NGA FATON MEHMETAJ/

Problemet e Serbisë ndaj Kosovës, që vazhdojnë të jenë temë aktuale në skenën politike,  të sigurisë dhe në aspektin diplomatik, po manifestohen me kërcënime të vazhdueshme të Serbisë ndaj Kosovës. Në fakt këto kërcënime, shantazhe, sabotime, diversione e forma tjera të luftës speciale nuk janë vetëm kërcënime të Serbisë ndaj Republikës së Kosovës, por janë kërcënime edhe ndaj paqes dhe sigurisë në nivel rajonal e ndërkombëtar. Siç dihet, përgjegjës për sigurinë në Kosovë është KFOR-i – NATO dhe elementë të tjerë të sigurisë vendore dhe ndërkombëtare, prandaj nëse vazhdon gjendja e tillë e presioneve dhe e kërcënimeve të Serbisë ndaj Kosovës, acarimi i gjendjes mund të merr përmasa më të mëdha.

Raportet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë edhe më tutje e kanë karakterin e konfliktit ndërshtetëror. Serbia vazhdon ta kërcënojë Kosovën me skemën e vjetër, nëpërmjet të cilës po i bën presion rajonit dhe skemës së re të sigurisë në përgjithësi. Edhe pse disa ekspertë të fushës së sigurisë (ndërkombëtarë, por edhe vendorë), kërcënimet e Serbisë ndaj Republikës së Kosovës i konsiderojnë kërcënime të profilit të ulët të sigurisë, në terren gjendja është shumë më serioze. Serbia i ka vënë në dispozicion të gjithë mekanizmat për ta shantazhuar dhe dekoncentruar gjendjen në Kosovë. Për këtë arsye duhet të bëhen presione të mëdha nga bashkësia ndërkombëtare tek Serbia që ta detyrojnë atë të heqë dorë nga politika luftënxitëse e destabilizuese në raport me shtetin e pavarur të Kosovës dhe me shqiptarët në Kosovën Lindore (Luginën e Preshevës).

Deri më tani Serbia e ka shfrytëzuar në mënyrë të përkryer krizën e mandateve të pranisë ndërkombëtare në Kosovë, sepse misioni ndërkombëtar i UNMIK-ut e më pas ai i EULEX-it, edhe pse të deklaruar për “neutralitet” politik, e kanë mbajtur haptazi anën e Serbisë. Madje, UNMIK-u shtypi në të gjitha pozicionet vullnetin e popullit duke u shndërruar në një autoritet kolonial, gjë që prodhoi revoltën e vitit 2004, që e solli vdekjen klinike të tij. Po ashtu edhe EULEX-i ka ardhur në Kosovë pa mandat të qartë, për vet faktin se Bashkimi Europian (BE) nuk ka qëndrim unik ndaj shtetit të Kosovës, ngase pesë shtete anëtare të BE-së (Spanja, Greqia, Qiproja, Sllovakia dhe Rumania) nuk na kanë njohur ende si shtet. Në fakt, me politikën që po e ndjekë, Serbia është pengmbajtëse e integrimeve europiane të Ballkanit Perëndimor, duke ia ekspozuar poshtërimit vet Bashkimin Europian, në rast të tejzgjatjes ose të dështimit të këtij integrimi.

Për realizimin e këtyre qëllimeve, e në veçanti për realizimin e projekteve serbomëdha ndaj Kosovës, Serbia i ka vënë në dispozicion të gjithë mekanizmat e saj. Në realizimin e këtyre qëllimeve Rusia konsiderohet sponsorizues i destabilitetit në Kosovë, në ish-shtetet e ish-Jugosllavisë dhe në Ballkan, duke e mbajtur anën e Serbisë me çdo kusht, duke tentuar të ketë një rikthim të ndikimit rus në rajon. Për t’i arritur qëllimet dhe për ta mbajtur gjendjen në tension të vazhdueshëm pos disa sektorëve të MUP-it, KOS-it, sektorit të shërbimit sekret, që vepron në kuadër të Ministrisë së Jashtme të Serbisë, BIA-s, xhandarmërisë e segmenteve të tjera, Serbia e vuri në veprim edhe “Drejtorinë për  Vrasje”, të ashtuquajturën “Drejtoria e Gjashtë” e Shërbimit sekret serb. Sipas një raporti hetues të BIA-s (për nevoja të prokurorisë) thuhet se kjo drejtori e ka mbyllur aktivitetit e saj në vitin 2001, mirëpo ky konstatim formal i shërbimit sekret serb, duhet të shikohet dhe të konstatohet nga prizma të tjerë të vërtetësisë nëse është mbyllur me të vërtetë, apo vazhdon punën me dukje tjetër.

Në vitin 1999, në kuadër të Qendrës së Sigurimit Shtetëror serb në Beograd, ishte formuar edhe një njësit i veçantë për likuidime, ekzistenca e të cilit u bë publike vetëm një dekadë më vonë. Në përfundim të mandatit të regjimit të Millosheviqit, Qendra e Sigurimit Shtetëror në Beograd, në mënyrë të jashtëligjshme e themeloi Drejtorinë e Gjashtë (Šesto Odeljenje Centra DB u Beogradu), e njohur si “Drejtoria për Vrasje” (Odeljenje DB za ubistva), nën përkujdesjen e të cilës, rezulton të jenë kryer krime monstruoze, vrasje politike dhe ekzekutime enigmatike të kundërshtarëve politikë në Serbi, por edhe jashtë saj.

Siç bëhet e ditur, “Drejtoria e Gjashtë” apo ”Drejtoria për Vrasje” është formuar më 22 nëntor 1999, me vendim të Sigurimit Shtetëror të Serbisë, në kohën kur kryeshef i Sigurimit Shtetëror serb ishte Radomir Markoviq, menjëherë pasi ishte bërë publike përfshirja e Sigurimit Shtetëror në vrasjen e katër aktivistëve-funksionarëve të Partisë SPO të Drashkoviqit (Veselin Boshkoviq, Zvonko Osmajliq, Dragan Vushuroviq e Vuçko Rakoçeviq), në magjistralen e Ibrit, më 3 tetor 1999, dhe se ka vepruar deri më 27 shkurt 2001, kur është nënshkruar vendimi për shpërbërjen e saj (!).

Veprimtaria e “Drejtorisë për Vrasje” e Sigurimit Shtetëror serb është trajtuar në një raport tepër sekret të BIA-s (Agjencisë Informative dhe të Sigurisë së Serbisë), të datës 4 prill 2011, të përgatitur për zyrën e prokurorit në rastin gjyqësor kundër Millan Radonjiqit, shefit të Sigurimit Shtetëror serb në Beograd, Ratko Romiqit, kryeshef i “Drejtorisë së Gjashtë” dhe Stevan Bashtës, shef i Drejtorisë së Tretë (kundër ekstremizmit) të Sigurimit Shtetëror Serb, të akuzuar për përgatitjen e atentatit kundër Vuk Drashkoviqit në Budvë, më 15 qershor 2000.

Ndonëse kjo drejtori për vrasje ishte formuar jashtë të gjitha rregullave dhe procedurave standarde ligjore dhe nuk kishte asnjë përshkrim të fushëveprimtarisë apo detyrave, në raportin e BIA-s lidhur me veprimtarinë e “Drejtorisë së Gjashtë”, të përgatitur dhjetë vjet më vonë për nevoja të gjyqit, thuhet se detyra e kësaj drejtorie ishte “për përgatitje dhe realizim teknik” (“za pripremu i tehničku realizaciju”), duke shtuar se terme të tilla nuk janë përdorur normalisht në Sigurimin Shtetëror serb (DB). Duke cituar një deklaratë të shkurtër të kryeshefit të “Drejtorisë së Gjashtë”, Ratko Romiq, thuhet se kjo drejtori është formuar “për kryerjen e shërbimeve të fshehta dhe aktiviteteve operative jashtë vendit” (“za vođenje obaveštajno-operativnih aktivnosti u inostranstvu”).

Sipas medieve serbe, del se kjo drejtori është krijuar nga vetë kreu politik serb. “Drejtoria për Vrasje” është konsideruar si një lloj policie politike e Sllobodan Millosheviqit, i cili e ka mbajtur pushtetin me dhunë në Serbi dhe në ish-Jugosllavi, nëpërmjet dhunës, shantazhit, terrorit dhe luftërave që i ka zhvilluar në hapësirat e ish-Jugosllavisë, duke bërë krime, masakra, gjenocid e zhdukje masive të popujve joserbë në këto hapësira.

Në këtë kontekst duhet vënë në dukje se “Drejtoria e Gjashtë” (“Drejtoria për Vrasje”) ishte e ngarkuar edhe me detyra të veçanta politike në “ribërjen e kombit” në Serbi dhe në mbajtjen gjallë dhe në pushtet të Sllobodan Millosheviqit dhe të kreut mafioz që aso kohe e udhëhiqte shtetin e Serbisë.

Struktura e kësaj drejtorie ishte plotësuar me profesionistë dhe kriminelë të rryer, të cilët ishin veshur me petkun e sigurimit shtetëror të Serbisë dhe mbështeteshin nga strukturat më të larta politike të kohës. Ky njësit kishte kryer disa nga krimet më monstruoze ndaj personaliteteve të rëndësishme në Serbi.

Krahas vrasjeve politike dhe likuidimeve misterioze, ekipet e kësaj drejtorie njëkohësisht thuhet të jenë marrë me zhdukjen e dëshmive dhe të dëshmitarëve të krimeve të luftës në gjithë hapësirën e ish-Jugosllavisë, pra edhe në Kosovë.

Ndonëse e ashtuquajtura “Drejtoria e Gjashtë” për shkaqe konspirative përbëhej vetëm nga pesëmbëdhjetë persona: Ratko Romiq – kryeshef, i dënuar për pjesëmarrje në atentatin kundër Drashkoviqit; Millan Nikoliq, i ngarkuar me punë teknike, tash i punësuar në Telenor; Millutin Ateleviq, i ardhur në “Drejtorinë e Gjashtë” nga Njësia për Operacione Speciale JSO (Jedinice za Specijalne Operacije), tash i sistemuar në Departamentin për Siguri në kabinetin e Daçiqit; Dejan Filipoviq, pjesëtar i Xhandarmërisë; Dejan Careviq, para sistemimit në “Drejtorinë për Vrasje” kishte punuar si avokat, tash është shef i kabinetit të ministrit të Mrejtësisë në qeverinë Daçiq; Radosllav Srgjan Babiq, i ardhur nga JSO në “Drejtorinë e Gjashtë”, tash në Zhandarmërinë e Serbisë, kandidat për shef të Inteligjencës; Sllavisha Arsiq, po ashtu kishte ardhur nga njësitë e JSO-së në “Drejtorinë e Gjashtë”, tash me detyra në Xhandarmërinë e Serbisë; Zhivojin Joviçiq, shofer i Millan Radonjiqit, kryeshef i sigurimit shtetëror serb; Branisllav Duniq, Dragosllav Todoroviq, i ardhur nga JSO, tash në polici; Zhelko Mandiq, i ardhur nga JSO, tash me detyra në MUP-in serb; Dushan Kupreshanin, Zoran Matarkiq, nuk janë dhënë shënime shtesë për punën dhe pozicionin e tyre sot. Shumica prej pjesëtarëve të “Drejtorisë për Vrasje” sot kanë pozita të larta në qeverinë Daçiq, në polici, xhandarmëri dhe në institucionet qendrore të Serbisë.

“Drejtoria për Vrasje” kishte fuqi të jashtëzakonshme dhe të drejtë që të angazhonte në operacionet e saj çdo pjesëtar aktiv të Shërbimit Shtetëror serb, e në veçanti pjesëtarët e Njësisë për Operacione Speciale (JSO). Deri më tani janë ndriçuar vetëm disa vrasje të kundërshtarëve të Millosheviqit, që i ka kryer ky njësit brenda Serbisë, por nuk është trajtuar profili i vrasjeve të tilla nëse kanë ndodhur në Kroaci, Bosnjë e Hercegovinë, Vojvodinë, Maqedoni, Kosovë e në Mal të Zi. Po ashtu nuk është trajtuar profili i vrasjeve të tilla nëse kanë ndodhur edhe në shtetet e perëndimit. Në Serbi është tentuar që të mbyllet kapitulli i këtij dikasteri të pashembullt të vrasjeve, duke thënë se dëshmitë për punën e “Drejtorisë së Gjashtë” janë zhdukur, dhe se askush nuk di ose nuk do të flasë për to. Madje as Goran Petroviqi, kryeshefi i parë i Sigurimit Shtetëror Serb, i emëruar në janarin e vitit 2001, pas ndryshimeve të tetorit të vitit 2000, kur në Serbi kishte një (pseudo)tranzicion kah demokracia.

 

 

VEPRIMTARIA KRIMINALE E “DREJTORISË SË GJASHTË”

 

 

Në raportin e përmendur të BIA-s, të hartuar rreth punës dhe veprimtarisë së “Drejtorisë së Gjashtë” të sigurimit sekret serb thuhet se me Njësitë për Operacione Speciale JSO (Jedinice za Specijalne Operacije) të Drejtorisë së Gjashtë, kanë qenë të ngarkuar Radosllav Srgjan Babiq (43) vjeç dhe Dragosllav Todoroviq (38). Në qendrën e Sigurimit Shtetëror (DB), në Beograd përveç të lartpërmendurve nga radhët e JSO-së janë transferuar edhe pesë pjesëtarë të JSO-së, prej të cilëve Zhivojin Joviçeviq (53) ka qenë shofer i Millan Radonjiqit, shef i qendrës në Beograd. Sipas raportit të BIA-s, në strukturën e Drejtorisë së Gjashtë ishin paraparë vetëm kryeshefi, zëvendësi, sekretari administrativ-teknik, katër pjesëtarë me kualifikim superior për përgatitje dhe realizim teknik dhe tetë pjesëtarë me përgatitje të lartë profesionale për përgatitje dhe realizim teknik. Deri vonë nga raportet zyrtare, dihej vetëm për tre veta: kryeshefin Romiq dhe dy pjesëtarë të JSO-së. Në një deklaratë të mëvonshme të kryeshefit të Drejtorisë së Gjashtë, Ratko Romiq, të dhënë për nevoja të gjyqit, thuhet se ky njësit ishte formuar për të “zhvilluar aktivitete zbuluese-operative në botën e jashtme”.

Duke pasur parasysh se kryeshefi i “Drejtorisë për Vrasje” të Sigurimit shtetëror serb, Ratko Romiq (49), është i akuzuar edhe për vrasjen e gazetarit Sllavko Çuruvija gjatë kohës së luftës (11 prill 1999), pra para themelimit zyrtar të kësaj drejtorie, dhe se  vrasjet politike me të njëjtat karakteristika kanë vazhduar edhe para por edhe më vonë në Serbi, por edhe në shtetet tjera të ish-Jugosllavisë, vështirë të besohet se aktiviteti i “Drejtorisë për Vrasje” të ketë pushuar në fundshkurtin e vitit 2001, apo se aktiviteti i saj të jetë kufizuar vetëm brenda territorit të Serbisë.

Duhet përmendur se pas nënshkrimit të Marrëveshjes së Kumanovës, më 9 qershor 1999, përkatësisht pas përfundimit të luftës në Kosovë dhe tërheqjes së forcave ushtarake, policore dhe paramilitare serbe nga Kosova, megjithatë pjesa dërmuese e Brigadës 125 të Motorizuar të ushtrisë jugosllave (UJ), e cila gjatë luftës në Kosovë komandohej nga gjenerali Dragan Zhivanoviq, ka mbetur me detyra speciale në Kosovë, për të vazhduar me realizimin e objektivave të shërbimeve sekrete serbe. Pjesëtarët e kësaj brigade të mbetur prapa në Kosovë ishin urdhëruar t’i heqin gradat dhe uniformat ushtarake dhe të familjarizohen me ambientin, të kërkojnë ndihmën e KFOR-it dhe të ankohen sa më shumë tek strukturat ndërkombëtare për pasiguri dhe për mjedis të pasigurt për t’i krijuar vetes rehati dhe komoditet për veprim. Pjesëtarët e mbetur prapa në Kosovë të Brigadës 125 të Motorizuar të UJ-së, urdhrat për veprime diversive i kanë marrë fillimisht nga komandanti i kësaj brigade Dragan Zhivanoviqi. Nga pjesëtarët e kësaj brigade u formuan një varg organizatash ilegale, u kryen në vazhdimësi akte dhe veprime që ia zbehnin imazhin Kosovës në arenën ndërkombëtare. Por këto grupe vazhdimisht tentuan dhe vazhdojnë të tentojnë ta destabilizojnë gjendjen në Kosovë në mënyrë të organizuar. Njëkohësisht duhet përmendur se kanë qenë të urdhëruar të bëjnë kidnapime të caktuara të përfaqësuesve të organizatave ndërkombëtare e të qytetarëve të Kosovës, veçanërisht në pjesën veriore të Kosovës. Kidnapime të tilla të paligjshme po ndodhin edhe sot e kësaj dite nga xhandarmëria serbe, ku në disa raste në pikë të ditës janë kidnapuar qytetarë serbë dhe u janë dorëzuar organeve të drejtësisë në Serbi, gjë që është shkelje e rëndë e sovranitetit dhe integritetit territorial të Republikës së Kosovës.

Për realizimin dhe kryerjen e veprimtarisë të saj, “Drejtoria e Gjashtë” e Sigurimit shtetëror serb, siç u tha më lartë, i ka pasur në dispozicion edhe pjesëtarët e njësisë për operacione speciale JSO të inkorporuar në OSA (të ashtuquajturën “Ushtria Çlirimtare Serbe”), të cilat është e dokumentuar se kanë kryer një varg vrasjesh dhe aktesh tjera terroriste në Kosovë jo vetëm gjatë kohës së luftës, por edhe pas luftës. Pra, veç tjerësh, “Drejtorisë së Gjashtë” i kanë bërë shërbime edhe disa pjesëtarë të JSO-së, në krye me Millorad Ulemekun – Legijan, i cili më vonë është burgosur dhe dënuar në Serbi, për organizimin e vrasjes së kryeministrit serb Zoran Gjingjiq, me pretekst se ka bashkëpunuar me perëndimin në dëm të interesave të Serbisë. Tashmë është e ditur publike se që nga viti 1999 e deri më 2003, JSO – Njësia për Operacione Speciale (JSO), si njësi ekzekutive e RDB-së, e cila udhëhiqej nga Millorad Ullemek – Legija, ishte i vetmi institucion serb që nuk i kishte shkëputur marrëdhëniet me Kosovën.

Millorad Ulemek (i njohur edhe me mbiemrin Llukoviq), i takonte stafit më të ngushtë të Millosheviqit dhe linjave më të besueshme të tij. Në luftën e Bosnjës, të Kroacisë dhe të Kosovës njihet me emrin Legija, ish-komandant i njësisë së tmerrshme “Beretat e Kuqe”, ku ishin mbledhur kriminelët më të dëshmuar në luftë nga të gjitha njësitë policore, ushtarake e paraushtarake serbe, të cilët kanë kryer masakrat më të tmerrshme mbi popullsinë civile.

Pra, me veprimtarinë e “Drejtorisë së Gjashtë” ndërlidhen njësitet e JSO-së dhe të forcave speciale policore PJP (Posebne Jedinice Policije), që ishin njësite të RDB-së, të cilat kryen masakra të tmerrshme në Kosovë, përfshirë edhe masakrën në Likoshan e Qirez, masakrën kundër Familjes Jashari në Prekaz, masakrën në Reçak, në Lybeniq, në Mejë e Korenicë, etj. Faktikisht, Njësia për Operacione Speciale JSO gjatë luftës në Kosovë (1998-1999) e la tërësisht kazermën e vet “13 maj” në Beograd për të luftuar në Kosovë, duke pasur bashkëpunim të ngushtë me “Tigrat” e Arkanit, “Belli Orlovi” (“Skyfterët e Bardhë”) të Sheshelit, me të ashtuquajturat njësi të rregullta të MUP-it e të Ushtrisë Jugosllave.

Këto njësi pothuajse të gjitha operacionet kriminale që janë kryer në Kosovë i kanë të përbashkëta. Një pjesë prej tyre kur mbaroi lufta i deshën uniformat dhe vazhduan me detyra të reja në Kosovë, duke u bërë pjesë e organizatave ilegale serbe dhe grupeve të mafies e të krimit të organizuar. Për të gjitha këto makinacione që po i bën Serbia në Kosovë është në dijeni BE-ja, është në dijeni KFOR-i, EULEX-i, opinioni i brendshëm dhe ai ndërkombëtar, mirëpo deri më tani nuk janë ndërmarrë hapa konkretë për ta stopuar këtë gjendje. Rrjedhimisht, UNMIK-u nuk pati as mandat, as kapacitet e as vullnet, që ta përgatitë Kosovën për statusin e saj të ri në pajtim me vullnetin e popullit. Këtë nuk po e bën as EULEX-i, i cili që në fillim ishte mision i dështuar, i cili rrjedhimisht ishte përqendruar për ta shkatërruar dhe shantazhuar ish-strukturën e UÇK-së, pa u interesuar mirëfilli për misionin e vet në Kosovë. Në trazirat dhunshme të serbëve në veri të Kosovës, me ç’rast ata sërish i dogjën pikat doganore të Jarinës, EULEX-i u turpërua. Në këtë rast policët e EULEX-it ikën në panik.  Kjo ngjarje ishte e përafërt me turpin që përjetuan ushtarët e UMPROFOR-it në Bosnjë, kur terroristët serbë i lidhën ushtarët e këtij misioni për shtylla telefoni, për ura e vende të dukshme për t’i degraduar si mision.

 

 

 

ORGANIZIMI MAFIOZ DHE KRIMINAL NË SERBI

 

 

Pas gjithë kësaj në Mitrovicë dhe në vende të tjera strukturat ultranacionaliste serbe, pra humbësit, po kërkojnë fitore pas kapitullimit, por në Kosovë kjo nuk do të ndodhë kurrë! Tashmë është dekonspiruar dhe konsumuar projekti i Beogradit, i cili për çështje kamuflimi, përdorë një retorikë të paqes, por në esencë synimi mbetet i njëjtë – aneksimi i Kosovës ose copëtimi i një territori sa më të madh të saj, ashtu siç bënë në Bosnjë me krijimin e të ashtuquajturës Republikë Serbe, nëpërmjet të cilës defunksionalizuan shtetin e Bosnjë dhe Hercegovinës. Nëse dikush e dëshiron këtë nuk ia do të mirën Serbisë as Kosovës, sepse luftërat dhe gjakderdhjet për territore do të vazhdojnë në dimensione të tjera. Kosova Lindore, Sanxhaku dhe Vojvodina do të jenë vatrat e reja të trazuara. Kosova Lindore dhe Sanxhaku janë territore shqiptare të mbetura nën administrimin e Serbisë, të cilat nuk janë fare të kënaqura me trajtimin që ua bën Serbia. Këto vende dhe Vojvodina ka kohë që nuk janë pajtuar me regjimin serb. Ka kohë që këto territore kërkojnë autonomi të brendshme dhe shkëputje. Duhet përmendur se pjesëtarët e “Drejtorisë së Gjashtë” kanë vepruar edhe në Sanxhak, Kosovën Lindore, Vojvodinë, etj. Këto struktura i kanë shantazhuar, iu kanë bërë presion dhe i kanë mbajtur nën mbikëqyrje të gjithë ata që janë përpjekur të organizojnë pavarësimin e këtyre vendeve nga Serbia.

Legija ishte njëri ndër kapotë e “Klanit të Zemunit”, të cilët në shumicën e rasteve i merrnin urdhrat nga një organizatë sekrete, e cila e kishte futur nën mbikëqyrjen e vet këtë strukturë që përbënin fuqi në Serbi dhe në të gjitha ish-republikat e ish-Jugosllavisë. “Drejtoria e Gjashtë” e Sigurimit Shtetëror serb, mbante lidhje me kreun e “Beretave të Kuqe” dhe me “Klanin e Zemunit”, nëpërmjet të cilit i grumbullonin të ardhurat të gjitha grupet mafioze që ndërlidheshin me stafin e besueshëm të Millosheviqit. Organizimi mafioz dhe kriminal i “Klanit të Zemunit” kishte tubuar rreth vetes pothuajse të gjitha strukturat e pakënaqura me pushtetin e kohës në Serbi, që nga mbarimi i luftërave në rajonin e krizës në territorin e ish-Jugosllavisë. Ky grup u forcua aq shumë saqë në disa raste e sfidoi edhe pushtetin serb. Këto grupe në fakt ishin fuqia e Millosheviqit. Pas një pune të koncentruar operative “Klani i Zemunit” shtrihet në gjithë rajonin e ish- Jugosllavisë ku më shumë e ku më pak. Ky klan në Kosovë edhe më tutje ka një përbërje të fortë veçanërisht në pjesën veriore të Mitrovicës, në Graçanicë, Fushë-Kosovë, etj.

Ky klan në bashkëveprim edhe me një varg organizatash ilegale serbe, që veprojnë në të gjitha hapësirat e ish-Jugosllavisë, për një kohë të shkurtër arritën që t’i vrasin dhe t’i  asgjësojnë pothuajse të gjithë dëshmitarët e mundshëm që mund të dëshmonin në Tribunalin e Hagës kundër Millosheviqit dhe të tjerëve dhe që mund t’i zbulonin sekretet e thella të luftës në territoret e ish-Jugosllavisë.

Këto grupe e kishin vënë nën kontroll edhe Njësinë për Operacione Speciale (JSO), e cila ishte shpërndarë në grupe të vogla, të cilat përfaqësonin njësinë e policisë sekrete, duke mbajtur lidhje të ngushta me Ministrinë e Punëve të Brendshme dhe me Shërbimet Sekrete të Serbisë.

Pjesëtarët e “Drejtorisë së Gjashtë”, dyshohen për një varg vrasjesh politike në Serbi, me theks të veçantë, për vrasjet e kryera kah fundi i mandatit pushtetar të Millosheviqit. Kjo Drejtori ishte formuar jashtë të gjitha rregullave dhe procedurave standarde ligjore. Kishte fuqi të jashtëzakonshme dhe të drejtë të angazhonte çdo pjesëtar aktiv të Sigurimit Shtetëror e posaçërisht të Njësisë për Operacione Speciale (JSO). Viktima të kësaj “Drejtorie”, veç tjerësh, kanë qenë duke filluar nga kreu politik, ekonomik, i drejtësisë, por edhe nga vet radhët e shërbimit sekret serb. Brenda kohës sa thuhet se ka vepruar zyrtarisht “Drejtoria e Gjashtë” është kidnapuar dhe ekzekutuar ish-presidenti serb, Ivan Stamboliq (25 maj 2000), është vrarë Pavle Bullatoviqi, ministër i Mbrojtjes i ish-RFJ-së; është vrarë drejtori i JAT-it Zhika Petroviq; gjykatësi Nebojsha Simeunoviq; ish-pjesëtari i JSO-së Lluka Pejoviq, për të cilin dyshohet se ka qenë vrasësi i gazetarit Sllavko Çuruvija (dëshmitar i mundshëm në procese gjyqësore) dhe shumë vrasje të tjera, të kryera për qërimin e hesapeve mes klaneve mafioze e politike në Serbi.

Pas  kryerjes së disa aksioneve të suksesshme pjesëtarët e “Drejtorisë së Gjashtë” janë pajisur me dokumente zyrtare të identifikimit nëpërmjet rrugëve tepër sekrete. Për të gjitha veprimet që i ka ndërmarrë “Drejtoria e Gjashtë” ka qenë në dijeni shefi i atëhershëm i Sigurimit Shtetëror (DB), Rade Markoviqi, nëpërmjet të cilit janë koordinuar shumica e veprimeve të kësaj Drejtorie, pasi që kjo “drejtori e vrasjeve” ka kryer operacione speciale në kuadër të Shërbimit shtetëror sekret serb. Këtë e kanë vërtetuar më vonë edhe burime brenda kësaj drejtorie.

Fotografitë e shtëpisë së Vuk Drashkoviqit dhe dëshmitë e tjera të nevojshme për të përgatitur atentatin ndaj tij (të dështuar), i kishin përgatitur pjesëtarët e “Beretave të Kuqe”, disa prej të cilëve si Branko Berçeku, Leonida Milivojeviqi dhe Nenad Iliqi, për  këtë janë dënuar nga “Gjykata Speciale” e Serbisë.

“Drejtoria e Gjashtë” për realizimin e objektivave të veta në Kosovë, i ka shfrytëzuar strukturat e bashkëpunëtorëve, të cilët zyrtarisht kanë qenë pjesëtarë të qeverisë së Sllobodan Millosheviqit në Kosovë, që kanë punuar në departamente të ndryshme, duke  përfshirë këtu edhe resorin e sigurimit shtetëror dhe atë ushtarak. Një pjesë e tyre e kanë ruajtur kontinuitetin e veprimit me shërbimet sekrete serbe (veçanërisht me ato ushtarake) edhe sot e kësaj dite.

Në qoftë se u referohemi regjistrave të asaj kohe të qeverisë së Millosheviqit, del se pjesa dërmuese e tyre janë pjesë e institucioneve të sigurisë dhe resorëve të tjerë në institucionet e Kosovës pas vitit 2000 e këndej. Në qoftë se i besohet një dosjeje që e kishte hartuar ish-administrata e UNMIK-ut në vitin 2008, lidhur me praninë e shërbimeve sekrete serbe në Kosovë, del se deri në atë vit (por të paktën edhe deri në vitin 2010), MPB-ja (MUP-i) e Serbisë në Kosovë kishte dhjetë zyra që vepronin ilegalisht. Sipas atij raporti, Ministria e Drejtësisë, Ministria e Punëve të Brendshme e Serbisë (MUP), xhandarmëria dhe BIA zhvillojnë aktivitet të përditshëm në Kosovë, aktiviteti i të cilave është përcjellë deri në vitin 2010 edhe nga mediet, shoqëria civile, e nga monitorues të tjerë. Raporti i UNMIK-ut, pos këtyre, paraqet edhe aktivitetin e gjashtë ministrive të Serbisë: asaj të arsimit; të shëndetësisë; të punës dhe mirëqenies sociale; të kulturës; të administratës publike dhe të të ashtuquajturës “ministri për Kosovë e Metohi”, të cilat sipas raportit rezultonte t’i kenë mbi 161 zyra veprimi në Kosovë, duke mos i përjashtuar rastet e dyshimit që edhe Ministria e Mbrojtjes e Serbisë t’i ketë zyrat e veta në Kosovë. Me pak modifikime dhe kamuflime, ndoshta duke e thjeshtuar personelin për shkak të kufizimeve buxhetore, ekziston dyshimi i bazuar se ky sistem organizativ diku më shumë e diku më pak është aktual edhe sot e kësaj dite.

Nëpërmjet rrjetit të sipërpërmendur, që nga viti 2009 e deri më sot, 33 mijë shqiptarë të Kosovës, janë pajisur me pasaporta serbe, edhe përkundër faktit se ata nuk përfitojnë nga liberalizimi i vizave sikur qytetarët e Serbisë. Bashkë me pasaportat ata kanë marrë edhe shtetësinë e Serbisë. Nëse u referohemi deklarimeve të deputetes nga radhët e pakicës serbe (Vesna Mikiq), të bëra në Kuvendin e Kosovës (mars 2012) lidhur me këtë çështje, nuk është i vogël as numri i zyrtarëve të institucioneve së Republikës së Kosovës, që janë të pajisur me dokumente të Serbisë. Dyshtetësia është e lejueshme dhe nuk ka problem lidhur me këtë, por në anën tjetër, minoritarët serbë dhe qytetarët e Serbisë shumë pak disponojnë me dokumentet e Republikës së Kosovës.

Njësiti i “Drejtorisë për Vrasje” të Sigurimit Sekret serb, ishte i konstruktuar mbi doktrinat e organizatës së mëhershme me përmasa ndërkombëtare “Crna Ruka” (“Dora e Zezë), e cila u formua në maj të vitit 1903, si organizatë sekrete terroriste politiko-ushtarake serbe, që u riformua dhe mori përmasa të mëdha në vitin 1911, duke luajtur rol të madh në organizimin e Luftërave Ballkanike, për pushtimin e shumë tokave shqiptare dhe për likuidimin e krerëve të Lëvizjes së Rezistencës Shqiptare dhe të të gjithë kundërshtarëve politikë në gjithë hapësirat ballkanike. Qëllimi i kësaj organizate ishte bashkimi i të gjitha territoreve që kishin pakica të kombësisë serbe në një shtet me Serbinë dhe serbizimin e tyre. Përpiqeshin për aneksimin e Kosovës, të Maqedonisë, Vojvodinës, Malit të Zi, Bosnjë-Hercegovinës dhe tërë bregdetit Adriatik.

Kjo organizatë kishte programin dhe statusin e vet me moton “Ujedinjenje ili Smrt” (“Bashkim ose Vdekje”) dhe përbëhej kryesisht nga ushtarakët serbë të dalluar për aksione e sakrifica, udhëheqës të grupeve militante çetnike si dhe intelektualë të dalluar, të gjithë të kombësisë serbe, nënshtetas serbë dhe banorë të Serbisë, të përbetuar për ta kryer detyrën që parashtronte motoja e programit të kësaj organizate.

Udhëheqësi kryesor i “Dorës së Zezë” ishte Dragutin Dimitrijeviqi, i njohur me nofkën APIS. “Apisi” ishte shef i sigurimit ushtarak në ushtrinë serbe dhe tërë komandat serbe gjatë Luftërave Ballkanike dhe Luftës së Parë Botërore ishin nën kontrollin dhe sigurimin e tij. Organizata sekrete terroriste serbe “Crna Ruka”, shoqëria e fshehtë ushtarake serbe, e masakroi mbretin Obrenoviq dhe i solli në fron Karagjorgjeviqët. Sundimin e saj e shtriu në Beograd, pasi që në qershor të vitit 1903 masakroi kralin Obrenoviq dhe me puç e solli në fuqi kral Pjetër Karagjorgjeviqin, i cili gjatë gjithë jetës së tij do të jetë rob i kësaj organizate.

Veprimtarinë e kësaj organizate më së miri e tregon procesi i Gjyqit Ushtarak në Selanik më 1917, kur qeveria serbe në mërgim, bashkë me komandën ushtarake franceze nën gjeneral Sarajn, akuzuan shumë oficerë e gjeneralë të ushtrisë serbe si pjesëtarë të organizatës terroriste “Dora e Zezë”. Tre krerët kryesorë të kësaj organizate i dënuan me vdekje dhe i ekzekutuan menjëherë në Selanik, ndërsa rreth 20 ushtarakë të tjerë i dënuan me nga 7-20 vjet burgim.

Pra, veprimtaria terroriste e “Dorës së Zezë”, u gjykua dhe u dënua në Selanik, në qershor të vitit 1917, nga qeveria serbe dhe nga faktori ndërkombëtar i asaj kohe. Me ardhjen në pushtet, kral Aleksandër Karagjorgjeviqi, që të shpëtojë nga “Dora e Zezë” formoi në kohë të luftës një shoqëri të re të fshehtë ushtarake të quajtur “Bella Ruka” (“Dora e Bardhë”) e cila grushtin e fundit ia dha “Dorës së Zezë” në Selanik më 1917, duke vrarë disa nga drejtuesit e saj. Qysh atëherë sundimtare e Jugosllavisë mbeti “Bella Ruka”, me kralin Aleksandër në ballë, e ndihmuar kurdoherë nga “Narodna Odbrana” që të dyja këto shoqata të fshehta terroriste serbe.

 

 

 

VRASJET E PAZBULUARA NË SERBI

 

 

Edhe përkundër kësaj, programi i organizatës “Crna Ruka”, “Bella Ruka” (“Dora e Bardhë”) e “Narodna Odbrana” (Mbrojtja Popullore), mbetet bazë e veprimtarisë ushtarake serbe për të gjitha kohërat. Që nga ajo kohë e gjer më sot Serbia nuk ka ndryshuar asgjë në korrelacion me vendet e ish-Jugosllavisë. Kjo u pa qartë me luftërat e përgjakshme që i zhvilloi Serbia nën drejtimin e kasapit të Ballkanit, Sllobodan Millosheviq, në fundshekullin XX për aneksimin e këtyre vendeve me dhunë. Politika serbomadhe e Millosheviqit po vazhdon me ritëm të njëjtë nga pasuesi i tij Nikoliq, i cili është vënë në krye të shtetit serb.

Është interesant të përmendet fakti se vrasja e Arkanit, ka shënuar të paktën vrasjen e 500-të, në serinë e vrasjeve të pazbuluara që kanë ndodhur në Serbi. Lidhur me këtë i referohemi raportit të IWPR-së (BCR Issue 108, të datës 18 janar 2000), të titulluar “Katalogu i vrasjeve në Serbi”, ku thuhet se vrasja e Zhelko Razhnjatoviq – Arkanit (15 janar 2000, Beograd), brenda gjashtë vitesh, është të paktën vrasja e pesëqindtë (500) në një seri vrasjesh të pazbuluara në Serbi. Në raportin në fjalë jepen të dhëna interesante lidhur me çështjen në trajtim. IWPR shkruante se duke iu referuar njohësve të mirë të botës së fshehtë të Beogradit, “numri i policëve të vrarë është në një proporcion të çuditshëm me atë të kriminelëve të vrarë në Serbi” dhe se “vendimet për sa i përket rangut të kriminelëve, shkallën e krimeve të tyre dhe ndoshta edhe vendin dhe kohën e kryerjes së vrasjes merren në disa qendra, të cilat ndoshta janë të njëjtat si për policinë ashtu edhe për mafien”. Si vrasjet e oficerëve të policisë ashtu edhe ato të kriminelëve kanë të njëjtat karakteristika. Në shumicën e rasteve vrasjet përbëjnë një mesazh për dikë.

Sipas këtij raporti, një kriminel nga Beogradi, në dokumentarin “Shihemi në Morg”, të xhiruar në Beograd në vitin 1994, Serbinë e ka përshkruar si “një pellg i vogël uji me shumë krokodilë”, por ai nuk jetoi gjatë për ta parë veten e tij në televizion, sepse u vra brutalisht një pasdite në një parking të Beogradit.

Një ekspert i dalë në pension nga Instituti për Hetimet Kriminale dhe Sociale të Beogradit, i cili ka dashur të mbetet anonim, i ka deklaruar IWPR-së se në Serbi “dhuna dhe vrasjet janë të kontrolluara”, gjë që ndikon edhe në profilin dhe në numrin e vrasësve. “Në Serbi ekziston modeli i vjetër, por i famshëm, bazuar në shërbimet sekrete ruse, i njohur me emrin “modeli i rrethit”. Ky sistem përfaqëson një organizatë ku autorët e një krimi bëhen viktima të krimit të ardhshëm, dhe kështu me radhë. Për këtë arsye rrethi kriminal po zvogëlohet sepse ata vrasin njëri-tjetrin dhe “cilësia” e vrasjeve mbetet e njëjtë”, ka thënë ai.

Sipas këtij eksperti, mënyra e planifikimit, koha dhe faktorë të tjerë në ekzekutimin e vrasjeve tregojnë se ekziston një “tru” apo qendër, e cila “kontrollon vrasjet dhe është përgjegjëse për efektet e tyre”.

Njësiti i “Drejtorisë së Gjashtë”, njëri ndër njësitet më misterioze, mendohet se ka likuiduar, pa mëshirë dhe pa zhurmë, kundërshtarët e regjimit, me pretekstin e rrejshëm të interesave nacionale dhe kombëtare të Serbisë, ashtu siç vepronte organizata terroriste “Dora e Zezë”. Ky njësit ishte shndërruar në instrument të qërimit politik të hesapeve, në mes diktaturës që kishte filluar të binte dhe forcave demokratike e qytetare në Serbi që tentuan t’i kundërvëhen këtij regjimi. Ky njësit njëkohësisht ishte i ngarkuar që t’i zhdukë të gjitha dëshmitë dhe dëshmitarët e luftërave dhe të krimeve në ish-Jugosllavi dhe në vet Serbinë. Pos kësaj ishte i ngarkuar të gjejë dëshmitarë, t’i përpunojë ata, t’i paguajë mirë dhe t’i përdorë në gjyqe kundër kundërshtarëve të Millosheviqit dhe kundër atyre që kishin bërë luftëra mbrojtëse në hapësirat e ish-Jugosllavisë.

Sigurimi Shtetëror Serb përkatësisht Drejtoria e Gjashtë e tij, në bashkëpunim edhe me Shërbimin për Hulumtim dhe Dokumentim (SID), të agjencisë së zbulimit të Ministrisë së Jashtme të Serbisë, kanë arritur të përvetësojnë një strukturë të caktuar të njerëzve të UNMIK-ut dhe të zyrtarëve të tjerë, të shpërndarë në administratën ndërkombëtare në Kosovë, të cilët kanë punuar ekskluzivisht për hesape të Serbisë, duke fabrikuar dosje e  duke improvizuar gjyqe në shumicën e rasteve kundër ish-pjesëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) pa kurrfarë baze ligjore. Është vërejtur haptazi përpunimi i mbi 30 dëshmitarëve të rrejshëm  në disa procese në gjykatat vendore dhe në Tribunalin e Hagës, të përpunuar fillimisht nga mekanizmat përkatës të Serbisë, të cilët janë përdorur në një varg gjyqesh kundër ish-strukturave të UÇK-së. Ka pasur edhe raste të zhdukjes fizike të dëshmitarëve të komprometuar, me qëllim të ruajtjes së sekretit se kush ka qëndruar në të vërtetë pas tyre.

“Drejtoria e Gjashtë” e Shërbimit Sekret serb edhe ashtu është përkujdesur për asanimin e krimeve të luftës, të fshirjes së gjurmëve të krimeve të luftës, të përpunimit të një pjese të dëshmitarëve në Gjyqin e Hagës, të gjetjes dhe pagesës së dëshmitarëve të Hagës kundër ish-eprorëve të UÇK-së e deri tek afera e Dick Martyt, i cili e ka ngritur zërin kundër ish-UÇK-së duke e denoncuar atë para opinionit vendor e ndërkombëtar me fakte e të dhëna të fabrikuara nga Serbia, pa kurrfarë baze faktike as juridike. Dick Marty me këtë e ka njollosur popullin e Kosovës dhe të Shqipërisë, prandaj edhe duhet të japë llogari bashkë me ish-kryeprokuroren e Tribunalit të Hagës, Del Ponte, dhe rrjetin e personave të tjerë të implikuar në këtë proces të fabrikuar, që kanë qenë pjesë e “Drejtorisë së Gjashtë” të Sigurimit Sekret të Serbisë.

Drejtoria e Gjashtë ishte një lloj kundërvënie ndaj forcave demokratike, ndaj atyre forcave që tentonin të bashkëpunonin me SHBA-të dhe botën perëndimore. Në këtë kohë zhvillohet një luftë e ashpër edhe brenda vet shërbimeve sekrete serbe të të gjitha profileve. Dikush nga eprorët e lartë brenda shërbimit sekret ushtarak i kishte spiunuar tek shtetet e perëndimit, se me dijen e kreut të shërbimit sekret ushtarak është strehuar brenda objekteve ushtarake Ratko Mlladiq, i kërkuar për krime lufte nga Tribunali Ndërkombëtar i Hagës. Kjo ishte njëra ndër aferat e mëdha brenda shërbimeve sekrete serbe. Madje, shefi i Agjencisë Ushtarake Serbe të Inteligjencës VBA (Vojno Bezbednosne Agencije), Svetko Kovaç, në një mbledhje të Këshillit të Lartë të Sigurisë, në Beograd, e kishte paraqitur një raport tek në vitin 2006, ku thuhej se Ratko Mlladiqi po fshihet në objektet ushtarake nga njerëzit e shërbimeve sekrete të ushtrisë serbe.

Pas zënies së Mlladiqit u vërtetuan këto pohime dhe brenda VBA-së e VOA-s (Agjencia Ushtarake e Inteligjencës / Vojno Obaveštajne Agencije) u krijua një komision për hetimin e rasteve se kush po e spiunon ushtrinë serbe dhe kush po i jepte informata perëndimit nga radhët e shërbimeve sekrete ushtarake serbe.

Pak kohë para se të kapej Mlladiqi, shërbimet sekrete serbe filluan ta bëjnë një “refresh” të bashkëpunëtorëve – të oficerëve që i kishin kryer shkollat, gjegjësisht trajnimet në vendet e ndryshme të Europës dhe në SHBA, si dhe të oficerëve që e kontrollojnë vijën e Kosovës, të Shqipërisë, Maqedonisë e Malit të Zi dhe në formë shumë diskrete filluan t’i ndërrojnë aty-këtu bashkëpunëtorët dhe stafin operativ kinse për punë të reduktimit të stafit.

Në fakt, shërbimeve sekrete serbe iu kishin zbuluar disa plane të klasifikuara si sekrete shtetërore, siç ishin rasti i Mlladiqit, rasti i vendosjes së raketave ruse në territorin e Serbisë dhe rasti i vendosjes së një njësie të shërbimit të kundërzbulimit rus në një kazermë të ushtrisë serbe, afër kufirit me Kosovën, me qëllim të mbledhjes së shënimeve rreth gjendjes së sigurisë në Kosovë. Duhet vënë në dukje se sekret shtetëror konsiderohej edhe vrasja e Gjingjiqit, sepse shërbimet sekrete ushtarake të Serbisë kanë qenë të implikuara në këtë vrasje. Madje, strukturat e shërbimit ushtarak të inteligjencës  VBA kanë qenë nën vëzhgim dhe hetim të vazhdueshëm rreth vrasjes së Gjingjiqit. Shumica e njerëzve që kanë marrë pjesë në atentat kanë qenë pjesëtarë të këtyre shërbimeve, të mbrojtur nga këto shërbime, apo bashkëpunëtorë të këtyre shërbimeve. Madje, në atë kohë, Vlladimir Popoviqi, kreu i zyrës së informacionit në qeverinë Gjingjiq, i kishte akuzuar shërbimet ushtarake për përzierje në atentat të Gjingjiqit, ndërsa shefin e atëhershëm të shërbimit ushtarak serb, Aca Tomiq, për lidhje dhe kontakte të përhershme me “Klanin e Zemunit”, të akuzuar për ekzekutimin e Gjingjiqit.

Sipas analistëve serbë, dy shkaqet kryesore të ekzekutimit të kryeministrit serb Gjingjiq në atentatin e organizuar nga Millorad Ulemek – Legija dhe të tjerët ishin se Gjingjiq, u vra për arsye se i kishte filluar reformat në Serbi, kishte arritur ta përmbysë pushtetin e Millosheviqit dhe ta dorëzojë atë në Tribunalin e Hagës bashkë me një grup funksionarësh të lartë serbë, si gjeneralë të ushtrisë, kuadro të larta të policisë, por edhe politikanë përgjegjës për krime lufte në Kroaci, Bosnjë, Kosovë etj. Pos kësaj, Gjingjiq kishte filluar një operacion tjetër me përmasa të mëdha – luftimin e krimit të organizuar.

 

 

 

ATENTATET E PËRGATITURA NGA SIGURIMI SHTETËROR I SERBISË

 

 

Në periudhën e vrasjes së kryeministrit serb Gjingjiq, ishte akuzuar një klan i shërbimit ushtarak serb për dhënien e arkivit ushtarak të VBA-së dhe VOA-s shërbimeve sekrete të SHBA-ve. Mbase shërbimet sekrete serbe e kishin urdhëruar vrasjen e Gjingjiqit për arsye se Gjingjiqi e kishte urdhëruar shefin e atëhershëm të shërbimit, Rade Bullatoviq, që t’ua dorëzonte arkivin shtetëror të shërbimeve të sigurisë zyrtarëve të shërbimeve amerikane. Kjo situatë në atë kohë kishte kaluar edhe në gjyq.

Që nga viti 2003 deri në vitin 2008, qe bërë një pastrim i brendshëm brenda shërbimeve ushtarake serbe. Në këtë rast vijave properëndimore iu ishte mundësuar që të instalojnë rrjetet e tyre në këto shërbime (bëhet fjalë për klane të caktuara të ushtarakëve serbë dhe punonjësve të shërbimeve ushtarake serbe).

Shërbimet sekrete ushtarake kishin urdhëruar edhe likuidimin e Vuk Drashkoviqit, i cili,  sipas tyre, punonte në dobi të shteteve të perëndimit dhe punonte sipas instruksioneve të tyre. Nuk kanë qenë as nuk janë të vogla as problemet e kësaj natyre brenda policisë serbe. Nga qarqet ultranacionaliste, të cilat janë të instaluara sot në qeverinë serbe dhe në institucionet e sigurisë në Serbi ishte kërcënuar me vdekje Natasha Kandiqi, ish-presidenti serb Boris Tadiq e një varg liderësh tjerë të lartë e të mesëm që kishin pikëpamje properëndimore.

Për të mos u zgjatur, thuhet se ky njësit që vepronte në kuadër të “Drejtorisë së Gjashtë” nuk shkruante raporte. Kryeshefi i kësaj drejtorie, Ratko Romiq, i ka përdorur kryesisht njësitë e JSO-së për të kryer operacione të fshehta, duke filluar që nga likuidimet e deri tek shantazhet dhe presionet politike.

Sipas raportit të BIA-s, ku është trajtuar veprimtaria e Drejtorisë së Gjashtë, që mbanë siglën “Tepër Sekret”, thuhet se ajo është formuar jashtë rregullave dhe protokollit të sigurimit shtetëror të Serbisë. Po ashtu, në raportin hetimor të BIA-s lidhur me  Drejtorinë e  Gjashtë janë shikuar mundësitë nëse kjo drejtori është shfrytëzuar për vrasje politike në Serbi dhe jashtë saj të kundërshtarëve politikë. Raporti i BIA-s për Drejtorinë e Gjashtë / Drejtorinë për Vrasje të Sigurimit sekret serb dhe shkeljet që i ka bërë ajo, i është dorëzuar Gjykatës së Lartë në Beograd, më 4 prill të vitit 2011.

Faktikisht, Stevan Bashta (55), ish-kryeshef i Drejtorisë së Tretë (kundër ekstremizmit) në Qendrën e Sigurimit Shtetëror (DB), në Beograd, është dënuar me shtatë vjet burgim për ndihmën e ofruar për pjesëtarët e JSO-së në tentimvrasjen ndaj liderit të SPO-së, Vuk Drashkoviq, në Budvë, më 15 qershor të vitit 2000. Lidhur me këtë është dënuar edhe ish-shefi i Sigurimit Shtetëror (DB) në Beograd, Millan Radonjiq, me tetë vjet burgim dhe kryeshefi i “Drejtorisë së Gjashtë” të Sigurimit Shtetëror serb, Ratko Romiq, me shtatë vjet burgim.

Në njërin nga atentatet e përgatitura nga Sigurimi Shtetëror i Serbisë kundër politikanit serb Vuk Drashkoviq, përkatësisht në atentatin e kryer në magjistralen e Ibrit (i përmendur më parë) kishin mbetur gjurmë në bazë të të cilave u zbulua përfshirja e shtetit. Me këtë rast, pas hetimeve, ishte zbuluar se kamioni me të cilin ishte shkaktuar aksidenti i përkiste shërbimit. Pra, Sigurimit Shtetëror (RDB)!

Megjithëse, Qeveria kalimtare në Serbi gjatë vitit 2000 kishte formuar një komision të veçantë (POSKOK), për të hetuar dhe zbuluar tri vrasjet më të rënda me motive politike: atë të gazetarit Çuruvija, atë të katër funksionarëve të SPO-së dhe zhdukjen e ish-presidentit serb Ivan Stamboliq, ky komision arriti të dinte se prapa vrasjeve qëndronte Sigurimi Shtetëror, por nuk arriti të siguronte fakte për këtë, sepse ky shërbim ishte një sistem i mbyllur, i cili me kohë ishte përkujdesur për zhdukjen e fakteve dhe të dëshmive që e komprometonin këtë Drejtori. Tashmë dihej se Radomir Markoviq, kryeshef i atëhershëm i Sigurimit Shtëtëror të Serbisë, kishte lidhje formale dhe joformale me vet pushtetin politik.

Sipas disa publikimeve në mediet serbe, Stevan Bashtës (ish-kryeshefit të Drejtorisë së Tretë), kohëve të fundit iu kanë ofruar mundësi që të bëhet dëshmitar bashkëpunues i gjykatës dhe, nëse ndodhë kjo, shumë vrasje të motivuara politikisht që janë kryer në Serbi dhe jashtë saj, në periudhën e Millosheviqit mbase do të zbardhen, duke filluar që nga vrasja e Sllavko Çuruvijas, pronar i “Telegrafit”, gjykatësit Nebojsha Simeunoviq, Dade Vujasinoviqit e shumë të tjerëve.

Vrasja e Sllavko Çuruvijas dhe disa të tjerëve, për shkak se akuzohen Millan Radonjiqi dhe Ratko Romiqi, si udhëheqës të këtij operacioni të shifruar “Çurani”, ku implikohet edhe “Drejtoria e Gjashtë”, janë me rëndësi të madhe të zbardhen dhe të dalin para drejtësisë. Kjo do të ishte një shenjë treguese se Serbia fillon të lirohet nga ndikimi i shërbimeve sekrete ushtarake dhe të sigurisë në politikë, në gjykata dhe në ekonomi.

Me porosi të Sigurimit Shtetëror serb u vra edhe gazetarja e BBC-së, Jill Dando, nga një serb vrasës me pagesë, pasi Jill kishte kritikuar ashpër regjimin e Millosheviqit. Vrasja e Jill Dandos ndodhi në vitin 1999, por u rikthye në qendër të vëmendjes pas deklaratave të serbes Branka Prpa, gruas së Sllavko Çuruvias, gazetar, i cili pasi e kritikoi ashpër regjimin e Millosheviqit, u vra dy javë para vrasjes së gazetares së BBC-së, Jill Dando. Branka Prpa është shprehur publikisht se të dy vrasjet kanë ndodhur në rrethana të ngjashme dhe në një distancë kohore të shkurtër. Sipas saj, apeli i gazetares Dando u shndërrua në shënjestër që në momentin kur prezantonte apelet në emër të BBC-së për shqiptarët e Kosovës që po dëboheshin me dhunë nga shtëpitë e tyre prej regjimit të Millosheviqit. E veja e gazetarit serb Sllavko Çuruvia, Branka Prpa, ka deklaruar për gazetën britanike “Daily Mail” se vrasësi i burrit të saj ka likuiduar edhe gazetaren e BBC-së, Jill Dando.

Po të shikosh kohën dhe rrethanat e vrasjeve kupton se ato janë kryer në të njëjtin kontekst, evidenton vejusha Branka Prpa ngjashmëritë mes dy krimeve. Faktikisht, si prezantuesja e BBC-së, edhe Sllavko Çuruvija ishin gazetarë të profilit të lartë dhe janë ekzekutuar në të njëjtën mënyrë: me plumb në kokë teksa ktheheshin në shtëpi.

Pronari i “Dnevni Telegrafit”, Sllavko Çuruvija, është vrarë në mes të ditës më 11 prill 1999, para shtëpisë së tij në ditën e pashkëve ortodokse. Sipas medieve, Çuruvija kishte qenë një njeri i afërt me regjimin e Millosheviqit, por ishte larguar nga ky rreth pas botimit nga ana e tij e “Letrës së hapur për Millosheviqin”.

E veja e Çuruvijas, historiania Branka Prpa, është e bindur se vrasësi i burrit të saj është personi i njëjtë që e ka vrarë gazetaren britanike Jill Dando pesëmbëdhjetë ditë më vonë, në prill të vitit 1999. Ajo beson se të dy gazetarët janë vrarë për shkak se kanë kritikuar regjimin e Millosheviqit. “Unë mendoj se ekziston një lidhje midis Jill Dandos dhe burrit tim. Janë vrarë si armiq politikë. Të dy janë qëlluar me plumb në kokë, kur ktheheshin në shtëpi”, ka thënë Prpa, në komentin e saj dhënë “Blicit”. Thuhet se, shërbimi i zbulimit britanik ka gjetur se pas bombardimit të televizionit shtetëror serb, Zheljko Razhnjatoviq – Arkan, ka urdhëruar vrasjen e John Birt, atëherë Drejtor i Përgjithshëm i BBC-së. Mirëpo, pasi sigurimi i Birt është përforcuar, veprimi është zhvendosur në një objektiv të ri  – gazetarja Jill Dando.

E ngjashme me këto vrasje është edhe vrasja e ministres së jashtme të Suedisë, Ana Lind (Anna Lindh) në fillim të shtatorit të vitit 2003, nga një kriminel serb Mihajlo Mihajloviq (25 vjeç) për shkak të deklaratave të saj përkrahëse në fillim të ndërhyrjes ushtarake të NATO-s ndaj caqeve serbe.

Tashmë është e ditur publike se ka të paktën tridhjetë vjet që dihet publikisht, por është pranuar edhe zyrtarisht se të ashtuquajturat aksionet më delikate e më të besueshme për mbrojtjen e interesave të shtetit serb u janë besuar bartësve më të errët të botës së krimit. Ka tridhjetë vjet që kur shumë kundërshtarë të regjimit, me theks të veçantë nga radhët e emigracionit kroat e shqiptar, veçanërisht në diasporë janë vrarë në atentate spektakolare, apo edhe janë kidnapuar me urdhër të sigurimit shtetëror serb UDB nga kriminelë të njohur serbë, të cilët paraprakisht jo vetëm në ish-Jugosllavi por edhe në Europë ishin dënuar e burgosur për dhunime, plaçkitje, vrasje, etj. Të tillë ishin Arkani, Legija, Gishka, Ashanini e shumë të tjerë, të cilët me të shpërthyer të luftërave në ish-Jugosllavi, morën pozita qendrore në policinë, ushtrinë e politikën serbe.

Ndaj, duke pasur parasysh zhvillimet para dhe pas periudhës formale të veprimtarisë së “Drejtorisë së Gjashtë”, ritheksojmë se është tepër e vështirë të besohet se ka pushuar veprimtaria e këtij mekanizmi kriminal shtetëror serb. Aq më tepër kur pjesa dërmuese e pjesëtarëve të kësaj drejtorie për vrasje gjenden në pozita të larta shtetërore në Serbi. Mekanizmat përkatës ndërkombëtarë, e veçanërisht Bashkimi Europian nuk guxojnë të heshtin më tutje, por duhet të kërkojnë llogari dhe të zbardhin veprimtarinë e pashembullt kriminale të Drejtorisë së Gjashtë / Drejtorisë për Vrasje të Sigurimit Shtetëror serb, veprimtaria e të cilës vazhdon të përbëjë rrezik jo vetëm për rajonin por edhe më gjerë, aq më tepër kur Serbia edhe pasi i shkaktoi katër luftëra të përgjakshme në territorin e ish-Jugosllavisë, që shkaktoi qindra mijëra të vrarë e të masakruar, miliona të dëbuar nga vatrat e tyre, me veprime konkrete po tregon se ka mbetur vendnumëro në mentalitetin luftënxitës të fillimviteve ’90-të. Çdo vonesë në këtë drejtim mund të ketë pasoja të pariparueshme. (FUND)