• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

KONFLIKTI (PAQËSOR) I PAMBARUAR ME SERBINË, PASOJAT DHE IMPLIKIMET

June 24, 2023 by s p

Gabimi më i madh që është toleruar të ndodhë në dialogun me Serbinë nga ana e faktorit politik të Kosovës, ka qenë moskëmbëngulja që në tryezën e dialogut në emër të serbëve lokalë të flasin vet përfaqësuesit e tyre, të zgjedhur në mënyrë demokratike, e jo Beogradi. A mund të ndodhë që EULEX-i dhe KFOR-i, ngjashëm me atë që ndodhi në Sllavoninë Lindore nga viti 1995 deri në 1998, të marrë në dorë për një farë kohe administrimin e veriut të Kosovës? Por, si mund të parandalohet kjo?

Nga Mehmet PRISHTINA

Serbia deklarativisht nuk e njeh shtetin e Kosovës, por një ditë ajo dërgoi disa komandos të maskuar dhe qyqarë në “territor të huaj “ ku kidnapoi tre policë kosovarë. Nëse Kosova nuk është shtet (ose pjesë e Serbisë), siç thotë Beogradi, atëherë si ka mundësi që ajo të rrëmbejë “qytetarët e saj” në vend të vet?! Si duket, në vendimmarrjen e Vuçiqit veprojnë disa demonë të padukshëm që ia ngatërrojnë planet, duke e paraqitur atë tragjikomik para botës.

Beogradi zyrtar gjatë gjithë kohës thotë se veriu i Kosovës duhet të kontrollohet politikisht vetëm nga “Lista Serbe” dhe nga askush tjetër, sepse serbëve të Kosovës nuk iu lejohet pluralizmi politik, por në anën tjetër Presidenti Vuçiq në daljet e tij publike ka luajtur rolin e “zëdhënësit” të kësaj force politike, duke paralajmëruar hapa konkretë që duhet të ndjekin serbët e Kosovës. Ndër ata hapa, Vuçiqi përmendi edhe Vidovdanin (28 qershor) si ditë e shenjtë ku serbët lokalë do të marrin një “vendim të rëndësishëm”.

Gabimi më i madh që është toleruar të ndodhë në dialogun me Serbinë nga ana e faktorit politik të Kosovës, ka qenë moskëmbëngulja që në tryezën e dialogut në emër të serbëve lokalë të flasin vet përfaqësuesit e tyre, të zgjedhur në mënyrë demokratike, e jo Beogradi. Përfshirja e Serbisë në dialog, si një shtet i huaj, e ka defaktorizuar elementin serb të Kosovës, por në anën tjetër ia ka shtuar gjasat institucioneve të Kosovës për të qenë të hendikepuara në raport me zgjidhjen e problemeve reale që i kanë serbët në veri të vendit dhe në pjesët tjera. Në këtë mënyrë, Serbia para botës është paraqitur si një palë “konstruktive” që gjoja po iu ndihmon serbëve “të lënë pas dore” në Kosovë, ndërkohë që gjatë gjithë kohës regjimi i Beogradit i ka përdorur serbët lokalë si instrument manipulativ për të zgjëruar të ashtuqaujturën “botë serbe”.

Këtë manipulim të madh të politikës serbe, fare pak e kanë trajtuar institutet, mediat, intelektualët, analistët e Kosovës dhe lufta e brendshme politike (për pushtet), si duket ka qenë kryekauza e vetme e mendimit dhe veprimit alternativ në vendin tonë. Kanë munguar analiza të detajuara në gjuhë të huaja nga vetë autorët shqiptarë të Kosovës, të cilët do ta trajtonin raportin në mes të Kosovës dhe Serbisë, jo si çështje të pazgjidhura të serbëve lokal, por si një konflikt i pambaruar, ku Beogradi vazhdon të jetë i përqëndruar me aksionet destabilizuese në vendin tonë, me të vetmin synim kryesor: shtetin e Kosovës ta paraqes sa më jofunksional. Edhe insistimi për krijimin e Asociacionit, shkon në këtë linjë logjike.

Vizita e fundit e Kryeminstrit Kurti në Vatikan dhe audienca te Papa Françesku, për çka kontribuoi fuqishëm lobi shqiptar i biznesmenëve dhe intelektualëve në Itali, shpjegon më së miri domosdonë e ndërmarrjes së hapave më dinamik nga diplomacia jonë e cila do t’ia zhvishte ujkut të dikurshëm në Beograd lëkurën e qengjit që po mundohen t’ia veshin disa diplomat në Bruksel dhe Washington.

Por kjo qasje aspak parimore e diplomacisë Perendimore, po kritikohet hapur nga mediat, deputetë dhe intelektualë të shumtë në Evropë dhe Amerikë.

“Zyrtarisht thuhet se SHBA-të duan të përpiqen ta çlirojnë Serbinë nga përqafimi rus dhe për këtë e mbështesin Vuçiqin dhe regjimin e tij. Por kjo padyshim nuk funksionon fare. (…) Politika qetësuese e Perëndimit ndaj Serbisë dhe, në të njëjtën kohë, presioni në rritje ndaj qeverisë së Kosovës – BE-ja madje dëshiron të vendosë masa kundër kabinetit të Kurtit – deri më tani nuk e ka afruar Serbinë me Perëndimin. Dhe ka nga ata që besojnë se është një përmbysje e plotë e politikës amerikane për diçka tjetër: përkatësisht për ndarjen e Kosovës”, shkruan prestigjiza e Vjenës, “Der Standard”.

Madje me një qasje më të detajuar mbi pasqyrën e shtrembëruar që ka kohët e fundit Perendimi ndaj Kosovës, vjen edhe eksperti gjerman për Kosovën, Konrad Clewing, i cili në një intervistë me Deutsche Wellen, në mes tjerash, vuri në dukej se tensionet aktuale janë shqetësuese, pasi Vuçiqi tani po e ripërdor Kosovën për të zbutur ose për të anashkaluar protestat e brendshme kundër tij. Shqetësues është edhe fakti që Perëndimi kohët e fundit ka mbajtur qëndrim të njëanshëm, në anën e Serbisë, edhe pse forcat e NATO-s në veri të Kosovës (konkretisht në Zveçan) nuk u sulmuan vetëm nga përfaqësuesit e popullsisë lokale, por – edhe nga agjentët e shërbimit sekret serb dhe policia. Perëndimi heshti për një kohë për arrestimin e tre policëve kosovarë dhe deri tani nuk e ka dënuar ashpër këtë veprim, nënvizon Konrad Clewing.

Shefi i diplomacisë evropiane Josef Borrel gjatë takimit që ka pasur me Kryeminustrin Kurti, ka këmbëngulur edhe një herë në deeskalim të situatës, që nënkupton: tërheqja e policisë nga objektet komunale në veri, shpallja e zgjedhjeve të reja, si dhe largimi i Kryetarëve nga ndërtesat komunale.

Kurti nga ana e tij u zotua se do të përmbush vetëm njërin nga tre kushte e mësipërme: organizimin e zgjedhjeve të parakoshhshme në katër komunat në veri të vendit.

“Për bindjen time deeskalimi duhet të nënkuptojë largimin e ekstremistëve të dhunshëm, të grupeve kriminale e ilegale, që menjëherë do të përcillej me zvogëlimin e pranisë së Policisë së Kosovës në ndërtesat e komunave. Ndërsa sa i përket zgjidhjes më të qëndrueshme, e kuptojmë se ka rëndësi për zgjedhje të parakohshme me proces që paraprihet nga sundimi i ligjit, kampanjë e hapur dhe fer dhe zgjedhje të lira dhe demokratike. S’mund të them se situata është e sigurt për shkak të takimeve bilaterale dhe kemi paqe të qëndrueshme, por nga optimizmi i ndërmjetësit ka shenja që ditët përpara janë më të mira se ato që kemi lënë pas, por mbetet të shihet. Jam i hendikepuar sepse s’ka pasur takim direkt”, ka thënë Kurti para gazetarëve, duke shtuar se në takim me Borrellin ka shpalosur dokumente që tregojnë se ku janë rrëmbyer tre policët e Kosovës brenda territorit të vendit si dhe ka kërkuar reagim të ndërkombëtarëve.

Arsyeja pse institohet në arritjen e marrëveshjes përfundimtare Kosovë- Serbin, nuk ndërlidhet vetëm me këto dy vende, por parasegjitash me kontekstin gjeopolitik të një krize, e cila mund të shkaktoj destabilizim rajonal. Për rrjedhojë, Shtëpia e Bardhë njoftoi se presidenti Joe Biden ka vendosur ta zgjasë emergjencën kombëtare të SHBA-së në lidhje me Ballkanin Perëndimor të paktën deri më 26 qershor të vitit 2024.

“Ballkani Perëndimor përbën kërcënim për sigurinë kombëtare të SHBA-ve”, është gjykimi i presidentit amerikan, Joe Biden, i cili mbi bazën e kësaj e ka vazhduar Urdhrin Ekzekutiv për emergjencën kombëtare në lidhje me Ballkanin Perëndimor në përputhje me Aktin Ndërkombëtar të Fuqive Ekonomike Emergjente për t’u marrë me kërcënimin e pazakontë dhe të jashtëzakonshëm ndaj sigurisë kombëtare dhe politikës së jashtme të Shteteve të Bashkuara.

Nga ana e tij edhe Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, tha në fillim të javës se NATO-ja mund të ndërmarrë hapa të tjerë, nëse është e nevojshme. Shumë kush këtë deklaratë e lexoi si një formulë që NATO mund të imponoj në veri të Kosovës, duke aluduar në krijimin e të ashtuquajturës “Republika e KFOR-it”, term ky i lancuar (dhe aspak i menduar mirë) për herë të parë nga kryeministri shqiptar, Edi Rama.

Por vëzhgues dhe ekspertë ndërkombëtarë që meren me sigurinë në Ballkan, e kanë përjashtuar një opsion të tillë, sepse për NATO-n ky mund të jetë një mision që është i dënuar të dështojë që në start. Me fjalë të tjera përjashtohet çfarë do lloj mundësie e vendosjes së ndonjë protektorati ushtarak-ndërkombëtar në veri të vendit, ndonëse ka zëra që thonë se prania ndërkombëtare në veri të Kosovës do të rritej, nëse EULEX-i dhe KFOR-i – ngjashëm me atë që ndodhi në Sllavoninë Lindore nga viti 1995 deri në 1998 – të marrë në dorë për një farë kohe administrimin e veriut të Kosovës. Kjo do t’i jepte fund vakumit të pushtetit në veri të Kosovës dhe nuk do të lejonte që Serbia ta mbushte atë dhe të zhvillonte më tej ambicjet e saj për destabilizimin e shtetit të Kosovës. Por kjo mund të ndodhë vetëm në rast se shterren të gjitha mekanizmat demokratike për përfshierjen e serbëve në menaxhimin e pushtetit vendor dhe kur Qeveria e Kosovës nuk do të mund të fillonte edhe një acarim të ri me BE-në dhe Washingtonin për një kauzë të shpifur që Beogradi qëllimisht e përdor për efekte të politikave të veta destabilizuese.

Prandaj, në vend të acarimeve dhe keqkuptimeve të panevojshme, faktori politik i Kosovës (pushtet dhe opozitë) duhet të përqëndrohet (përmes një Rezolute) tash e tutje në tre gjëra kruciale: në angazhimin maksimal për deeskalim të situatës në veri të vendit, në krijimin e parakusheteve për një dialog substancial me serbët lokal, përfshi edhe gjetjen e modaliteteve për Asociacionin në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës si dhe rikthimin e besimit dhe bashkëpunimit të sinqertë me SHBA-të, NATO-n dhe BE-në.

Prishtinë, 23 qershor, 2023

Filed Under: Opinion Tagged With: Mehmet Prishtina

TENSIONET NË VERI, OSE PARADHOMA E NJË PROTEKTORATI TË RI!

May 31, 2023 by s p

Procesi zgjedhor në katër komunat veriore të Kosovës, i zhvilluar brenda të gjitha parametrave demokratikë dhe reagimi i diplomacisë ndërkombëtare për të penguar praktikimin e pushtetit të dalë nga këto zgjedhje, është një ogur i keq për Kosovën. Gojëkëqinjt po thonë se kjo mund të jetë paradhoma e një protektorati të ri në veri të vendit tone. Ky është një sinjal se Kosova në të ardhmen duhet të përgatitet për një përkufizim të brendshëm etnik, ku serbët do të kenë status special, me të drejta ekstrademokratike, të pa njohura në asnjë shtet tjetër dhe në asnjë konventë ndërkombëtare. Se pse po iu bëhen koncesione të tilla kaq bujare serbëve, në dëm të sovranitetit të Kosovës, kjo mbetet të shihet dhe të analizohet në periudhën në vazhdim. Kjo është një sfidë që nuk është barrë vetëm e qeveris aktuale, por e gjithë shoqërisë kosovare.

Nga Mehmet PRISHTINA

Situata në veri të Kosovës, që nga dita e mbajtjes së zgjedhjeve lokale, më 23 prill, e deri sot, ka kaluar nëpër një spirale ngjarjesh e turbulencash nga më të ndryshmet, ku erdhi në shprehje sërish antagonizmi në mes të prirjes për ta shtri sovranitetin shtetëror edhe në këtë pjesë të vendit tonë dhe kundërshtimi i dhunshëm i serbëve që të mos njihet procesi zgjedhor, i cili nxori fitues kryetarët shqiptarë të katër komunave veriore. Në vend se ky proces zgjedhor të prodhojë efekte vendimarrëse për të gjithë qytetarët e kësaj pjese të vendit, ndodhi e kundërta.

Ndodhi ultimatum i politikanit të Listës Serbe, Goran Rakiq, i cili, me direktiva të Beogradit, kërkoi që të largohen njësitë speciale nga ajo pjesë e vendit tonë dhe kryetarët e zgjedhur shqiptarë të komunave (dy prej tyre) t’i lirojnë objektet komunale.

Trajtat e dhunshme të këtij ultimatumi rezultuan madje me mbi njëzetë ushtarë të KFOR-it të plagosur në Zveçan, disa prej të cilëve me lëndime të rënda. Serbët agresivë, shumica prej të cilëve të importuar nga Serbia, sulmuan ushtarët e KFOR-it të cilët ishin vendosur në mes të policisisë së Kosovës dhe protestuesve serbë. Ishte ky një mision i vështirë për një ushtri shumëkombëshe e cila në Kosovë ka mandat të siguroj paqe për të gjithë.

Por, kur janë në pyetje raportet shqiptaro-serbe, paqja ende është një nocion i paperceptueshëm. Në vend se të gjithë, pa dallim etnie e feje, t’i gëzojnë frytet politike nga bilanci zgjedhor, në veri të vendit tonë po ndodhë diversioni mbi këtë proces. Kjo për shkakun se rregullat nuk i caktojnë votuesit, kushdo qofshin ata, por i cakton Beogradi dhe i miraton, fatkeqsisht, në heshtje një pjesë e bashkësisë ndërkombëtare. Presidenti Vuçiq i ndodhur në mengelen e trazirave dhe pakënaqësive kolektive në Serbi, ka zgjedhur t’i ikë presionit të brendshëm duke e përdorur sërish Kosovën si balon që vazhdon të fryhet me propagandë dhe shantazh. Në vend se t’iu japë përgjigje shumë çështjeve të mprehta që kanë ngritur protestuesit serbë në Serbi, Vuçiqi parapëlqen të dislokohet bashkë me një pjesë të ushtrisë së tij afër kufijve të Kosovës. Duke qenë afër Kosovës, Vuçiqi mendon se do të largohet paksa nga telashet që po ia shkaktojnë qytetarët e vendit të tij, të cilëve nuk po iu intereson Kosova por siguria dhe perspektiva e tyre.

Vuçiqi vazhdon me logjikën e instalimit të psikozës kolektive nacionaliste mbi Kosovën që “sërish duhet rikthyer”, ku serbët, të paktën një pjesë e verbër e tyre, si konsumues të kësaj psikoze vazhdojnë të besojnë se kjo një ditë mund të ndodhë, prandaj ata pranojnë urdhëra nga Vuçiqi që të shkojnë në veri të Kosovës dhe të plagosin ushtarë të KFOR-it. Kjo pjesë e serbëve, është një turmë e painformuar, sepse kokat e tyre janë të mbushura me indoktrinim anti-Kosovë, pikërisht siç e përshkruan edhe Bardhyl Mahmuti në librin e tij “Eskadronët e vdekjes”, ku masakrat mbi shqiptarët ishin kryer nga serbët të cilët fillimisht ishin informuar gabimisht se shqiptarët kishin vra fëmijë, gra e pleqë serbë nëpër fshatra të ndryshme të Kosovës. Katarsa shpirtërore që ndodhë te këta serbë është e vonshme, por opinioni publik e kupton se inxhinjeringu i urrejtjes kundër shqiptarëve ishte përpunuar fillimisht si një laborator që prodhon dezinformata. Sepse vetëm duke qenë të informuar gabimisht mbi sitiuatën në Kosovë, siç e ka përshkruar bukur B. Mahmuti në librin e tij, ushtarët dhe policët serbë, një pjesë e tyre, përveç se me armë konvencionale, ishin armatosur edhe me urrejtje të skajshme ndaj shqiptarëve, sepse ndryshe s’ka si të shpjegohet motivi i tyre për të vra shqiptarë, madje foshnje të posalindura dhe gra shtatzëna.

Një skenar i ngjashëm, por me trajta tjera, po provohet të reprizohet sërish në Kosovë. Propaganda e Vuçiqit nuk pushon së prodhuari armiqë të jashtëm të popullit serb, ndërkohë që problemet e brendshme kanë prekur majën e aizbergut. Të gjithë diktatorët përdorin metodat e njejta. Ata janë të prirur ta defokusojnë vëmendjen e popullatës vendore me ngjarje që i paketojnë si kauza kombëtare, e që në fakt janë perde tymi për të penguar shikimin e qartë mbi situatën që zhvillohet në oborrin e shtëpisë.

Tani për tani Vuçiqi e ka zgjedhur Kosovën të jetë një perde tymi për të kamufluar realitetin në Serbi, i cili nuk është aspak në favor të tij. Por, kjo taktikë e Vuçiqit fatkeqësisht nuk po lexohet drejt nga diplomatët e huaj dhe për pasojë kemi një situatë absurde ku Kosova si vend i pavarur po e pëson më së shumti.

Këtë situatë më së miri ndoshta e ka deshifruar, Janus Bugajski, bashkëpunëtor i lartë në Fondacionin Jamestown në Washington. Ai ka reaguar ndaj sekretarit amerikan të Shtetit, Anthony Blinken, i cili dënoi ashpër aksionin e Policisë së Kosovës në veri.

Ai tha se mbështetja e SHBA për Vuçiqin po destabilizon rajonin. Është koha për të mbështetur një revolucion demokratik në Serbi dhe njohjen e Kosovës nga të gjitha shtetet evropian , shkroi Bugajski në Twitter.

Në të njëjtat valë ishte edhe Daniel Serwer nga universiteti Johns Hopkins në Washington DC, sipas të cilit presidenti serb Vuçiq ka dëshmuar në dy mënyra se i kontrollon serbët në veri të lumit Ibër. Së pari, zgjedhjet e 23 prillit ishin paqësore. Kjo nuk do të ishte e mundur pa urdhrin e tij. Merreni si konfirmim që Beogradi historikisht ka urdhëruar të gjitha trazirat atje. Së dyti, shumica dërrmuese e serbëve nuk votuan. Këtë e ka urdhëruar edhe Vuçiqi. Zemërimi i Vuçiqit ka për qëllim të maskojë faktin se ai do të vazhdojë të qeverisë de facto katër komunat veriore, me shumicë serbe nga Beogradi, duke përdorur rrjetin e tij të oficerëve të sigurimit dhe kriminelëve të organizuar, konstaton Serwer.

Analisti amerikan dhe eksperti për Ballkan, Daniel Serwer, ka pyetur nëse Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, e ka dënuar dhunën e protestuesve serbë ndaj ushtarëve të KFOR-it në Zveçan.

“E ka denoncuar Sekretari Blinken akoma dhunën e djeshme ndaj KFOR-it?. Ende po pyesni se në cilën anë dëshironi të jeni?”, ka shkruar Serwer.

Ky reagim i Serwer vjen pasi sekretari Blinken e ka kritikuar Qeverinë Kurti pasi kjo e fundit ka vendosur që me forca policore t’i asistojë kryetarët e rinj që të hyjnë në objektet komunale.

Skenarët destabilizues të Vuçiqit kanë filluar të lexohen edhe nga vetë përfaqësuesit e serbëve të Kosovës që nuk mendojnë si ai. Njëri prej tyre, Boban Bogdanoviç, në një paraqitje në Euronews Albania, komentoi protestat në Serbi dhe situatën në veri të Kosovës. Ai tha se edhe pse ishte një kohë me shi, në rrugët e Beogradit u mblodhën rreth 300 mijë njerëz në protestën “Serbia kundër dhunës”. Ai nënvizoi se këto protesta mund të sjellin dhe fundin politik të presidentit Vuçiç, të cilin e cilësoi si burimin e dhunës në të gjithë Ballkanin. Bogdanoviç e fajësoi Vuçiçin dhe për situatën në veri të Kosovës dhe shprehi frikën për përshkallëzimin e përplasjes së armatosur mes bandave serbe dhe autoriteteve të Republikës së Kosovës. Pas Millosheviçit erdhi Vuçiçi në Serbi dhe ai është burimi i dhunës në gjithë Ballkanin Perëndimor. Ai është arsyeja pse nuk ka paqe në Serbi, ai është arsyeja pse nuk ka paqe mes Serbisë dhe Kosovës. Kjo është një kohë shumë shumë e keqe, një kohë e tmerrshme pasi situarta mund të përshkallëzohet në Kosovë. Nuk dua të besoj që kriminelët nga veriu i Kosovës, Radojçiq dhe strukturat e tij kriminale mund të përshkallëzojnë përplasjet me armë. Kjo nuk është e mirë për marrëdhëniet tona dhe për rajonin, tha Bogdanoviç per Euronews Albania.

Në anën tjetër diplomacia amerikane, përmes përfaqësuesve të saj në rajon, ka shprehur pakënaqësi të hapur me veprimet e fundit të Qeverisë së Kosovës për të instaluar, siç thonë ata, me dhunë pushtetin në katër komunat veriore.

Ambasadori amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier, tha në një takim me disa gazetarë në Prishtinë se Qeveria e Kosovës nuk është koordinuar me Shtetet e Bashkuara për veprimet e ndërmarra të premten. Atë ditë, kryetarët e rinj shqiptarë të komunave me shumicë serbe në veri të Kosovës – Zubin Potok, Leposaviq dhe Zveçan – kanë hyrë në ndërtesat komunale me ndihmën e Policisë së Kosovës, përkundër rezistencës së banorëve lokalë serbë.

“Kur kemi marrë vesh, kemi reaguar ashpër kundër. Vendimi ka pasur ndikim negativ në reputacionin e Kosovës dhe i ka kthyer mbrapsht përpjekjet drejt normalizimit të marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë”, tha Hovenier.

Ai e citoi sekretarin amerikan të Shtetit, Antony Blinken, i cili tha se këto veprime do të ndikojnë në marrëdhëniet SHBA-Kosovë. Hovenier tha se anulimi i pjesëmarrjes së Kosovës në stërvitjet “Defender Europe 2023” është pasoja e parë për Qeverinë e Kosovës në këtë drejtim.

“Sot nuk ka pasur aktivitet për ‘Defender Europe ’23’ dhe nuk do të ketë. Për Kosovën, ato stërvitje kanë marrë fund”, tha Hovenier.

“Ne i kemi kërkuar kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti që të marrë hapa drejt uljes së tensioneve në veri. Ai nuk u është përgjigjur këtyre kërkesave. Ne jemi duke analizuar se cilat do të jenë veprimet tona tjera”, shtoi ai.

Edhe shefi i politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell, të martën ka thënë se Kosova duhet t’i pezullojë operacionet policore rreth ndërtesave të komunave në veri të vendit, si hap i parë i shtensionimit. Njëkohësisht, ka bërë thirrje që edhe protestuesit e dhunshëm të tërhiqen.

Por si duket, jo të gjithë politikanët në Washington janë të kënaqur me këto qëndrime të diplomacisë amerikane mbi Kosovën. Kongresmeni amerikan, Richie Torres, ka mbetur i zhgënjyer nga Sekretari i Shtetit të tij, Antony Blinken, i cili dënoi veprimin e institucioneve të Kosovës për ngjarjet e djeshme në Veri. Torres tha se Kosova është aleat i SHBA-së dhe se ishte ndër vendet e para që pranoi refugjatët afganë kur kjo iu desh SHBA-së.

“Kosova është një aleat i palëkundur i SHBA-së. Kur SHBA-së i duheshin vende për të pranuar refugjatët afganë, Kosova ishte e para dhe ndër të paktat që u pranoi në këtë rast. Është zhgënjyese për mua dhe për votuesit e mi shqiptarë të shoh Sekretarin Blinken të sulmojë publikisht një aleat të SHBA-së”, ka shkruar ai, duke rishpërndarë deklaratën e Blinkenit.

Edhe Alicia Kearns, kryetarja e Komisionit të Punëve të Jashtme në Parlamentin e Britanisë së Madhe, ka reaguar pas zhvillimeve të fundit në veri të vendit. Ajo, me anë të një cicërime në Twitter, ka thënë Serbia i paguan grupet kriminale të serbëve në veri, si dhe i ka sugjeruar të gjithë që të lexojnë një artikull të Nju York Times të publikuar ditë më parë lidhur me këtë çështje. “Në veri të Kosovës, bandat serbe po paguhen dhe armatosen me armë nga Beogradi”, ka shkruar Kearns.

Ndërkohë, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se i kupton shqetësimet e partnerëve ndërkombëtarë lidhur me situatën e krijuar në tri komunat në veri të Kosovës, të banuara me shumicë serbe, pasi hyrja në zyra të komunave e kryetarëve të rinj u kundërshtua nga serbët lokalë. Përmes një postimi në Facebook, Kurti tha se ndërtesat komunale janë të shtetit të Kosovës, prandaj ato, sipas tij, nuk “janë marrë dje dhe nuk do të merren asnjë ditë tjetër”.

“Ne jemi të vetëdijshëm dhe i kuptojmë shqetësimet e ngritura nga partnerët tanë ndërkombëtarë. Por, çdo opsion tjetër, do të ishte mospërmbushje e obligimeve kushtetuese të Qeverisë sonë ndaj kryetarëve të rinj, do të ishte mospërmbushje e obligimeve dhe detyrimeve të kryetarëve të rinj ndaj qytetarëve të Republikës, dhe do të pamundësonte ofrimin e shërbimeve bazike komunale për qytetarë”, tha Kurti.

Për të dalë nga kjo situate e tensionuar, u zhvillua edhe një takim në mes të kryeministrit Albin Kurti dhe ambasadori amerikan, Jeff Hovenier. Ky i fundit pas takimit deklaroi se folën për çtensionimin e situatës në veri të Kosovës. Ai tha se nuk mund të deklarojë se ka një marrëveshje me Kurtin se si duhet të ndodhë çtensionimi i situatës, megjithatë tregon kërkesën që ia kanë bërë Kurtit.

“Kemi marrëveshje se deeskalimi duhet të ndodhë, por nuk e di se a mund të them se ka marrëveshjes se si duhet të ndodhë ai. Çfarë mund të them është se çfarë SHBA-ja po kërkon është ajo se ne besojmë se nuk është e nevojshme për kryetarët e zgjedhur që të punojnë çdo ditë nga ato objekte [komuna]. Në fakt, ne rekomandojmë që për një afat të shkurtër, kjo të mos ndodhë”, ka thënë ambasadori amerikan, Jeff Hovenier.

Zhvillimet në veri të Kosovës nuk kanë mundur të mos jenë edhe pjesë e vëmendjes së Kremlinit. Ministri i Jashtëm i Rusisë, Sergei Lavrov, tha se situata në Kosovë është alarmante dhe se mund të provokojë një tjetër konflikt në qendër të Evropës.

“Një shpërthim i madh po përgatitet në qendër të Evropës – pikërisht në vendin ku, në vitin 1999, NATO-ja sulmoi Jugosllavinë, duke shkelur çdo parim të imagjinueshëm të Aktit Final të Helsinkit dhe të dokumenteve të OSBE-së”, tha Lavrov gjatë një vizite në Kenia, raporton agjencia shtetërore ruse, RIA Novosti. Ai shtoi se situata kërkon një “zgjidhje gjeopolitike” që do të garantonte sigurinë e vendeve evropiane. Sipas tij, “asnjë bllok, përfshirë NATO-n, nuk ka të drejtë të pretendojë dominim në atë pjesë të planetit”.

Opinioni publik në Kosovë ende e ka të paqartë se si është e mundur që zgjedhjet në pjesën veriore të Kosovës të banuar kryesisht me serbë etnikë, sipas vëzhguesve ndërkombëtarë, madje edhe diplomatëve të BE-së dhe Washingtonit, i plotësuan të gjitha standardet demokratike. Në kët frymë ishte edhe deklarata e Emisarit Special të SHBA-ve për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, i cili tha se administrata amerikane do t’i njoh rezultatet e atyre zgjedhjeve.

Nëse është kështu, atëherë si është e mundur që kryetarët e zgjedhur në mënyrë legjitime të mos mund të hyjnë në zyrat e tyre, të cilët do të jenë në shërbim të të gjithë qytetarëve, pa dallim përkatësinë e tyre etnike e fetare.

Këtë pyetje e bën çdo qytetar i Kosovës, sidomos ata që votuan më 23 prill në katër komunat veriore, ndërkohë që ata që nuk votuan, ishin të detyruar të bojkotojnë procesin zgjedhor. Këtë e bënë pa vullnetin e tyre, sepse regjimi i Beogradit po punon fort që Kosovën ta paraqes si një “vilajet i errët” ku nuk ka jetë për serbët. Kjo propagandë e artikuluar përmes mediave të kontrolluara nga Vuçiqi, ka publikuar më shumë se 3 000 tituj me përmbajtje luftëxitëse kundër Kosovës në këto dhjetë vitet e fundit.

Serbia edhe mediatikisht, edhe ushtarakisht nuk po rresht së prodhuari psikozë luftarake ndaj Kosovës. Për rrjedhojë Ministria e Mbrojtjes së Serbisë, ditëve të fundit ka shpërnda “zarfa të kaltër” , për të ashtuquajturën “ushtrim të rregullt ushtarak”, dedikuar pjesës rezervë të ushtrisë së Serbisë.

Këtë njoftim e ka konfirmuar edhe Instituti “Octopus”, sipas të cilit “propaganda i ka shërbyer si armë e fuqishme Hitlerit për strategjinë ekspansioniste ushtarake. Në anën tjetër, mediat e kontrolluara ruse, me vite të tëra propaganduan kundër Ukrainës, deri në agresionin ushtarak”.

Nëse e zbërthejmë nëntekstin e këtij njoftimi të Instituti “Octopus”, nuk e kemi shumë vështirë ta kuptojmë edhe strategjinë e Vuçiqit, i cili duke i gënjyer dhe dezinformuar ndjekësit e tij me lloj lloj paragjykimesh kundër shqiptarëve dhe Kosovës, po mundohet ta mbaj gjallë alibinë e tij kundër shtetësisë së Kosovës.

Sipas Instituti “Oktopus”, kjo bëhet edhe më shqetësuese, duke marrë parasysh që si rusët, ashtu edhe vëllezërit e tyre serbë, në prag të rrezikimit të pushtetit, nisin konflikte të reja. “Historia është mësuese e mirë e praktikës”, përfundon njoftimi.

Tensionet në veri të Kosovës mund t’i shërbejnë më së tepërmi presidentit serb Vuçiq, po jo edhe interesave të Kosovës. Prandaj kreu politik dhe shtetëror i Kosovës duhet ta lexojë ndryshe situatën, duke mos iu dhënë adute shtesë nacionalistëve serbë të paraqiten si viktimë në gjithë këtë skenar ngjarjesh të rrezikshme të dizajnuara në Beograd.

Presidenti serb do të donte të vazhdojnë tensionet në veri të Kosovës, në mënyrë që vëmendja e mediave botërore të defoksuohet nga protesttat masive të qytetarëve serbë. Madje edhe dorëheqja e presidentit serb, Aleksander Vucic, nga pozita e kryetarit të partisë, nuk ka mbetur pa u komentuar nga mediat prestigjioze botërore. Duke i dhënë hapësirë këtij njoftimi, agjensia amerikane e lajmeve Associated Press ka shkruar për një lëvizje të tillë të Vuçiqit, si një taktikë për të krijuar një lëvizje më të gjerë politike për shkak se po përballet me një valë protestash anti-qeveritare. Mediumi amerikan ka vënë në dukje se Aleksander Vuçiqi shpesh është kritikuar që po vazhdon të mbajë dy pozita, atë të presdientit dhe të kryetarit të partisë. Sipas analistëve, kjo është një përpjekje e presidentit të Serbisë për të rigrupuar sa më shumë njerëz pas një dekade pushtet dhe pas presionit publik gjithmonë e më shumë në rritje. Associated Press përmend protestat masive që po organizohen pas dy ngjarejve tragjike, dhe përmenden gjithashtu edhe akuzat e protestuesve drejt qeverisë për krijimin e një atmosfere me gjuhë urrjetjeje kundër kundërshtarëve politikë dhe fushatat e pamëshirshme propagandistike në mediat kryesore serbe.

Ndërkohë për dorëheqjen partiake të presidentit të Serbisë ka shkruar edhe agjensia franceze e lajmeve Frans Press, duke thënë se mitingu i organizuar të premten ngjante me një fushatë elektorale. France Press raportoi deklaratën e drejtorit ekzekutiv të Qendrës për Zgjedhje të Lira dhe Demokraci (CESID), Bojan Klaçar, i cili ka thënë se krijimi i një lëvizje të re politikë është “një mënyrë për të kapërcyer krizat që potencialisht mund të shpërthejnë brenda SNS”. Sipas tij, Vuçiq dëshiron të sigurojë një mandat tjetër politik duke krijuar një lëvizje të re.

Procesi zgjedhor në katër komunat veriore të Kosovës, i zhvilluar brenda të gjitha parametrave demokratikë dhe reagimi i diplomacisë ndërkombëtare për të penguar praktikimin e pushtetit të dalë nga këto zgjedhje, është një ogur i keq për Kosovën. Gojëkëqinjt po thonë se kjo mund të jetë paradhoma e një protektorati të ri në veri të vendit tone. Ky është një sinjal se Kosova në të ardhmen duhet të përgatitet për një përkufizim të brendshëm etnik, ku serbët do të kenë status special, me të drejta ekstrademokratike, të pa njohura në asnjë shtet tjetër dhe në asnjë konventë ndërkombëtare.

Se pse po iu bëhen koncesione të tilla kaq bujare serbëve, në dëm të sovranitetit të Kosovës, kjo mbetet të shihet dhe të analizohet në periudhën në vazhdim dhe kjo është një sfidë që nuk është barrë vetëm e qeveris aktuale, por e gjithë shoqërisë kosovare.

Sa më poroze të jetë kjo shoqërie me qëndrime të paharmonizuara, aq më të lehta do të bëhen skenarët për ta bërë Kosovën shtet sa më jofunskional.

Filed Under: ESSE Tagged With: Mehmet Prishtina

Serbia po ballafaqohet me dhunën që e ka ushqye vetë

May 19, 2023 by s p

Nga Mehmet PRISHTINA/

Sipas të dhënave që i kanë publikuar edhe mediat ndërkombëtare, qytetarët serbë kanë në posedim privat 700 mijë armë zjarri të regjistruara dhe llogaritet se ka edhe dy milionë pushkë dhe pistoleta ilegale. E gjithë kjo armatosje masive e popullatës serbe, nuk ka ardhur rastësisht. Pas tërheqjes së forcave serbe nga Kosova (1999), shumë armë mbetën në duart e individëve që kishin marrë pjesë në krimet makabre në Kosovë dhe regjimi serb një kohë të gjatë e ka ushqyer me iluzion popullatën se do të ndodhë edhe një “rikthim triumfal në Kosovë”.

Atmosfera shoqërore në Serbi është elektrizuar tej mase, pas dy vrasjeve masive që ndodhën ditë më parë, ku mbetën të vrarë afro 20 të rinj, e që u pasuan me protesta të shumta të qytetarëve kundër dhunës, sidomos nëpër shkolla. Qytetarët duan të marrin përgjigje për pyetjet: si mund të ndodhte dhuna, çfarë nxiti dhunën, kush është përgjegjës?

Por, megjithatë vala e dhunës në Serbi nuk u ndal pas dy vrasjeve masive. Gjithnjë e më shumë gra vriten nga dhuna në familje, ndërkohë që Presidenti serb Vuçiq nga ana tjetër fyen opozitën dhe mundohet të marrë kontrollin mbi ngjarjet. Është paralajmëruar një kontraprotestë e pushtetit, si përpjekje për të balancuar situatën e tensionuar, dhe për të relativizuar mllefin qytetar, me çka Vuçiqi edhe një herë po dëshmohet se është një ndjekës i verbër i budallallëqeve të Millosheviqit, i cili para se të fuqizonte pushtetin e tij në Beograd pat organizuar disa “jogurt mitingje” në vitet tetëdhjetë, në Kosovë dhe gjetiu.

Sot në Serbi (e premte) pritet të mbahet tubimi i tretë me sloganin “Serbia kundër dhunës”, kurse në opinionin publik ende ka mbetur shija e hidhur e fyerjeve të Vuçiqit drejtuar politikanëve të opozitës, duke i quajtur ata ‘hiena’ që “po përpiqen të abuzojnë politikisht me tragjedinë”.

Sipas të dhënave që i kanë publikuar edhe mediat ndërkombëtare, qytetarët serbë kanë në posedim privat 700 mijë armë zjarri të regjistruara dhe llogaritet se ka edhe dy milionë pushkë dhe pistoleta ilegale.

E gjithë kjo armatosje masive popullatës serbe, nuk ka ardhur rastësisht. Pas tërheqjes së forcave serbe nga Kosova (1999), shumë armë mbetën në duart e individëve që kishin marrë pjesë në krimet makabre në Kosovë dhe që kishin mbetur të dënuar. Ata edhe sot janë të lirë, madje mbajnë edhe poste shtetërore dhe bëjnë biznese, kryesisht me mbështetje qeveritare.

Askush nga autoritet shtetërore, por çuditërisht as bashkësia ndërkombëtare, nuk kishin kërkuar çarmatosjen e popullatës civile serbe. Kjo nuk ndodhi sigurisht sepse regjimi serb një kohë të gjatë e ka ushqyer me iluzion popullatën se do të ndodhë edhe një “rikthim triumfal në Kosovë”, prandaj posedimi privat i armëve është konsideruar si pjesë e strategjisë shtetërore për të filluar aventura të reja ushtarake në Kosovë dhe gjetiu. Nëse kësaj ia shtojmë edhe faktin se buxheti shtetëror vazhdon të jetë i koncentruar për nevojat e policisë dhe ushtrisë, në dëm të buxhetit për arsimin dhe kulturën, atëherë nuk është shumë e vështirë të konstatohet se ku e ka burimin gjithë kjo atmosferë militariste në shoqërinë serbe. Shteti që fuqizon aq shumë pozitën e ushtarakut e policit dhe dobëson atë të arsimtarit, mjekut, e ka shumë lehtë të krijojë rrethana në shoqëri ku arma mbetet mjeti i vetëm për t’u krenuar.

Udhëheqja shtetërore serbe dhe mediat që kontrollohen prej tyre, po mundohen ta paraqesin situatën si diçka e imponuar, si alibi e opozitës për të marrë pushtetin me “metoda jodemokratike” , e jo si rrjedhojë e raporteve të përkeqësura politike, shoqërore e sociale në Serbi, ku një ndikim të qenësishëm kishin pasur politikat shtetërore të dizajnuara, jo sipas nevojave të qytetarëve, por sipas kërkesave të oligarkëve të politikës, biznesit dhe krimit.

E gjithë kjo gjurulldi serbe, po ndodhë në kohën kur raportet në mes të Kosovës dhe Serbisë ende nuk janë normalizuar, ndërkohë që Brukseli dhe Washingtoni presin nga Kurti dhe Vuçiqi të mbyllin kapitullin e mosmarrëveshjeve në mes të dy vendeve.

Vëzhgues të zhvillimeve në Serbi kanë thënë se kjo situatë mund t’i konvenoj presidentit serb, i cili do të mundohet ta zvarris çështjen rreth Kosovës, me arsyetim se tani për tani në Serbi ka një temë tjetër që është më emergjente, e që është, sipas tij, stabiliteti i vendit dhe qetësia e qytetarëve.

Por duke e njohur mirë natyrën e këtij politikani, ai edhe kësaj radhe do të mundohet që pikërisht këtë atmosferë të tensionuar shoqërore në Serbi ta kanalizojë për nevojat e politikës së tij kundër Kosovës, duke i ftuar mbështetësit e tij që të jenë sa më masovik në protestën radhës, e cila duhet të jetë përgjigje ndaj gjithë atyre që “po e harrojnë Kosovën dhe po shpikin tema e probleme të paqena në Serbi”.

Megjithatë, Serbia po ballafaqohet me dhunën që e kanë ushqyer institucionet shtetërore për një periudhë të gjatë kohore dhe çdo kush që mundohet ta largojë dhunën nga shoqëria serbe, do ta ketë vështirë, për arsye se kjo shoqëri ende është jodemokratike. Ajo është demokratike për aq sa i lejohet të jetë, por edhe për aq sa politikanët që mendojnë ta zëvendësojnë Vuçiqin, do të jenë të gatshëm që kauzat e tyre demokratike t’i mbështesin edhe në qëndrimet që do të mbahen ndaj Kosovës.

Nëse një opozitë reagon vetëm kundër vrasjes së të rinjve serbë dhe hesht ndaj vrasjeve e dhunimeve që kanë ndodhur në Kosovë, atëherë ajo opozitë është shumë pak demokratike. Madje segmente të caktuara të kësaj opozite mundohen të bëjnë gara me Vuçiqin në maratonën antiKosovë.

Zërat e vetmuar dhe të arsyeshëm si Nikolla Sanduloviq, Nenad Çanak, Çedomir Jovanoviq etj. ende konsiderohen si “dele të zeza” në shoqërinë serbe, kurse qasja e tyre në sferën publike e mediatike është gati e papërfillshme. Nëse e analizojmë qëndrimin e shoqërisë serbe ndaj këtyre zërave opozitarë, nuk e kemi vështirë të konkludojmë se demokracia e vërtetë serbe ende nuk ka ndodhë dhe ajo patjetër që duhet të kalojë nëpër varret e Drencës e Dukagjinit, ku duhet të pasojë edhe katarsisi i shpirtit serb, që nënkupton kërkimfaljen për krimet e kryera nga vet serbët, denacifikimi i institucioneve të Serbisë, kthimi i trupave të pagjetur dhe reparacioni i dëmeve të luftës.

Vetëm pas këtij procesi, mund të presim që Serbia do të lirohet nga demonët e këqij që i ushqeu vet me urrejtje kundër popujve të tjerë.

Prishtinë, 19 maj, 2023

Filed Under: ESSE Tagged With: Mehmet Prishtina

Kosova në mes të “marrëveshjes së keqe” dhe status-quos

March 23, 2023 by s p

Procesi i normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë, është hap i domosdoshëm për Kosovën në rrugën e zhvillimit dhe integrimit euo-atlantik. Ky proces është i rëndësishëm edhe për Srbinë, e cila ka nevojë për një katarsis të brendshëm politik e institucional, ndonëse kjo nuk arrihet pa një ndërgjegjësim më të gjerë të shoqërisë serbe, e cila ka nevojë për demokratizim rrënjësor.

Shkruan Mehmet PRISHTINA

Nëse i referohemi asaj maksimës së njohur se “një marrëveshje e keqe është më e mirë se status-quoja”, do të duhej njëkohësisht ta pranojmë, ose ta mohojmë faktin, se Kosova ndoshta nuk ka pasur rrugë tjetër për t’u shmangur nga “marrëveshja e keqe”.Një shtet që nuk i zbaton marrëveshjet paraprake, është i dënuar të bëhet pengesë e proceseve, të cilat me kalimin e kohës vijnë duke u bërë edhe më të komplikuara. Kjo edhe ndodhi me Kosovën, prandaj Marrëveshja e 18 marsit në Ohër është produkt i një procesi i cili solli shumë tema e dilema që nuk kishin të bënin vetëm me gjendjen e brendshme politke e sociale, por edhe me kontekstin gjeopolitik. Jo më larg se në fillim të kësaj jave, presidenti rus, Vladimir Putin, dhe ai i Kinës, Xi Jinping, u takuan dy herë brenda dy ditësh në Moskë, me ç’rast shpallën planet e tyre për të thelluar bashkëpunimin politik dhe ekonomik kino-rus për vitet në vijim – duke i dërguar një mesazh të fortë Perëndimit për vendosmërinë e tyre “kundër dominimit global të Shteteve të Bashkuara”.Të gjithë ata që mendojnë se Kosova është qendra e botës, sigurisht kanë harruar se baraspeshat gjeopolitike sot i diktojnë zhvillimet rajonale dhe globale, përfshi edhe luftën në Ukrainë, ku vendi ynë sigurisht bën pjesë, prandaj nuk është njësoj të kemi apo jo marrëveshje me Serbinë mbi bazën e një dokumenti europian. Kjo edhe për faktin se vizita e presidentit kinez në Moskë, nga mediat prestigjioze botërore është karakterizuar si “pjesë e një nisme të re për një rend të ri botëror”, që në esencë e ka qëndrimin e koordinuar ruso-kinez kundër Perëndimit.Sigurisht që vendi ynë është tepër minor për të patur ndonjë impakt në këto zhvillime globale gjeopolitike, por në anën tjetër askush nuk mund ta mohoj faktin se zvarritja e procesit të normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë, mund të ndikohet nga këto zhvllime gjeopolitike dhe kjo më së paku i konvenon popullit të Kosovës.Ajo çka do t’i konvenonte Kosovës, do të ishte kthimi në vitin 1999 te epoka e Klintonit, por tani rrethanat kanë ndryshuar, siç ka ndryshuar edhe drejtimi i Shtëpisë së Bardhë në Washington dhe për pasojë armiku i deri djeshëm yni, Serbia, në një farë mënyre ka fituar simpatinë e aleatëve tanë strategjikë, dhe kundër këtij realiteti nuk mund të bëjmë asgjë.Realitetet nganjëherë i diktojnë rrethanat, nganjëherë njerëzit bëhen peng të rrethanave, por në politikë asgjë nuk ndodhë ratësisht. Ashtu siç nuk ndodhi rastësisht që Ohri sërish të bëhet epiqendra e një ujdie ballkanike, pas asaj të vitit 2001, kësaj radhe me një karakter dhe dimension tjetër politik, ku Kosova dhe Serbia parimisht u pajtuan për zbatimin e planit evropian për normalizimin e marrëdhënieve për të cilin Prishtina dhe Beogradi u dakorduan më 27 shkurt në Bruksel. Ky dokument kërkon marrëdhënie të mira fqinjësore, njohje të dokumenteve dhe simboleve dhe respektim të sovranitetit dhe tërësisë tokësore, përfshirë edhe pasaportat, diplomat dhe targat. Marrëveshja kërkon, po ashtu, nga palët që t’i zbatojnë të gjitha marrëveshjet e arritura deri më tash në dialogun për normalizimin e marrëdhënieve, përfshirë edhe atë për formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe në Kosovë. Ajo gjithashtu kërkon që palët të mos pengojnë njëra tjetrën në proceset integruese, por nuk kërkon njohje të ndërsjellë.Ndërkohë, përfaqësuesi i lartë i Bashkimit Evropian për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Josep Borrell, i ka njoftuar ministrat e jashtëm të BE-së, për marrëveshjen e Ohrit, që u arrit ndërmjet Kosovës dhe Serbisë më 18 mars. Sipas Borrellit, kjo është një arritje e madhe dhe, siç tha, “më nuk do të jemi në gjendje krize, por në implementim të marrëveshjeve të arritura më parë më 27 shkurt në Bruksel”.“Këto marrëveshje hyjnë në fuqi me deklaratën që e lëshova. Nuk ishte nënshkrim për shkaqe ligjore, por të dyja palët u pajtuan se deklarata ime është përkushtim nga ana e tyre për të plotësuar tërësisht obligimet që dalin nga kjo marrëveshje e aneksi i implementimit”, tha Borrell.Shefi i diplomacisë evropiane përsëriti që Prishtina zyrtare e ka urgjente fillimin e formimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe.“Kalendari kërkon që secila palë ta bëjë pjesën e vet, nuk fillon ndërtimi i shtëpisë nga kulmi. Disa nga këto gjëra janë shumë urgjente, e kam thënë se Kosova urgjentisht duhet të përkushtohet për formimin e Asociacionit. Janë bërë një sërë zotimesh dhe ne do të shohim se si palët do t’i përmbushin ato”, tha Borrell.Presion mbi Prishtinën dhe Beogradin zyrtarë që të nisin menjëherë zbatimin e marrëveshjes po bëjnë edhe SHBA-të.I dërguari amerikan për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, që ishte vëzhgues në takimin e Ohrit, tha se pajtimi ndërmjet Kosovës dhe Serbisë për zbatimin e marrëveshjes për normalizimin e marrëdhënieve është historik, dhe palët duhet të fillojnë menjëherë vënien në jetë të saj. Sipas tij, marrëveshja ka detyrime ligjore për t’i përmbushur. Prishtina duhet ta bëjë punën e saj, e këtë duhet ta bëjë edhe Serbia, tha ai duke shtuar se Beogradi duhet të fillojë me njohjen e dokumenteve të Kosovës dhe simboleve kombëtare.“Për Kosovën është e rëndësishme që të fillojë hartimin e versionit të saj të Asociacionit të komunave me shumicë serbe. Ka shumë detyrime të tjera, por mendoj se këto janë më të rëndësishmet”, tha zoti Escobar, në një konferencë më gazetarë në distancë. Ndërkohë që , Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken tha të mërkurën se nëse marrëveshja mes Kosovës dhe Serbisë zbatohet, kjo do t’i hapte rrugë njohjes së Kosovës nga pesë vendet e Bashkimit Evropian që nuk e kanë njohur atë.Marrëveshja e dakorduar në Ohër midis Kosovës dhe Serbisë, ka hapur shumë debate si te ne ashtu edhe në Beograd. Shumica e atyre në Kosovë që e shohin me rezervë këtë marrëveshje, ia përshkruajnë Kryeminstrit Kurti (pa)përgjegjësinë për të mos qenë kosekuent në qëndrimet e tij politike kundër formimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe, kauzë kjo e cila atë edhe e solli në pushtet. Metamorfoza e Kurtit nga opozita dhe mediat kritike tani po shikohet më tepër si ambicje e tij për të mos e humbur pushtetin, se sa si një dobi për shtetin e Kosovës. Këto kritika emërues të përbashkët kanë faktin se nëse formimi i Asociacionit paska qenë i dëmshëm për Kosovën kur Kurti ka qenë në opozitë, pse qenka i dobishëm tani kur ai është në pushtet.Madje vet Kryeministri Albin Kurti, e ka konfirmuar se marrëveshja e arritur në Ohër, mes Kosovës dhe Serbisë, e përmban si kusht edhe themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe. Kurti u bazua te Neni 10 i propozimit evropian, ku thuhet se të dy palët konfirmojnë se duhet zbatuar të gjitha marrëveshjet e kaluara, ndonëse kjo marrëveshje, sipas Kurit, është njohje de fakto e shtetit të Kosovës dhe kjo ka qenë arsye pse Presidenti serb Aleksandar Vuçiq nuk e ka nëndhkruar atë.Sa i përket kësaj çështjeje, vet Vuçiqi e ka dhënë një sqarim para opinionit publik serb, sipas të cilit arsyeja kryesore pse nuk e ka nënshkruar Marrveshjen në Ohër ka qenë refuzimi për të njohur shtetësinë e Kosovës“Po ta nënshkruaja këtë marrëveshje, do ta njihja subjektivitetin ndërkombëtar të Kosovës si shtet, prandaj edhe refuzova një gjë të tillë”, ka thënë Vuçiqi, i cili nuk u tregua deri në fund i sinqert, sepse ka pasur edhe motive të tjera për mos nënshkrimin e këtij dokumenti. Ai nuk tregoi se ka qenë i kërcënuar me vdekje nga ultranacionalistët e djathtë serbë.Sido që të jetë, Marrëveshja e 18 marsit në Ohër, do të prodhojë edhe shumë debate, si në Kosovë ashtu edhe në Serbi, kurse kritikuesit e të dyja palëve do të kenë hapësirë të shumtë për të shprehur rezervat dhe dyshimet e tyre mbi periudhën e implementimit të kësaj marëveshjeje. Dyshimet më të mëdha në opinionin kosovar kanë të bëjnë me formatin e Asociacionit në pikëpamje të kompetencave, edhe pse Kosova nga faktorë të shumtë ndërkombëtarë ka marrë garanci të forta se me Asociacionin nuk do të krijohet niveli i tretë i pushtetit dhe nuk do të preken vijat e kuqe të funksionimit kushtetues. Por çka do të ndodhë nëse asociacioni do të ketë kompetenca ekzekutive?Një përgjigje interesante mbi këtë çështje ka dhënë, Kryeparlamentari Glauk Konjufca, i cili ka thënë se asgjë më nuk ka vlerë dhe vendi duhet të shkoj në zgjedhje. Madje kritikat po vijnë edhe nga Lugina e Preshevës, ku me të drejt konstatohet se kjo marrëveshje nuk bën fjalë për reciprocitet. Përkundrazi, Serbia merr “vetëqeverisjen” e saj për qytetarët serbë në Kosovë, por shqiptarët që jetojnë në Serbinë jugore nuk kanë asgjë të krahasueshme me të, thuan zërat kritikë të shqiptarëve nga Lugina e Preshevës.Jo pak vëzhgues dhe studiues ndërkombëtarë kanë vërejtur se kjo marrëveshje ka më shumë gjasa të gjenerojë konfuzion të mëtejshëm sesa paqe. Por, kjo do të varet edhe nga qasja e Perendimit ndaj palëve, sidomos presioni ndaj Beogradit, sepse përvoja ka treguar se Kosova ka treguar një vullnet më të madh politik për implementimin e marrëveshjeve, ndërkohë që Serbia ka insistuar të implementohen vetëm ato marrëveshje që i konevonojnë asaj, siç po instiston tani Vuçiqi në zbatimin e Marrëveshjes së vitit 2013 për Asociacionin.Procesi i normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë, është hap i domosdoshëm për Kosovën në rrugën e zhvillimit dhe integrimit euo-atlantik. Ky proces është i rëndësishëm edhe për Srbinë, e cila ka nevojë për një katarsis të brendshëm politik e institucional, ndonëse kjo nuk arrihet pa një ndërgjegjësim më të gjerë të shoqërisë serbe, e cila ka nevojë për demokratizim rrënjësor. Tani për tani rrethanat në Serbi nuk japin shpresë për një demokratizim të tillë, pasi që regjimi i Vuçiqit ka pamundësuar depërtimin e opsioneve alternative politike që do të sillnin më shumë ajër dhe më shumë dritë mbi qiellin e vrenjtur politik të Serbisë.Prandaj, Serbia tani për tani ka nevojë të ndihmohet edhe nga jashtë, në mënyrë që zërat kritik të depërtojnë me tepër në veshët e njerëzve të thejshtë. Një kontribut të tillë mund të japin edhe intelektualët, akademikët, mediat dhe një pjesë e shoqërisë civile të Kosovës, të cilët do të ndiqnin shembujt e rilindasve tanë të cilët proklamuan paqe dhe harmoni me fqinjët, si parakushte të një bashkëjetese pa paragjykime dhe pa barriera nacionale e fetare. Në këtë drejtim ndoshta do të ishte e udhës që të fillojë një karvan i dialogut dhe mirëkuptimit mes dy popujve, duke filluar nga Selaniku, Shkupi, Prishtina, Vjena, Berlini e Washingtoni, në të cilin do të merrnin pjesë intelektualë të shquar, me pikëpamje krejt të reja e të liruara nga stereotipet dhe animozitetet. Prishtinë, 23 mars, 2023

Filed Under: Histori Tagged With: Mehmet Prishtina

Më e madhe se karrierat e politikanëve, është çështja e Kosovës

February 18, 2023 by s p

Secila parti që vjen në pushtet mundohet ta ndërtojë narrativin e vet mbi procesin e shtetndërtimit të Kosovës dhe kjo ka ndikuar që të humb sensi i traditës dhe i kontinuitetitit të këtij procesi.

Shkruan Mehmet Prishtina

Sot kur po kremtojmë 15 vjetorin e Pavarësisë së shtetit të Kosovës, pak kujt i ka shkuar ndërmend se mbi qiellin e atdheut tonë sërish do të paraqiten mjegulla të cilat do ta bënin disi konfuze ecjen tonë si shtet dhe si shoqëri. Kemi ngritur institucione, kemi ndërtuar infrastrukturë, kemi integruar brenda nesh shumë atribute shtetërore, por nuk kemi aritur të krijojmë një strategji të mirëfillt shtetërore e cila do t’iu përgjigjej të gjitha pritave që ngre koha. Dhe kur jemi te koha, ajo nuk matet vetëm me akrepat e orës, por edhe me tiktakun e veprimeve tona shtetndërtuese. Kjo madje është mirë të thuhet pikërisht në këtë 15 vjetor të Pavarësisë së shtetit tonë, sidomos tani kur nuk e kemi një doktrinë të përbashkët shtetërore e cila do t’i mbronte interesat tona nacionale në çfarëdo kohe e rrethane.

Nëse i referohemi rrjedhave aktuala nëpër të cilat po kalon Kosova, do të vërejmë një diskordancë të palejueshme në mes të pushtetit dhe opozitës, në mes të asaj çka nënkupton moment aktual dhe taktizime politike, në mes të unitetit kombëtar dhe politikave partiake etj.

Në demokracitë parlamentare gjithçka është e lejueshme brenda debatit konstruktiv, por kur një debat nuk jep përgjigje kreative pë të dalë nga një situatë e palakmueshme, atëherë sigurisht që nuk është diçka në rregull me atë debat. Atij debati, ose i mungon sinqeriteti, ose vetkritika, ose të gjtha ngapak.

Në radhë të parë, nuk është në rregull me mënyrën se si politikanët tanë iu qasen problemeve, sepse fitohet përshtypja se më e madhe se çështja e Kosovës, janë fatet e karrierave të tyre politike.

Pastaj, fuqia mobilizuese e shoqërisë kosovare ende kalon vetëm nëpër kapilarët partiakë dhe për rrjedhojë ne sot nuk e kemi një reagim popullor, bie fjala, ndaj çështjes së Asociacionit të komunave serbe, apo një dokument akademik që shtron në mënyrë shkencore argumentet pro dhe kundër kësaj çështjeje.

E treta, secila parti që vjen në pushtet mundohet ta ndërtojë narrativin e vet mbi procesin e shtetndërtimit të Kosovës dhe kjo ka ndikuar që të humbë sensi i traditës dhe i kontinuitetitit të këtij procesi.

Kur të bëhen bashkë të gjitha këto anomali, nxjerrin si produkt final një ekzaminim socio-politik të shoqërisë sonë e cila ende vuan pasojat e mosrregullimit të statusit të vitkimës së luftës, sepse politikanët tanë gabimisht e kanë përjashtuar komponentën viktimizuese të popullit. Për pasojë ne ende nuk e kemi një Institut apo Muze të gjenocidit mbi popullin tonë. Ne ende nuk e kemi një aktakuzë të plotë që e ka firmën e shtetit të Kosovës kundër Serbisë për gjenocid ndaj popullit shqiptar.

Është detyrë e shtetit të bashkëpunojë me opozitën, me ekspertët dhe shoqërinë civile që të evidentojë dhe sistemojë krimet serbe mbi shqiptarët, kurse detyrë e intelektualëve, akademikëve, kineastëve është të shkruajnë në gjuhë të huaja libra dhe të xhirojnë filma mbi barbaritë serbe në Kosovë.

Kush ua ka ndaluar gjithë këtyre të merren secili në fushën e vet me vënien e Serbisë në shtyllën e turpit për krejt ato maskra, dhunime, djegie e plaçkitje në Kosovës?!

Ka pasur jo pak popuj në botë që nuk janë bërë shtet, prandaj ne duhet të jemi me fat që sakrificat për shetndërtim nuk na shkuan huq. Duhet të jemi me fat që patëm edhe miqë që na ndihmuan në rugëtimin tonë drejt pavarësisë, duke veçuar me këtë rast sidomos miqësinë me Amerikën, e cila u dëshmua se është aleatja më e sigurt e popullit tonë.

Tani kur po shënojmë këtë bilanc të pavarësisë, Kosova ndodhet sërish para sfidave të reja për të na kthyer në kohë të vjetra. Sërish Kosova është e kërcënuar nga idetë famëkeqe për ta bërë atë shtet sa më jofunksional. Prandaj, më tepër se kurdo herë më parë, tani na nevojitet një mirëkuptim brendakombëtar dhe një tejkalim i kapricioziteteve personale për të refuzuar këto ide sot, sa s’është bërë vonë nesër.

Megjithatë, Kosova meriton më shumë përkushtim dhe më shumë dashuri, në mënyrë që e ardhmja e saj të jetë më kuptimplote në të gjitha aspektet.

Prishtinë, 17. 02. 2023

Filed Under: Fejton Tagged With: Mehmet Prishtina

  • 1
  • 2
  • 3
  • …
  • 6
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • “Trump në West Point = Apel krenarisë hynore të Amerikanëve”
  • Në vend që të bëhet muze, mbi Monopolin e Tetovës ra heshtja e një ekskavatori
  • PARADA SHQIPTARE, 21 QERSHOR 2025 NË NEW YORK
  • Figura e Skënderbeut sipas një kompozimi në gravurë në vitin 1631
  • 13 QERSHOR 1912, VATRA U NJOH NGA SHTETI AMERIKAN I MASSACHUSETTS
  • Vrasja e Vëllezërve Bytyçi, një krim i vërtetë shtetëror që nuk harrohet kurrë
  • Parada e 250 vjetorit të ushtrisë dhe koincidenca që i shqetëson demokratët
  • Dukuri të artit ushtarak të shfaqura në Luftën e Dibrës
  • FAN NOLI – REBELI, STARTON NË BOSTON
  • 12 QERSHOR, 1987 – THIRRJA NË BERLIN E PRESIDENTIT RONALD REAGAN: “Zoti Gorbachov, shëmbe këtë mur”
  • Kosova e  lirë nga 12 Qershori 1999, me NATO-n…
  • “Histori e shtypit arbëresh: nga zanafilla deri në ditët e sotme” Monografi e autorëve Prof. Hamit Boriçi dhe Dr. Jolanda Lila
  • Kuvendi i Kosovës, perpetuum mobile e seancave pa kufi
  • Lidhja e Prizrenit, thirrje për bashkim edhe në ditët e sotme
  • Propaganda serbe kundër UÇK-së

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT