Mergata – Page 93 – Dielli

Koncerti i madh Pranveror në Kanada: sukses i jashtëzakonëshëm – publik madhështor!

May 19, 2014 by dgreca

Intervistë e gazetarit Beqir Sina me krijuesin dhe organizatorin e Koncertit, z Tonin Ndoja/
TORONTO – KANADA : Koncerti i madh Pranveror në Kanada, ka mbërritur javën e kaluar në edicionin e 5 të, të tij. Dhe, për të pestin, vit me rradhë, ky koncert i suksesshëm mban “vulën” e krijuesit dhe organizatorit të saj, Z. Tonin Ndoja, një emigruar nga Mirdita, dhe që tani jeton së bashku me familjen e tij në Oakville, Ontario – Kanada.
Gjithçka rrëfen ai është bërë e mundur në sajë të pasionit dhe dëshirës së “zjarrtë” për artin, teksa ai vetë e merr për sipër për të organizuar jetën kulturore artistike të shqiptarëve në Kanada, së bashku me kolegët e tij dhe artistët e këtij komuniteti në Amerikën e Veriut.
Deri tani z. Ndoja, ka realizuar 5 Koncerte të mëdha Pranverore në Kanada, spektaklet me një pjesmarrje të një publiku shqiptarë jashtëzakonisht të madhë, e cila, ka ardhur duke u rritur në çdo vit dhe çdo koncert.
Këto ditë ai po merret me suksesin e Koncertit të Madh të Pranverës 2014, dhe është duke “pjestuar” gëzimin e suksesit, të Konceritit të V-të Pranveror, së bashku me artistët pjesëmarrës, stafin e tij organizator dhe publikun e mrekullueshëm shqiptarë në Amerikën e Veriut.
Mbasi si thotë edhe vetë ai “I gjithë ky realizim madhështor vjen edhe si rezultat i një bashkëpunimi të përkryer me bashkëpuntorët dhe partnerët tanë, publikun e mrekullueshëm shqiptar artëdashës”.
Dhe, shton se “bashkëpunimi i përkryer me dy konferencierët: Edlira Cini dhe Taulant Dedja, bashkëpunimi me sponsorët dhe së fundi një grup artistësh me një harmoni të paparë, që do të mbetet në memorien e të gjithëve për shumë kohë”, tha z. Ndoja.
Gjatë një interviste të posaçme për gazetën tonë, duke folur me gazetarin tonë në SHBA, Beqir SINA, zoti Ndoja, u shpreh se :” Dashuria për artin, përvoja tashmë disavjeçare dhe këmbëngulja janë disa elementë të gërshetuar me njëri-tjetrin dhe bashkëpunimi me elementët, që e duan artin është ajo që të çon drejt suksesit”.
Zoti Ndoja, ditët e fundit, shqiptarët e Kanadasë patën mundësinë të “riktheheshin” në atdhe, përmes muzikës tradicionale shqiptare dhe asaj të lehtë. Ashtu si vitet paraardhëse, Koncerti i Madh i Pranverës bëri bashkë të gjithë shqiptarët me banim në Kanada. Ku u mbajt ai?
Koncerti i Madh i Pranverës u mbajt në Oakville On, më datë 10 maj 2014.
Kush është organizatori i këtij eventi?
Koncerti i Madh i Pranverës, një event tashmë i kthyer në traditë, organizohet nga Albanian Canadian Events dhe ishte i pesti radhas.
Me sa interes u prit dhe si ishte pjesëmarrja?
Pjesëmarrja ishte madhështore, si asnjëherë tjetër. Salla mblodhi shqiptarë nga të gjitha rrethinat: Toronto, London, Kitchener, Woodbridge, Mississauga, Oakville. Nuk e shoh të nevojshme të jap shifra, por interesi i shqiptarëve për këtë koncert duhet thënë se ishte shumë i madh.
Një aktivitet i tillë kërkon muaj të tërë përgatitjesh dhe një staf të koordinuar mirë. Si u përzgjodhën artistët pjesëmarrës dhe cili ishte repertori i tyre?
Ishte një aktivitet i miroganizuar, pasi ne si organizatorë ishim përgatitur për muaj të tërë. Përzgjedhja e artistëve u bë duke pasur parasysh kërkesat e publikut shqiptar artdashës. Repertori ishte i përzgjedhur nga të gjitha trevat, gjë që përcolli mesazhin e unitetit mes shqiptarëve në Kanada. Ajo që duhet theksuar ishte fakti që publiku nuk reshti së duartrokituri për tri orë dhe ovacionet pasuan të gjitha këngët e bukura shqiptare.
Çfarë e bëri më të plotë dhe të arrirë këtë koncert?
Si gjithmonë, muzika live me një orkestër profesioniste.
Kush ishin të ftuarit e këtij viti dhe nga cilat vise shqipfolëse vinin?
Nga Shqipëria kishim të ftuar këngëtarët Kastriot Tusha, Ylli Baka, Irma Libohova dhe Vida Kunora. Nga Struga ishte mysafir Pajazit Myrtishi.
A pati pjesëmarrje të artistëve të komunitetit shqiptaro-kanadez të Torontos dhe Amerikës?
Sigurisht, ishte e pranishme këngëtarja Merita Halili, e cila shoqërohej nga orkestrantët Raif Hyseni, Mirgjen Darova dhe Savim Umer, të cilët iu bashkuan orkestrës bashkë me Tom Lleshajn, Përparim Mefajn dhe Erind Emirin. Nga komuniteti kishim të ftuar grupin “Tingujt” dhe sopranon e mirënjohur Mirela Tafaj.
Organizator i këtij koncerti është Albanian Canadian Events, të cilin e drejtoni ju. Si president, si ju lindi ideja e organizimit të një koncerti kaq të madh në Amerikën e Veriut? Cilat ishin vështirësitë e një sipërmarrjeje të tillë?
Siç edhe e shpreha më lart, kjo është një 5-vjeçare kompanisë që unë drejtoj. Fillimisht ideja lindi duke njohur mirë komunitetin, të cilit i kishte munguar një organizim i tillë që shpalos artin dhe kulturën tonë. Ne jemi dashamirës të artit dhe po mundohemi të kontribojmë maksimalisht për arritur standardet që kërkojmë. Vështirësitë sigurisht që ekzistojnë, ambiciet dhe xhelozitë ndonjëherë i kalojnë limitet dhe në vend që të kontribuojne, që është në të mirën e secilit, shkojnë nga njëherë në kahun e kundërt. Ky fenomen është i pavend, por me këmbëngulje dhe përkushtim në misionin që kemi marrë përsipër, ne shpresojmë t’i kemi kapërcyer dhe këto barriera antishoqërore apo antishqiptare.
Ku e mbështetni suksesin e këtyre koncerteve muzikore në Amerikën e Veriut? Cila është pika juaj e fortë?
Dashuria për artin, përvoja tashmë disavjeçare dhe këmbëngulja janë disa elementë të gërshetuar me njëri-tjetrin dhe bashkëpunimi me elementë që e duan artin. Kjo të çon drejt suksesit.
A pati të ftuar specialë në Koncertin Pranveror? A ishin të pranishëm përfaqësuesit e shtetit shqiptar, përfaqësuesit e Bashkisë së qytetit të Oakvillit, liderë të komunitetit shqiptar-kanadez dhe medias, personalitete të njohura shqiptaro-amerikane?
Ky është një ndër elementët që ne i kemi trajtuar me kujdes. U kemi dërguar ftesë zyrtare përfaqësuesve që ju përmendët, sigurisht jo të gjithë iu përgjigjën ftesës për arsyet e tyre, por pjesëmarrja ishte e kanqshme. Në event ishin të ftuar përfaqësues të Shoqatës Shqiptaro- Kanadeze, televizioni shqiptar në Toronto, Ambasada Shqiptare në Ottaëa, Konsulli i Nderit ne Toronto, Konsulli i Nderit në Michigan e të tjerë.
Në mbrëmje morën pjesë Konsulli i Nderit, Genc Tirana, i cili përshëndeti në emër të qeverisë së Shqipërisë edhe ambasadës shqiptare. Kryetari i Shoqatës Shqiptaro-Kanadeze, Shani Pnishi, njëkohësisht kryeredaktor i gazetës “Flas Shqip”, Professor Saimir Lolja etj.
Ky aktivitet u nderua me një certifikatë mirënjohjeje, e cila na u dorëzua në emër të Kryeministrit të Ontarios.
Sipas jush, cila ishte risia e këtij viti? Çfarë e dalloi këtë kconcert nga ata të mëparshmit?
Niveli gjithnjë e në rritje, por dhe salla e koncerteve tashmë na ofron një garanci më të madhe. Dhe kur suksesi është i madh, edhe motivimi është i tillë. Ne që sot kemi filluar punën për koncertin e madh të pranverës 2015, që do mbahet më 9 maj në të njëjtën sallë.
Duke parë suksesin që ju ka shoqëruar vit pas viti, çfarë synoni të sillni të re në të ardhmen? Cilat janë planet tuaja të afërta?
Një koncert i madh udhëtues, në formë turneu nëpër Amerikë e Kanada, qendrat ku shqiptarët punojnë e jetojnë. Kjo do ishte fantastike dhe unë jam i hapur për bashkëpunim. Duhen gjetur dashamirës të artit të gërshetuar me biznesin dhe muaji maj mund të kthehet në pranverën mbarëshqiptare në Amerikën e Veriut. Koncerti i madh udhëtues do të përshkojë Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Kanadasë.

Zoti Ndoja, megjithëse ky nuk ishte një festival, pyetja ime është: Cilat ishin këngët dhe këngëtarët me të duartroktiur, më të pëlqyerat në të gjitha pikëpamjet?
Publiku ynë besnik, i cili na ndjek prej 5 vjetësh në koncerte të tilla e admiron muzikën. Unë dua të veçoj këngëtarin Kastriot Tusha. Ai vjen për të tretën herë në bashkëpunim me Albanian Canadian Events dhe publiku që e ndjek është i pandryshuar. Janë fansae e tij besnikë që e admirojnë sa herë që ai vjen. Aktori Pajazit Myrtyshi u prit shumë mirë dhe publiku u ngrit disa herë me duartrokitje të fuqishme. Këngëtari më i ri i koncertit ishte Luigj Ndoja, i cili në tri koncertet e fundit ka sjellë tri këngë të reja. Kënga e fundit ishte me tekst dhe muzikë të kantautorit Pirro Çako. Kënga titullohet “Ti je nëna për mua” dhe i është dedikuar vendlindjes.
Dhe në fund diçka për stafin, ata që dolën në skenë dhe ata që punuan pas perdes. Si ishte bashkëpunimi mes jush? Kush janë ata që e bënë Koncertin Pranveror 2014 në Kanada një event madhështor?
Bashkëpunimi i përkryer me dy konferencierët: Edlira Cini dheTaulant Dedja. Bashkëpunimi me sponsorët dhe së fundi një grup artistësh me një harmoni të paparë, që do të mbetet në memorien e të gjithëve për shumë kohë.

DËSHIRA PËR JETËN ËSHTË E FORTË DHE NJJERIUT I JEP FORCË DHE KURAJO

May 19, 2014 by dgreca

Nê Falkenberg të Suedisë në prezencën e shumë bashkëkombasëve tanë u promovua libri shjkollor “Të mësojmë së bashku” dhe filmi i metrazhit të gjatë “Në dhe të huaj” të autorit Kosovar me banim në Suedi Hamdi Arifajt/
Nga Sokol Demaku/
Se libri është ai që bashkon njerëzit, se libri është pishtar i madh i cili rrezaton dritë e dituri te njerzit, këtë e kuptovanga libri i botuar nga mësuesi, pedagogu i palodhshëm miku ynë hamdi Arifaj.
Ka kohë dhe vite që bashkatdhetarët tanë lëshuan vatrat e tyre dhe sot janë pothuajse në të gjitha vendet e botës të shpërndar ku ata jetojnë dhe frymojnë.
Duke marrë parsysh numrin e madh të fëmijëve në mërgim, pra shkollarëve atje e duke qenë edhe vet autori mësues apo pedagog i këtyre fëmijëve tanë në mërgim sheh të nevojshme dhe i hynë një punë mjaftë delikate dhe madhore që të botoj një fletore pune – libër për nxënësit apo shkollarët tanë në mërgim.
Duhet theksuar se një shumicë e nxenësve në mërgim të cilët vijojnë mësimet e gjuhës amtare atje ata hasin në shumë vështirësi gjatë mësimit dhe përvetësimit të lëndës mësimore nga Gjuha amtare. Përmes këtij libri fëmijët do njihen në mënyrë detalje me shumë gjëra të cilatë janë të nevojshme në jetën e përditshme dhe ata do disponojnë me njohuri elementare nga lënda e Gjuhës amtare, njohuri të cilat do tu ofrohen fëmijëve përmes teksteve të përpiluara me mjeshtri nga autorit-mësues i Gjuhës amtare në mërgim dhe përshtatur fëmijëve shkollar në mergim.
Sot shqiptarët si tham në fillim të shpërndarë në të katër anët e botës kanë nevojë edhe për këtë libër mësimor të vecant dhe të thjeshtë i cili u përgjigjet drejtpërdrejt kërkesave të fëmijëve të tyre për të përvetësuar më me lehtësi e në mënyrë të drejtë gjuhën letrare shqipe.
Ky libër synon të plotësoj kërkesën dhe nevojën që nxënësit përmes këtij libri të njihen me gjuhën e gjallë shqipe të ditëve tona, duke e folur dhe shkruar natyrshëm ashtu si e përdorim në jetën e përditshme dhe veprimtarit shoqërore.
Objekt i këtij libri: Alfabeti ynë i bukur, Zanoret dhe bashkëtingëlloret, Shkronjat dyshe, Kafshët ,Drithërta, pemët dhe perimet, Instrumentet muzikore, Njeriu-trupi i njeriut, Mujat e viti, ditët e javës, stinët e vitit, Pjesët e ligjëratës( emri, mbiemri, folja, permeri),Trojet shqiptare, Figura të ndritshme të kombit.
Do na sjellë Hamdiu këtu edhe vendlindjen, edhe trojet tjera shqiptare si në Kosovë, ashtu edhe në Shqiperi, e këto sa edhe ia shtojnë vlerën librit. Por, duhet theksuar se me mjeshtri prej pedagogu dhe mësuesi autori paraqet vlerat e punës duke lënë gjurmë të bardha në çdo aspekt të jetës e të cilat gjurmë do mbesin si një trashëgimi me vlerë për brezat që do vinë dhe se edhe ata do kenë çka dhe ku të mbështeten dhe gjejnë shtegun e duhur për vazhdimin e asaj çka paraardhësit e tyre kanë filluar këtu në veriun e largët.
Ne autorit i urojmë suksese edhe më shumë angazhime në prezantimin e denjë të mërgatës, punës dhe virtiyteve të larta të bashkëkombësve tanë në mërgatë dhe punë të suksesshme dhe të palodhshme me fëjët tanë në mërgim.
Më pastaj nga ora 18;00 në sallën e madhe të “Tångaskolan” të Falkenberg në pranion e mbi 150 të pranishmëve sa zinte kjo sallë, e ku ishin të pranishëm edhe shumë miq suedez si dhe aktorët e filmit “Në dhe të huaj” vepër e pedagogut, mësusit dhe koreografit të njohur nga Istogu, e që ka vitë jeton dhe punon në këtë qytet, Hamdi Arifajt, u shfaq premiera e filmit në fjalë.
Ishin të pranishëm Niman Mucaj, aktor i mirenjohur ngta Kosova, Fortesa Hoti, aktore shqiptare e njohur në Suedi, por mungonin edhe shumë të tjerë të cilët kush për shkak largësie e kush për shkaqe tjera e kishin të pamundurë të ishin në premieren e filmit të themi të parë në shqip xhiruar në Suedi, nga bashkëkombasit tanë që jetojn ë dhe pun ojn ë me vite atje. Ishin të pranishëm edhe miq suedez të cilët kishin ndihmua autorin në realizimine filmit dhe të cilët shprehen fjalë miradie për mësusin dhe pedagogun Hamdi Arifaj si dhe për bashkëkombasit tanë që jetojn ë dhe veprojnë në këtë qytet.
Lidhur me filmin dhe tematikën që shtjellohet në te folën rexhisori dhe aktori Niman Mucaj, autori i filmit Hamdi Arifaj si dhe aktorja Fortesa Hoti.
Filmi u prit mirë nga të pranishmit dhe se mendojme se ky film do bëjë zë dhe namë në kinemat kestushme por edh në ato në vendlindje.
Tema pra sic shihet edhe nga vet titulli është migrimi i shqiptarëve nga trojet e tyre gjatë kohës së gjenocidit shtetror në Kosovë dhe mërgimi i tyre në përendim, por edh peripecit e familjeve në kushtet e reja të jetës së re në përendim. Por është më shumë rëndësi përfundimi fatlum i protagoniostëve krysor të ngajrjes së prekur në film.

Shqetësim, vijueshmëria e nxënësve në gjuhën shqipe

May 15, 2014 by dgreca

“Në Austri jetojnë rreth 16 mijë nxënës të regjistruar me gjuhë shqipe si gjuhë amtare, kurse mësimin e vijojnë rreth 2500 prej tyre. I. Lladrovci: Lufta për ruajtjen e gjuhës përmes shkollës shqipe është lufta më e madhe dhe lufta e vetme e shenjtë e diasporës sonë./
Nga Hazir Mehmeti, Vjenë/
Fundjavën e kaluar në lokalet e Ambasadës së Republikës së Kosovës në Vjenë, u mbajt takimi i mësuesve shqiptarë në Austri. Nga Ambasada e Kosovës ishte z.Imer Lladrovci, konsull. Mësimdhënësit në Austri janë të shpërndarë në Landet e Austrisë dhe pjesëmarrja e tyre në tubimet e rregullta të Shoqatës së Mësuesve dhe Prindërve është e vështirë. Kësaj radhe prezent ishin, nga Vjena: Osman Ademi, Shefqet Gashi, Valbona Çepani, Dr.Ina Arapi e Hazir Mehmeti, nga Austria e Ulët: Milaim Zyrapi, Miradije Berisha dhe Ibrahim Hasani dhe nga Staermaku Roza Ndrecaj.
Tubimin e udhëhoqi mësuesi Osman Ademi, kryetar i shoqatës, ku tema kryesore ishte vijueshmëria e nxënësve në mësimin amtar. “Në Austri janë diku rreth 16 mijë nxënës të regjistruar me gjuhë shqipe si gjuhë amtare, kurse mësimin e vijojnë rreth 2500 prej tyre. Kur dihen kushtet shumë të mira që ofron Ministria e Mësimit e Austrisë, ky numër është shumë i ulët dhe shqetësues”- tha në fjalën hyrëse z.Ademi.
Z.Imer Lladrovci, konsull në Ambasadën e Kosovës, iniciator i takimit, u shpreh i gatshëm në çdo kohë për përkrahje të mësuesve dhe shoqatës së tyre për shtimin e aktiviteteve në shërbim të ngritjes së numrit të fëmijëve shqiptarë në mësimin e gjuhës shqipe. “ Shkolla Shqipe në Diasporë është një institucion i rëndësishëm të cilin ne duhet ta ruajmë dhe ta bëjmë të tillë që të meriton edhe të miqve tanë që na kanë ndihmuar e na ndihmojnë në vazhdimësi siç është në rastin tonë shteti austriak, i cili ka investuar për mësimin e gjuhës shqipe nga fëmijët tanë. …Duke mësuar gjuhën e respekton veten tënde, e nderon historinë e kulturën tënde, dhe në radhë të parë gjuhën tënde. Ne shqiptarët patëm një histori të vështirë, gjuha jonë kishte të njëjtin fat, por ajo rezistoi kohëve. Lufta për ruajtjen e gjuhës përmes shkollës shqipe është lufta më e madhe dhe lufta e vetme e shenjtë e diasporës sonë. Shërbimi ynë shpreh përkushtimin dhe angazhimin për të ndihmuar mbarëvajtjen e gjuhës shqipe në Austri”
Nga diskutimet e mësimdhënësve doli deklarata e përbashkët për shtyp.
a ) – Vijueshmëria e nxënësve shqiptarë është akoma jo e kënaqshme përkundër kushteve të mira që ofron Ministria e Mësimit dhe Kulturës e Austrisë nën mbikëqyrjen e së cilës zhvillohet mësimi i gjuhë amtare, shqipe.
b ) – Qëndrimi i prindërve nuk është në nivelin që kërkon gjithë përfshirja e fëmijëve shqiptarë në mësimin e gjuhës amtare dhe kërkohet ndihmë nga të gjitha organizimet brenda mërgimtarëve në Austri në vetëdijesimin lidhur me rolin pozitiv të mësimit tek fëmijët shqiptarë.
c ) – Përpjekja për ruajtjen e gjuhës përmes mësimit shqip është përpjekja më madhore dhe e shenjtë e diasporës.
d ) – Kërkohet përkrahja nga Ministria e Arsimit, Ministria e Diasporës dhe Ministria e Kulturës në të gjitha format e mundshme për shtrirjen e gjithanshme të mësimit shqip në Austri, si masa më efikase në ruajtjen e identitetin kombëtar.
e ) – Kërkohet përkrahja nga mjetet e informimit, veçan ato publike RTK dhe TVSh, në pjesiminë e programeve të tyre informative, të aktiviteteve kulturore e organizative në diasporë, sensibilizimin e prindërve në interes të masivizimit të mësimit në gjuhën shqipe.
d ) – Të fuqizohet funksionimi i Shoqatës së Mësuesve dhe Prindërve Shqiptarë në Austri, duke shtuar aktivitetet në qendrat tjera të Austrisë Linz, Graz, Salzburg etj.
f ) – Nxjerrja e një buletini dokumentar periodik nga puna e aktivitet e të gjithë mësuesit/et e gjuhës shqipe në Austri.
g ) – Revistat dedikuar për nxënësit të botojnë shkrime nga puna dhe aktivitetet kulturore nga mësuesit në Austri.
h ) – Organizimi i mësimit shqip të mbetet larg ndikimeve të ndryshme nga jashtë, dhe i bazuar në bazat ligjore vendore dhe brenda planeve e programeve nga Ministria e Mësimit për Gjuhët Amtare të Austrisë dhe Kurrikulës për Mësimin Plotësues në Diasporë.
i ) – E mirëpresin dhe falënderojnë Ministrinë e Mësimit Artit dhe Kulturës- Departamenti për Gjuhët Amtare në Austri për ndihmën e pakursyer në furnizim me tekste e nevojshme mësimore.
j ) – Shprehim kënaqësi e mirënjohje për aktivitet e Ministrisë së Arsimit dhe Ministrisë së Diasporës në pajisje me tekste, në përkrahjen e projekteve mësimore e kulturore të mësuesve/eve nga Austria. Shpresojmë se kjo do thellohet e zgjerohet akoma në interes të ruajtjes së gjuhës e kulturës shqipe.

Shqipëria e Kosova nderojnë viktimat në Mauthausen

May 15, 2014 by dgreca

Me 5 maj 1945 kampi i Mauthausenit lirohet nga ushtria amerikane. Kurora u vunë nga Roland Bimo dhe Blerim Camaj. ..Kosova ishte pjesë e Frontit Antifashist dhe i takon të ketë memorialin ashtu sikur edhe shtetet tjera të koalicionit të dala nga ish Jugosllavia…”Kush nuk mëson prej historisë është i mallkuar ta përsëris”
Nga Hazir MEHMETI, Vjenë/
Shiu curril pranveror që binte në kodrën e Mauthausensit freskonte bimësinë e blertë bashkë me respektin për gjithë ata njerëz nga e gjithë globi që pësuan nga barbaria fashiste. “Wert des Lebens” ishte moto kësaj radhe e Komitetit Përkujtimor të Mauthausenit, organizator i festës së lirimit të kampit famëkeq para 69 vjetëve , me 5 maj 1945, nga njësiti tankist amerikan. Këtij manifestimi ju bashkuan 8 mijë veta nga e gjithë globi. Fjala përkujtimore para vënies së kurorave nga 60 shtete ishte përplot respekt dhe porosi për të mos u harruar kurrë. Appellplatz – Sheshi i Apelit i lagur qull nga shiu nuk heshti. Ai foli me zërin mijërave marshuesve në mesin e të cilëve ishin ish të burgosur me numrat e tyre në gjoks e rroba origjinale të kampit me njollat e kohës ku figuroheshin vuajtjet e përpëlitjet e njeriut.
Shqiptarët u gjenden bashkë me gjithë Frontin Antifashist në luftën e cila shkaktoj dhembje të mëdha njerëzimit. Nga kjo luftë kundër një force e ideologjie antinjerëzore siç ishte fashizmi, duhet të mësojnë gjeneratat në vazhdimësi si arma më e fuqishme mbrojtëse ndaj çmendurive mbytëse që mund të lindin. “Nie mehr Faschismus”-/ Kurrë më fashizëm/porosia përcjellëse në kohë. Dhe Dita Përkujtimore është në shërbim të saj. Këtu ishin edhe dy shtetet tona, Shqipëria dhe Kosova. Shqipëria sipas renditjes alfabetike ishte e para nga shtetet pjesëmarrëse. Në emër të delegacionit të Shqipërisë kurorën e vuri z.Roland Bimo, ambasador i Republikës së Shqipërisë në Austri, kurse në emër të delegacionit të Republikës së Kosovës, kurorën e vuri z.Blerim Camaj, ushtrues detyre të ambasadorit të Republikës së Kosovës në Austri.
Në këndin para hyrjes në krematoriumin famkeq dhe murit rrethues me tela gjembor lartë tij që nga çmenduria e tij, grupi përkujtimor nga Austria e Epërme kishte organizuar këngë përkujtimore rasti para se të fillonte programi zyrtar i Komitetit në anën tjetër në Appelplatz. Në mesin e këngëve tingëllonte kënga e njohur italian “Çao Bello” e cila shprehë ndjenjat, ankthin e përshëndetjes së fundet në vendin e purgatorit nazist. “Fryma ime e fundit do ruhet për ty e kujtimin tënd” i kishte thënë dashnores të cilën çdo natë e shihte livadheve të gjelbra në kalërimin engjëllor. “Në hijen e lisit, një lule të freskët nga bjeshka më sjell pastaj mua” . In den Schatten der kleinen Blume, Bella ciao…. Einer kleinen ganz zarten Blume, In die Berge bring mich dann. Kënga përcillej me rropatjet e shiut çatisë së kromatoriumit mbi çadrat e njerëzve e pastaj në tokë bashkë me lotët e shumë prej tyre. Rrallë më kishte ndodhur kështu, nuk kishte duartrokitje, kishte heshtje ndonjë ofshamë e thellë që mund ta dëgjoje aty afër. Kënga e radhës vazhdon pas fjalëve përkujtuese të kryetarit të Komitetit të Mauthausenit nga Austria e Epërm. Tani aty pranë njeriu me rroba me vija dhe kapuç i ngjashëm me numrin e ruajtur për 70 vjet, hungarezi Päl Friedmann (1920)- U-66201. I heshtur por vital, çadrën ia mbajnë djali dhe reja me radhë. Sytë drejtohen mbi çadra ngritur në maje gishtash e nën çadra drejt tij. Heshtja vazhdon bashkë me dhembjen. Kënga e lehtë fillon e rëndë ashtu si retë që rëndojnë nga shiu dhe depërton thellë në kohë dhe shpirt. O bitre Zeit ( O kohë e hidhur ) “Nur Gitter ohne Ende, sind um uns her. Ach! Unsre schwachen Hände, zerbrechen sie nicht mehr “ Vetëm grila pa fund, janë rreth nesh, Ah, duart tona të dobëta nuk i thyejnë dot” . Pas vizitës në kromatorium u takuam përsëri me Päl-in i cili përcillej nga kamerat e shumta. Fati e deshi të kontaktoj me djalin e tij që më parë dhe radha ishte e imja. Nga çanta e lagur nxjerr librin e ri të Shpend Topallajt “Unë kam qenë në Mathausen” të cilin edhe pse me autogram të autorit ma huazoi kolegu im, shkrimtari galicas Bedri Tahiri. Fotografia e përjetuesit të ferrit fashist, Ahmet Çekajt, dallohej bukur kurse ajo që mund ta lexonte secili ishte fjala Mathauzen.
– Jam nga Shqipëria, ky është njëri nga vëllezërit shqiptarë që e përjetoj Mathauzenin, i drejtohem gjermanisht.
– Sapo e dëgjoj fjalë Albanien, nuk më la ta kryej dhe më përafroj me forcë.
– “Shqiptarët i dua, janë njerëz trima dhe me nderë. Ishim bashkë me disa, por kush kishte kohë të merrej me shoqëri. Kam harruar emra por kam pasur kontakte me shqiptarë. Ishin disa”.
Rrallë isha i lumtur nga sjellja e këtij njeriu 94 vjeçar ndaj meje si shqiptarë para kamerave dhe njerëzve të shumtë nga shumë shtet, para grupit me të cilët kishim ardhur bashkë ku shqiptar isha vetëm unë. U fotografuam me nguti nën shtyrjen e kamerave dhe kërkuesve për fotografi vazhduam rrugën drejt ferrit të ndërtuar nga dora e njeriut. Këtej kaluan shumë shqiptarë nga të gjitha viset shqiptare numri i të cilëve nuk dihet as sot e kësaj dite. Nga përjetuesit e Mathausenit nuk u shënua pothuaj asgjë, dokumentet e kampit nuk janë të sakta, shumë nga të cilat mungojnë. Në regjistrat e të internuarve nga Shqipëria dhe ish Jugosllavia emrat e shqiptarëve (veçan nga Kosova) janë me plot gabime dhe jo të vërtetuar. Tani kur diktatura nuk dikton më dhe Kosova është e lirë duhet dhe mund të bëhet më shumë për të gjithë ata që vdiqën dhe përjetuan internimin, jo vetëm në Muathasen të Austrisë. Ata janë pjesë e historisë sonë kombëtare të cilëve u detyrohemi tani kur kemi synim prosperitetin e kombit. Kosova ishte pjesë e Frontit Antifashist dhe i takon të ketë memorialin ashtu sikur edhe shtetet tjera të koalicionit të dala nga ish Jugosllavia. Sipas shënimeve nga Mauthauseni aty gjetën vdekjen 133 shqiptar nga trevat shqiptare, në mesin e tyre edhe Xhevdet Doda e Kozma Nushi, hero të popullit. Në shenjë përkujtimi ndaj tyre do japim emrat: Abaz Dine, Abaz Sullaj, Abdulla Tabaku, Adil Alushi, Ahmet Ramzoti, Alem Tafili, Ali Ashimi, Ali Biduli, Asti Gogoli, Azem Toska, Bedri Agalliu, Beg Nushi, Besim Liku, Buharedin Mitarja, Cane Çaçi, Cane Rapushi, Dalip Meminaj, Demir Bardhi, Dervish Hoxha, Dilaver Kamberi, Dhimiter Konduri, Dhimiter Kulla, Ejup Kondo, Emanuel Hasdurian, Enver Velja, Faik Haruni, Faslli Lelaj, Faslli Zoga, Feim Mustafaj, Fejzo Toska, Ferik Buzi, Fizo Spahiu, Gani Kokli, Gjysh Duraj, Hajdar Shameti, Hajredin Kerkova, Hakim Veliu, Halil Shyri, Hamit Roseni, Hamit Xhyheri, Hamza Laperi, Hasan Doci, Hekuran Novruzi, Hysen Shtufi, Ibrahim Skendaj, Ibrahim Xhatufa, Ilo Çomi, Isa Rapushi, Ismail Zyma, Isuf Berberi, Isuf Ibershimi, Izet Mema, Jani Kosta, Jani Nathanaili, Jani Popa, Jano Maska, Jorgji Ziu, Koro Çoni, Kostandin Simaku, Kozma Nushi ,Late Bregu, Mehmet Dauti, Mehmet Sulo, Mihal Koçi, Mihal Pema, Minella Gogo, Muhamed Velaj, Muhamet Bino, Muhamet Dine, Muhamet Kabashi, Musa Gorishti, Mustafa Kotherja, Mustafa Zahaj, Myslym Nelaj, Mystehat Malaj, Naun Thanasi, Neim Gjoni, Nexhip Hekurani, Nexhip Himçi, Novruz Abazi, Novruz Dine, Novruz Hajdini, Pandeil Dimo, Pavllo Papingji, Piro Papalilo, Qazim Çakerri, Ramadan Nebiu, Ramadan Ramo, Ramazan Myrto, Rapo Kapllani, Rapush Çarçani, Rasim Hamzaraj, Refat Ismajli, Rexhep Bani, Sabri Habibaj,
Sadik Asnjoku, Sali Dibra, Sami Karriqi, Selim Çarçani, Senusi Nota, Sofokli Dhimitriadhi, Stavri Havale, Sulejman Cenoimeri, Sulejman Doko, Sulejman Rukja, Sulejman Zakja, Sulo Gorishti, Shefqet Leka, Shefqet Shyti, Sherif Nuredini, Shyqyri Buzi, Taqo Dino, Tefik Skilja, Telat Noga, Teme Alushi, Thimio Nathanaili, Thoma Kuqali, Vangjel Shkurti, Vangjel Vasili, Vangjel Xhani, Vasil Dushku, Vasil Gjata, Vasil Mojsiu, Vehbi Vrashtazi, Xhafer Kodra, Xhafer Skilja, Xhafer Zera, Xhemal Kasa, Xhemal Myhdari, Nuredin Memishaj, Xhemal Shasho, Xhevdet Doda.

Historia e zezë e Mathauzenit
Kampi i përqendrimit në Mathausen u ngrit nga njësia SS në vitin 1938. Reparte të tij ishin edhe Kampet në Gusen dhe Melk. Gjendet në Austrinë e Epërme afër qytetit Linz dhe ishte vend gurëthyese e cila i takonte Kampeve të kategorisë 3. Ky ishte lloji i vetëm i kësaj kategorie në hapësirat e Raichut, ku njerëzit mbyteshin nëpërmjet punës së rëndë. Deri më 5 maj të vitit 1945, kur u çlirua nga ushtria amerikane u mbyten në format më çnjerëzore 120 mijë të burgosur, kurse kaluan nëpër tmerret e tij më shumë se 200 mijë njerëz nga 30 kombe të botës. Gratë e sjella aty nga Kampi tjetër Ravensbryk përbënin 2,5 për qind, u detyruan në prostitucion, ato shtatzëna u përdorën për eksperimente medicinave duke përdorur format shtazarake. Kishte po ashtu fëmijë e të rinj jeta e të cilëve nuk zgjate shumë brenda këtij ferri. Mesatarja e jetës në te 6 muaj deri në 15 muaj e jo më shumë. Në vitin 1944 kishte 128 komando të SS dhe 475 ushtarë mbikëqyrës. Të burgosurit mbyteshin në format më mizore në Kabinagazi, furra, punë të dhunshme, vriteshin, hidheshin nga shkallët ashtu si ishin të ngarkuar me gurë. Jeta e tyre ushqimore e higjienike ishte mizerabel. ,,Shkallët e vdekjes” fundosnin çdo ditë njerëz të ngarkuar me gur në ferrin e zi qindra metra thellë. Njerëzit binin në humnerën e gurores për të mos u ndritur kurrë. Mjerisht, mjeshtrit e ,,shkallëve të vdekjes” e ushtruan zanatin më gjatë se sa do duhej. Rrokullisjen mbi to e përjetuan njerëzit që nuk e shuan përpjekjen për lirinë e njerëzoren deri në ditët tona. ,,Shkëmbi i parashutave” do flet gjatë mbi fluturimin e njerëzve në botën tjetër së bashku me barrën e gurëve të cilët mbetën kujtim i fundit i kësaj bote. Porosia e tyre u mbeti gurëve bashkë me fajin e peshës së tyre.

Shqiperi-Greqi; deklaratë për çështjen e toponimeve

May 12, 2014 by dgreca

Gjatë takimit tonë të fundit në Selanik, më 8 maj 2014, në kuadër të takimit të ministrave të BE-së dhe Ballkanit Perëndimor, ne u përqendruam në trajtimin e çështjes së pasqyrimit të emrave gjeografikë (toponimeve) të njërit vend në dokumentet e vendit tjetër. Natyrisht, është e qartë se përdorimi i ekzonimeve, sipas praktikës së derisotme, nuk paragjykon sovranitetin apo integritetin territorial të vendit fqinj.
Sot në Bruksel, ne u pajtuam në mendimin se është e nevojshme që këto toponime të shprehen në një mënyrë uniforme, me qëllim që të shmanget konfuzioni që mund të krijohet nga format e ndryshme të përkthimit ose shqipërimit të emrit të një vendi të dhënë. Për këtë arsye, ne ramë dakord se një adresim tek katalogët zyrtarë që secili vend ka paraqitur tek mekanizmat përkatës në OKB dhe organizatat e tjera ndërkombëtare dhe, veçanërisht, standardet ICAO, janë mënyra më e sigurt dhe e duhur për zgjidhjen e kësaj çështjeje, që, megjithëse e thjeshtë, ka rezultuar me probleme të shprehura administrative për një numër të konsiderueshëm shtetasish. Gjatë periudhës tranzitore, deri në përgatitjen e dokumenteve të reja, do të lejohet lëvizja e lirë e qytetarëve në kufirin e dy vendeve bazuar në praktikën ekzistuese të “moratoriumit”. Ministrat angazhohen të ndërmarrin të gjithë hapat/masat ligjore dhe administrative për zbatimin e kësaj procedure, jo më vonë se data 1 janar 2015.