Nga Nikolla Lena/
Kur flasim për natyrën Shqipëtare, të gjithë flasim me pasion,por shumë pak bëjmë për ta ruajtur e mirëmbajtur atë.
Edhe shumë pranë Kryeqytetit, në lindje të tij është një masiv i tërë pyjor që pjesërisht është i dëmtuar në vite por që kohët e fundit ka fillur të mirëmbahet.
Po kështu ka ndodhur edhe në mësivin pyjor të Krujës ku shtrihet masivi pyjor mbase më interesanti dhe më pak i eksploruari dhe i publikuari për turizmin Shqiptarë.Sot dua të flas për Parkun Kombëtar të Qafë-Shtamës, një vend piktoresk, ku teksa ndjen erën e pishave, ahut e dëllinjave, të thuash se është një mrekulli, duket pak.
Me një sipërfaqe prej 2000 hektarësh dhe vendndodhje rreth 25 kilometra në verilindje të qytetit të Krujës, ai mbetet një perlë malore, kaq pranë kryeqytetit. Duke konsideruar se turizmi malor është prioritet i qeverisë dhe një burim i mire fitimi ekonomik,mund të them se kjo bukuri natyrore pak shfrytezohet edhe për shkak të infrastrukturës rrugore.
Ndonëse prej një viti kanë nisur punimet në rikonstruktimin në rrugën që të dërgon në pikën turistike të Qafë-Shtamës,ajo nuk ka përfunduar dhe mbetet problematike për turistët. Ndër vite, një zonë e harruar, tashmë banorët e saj jetojnë me shpresën e realizimit të rikonstruksionit të kësaj rruge dhe hapjes së perspektivës për tu lidhur me pjesën tjetër të vendit siç është Kruja dhe Burreli.Kjo është një zonë që meret kryesishtë me blegtori dhe me bujqësi,por që prodhimet e tyre mbeten pa treg per shkak se nuk kanë mundësi komunikimi me zonat e gjera të konsumit. Ky është i vetmi burim ekonomik i kësaj zone,por një tjetër burim i rëndësishëm është edhe turizmi natyror. Pyjet,ajri i paster,ushqimi i freskët dhe tradicional dhe mbi të gjitha uji i pijshëm i kësaj treve,është i veçantë.
Parku ka filluar të ruhet e të mirëmbahet nga Drejtoria e Shërbimit Pyjor, i cili nuk është prekur nga keqbërësit e pemët nuk janë dëmtuar dhe këtu, një ndihmë të madhe mësohet se kanë dhënë edhe banorët e zonës, të cilët e ruajnë me fanatizëm parkun.
Qafë-Shtama gjendet rreth 25 kilometra në verilindje të qytetit të Krujës, duke kaluar nëpërmjet komunës së Cudhit. Qafa shërben si urë lidhëse midis zonës së Krujës dhe luginës së Matit në veri. Zona kufizohet me pellgun e Bovillës nga jugu i saj, dhe është ekologjikisht e lidhur ngushtë me të. Gjithë zona dallohet për vlerat natyrore dhe pyjet e virgjër. Gjithashtu, burimet e saj janë të njohura për vlerat kuruese, ku dallohet Kroi i ‘Nënës Mbretëreshë’, pranë Qafë-Shtamës, rreth 1.100 metra mbi nivelin e detit, midis pyllit të pishës së Parkut Kombëtar. Emrin e ka marrë në vitet 1930-të, sepse këtu merrte ujin e pijshëm familja mbretërore, teksa një kamion bënte çdo ditë rrugën Tiranë-Qafë-Shtamë. Uji i burimeve të Qafë-Shtamës vlerësohet si i lehtë, i varfër në kripëra, por edhe i pasur me magnez. Ndërsa Kroi bën pjesë në listën e monumenteve të natyrës shqiptare. Aty sot është ngritur një qendër kuruese për sëmundjet e mushkërive dhe një impiant për ambalazhimin e ujit të pijshëm. Edhe pse rruga për të shkuar është e vështirë dhe kërkon mjet të fortë, kjo zonë tërheq shumë vizitorë. Qeveria shqiptare synon që të zgjerojë këtë zonë të mbrojtur në të ardhmen e afërt, duke përfshirë në të edhe malin e Skënderbeut. Kjo për banorët do të thotë të mos hedhin më sytë nga qyteti për të ndërtuar jetesën, por t’u përkushtohen pronave të tyre dhe t’i zhvillojnë ato.Hoteleria turistike është e tipit Alpin dhe për bujtësit përdoren kryesishtë bujtinat e banorëve vendas.
Parku Kombëtar i Qafë Shtamës, ndodhet jo larg Tiranës dhe Aeroportit “Nënë Tereza” nga ku vizitorët e huaj që mbërrijnë në vendin tonë dhe janë kurioz të sodisin natyrën e bukur të vendit tonë, Qafë Shtama është destinacioni më i afër.Aty do të gjejnë të ndërthurur natyrën me historinë.
Mrekullite e natyres shqiptare- Liqenet e Belshit, bukuria që flet
Nga Miranda Sadiku/
ELBASAN/ Krahina e Dumresë numëron 84 liqene, të mëdhenj e të vegjël, njëri më i bukur se tjetri. Një pasuri që rrallë kush në botë e ka, por një pasuri që fle në heshtjen e saj shekullore. Kur Sami Frashëri endërronte Belshin kryeqytet të Shqipërisë, kishte parasysh përveç faktorit gjeografik edhe liqenet e pafund të Dumresë. Por, Belshi nuk u bë dot kryeqytet, ndërkohë që Tirana, megjithëse nuk kishte asnjë liqen e ndërtoi një të tillë artificial dhe një park rreth tij, ku relaksohen banorët e metropolit.
Liqenet e Belshit, me një bukuri të rrallë si, ai i Seferanit, Merhojes, Cestijes, Degës, me një florë të pasur si, zambaku i bardhë, zambaku i verdhë etj, kanë tërhequr vëmendjen e vizitorëve vendas dhe të huaj.
Fauna e liqeneve është e pasur me peshq të llojeve të ndryshme, siç janë krapi, karasi, ballgjëri, amuri, etj. Në disa liqene ka dhe ngjala, të cilat janë specie endogjene.
Liqenet e Dumresë janë formuar si rezultat i fenomeneve karstike, që kanë ndodhur dhe që vazhdojnë dhe sot në përmasa më të vogla. Sipërfaqja e tyre e përgjithshme është rreth 640 ha, ndërsa aftësia ujëmbajtëse 26 milion m3 ujë. Ata kanë madhësi dhe thellësi të ndryshme.
Janë liqene kryesisht me regjim shiu, që mbushen nga reshjet që bien. Disa nga liqenet më piktoreskë janë ai i Belshit, Merhojes, Seferanit, Cestijes, Deges, Liqeni i Kuq, i Paraskës, i Marinzës, etj.
Kryetari i organizatës së menaxhimit të peshkimit, Mehmet Hoxha, thotë se 26 nga liqenet e zonës së Dumresë shfrytëzohen për peshkim. Rreth 80 peshkatarë të zonës kanë marrë në administrim dhe shfrytëzim këto liqene, duke arritur të sigurojnë një prodhim 600-700 kv peshk në vit, i cili konsumohet tërësisht nga banorët e zonës.
Vetë Muhameti administron liqenin e Merhojes prej më shumë se 30 vjetësh. Peshkimi është një profesion i lodhshëm, që kërkon dhe pasion. Ai tregon se në liqenin e Merhojes vjet u kap një krap rreth 22 kg. Por, peshkimi kërkon edhe investime që nga blerja e rasateve, ushqimi i tyre, mbrojtja e liqeneve nga papastërtitë dhe nga gjuetia pa kriter.
Ndër liqenet më të bukur është edhe ai i Degës, ndërmjet fshatit Hardhi dhe Fierzë. Është një liqen i gjatë dhe i bukur, me një sipërfaqe prej 37,4 ha dhe një thellësi 17,9 m.
Zona e Dumresë ka patur më shumë liqene, por me ngritjen e ish- kooperativave bujqësore disa prej tyre u përdorën për vaditje dhe erdhën duke u tharë, ndërkohë që edhe kurora e tyre u shpyllëzua për toka buke.
– Sikur Belshi të ishte kryeqytet i Shqipërisë –
Në Belsh, të mëdhenj e të vegjël, e njohin dëshirën e Sami Frashërit që qyteza e tyre të ishte kryeqytet i Shqipërisë dhe kjo i bën të ndihen krenarë, sepse edhe pse kjo dëshirë nuk u bë realitet, ata dëshirojnë ta endërrojnë kështu vendlindjen e tyre.
Por, Belshi me liqenet e tij të panumërta, me kodrat e valëzuara, me resurset e mëdha natyrore dhe me njerëzit e tij punëtorë, mund dhe duhet të bëhet nesër një oaz i madh turistik në qendër të Shqipërisë.
Kryetari i organizatës së menaxhimit të peshkimit, Muhamet Hoxha, thotë se zhvillimin e turizmit do ta favorizonte shumë shpallja Park Kombëtar e të paktën 7 prej liqeneve më të mëdha të Dumresë, mbjellja me pemë si shelgje lotuese e pisha e brigjeve dhe kurorave të këtyre liqeneve, ndërtimi i infrastrukturës së nevojshme, që do të lehtësonte edhe ardhjen e turistëve dhe për pasojë zhvillimin e zonës.
Por, shpresa e banorëve të zonës është ndërtimi i infrastrukturës së nevojshme, realizimi i projekteve të mëdha të qeverisë për ndëtimin e Boshtit të Qëndrës, Berat-Kuçovë Elbasan, Tiranë, rikonstruksioni i rrugës Belsh-Lushnjë, që realisht do të bënin që të gjitha rrugët e Shqipërisë të kryqëzoheshin në Belsh për shkak të pozicionit të tij gjeografik. Banorët e zonës thonë se të gjitha rrugët të çojnë në Belsh, ashtu si dhe italianët përsëritin se të gjitha rrugët të çojnë në Romë.
Liqenet e pafund të Dumresë, njëri më i madh se tjetri e më i bukur se tjetri, mund të jenë një shpresë reale për zhvillimin e zonës. Shtoji kësaj dhe kodrat e buta e të valëzuara, që favorizojnë zhvillimin e bujqësisë dhe blegtorisë.
Shumë nga kodrat e Belshit kanë filluar të mbillen me plantacione me ullinj dhe me vreshta. Janë kryesisht emigrantët nga Belshi, të cilët pas një pune disavjeçare në shtetet fqinjë, janë kthyer dhe po investojnë paratë e fituara.
Krahas turizmit, e ardhmja e zonës është bujqësia dhe blegtoria, pasi Dumrea ka kushte të përshtatshme klimatiko-tokësore për kultivimin e shumë kulturave bujqësore, veçanërisht të drithrave të bukës, duhanit, perimeve, rushit dhe pemëve frutore.
Një nga banorët e vjetër të Belshit, Sadik Uruçi, thotë se keto vitet e fundit janë rigjeneruar mjaft pyje dushku, si dhe po gjelbërohet e gjithë zona për ta kthyer atë siç ka qenë, ndërkohë që shumë fermerë kanë mbjellë masive me vreshta, ullishta e pemë të ndryshme frutore dhe dita ditës Dumreja po gjelbërohet.
Dumreja ka dhe pasuri të tjera që presin të shfrytëzohen, siç janë rezervat e mermerit të kuq në fshatin Kosovë, që dikur janë shfrytëzuar për veshjen e Pallatit të Kongreseve në Tiranë, por tani presin investitorët.
Dumrea po rizgjohet. Liqenet e saj të kristaltë nesër nuk do të flenë në qetësinë e tyre shekullore. Ato janë një dhuratë e mrekullueshme e natyrës, që presin tashmë dorën e njeriut për t’u kthyer në një park gjigand turistik të preferuar e të lakmuar, jo vetëm nga vendasit, por dhe të huajt. Por ka nevojë dhe për promovim. Sepse Belshi pak vend ka zënë deri tani në guidat turistike. Nesër Belshi do të jetë ndryshe, ndoshta dhe kryeqyteti i turizmit shqiptar.Kortezi; ATSH)
Bukurite e natyres shqiptare- Leskoviku, një perlë turistike e paeksploruar
Nga Nikolla Lena/- Po të nisesh nga Përmeti e të ngjitesh lart në jug të tij, më falni po kur themi “të ngjitesh”, kemi parasysh veriun sepse drejt tij është ngjitja, por në këtë rast bën përjashtim, sepse rruga drejtë ‘Tri Urave”, ngjitet.
Është një rrugë e ngushtë, e asfaltuar dhe e pranueshme për një udhëtim normal. Në hyrje të Çarshovës bëhet ndarja, drejt shkon për në doganën e vjetër të ‘Tri Urave’, dikur më e rrahura që lidhte Greqinë me Shqipërinë, por në kohë të herëshmë edhe me Turqinë. Do ta lë Carshovën dhe ‘Tri Urat” dhe do mar kthesën majtas për në Leskovik. Besoj se keni dëgjuar për Leskovikun, për natyrën e bukur të tij, për këngët, mikëpritjen, vajzat e bukura por mbase nuk dini që ky qytet ka një histori të lashtë dhe interesante.
Leskoviku njihet si qendër e madhe banimi në fillimet e viteve 1800. U krijua si qendër pushimi e verimi nga pushtetarët otomanë të asaj kohe,sepse vera në Leskovik është vërtet e freskët. Gradualisht kaloi në qendër Kazaje dhe deri qendër Sanxhaku (“Enciklopedia” Sami Frashëri). Si njësi administrative ka patur në varësi krahinën e Leskovikut, Përmetit e Pogonit. Popullsia maksimale e tij ka arritur në vitet 1910 me rreth 10 000 banorë.
Njihet si pika më e fuqishme doganore me Greqinë deri në këtë periudhë. Në të kalonte një nga segmentet rrugore më të përdorura, me Greqinë e më tej Turqinë. Pika e Tre Urave ishte nyja lidhëse. Gjatë viteve 1800-1940 ka zhvilluar një aktivitet të fuqishëm tregetar. Deri në vitin 1956, Leskoviku ka qenë njësi administrative.
Qyteti i Leskovikut ka qenë një qendër e lashtë. Këtë e vërtetojnë gjetjet arkeologjike, kultet, dhe një dokumentacion i pasur nga periudha më të hershme, sidomos në Mesjetë Edhe defteret osmane e përmendin Leskovikun me fshatrat përreth shumë të populluar.
Më vonë, një pjesë e madhe e tyre janë boshatisur, mbeti një popullatë e pakët e krahasuar me mesjetën e hershme. Leskoviku veçohet për relievin malor e kodrinor, me pyje, flore dhe faunë të pasur, me burime ujrash minerale-kurative e vreshtari të begata; për marrëdhënie shkëmbimesh tregëtare ndërkrahinore dhe me jashtë, sidomos atëhere me Janinën dhe Prevezën; leskoviqarët kanë qenë muratorë dhe punues të drurit, zejtarë dhe blegtorë. Një kthesë e fortë djathtas të çon në qëndër të qytetit. Aty “Mirëseardhjen”, t’a jep një Rrap i moçëm sa vetë koha dhe të drejton për nga lokalet e shumtë që e rrethojnë.
Ka një gojdhënë interesante për këtë rrap, për bëmat që ka parë e dëgjuar…Ka qenë si një “Mriz” për burrat e shquar dhe për ushtritë e shumta që hynin e dilnin në këtë vend.
Unë sot nuk do të merrem me histoirnë e rrapit, pasi dëshiroj të tregoj diçka tjetër. Edhe Linda, kolegia ime nxiton për një angazhim tjetër. Mbasi pimë kafen në lokalin përballë, e shoqëruam atë me ujin e ftohtë të burimeve vendase dhe u nisëm përsëri lart.
Një peisazh pishash e gjithfarëdrurësh na shoqëroi deri në Sotirë, aty ku lugina e një përroi malor që zbret nga malet e Barmashit, futet në një ngushticë dhe drejtohet drejt Leskovikut për të përfunduar në Vjosë. Një Resort turistik i befasishëm na u shfaq mes maleve të ngritura e të mbuluara me një gjelbërim Edenian. Nuk na lejoi të vazhdojmë më tej. Dora e njeriu ishte futur edhe në këtë natyrë të pa prekur. Një lokal modest i ngritur midis disa vaskave me ujë të rrjedhshëm që rrisnin troftë, ishte një pikë e domosdoshme pushimi për udhëtarin e lodhur nga rruga e vështirë. Zumë një tavolinë dhe shikonim troftat e ushqyera mirë që hidheshin përpjetë në kërkim të ushqimit. Kamarieri na tha se mund të zgjidhnim kë të donim.Unë zgjodha një me ngjyrë korali të kuqërremtë, ndërsa Linda një të kaltërt.
Duke qënë kurioz për këtë kryevepër natyrore dhe harmoninë që kishte krijuar dora e njeriut me të, pyeta një vendali që u shërbente troftave. Sa të piqeshin peshqit, ai u ul bri nesh,dhe filloj të më tregonte një roman:- Një djal i këtyre anëve, në vitet 90-të, emigroi si shumë djemë të tjerë. Përfundoi në një vend të largët që quhet Rusi…në Moskë. Tregonte dhe herë pas here shikonte majat e maleve të mbuluara nga pishat. Punoj shumë kohë atje dhe një ditë të bukur, mbasi kishte bërë ca para, na u kthye në Leskovik. Me vete kishte sjellur dhe një vajzë kaq të bukur sa nuk ishte parë në këto anë. Kjo zonë shquhet për vajza të bukura, por Moskovitja ishte më e bukur. Kishte një fytyrë të bardhë si bora e këtyre maleve, sytë të kaltër si burimet e Vjosës tonë, ishte topolake dhe jo shtat-hedhur dhe e gjatë si vajzat tona, por ishte shumë e bukur. Djali ishte punëtor dhe me fantazi. Ngriti këtë lokalin këtu ku rrit trofta dhe pret e përcjell udhëtarët që vijnë nga Saranda e Gjirokastra drejt Korçës dhe anasjelltas, ata që nisen nga Korça drejt Gjirokastrës. Vendi është i bukur, ushqimi i mirë dhe udhëtarët çlodhen. Vijnë edhe turistë të huaj. Shumë vijnë,por…rruga nuk është e mirë.Djali jonë punon shumë dhe e mban mirë lokalin dhe ambjentin rreth tij.
-Po Moskovitja, e pyeta. Kurioziteti nuk po me linte pa e parë këtë qënie të zbritur nga stepat e largëta drejt djellit përvëlues të Leskovikut. Rrëfimtarit tim i ndroj çerja. U ngrit nga vendi ku ishte i ulur, vajti tek një si thes në cep të një si magazinë, mbushi duart me një si tallash i grirë dhe ua hodhi troftave. Ato u lëshuan si egërsira të uritura. I shkundi duart mirë e mirë, i zhyti në rrjedhën e ujit dhe pasi i fshiu te pantallonat e veta, erdhi e u ul përsëri pranë nesh.-Mos e pyet më tha Linda.Nuk e di çi kishte thënë instikti i saj femëror.-Ku është Moskovitja, vazhdova pyetjen unë?
-Nuk është më, mu përgjigj. Iku.Si duket nuk i doroi dot diellin e këtyre anëve.Pyjet e bukura, gurgullimën e Vjosës, kaltërsinë e saj, njerëzit e dashur e mikpritës…iku bashkë me djalin e tyre 4 vjeç.
-Kishin fëmijë?, pyeti Linda dhe uu mbushën sytë. -Eh, kishin një djalë të vogël e të bukur..një shartim mesdhetaronordik, vazhdoi Kosta dhe qeshi si për të mbuluar sikletin. -E mori malli për njerëzit e saj.Ata kënaqeshin kur vinin këtu.Pak rrinin.-Djali jonë vazhdon të punoj, ka këtë këtu një vendpushimi për udhëtarët, ka ngrit dhe një fermë me gjë të gjallë. Po i shkon shumë mirë dhe ajo. Dreka ishte e shijshme dhe vera e mirë. Natyra e freskët dhe plot oksigjen.-Vend për të sëmurët-tha Linda. Të kishin ngritur një sanotorium ose një objekt kurimi për depresivët-vazhdoi ajo.
U përshëndetëm me pritësit dhe vazhduam rrugën drejt Korçës.
Pa u futur në Barmash, na u shfaq përballë një dushkajë me shtat mesatar, që rrethonte disa kodra të buta. Na shoqëroi deri në Borovë.
Një kishë e vogël e ngritur buzë rrugës na ftoi të hynim e të bënim një përshpirtje për bëmat dhe tragjedinë e këtij fshati.
Borova, një histori më vete. Më tej rruga drejt Ersekës e Korçës ishte më e thjeshtë.-Vërtet kemi vende të bukura që pak dimë t’i shfrytëzojmë, më tha bashkëudhëtarja ime. Duhet bërë më shumë për infrastrukturën rrugore dhe reklamimin e këtyre perlave të natyrës tonë.
“Edhe të historisë”,-e mbylla unë udhëtimin
Bukurite Shqiptare- Velipoja, një destinacion turistik i preferuar
Nga Nikolla Lena–Një destinacion turistik veror shumë atraktiv për periudhën e nxehtë, mbetet dhe Velipoja. E ndodhur shumë afër qytetit të Shkodrës dhe zonave për rreth saj, afër me Malin e Zi dhe fshatrat e tij në brezin kufitar, duke shfrytëzuar çmimet e leverdisëshme në fjetje e në ushqim, po terheq përditë e më shumë pushues nga këto treva.
Velipoja është një qytezë e vogël bregdetare në veriperëndim të Shqipërisë. Ndodhet në grykëderdhjen e lumit Buna (të vetmit lumë të lundrueshëm në Shqipëri), aty ku ai derdhet në Detin Adriatik në afërsi të kufirit me Malin e Zi.
Velipoja ka një vijë bregdetare të konsiderueshme që përfshin edhe Ishullin “Franc Josef”, i cili vazhdimisht ndryshon formë dhe bëhet tërheqës për vizitorët.
Banorët dhe vet Komuna e Velipojës,e kanë kuptuar rëndësinë e vlerës ekonomike të turizmit. Ata përveç produkteve bujqësore BIO që i kultivojnë në kopshtet e tyre, ofrojnë për pushuesit edhe shumë punime të zejeve tradicionale. Nuk mund të largohesh dotë prej andej pa mar diçka me vete si pjes e një mbrese positive që ke kaluar në këtë vend. Drejtuesit e pushtetit lokal,kanë mar masa për një higjenë normale,shërbim korekt dhe furnizim me ujë të pijshëm. Me një popullsi prej rreth 10.000 banorësh, e shpërndarë në disa vendbanime të vogla, me qendrën më të madhe Velipojën, mirëpresin çdo sezon veror mijëra pushues anembanë trevave shqipëtare edhe për të bërë biznesin e tyre. Sigurisht rëra e jodizuar e ka bërë të famshëm plazhin e Velipojës për cilësitë e saj kuruese, por Velipoja ka më tepër arsye për ta zgjedhur si destinacion për pushimet verore.
Adhuruesit e natyrës do të mrekullohen me gërshëtimin harmonik që do të gjejnë në këtë vend. Deti, lumi, plazhi, laguna, pylli e mali janë gjithçka që perëndia mund ti ofronte kësaj pjese të bekuar toke, padyshim mund të cilësohet një perlë e vërtetë e natyrës.
Në ujrat e rrjedhshëm të Bunës të apasionuarit pas peshkimit mund të ushtrojnë sportin e tyre në lloje të ndryshme peshkimi të ujrave të ëmbla si : troftë, krap, etj.
Çmimet e hoteleve, kabinave apo dhomave të akomodimit, janë të ndryshme dhe variojnë sipas kushteve që afrojnë.
Vitet e fundit Velipoja ka rritur potencialin e saj turistik, duke tërhequr jo vetëm pushues nga veriu i Shqipërisë që e zgjedhin këtë plazh për shkak të distancës së afërt por edhe pushues nga Kosova dhe Maqedonia.Velipoja dhe infrastruktura e saj mikëpritëse,mbetet një tërheqëje e veçantë për turizmin Shqipëtar.
SHQIPTARËT MANIFESTUAN KULTURËN KOMBËTARE NË DITËN E TRADITAVE- ALBANIAN HERITAGE DAY
*Rreth 6 mijë pjesmarrës iu bashkuan Qendrës Kulturore “Nënë Tereza” të Kishës Katolikë Shqiptare “Zoja e Shkodrës” në Ditën e Traditave Shqiptare/
* Më shumë se 100 valltarë të moshave nga 5 deri në 21 vjeç, nën drejtimin e koreografes Angjelina Nikaj, kërcyen valle tradicionale nga të gjitha krahinat e Shqipërisë/
NGA DALIP GRECA/
…E diela e 1 Qershorit 2014 do të mbetet në kujtesën e shqiptaro-amerikanëve të Nju Jorkut dhe shteteve përreth për shumë kohë; -një ditë e bukur me diell, që u shkoi aq shumë për shtat organizatorëve të Ditës së Traditave Shqiptare (Albanian Heritage Day), ditë që dhuroi aq shumë emocione e hare.Ishte një ditë e mbushur plot mbresa, ku u shpalos kultura dhe tradita shqiptare.
Kur ua propozova familjarëve të mi, që t’i bashkoheshim kësaj dite e pranuan menjëherë,edhe pse nuk u dhashë shumë detaje. Veçanërisht nipërit e pritën me kureshtje. Ideja se do të vraponin e do të luanin nëpër lëndina e pyje përbënte më shumë se kureshtje për ata. Dhe nuk u zhgënjyen. U nisëm me dy makina. Rruga kalon mes pyjesh dhe pamja që shfaqej, të shlodhte. Parku ndodhet rreth 24 km në veri të Nju Jorkut, 5 km larg qytetit Ëhite Plains.
Edhe pse kishim shkuar më shpejt se orari i njoftuar, kur mbërritëm atje, gjetëm shumë të tjerë që kishin ardhë para nesh. Disa ishin ulur nëpër hijet e pemëve, disa të tjerë në tavolinat statike që qëndrojnë përherë aty, një pjesë shëtisnin apo bisedonin, ndërsa fëmijët kishin nisë lojërat, ndërkohë që ekipet e futbollit dhe volejbollit, kishin nisë parapërgatitjet stërvitore. Fran Çotaj, lëvizte sa tek një grupim tek tjetri duke u ndanë detyrat përgjegjësve sipas llojit të sporteve. Lek Përlleshi po merrej me këndin e fushave të ping-pongut dhe të shahut, Fran Shala me skuadrat e volejbollit. Në tendat provizore ishin të prezantuara zyra e ansambelmenit Mark Gjonaj, zyra e County Executive dhe kandidati Republikan për Governator të New York State, z. Rob Astorino, si dhe biznese të ndryshme. Piktori i njohur Ramiz Llapatinca ka ekspozuar pikturat e tij me fryëmzim e motive Kombëtare, shitësit ambulantë kanë sjellë veshje me simbole kombëtare, ndërkohë që nuk mungojnë as flamujtë kombëtar. Në një varg tendash serviren ushqime të freskëta që gatuhen aty për aty. E gjithë lugina është e veshur me flamujë amerikanë dhe shqiptarë, të cilët i ka sponsorizuar ansambleisti i shtetit të Nju Jork-ut, bashkadhetari Mark Gjonaj.
Tek e vështron nga lartësia e bazenit të ujëmbledhësit gjigand pamjen, lugina ku është vendosur kampingu i shqiptarëve, të shfaq një panoramë magjepse- të jep pamjen e një qyteze plot ngjyra, jo vetëm nga flamujt shqiptarë dhe amerikan, por edhe nga veshjet kombëtare, veçanërisht e hijeshojnë atë, veshjet e fëmijëve dhe të rinjëve, ku mbizotëron flamuri kombëtar, por edhe veshjet me kostume kombëtare të krahinave të vendit, të fëmijëve dhe të rinjëve të Ansamblit Rozofati të Kishës Katolike Zoja e Shkodrës, që kanë nisë kërcimet tradicionale, parafillimit të ceremonisë. Tek sheh vajza e vogla të veshura me xhubleta, apo djem të veshur me kostume kombëtare nga veriu apo jugu i Shqipërisë, provon në shpirt një ndjesi të ngrohtë dhe të rrok nostalgjia e veçantë për vendlindjen. Duke përcjellë traditat, kulturën, gjuhën, tek këta fëmijë të vegjël apo tek të rejat dhe të rinjët e lindur në mërgim, i bëhet një shërbim i çmuar Kombit.
Janë pikërisht këta organizatorë të këtij manifestimi dhe të veprimtarive të tjera tradicionale, kulturore dhe artistike këtu në mërgim që meritojnë përgëzime e përhirime Kombëtare. Natyrisht që nuk mund ta mbajë traditën gjallë vetëm një ditë e piknikut tradicional, por për këtë ditë punohet në vazhdimësi gjatë të gjithë vitit.Po t’i shtojmë kësaj dite të mbingarkuar me veprimtari kulturore, artistike e sportive, edhe Festivalin Shqiptar të përvitshëm, ku qindra fëmijë të lindur në Amerikë, këndojnë e kërcejnë shqip nën krenarinë e veshjeve kombëtare, atëherë e kupton se nuk është vetëm një ditë që i mbanë gjallë këto tradita.
TRADITA 11 VJEÇARE E” ALBANIAN HERITAGE DAY”
Dita e Traditës Shqiptare ka 11 vjet që ka nisë nën kujdesin e Kishës Katolike Shqiptare “Zoja e Shkodrës” dhe shqiptarët ia kanë ndjerë kënaqësinë. Nga vit në vit organizatorët po e bëjnë më interesant dhe më të larmishëm programin e veprimtarive. Pyetjes që i drejtuam z. Mark Shkreli, drejtor i Qendrës Kulturore “Nëna Terezë” pranë Kishës “Zoja e Shkodrës”: Se çfarë qëllimi ka organizimi i një dite të tillë, ai iu përgjigj: “Shqiptarët kanë qendrat e veta fetare që i bashkojnë. Përveç riteve fetare organizojnë edhe aktivitete shoqërore, por nuk egziston asnjë qender apo vend bashkimi për të gjithë shqiptarët pa dallim besimi.Pra mungon një qendër kulturore e përbashkët. Prandaj, Kisha Katolike “Zoja e Shkodrës”, përmes Qendres “Nëna Tereze” organizon, kohë pas kohe, aktivitete apo manifestime të ndryshme kulturo-artistike dhe shoqërore me qëllim afrimin e të gjithë shqiptarëve.Përmes manifestimit Dita e Traditës Shqiptare (Albanian Heritage Day) synojmë t’ia arrijmë këtij qëllimi dhe, mendoj se kemi pasur sukses gjithëherë, veçanërisht gjatë këtij të fundit të organizuar me 1 qershor, ku pjesmarrja iu afrua shifrës 6 mijë”.
Duke kujtuar organizimin e parë të këtij aktiviteti, njëmbëdhjetë vite të shkuara, z. Shkreli tregon se kjo traditë nisi më 27 qershor 2004, në Tibbets Park, në Yonkers, New York. Tani jemi të dashuruar në këtë park madhështor, në Kensico Dam Plaza, një park i madh natyror në Valhalla të Westchester County , New York, nga që ka shumë avantazhe; ka kushte të shkëlqyera për argëtim, për sporte, për kërcime, natyrisht edhe për ceremoninë zyrtare që organizohet me këtë rast, ku vijnë personalitete të politikës amerikane, por dhe udhëheqës të organizatave të komunitetit e përfaqësues të diplomacisë .Në manifestimin e sivjetshëm të 1 qershorit, nderuan me pjesmarrjen e tyre: Konsulli i Republikës së Kosovës në Neë York, z. Korab Mushkolaj, z. Rob Astorino, Westchester County Executive dhe kandidati Republikan për Governator të New York State. Westchester Countyu Department of Parks Commissioner zonja Kathy O’Conner, Assemblyman Mark Gjonaj, Dom Dritan Ndoci nga Shkodra dhe në krye, si gjithëmonë, Famulliatri i Kishës “Zoja e Shkodrës”, i përndershmi Dom Pjetër Popaj.
Në këtë ditë ksuhtuar traditave Kombëtare, veçanërisht të kulturës tonë tradicionale, pjesmarrja është masive. Veçanërisht ky vit shënoi rekord duke e rritur numrin e pjesmarrësve në rreth gjashtë mijë veta.Pjesmarrësit ishin nga të gjitha trevat etnike, pa dallime fetare.Të gjithë bashkë manifestuan traditat dhe kulturën shqiptare.
CEREMONIA TRADICIONALE
Rreth orës 2 pm në tribunën e ngritur nën shpatullat e digës së ujëmbledhësit ngjiten personalitetet që kanë ardhë që të përshëndesin shqiptarët në ditën e traditave Kombëtare dhe nisi kështu ceremonia tradicionale. Fran Çotaj ka hapë takimin. Ai i ka falenderuar pjesmarrësit e shumtë në këtë ditë të traditave kombëtare. Çotaj, u duartrokit, kur e cilësoi famullitarin e Kishës Katolike Shqiptare “Zoja Shkodrës”, dom Pjetër Popajn, si arkitektin e veprimtarive të tilla, ku grumbullohen mijëra shqiptarë dhe manifestojnë kulturën Kombëtare.
Dom Pjetër Popaj tha se duartrokitjet u takonin organizatorëve, Fran Çotës me komisionin organizues. Duke folur për manifestimin në Ditën e Traditave Shqiptare, Dom Pjetër Popaj tha se ne jemi krenarë për Kulturën tonë Kombëtare, kulturë e një populli të lashtë në trojet e veta, kulturë që na lanë trashëgim të parët tanë. Këtë kulturë ne duhet ta ruajmë dhe ta kultivojmë edhe këtu në vendin e bekuar në Amerikë.Ai i përgëzoi të gjithë për këtë pjesmarrje kaq të madhe.
Zoti Rob Astorino,Westchester County Executive dhe kandidati Republikan për Governator të New York State, fitoi duartrokitjet e shqiptarëve tek i përgëzoi për këtë manifestim të shkëlqyer dhe për kontributin që japin shqiptarët në Westchester County.
Konsulli i Kosovës, Korab Mushkolaj, tha se ndjehej tepër i gëzuar që ishte pjesë e këtij manifestimi madhështor të shqiptarëve të bashkuar. Ju jepni një shembull të shkëlqyer, tha ai tek shpalosni kulturën tonë kombëtare në këtë vend të bekuar, që është miku më i madh i shqiptarëve. Ai i përshëndeti pjesmarrësit dhe falenderoi Kishën Katolike Shqiptare Zoja e Shkodrës për kontributin e jashtzakonshëm që jep në ruajtjen e kulturës, gjuhës shqipe dhe traditave kombëtare.
Ansmbleisti Mark Gjonaj, duke i përshëndetur të pjesmarërsit e shumtë që kishin mbushë sheshin, u duartrokit tek shtroi pyetjen: A jemi krenarë se jemi shqiptar?
Një” pooo” e zgjatur dhe duartrokitjet e vlerësuan fjalën e shkurtër të shqiptarit më të sukseshëm në New York, që ka arritë të zgjidhet në Ansamblenë e Shtetit të nju Jorkut, edhe nga përkrahja e shqiptarëve, dhe ne ndjehemi krenarë që kemi një zë tonin në parlamentin e shtetit të New Yorkut.
Fran Çotaj i ka përgëzuar të gjithë ata që kanë dhënë kontribut në mbarëvajtjen e këtij manifestimi kulturor e tradicional. Ai veçoi disa nga emrat e shumtë, që me kontributin e tyre siguruan mbarëvajtjen e manifestimit, që nisi në orët e para të mëngjesit dhe vazhdoi deri në mesnatë me argëtimin e të rinjëve në sallën e Qendrës Nënë Tereza të Kishës Katolike “Zoja e Shkodrës.”
Cilët ishin ata ? Dom Pjetër Popaj, Mark Berisha, Mark Shkreli, Alex zadrima, Gjelosh Narkaj, Gjergj Vushaj, Nue Hysaj, Lazer Bujaj, Vjeko Çotaj, Ulli Tinaj, Sokol Smajlaj, Gjon Gojçaj, Pjetër Çotaj, Gjina Çotaj, Marijana Gjushi, Prena Berisha, Groshe Rukaj, Mark Gjonaj, Lek Përlleshi, Fran Shala, Fran Pllumaj e të tjerë.
NËN RITMET E VALLEVE DHE TINGUJT E MUZIKËS SHQIPTARE
Shqipëria, nga jugu në veri ishte e pranishme në koncertin e ditës së traditave. Gjatë të gjithë kohës që zgjati manifestimi kulturor i së dielës së 1 qershorit, që nga ora 12 e mesditës e deri në përfundim, Grupi Muzikor Toska me këngëtaret Alberije Hadërgjonaj dhe Valentina Ajdari nuk u ndalën. Ata shpalosën një program të pasur muzikor dhe ia shtuan emocionet manifestimit. Nga veriu në Jug, nga Kosova, Malesia e deri në Çamëri, këngët shqiptare ushtonin përgjatë luginës dhe përcilleshin tutje kodrave.
Emocionet u shtuan ku sheshi u mbush nga valltarët e Grupit Rozafa, të veshur me kostume kombëtare, nga të gjitha trevat,ata dhanë një program, të pasur me valle të traditës, të përgatitur nën drejtimin e koreografes Angjelina Nika. Edhe fëmijë pesë vjeçarë kërcenin plot siguri, si të ishin valltarë profesionistë. Valltaret treguan profesionalizëm dhe pavarësisht diellit përvëlues, ia arritën që t’ia dilnin mbarë.Ata kërcyen nën ritmin e duartrokitjeve.
Në fillim valltarët e Rozafatit,plot finesë, kërcyen vallen e luleve. Më pas një valle me motive përmetare dhe e pastaj i erdhi radha valles festive të përpunuar,”Festë të madhe ka Shqipëria”. Koreografja Angjelina Nikaj, tha se janë 160 valltare e valltarë, nga mosha 5 vjeç e deri në 21 vjeç, që janë pjesë e këtij ansambi.Pasionin për vallet e traditës shqiptare ata e kultivojnë që në moshë të vogël. Angjelina me pasionin e saj ka arritur që të sigurojë vazhdimësinë e brazave në këtë ansambël që tashmë është bërë i njohur jo vetëm në SHBA, por edhe në Atdhe. Ishte ky ansambël që me ratsin e 100 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë ishte i ftuar në veprimatritë kushtuar festës Kombëtare.
VEPRIMTARITË SPORTIVE
Për të rinjët dhe të rriturit,sporti në këtë ditë të manifestimit, merr përparësi. Lëndinat ku luhej futboll kishin më shumë shikues. Njëkohësisht zhvilloheshin disa ndeshje futbolli. Drejtuesit kishin zgjedhur sistemin e eliminimit zinxhir derisa të dilnin dy skuadrat finaliste që do të përcaktonin edhe fitusen e titullit të kampionit 2014. Në këtë garë sportive, që ishte më masivja, u përfshinë rreth 200 sportistë të veshur me uniforma të rregullta. Morën pjesë në garat eleminatore 22 ekipe.
Në finale dolën dy skuadrat më të mira, rivale për njera-tjetrën; skuadrat “Vukel” me “F.C. Brooklyn”. Takimi ishte i fortë dhe me rivalitet, por skuadrat i kushtuam më shumë vëmendje mbrojtjes se sa sulmit. Asnjëra skuadër nuk shënoi në kohën e rregullt kështu që takimi u mbyll i bardhë, zero me zero. U desh që fituesja të përcaktohej nga gjuajtja e penalltive. Skuadra e Vuklit u tregua më e saktë dhe fitorja u buzqeshi pikërisht djmëve të Vuklit, që u shpallën kampion të vitit 2014.
Edhe ndeshjet e volejbollit apo takimet e pingpongut dhe të shahut, patën bukurinë dhe shpirtin e garës dhe ia shtuan emocionet kësaj dite.
PËR KURESHTARËT
Fshati Kensico u emërtua në vitin 1849. Dita e Traditave Shqiptare organizohet nën digën madhështore të ujëmbledhsit të madh që furnizon një pjesë të Nju Yorkut me ujë, rreth 2 për qind. Është një ujëmbledhës gjigand që kur e sheh nga lart hapësira ujore të duket e pafund. Diga ka një gjatësi prej 556 metra.Është në gjendje që të mbajë rreth 306 00000000 gallons ujë, ose 116.000.000 metër kub ujë. Tipi i ndërtimit të murit të digës është ai i ndërtimit të disa prej piramidave të Egjiptit.Inxhinieri Frank E. Ëisnor ishte i ngarkuar për ndërtimin e digës. Për ndërtimin e digës u gërmua deri në 110 metra thellsi për të arritur shtresat e ngurta. Gjatë ndërtimit pat edhe aksidente fatale. Ujësjelli përfundoi më 1913. Fluksi i madh i punëtorëve për ndërtimin e digës dhe ujësjellsit, diktoi edhe ndërtimet përreth zonës si shtëpi, dyqane, hotele, restorante dhe lokale të tjera për plotësimin e nevojave të punëtorëve, ç’ka e gjallëroi shumë zonën.
Në vitin 2005 Departamenti i mbrojtjes së Mjedisit i New York City realizoi një projekt për rehabilitimin e Kensico Dam. Projekti kishte kosto prej $ 31.400.000 dhe përmbante riparime në skajet e digës, pastrim dhe riparimin e të gjithë sipërfaqes së muraturës së gurtë të digës, rindërtimin e pavioneve më të ulta, rindërtimin e taracës në drejtim të rrymës, riparimin e tyneleve të shkarkimit, pastramin e tubave të shkarkimit, pastrimit të galerive të brendshme, instalimin e ndriçimit dhe dyerve, rikonstruksionin e portës së sipërme etj. Ujëmbledhësi i Kensico-s ofron mundësi peshkimi dhe shëtitje me varkë. Çdo vit ujëmbledhësit i futet një llojë trofte kafe 8,5- 9,5 inch. Sipas Departamentit të Ruajtjes së mjedisit në prillin e vitit të shkuar rezervuari u pasurua me 8440 trofta kafe.
MONUMENTI I TË RËNËVE TË 11 SHTATORIT 2001
Për vizitorët që vinë për të parën herë , në Kensico Dam Plaza , u bie në sy Memoriali madhështor i të rënëve nën rrënojat e Kullave binjake me 11 shtator 2001 nga aktet terroriste. Ishin të shumtë vizitorët që merrni fotografi gjatë kësaj dite pran këtij monumenti, që u ndërtua me 11 shtator 2005. Janë përjetësuar aty emrat e 109 të rënëve, që i përkasin Westchester Caunty. Është aty edhe emri i një shqiptari, Simon Dedvukaj, nga Malësia e Ded Gjo Lulit, që u shua nën rrënoja me 11 shtator 2001, në një moshë fare të re. Bashkë me të ranë edhe bashkadhetarët Rrok Camaj dhe Mon Gjonbalaj.Komuniteti shqiptar i nderon bijtë e vet dhe i ka përjetësuar në kujtesë.
Në këtë shesh në dhjetëditëshin e fundit të muajit prill shqiptarët përkujtojnë dhe atë që ka mbetur në kujtesën kombëtare si heroi i demonstratave antikomuniste të shqiptarëve të Amerikës, Nick Mernaçaj, i biri i Marash dhe Mri Mernaçaj, që humbi jetën në moshën e rinisë, me 22 Prill 1990. Ishte vetëm 31 vjeç. Pikërisht këtu ngrihet në mënyrë cermoniale Flamuri Kuq e zi i kombit Shqiptar, për të nderuar aktin trimëror të të riut Mernaçaj.
- « Previous Page
- 1
- …
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- …
- 148
- Next Page »