shumë e shumë më tepër tërheqje të çeliktë për atë çka lidhet me krijuesit, vendin dhe sidomos gjurmët e jetës së të parëve të mi. Kjo kohë, duket se për shkak të llumit si aktualitet i së sotmes, po na e sfumon apo eklipson raportin publik me trashëgiminë dhe qenësinë tonë. Na imponon një axhendë ditore të mizershme; me sherre, përbaltje, pakënaqësi, frustrime dhe sidomos kotësi që po na konsumojnë jetën kotësisht. Kësi kotësish janë një turp i lehtësisht pranueshëm. Sa keq! Koha ndër ne është vlera e përçmuar e një shoqërie. Kjo është fatkeqësi, por e trajtojmë si të huaj, të tjetërkujt… Na merr pa e peshuar dhe vlerësuar kohën vetiake dhe kalimin tonë ndër mosha. Na merr të pakthyeshmen dhe njëkalimshen jetë. Na tërheq nëpër ditë apo orë të ardhme pendesash të pavlefshme. Na bën të moçëm, ndërsa nuk kemi konsumuar natyrshëm rininë apo maturitetin tonë. Jemi fajtorë më së shumti, për shkak të vetes, por më pandreqmërisht, për shkak të rrethanave.Atdheu ynë për shkak të shoqërisë që mbajmë në gjendje anarkike dhe amorfe strukturimi, mbetet i pabërë. Për këtë arsye ne jemi nën ftesën e madhe drobitëse dhe falimentuese të ikjes prej tij, brez pas brezi. Unë e refuzoj këtë ftesë dhe do bëj çmos të dua rikthimet njerëzore të së sotmes, por më shumë, të së nesërmes që lidhen dhe duan njerëzinë e kombit tim në dheun tonë.

PARTITË E POPUJVE PAKICË – VLERË E JO DEFEKT I PLURALIZMIT POLITIK

October 30, 2021 by s p

Nail Draga/

Nga formimi i tyre dhe pjesëmarrja në zgjedhje lokale apo shtetërore partitë politike të popujve pakicë janë në sulm të vazhdueshëm nga partitë të vetquajtura qytetare, sepse iu sulmohet elektorati votues përkatësisht kohezioni i tyre, duke u dobësuar me pasoja për eliminimin e tyre në skenën politike, ku skena politike në Mal të Zi, është dëshmi transparente e një konstatimi të tillë. Ndërsa e kundërta ndodhë në mjediset demokratike sepse partitë e popujve pakicë nga pushteti trajtohen si partner në avancimin e çështjeve kontestuese të popujve përkatës, që është në favor të pluralizmit politik dhe të barazisë qytetare e nacionale

Në mjediset me traditë demokratike diversiteti në skenën politike vler[ësohet si vlerë e demokracisë parlamentare, ndërsa e kundërta ndodhë në vendet të cilat kanë qenë pjesë e ish kampit socialist në Evropën Juglindore, të cilat vuajnë nga sIndromi i monizmit edhe në pluralizëm. Pikërisht, një qasje e tillë në sajë të pabarazisë praktike shtetërore ka ndikuar që popujt e ndarë kanë formuar partitë e tyre politike, të cilat janë në mbrojtje të identitetit kombëtar të popullit përkatës.

Lufta speciale kundër partive nacionale

Në Mal të Zi çështja e pluralizmit politik të pjesëtarët e popujve pakicë ka pasur defektet e veta, sepse ata nuk kanë trashëguar përvojë politike dhe kuadra të përgatitura për tu ballafaquar me sfidat e kohës. Pikërisht, nga një qasje e tillë në mungesë të infrastrukturës partiake partitë politike të popujve pakicë nga themelimi i tyre në vitin 1990 e më pas vazhdimisht janë ballafaquar me vështirësitë funksionale, si nga anëtarësia e tyre por edhe nga ana e pushtetit. Përfaqësimi i popujve pakicë me përfaqësuesit e tyre autentikë nuk ishte sipas vullnetit të pushtetit, duke bërë çmos që të dëmtojnë kohezionin politik të elektorati votues shqiptar në Mal të Zi, i cili në zgjedhjet e para pluraliste(9.12.1990) mbeshteti në mënyrë plebishitare subjektin politik nacional(LDMZ). Pikërisht pas tyre zgjedhjeve e më pas të elektorati votues shqiptar filloi luhajtja e dekompozimi i tyre që u dëshmu në praktikë pas vitit 1998. Kemi të bëjmë me dekompozimin në nivel të pushtetit qendror, me ndarjën e DPS-it në dy pjesë që ishte në favor të demokracisë parlamentare, që ndikoj të elektorati votues shqiptar. Eshtë pikërisht kjo kohë kur pushteti filloi të veproi për të rikthyer “besimin” të elektorati i humbuir shqiptar duke u paraqitur si shpetimtar i tyre, por me retorikë pluraliste, duke mbeshtetur ish vazalët e pushtetit monist të cilët ishin të përshtatshëm për pushtetin si në kohën e monizmit. Kësaj kategorie i janë bashkangjitur edhe karrieristët e ndryshëm dhe të tjerë për interesa të ndryshme personale, të cilët janë angazhuar për mbeshtetjen nga elektorati votues në zgjedhje.

Nihilizmi nga injoranca politike

Në favor të këtij konstatimi nga 1998 e më pas qarkullon një propagandë speciale me moton se nëse bëhët koalicion me partinë malazeze(DPS) atëher ma mirë e votoj vetë ate, se sa përmes partisë shqiptare e cila bën koalicion me te, e me pas vota ime shkon atje.

Deklaratat e tilla përhapën nga injorantët politikë, të cilët nënçmojnë subjektet nacionale dhe si duket janë bërë pishman qe kanë votuar me herët partinë nacionale. Kësaj dukurie i japin iso ata të cilët janë pjesë e strukturave të pushtetit apo votojnë partitë malazeze. Ndikimi i tillë është më mundësi reale të personat e luhatshëm, sidomos të intrigantët të cilët iu besojnë premtimeve të qarqeve të ndryshme shtetëtore.

Nuk ka dilemë se çdo kush përgjigjet për votën e vet, por është e pahijshme të veprohet në këtë formë dhe të nxitët një propagandë e tillë!

Kostumi sipas shijes personale

Sepse thënë ma qartë çdo kush e vesh kostumin sipas shijes personale e jo me kostumin qe ia servirë dikush tjetër. Dhe është pikërisht ai kostum qe e bën të dallohet në atë mjedis. Por, nëse i dorëzohet partisë malazeze aty ai është pjesë e tyre e jo e identitetit personal me kostumin e tij. Madje ata mund ta akuzojnë se një kostum i tillë nuk është me ngjyra sipas shijes së partisë së tyre. Andaj për të qendruar aty i patrazuar i duhet ose ti përshtatet rrethanave të reja apo të largohet nga ai grupim politik.

Identiteti dhe partneriteti

Nga dukuria e tillë del qartë se kemi të bëjmë me dallimet konceptuale identitare, sepse votimi i partisë nacionale, paraqet identitetin kombëtar dhe në vehte ka partneritetin, çështje e njohur në mjediset multinacionale e multikulturore. Ndërsa votimi i drejtpërdrejtë në partinë qytetare-malazeze nuk kemi të bëjmë me partneritetin por humbjen e identitetit gjoja për kauzën qytetare, që është politikë përfide e pushtetit që shkon në drejtim të asimilimit politik të pakicave kombëtare.

Autoritarizmi dëmton partinë politike

Në këtë refuzim politik dhe pakënaqësi nuk ka dilemë se rol negativ kanë pasur udhëheqësit e partive politike nacionale të shqiptarëve, të cilët me qendrimin e tyre autoritar dhe atavizmin politik, kanë ndikuar në demoralizimin e elektoratit votues për tu distancuar dhe mos i votuar, apo votuar partitë tjera. Por, duhet të themi se jo çdo individ në kuadër të partisë nacionale lufton kundër dukurisë së asimilimit politik, sepse në pyetje janë interesat personale apo të klanëve të ndryshme, që nën maskën e angazhimit politik realizojnë përfitimet e tyre.

Mbrojtja e identitetit sfidon asimilimin politik

Pa marrë parasysh rrethanat shoqërore elektorati votues shqiptar duhet të mbeshtesë subjektët nacionale nëse duan të sfidojnë asimilimin politik, sepse çdo gjë mbetën në vetëdijen e ndërgjegjën tyre, në mbrojtje të identitetit kombëtar, sepse partitë nacionale janë vlerë në mozaikun e skenës politike të çdo mjedisi, duke kriuar raporte të parneritetit në favor të avancimit të pozitës dhe statusit të tyre politik.

Në këtë aspekt në Mal të Zi mbetët shumë për tu bërë, ku duhet të eliminohet mentaliteti i monizmit, duke i trajtuar partitë nacionale të popujve pakicë si partner në skenën politike e qeverisje e jo duke ndikuar në dobësimin e tyre përkatësisht të elektorati votues shqiptar në këtë mjedis.

(Tetor 2020)

RAZMA, PERLA E ÇDO STINE

October 25, 2021 by s p

Dritan Zaimi/

Përshëndetje miq të udhëtimeve te mia. Sot do të vizitojmë Razmën, këtë perlë të natyrës shqiptare, e mrekullueshme dhe e lakmueshme në çdo stinë. Është ëmbëlsira që ti mund ta shijosh e shijosh, dhe të mos kesh frikë se “shëndoshesh”. Sinqerisht, Razma të ofron më të mirën e gjithçkaje, është një portë hyrëse drejt alpeve, ku mund të shijosh vjeshtën, dimrin, pranverën dhe verën, dhe të mos shqetesohesh asnjëherë nga kapriçot e motit, nga rrugët e bllokuara apo të tjera siklete dhe shqetësime më se të zakonshme dhe të shpeshta në zonat më të thella malore, ku veçanërisht dimri ka të papritura të shumta që edhe mund të rrënojnë eksperiencën tënde të udhëtimit. Jo, Razma është fatlume, sepse ajo është vetëm 900 m mbi nivelin e detit, ku mund të përjetosh klimën dimërore, në dimër a verë. Razma nuk është e futur thellë në male, ajo është një portë hyrëse dhe si rrjedhojë edhe lehtësisht dalëse në çdo situatë kërcënimi nga moti, sepse Razma, e Komunës Shkrel në Shkodër, është vetëm rreth 1 orë nga qyteti i Shkodrës dhe rreth 2 orë e gjysëm nga Tirana, ndaj me plotë gojë të them është një arratisje e ëmbël nga rutina e përditëshme.Dhe çdo vizitë në Razëm ia vlen, një kurorë të gjelbër në çdo stinë. Razma i ngjante një Zvicere të vogël, kishte strukutra të lehta akomoduese, shtëpi private apo hotele të ulëta deri në pak kate. Shtëpitë zhyteshin në gjelbërimin e pyllit dhe fshiheshin midis drurëve dhe pyjeve. Në këtë ditë mes-vjeshte vizitorët ditore janë të shumtë por jo aq sa të ndihesh i bezdisur, ndërkohë që shumë shtëpi e vila private ishin pothuaj bosh e të vetmuara, dhe kjo kuptohet që pushimet kanë kohe që kanë mbaruar dhe pronarët ia janë kthyer rutinës së tyre. Por gjithmonë do të gjeje qenin roje tek porta, shumë miqësor që nënkupton se janë mësuar me vizitor dhe po kështu tregon që këtu jeta vazhdon çdo ditë.Sa e lakmueshme kjo qetësi këtu. Ngopesh me ajër të pastër dhe dëgjon këngën e zogjve dhe fëshfëritjen e gjetheve. Dhe pasi ke shëtitur në pyllin përreth, ulu në një nga lokalet rreth sheshit të Razmës, ku janë ngritur disa restorante dhe hotele që gërshtohen me karakteristikat e zonës dhe respektojnë natyrën . Të futur mes gjelbërimit, të shijon edhe më shumë ushqimi bio këtu. Mund të porositësh çfarë do lloj pjate dhe do të shijosh ushqimin bio dhe cilësinë e gatimit. Lejoi pak nga perfeksioni cilësisë së shërbimit, që ëdhë në këtë zonë ka nevojë të përsoset si gjithkund në Shqipëri. Dhe më dëgjo mua, nuk do të shijojë as një birrë apo verë më shumë sesa uji i ftohtë i kësaj zone. Apo merre drekën me vete dhe ulu mes gjelbërimit në livadh, lejoi fëmijët e tu të vrapojnë të lirë në hapësirën e blertë, sepse boll janë të kufizuar me “mos këtë e mos atë” në qytetet tona plot zhurmë, pluhur e beton. Arratisu vetëm apo me familjen dhe shijojë këtë parajsë të vogël me gjithë forcën e shpirtit tënd.E nëse je nga Tirana a përreth, ti mund ta mbushësh fundjavën plot me eksperienca dhe aventura nëse zgjedh të vizitosh Shkodrën me pedonalen, të vizitosh shëtitoren dhe të shijosh pamjen e mrekullueshme buzë liqenit në Shirokë, nësë të pëlqen më shumë deti atëherë shko më tej dhe shijo bukuritë e Velipojës. E nëse ende nuk je ngopur me hapësirat ujore, atëhere ngjitu në kalane e Rozafatit, përhumbu mes legjendesh dhe sodit nga lart lumenjte Bunë e Drinë dhe pamjen prej së largmi të qytetit të Shkodrës. Dhe të gjitha këto atraksione janë afër njëra tjetrës, të aksesueshme gati me sy të lirë. Pra çfarë do të deshiroje më shumë: male, det, lumenje, liqene, kulturë, kala e histori , ushqim bio, dhe padyshim humor e këngë prej të bukurës Shkodër. Kështu pra nisu për në Razëm dhe ktheje ditën tënde në një festë!

Institucionet e Kosovës duhet të ngrejnë një padi ndërkombëtare për kriminelin Aleksandër Vuçiç

October 14, 2021 by s p

Nue Oroshi

Krimineli Aleksandër Vuçiç njihet qartë se është pasardhësi politik i kriminelit Millosheviç.Ai ka qenë edhe ministër në Qeverinë e Millosheviçit si dhe udhëheqës i Partisë Radikale Serbe të kriminelit Sheshel.Institucionet e drejtësisë në Kosovë së bashku me avokatët e juristet vendor dhe ndërkombëtar të shteteve mike të shqiptarëve duhet sa më shpejt të ngrisin një padi ndërkombëtare për kriminelin Aleksandër Vuçiç.Pas ngritjes së padisë atij duhet ti ndalohet pjesëmarrja në bisedime për çështjen e Kosovës.Vuçiç është i frymëzuar nga politika e dy kriminelve serb Sheshel dhe Millosheviç dhe nuk ka se si të veproj ndryshe.Atij më një urdhër ekzekutiv dy shtetet shqiptare ai i Shqipërisë si dhe ai i Kosovës, duhet ti bëjnë ndalesa që të hyjnë në këto shtete dhe pas ngritjes së padisë të shpallët urdhër arresti ku nëse tenton të hyj në shtetët tona duhet urgjentisht të arrestohet dhe të burgosët për pjesëmarrje në krime në Kosovë në vitin 1998-1999.Politika shqiptare si në Shqipëri ashtu edhe në Kosovë duhet të tregohet e gatshme që të përballet me politikën serbe në Ballkan.Ata politikan që nuk janë në gjendje që ti përballojnë presioneve dhe kërcënimeve serbe duhet të largohen nga pozicionet që kanë.Kurse opozita duhet renditur politikën bashkë me pozitën kur është çështja e mbrojtjes së shtetit.Një thirrje të veçantë e kam për juristët e shumtë në Kosovë dhe Shqipëri.Merrni shembull nga avokati Bajram Kelmendi i cili ishte i pari që e paditi në gjykatat ndërkombëtare kriminelin Millosheviç edhe pse e pësoj me jetë ku u vra nga urdhëri i këtij krimineli se bashku me dy djemtë.Ju e keni më lehtë që të shkruani një padi ndërkombëtare për kriminelin Aleksandër Vuçiç,ku sa po kalon koha po e tregon qartë se nuk mundët që ti ikë gjenit kriminal të projekteve qubrolloviçiane,rankoviçjane,millosheviçjane.Shqiptari mos fleni po zgjohuni!Idealizmi dhe atdhetarizmi shqiptar duhet të ekzistoj nëpër të gjitha periudhat historike.

Mungesë e vullnetit politik për ballafaqimin me të shkuarën

October 1, 2021 by s p

Nail Draga

Duke marrë parasysh se krimet ndaj popullsisë në sajë të luftërave në ish Jugosllavi kanë marrë gjykimin dhe dënimin nga Gjykata Ndërkombëtare në Hag, ku gjenocidi në Srebrenicë mbetën krimi i veçantë në Europë pas Luftës së Dytë Botërore, individë dhe parti politike të serbëve e mohojnë një vendim të tillë gjyqësor. Rasti i votimit të Rezolutës për gjenocidin në Srebrenicë në Kuvendin e Malit të Zi(17.6.2021) dëshmoj se në Mal të Zi vazhdon sindromi serb, ndaj luftimeve të zhvilluara në Bosnjë e Hercegovinë, që u dëshmu me refuzimin nga 19 deputet serb të Kuvend.

Një qendrim i tillë duke mohuar një krim, përkatësisht gjenocid i cili ka ndodhur në korrik të vitit 1995, dëshmon se popullsia serbe në Mal të Zi e cila në mënyrë aproksimative përbën 1/3 e popullsisë së përgjithshme mbetet çështje shqetësuese! Dhe nga një qendrim i tillë para qytetarëve tjerë në Mal të Zi paraqet sfidë për të tejkaluar një realitet shoqëror me pasoja aktuale dhe në të ardhmën.

Pushteti i ri para sfidave të mëdha

Sipas informacioneve që disponojmë për gjashtë vite për krime të luftës është procesuar vetëm një person, që dëshmon se në Mal të Zi mungon vullneti politik për denimin e krimeve të luftës. Pjesëtarët e familjeve të viktimave të luftës, presin me të drejtë se pushteti i ri do të angazhohet në këtë drejtim, andaj janë para sfidave të mëdha jo vetëm politike. Vetëm me ngritjen e padive ndaj krimeve përkatësisht individëve përgjegjës, sikurse është rasti i Bukovicës, Shtërpcës, Rozhajës, Deportimit të boshnjakëve etj., do të dëshmohej gadishmëri për të dënuar krimet e luftës, si mision për drejtësi ndaj viktimave në këtë mjedis.

Ndonëse në Mal të Zi nga viti 2015, është ne funksion Prokuroria Speciale Shtetërore(SDT) që është përgjegjëse për zbatimin e „Strategjisë për hulumtimin e krimeve të luftës në Mal të Zi“ përkatësisht për ndjekjën e autorëve të veprave penale të krimeve të luftës, deri më tash mungon mbeshtetja e organeve kompetente, e po ashtu edhe vullneti politik kur është në pyetje kjo çështje.

Vendime politike e jo gjyqësore

E dhëna se në lidhje me procesuimin e krimeve të luftës, prokuroria malazeze ka procesuar shtatë raste, duke ngitur padi dhe ndaj tyre kemi epiloge gjyqësore. Kështu në lidhje me lëndët e „Deportimit“, „Bukovica“, “Husaj-Rozhajë“ të dyshuarit janë liruar me vendim gjyqësor. Ndonëse, në vendet përkatëse kanë ndodhur krime të luftës, me numër të madh të viktimash, është dëshmi transparente, se kemi vendime jo gjyqësore por të politikës ditore. Rezultatet e tilla nga prokuroria dëshmojnë se në territorin e Malit të Zi nuk kanë ndodhur krime të luftës, si dhe të tillët nuk i kanë kryer qytetarët e këtij vendi. Opinioni i gjerë e di se në territorin e Malit të Zi me angazhimin e udhëheqjës politike e shtetërore kanë humbur jetën njerëzit në luftërat e viteve të 90-ta, në mbrojtje të gjoja Jugosllavisë, e cila ishte në shërbim të ideologjisë serbomadhe. Kujtojmë me këtë rast sulimin në Dubrovnik, Bosnën lindore etj. Në shërbim të kësaj ideologjie ishte edhe udhëheqja politike e Malit të Zi, deri në vitin 1997, kur definitivisht u distancu nga një politikë e tillë.

Deri sa nga prukoria speciale shtetërore deklarohen se ka munguar vullneti politik për denimin e krimeve të luftës(1.7.2021) del qartë se ky institucion nuk është i pavarur, por është nën ndikimin e politikës(pushtetit), që duhet të jetë shqetësim për të gjithë qytetarët!

Vrasja e kosovarëve në Husaj-Rozhajë (1999)

Ndër krimet e luftës që kanë ndodhur në territorin e Malit të Zi është edhe vrasja e qytetarëve nga Kosova të cilët si refugjatë kanë depërtuar në malësinë e Rozhajës, pikërisht në vendin Husaj, më 18 prill 1999. Ndaj tyre refugjatëve kanë reaguar pjesëtarët e Ushtrisë Jugosllave, duke vrarë 21 persona dhe dhjetëra të plagosur. Ishte ky një akt kriminal, sepse kosovarët ishin qytetar të zhvendosur nga lufta në Kosovë, për të gjetur shpëtim, por këtu gjetën vdekjën. Ndonëse shpëtuan nga terrorizmi ushtarko-policor serbë në Kosovë, u vranë nga pjesëtarët e ushtrisë jugosllave(serbo-malazeze). Ndaj këtij procesi janë zhvilluar disa seanca gjyqësore në Mal të Zi, por gjykata të akuzuarit për këtë krim i ka shpallur të pafajshëm(2014), duke dëshmuar së nuk është në favor të drejtësisë, për të denuar krimet e vrasësit e qytetarëve të cilët ishin fajtor se ishin vetëm të një kombi tjetër.

Drejtësia e munguar

Duke e marrë parasysh se krimet e luftës nuk vjetrohen, është obligim i prokurorisë që të rihapë lëndet e procesuara si të pasuksesshme, sidomos lëndët siç janë „Bukovica“, „Deportimi“ dhe „Husaj në Rozhajë”, sepse gjyqët, nuk kanë pasur forcë për të vërtetuar se kemi pasur rast të krimeve të luftës.

Pasi të gjithë të akuzuarit janë liruar, këta lëndë Komisioni Europian(KE) i ka regjistruar si zbatim të gabuar të drejtësisë. Pikërisht duke marrë për bazë një konstatim të tillë, ekziston mundësia përseri të mbahet gjyqi për rastët e „Deportimit“, „Bukovicës“ dhe ate në „Husaj në Rozhajë“, por duhet të ekzistojë vullneti politik i pushtetit, çështje kjo e cila deri më tash ka munguar.

Përfundimisht, pa ndryshime ne prokurori e gjyqësi është iluzion të presim ndonjë ndryshim cilësor dhe profesional, sepse këto institucione kanë qenë te politizuar, përkatësisht nën ndikimin e politikës së ditës. Andaj i mbetet pushtetit të ri të angazhohet në këtë drejtim, në favor të drejtësisë së munguar dhe barazisë qytetare e nacionale si kudo në botën demokratike.

(29 shtator 2021)