• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Krijohet Dega e Vatrës Detroit

October 23, 2022 by s p

Ph.D. Dritan Demiraj/

Federata Pan-Shqiptare e Amerikës “Vatra” tashme eshte institucioni me i vjeter dhe me i rendesishem jo vetem ne diasporen shqiptaro-amerikane, por ne te gjithe boten. Ajo perfaqeson vlerat me te larta profesionale dhe te atdhedashurise ne token e shenjte Amerikane.
Eshte i njohur tashme nga te gjithe Shqiptaret kontributi i saj pergjate dhjetera dekadave per Kombin Shqiptar. Por pikerisht viti 2023 konsiderohet nga drejtuesit e saj si viti i konsolidimit, reformimit dhe perfshirjes se saj ne menyre me aktive dhe te sukseshme ne aktivitete te ndryshme ne trojet Shqiptare, duke konsoliduar me tej rolin e saj si lidere e padiskutueshme ne mbeshtetje te reformave dhe politikes mbarekombetare ne Shqiperi, Dardani por jo vetem.
Nen udhezimet dhe lidershipin e kryetarit te saj z. Elmi Berisha, ajo po konsolidohet dhe forcohet çdo dite. Pikerisht ne kete fryme, diten e sotme ne shtetin e Michiganit krahas deges Vatra Michigan, e cila ka qene e sukseshme prej shume vitesh dhe eshte drejtuar me sukses nga z. Mondi Rakaj, u mblodh grupi nismetar nen drejtimin e z. Mersin Gjini per krijimin e deges se dyte ‘Vatra Detroit’.
Mbledhja u realizua ne studiot e Televizionit Shqiptaro-Amerikan ACTV dhe me kete rast i shpreh falenderimet CEO-s se saj mikut tone Albert Spahi se bashku me drejtorin e televizionit z. Eduart Aliko, nje anetar i vjeter i Vatres.
Grupi nismetar qe mori pjese ne mbledhje perbehej perveç zoterinjve sa me larte nga z. Genci Shtylla, z. Mersin Gjini, z. Ervis Zholi, z. Skender Shtylla, z. Artan Pronjari, z. Prel Martin Popaj, z. Ndriçim Pronjari dhe Dr. Dritan Demiraj.
Vatra Detroit perbehet nga shume anetare dhe kontributi i saj do t’i shtohet kontributit te deges se vjeter Michigan. Te dyja se bashku do te shtojne perpjekjet per te unifikuar faktorin Shqiptar ne diasporen e Michiganit dhe per te konsoliduar perpjekjet e tyre per nje bashkepunim edhe me aktiv ne ndihme te komunitetit dhe aktiviteteve te tjera kombetare.
Muajin tjeter do te realizohen zgjedhjet nen shembullin e primareve, me qellim qe më pas strukturat e dala nga zgjedhjet e lira dhe te ndershme te vazhdojne aktivitetin e tyre aktiv ne komunitet.
Suksese Vatrës Detroit.

Filed Under: Politike Tagged With: Dritan demiraj

Kryeministri Kurti priti në takim Përfaqësuesin e Posaçëm të Bashkimit Evropian, Miroslav Lajčák

October 22, 2022 by s p

Prishtinë, 22 tetor 2022

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti priti për takimin e radhës, Përfaqësuesin e Posaçëm të Bashkimit Evropian për Dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajčák.

Mbarëvajtja e procesit të dialogut, elementet e kornizës themelore të marrëveshjes, zbatimi i plotë dhe i shpejtë i udhërrëfyesit për energji dhe çështjet aktuale, ishin temat kryesore të diskutimit.

Kryeministri Kurti e falënderoi z. Lajčák për angazhimin e tij në rrugën drejt normalizimit të plotë të marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë me njohjen reciproke në qendër.

Filed Under: Politike

“BALLKANI I HAPUR”, SHQIPERIA, REPUBLIKA E DARDANISE DHE SERBIA

October 21, 2022 by s p

Ph.D. Dritan Demiraj/

Tashme u bene disa vite qe nga njera ane degjojme tamtamet dhe mashtrimet rreth perfitimeve te Shqiperise dhe te Ballkanit Perendimor per nismen serbo-ruse “Ballkani i Hapur” dhe nga ana tjeter perjetojme veprimet dhe negociatat e fshehta te cilat kerkojne te detyrojne qe udheheqja e Dardanise te pranoje me çdo kusht dhe te behet pjese e kesaj farse, nga e cila me shume se te gjithe perfiton Serbia.

Ata te cilet jane avokate te kesaj teze, harrojne qe plaget e hapura gjate viteve 1997-1999 jane akoma te hapura. Per kete çeshtje, ne fakt kane folur dhe denoncuar shume personalitete politike, akademike dhe diplomatike Shqiptare ku nder mend me vjen kryeministri Kurti, presidentja Osmani, Ambasadori i nderuar Shaban Murati, Prof Enver Bytyçi, por edhe shume personalitete te tjera.

Por per te kuptuar edhe me shume se çfare perceptimi ka qeveria e Serbise per Ballkanin dhe popullin Shqiptar, pa harruar ne asnje moment shpernguljet dhe vrasjet masive te Shqiptareve gjate Mbreterise Serbo-Kroato-Sllovene, gjate viteve te para pas Luftes se II-te Boterore dhe gjate lufterave civile ne Ballkan 1991-1999, duhet qe asnjehere te mos nenvletesojne mesimet e nxjerra nga historia.

Me kete rast, deshiroj te theksoj edhe nje here strategjine e nacionalisteve serbe. Ketu do te citoj nje nga strategjite me te ndyra te Serbise per perçarjen e Shqiptareve nga brenda dhe mes njeri tjetrit.

Dhe kjo strategji asnjehere nuk ka qene fatkeqesisht kaq reale, ne veprim, ne rrezik dhe ne bashkepunim edhe njerez qe jane te angazhuar ne politiken e dy vendeve Shqiptare ne rajon.

Nje nga antishqiptaret me te medhenj, akademiku Vaso Çubrioloviç do te shkruante:

“Ne Serbët nuk kemi armiq më të mëdhenj se Shqiptarët. Nëse duhet të ngremë kokën tonë, duhet të ulim kokën e tyre, nëse duhet të ndjehemi te fuqishem në territore, duhet të ngushtojmë hapësirat e tyre, nëse duhet të na duan në botë, duhet të bëjmë që bota t’i urrejë ata.

Që shqiptarët të braktisin vendin e tyre, duhet që me çdo kusht dhe me çdo mënyrë, t’ua nxijmë jetën!

Të arrijmë deri aty, sa t’u mohojmë origjinën ilire epiriote, dardane dhe t’u vrasin krenarinë ilire.

T’u shkatërrojmë vatrat dhe tu ngatërrojmë emrat, tu njollosim emblemat dhe t’jua fshijme simbolet e lashta ilire.

Duhet domosdoshmerisht, t’i bejmë që të demtojme gjuhën dhe zakonet e tyre, njëkohesisht tu rrëmbejmë gjithçka që kanë te lashte Ilire ta pervesojme ne.

Duhet t’i lëmë pa miq rreth e rrotull, derisa ata te urrejne dhe mosdurojne njeri-tjetrin e perfundimisht të mohojne vetveten!

Që të finalizohet kjo platformë duhet domosdoshmërisht që antishqiptarizmi të jetë filozofia dhe deviza e vetme e shtetit tonë!

Mos harroni se mosqënia e Shqiptarëve është veteegzistenca e kombit Serb”.

Kjo pra te nderuar vellezer kjo eshte strategjia e serbeve te shekullit te kaluar. A nuk eshte e njejte me strategjine e sotme, por me te moderuar, e cila po te tohet te zbatohet me mjete dhe fjale me “demokratike” qe sot lideret e “moderuar” pro Putinit po zbatojne ne Ballkan?

Te nderuar bashkekombas!

Vetem ata qe nuk kane vetedije kombetare nuk i kuptojne qellimet e serbeve. Por fatkeqesisht, ne ditet e sotme ata kane ne bashkeveprim dhe bashkepunim edhe shqiptarefoles, te cilet ne emer te “integrimit” europian dhe permiresimit te fqinjesise se mire, mundohen nepermjet propagandes fallso dhe genjeshtrave te shfrytezojne varferine e tejskajshme ne te cilen ju kane futur me qellim qe tju manipulojme edhe mendjen.

Ballkanin e Hapur e kane kundershtuar personalitete te ndryshme nderkombetare, te cilet kjo politike antiperendimore nuk ka arritur ti bleje me parate e droges.

Ketu po permend analistin amerikan Janush Bugajski, i cili kohet e fundit gjate një komenti për revistën boshnjake “Istraga”, deklaron se Perëndimi po tregohet shumë i butë me Beogradin, aleatin me te forte te Moskes ne rajon.

Sipas tij, nisma si ‘Ballkani i Hapur’ i shërben vetëm Moskës dhe Beogradit dhe aspak qytetarëve të zakonshëm.

“Në Ballkan ka perceptime të përhapura se duke pajtuar Serbinë, qeveritë perëndimore kontribuojnë në fakt në destabilizimin e rajonit. Edhe pse presidenti Aleksander Vuçiç ndjek axhendën e “Botës Serbe” dhe krijo armiqësi ndëretnike, ai trajtohet si një burrë shteti konstruktiv që mund të ndihmojë në garantimin e sigurisë rajonale. Ka dy arsye kryesore për këtë politikë perëndimore vetëdëmtuese: iluzioni i konvertimit dhe shmangia e rrezikut.

Qeveritë perëndimore duken të pavëmendshme ndaj kërcënimit në rritje dhe madje mbështesin iniciativa të tilla si “Ballkani i Hapur”, duke besuar se do të nxisë bashkëpunimin rajonal. Në praktikë, nisma të tilla janë të dizanjuara për të rritur rolin rajonal të Serbisë dhe depërtimin ekonomik të Moskës pa asnjë përfitim për qytetarët e zakonshëm.

Qeveritë perëndimore përballen me një zgjedhje të ashpër në trajtimin e nacionalizmit ekspansionist në Ballkan. Ata mund të vazhdojnë të besojnë se do t’i kthejnë radikalët në të moderuar ose mund të vendosin kushte dhe afate të rrepta për zbatimin e marrëveshjeve dhe të ndalojnë çdo përfitim financiar dhe ekonomik nëse nuk ka përputhje. Në fund të fundit, nuk ka rrugë të mesme,” shkruan Bugajski.

Pra si perfundim, qasja politike e kryeministrit Kurti dhe e presidentes Osmani duhet te marrin mbeshtetje me te madhe jo vetem ne Dardani, por edhe me gjere ne te gjithe disporen Shqiptare ne Amerike dhe Europe, ne Republiken e Shqiperise dhe ne te gjithe faktorin Shqiptar ne Maqedine e Veriut.

Koha per tu bashkuar te gjithe Shqiptaret nen nje moto: Kombi Shqiptar ne rrezik.

Ps: Kujtese per politikeberesit.

Me poshte keni nje video ne serbisht, per te kuptuar shkakun e lufterave dhe genocidit serb ne Ballkan, ne çdo rast te mbeshtetur nga shteti serb dhe kisha ortodokse serbe, ku edhe pse kane kaluar shume vite, urrejtja e tyre per popullsine e vendeve fqinje del ne siperfaqe sapo krijohen mundesia.

https://fb.watch/ghFgDTLVOX/

Filed Under: Politike Tagged With: Dritan demiraj

Calling for Action Vatra Vows Support for the Rights of Albanians in the Presheva Valley to a Delegation Visiting the US

October 20, 2022 by s p

Rafaela Prifti/

Recognizing the urgency of the moment, Vatra President Elmi Berisha pledged full support and coordination in the framework of a nationwide strategy by the Pan-Albanian Federation of America Vatra.

“Acknowledging that there is momentum with regard to the rights of the Albanian population in the Presheva Valley is not enough now,” said members of the Presheva Valley delegation who were hosted at the headquarters of Vatra, the Pan-Albanian Federation of America, on Monday evening. In a series of meetings last week in Washington DC, the delegation is calling attention to the issue and urging for action.

Vatra President Elmi Berisha, who called the meeting “historic”, vowed that Presheva Valley is an integral part of “Vatra’s national strategy’ that is in full alignment with the US State Department policy as well as the home countries’. He drew comparisons between the current situation of Albanian population in municipalities of Southern Serbia with the campaign of terror by the Serbian state in Kosovo in the 90s.

“It is a matter of stability for the West Balkan region,” said Ragmi Mustafa, Chairman of the Albanian Democratic Party, “given that Presheva Valley sits at the borders of three states: Serbia, Kosovo and Northern Macedonia.” He is one of the four member group composed of: Shaip Kamberi, Member of Serbian Parliament and Chairman of the Party for Democratic Action, Nagip Arifi, Mayor of Bujanoc, Ragmi Mustafi, Chair of the National Albanian Council of the Presheva Valley.

Although they represent different political parties and organizations, at the meetings with the US officials as well as with Vatra leadership on Monday, all of them presented the situation of the Albanian population in the Presheva, Bujanoc and Medvegj municipalities as “very dire”. Ragmi Mustafa indicated that “especially, in the last two decades, these Albanian populated areas are being depleted at an alarming rate.” Due to depopulation campaigns and violations of minority rights by the Serbian state, he said “Albanians of Presheva are not allowed to participate in state-level offices, they get purged in the civil rolls and their records get erased impacting their ID cards, properties, landownership.”

While the issue of respecting the minority rights is included in “three agreements signed by the Serbian authorities as part of its aspirations to join the EU, there is no enforcing mechanism,” said Shaip Kamberi, Member of the Serbian Parliament and Chairman of the Party of Democratic Action. Faced with the reality of escalating violations of their rights by the Serbian government and the Brussels inability to enforce the agreements, the Albanian politicians of Presheva are asking that the issue of their rights be urgently included in the ongoing Kosovo-Serbia dialogue.

Since Kosovo independence in 2008, the EU-led dialogue has been largely unsuccessful with the majority of signed agreements not implemented. Serbia has vowed to never accept mutual recognition while increasing pressure for the Kosovo acceptance of the Association of Serb Municipalities, comprising the Serb-majority municipalities of Kosovo. The position of the Presheva delegation is that, in the same manner, the issue of the Albanian populated municipalities of Serbia should be included in the dialogue.

Faton Bislimi of the Albanian American Civic League, a lobbying arm of Albanians in Washington DC, said that the next couple of months are extremely important. He gave an overview of some high level meetings in the course of the visit following a previous round in June. Bislimi expressed gratitude for the support of Gabriel Escobar, Deputy Assistant Secretary, Bureau of European and Eurasian Affairs, James McGovern, Chair of the Rules Committee and members of the Congressional Albanian Caucus. Emphasizing the urgency and need for coordination, he said “[W]e are working towards a Congressional hearing on the issue,” with the aim of having an institutional basis here.

“The war in Ukraine factors in the current situation,” said Shaip Kamberi, “revealing how Serbia has tried to play the game of benefiting from Europe while doing Putin’s bidding.” The attention on the issue of the Presheva Valley is long overdue. “One way to address it is to bring it to the Kosovo Serbia dialogue,” said Ragmi Mustafi, Chairman of the National Albanian Council of Presheva Valley.

Feeling “hopeful” after the meetings in the US, members of the group see the current administration as the only solution for the plight of the Albanians in the Presheva Valley. Kosovo Bishop Rev. Dode Gjergji, who was a guest of honor at Vatra, placed emphasis “on the unity of minds and hearts.”

Recognizing the urgency of the moment, Vatra President Elmi Berisha pledged full support and coordination in the framework of a nationwide strategy by the Pan-Albanian Federation of America. Agim Rexha, Vatra’s Honorary President, Nazo Veliu, Secretary, Dr. Pashko Camaj, Executive Council member echoed the same message.

Filed Under: Politike

Intervistë me ish-presidenten e Kosovës Atifete Jahjaga për Gratë, Paqen dhe Sigurinë

October 20, 2022 by s p

Kanë kaluar dhjetë vjet që nga viti 2012, kur keni qenë nikoqire e Samitit Ndërkombëtar të Grave “Partneriteti për Ndryshim: Fuqizimi i Grave” dhe e miratimit të Parimeve të Prishtinës, si e shihni të ketë evoluar situata e grave në Kosovë që nga atëherë?

Samiti Ndërkombëtar i Grave “Partneriteti për Ndryshim: Fuqizimi i Grave” u mbajt në Prishtinë, kryeqytetin e kombit të parë në Evropën Juglindore që zgjodhi një grua si Udhëheqëse të Shtetit dhe ofroi një mundësi të madhe për Kosovën që të mbledhë gra lidere nga sektorë të ndryshëm dhe nga e gjithë bota për të diskutuar dhe kërkuar mënyra për të avancuar parimet e përcaktuara në Rezolutën 1325 të OKB-së, duke promovuar rolin e grave në vendimmarrje, ekonomi, siguri, si dhe duke sjellë në pah barazinë gjinore të vonuar prej kohësh, e që është thelbësore për zhvillimin e çdo shoqërie.

Miratimi i Parimeve të Prishtinës ishte një moment i rëndësishëm, pasi vuri në lëvizje një sërë ndryshimesh që kanë ndihmuar në përmirësimin e pjesëmarrjes së grave në jetën publike, jo vetëm në Kosovë. Më bën jashtëzakonisht krenare të di se ky komb i vogël – një komb që shpesh gjykohet ashpër dhe padrejtësisht, ka hapur rrugën dhe ka shërbyer si shembull i mirë për gratë e tjera në rajon dhe më gjerë.

Që nga miratimi i Parimeve të Prishtinës, skenës publike të Kosovës i janë bashkuar më shumë gra; ne kemi zgjedhur një grua tjetër si udhëheqëse të shtetit, kemi pasur një grua Kryetare të Kuvendit, një grua Kryetare të Gjykatës Kushtetuese, dy nga tre zëvendëskryeministrat e vendit janë aktualisht gra, kemi pasur një grua kryetare komune, gjeneral major në Forcën e Sigurisë së Kosovës, dhe e fundit por jo më pak e rëndësishme, kemi tejkaluar kuotën për përfaqësimin e grave në Kuvendin e Kosovës. Gratë kanë qenë më shumë të përfshira edhe në politikën partiake, duke mbajtur pozita të larta brenda shumicës së partive politike në Kosovë, në pozita të ndryshme nga zëvendëskryetare deri te sekretare organizative.

Nga ana ekonomike, më shumë gra janë bërë ndërmarrëse. Më shumë biznese drejtohen apo menaxhohen nga gratë si kurrë më parë në historinë e Kosovës. Dhe kjo është e një rëndësie të veçantë sepse rruga e barazisë kalon së pari përmes pavarësisë financiare.

Në planin arsimor, statistikat tregojnë se më shumë gra se burra po e kryejnë arsimin e lartë, dhe kjo tregon për të ardhmen e ndritur të këtij vendi.

Më e rëndësishmja, ne kemi qenë në gjendje të shtyjmë përpara njohjen ligjore për të mbijetuarit e dhunës seksuale të lidhur me konfliktin gjatë luftës në Kosovë, duke krijuar një komision qeveritar dhe duke vendosur një proces që konsiderohet si rast i mirë nga vendet e tjera në mbarë botën për mënyrën si trajtohen dhe dëmshpërblehen të mbijetuarit. Megjithatë, duhet bërë shumë më tepër në lidhje me qasjen në drejtësi.

Për më tepër, ka ende shumë për t’u bërë, veçanërisht në zonat rurale, ku gratë vazhdojnë të mos gëzojnë liri të plota, në krahasim me ato që jetojnë në zonat urbane. Kjo është arsyeja pse ne nuk duhet të kënaqemi me atë që është arritur deri më tani, kur ende kemi segmente të shoqërisë sonë që nuk mund të gëzojnë mundësi të barabarta dhe ku gratë trajtohen si diçka më e ultë se burrat.

Dhuna në familje dhe ajo seksuale paraqesin një sfidë tjetër – një sfidë që kërkon vëmendjen e menjëhershme të qeverisë qendrore, skenës politike në përgjithësi, institucioneve të zbatimit të ligjit, shoqërisë civile dhe shoqërisë në tërësi. Duhet bërë më shumë në ofrimin e mbrojtjes për të abuzuarit dhe duhen shqiptuar dënime më të rrepta për abuzuesit.

Ne kemi shumë gjëra për të qenë krenarë dhe shumë për të festuar, pasi kemi arritur shumë; por derisa të trajtojmë çështjet e pabarazisë dhe sigurisë fizike për të gjitha gratë në Kosovë nuk duhet të ndalemi në luftën tonë.

Ju keni përfaqësuar Kosovën në mbarë botën në diskutimet për rolin e grave në proceset e paqes dhe demokratizimit. Si mendoni se Kosova ka kontribuar dhe mund të kontribuojë në zbatimin e Agjendës së Grave, Paqes dhe Sigurisë?

Kam pasur nderin jetësor të përfaqësoj Kosovën në faza të ndryshme si udhëheqëse e shtetit duke sjellur shembullin e Kosovës në këto diskutime. Pas luftës, nevoja për të ndërtuar gjithçka nga e para, pavarësisht se ishte e dhimbshme dhe e lodhshme, i ka dhënë Kosovës mundësinë për të ndërtuar institucione më të mira duke mësuar nga praktikat më të mira nga e gjithë bota. Në këtë kuptim, Kosova është mjaft unike. Si rrjedhojë, prania ndërkombëtare na ka ndihmuar të ecim përpara fqinjëve tanë në disa fusha jetike. Përveç kësaj, legjislacioni i miratuar në Kosovë ka qenë modern dhe në pajtueshmëri me Acquis të BE-së.

Prandaj, ky karakter unik i shtetndërtimit tonë i mundëson Kosovës që përmes shembullit të saj të kontribuojë në pjesët e tjera të botës; ku nevojiten reforma dhe ku Agjenda e Grave, Paqes dhe Sigurisë ende duhet të përdoret si platformë për të çuar përpara politikat e përfshirjes që përfaqësojnë çdo grup në shoqërinë tonë.

Fakti që Kosova nuk është anëtare e Kombeve të Bashkuara dhe pavarësia e saj nuk njihet plotësisht në mbarë botën, ndonjëherë paraqet sfidë që fjala jonë të dëgjohet. Megjithatë, përkundër sfidave të tilla, Kosova do të vazhdojë t’u hapë rrugën vendeve të tjera duke udhëhequr përmes shembullit. Veprimet flasin më shumë se fjalët dhe ne duhet të vazhdojmë të bëjmë më të mirën për të zbatuar plotësisht Agjendën dhe për t’u bërë shembull të cilin e ndjekin pjesa tjetër e botës.

Nga lufta në Ukrainë po raportohen akuza shqetësuese për përdorimin e dhunës seksuale ndaj grave si armë lufte. Angazhimi juaj i palodhur në kërkim të drejtësisë për të mbijetuarit e dhunës seksuale gjatë luftës në Kosovë rezultoi në ngritjen e një komisioni të specializuar, i cili edhe sot po zbaton mandatin e tij. A mund të jetë ky komision shembull për Ukrainën dhe vendet e tjera?

Fatkeqësisht, përdorimi i dhunës seksuale si armë lufte mbetet një praktikë që vazhdon të prekë shoqëritë në mbarë botën. Vetëm kohët e fundit kemi dëgjuar për një rrëfim të tmerrshëm të abuzimeve seksuale edhe ndaj fëmijëve në luftën në Ukrainë. Është një praktikë e papranueshme dhe çnjerëzore, prandaj një pjesë të madhe të angazhimit dhe presidencës sime publike ia kam kushtuar vënies së drejtësisë për gratë dhe burrat që përjetuan këtë përvojë të tmerrshme, si dhe parandalimit që gratë, burrat dhe fatkeqësisht fëmijët në pjesë të tjera të botës të kalojnë nëpër përvoja të tilla të tmerrshme.

Ne kemi krijuar Komisionin e specializuar të përbërë nga ekspertë profesionistë duke marrë përvojat më të mira nga e gjithë bota. Ky Komision u krijua me ndihmën dhe përvojën e aleatëve tanë dhe rrethanat fatkeqe në të cilat ndodhet Ukraina, e bëjnë të nevojshme që ata të krijojnë një Komision të tillë sa më shpejt që të jetë e mundur. Unë besoj se në këtë drejtim, Kosova ka për të dhënë kontribut shumë të vlefshëm dhe për të shkëmbyer njohuri solide. Përveç formimit të Komisionit, në Kosovë ka disa organizata të shoqërisë civile, që merren me viktimat e dhunës seksuale si armë lufte, të cilat mund t’i ndihmojnë institucionet dhe shoqërinë civile të Ukrainës në përballje me këtë pjesë mjaft delikate dhe tejet të dhimbshme të luftës.

Efektet e dhunës seksuale gjatë kohës së luftës vazhdojnë shumë më gjatë se data e saktë e përfundimit të luftës. Të mbijetuarit përballen me traumën dhe jetojnë me të çdo ditë. Disa nga kryesit e krimit do të kapen dhe do të ndëshkohen, ndërsa disa mund të mos gjenden apo të dënohen kurrë. Kosova ka vuajtur jashtëzakonisht shumë në këtë drejtim dhe vendi e populli ynë nuk do të dëshironin kurrë të shihnin një përvojë aq traumatike te popujt tjerë në asnjë vend tjetër.

Kur flasim për Gratë, Paqen dhe Sigurinë, nuk mund të mos mendojmë për gratë në uniformë. Para se të bëheshit Presidente, keni shërbyer si Gjeneral Major dhe Zëvendës Drejtoreshë e Përgjithshme e Policisë. Çfarë ju motivoi për t’iu bashkuar policisë? A ishte e vështirë për ju si grua në një institucion të dominuar nga burrat? Si do t’i bindnit të rejat sot se puna në polici apo forcat e sigurisë është një zgjedhje e mirë për një grua në Kosovë?

Shërbimit Policor të Kosovës iu bashkova në një kohë shumë të vështirë, menjëherë pas luftës, në kohën kur kjo forcë ishte duke u themeluar. Populli i Kosovës ka pasur një përvojë mjaft të tmerrshme me policinë, veçanërisht në vitet e 90-ta, kur shkeljet e të drejtave të njeriut janë bërë rregullisht nga personat në uniformë – pikërisht nga ata që kanë për detyrë t’i mbrojnë ato të drejta. Kjo jo vetëm që ishte një veprimtari sistematike e dominuar nga burrat, por ishte edhe e frikshme dhe e urryer.

Megjithatë, kur po formohej SHPK-ja, ne ishim të vendosur që ta ndryshonim këtë perceptim negativ që njerëzit kishin për këtë forcë policore. Dhe një mënyrë për ta bërë këtë ishte të kishim gra në uniformë. Isha ndër gratë e para që iu bashkua SHPK-së, dhe shpejt u ngrita në grada, duke mbajtur disa pozita të rëndësishme fillimisht brenda SHPK-së dhe pas shpalljes së pavarësisë brenda asaj që u riemërtua si Policia e Kosovës. Sigurisht, nuk ishte gjithmonë e lehtë, pasi kishte shumë stigmë dhe paragjykime me të cilat përballeshin gratë. Megjithatë, kishte solidaritet në mesin e vetë grave, shumë mbështetje nga udhëheqja e policisë e dominuar nga burrat si dhe shumë përkrahje nga organizatat ndërkombëtare që bashkëpunuan ngushtë me SHPK-në dhe PK-në.

Kur u largova nga PK, kisha gradën Gjeneral Major dhe siç thatë ju, isha Zëvendës Drejtoreshë e Përgjithshme e PK-së.

Pjesëmarrja e grave në polici dhe në forcat e sigurisë është element thelbësor në luftën për barazi gjinore. Kjo mundëson më shumë besim nga publiku në vetë institucionet e zbatimit të ligjit, dhe në të njëjtën kohë gratë sjellin një perspektivë të rëndësishme për të gjitha çështjet, përfshirë ato që lidhen me dhunën në familje dhe dhunën me bazë gjinore. Kjo është arsyeja pse të paktën një nga pikat e Parimeve të Prishtinës ishte nevoja për pjesëmarrje aktive të grave në çështjet e sigurisë, zbatimit të ligjit dhe zgjidhjen e konflikteve. Rrjedhimisht, në çdo mundësi që më jepet i inkurajoj gratë që t’i bashkohen policisë dhe forcave të sigurisë, pasi jam thellësisht e bindur se shoqëria në tërësi do të përfitojë nga shërbimi i tyre.

Pjesëmarrja dhe përfaqësimi i grave në nivelet e larta politike nuk është qëllimi i vetëm i planit të Grave, Paqes dhe Sigurisë, por është megjithatë një objektiv i rëndësishëm. 20 vjet pas Rezolutës 1325 të KS të OKB-së, përse mendoni se ka ende kaq pak gra në pozita vendimmarrëse, si qeveritarë, si kryenegociatore për paqe?

Ne të gjithë jemi dëshmitarë të ndryshimeve të përditshme që mundësojnë pjesëmarrje më të madhe të grave në jetën publike, megjithatë shpeshherë ne e konsiderojmë këtë ndryshim si jo mjaft të shpejtë. Vendimmarrja politike, qoftë në nivel kombëtar apo ndërkombëtar, kur bëhet fjalë për pjesëmarrjen e grave, mund t’i drejtojë gjërat, megjithatë kërkohet kohë. Kështu që ne duhet t’i vazhdojmë përpjekjet tona dhe të thyejmë të gjitha barrierat e padukshme të mbetura, rendet sociale dhe sfidat strukturore që pengojnë pjesëmarrjen dhe vendin e barabartë të grave dhe vajzave në tryezë. Kjo është arsyeja pse është thelbësore të punohet me fëmijët e vegjël dhe t’u mësohet atyre që nga momenti kur hyjnë në institucionet e tyre arsimore, se ata janë të gjithë të barabartë pavarësisht nga gjinia.

Pritshmëritë nga gratë janë më të larta se ato nga burrat. Dhe kjo u vë një barrë shumë të rëndë të gjitha këtyre grave udhëheqëse.

Kjo është arsyeja pse besoj se është e rëndësishme që ne të mbështesim njëra-tjetrën, përtej kufijve, që të heqim një pjese të kësaj barre që rëndon mbi gratë e të cilën burrat thjesht nuk janë të detyruar ta mbajnë. Në të njëjtën kohë, ne duhet të inkurajojmë gratë që të jenë më pak të prira të shmangen nga rreziku. Edhe kur një grua përmbush të gjitha kriteret për një pozitë pune, statistikisht, ajo dekurajohet për të aplikuar si rezultat i vetëbesimit më të ulët. E kundërta ndodh te burrat, te të cilët vetëbesimi më i lartë i inkurajon të aplikojnë për punë dhe të ndërmarrin rreziqe.

Megjithatë, tani ka më shumë se kurrë gra udhëheqëse në mbarë botën. Kemi më shumë gra udhëheqëse shtetesh, udhëheqëse qeverish, parlamentare etj. Dhe kjo është një shenjë e ndryshimit që po ndodh anembanë shoqërive dhe më jep shpresë të madhe se e ardhmja do të jetë e ndritshme.

Sot ju vazhdoni ta keni në qendër të punës suaj fuqizimin e grave. A mund të na tregoni për Fondacionin Jahjaga? Sa e rëndësishme është pavarësia ekonomike për gratë? Për sa i përket qëllimit të programit të sigurisë së Fondacionit, si punoni për krijimin e kushteve për integrimin e atyre që janë në pozitë të cenueshme?

Fondacioni Jahjaga është një organizatë që e kam themeluar menjëherë pasi kam përfunduar mandatin tim si Presidente e vendit tim. Synimi ishte që organizata të fokusohej në vazhdimin e punës që kisha bërë në avancimin e pozitës së grave dhe grupeve të margjinalizuara të shoqërisë gjatë mandatit si Presidente e vendit.

Vizioni i Fondacionit Jahjaga është konsolidimi i një vendi demokratik dhe gjithëpërfshirës me mundësi të barabarta për çdo qytetar të Kosovës, në harmoni me vendet e rajonit, si parakusht për siguri dhe mirëqenie sociale.

Misioni i Fondacionit Jahjaga është të kontribuojë në procesin e demokratizimit në Kosovë përmes përfshirjes sociale, mbështetjes për grupet e margjinalizuara dhe krijimit të kushteve për paqe në rajon, duke shërbyer si mekanizëm për: a) mbështetjen strategjike për këto çështje, b) mobilizimin dhe fuqizimin e grupeve të margjinalizuara, dhe c) lehtësimin dhe koordinimin e marrëdhënieve ndërmjet organizatave të shoqërisë civile dhe këtyre të fundit me institucionet shtetërore dhe rajonale.

Fondacioni punon me dhe për gratë, të rinjtë dhe komunitetet e margjinalizuara anembanë Kosovës. Së bashku me fondacionin kemi arritur të realizojmë projekte që i kanë fuqizuar këto grupe në nivel arsimor, ekonomik dhe social. Prej këtyre, fuqizimi ekonomik është komponenti më i rëndësishëm, pasi ne e shohim atë si elementin kryesor që të çon në çlirim. Disa projekte në Fondacion i janë kushtuar fuqizimit financiar të grave, ndër të cilat janë:

“Një në Tri” – një nismë për fuqizimin ekonomik përmes një marke veshjesh të prodhuara nga gratë e margjinalizuara. Marka synon gjithashtu të rrisë ndërgjegjësimin për dhunën me bazë gjinore duke përfshirë në emër të markës statistikën globale se një në tri gra përjetojnë dhunë. Fondacioni Jahjaga ka hapur punëtorinë “Një në Tri” ku punojnë 6 gra, duke përfshirë minoritetet etnike dhe të mbijetuarat e dhunës dhe deri më tani ka lansuar tri koleksione.

“Elava” – ka mbështetur tetë gra nga pakicat në Klinë, Kosovë, në hapjen e një biznesi profesional pastrimi dhe ne vazhdojmë t’i mbështesim në forcimin dhe rritjen e iniciativës së tyre. Ato kanë pasur një sërë trajnimesh për tema të ndryshme duke përfshirë zhvillimin e biznesit, metodat e pastrimit profesional, marketingun dhe menaxhimin financiar. Nga marsi 2022, kur është hapur biznesi, vëllimi i punës dhe kërkesat për shërbimet e tyre janë rritur.

Për fund, Forumi për Gratë, Paqen dhe Sigurinë i organizuar me iniciativë nga Presidentja Osmani do të mbahet nga data 21 deri më 23 tetor, çfarë përshtypjesh për Kosovën do të dëshironit që pjesëmarrësit të merrnin me vete kur të shkojnë?

Dëshiroj që të gjithë pjesëmarrësit që vijnë në Kosovë të shohin se përkundër të kaluarës së vështirë, ne arritëm të ndërtojmë një shoqëri moderne dhe gjallëruese dhe se po bëhen përpjekje të vazhdueshme që gratë dhe vajzat të marrin vendin e tyre në tryezë. Shpresoj që ata të shohin se Kosova është burim progresi për rajonin dhe më gjerë, një vend që i ka hapur rrugën mbarë Evropës Juglindore në dhënien e mundësive për gratë.

Ne kemi ende një rrugë të gjatë përpara për të arritur potencialin tonë të plotë si shoqëri – dhe besojmë se kjo mund të arrihet vetëm përmes përfshirjes gjinore dhe barazisë gjinore.

Njëkohësisht, do të doja që pjesëmarrësit të merrnin me vete ndjenjën e solidaritetit feminist mes njëri-tjetrit dhe veçanërisht midis grave. Bashkimi për një qëllim të përbashkët na bën të gjithëve më të fortë dhe më pak të cenueshëm. Rrjedhimisht, unë do të doja të shihja se miqësitë dhe rrjetet e krijuara në këtë Forum të rriten dhe të forcohen përgjatë viteve në vijim. Jam e bindur se zhvillimi i një Forumi tjetër të këtij niveli do të forcojë përkushtimin tonë për të luftuar padrejtësitë dhe pabarazitë sociale.

Filed Under: Politike

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 182
  • 183
  • 184
  • 185
  • 186
  • …
  • 653
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare
  • Në sinoret e Epirit…
  • Mbrëmë hyri në fuqi Ligji i SHBA për autorizimin e mbrojtjes kombëtare
  • Skënderbeu “grek”, ose si të bëhesh grek pa e ditur
  • A historic moment of pride for the New Jersey Albanian-American community

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT