Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Një shuplakë për Brukselin

by

Nga Prof.dr. Eshref Ymeri/Ohajo, SHBA/

Rezultati i referendumit të 23 qershorit në Britaninë e Madhe ishte i pritshëm. Kjo për faktin se Londra me kohë i kishte shprehur rezervat e veta për rregullat që Brukseli kishte vendosur për anëtarët e Bashkimit Evropian, ca rregulla këto që prekin interesat kombëtare të çdo vendi-anëtar.

E mirë qe nisma fillestare për krijimin e Bashkimit Evropian të ditëve tona. Hapi i parë u hodh në vitin 1951, kur Belgjika, Franca, Gjermania, Holanda, Italia dhe Luksemburgu, nënshkruan traktatin për krijimin e bashkimit evropian të qymyrit dhe të çelikut (ECSC – Europian Coal and Steel Community), qëllimi i të cilit ishte bashkimi i resurseve evropiane për prodhimin e çelikut dhe të qymyrit dhe që hyri në fuqi më 1 korrik të vitit 1952.

Po këto gjashtë shtete nismëtare, me qëllim që të thellonin integrimin ekonomik mes tyre, në vitin 1957 themeluan Bashkësinë ekonomike evropiane (EEC, Tregun e Përbashkët – European Economic Community), si edhe Bashkësinë evropiane për energjinë atomike (Euroatom – European Atomic Energy Community).

Nënkuptohet vetvetiu që nga këto tri bashkësi evropiane, më i rëndësishmi ishte Bashkimi Ekonomik Evropian. Procesi i zhvillimit dhe i shndërrimit të këtyre bashkësive evropiane në formatin e Bashkimit Evropian të ditëve tona, u krye në dy mënyra, për mendimin tim, të gabuara:

Së pari, nëpërmjet transmetimit drejt Brukselit të kompetencave gjithnjë e më të shumta të qeverisjes në nivel kombëtar.

       Së dyti, nëpërmjet shtimit të tepruar të numrit të anëtarëve të integrimit.

Mënyra e parë domosdo që, me kalimin e viteve, do të ngjallte pakënaqësi mes anëtarëve të veçantë të Bashkimit Evropian. Sepse reduktimi i kompetencave të qeverisjes në nivel kombëtar, do të prekte me siguri interesat kombëtare të çdo vendi-anëtar, siç edhe ndodhi në të vërtetë.

Mënyra e dytë, se si u veprua për pranimin e  vendeve të tjera, të kujton atë fabulën e bretkosës që donte të trashej sa një ka, e cila u fry e u fry, derisa plasi.

Më 1 janar të vitit 1973, kësaj strukture evropiane iu shtuan tre anëtarë të rinj: Britania e Madhe, Danimarka dhe Irlanda. Nuk ke ç’u thua: vende me zhvillim ekonomik të përparuar dhe me demokraci të konsoliduar. Shpresohej se kjo nëntëshe evropiane do të jepte modelet më të mira të rritjes së standardit të jetesës jo vetëm për vendet joanëtare, por edhe për vendet e kontinenteve të tjera. Por, çuditërisht, tetë vjet më vonë dhe pikërisht më 1 janar të vitit 1981, brenda kësaj strukture pranohet një shtet paradoksal, si puna e Greqisë, e cila gjatë 20 vjetëve, pra, që prej vitit 1961, kishte qenë anëtar-shok i saj. Për ç’arsye Greqia duhej pranuar në këtë strukturë, përderia ajo ishte shumë larg zhvillimit ekonomik në nëntëshes evropiane? Se dihet që Greqia kishte një zhvillim ekonomik që mbështetej jo në prodhimin e brendshëm, por nga të ardhurat e turizmit dhe, para së gjithash, nga taksa e lartë që merrte nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës për dy bazat e mëdhaja ushtarake, një taksë kjo që arrinte në nivelin e 2 miliardë e 100 milionë dollarëve në vit. Ishin pikërisht këto shuma kolosale parash që mbushnin buxhetin e shteti grek, i cili u jepte rroga dhe pensione të majme grekëve që e kalonin kohën me ahengje nëpër buzuqe, duke e mbajtur hundën përpjetë para fqinjve ballkanikë. Me siguri që mes nëntëshes evropiane, duhet të ketë qenë Gjermania ajo që ia ka lejuar vetes ta kishte Greqinë si përkëdhelaken e vet. Me sa duket, tradita e dashurisë përvëluese gjermane për Greqinë që nga koha e princit bavarez Otto (1815-1867), të cilin Gjermania e katapultoi si mbret të Greqisë në vitin 1832, post të cilin ai e mbajti për tridhjetë vjet rresht, deri në vitin 1862, kur u bë shfronësimi i tij, domosdo që e ka bërë punën e vet. Përkrahja që iu dha Greqisë nga Bashkimi Evropian, nën ndikimin e Gjermanisë, gjatë disa dhjetëvjeçarëve, pa pasur asnjë bazë të shëndoshë juridike, pranimi nga ana e Bashkimit Evropian për të vërteta i mashtrimeve, i hileve, i gënjeshtrave greke për gjendjen “e shëndoshë” të financave të saj, solli si pasojë situatën katastrofike ku është katandisur sot shteti grek, i cili noton në një borxh gjigant prej qindra miliardë dollarësh.

Përveç kësaj, si qe e mundur që Greqia të pranohej në radhët e nëntëshes, kur ajo ishte dhe vazhdon të jetë nën pushtetin e fesë, pushtet ky, të cilin Perëndimi evropian e ka braktisur që në mbarim të mesjetës? Për më tepër, cila qe arsyeja që nëntëshja ia lejoi vetes të merrte në gjirin e vet Greqinë, e cila nuk pranonte dhe vazhdon të mos pranojë edhe sot ekzistencën e minoriteteve brenda territorit të saj? Madje Bashkimi Evropian, në mënyrën më paradoksale, ka heshtur për faktin që Greqia nuk e ka firmosur Konventën për respektimin e minoriteteve. Pra, Bashkimi Evropian, ka lejuar të bashkëjetojë me një anëtar të tillë racist në radhët e veta, që nuk njeh normat më elementare të të drejtave të njeriut: njohjen e minoriteteve dhe të drejtën për të ushtrua gjuhën e tyre amtare. Le te flasim me gjuhën e fakteve:

“Kolë Boçari, profesor historie në Universitetin e Kuislandit në Australi, në vitin 1996 bëri një replikë me ministrin grek për çështjet evropiane, në gazetën britanike “The Europeans”, në të cilën u shpreh: “Mësova për deklaratën tuaj, z. Ministër, në të cilën ju pohuat se në Greqinë e sotme nuk ka minoritet. Ju ose e keni humbur lidhjen me realitetin, ose ju ka verbuar fare nacionalizmi… Në Greqi jo vetëm që ka minoritet, por atje ekziston një minoritet i madh, mbi 2 milionë banorë, që kanë pushtuar Peloponezin, Athinën, Thrakën, Livadhianë.., gjë të cilën Greqia e ka mohuar gjithmonë… Unë dhe familja ime jemi një nga viktimat e këtij represioni shekullor… Ju na ndaluat me forcë, që ne, arvanitasit, ta ushtronim meshën në gjuhën shqipe, të flisnim publikisht në gjuhën e nënës, madje na përgjonit që të mos flisnim lirisht edhe në shtëpi… Për këtë shkak, kemi ikur nga fshati i lindjes në Peloponez, për të gjetur lirinë këtu, në Australi…”” (Citohet sipas: Nuri Dragoj.  “Grekët dhe shqiptarët. Realitete historike”. Shtëpia Botuese “Weso”, Tiranë 2009, f. 326).

Më 1 janar 1986 u pranuan Spanja dhe Portugalia, kurse  nëntë vjet me vonë, më 1 janar 1995 – Austria, Finlanda dhe Suedia.

Nuk e kam informacionin e duhur se pse këto tri vendet e fundit kanë hyrë me kaq vonesë në Bashkimin Evropian. Ndoshta opinioni publik nuk ka qenë i përgatitur paraprakisht ose mund të kenë qenë edhe arsye të tjera që kanë ndikuar për anëtarësimin e tyre me vonesë. Por paradoksi duket sheshit për faktin që Greqia është anëtarësuar shumë vite përpara tyre, paçka se niveli i jetesës dhe standardet e demokracisë në Greqi kanë qenë dhe mbeten të pakrahasueshme me Austrinë, me Finlandën dhe me Suedinë. Ky është një lëshim i madh që Brukseli i ka bërë Greqisë, çka e ka kompromentuar keq në sytë e mbarë kombit shqiptar dhe mua, personalisht, si shqiptar, më ka detyruar që të mos kem respekt për Bashkimin Evropian.

Më 1 maj të vitit 2004, radhët e Bashkimit Evropian u shtuan menjëherë me 10 anëtarë, çka përbënte një shifër prej më shumë se 66% të anëtarëve ekzistues. Vendet që u pranuan ishin: Çekia, Estonia, Hungaria, Letonia, Lituania, Malta, Polonia, Qiprua, Sllovakia, Sllovenia. Nga këto, 8 vende kanë qenë anëtare të ish-kampit socialist, pra. vende të infektuara nga një ideologji vetëshkatërruese dhe me një sistem korrupsioni të padukshëm, por të përmasave gjigante, të kultivuar me shumë kujdes dhe mjaft të sofistikuar nga ana e oligarkëve komunistë me pushtet të përjetshëm.

Më 1 janar të vitit 2007 u pranuan edhe Bullgaria dhe Rumania dhe më 1 korrik 2013 ciklin e zgjerimit e mbylli Kroacia, që të tria ish-vende komuniste. Pra, nga 28 vende-anëtare, 11 vinin nga ish-blloku lindor, të cilat, siç u përmend edhe më lart, nuk mund të çliroheshin dot aq shpejt nga trashëgimia komuniste në qëndrimin ndaj ndërtimit të një shteti ligjor dhe të një demokracie funksionale. Në mars të vitit 2013 në Bullgari patën shpërthyer demonstara të fuqishme për shkak të korrupsionit qeveritar dhe të varfërisë, të cilat çuan në dorëheqjen e kryeministrit Bojko Borisov. Bullgaria vlerësohej si shteti më i varfër i Bashkimit Evropian. Në mars të vitit 2014 përfundoi në burg kryeministri kroat Sanader për vjedhje të fondeve publike. Një skandal korrupsioni me përmasa ndërkombëtare pati tronditur Rumaninë në tetor të vitit 2014. Në korrik të vitit 2015 u akuzua për korrupsion kryeministri Viktor Ponta.

Pse u nxitua Brukseli për t’i futur kaq shpejt në gjirin e vet vendet e ish-bllokut komunist dhe nuk priti kohë më të mira, derisa ato të zhvilloheshin ekonomikisht dhe t’i afroheshin nivelit të jetesës së vendeve më të zhvilluara të Perëndimit evropian?

Ndërkohë, Brukseli, me politika të gabuara në adresë të vendeve të tjera, pati ngjallur pakënaqësi jo vetëm brenda Perëndimit evropian, por edhe në vendet e ish-bllokut komunist. Në gusht të vitit 2012, kryeministri humgarez Viktor Orban, një politikan nacionalist-konservator ky, deklaroi në parlament:

“Liri do të thotë që ne të marrim vendimet për rregullat e jetës sonë. Ne vendosim çfarë është e rëndësishme dhe çfarë jo. Ne nuk kemi nevojë të na shtyjnë si gomarët. Ne duam që Hungaria të rrotullohet rreth interesave të veta. Ne nuk duam të kthehemi në koloni të Bashkimit Evropian”.

Pas pranimit të Hungarisë në Bashkimin Evropian, diku pata lexuar në shtyp ose në internet për një pakënaqësi të hungarezëve për qumështin që duhej të konsumonin. Sipas politikave të Brukselit, hungarezët nuk duhej të konsumonin qumështin që prodhojnë brenda vendit, por duhej të blinin qumështin “parmalat” që u vinte nga Italia. Pra, ja deri ku shkonte ndërhyrja e Brukselit me politikat e veta brenda shteteve anëtare: ato duhej t’u bindeshin politikave të Brukselit, paçka se këto ishin në dëm të interesave kombëtare të shteteve-anëtare. Puna pati arritur deri aty, saqë Brukseli kërkonte ta detyronte edhe Londrën se sa emigrantë duhej të pranonte çdo vit.  Por Londra nuk ishte kafshatë që kapërdihej lehtë. Burokratët e Brukselit, për të cilët qytetarët e Bashkimit Evropian paguajnë taksa të dyfishta edhe për rrogat e deputetëve të parlamenteve të tyre, edhe për rrogat e majme të eurodeputetëve burokratë brukselianë, me sa duket, i patën bërë hesapet gabim. Prandaj edhe Brukseli, pas referendumit që u zhvillua në Angli më 23 qershor, e mori shuplakën që meriton. Por kjo nuk është gjë. Dardha e ka bishtin prapa. A ka garanci Brukseli se shembullin e Anglisë nuk do ta ndjekin edhe anëtarë të tjerë të Bashkimit Evropian? Holandezët dhe danezët, për nga konstitucioni shpirtëror, janë shumë afër me anglezët. Dalja e Anglisë nga Bashkimi Evropian i ngre së tepërmi aksionet e politikës së djathtë. Nuk dihet nëse Brukseli do të jetë në gjendje t’i thërrasë mendjes dhe të ndërtojë të tjera politika në raportet e veta me vendet anëtare të Bashkimit Evropian, që te jenë në interes të secilit vend-anëtar. Gjasat janë se nuk do të jetë në gjendje ta bëjë një gjë të tillë, çka mund të sjell si pasojë shpërbërjen e tij.

Dalja e Anglisë nga Bashikimi Evropian duhet ta vërë në mendime të thella Tiranën zyrtare. Kur kryeministri i një vendi me autoritet në Evropë, siç është Hungaria, ankohet se Brukseli kërkon ta trajtojë si koloni, merret me mend se si do ta trajtonte ai Shqipërinë në rast të një antarësimi të mundshëm: me siguri si një parcelë eksperimentale, në dëm të interesave tona kombëtare.

Kolumbus, Ohajo

24 qershor 2016

Anglia kjo fatkeqësi e madhe

by

Nga Ilir Levonja/

Nuk e dija që për ne shqiptarët shtetarë, dalja e Anglisë nga Europa, qënka një fatkeqësi kaq e madhe. Si popull e besoj, pasi prej shekujsh e kemi ëndërruar perëndimin. Ama veç si emigrantë, si të arratisur, refugjatë politikë apo ekonomikë etj. Veçse asnjëherë si anëtarë përmes pasaportës së shtetit tonë. Si kontribues normal në zhvillimin dhe ekzistencën e uninonit ku zoti na i dha si rrisk jetën dhe ekzistencën e tonë.
Por është e gjitha një shpifësirë kur shikon se si me një zell parlamentar, nga kultura jonë me tenxhere të gërrryra, me rërë apo shuka telash të sertë, t’i tregojmë ishullit të atlantikut verior se çfarë gjëmë e vetmisë së madhe do ta gjejë. Ose t’i tregojmë atë përrallën e ndarjen së deles nga tufa, që e ha ujku vigjilent.
Pikërisht vendit, që i vetëm pushtoi globin duke dalë nga shtëpia thjesht me një kaoke me vela. Vendit që iu imponua njerëzimit me kulturën dhe të tjera doke. Aq sot 99.99% e globit operon me gjuhën e tij. Ndofta të vetmit që i treguan botës dhe ia demonstruan asaj se edhe pushtimi është një demokraci me vetvendosje. Unë kam prekur plot koloni të saja, deri në skajin e karaibeve. Aty ku proçesi i vetvendosjes dëshmon qartë, në dy fytyra. Anglisë kolonizatore dhe hirearkive të autorëve revolucionarë.
Një dasim si të thuash sikur me pa sot Havanën e Kubës, karshi New York-ut të njerëzimit.
Por kjo është një histori më vete.
E tashmja është plotësisht një zhvillim nomral demokratik. Dhe e drejta e refendumit është pikërisht forca e vetvendosjes prej popullit.
Padronit të vetëm të demokracisë. Koncepte që tek ne janë privilegje vetëm të një grupi njerëzish.
Vini re një fakt, nga 1990 e deri sot. Kohë e krahasueshme midis demokracive tona. Se sa të pakrahasueshme janë daljet politike qoftë nga laburistët, qoftë nga konservatorët. Përshembull Toni Bler nuk e kishte problem të bëhej një ish. Ashtu sikur edhe Gordon Braun etj. Apo sot, ky Kameron që i thotë qytetarëve se Britania ka nevojë për një lidership të ri në politikë.
Kush vall nga këta mynxyrmëdhenjtë, pashallarët tanë, që u djeg sot kaq shumë…, dalja e Anglisë nga uninioni europian, do ta bënte këtë? Vetëm të mendosh se si zgjidhet një përfaqësues i popullit në dhomën e komunave. Apo se si zgjidhet kryetari i laburistëve e konservatorëve, të vjen për të vjell kur kujton referendumin Edi Ramës, pak muaj më parë, karshi një ishulli si Ben Blushi.
Aty e ca muaj më parë, ndihmës britanike prej 1.2 miliardëve stërlina, për vendet si Shqipëria, Turqia etj. Iu pre me forcë vote rruga e para të taksa paguesve anglezë, drejt vrimave të zeza. Ky fond i parashtruar si për rregullimin e legjslacionit të këtyre vendeve, në raport me uninion, kishte një argument të fortë. Ndihmën sociale, luftën kundër kancerit, mirëmbajtjen e rrugëve në Angli. Dhe me të drejtë. Janë plagë të mëdha që i përkasin njerëzit. Afërmendsh nuk ka asgjë të keqe kur mendon se tjetri do të rregullojë për së pari jetën e tij. Dhe vendin e tij. Pasi është paraja e tyre. Dhe nga ana tjetër nuk kanë reshtur si dhëni dorën njerëzit. Por në Ballkanin e pashallarëve, që i kanë kthyer vendet e tyre në vrima të zeza parash. U duket sot e pakonceptueshme dalja e ishullit më vete. Ndaj ka zënë e japin kujën. Nuk ngopen se përpiri fonde. Nuk ngopen së luftuari njëri-tjetrin për tu anëtarësuar.
Dhe ndoshta edhe nga këto fonde të mbushin rrugët e vendit me ngjyrën e kuqe. Edhe pse janë një dështim total i vetvetes dhe vendit.
Po a e dini se ku e ka shpjegimin kjo edukatë e mbrapshtë. Tek fakti i thjeshtë dhe tepër i qartë. Kushdo që mendon se është politikan i mirëfilltë dhe i pazevendësueshëm, bën pronë të vetën jo politikën, por popullin e tij. Kameruni nuk është i tillë. Dhe jo vetëm ai.
Sot rrjetet sociale gjëmojnë me ironi therëse, karshi lidershipit tonë dhe atij anglez. Kjo ndofta është ironia më e bukur, por dhe më e pameritura për ne. Ndaj le të gjykojmë se fjalët e Dejvid Kamerunit, për një lidership të ri politik, më shumë se Anglisë i duhet ishullit të copëtuar shqiptar.

Kryeministri Mustafa: Drejtësia në mënyrë të pavarur ta kryejë punën e vet

by

 -Qeveria e Kosovës në mbledhjen e 96-të, të 28-tën në vitin 2016/

 -Gjatë mbledhjes së sotme, qeveria miratoi në parim nismën për lidhjen e Marrëveshjes financiare për IPA 2017 ndërmjet Republikës së Kosovës dhe Bashkimit Evropian/

PRISHTINË, 22 Qershor 2016-Gazeta DIELLI-B.Jashari/ Duhet mundësuar që institucionet e drejtësisë në mënyrë të pavarur ta kryejnë punën e tyre, tha sot kryeministri Isa Mustafa duke folur për lirimin nga detyra të  ministrit të Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Ferid Agani, në mbledhjen e qeverisë së Kosovës, e cila miratoi një projektligj dhe dokumente tjera në kuadër të përgjegjësive kushtetuese dhe ligjore.

 “Dëshiroj t’ju njoftoj se z. Agani, ministër i Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor ka kërkuar të lirohet nga pozita e ministrit. Në harmoni me qëndrimet që ne i kemi pasur gjatë themelimit të koalicionit qeverisës dhe të përcaktimit tonë të zbatimit të ligjit, unë e vlerësoj gjestin e ministrit Agani dhe vlerësoj se ne duhet të zbatojmë të gjitha procedurat, të zbatojmë ligjin dhe të mundësojmë që në mënyrë të pavarur institucionet e drejtësisë ta kryejnë punën e tyre”, u shpreh kryeministri Mustafa.Në fillimin e kësaj jave, kryeministri e ka liruar nga detyra ministrin Agani, me kërkesën e tij “deri në momentin e shpalljes së pafajësisë së plotë” pasi prokuroria ka ngritur aktakuzë për korrupsion ndaj 64 personave, ku përfshihet edhe ai.

Derisa në mbledhjen e qeverisë kosovare sot nuk pati ndonjë deklarim në pritje të emërimit të ministrit të ri të Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, shtypi i sotëm kosovar paralajmëron se ai pritet të jetë Jeton Svirca, nënkryetar i Partisë së Drejtësisë, e cila drejtohet nga Agani dhe është pjesë e koalicionit qeverisës. Gjatë mbledhjes së sotme, qeveria miratoi në parim nismën për lidhjen e Marrëveshjes financiare për IPA 2017 ndërmjet Republikës së Kosovës dhe Bashkimit Evropian.  Projektligji për plotësimin dhe ndryshimin e Ligjit për Financat e Pushtetit Lokal është dokumenti i parë i aprovuar në mbledhjen e sotme të qeverisë së Kosovës. Ky projektligj ka për qëllim sigurimin e nivelit minimal të shërbimeve komunale në komunat e caktuara, që kanë popullsi më pak se 22 mijë banorë.

Është aprovuar Koncept dokumenti për hartimin e projektligjit për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për Rrugët, i cili rekomandon hartimin e ligjit dhe akteve nënligjore në bazë të të cilave krijohet mundësia e adoptimit të legjislacionit evropian për rregullimin e kësaj fushe në Republikën e Kosovës. Edhe Koncept dokumenti për Rregullimin e Profesioneve të Arkitektëve dhe Inxhinierëve në Fushën e Ndërtimit, është aprovuar nga kabineti qeveritar në mbledhjen e sotme.U mor vendim edhe për emërimin e Zyrtarit Përgjegjës për Programin Shtetëror të Sigurisë së Aviacionit Civil dhe është themeluar Komiteti për Programin Shtetëror të Sigurisë së Aviacionit Civil në Republikën e Kosovës.Kabineti qeveritar ka miratuar vendimin për ndarjen e mjeteve financiare për Manifestimin e Ditës së Komunitetit Goran në Republikën e Kosovës.

  Qeveria e Kosovës zhvilloi sot mbledhjen e 96-të, të 28-tën në vitin 2016,  pas tre takime të njëpasnjëshme javën e kaluar për dy ligje për vazhdimin edhe për dy vjet të mandatit të Misionit të Bashkimit Evropian për Sundimin e Ligjit – EULEX, të cilat edhe u miratuan në Kuvend me procedurë të përshpejtuar.Qeveria e Kosovës, me kryeministër Isa Mustafën, e koalicionit të dy partive më të madha PDK e LDK, ku përfshihen edhe parti të vogëla dhe minoritetet, vazhdon punën në vitin e saj të dytë që nga zgjedhja në 9 dhjetor 2014, në Kuvendin kosovar të konstituuar një ditë më parë, gjashtë muaj pas zgjedhjeve të parakohëshme parlamentare të 8 qershorit.

 

Reagime për dhunën ndaj fëmijëve

by

Në Tiranë opinioni publik u trondit nga një akt tjetër dhune ndaj fëmijëve brenda një kopshti të paliçensuar. Ministria e Arsimit dënoi ngjarjen dhe po i shton kontrollet. Veprimtarët e shoqërisë civile kërkojnë forcimin e masave parandaluese, duke kontrolluar ekipet e mësuesve në këto institucione. Dhunimi i një fëmije trevjecar në një kopsht privat nga administraorja e tij ka tronditur opinionin qytetare dhe mediat vendase, të cilat po kërkojnë më shumë masa mbrojtëse në institucionet parashkollore. Tv Klan dhe programi i tij Stop transmetuan pamjet e një kamere të fshehtë se si administratorja e kopshtit Anjeza Shahini dhunonte një fëmijë vetëm 3 vjeç në mes të grupit me fëmijë dhe mësuese të tjera. Veprimtarët e shoqërisë civile pohojnë se pamjet e transmetuara nga media janë të papranueshme dhe se duhen shtuar masat parandaluese. Skandali i dhunës ndaj këtij vogëlushi shtohet më tej edhe nga fakti që kopshti privat në Sauk, një fshat në periferi të Tiranës është i palicensuar për të ushtruar këtë veprimtari. Administratorja ushtroi dhunë ndaj fëmijës, duke shkaktuar pasoja të dëmshme fizike dhe psikologjike në shëndetin e fëmijëve. Ministria e Arsimit dhe Sportit deklaroi se e dënonte ashpër dhunën e ushtruar ndaj një fëmije të pambrojtur. Ky rast i paprecedent dhe i urryer duhet të trajtohet me seriozitet maksmial nga të gjitha autoritetet shtetërore, nga shoqëria shqiptare, thuhet në deklaratë. Nga inspektimi rezultoi se “Kopshti Diren” nuk ishte licencuar nga MAS-i dhe vepron në kushtet e informalitetit dhe krimit ekonomik. Nga inspektimet e fundit të Inspektoratit Shtetëror të Arsimit janë gjobitur dhe mbyllur 20 kopshte private. Ministria e Arsimit dhe Sportit tha se do të rinisë një inspektim kombëtar të të gjitha kopshteve private. Altin Hazizaj drejton qendrën për mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve dhe Linjën Allo 116, ku mblidhen cdo ditë dhjetëra denoncime dhune nga vetë fëmijët. Ai është i shqetësuar se edhe pas denoncimeve të dhunës administrata shtetërore nuk ka institucione të mirëfillta për parandalimin e dhunës dhe eleminimin e pasojave të saj. Komiteti Shqiptar i Helsinki deklaroi po ashtu se kjo gjendje shqetësuese dhe e përsëritur nuk mund të tolerohet dhe se duhen zbatuar ligjet bashkëkohore në fuqi në fuqi. KSHH vlerëson se nuk është bërë sa duhet në drejtim të parandalimit të këtyre rasteve. MAS nga ana e saj kërkoi më shumë bashkëpunim mes qytetarëve, medias dhe institucioneve shtetërore në një aleancë për luftë pa kompromis ndaj informalitetit dhe mbrojtjes së të drejtave të fëmijëve shqiptarë. Ajo ftoi qytetarët të verifikojnë statusin e kopshteve, ku çojnë fëmijët dhe të denoncojnë çdo rast dhune fizike apo verbale në institucione publike, private apo jashtë tyre.

IDEJA E VËSHTIRË E GURUS!

by

(Epope mbi martirët e rinj)/

Shkruan:REXHEP KASUMAJ, BERLIN/

1.  “Pesë minuta pas shuarjes së jetës, trupi njerëzor nis shformimin. Njëherë së brendshmi e, mandej, përshfaqet prishja jashtësore. Dhe fundi i tij, nuk është veçse fillim i një gostie të madhe për organizma të tjerë të uritur”.

Pikërisht kësisoj fillon “Kimia e vdekjes”. Në dukje e trishtme, por, thelbësisht, këtu nuk ka asgjë pesimiste. Shpirtthyese. Përkundrazi. Përvoja e prekshme e përkohësisë së jetës që jepet në tabllonë e sipërme të thrilerit nga Simon Beckett dhe ideja e transcendencës do të duhej, si thonë dhe librat e shenjtë, të paqësonin njeriun. Ta bënin më të dashur e të dhëmbshur, më të prajshëm e modest. Me të gjithë. Por ai, me gjasë, është i pandreqshëm. Indusi i çuditshëm Prahlad Jani tash 70 vjet jeton pa ngrënë asgjë. Merr, thotë, energji kozmike nga meditacioni dhe hyjnitë që e kishin kontaktuar kur ishte vetëm 8 vjeç.

Mirëpo, shëmbuj të tillë ngjajnë dëshpërues jo pse ky njeri, duke qenë në kufi të t'mbinatyrshmes, është i paimitueshëm, por pse, meditacioni i tij çlirues si armë e mbijetesës, nuk i qaset shpirtërave te vobektë politikë. Që këtej dhe rrjeshtat mendimthellë të autorit të “Kimisë …”, të lartë si yjet, nuk kapen dot nga thundrat e deleve (si do të thoshte Niçe). Ndaj, mneri i asgjësë dhe frika e ndëshkimit qiellor sikur nuk mjaftojnë për ta disiplinuar njeriun. Aq më pak për ta fisnikëruar atë. Mbase, një tjetër drojë e ndëshkim, toksor tashmë, i shkon më shumë natyrës së tij.

2.
Ndoshta ky do të ketë qenë kryemotivi inspirativ që Ramikshan Alipur Radavi, i njohur si Guru dhe mjeshtër i Jogas, të vendoste të përfshihej në garën e mëhershme zgjedhore për legjislaturën e Kuvendit federal të Indisë. Në vendin e tij i kishte dalë nami si konservativ e nacionalist dhe kjo, në të parë, nuk është se bën një lajm të veçantë.

E ndryshmja e nominimit të tij është filozofia elektorale dhe një premtim i vështirë. Janë, ndërkaq, interesante dy mesazhe që i japin veprimsisë së tij politike njëlloj idealizmi mesianist: i pari i drejtohet ndjekësve të tij, kurse i dyti – gjithë botës. Vetëm kur të kemi spastruar shpirtërat tanë, pohon ai me bindje gati fanatike, do të spastrohet demokracia e Indisë dhe, pastaj, një Indi e shpëtuar do të shpëtojë rruzullimin. Mirëpo i vetëdijshëm për pamjaftësinë e Jogas, ligjërimit mistik dhe praktikave spiritiste, si për të përplotësuar këtë, ai, në rast fitoreje, premton një ligj-rrufe të padëgjuar: ligjin për dënim me vdekje të autorëve të veprës korruptive!

3.
Anipse i ashpër e drakonik, fillimisht do të mrekullohesha me idenë-ligj të Gurus. Por, duke persiatur mbi përmasat e tejshtrira të korrupsionit në Kosovë, do ta humbja entusiazmin shpejt më pas. Thashë: lehtë e ka ai të dënojë me vdekje krimin e korrupsionit. Të korruptuar ka më pak ndër bashkëvendës (relatorët e huaj u rezervojnë përherë shqiptarëve një ndër vendet e para të nderit në këtë zejë) dhe India e tij është aq e paanë. Ndërkohë që në Kosovë ka një shpërpjestim krejt të kundërt: të shumtë, si krimbat, janë korruptantët e palodhshëm dhe i ngushtë, tepër i ngushtë është landi verior i shqiptarëve. Për pasojë, do të shfaqej një problem madhor: ata do iknin – por duke lënë pas, në formë varresh, nishanet e tyre të pështirosura. Të dëndura, të kudoshfaqura dhe monumentale, ato, varret e heronjëve tanë të korrupsionit, do të shtriheshin vrânshëm gjithandej Kosovës së vogël. Varret e rëndomta civile, madje edhe ato të dëshmorëve të kombit, do të pakoheshin e përbuzeshin ndanë varrezave gjigante të martirëve që janë fikur për të mbajtur sa më lartë pishtarin e bëmës historike të hajnisë popullore. Dhe, tutje, ndërsa ato të vdektarëve të thjeshtë do të rrafshoheshin gati të paemër, të mbuluar me bar e harresë – ato të të dënuarve prej gjahtarësh të pashpirt të ligjruajtësve e drejtësiprerësve europianë me “procese të montuara politike”, do të ndrinin me kurora lulesh përherë të freskëta, vënë plot dhimbje e politesë nga mehybët, të mëshiruarit dhe përfituesit e skemës bashkëhajnore.

E pra, ku do të merrnin shqiptarët e gjorë, si indusët në subkontinentin e tyre të pamatë, gjithë atë tokë, atë rezervat shtetëror për varrezat e titajve të idealit të ri? Për të gjallë, ata ua vodhën elektorëve të tyre bukën e fëmijëve, kurse me vdekjen pompoze do ua rrëmbenin, ashtu, hapsirën jetësore e s’do tu mbetej veçse braktisja dhe mohimi i atdheut…

Ndërkaq, nismërisht, do të rrjedhonte natyrshëm hapja e një diskursi, të madh e të lodhshëm, kombëtar për mënyrat e ekzekutimit të të dënuarëve të panumërt e ballhapur! Propozimet e “institucioneve indipendente”, shoqatave të bamirsisë, veteranëve të torturës, personaliteteve emblematikë, të specialistëve të dhimbjes shpirtërore e të tjera, do të ishin të ndryshme, të egra ose më të mëshirshme, por gjithsesi të habitshme e marramendëse: që nga teknikat moderne e deri te ato mesjetare me elefantë të shkujdesur (që duhet importuar enkas, si kosto shtesë e buxhetit të konsoliduar) apo peshq të uritur!..I gjithë spektakli (u muar vesh, po u miratuan dënimet mesjetare) do të ishte madhështor, madje me një hir të rëndshëm perandorak, si kompensim i vonë për shkëlqimin e munguar, por poaq dhe i pakollajtë për menaxhim, ngaqë do të duhej të dëshmonte efiçencë të lartë për të kapur ashtu kurorën e lavdisë së “shtetit shkurtabiq” (për të shmangur hatërmbetjet saktësojmë se të tilla cilsohen, rëndom, krijesat shtetërore ose me banorësi të paktë, ose me territor voglan ose me sovranitet të cunguar!), këtij veterani robnie që i zbardhi vonë dita në fushën e mëllenjave! Kremosja, nga ana tjetër, nuk do të ishte zgjidhje më komode. Tagri i saj do të ishte njësoj i rëndë: vendstacionimi i qendrave të tyre, shpenzimet e ndërtimit, mirëmbajtja e kujdesshme profesionale, të gjitha bashkë bëjnë një rëndesë aspak të lehtë në kushtet e stanjacionit zhvillimor dhe kufizimeve energjetike!.. Mandej, po të mungonte dhe filtrimi i stërholluar, shtjella e pluhnajës së ngritur nga kallja e çdoditshme (se e gjatë do ishte radha e tyre) do të ndotte ambientin dhe skandalizonte natyralistët, ata që merren oficialisht e të tjerë që janë adhurues të flaktë të natyrës së pafajshme.

Mandej do të pllakoste, e padurueshme në sfondin e saj romantik, zallahia e gjyqeve të mëdhenj. Gjyqeve epokalë me fjalime solemne të të pandehurve që janë krenarë e s’kanë përse të pendohen dhe faqe gazetash të stërmbushura me kronika luftëtarësh të dalluar për shtimin e rendimentit të të lashtave korruptive, avoketër të ndërkryer pas fitimesh përmbytëse që u vijnë nga “fonde për mbrojtjen e vjedhjes atdhetare” dhe familjarë që betohen, heshturazi disa e zëshëm ca të tjerë (me grusht a me dy, tre e me shumë gishtrinjë të ngritur, s’ka rëndësi) për hakmarrje dinjitoze si e do besa e nderi i fisit…

Madje jo vetëm kaq. Si shpërblim mbarëpopullorë për trashëgiminë e tyre që s’i bindet as mortit, turma e lumnuar me prijës të tyre nga jeta profane civile, do të ndjenin detyrimin, tashmë në sferat e epërme të shpirtit e kulturës, edhe për përuljen, kujtimin e paharruar, përrallat me legjenda uliksësh për fëmijë para gjumit, kapituj të tërë lektyrash shkollore, festa, përvjetorë, betime të zjarrta, akademi solemne ku do të flisnin përlotur pleq të rrjedhur…Dhe do të përçudnohej ashtu e gjithë kulla vlerore: edhe tradicionale edhe kontemporane!

Përfundimisht, nga sa do të reflektoja (anipse kjo punë nuk është në dorën time) ideja e Ramikshan Alipurit të urtë, mu duk jo pak e zorshme dhe e huaj. E bukur, po njëkohësisht e largët, si India e tij magjishme. Ndërkaq e besoj, mjerisht, një epilog krejt më të lumtur. Ashtu si ndodhi ditë më parë në një konte amerikane (raportuar nga mediat gjermane), edhe ndër shqiptarë, e veçanërisht në Kosovë, kur ligjzbatuesit do të çojnë korruptantët e pranguar në vuajtje dënimi dhe pasi drejtoria e burgjeve tu thotë ankueshëm e shkurt: nuk ka vend, jemi plot, ata, më në fund, do të marrin urdhërin e shumëpritur e gazplotë nga autoriteti sipëran: lërini të lirë!

Berlin, qershor 2016