Të shtunën më 18/02/2023, në Bruksel të Belgjikës, në ambjentet e Qendrës kukturore Vatra, organizohej një shfaqje kulturore të Shkolës shqipe Vatra për 15 vjetorin e Pavarësisë së Kosovës. Pas fjalës së kryetarit të Qendrës kulturore Vatra, politikani z. Ahmet Gjanaj, nënkryetar i komunës ku mbahej spektakli, për të vënë theksin tek rëndësia e mësimit të gjuhës shqipe për mbijetesen e një komuniteti të mirëfilltë e atdhetar, mori fjalën Ambasadori i Kosovës z. Agron Bajrami, konsulla e Shqipërisë znj. Viola Kaloshi dhe historiani z. Ragip Zekolli për një fjalë përshëndetje. Fjalën kryesore dhe e fundit e morën nxënësit e shkollës shqipe Vatra që recituan, kënduan e vallëzuan ashtu siç janë mësuar te shkolla shqipe me atdhedashuri e përkushtim. Në fund të programit, performoi grupi i valleve Vatra që ka vite që mahnitë skenat dhe sheshet publike të Belgjikës.Shkolla shqipe Vatra funksionon për gati 20 vjet dhe ka dorëzuar mbi 700 dëftesa. Veprimtaria e saj në dobi të komunitetit shqiptar është e konsoliduar.

Shkruan: Refik HASANIBashkësia që shumë flitet në instanca tona e deri në Bruksel është i dëmshëm dhe paraqet një rast të rrallë në rregullimin e të drejtave për pakicat nacionale. Nga e kaluara historike e hidhur në këtë pjesë të Evropës dhe nga reagimet e popullatës dhe të opinionit të gjërë e mbi të gjitha nga gjendja faktike e pakicës Serbe me 4 % , nuk është dashur të formohet fare Bashkësia e Komunave Serbe në Kosovë pasi në Ballkanin Perëndimor asnjë shtet nuk ka të formuar këso mekanizmi të bashkësive të Komunave që udhëhiqen nga pakicat Etnike.Parlamenti i Republikës së Serbisë,që nga viti 2009, ka miratuar një ligji e ku funksionojn 21 Këshilla Kombëtare të pakicave, për realizimin e disa të drejava specifike mbi ruatjen e të drejtave të tyre. Një ndër Këshillat që tani funksionojn për pakica është edhe Këshilli Kombëtar i pakicës shqiptare në Serbi veçmas për Krahinën që përfshin Komunën e Medvegjës, Bujanocit dhe Preshevës. Kurse në Kosovë bëhet luftë politike dhe debat në Parlamentin e Kosovës pro et contra lidhur me Bashkësit e komunave me shumicë Etnike Serbe. Pse nuk praktikohet Këshilla Nacionale për gjitha pakicat në Kosovë e jo Bashkësi vetëm të pakicës Serbe.Serbia ka kërkuar për bashkëkombasit e vetë Bashkësi kurse për rregullimin e tij të brendshëm edhe pse është shumë më multinacional se askush jo vetëm në ish-Federatën Jugosllave por në Evropë përmesë (21) një zetë e një Këshillave Nacionale sa numron ka ,,zgjidhur çështjen e pakicave’’. Në Republikën e Kosovës është dashur Këshilla Nacionale për gjitha pakicat në Kosovë e jo Bashkësi vetëm të pakicës Serbe.Dihet mirëfilli që Kosova përbëhet edhe nga pakica kushtetuese tjera, por që nuk kan komuna asnjë prej tyre përveqë pakicës Serbe edhe Komuna e Mamushës për Komunitetin Turk. Prandaj në Kosovë do të ishte më funksionale që të gjitha Komunitetet të ken Këshilla Nacionale.Marrim shembull Maqedonia Veriore nuk ka formur Bashkësi të Komunave shqiptare edhe pse këtë Republikë e përbëjn afër gjysma e popullatës dhe po ashtu gjysma e Komunave Udhëhiqen nga Shqiptarët.Pastaj Republika e Malit të Zi nuk ka të formur Bashkësi të Komunave shqiptare edhe pse në këtë Republikë ish-Jugosllave më shumë kemi shqiptarë në përqindje se që ka realisht pakicë serbe në Kosovë dhe sipas statistikave 35 për qindë e përbëjn Serbët këtë Republik dhe nuk gëzojn asnjë Asociacion.Edhe Republika e Kroacisë nuk ka të formur bashkësi të Komunave Serbe edhe pse në këtë shtetë kishte përpjekje dhe kërkesa nga Serbia të formohet Krahina e Kninit në fillim kur ky shtet shpalli pavarësin nga RSFJ-ja.Vetëm Bosnja e Hercegovina është ndar dhe është krejt jo funksionale në Republikën Sërpska dhe në Konfederatën Boshnjako-Kroate sipas mërrëveshjes të mbajtur Dejton në vitin 1995.Shtete me të cilat kufizohet Kosova dhe shtete e tjera të Gadishullit Ballkanik dhe të Evropës lirisht mundë të themi jan më multietnike se sa që është Kosova dhe nuk jan me Bashkësi të Komunave që udhëhiqen nga pakicat me 4 %.

All reactions:99

Bujar Leskaj/

Isuf Luzaj lindi më 21 shkurt 1913 në Kaninë të Vlorës. Në vitin 1933 u regjistrua në Universitetin e Sorbonës në Paris, por për shkaqe ekonomike i ndërpreu studimet e tij. Në vitin 1936 u kthye në Shqipëri për të punuar si mësues i gjuhës franceze në Elbasan e në Korçë.Nga viti 1940 deri në vitin 1941 u burgos në Itali si antifashist. Ka qenë drejtues i Ballit Kombëtar në zonën e jugut të Shqipërisë dhe përfaqësues i Ballit në Konferencën e Mukjes, në gusht 1943.Ka një kontribut të madh në vitin 1944 në themelimin e Partisë Social-Demokrate në Shkodër, Tiranë e Vlorë së bashku me Musine Kokalarin, Skënder Muçon etj. Në 1944 largohet nga Shqipëria drejt Italisë.Në vitin 1948 shkon në Argjentinë ku punon në Ministrinë e Arsimit si përkthyes dhe në 1957 u diplomua në letërsi dhe filozofi.Gjatë periudhës 1960-1970 mbajti poste të rëndësishme: si drejtor i Institutit Francez “La France à l’étranger”, si këshilltar i Ministrisë së Arsimit në Argjentinë, etj.Në SHBA punon profesor i filozofisë dhe gjuhës franceze në Universitetin e New Hampshire, shef katedre në po të njëjtin universitet; Drejtor i Përgjithshëm i Gjuhëve të Huaja në Barat College-Lake Forest, Ilinois si dhe shef katedre në Universitetin e Indiana-s. Presidenti Ronald Regan e nderoi me medaljen “Për shërbime të jashtëzakonshme akademike” në SHBA.Ka shkruar shumë vepra letrare e filozofike.Isuf Luzaj ndërroi jetë në 25 nëntor 2000 në Çikago. U varros, sipas amanetit të lënë, në vendlindjen e tij, në Kaninë.Pas viteve ’90 vepra e tij bëhet e njohur në Shqipëri. Në vitin 2007, presidenti Bamir Topi e nderon me titullin e lartë, “Mjeshtër i Madh”.Më 19 qershor 2017 Presidenti i Shqipërisë Bujar Nishani, i akordoi Isuf Luzajt, dekoratën “Nder i Kombit” me motivacionin: “Për kontributin e jashtëzakonshëm shumëvjeçar, të dhënë në Shqipëri dhe jashtë saj për Pavarësinë dhe demokracinë e vendit, përmes luftës antifashiste e antikomuniste të pareshtur, si dhe për aktivitetin e gjatë e të shquar intelektual e pedagogjik në fushën e shkencave letrare e linguistike, duke u vlerësuar me tituj nderi dhe akademikë nga shumë universitete të njohura në botë, sidomos në Shtetet e Bashkuara të Amerikës”.

Tiranë, më 22 Shkurt 2023Duke vlerësuar 17 Shkurtin e vitit 2008, ditën e shpalljes së Pavarësisë së Republikës së Kosovës,si një nga ngjarjet më të rëndësishme në historinë tonë kombëtare;si përmbushjen e një aspirate shekullore të kombit tonë në rrugën e tij drejt forcimit të identitetit, bashkimit kombëtar dhe integrimit në strukturat Euro – Atlantike;si një ditë të shënuar që frymëzon çdo shqiptar;si ngjarje madhore për të cilën kanë kontribuar shqiptarët anembanë botës, me mbështetjen e fuqishme të SHBA-ve, BE-së, NATOs dhe vendeve të tjera aleate dhe mike,Këshilli i Ambasadorëve Shqiptarë i ka drejtuar një kërkesë zyrtare Kuvendit, më dt. 21 Shkurt 2023, për të ndërmarrë nismat përkatëse ligjore për ta shpallur këtë datë Festë Zyrtare të Republikës së Shqipërisë.Këshilli i Ambasadorëve Shqiptarë beson se një vendim i tillë do të gëzonte dhe do të mbështetej nga çdo shqiptar kudo ku jeton, pavarësisht bindjeve politike.

Këto ditë në media po qarkullon një lajm se në qytetin antik të Scupi-t po kryheshin gërmime arkeologjike dhe se janë zbuluar dy stela, ku në njërën prej tyre qëndron mbishkrimi DARDANUS.

Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup, përkatësisht Departamenti i Kulturës Materiale të ITShKSh-së, rithekson faktin që Scupi ishte qendra e mbretërisë Dardane dhe për këtë dëshmojnë edhe gjetjet e shumta arkeologjike në këtë lokalitet.

Stelat si gurë mbivarror në të cilat shënohen të dhënat e personit të vdekur si dhe personit i cili e ka ngritur atë stelë, janë gjetur ndër vite, jo vetëm në Scupi, por, edhe në shumë vendbanime e lokalitete tjera arkeologjike në tërë territorin e Dardanisë. 

Stelat e fundit të zbuluara në qytetin antik të Scupi-t duhet përkthyer dhe studiuar mirë. Arkeologia e njohur prof. dr. Exhlale Dobruna – Salihu, ka studiuar gjatë kohë plastikën dekorative dardane, duke përfshirë edhe stelat të zbuluara ndër vite në Scupi, të cilat rezultojnë t’u takojnë shekujve II dhe III. Në bazë të fotografive që po shohim, mendojmë se stelat janë të tipit I-varianti A.

Shqetësues është fakti se si ka mundësi që “pronari” që i bën punimet, nuk lejon mediat që të marrin pamje të stelave në fjalë, me arsyetimin se kjo është “pronë private”, duke ditur fare mirë se kemi të bëjmë për nekropolin e qytetit të Scupi-t.

Një ndër problemet kryesore që paraqet ky rast i fundit, është se si ka mundësi që në zonën e mbrojtur me ligj bëhen ndërtime moderne, duke mos respektuar Ligjin për Mbrojtjen e Trashëgimisë së Paluajtshme Arkeologjike.

Prandaj ne kërkojmë që të dalin publikisht të gjithë institucionet që kanë dhënë leje për një ndërtim të tillë, si dhe të ndërpriten të gjithë punimet të cilës do natyrë në zonën e qytetit antik Scupi.

Njëkohësisht, bëjmë thirrje që sa më shpejt këto stela të dërgohen në Muzeun Arkeologjik të Maqedonisë së Veriut, sepse çdo vonesë do të ndikojë për krijimin e dyshimeve për abuzime të mundshme.