Reportazh – Page 130 – Dielli

BUKURITE SHQIPTARE- Kalaja e Vasiliqisë mes detit dhe legjendës

May 17, 2014 by dgreca

Nga Nikolla Lena/
Kalaja e vogël është e vendosur në një pozicion mjaft të bukur në një gadishull në gjirin e vogël tektonik të Porto Palermos (në antikitet e njohur si gjiri i Panormes). Kalaja ndodhet jo larg fshatit të Qeparosë dhe ka formë trekëndore. Përmasat e saj janë 150 m x 400 m. Lartësia e mureve arrin në 20 m.
Kalaja e Porto Palermos ndodhet në gjirin me të njëjtin emër në bregun e detit Jon në Shqipërinë e jugut. Kalaja ndodhet mbi një ishull rreth 30 m larg bregut ku rripi i ngushtë ujor midis bregut dhe ishullit është mbushur me dhe e gurë për të realizuar një lidhje tokësore me të. Kalaja ka formë planimetrike trekëndore me tre bastione të fuqishme nëpër qoshet. Hyrja ndodhet në mesin e murit jugor. Nga ana e detit, midis dy bastioneve një sipërfaqe në formë trapezi është rrethuar me mure të pajisura me frëngji. Pjesa tjetër e kështjellës përbëhet nga një numër i madh ambientesh të mbuluara me qemerë të cilat përfundojnë në pjesën e sipërme me një tarracë të përbashkët. Ambientet shërbenin për strehimin e garnizonit, ndërsa njeri prej tyre shërbente si burg.
Kalaja e Porto Palermos është një nga sarajet e shumta të strategut Ali Pashë Tepelena, të cilat ai jo pa qëllim i ndërtonte në pika strategjike. Por kjo kështjellë,qëndron në mes të detit dhe legjendës.Ajo është ndërtuar nga Ali Pasha si një dhuratë për një nga gratë e tij, Vasiliqinë, të cilën, sipas kronikanëve të kohës, Pashai i Janinës e kishte shumë për zemër. Bukuria dhe madhështia e kësaj kështjelle ka zënë vend në shumë libra kushtuar Ali Pashës. Për të, ashtu si dhe shumë të tjerë, ka shkruar dhe AleksandërDyma,autori i Konti Monte Kristos. Por tashmë bukuria e kësaj kështjelle, e ndërtuar rreth dy shekuj më parë, e tëra me konstruksion guri, është një pre interesante për turistët dhe turizmin Shqipëtarë. Ajo ka fituar statusin “Monument Kulture “dhe është nën kujdesin e ainstitutit të Monumenteve të kulturës. Kështjellu u ndërtua nën kujdesin e arkitektit Petro Përmetari dhe të një arkitekti Italian. Sapo kalon Qeparoin ose Himarën, përballesh me një panoramë të mrekullueshme të detit dhe në mes si një ishull i vogël duket vendi ku është ndërtuar kështjella e Porto Palermos. Ky emër i ka mbetur këtij gjiri nga koha e pushtimit të italianëve, të cilëve u kujtonte vendin e tyre, qytetin e Palermos në jug të Italisë. Ajo ndodhet në një gadishull që lidhet nga një rrip i ngushtë shkëmbinjsh e dheu me tokën. Kështjella ngrihet madhështore në ishullin e mbushur me një bimësi të ulët. Një rrugicë e ngushtë, ndërmjet kësaj bimësie të ulët nëpër gurë gëlqerorë,që të shpien në derën e dhuratës së Pashait të Madh për të shoqen.
Dikur aty ka qenë një pllakë guri ku shkruhej:”Unë Pashai i Madh, Aliu e ndërtova këtë kështjellë”. Por sot aty mungon mirëmbajtja dhe kujdesi për këto vepra të pa përsëritëshme të historisë sonë. Forma e dhomave, kolonave mbajtëse me harqe dhe disa kthina të vogla të
bëjnë të kuptosh se dikur ajo ka qënë e banueshme. Tashmë aty asgjë nuk të kujton kohën e Ali Pashë Tepelenës. Në hyrjen e disa prej dhomave kanë mbetur disa mbishkrime, por ato i takojnë
kohës së komunizmit kur kështjella ka shërbyer si repart ushtarak. NAFTË, VAJ, ARMATIME si dhe emra ushtarësh të ndryshëm të gdhendur në muret e brendshme të kështjellës, janë të vetmet shenja që kanë mbetur nga periudha kur saraji i Pashait të Madh ishte repart ushtarak funksional. Në dhomat ku ka dritare drita e diellit të tregon perlat e kështjellës. Ashtu në errësirë me pak imagjinatë mund të hysh në botën antike të Ali Pashë Tepelenës dhe njerëzve të tij. Aty ndodhet dhoma e Vasiliqisë, të shoqes së Ali Pashës, dhoma e vetë pashait por dhe dhomat e njerëzve të tij të afërm. Në krahun e majtë ndodhet dhoma ku një herë e një kohë gjendej pusi.Një burim me ujë të ëmbël ka ekzistuar kohë më parë në këtë kështjellë por tashmë ka mbetur vetëm forma e pusit ku janë thyer disa gurë. Në krah të kësaj dhome ndodhet edhe hyrja për një nga tunelet e nëndhshme ku qëndronin të burgosurit eAli Pashës, mbretit Zog dhe Enver Hoxhës. Nga ana tjetër, janë shkallët për tu ngjitur në bedena, nëpërmjet një rruge të ngushtë nga ku hyn ajri i pastër i detit. Pamja që shfaqet nga bedenat e kështjellës është e rrallë. Prej aty duket i gjithë bregdeti si dhe Gjiri i nuseve, në të cilin, sipas legjendës, lahej nusja e Ali Pashës, Vasiliqia. Forma e tarracës tregon se në atë kohë ajo ishte një vend shumë i mirë për tu mbrojtur nga armiqtë. Aty ndodheshin topat luftarakë të Ali Pashë Tepelenës si dhe
vendet ku qendronin ushtarët. Bedenat bien menjëherë mbi det, si thikë, dhe legjenda thotë se aty përfundonin armiqtë e Pashait të Madh. Dhjetëra burra trima që kishin guxuar të sfidonin Ali Pashë Tepelenën kanë përfunduar në det ose janë përplasur në shkëmbinjtë që ndodhen poshtë bedenave. Forma e tyre tregon se ka qënë shumë e vështirë për ti pushtuar nga ana e detit.
Në pranverë aty çelin lule të ndryshme. Madje në disa vende kanë mbirë edhe bimë shkatërruese për muret siç janë bimët me rrënjë të fuqishme, të cilat vite më pas mund të shkatërrojnë atë që nuk e prishën dot as topat luftarakë. Rrënjët e pemëve kanë hyrë thellë mes gurëve dhe nuk është ndonjë çudi që ti ndajnë ato përgjithmonë dhe të shkatërrojnë ndërtesën 200- vjeçare që Ali Pashë Tepelena ndërtoi për një nga gratë etij Vasiliqinë, aty në mes të detit Jon.
Fillimisht ajo u ngrit si një dhuratë, buzë detit, për të shoqen e Pashait, Vasiliqinë. Më pas ajo u kthye në burg dhe vend internimi. Nën shembullin e mbretit Zog edhe pushteti komunist pas çlirimit e përdori pronën e Vasiliqisë për të izoluar disa nga armiqtë e tij më të rëndësishëm. Që nga ajo kohë dhe deri në vitet 90 kështjella ishte e veshur me mister. Shumë pak njerëz i afroheshin asaj dhe jo për të shijuar bukurinë në mes të detit. E gjithë rruga pranë kështjellës ishte zonë e ndaluar, ndërsa për atë që ndodhte brenda saj zor se merrje vesh
ndonjë gjë. Vendi ku një herë e një kohë Vasiliqia i lutej zotit për fatin e Aliut dhe të vetin,ka një mister.Rreth 300 metra larg kështjellës, në anë të rrugës ndodhet dhe kisha e famshme të cilën Ali Pashë Tepelena e ndërtoi personalisht për Vasiliqinë. Kjo dhuratë simbolike ishte tepër e çmuar për Ali Pashën. Kisha ndodhej jashtë bedenave dhe ajo mund të sulmohej nga armiqtë e tij. Ndaj ndërtimin e saj Pashai i Janinës ia besoi arkitektit italian, i cili e mbaroi brenda një kohe të shkurtër. Kur arkitekti italian i dorëzoi kishën Pashait të Madh dhe i kërkoi paratë për punën e kryer, ky i fundit i propozoi një provë. Ai i tha arkitektit që do ti jepte paratë për punën e kryer vetëm nëse kisha do të ishte e fortë dhe do të duronte goditjet e topave. Pasi mbylli arkitektin italian në kishë, Ali Pashë Tepelena urdhëroi topçinjtë e tij të qëllonin mbi kishën e vogël. Disa gjyle topi ranë mbi kishë, por asaj nuk i lëvizi as edhe një nga gurët që përbënin konstruksionin e saj. Kjo e siguroi Aliun se gruas së tij nuk do ti ndodhte gjë kur të ishte në kishë. Pas kësaj ai i dha paratë arkitektit italian. Edhe pas kaq vitesh kisha nuk ka pësuar ndonjë ndryshim të madh.
Dera e saj qendron e mbyllur.Sot Kalaja,Kisha,bodrumet,vendet e fshehta,realja dhe mistikja,shërbejnë si një vend pelegrinazhi turistik në vijën bregdetare më të bukur të vendit tonë.Kryevepra të tilla të historsë dhe njerëzimit,duan më shumë kujdes e mirëmbajte për të qënë një dëshmi e qartë e historisë tonë por edhe një burim fitimi e produktit turistik.

FESTA E NËNAVE U FESTUA NË BROOKLYN

May 12, 2014 by dgreca

Të gjitha nënave dhe grave pjesëmarrëse, nga një buqet me trandafila të kuq, një kartolinë me plot urime dhe një pako me çokollata, si dhe një çertifikatë mirënjohje me motivacion :”Nëna !- është më e mira e botës”
Nga BEQIR SINA/
BROOKLYN NEW YORK : Dita e Nënës – (Mother’s Day), një festë e cila nderon nënat dhe gratë dhe që shënohet me mënyra të ndryshme në mbarë botën – u festua edhe në lokalin Orion Palazz në Brooklyn, nën kujdesin e Akademisë Shqiptare – Amerikane e Shkencave dhe Arteve.
Mbrëmja argëtuese, u mbajtë me moton:”Festojmë së bashku festën e NENAVE” , duke mbledhur rreth vetes dhjetra nëna dhe gra shqiptare, së bashku me familjet e tyre.
Për argëtimin muzikor të kësaj mbrëmje të bukur festive, u kujdes me mjaft profesionalizëm Grupi Egnatia me këngëtaren e talentuar Elglantina Toska, nga Shqipëria, drejtuar nga violinisti virtuoz profesor Zeqir Sulkuqi – të ardhur posaqërisht në SHBA, për këtë festë dhe koncerte të tjera në disa qytete amerikane.
Ndërsa e drejtuan këtë festë të nënave dhe garve shqiptare, zonjusha Theodhora Rexhepi së bashku me professor Mentor Mata. Kurse, sponsorizues i festës ishte kompania e pijeve energjike Black Eagle, në SHBA, me pronar shqiptarë.
Në hapje të mbrëmjes u intonuan dy Hymnet kombëtare, i SHBA dhe Shqiëprisë. Kurse me një fjalim të shkurtër mirëseardhës në lidhje me evenimentin, një përshëndetje të pranishmeve, ua drejtojë kryetari i Akademisë Shqiptare – Amerikane e Shkencave dhe Arteve, professor Skënder Kodra.
Duke ju falenderuar për pjesemarrjen dhe duke ju uruar mireseardhejn professor Kodra, ju uroja të gjitha nënave dhe motrave tona shqiptare, dhe gjithë nenave te botes : “Gëzuar festën e Nënës, happy Mother’s day! –
“Jemi mbledhur sot në ketë festë të bukur, të organizuar nga Akademia Shqiptare Amerikane e Shkencave dhe Arteve me motivacionin “Të fesojmë së bashku dashurinë për gjënë më të çmuar në botë Nënën” ku mirënjohja dhe dhuratat do të jenë të pranishme për të nderuar duke festuar së bashku Ditën e Nënës” tha Kodra.
Më pasë, një përshëndetje për këtë festë me rastin e Ditës së Nënës, pjesëmarrësve ua drejtoi edhe Shqiptaro Amerikani i parë, i cili kandidon zyrtarisht për në Kongresin Amerikan, distrikti 26-të në Bufallo, Emin Eddie Egriu, sikurse në emër të nënave dhe grave pjesëmarrëse, përshëndeti me një poezi për nënën, poetja dhe shkrimtarja Ilirjana Sulkuqi.
Drjetuesja e kësaj feste, zonjusha Theodhora Rexhepi, lexoi përshëndetjen e kësaj feste, ku thuhej se kjo ditë mbart vetëm respekt, dashuri të pafund,dhe mall për ato që na dhanë gjithçka në këtë jetë, duke e marrë nga jeta e tyre.
“Për ato që natën e bënë ditë, thuhej në përshëndetjen e festës, dhe na mekuan me qumësht nga gjiri i tyre. Për ato që gjenden pranë – sado larg që të jemi , sa herë zemrat tona dëshpërohen, sa herë zemrat tanë miklojnë apo rënkojnë. Për atë krijesë të Zotit, mbushur me kaq dashuri, me kaq mirësi. Ndaj, sot në këtë ditë të shënuar – po mbështes kokën dhe mendimet e mija në prehrin e nënës , gjirin e saj, në trupin e saj – të ëmbël dhe të ngrohtë, ku edhe loti thahet si me magji, dhe brengat dhe trishtimet largohen. Aty ku në zmerën dhe shpirtin e saj – ka vetëm diell, dritë, paqe, lumturi, dhe gëzime, që qofshin përherë tek nënat tona.”
Duke uruar festën zonjusha Rexhepi, tha se le të thërrasëm së bashku fuqishëm në këtë festë – së bashku edhe me zërin tuaj – nëna dhe gra pjesëmarrëse:” Gëzuar festën e Nëna (Mother’s day) ! Gëzuar Nenat tona – Gëzuar të gjitha nënat e botes, ju më të dashurat dhe më të dhembëshurat, më të mirat, dhe me të shtrenjtat e kësaj bote. Zemra e urimeve është e madhe dhe e hapur, sa zemra e saj!
Ngaqë, këto fjalë dalin nga zemra e çdo njerit nga ne ngaqë Ju duam shumë ju Nena – Ju jeni ma të mirat dhe më të dashurat! jeni krijesa e gjithçkaje, Jeni të mrekullueshme ! Zoti ju dhëntë ditë më të bukura dhe më të lumtura, Zoti i bekoftë të gjitha Nënat – Gëzuar Dita e juaj Nëna” u shpreh prezantuesja e kësaj feste duke folur në emër të organizatorit të Ditës së Nënës – Akademisë Shqiptare – Amerikane e Shkencave dhe Arteve .
Dita e Nënës, për të nderuar nënat dhe gra pjesëmarrëse në këtë festë, u shënua me një mënyrë krejt të veçantë, për të cilën ishte kujdesur mjaft mirë organizatori i saj – duke i dhënë kësaj feste më shumë vlera shpirtërore, argëtimi dhe nderime të veçanta për çdo nënë dhe grua pjesëmarrëse.
Në këtë mbrëmje të bukur festive Akademia Shqiptare – Amerikane u dhurojë, gjithashtu, të gjitha nënave dhe grave pjesëmarrëse, nga një buqet me trandafila të kuq, një kartolinë me plot urime dhe një pako me çokollata, si dhe një çertifikatë mirënjohje me motivacion :”Nëna !- është më e mira e botës”.
Ndërsa, ajo që mund të quhet surprisë e këndëshme e kësaj mbrëmje festive kushtuar Ditës së Nënës , ishte për koncidencë, edhe ditëlindja e kryetarit të Akademisë Shqiptare – Amerikane e Shkencave dhe Arteve, professor Skënder Kodra, ideatorit dhe themeluesit të Akademisë Shqiptare Amerkane në SHBA.
Ku në mesin e shumë urimeve dhe një ceremonie tradicionale ditëlindje, nga Prof. Dr. Agron Fico nga Tirana, për Ditën e Nënës ishte bashkëngjitur si një “suprizë” edhe mesazhi përshëndetës për ditëlindjen e kryetarit të Akademisë Shqiptaro Amerikane, Dr. Skënder Kodra
Grupi Egnatia me këngëtare Eglantina Toska dhe udhëheqës artistik violinistin Zeqir Sulkuqi, i cili do të ketë edhe një trune me moton “Udhëtim me muzikë shqiptare në Amerikë”, ishte një model i shfaqjeve dhe veprimtarive, në komunitet. Grupi muzikor Egnatia – pothuajse se çdo pjesë muzikore me shume prefosionalizëm ia kushtojë Nënës, me këngët e kënduar nga këngëtaria e njohur Eglantina Toska, e shoqëruar në violinë nga vilonisti virtuozë Proff Zeqir Sulkuqi.

NJE UDHETIM I TRISHTE NE LAGUNEN E ORIKUMIT

May 9, 2014 by dgreca

Nga Gëzim Llojdia/
1.
Laguna e Orikumit një ndër dy lagunat e gjirit të Vlorës po shkon gradualisht drejt origjinës së saj ,kënetizimi i një hapsire ujore që u bonifikua në vitet e socializmit.
Qyteti aktual i Orikumit thuhet në një studim të kyrer nga kjo bashki , është ndërtuar dhe banuar në mes të viteve 1945-1961. Ai është i vendosur në afërsi të qytetit të lashtë të “Orikut”. Ky qytet i lashtë përdorej edhe për komunikimin me Greqinë (Korfuzin) dhe gjithashtu ishte vetëm 40 kilometra nga Italia (Otranto) përtej detit, duke e bërë atë një pikë ndalimi të përshtatshëm për udhëtim në mes të Greqisë dhe Italisë. Burimet e hershme e përshkruajne atë si një Liman, apo port, por në fund ai ka arritur statusin e një qyteti dhe rreth 230-168 p.e.s ku dhe hodhi në përdorim monedhën e vet me legjendën e Orikut.Ai kishte një rëndësi ushtarake nën sundimin romak, duke shërbyer si një bazë gjatë luftërave të Romës me Ilirët dhe me Maqedoninë ishte qyteti i parë që u mor nga Jul Çezari gjatë pushtimit të tij të Epirit dhe është i dokumentuar në luftërat e tij civile. Osmanët e quajtën Orikumin “Pashaliman, Porti i Pashait “, dhe Laguna ende mban këtë emër, si dhe Baza Ushtarake e Marinës Shqiptare.
Një udhëtim i shkurtër, në këtë zonë tregon qartë shenjat në fillesë dhe gjurmët që laguna ka vite që ka hyrë në këtë process ,ndërkohë ka filluar kënetizimi i saj duke vendosur nën pushtetin e ujit cdo ditë sipërfaqe, që dikur ishin të mbrojtur nga masat që zbatoheshin për ruajten e saj.Kanalet qarkulluese të ujrave janë bllokuar dhe kjo situatë ka vijuar që prej viteve’90 duke qenë edhe një prej shkaqeve të kënetizmit të saj.Hidorvori në vitet e fundit ka punuar me një pompë të vetme duke lejuar ujërat të depërtojnë përtej barrierrave duke shtuar kështu sipefaqen që prishej nga bonifikimi drejt kënetizmit.Rruga kryesore që shkon drejt lagunës deri tek kisha është ngrënë vende vende nga uji dhe udhëtimi nëpër të mbetet i frikshëm për shkakun e ujërave që rrisin sipërfaqen dhe pranin e tyre.Mbyllja e dy pikëtakimit të ujërave me detin sic ishte pranë postbllokut të parë dhe tek pastblloku i dytë( u hap tre vjet më parë ),krijuan kushte të favorshme për ta kthyer në një kënetizmi të plotë dhe ti rikthyer lagunës tokat e mara prej saj 25 vjet më parë.
2.
Laguna e Orikumit ,shtrihet ne fundin jugor te gjirit te Dukatit shkruhet në:( Ruajtja e ligatinave dhe ekosistemeve bregdetare ne rajonin e Mesdheut,plan Menaxhimi Kompleksi:LlogoraRreza e Kanalit Dukat, Orikum, Tragjas, Radhime,Karaburun,Drafti perfundimtar Dhjetor, 2004)dhe eshte e lidhur me detin me ane te nje kanali.Ne ditet e sotme kane mbetur vetem 130 ha te lagunes se meparshme te madhe Orikumit (PashaLiman). 25 vjet me pare si rezultat i disa punimeve kulluese dhe ndertimit te nje argjinature u thane rreth 400 ha te lagunes se meparshme.Ne te njejten kohe shpyllezimet intensive kane ndryshuar ne menyre drastike karakterin e zones. Sasia e reshjeve gjithashtu eshte ulur.Shume prej tokave bujqesore aktualisht jane braktisur ose perdoren kullotje jo intensive Rrjedhimisht, vegjetacioni natyror ka pushtuar pjese te konsiderueshme te tokave te meparshme te kultivuara dhe te pyjeve.Rrjedha e ujit te fresket ne lagune si dhe uje kembimi midis detit dhe lagunes eshte reduktuar. Kjo ka ndryshuar hidrologjine e lagunes. Pjesa bregdetare e Lugines se Dukatit, ka nje origjin
aluvionale me nje siperfaqe te perafert prej 1000 ha. Kjo eshte zona, ku eshte e vendosur laguna e Orikumit,130 ha.Cdo qeveria prej viteve ‘90 e ka vendosur në prioritet e saj.Programet duke eshpallur zonë të mbrojtur nuk kanë dhënë rezultat.Asnjë masë nuk është marë për mbrojtjen nga kënetizimi i lagunës.
Sipërfaqja e lagunës së Orikumit normalisht është 105 Ha,thuhet në studimi:Përmirësimi i Mbulimit dhe Efikasitetit të Menaxhimit të Zonave të Mbrojtura Detare dhe Bregdetare (Studim Socio-Ekonomik ) Zona e Mbrojtur Detare dhe Bregdetare ( ZMDB) Karaburun – Sazan, dhe mund të shkojë 115 Ha kur niveli i ujit në lagunë është i lartë e ndikuar nga kushtet klimaterike. Mesatarisht thellësia e lagunës shkon nga2.8 në ne 3.0 metër.
Që prej vitit 2003, laguna administrohet nga një shoqëri private e quajtur “Kthesa”, e cila është e liçensuar për shfrytëzimin e saj dhe është përgjegjëse për mirëmbajtjen e lagunës. Ndërmarrja operon me 2-3 varka të vogla të quajtura “sandale” me përmasat 3.8 – 4.0 ml të gjata. Numri i peshkatarëve që punojnë në lagunë nën menaxhimin e “Kthesës” është 9 (nëntë) në total. Kjo ndërmarrje ka krijuar rregulla me qëllim mbrojtjen e Lagunës. Bazuar në këto rregulla, përgjatë periudhës Shkurt – Maj, peshkimi në lagunë është i ndaluar. Dajlani dhe kanale të tjera komunikuese të lagunës me detin janë të hapura me qëllim qarkullimin e ujit dhe rifreskimin e ujit të Lagunës së Orikumit. Periudha e peshkimit në lagunë është Shtator – Janar. Rrjetat e peshkimit janë të tipit 32 mm dhe 40 mm (madhësia e nyjeve) dhe ata nuk përdorin rrjetat standarte prej 24 mm, me qëllim që të mos peshkojnë peshq të vegjël. Si rrjedhojë peshkimi nga amatorët apo persona të tjerë, me përjashtim të peshkatarëve të “Kthesës” është i ndaluar. Kjo për shkak të përdorimit të dinamitit nga disa persona, vite më parë. Katër lloje peshqish mund të kapen në lagunë: kocja, qejfulli, ngjala dhe levreku. Molusqet e lagunës janë shumë të rëndësishëm në terma ekonomike dhe ekologjike. Rudipates decussatus dhe Venerupis aurea janë dy lloje kryesore në këtë zonë.Prodhimi mesatar vjetor i peshkut në Lagunën Orikum është 100 Kv dhe rreth 15-20 Kv molusqe të cilësisë së lartë dhe shumë të preferuara në treg. Prodhimi vjetor i peshkut është luhatur midis viteve 2003 – 2011. Periudha më e mirë produktive ka qenë në vitet 2003 – 2004, më vonë përgjatë viteve 2005 – 2008, u evidentua një pakësim i prodhimit të peshkut dhe si rrjedhojë dhe pakësimi i të ardhurave të anëtarëve të shoqërisë. Shoqëria “Kthesa i rriti investimet për mirëmbajtjen e lagunës në 2008 në shifren rreth 50,000 dollarë, ndërsa në përgjithësi shpenzimet vjetore janë mesatarisht nga 25,000 deri në 35,000 dollare.

Në vitin 2008, shoqëria investoi në bërjen operacionale të kanalit të dytë komunikues ose siç e quanin peshkatarët “kanali i dytë mbështetës”. Ata kuptuan se pakësimi i peshkut vinte si rrjedhojë e ujit të lagunës. Precipitimi, avullimi dhe hyrja e ujit të fresket kishte ndikuar në natyrën e lagunës. Një kanal komunikimi nuk ishte i mjaftueshëm për sa kohë laguna kishte ndryshuar parametrat e saj fizike dhe kimike. Si rrjedhojë nevojitej një rifreskim apo qarkullim intensiv i ujit.

3.
Laguna e Orikumit okupon pjesen me te ulet te nje fushe me pjerresi te bute dhe eshte vendosur ne rajonin e Vlores prane bazes ushtarke te Pasha Limanit (pjesa perendimore) dhe Bashkise se Orikumit ne Lindje.Pershkrimi i zones:Laguna e Orikumit ne vetvete ze nje siperfaqe prej130 ha ndersa fushat e ulta rrethuese te Dukatit mbulojne rreth 1000 ha. Zona perbehet nga nje fushe e ulet me prejardhje nga material solide te depozituara prej lumit te Dukatit. Laguna ka nje thellesi maksimale prej 3 m dhe lidhet me detin nepermjet nje kanali te vetem me gjatesi 50 m. Laguna rrethohet nga nje dige ne drejtimin Lindje-Jug, ku nje stacion pompimi nuk lejon rrjedhjet e ujerave te embla ne lagune. Ne pjesen Jug-Lindore te lagunes gjendet nje ish-mocalishte e drenazhuar ne trajten e nje toke torfe te pasur. Per arsye te shkembimit te ulet te ujit me detin dhe ri devijimit te lumit te Dukatit (15 vjet me pare), i cili me pare perfundonte ne lagune, i gjithe ekosistemi ka pesuar nje ndryshim te rendesishem te rregjimit te ujit. Pylli original i fushes lymore pothuajse eshte zhdukur.
Mjedisi ligatinor:Laguna e Orikumit eshte ne nje zone ushtarake te kufizuar dhe eshte perhere e lidhur me detin nepermjet nje kanali. Ne pjesen jugore te lagunes, ka nje prurje te kufizuar te ujerave te embla. Llojet e mepareshme te habitateve dhe bimesise se ujerave te embla dhe te kripura jane zevendesuar nga habitate tipike te ujerave te kripura dhe te njelmeta. Laguna eshte e pasur me Cladophora sp. dhe mjaft fitoplanktone qe konsistojne kryesisht ne dyatome (Chaetoceros, Ciclotella, etj) dhe peridine (Prorocentrum). Gjallesat e thellesise jane gaforret (Carcinus aestuarii) dhe molusket (Cerithium vulgatum), (Murex trunculus), (Muricopsis inermis), (Bulla striata), (Venerupis pullastra), Butake (Cardium edule), (C. glaucum). Laguna eshte e prirur ne vitet e fundit ndaj nje rritjeje te vazhdueshme te gaforreve qe bashke me ndryshimin ne bashkesine e algave mund te interpretohet si tregues i zhvendosjes se te gjithe ekosistemit drejt eutrofikimit. Kallamishtet jane mjaft te zhvilluara pergjate pjeses perendimore te lagunes. Ky lloj habitati eshte ruajtur nga prurjet e ujit te embel nga disa burime te vogla sikunder edhe nga nje kanal kullues ne kete pjese te lagunes. Kufijte Jug-Jug perendimore te lagunes jane te formuar nga shoqerime te makieve si Xine , Mersine, Mrete, dhe kufijte Jug-Juglindore kane shoqerime te Kallamishteve, Ambrukut, Kulmakut bregdetar, Xunkthit te bute, Fsheses se rendomte. Gjiri eshte shume i pershtatshem per zogjte migrues, por gjenden vetem pak vende te pershtatshme pushimi per ta. Rezerva e rendesishme e peshkut rrit mundesine per Karabullaket, Cafkat e medhaja te bardha dhe Cafkat gri. Peshkimi dhe rritja e peshkut ne lagune nuk jane shume te rendesishme. Kryesisht peshkohen Ngjalat, Venerupis pullastra dhe Koca.
Mjedisi tokesor:Vlerat e dikurshme biologjike te kesaj zone jane reduktuar ne menyre drastike si rrjedhim i veprave kulluese. Zona ka ruajtur dicka nga rendesia e dikurshme per dimerimin e shpendeve dhe zogjve te ujit.Aktiviteti njerezor:
Pjesa me e mire e zones nuk eshte e arritshme per arsye te nje baze ushtarake detare akoma ne funksion. Toka bujqesore qe e rrethon eshte ne pjesen me te madhe e abandonuar dhe aktualisht perdoret per kullotje jo intensive. Peshkimi ne zone nuk eshte aktivitet i rendesishem.
Turizmi:Zona ofron mundesi te mira per zhvillim ekoturizmi, por deri tani nuk eshte shfrytezuar nje mundesi e tille per arsye te rendit te kesaj zone. Keto mundesi nuk jane vetem per zonat arkeologjike, por gjithashtu per floren dhe faunen shume te pasur te kesaj zone. Mundesi te mira per zhvillimin e turizmit i dedikohen plazhit mjaft te bukur me zall dhe uje te paster. Laguna ka habitat te duhur per zogjte e ujit dhe gjithashtu per specie te tjera. Midis pengesave te mundshme per zhvillimin e turizmit ne kete zone mund te listojme gjithashtu ekzistencen e bazes ushtarake detare (Pasha Limani). Nje aspekt i rendesishem per vlerat e Lagunes se Orikumit eshte prezenca e qytetit te lashte dhe historise se tij. Ngulimi i hershem i Orikumit daton ne Shekullin e 3-te Para Krishtit. Ai u be nje qender e rendesishme tregetare per kohen. Me vone u be nje port i rendesishem Turk (Pasha Limani). Ndermjet gjetjeve te rendesishme arkeologjike ne kete zone mund te permendet nje amfiteater te vogel jo plotesisht te shkallezuar.
Statusi aktual mbrojtje/ruajtje:Zona eshte e vetmja qe nuk perfshihet ne rrjetin e zonave te mbrojtura ne Shqiperi. Ajo mbrohet ne nje fare menyre nga forcat ushtarake prane zones. Drejtoria e Sherbimit Pyjor ne Vlore eshte pergjegjese per administrimin e zones, por duke qene e percaktuar si Park Arkeologjik administrohet gjithashtu edhe nga Ministria e Kultures.

Himara, perla e bregdetit shqiptar

May 5, 2014 by dgreca

Nga Nikolla Lena/Si një nga perlat e turizmit shqiptar veçohet Himara.Një ditë më parë, u organizua një event i veçantë për këtë qytet.Në një ceremoni festive në qëndër të qytetit të Himarës, u çel sezoni i ri turistik i vitit.Nën tingujt muzikorë dhe pjesmarjes së drejtuesve lokal,qytetarë të shumtë si dhe disa artistë të ardhur nga Tirana,u bë inagurimi i sezonit të ri turistik.
Por Himara ka një origjinë, një histori dhe një legjendë.Emri Himarë e ka origjinën nga fjala e vjetër Shqipe e përdorur në këto anë “Hi(j) Marë”- “Eja Marë”, qe ka të bëje me ftesën që i bëhet një vajze apo fqinje të marrë pjesë në një gëzim familjar apo ti bashkohet një grupi që këndon një kënge shumë-zërëshe.”Marë” është emër i njohur Shqip vajze në Himarë, në jug të Shqipërisë dhe në veri të saj.
E ndërtuar në pjesën jugore të bregdetit shqiptar, qyteza e Himarës ka qenë gjithmonë qendër e një zone që ka përfshirë jo vetëm fshatrat e jugut, por edhe Labërinë e Kurveleshin. Ajo përmendet që në kohët e lashta ku paraardhësit ishin fisi Ilir i Kaonëve, por historia moderne duket se fillon në 1199, kur në qytet u vendos sundimi i Venedikasve. Fqinjet tanë veriorë nuk mundën ta mbanin për shumë kohë dhe në shekullin e XIII zona e Himarës u përfshi nga Karli i Anzhuinëve në atë që ai e quajti Mbretëria e Arbërisë. Zona ka qenë gjithmonë me një popullsi autoktone shqiptare, kryesisht me origjinë nga ajo që sot njihet si zona e Labërisë dhe duke filluar që nga shekulli i XV edhe me të ardhur nga zonat e Mirditës dhe e Krujës pas vdekjes së Skënderbeut.
Më 1431 Himara u përfshi nga Perandoria Turke si një krahinë e Sanxhakut të Shqipërisë. Në 1482 disa familje u larguan nga qyteti për në Sicili, dhe atje u është dhënë tokë në afërsi të qytetit të Palermos.Këtij vendbanimi apo fshati më pas ju dha emri Hora e Arbëreshëve (Qyteti i Shqiptarëve), banorët e të cilit flasin edhe sot gjuhën shqipe (arbërishtjën) dhe mirëmbajn zakonat, veshjet popullore dhe besimin orthodhoks.
Duke filluar që nga shekulli i XVI, si pasojë e disa kryengritjeve, Himara, ashtu si edhe Mirdita, siguroi një sërë privilegjesh dhe një lloj autonomie, që e lejoi të ruante fenë dhe flamurin Shqiptar. Fatkeqësisht, mungesa e rrugëve dhe zona malore krijoi vështirësi në komunikimin e saj me zonat e brendshme të vendit. Perveç gjuhës amtare Shqipe, duke shfrytëzuar detin banorët e këtyre anëve vendosën lidhje tregtare me Greqinë dhe Venedikun e kryesisht me Korfuzin dhe si pasojë e këtyre lidhjeve, filloi të përdorej edhe gjuha Greke e Italiane për qëllime tregtare. Më 1912 Himara ngriti flamurin e pavarësisë dhe dërgoi përfaqësinë e saj në Vlorë.
Qyteti i vjetër i Himarës, ka disa vepra historike dhe kulturore.Kalaja e Himarës është një monument i rëndësishëm historie dhe kulture. Në kështjellë ekzistojnë shenja të pranisë së pandërprerë të banorëve vendorë Iliro-Shqiptarë për më shumë se 3500 vjet. Në këtë kështjellë ka disa objekte kulti si kisha e “Shën Marisë” me ikonën e Shën Marisë që konsiderohet çudibërëse. Në kohë thatësirash ikonën Himarjotët e nxirrnin për litani (lutje) popullore. Populli dikur lutej para saj për të rënë shi. Gojëdhëna thotë se shpeshherë çudia ndodhte.
Kisha Episkopale,një kishë e stilit Bizantin. Para ndërtesës së sotme të kësaj kishe, në portën e saj, ekziston basoreliefi prej mermeri me shqiponjën dykrenare Iliro-Shqiptare. Ndërtesa e Kishës Episkopale i ka themelet mbi një ndërtesë të vjetër që ishte faltorja e Apolonit të Ilirisë.
Kisha e Gjithë Shenjtorëve,ndërtuar më 1775 në hyrje të kalasë. Sot kjo kishë e rindërtuar funksionon si Mitropolia e Himarës.
Manastiri i Shën Marisë,gjendet atje ku fillon rrugën e tij rrëzë malit përroi i Gjipesë, në lindje te fshatit Ilias.Në lashtësi, ne epokën prekristiane, ka qenë një faltore e perëndeshes Artemisi. Atje shkohet vetëm me këmbë nga Iliasi, përgjatë bregut të thatë të përroit të Gjipesë.Manastiri i Shën Theodhorit dhe disa objekte të tjera kulti që vizitori mund ti gjej me lehtësi në Himarë.
Në Jug të Himarës, në një gadishull të vogël, brenda gjirit të sigurtë me të njëjtin emër, ndodhet kështjella e Bukur, e ndërtuar në fillim të shekullit 19të nga Ali Pashai i Janinës dhe që sot ruhet në gjëndje shumë të mirë. Kështjella është ndërtuar në vendin e gërmadhave të një kalaje të vjetër dhe të një manastiri që ekzistonte atje.Në vendin ku gadishulli lidhet me tokën ndodhet kisha e Shën Nikollës, për të cilën ekzistojnë shumë legjenda dhe histori për ndërtimin e kështjellës.
Afër fshatit Borsh, në majën e kodrës, gjënden gërmadhat e kështjellës Shqiptare te Sopotit. Rruga për të vajtur atje është e vështirë dhe shkohet vetëm në këmbë.
Një tjetër histori misterioze gjëndet në veri të Himarës.Anës detit ndodhet një shpellë e madhe, në të cilën mund të hysh vetëm nga deti. Mjedisi është interesant dhe bregu ideal për të bërë banjënë grupe të vogla familjare ose shoqërore.Legjenda flet se kjo shpellë dikur ishte strëhe e piratëve.
Himara mbi të gjitha shquhet për plazhet e saj shumë të bukur, shumica me zalle por edhe me rërë te bardhë e të imët. Spilea, është plazhi qëndror i Himarës, me shumë vizitorë në verë, më tutje janë Prino, Potami, Filikuri, më në Jug Llamana, Qeparoi, Borshi, brigjet e Piqernit (Buneci), Lukova dhe Kakomea.Poshtë kalasë së Himarës ndodhet Livadhi dhe në veri Jali, Fusha, Ziso, Gjipea, Karkaniqi, Dhërmiu, Palasa dhe Dhralea. Në shumë vende në brigjet e Himarës, uji është shumë i ftohtë, për shkak të ujërave nëntokësorë. Po të largohesh disa dhjetra metra nga këto pika temperatura e detit merr vlerat natyrale.Në muajt e verës, Plazhet e Himarës mbipopullohen nga pushuesit.
Himara ka një kulturë të lashtë shqiptare dhe një popullsi autoktone Shqiptare që ruan traditat dhe doket e kësaj ane që nga kohët e hershme. Dallohet sidomos për këngët me shumë zëra (polifonike), për vallet e shtruara dhe veshjet tradicionale në raste gëzimesh.
Himara ka hapur një nga shkollat e para shqipe rreth vitit 1160-1161 dhe më pas duke vijuar më 1660-1661 nga Onufër Kostandini, i shquar në atë kohë, megjithë kushtet e rënda të pushtimit Osman. Përpjekjet për vazhdimësinë e shkollës Shqipe u bartën edhe më tutje nga të tjerë, si Zef Skiro.Dhe përpjekjet për një kulturë kombëtare nuk kanë reshtur asnjëherë në krahinën e Himarës

Të drejtat e shqiptarëve në Malin e Zi, protesta në Washington

April 11, 2014 by dgreca

Shtypi i Tiranës për protestën e shqiptarëve të Amerikës në mbrojtje të të drejtave të shqiptarëve në Mal të Zi/

Nga Saimir SULAJ/ Washington/

Ne Foto:Autori i shkrimit me një grup vatranësh, pjesmarrës në demonstratë/

Shqiptarët e Amerikës kanë shërbyer prej vitesh si nxitës për një sërë nismash në trojet e vendit amë. Prej viteve të para të shekullit XX, puna e palodhur e atdhetarëve të shquar, si Noli, Konica apo Çekrezi, ndihmoi në kurorëzimin e Shqipërisë së pavarur. Vepra e kësaj shtrese intelektualësh që e donin dhe e çmonin pamasë vendin e tyre, ndoshta ishte vendimtare në pavarësimin e Shqipërisë dhe ruajtjen e integritetit të saj, së paku, në kufijtë e përcaktuar më 1913-ën. Vit pas viti, ndonëse koha kalonte dhe brezat e shqiptarëve në SHBA ndryshonin, një gjë është e sigurt që nuk ka ndryshuar: Dashuria për tokën amë dhe dëshira për zhvillimin e saj. Dhe këtë nuk e thonë vetëm me fjalë,por e tregojnë me vepra.

Në më shumë se një shekull, kontributi i diasporës shqiptare në Amerikë ka qenë i madh. Nga mbledhja e fondeve deri te kërkimi i të drejtave të shqiptarëve në të gjithë trojet ku ndodheshin dhe që diskriminoheshin nga regjime të ndryshme. Nga takimet në dhoma të vogla, e deri te meshat e Nolit në të famshmen katedrale të “Shën Gjergjit”. Aty ku më shumë se shërbesa fetare, predikohej atdhedashuria. Nga tubimet e vogla, deri te demonstratat madhështore. Të gjitha këto, vetëm me një qëllim: Më shumë të drejta, më shumë liri e demokraci, më shumë begati për shqiptarët. Jo për vete. Jo për fëmijët e tyre këtu në SHBA. Më shumë të drejta për shqiptarët në dheun amë.

E tillë ishte edhe përpjekja më e fundit. Më shumë se 300 persona, të organizuar nga 10 shoqata shqiptare në shtete të ndryshme të SHBA-së, u mblodhën për një manifestim në zemër të kryeqendrës së botës së lirë. Shqiptaro-amerikanë të të gjitha moshave, që nga fëmijët e deri te të moshuarit, u grumbulluan shpejt, që prej agimit të një dite të martë përpara Shtëpisë së Bardhë në Uashington. U bashkuan për një qëllim të madh në jetën e tyre, liritë dhe të drejtat e shqiptarëve.

Demonstrata madhështore janë mbajtur vazhdimisht. Në vitet kur Kosova kërkonte çlirimin nga shtypja jugosllave, shqiptarët dhe ngjyrat kuqezi pushtonin “Capitol Hill”-in dhe sheshin para Shtëpisë së Bardhë në Uashington, si dhe “Times Square”-in në Nju Jork.

Tashmë që Kosova është e lirë dhe e pavarur, sfida vazhdon.

Në Malin e Zi, në një tjetër rajon shqiptarësh, mungojnë ende të drejta themelore. Shqiptarëve në këto krahina nuk u lejohet të flasin shqip; nuk u lejohet të kenë universitetin e tyre; nuk u lejohet të ngrenë lart flamurin kombëtar, madje as të mbajnë shqiponjën dykrenore.

I tillë është edhe rasti i njërit prej tyre, Kolë Dedvukaj, cili bëri tre vjet burg, për një shqiponjë të gdhendur në unazën e artë që mbante në gisht. Dënime morën edhe disa nga të afërmit e tij.

Edhe pse janë qytetarë amerikanë, vizita në Malin e Zi e këtyre aktivistëve të njohur shqiptarë, u konsiderua se kishte qëllime terroriste. Pavarësisht se janë liruar, ata janë në listën e zezë të Malit të Zi dhe nuk mund të vizitojnë vendlindjen, pasi do të arrestoheshin sërish.

Por tashmë, shqiptaro-amerikanë nga Mali i Zi, shqiptaro-amerikanë nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia, Lugina e Preshevës dhe Çamëria, kërkojnë që kjo shtypje të marrë fund.

Kur në orët e para të mëngjesit shkojmë para një tempulli të demokracisë, Shtëpisë së Bardhë, shohim se si valëviten në qiell flamuj kuqezi, të mbajtur nga disa njerëz të veshur me kostume popullore e qeleshe malësore. Nuk mungojnë as flamujt amerikanë, në shenjë nderimi e respekti për një komb që ka bërë aq shumë për ne, si dhe për të treguar mirënjohjen për vendin që i mban me punë e me bukë këta shqiptarë.

Janë shqiptarët e ardhur nga Detroiti i shtetit të Miçiganit, një prej komuniteteve më të mëdha shqiptare në SHBA, të cilët kanë udhëtuar gjatë gjithë natës, në më shumë se një mijë kilometra, për të qenë në manifestim.

Por atmosfera gjallërohet edhe më shumë kur mbërrijnë qindra vetë, me autobuzë, nga Nju Jorku, nga Bostoni, nga Nju Xhersi, nga Çikago, Virxhinia, si dhe nga vetë kryeqyteti, Uashingtoni. Mbërritja e tyre përkon edhe me çeljen e motit në qiellin e Uashingtonit.

Nga zymtësia e mëngjesit, qielli merr trajtën e tij natyrale, të kaltër. Dielli nis të shndrijë fort.

Sheshi përpara Shtëpisë së Bardhë ngjyroset kuqezi dhe muzika shqiptare “pushton” zonën.

Një atmosferë që në vendin amë, nuk ndihet as në ditët e shënuara, si 28 Nëntori, as kur është ndoshta më pak e nevojshme, siç janë ndeshjet e kombëtares shqiptare të futbollit.

Të gjithë kanë një emërues të përbashkët, dashurinë për atdheun dhe dëshirën që bashkëatdhetarët e tyre të mos jetojnë nën trysninë sllave. Kjo trysni që edhe në vitin 2014 po ndihet në krahinat shqiptare të Malit të Zi.

Kryeministri i Malit të Zi, Milo Gjukanoviç vizitonte Uashingtonin, ku pritej nga zyrtarë të lartë amerikanë. Vizita e tij, zhvillohej në kuadër të takimeve të nivelit të lartë, që Mali i Zi të merrte mbështetjen amerikane për anëtarësimin në NATO, në vjeshtë të këtij viti.

Shqiptarët, nuk janë kundër kësaj, por kërkojnë që anëtarësimi të kushtëzohet me respektimin e të drejtave të shqiptarëve atje.

Këto të drejta u janë premtuar vazhdimisht atyre, që prej 24 vjetësh. Milo Gjukanoviç, njeriu që ka mbizotëruar skenën politike malazeze, shpeshherë është zotuar për ndryshim të situatës,por asgjë konkrete nuk është realizuar.

Në vitin 2006, në referendumin për pavarësinë e Malit të Zi, vota e shqiptare ishte vendimtare për shkëputjen nga Serbia. Por premtimi i Gjukanoviç për të drejtat e tyre, mbeti sërish një fjalë boshe e hedhur në eter.

“Shqiptarët e Malit të Zi kërkojnë të drejta të barabarta si të gjitha pakicat e tjera” shpjegon Pashko Gjokaj, kryetar i shoqatës “Malësia e Madhe” në Detroit.

Don Fran Kolaj, famulltar i Kishës së “Shën Palit” në Detroit, u shpreh se shteti malazez, megjithëse premton liritë nacionale, kur vjen puna te çështja e shqiptarëve ai nuk i praktikon dhe nuk i realizon ato me kushtetutën e vet.

Mark Gjonaj, anëtar i asamblesë së Nju Jorkut, është shqiptari i vetëm që përfaqëson komunitetin në një organ të rëndësishëm si asambleja e shtetit.

“Zemra ime është plot kur shikoj kaq shumë shqiptarë nga të gjitha territoret shqiptare të mbledhur bashkë, nga Kosova, nga Shqipëria, nga Mali i Zi, nga Çamëria, për të diskutuar çështjet e trajtimit të shqiptarëve në Mal të Zi, nuk ndjej veçse gëzim. Ky bashkim në vetvete dërgon një mesazh të fortë jo vetëm për qeverinë e Malit të Zi, por për të gjithë udhëheqësit shqiptarë, se ne jemi këtu për ata, se do të jemi zëri për gjithë shqiptarët në Mal të Zi dhe në të gjitha territoret shqiptare”, garanton Gjonaj.

Në këtë manifestim madhështor, nuk mund të mungonte as federate panshqiptare “Vatra”, vetë historia e shqiptarëve të Amerikës.

“Ne i bëjmë thirrje Gjukanoviçit, por në të njëjtën kohë dhe Shtëpisë së Bardhë (për dijeni), se në qoftë se Mali i Zi e do paqen e bashkëjetesën normale me shqiptarët në trojet e tyre mijëra vjeçare, atëherë autoritetet në Malin e Zi në çdo segment të respektojnë të drejtat dhe liritë themelore të njeriut, Kushtetutën dhe ligjet e vendit të tyre, proporcionalitetin në qeverisje, fonde, buxhet, ushtri, polici, shëndetësi, arsim, drejtësi e kudo. Mos të luajnë me dinjitetin, zakonet, traditat, fenë e institucionet e saj, me tokat, pyjet, kullotat, vendet e shenjta e turistike, bregdetin e pasuritë materiale e shpirtërore të shqiptarëve. Mos t’i fryjnë zjarrit të nacionalizmave malazezo-serbe në dëm të interesave të shqiptarëve dhe të mos bëjnë trysni politike diskriminuese e mafioziste për asimilimin e shqiptarëve”, tha nënkryetari i “Vatrës”, Asllan Bushati.

Veç lirive dhe të drejtave, shqiptarët në Malin e Zi kërkojnë edhe liri politike. Ata shprehen se edhe në këto zona nevojitet krijimi i një bashkësie komunash shqiptare, që të ruajnë një vetëqeverisje, por të varur nga Podgorica zyrtare. Një sistem i ngjashëm me atë që synohet të zbatohet në komunat me shumicë serbe në veri të Kosovës.

Por për këtë, ata kërkojnë që të punohet më shumë atje. Vetë shqiptarët e Malit të Zi, e kanë të pamundur ta arrijnë këtë. Kjo për shkak të presionit të autoriteteve malazeze.

Një gjë e tillë u provua edhe nga një protestë e pak ditëve më parë në Tuz, kur jo më shumë se 50 shqiptarë dolën për të drejtat e tyre. Të tjerët nuk guxonin.

Shqiptarët e SHBA-së gjithnjë kanë guxuar. Prej dekadash kanë kërkuar liri dhe të drejta për shqiptarët kudo që ndodhen, edhe për ata në Mal të Zi. Por nismat e tyre, pavarësisht rolit shumë të fortë në sensibilizimin e komunitetit ndërkombëtar, nuk mjaftojnë.

Kësisoj lind nevoja, që shteti shqiptar, trualli amë, të kërkojë më shumë të drejta për bijtë e tij. Tirana zyrtare, duhet t’i dëgjojë këmbanat e alarmit. Tirana zyrtare nuk duhet të heshtë më, siç ka bërë gjatë gjithë këtyre viteve. Ka ardhur koha, që të veprojë, ashtu siç bën çdo vend tjetër në botën demokratike, për të kërkuar të drejtat që i takojnë popullit të tij.

Dhe për këtë, mjetet demokratike janë.

Shqipëria është vend anëtar i NATO-s me të drejta të plota që prej pesë vjetësh. Shqipëria duhet ta kushtëzojë anëtarësimin e Malit të Zi në Aleancën Veriatlantike, me respektimin e të drejtave dhe lirive të shqiptarëve në këtë shtet. Shqiptarët e Malit të Zi kanë të drejtën e tyre të plotë për ta ngritur flamurin kombëtar kuqezi.

Në qiellin amerikan, një të martë të bukur pranverore, flamuri i Skënderbeut, me shqiponjën e zezë dykrenore në fushën e kuqe, u valëvit i lirë, në sheshin para Shtëpisë së Bardhë. Askush nuk u tremb nga kjo. Ky flamur duhet të valëvitet lirisht nga shqiptarët, kudo që ata ndodhen.

SHBA-ja nuk u cënua nga flamuri kuqezi. Atëherë, përse shtetet fqinje të Shqipërisë, duhet të tremben?

Kortezi:GAZETA”MAPO”