Reportazh – Page 148 – Dielli

UDHËTIMI I HEROIT KOMBËTAR ADEM JASHARI NGA TORONTO NË PREKAZ

July 27, 2014 by dgreca

Nga Bashkim KADIU/
Busti i heroit legjendar Adem Jashari po udhëton që nga Toronto në
Kanadanë e largët, për t`u vendosur në Prekaz, në Kosovë. Është një skulpturë rreth një metër e lartë, punuar nga Hytbi Tarelli, piktor e skulptor, që banon familjarisht prej disa vitesh në Kanada. Një dhuratë kushtuar pasardhësve të familjes Jashari, në nderim të veprës madhore të Adem Jasharit, këtij heroi me përmasa të jashtëzakonëshme për Kosovën e kombin shqiptar. Është për t`u përgëzuar nisma e Hytbiut, këtij mërgimtari atdhetar, që ndërmerr një udhëtim të tillë, duke pasur parasysh vështirësitë e rrugës së gjatë; me avion deri në Rinas, më pas me mjete të rastit drejt Kosovës. Pyetja e parë që i bëj vetes, tani që po njihem me një ndodhi të tillë, është: Ç`e shtyn këtë bir të Devollit, rritur në Lushnjë dhe më pas transferuar familjarisht në Shkodër, tani banor i Kanadasë, që si fillim krijoi këtë vepër arti, e më pas të niset që nga larg e të sjellë në Kosovë Adem Jasharin, bustin e të cilit e ka punuar me aq frymëzim e dashuri? A nuk duket si një aventurë çmendurie, që nuk pyet as për mundim e as për shpenzim, kur dihet sa të rënda e të mëdha janë, vetëm e vetëm të përmbushë një thirrje të shpirtit e tij atdhetar, duke i shërbyer sado pak kombit!? Sado pyetje të bëjmë dhe çfardo përgjigje të marrim apo t`i japim vetes, një gjë duhet pranuar: bota shqiptare bëhet e bukur e madhërishme, kur ka njerëz të tillë idealist, që s`kursehen kur është fjala për të lartësuar simbole të heroizmit , të cilëve u përulemi me shumë nderim.
Duke biseduar me z. Hydbi, lidhur me krijimtarinë artistike, mësojmë:
Kam një jetë që merrem me pikturë e skulpturë, duke filluar që nga vizatimet me thëngjij zjarri e figurina balte, deri tek vepra arti nëpër ekspozita e konkurse kombtare e ndërkombtare. Më tërheq më shumë skulptura. Ka një ndjesi magjike të vendosësh një pjesë të shpirtit tënd në portretin apo shtatoren e dikujt, akoma më shumë të heronjëve e personaliteteve që kanë bërë histori, ku mund të përmend Skënderbeun, Nënë Terezën, Ismail Qemalin, Ded Gjon Lulin, Isa boltinin dhe Adem Jasharin, për të cilin do të jem këto dit në Kosovë. Në fakt janë tema të mëdha, ku secili shperh atë që ndjen. Në krijimtarinë time të gjithë këtyre viteve, janë me dhjetra punë të ndryshme të shpërndara nëpër institucione dhe galeri arti, një pjesë edhe nëpër mjedise familjare, si në Shkodër, Lezhë, Tuz (Mali i Zi), Tiranë, Durrës, Lushnjë, Korçë e Bilisht, pjesa më e madhe në Kanada. Para dy vjetësh, erdha në Tiranë me rastin e 100-vjetorit të Pavarësisë dhe mora pjesë në konkursin ndërkombëtar për Monumentin e Pavarësisë. Ishte një bashkëpunim artistik me artitektin Hungarez Laszio Kerekes, i cili jeton e punon po në Kanada. Të gjitha punimet i kam paraqitur në Websaid-in tim.
E di që do më pyesni, ndaj po ju kursej duke u përgjigjur: S`besoj se jam unë i vetmi që, duke qënë në dhe të huaj, më rëmben frymëzimi për t`i`u kushtuar figurave kombëtare. Është një ndjenjë e çuditëshme që mban ndezur zjarrin e atdhedashurisë. Mbase është shtysa për të treguar identitetin tonë kombëtar: kush jemi e nga vijmë. Si puna ime, besoj se mendojnë edhe të tjerët. Udha dhe forma më e mirë që është gjetur, është të mbështetemi tek simbolet dhe heronjtë tanë që i kemi me bollëk. Në fund të fundit, edhe kombet e tjerë po me heronjtë mburren. Disa edhe i krijojnë kur nuk i kanë, madje u ngrenë edhe përmendore. S`jam as i pari e as i fundit që përjetsoj figurën dhe veprën e Adem Jasharit. Sa më tepër kohë të kalojë, aq më e madhe do të jetë shtysa për vepra kushtuar këtij heroi që krijoi legjendë e do mbetet në legjendë.
Unë e krijova këtë shtatore në Kanada, por një zë i brendshëm më thërret; vendi i tij është pranë familjes në Prekaz në Kosovë, ndaj po e çoj si dhuratë familjarëve që mbijetuan. Kjo që po bëj, mendoj se është shumë pak ndaj asaj, që ai dhe famija e tij dhanë e bënë për Kosovën shqiptare, që të jetë e lirë. Shprehja, “Liria i ka rrënjët në gjakun e dëshmorëve”, besoj se u përket të gjithë popujve që luftojnë për liri. Ca më shumë për ne shqiptarët që s`kemi reshtur së luftuari s`dihet qysh kur dhe që s`po ka të sosur edhe në kohët tona. Në çdo rast, secili bën aq sa ndjen dhe aq sa ka mundësi e fuqi. Mendoj se kur bëhet fjalë për tema të tilla lidhur me mallin dhe detyrën ndaj vendit dhe kombit, më pëlqen të përsëris një thënie të bukur: “Sa më larg vendlindjes shkojmë, aq më të fortë bëhen litarët që na lidhin me të”.
Duke i uruar Hytbiut rrugë të mbarë drejt Kosovës, e përgëzoj për veprën dhe veprimin atdhetar. Dashuria për kombin nuk ka kufi e nuk mbaron kurrë. Trashëgohet e përcillet ndër breza.

Përgatiti :Bashkim Kadiu
Durrës më 25. 07. 2014

MYSAFIR TEK FENIKSIT E RILINDUR

July 27, 2014 by dgreca

Nga Dalip Greca/
Udhëtimi im këtë herë në Atdhe, ishte fare”blic”. Vetëm pak ditë. Një ndër ditët ma kishte kërkuar miku im Esat Çoku, i cili ka kohë që e ka lënë Amerikën dhe jeton në vendlindje, në fshatin Muçias të komunës Remas, pranë bukurive të Karavastasë.
Ish deputeti demokrat erdhi vetë në qytet dhe pas një kafeje pranë Qendrës Kulturore”Vaçe Zela”, morëm rrugën drejt Remasit. Rrugët janë të asfaltura, çka i jep mundësi Esatit që krahas timonit,e mbanë të ndezur bisedën, duke më dhënë spjegime për ndryshimet, për rrugët, për ndërtimet përgjatë fushës;flet për hallet e pazgjidhura të fshatarëve, flet për pushimet, për shëndetin, për udhëtimet në jug të Shqipërisë.
Kisha pesë vjet pa shkelur këtyre anëve. Ndryshimet janë të dukshme; ndërtime të reja, rrugë të gjëra dhe të asfaltura, restorante, klube-cafe, dikur nëj fabrikë për përpunimin e qumështit. Kur arrijmë në Gradishtë, Esati e ndali makinën:
– A e di se sa histori mbart ky sektor internimi? Ja, këtu e thirrën bashkëshorten e Lek Mirakës dhe i bënë shantazh për ta bërë bashkëpunëtore të Sigurimit.Ajo ulëriu e lebetitur:-Të vdekur me gjithë fëmijë, tek shinat e trenit, më gjeni! Dhe thirri fort, që ta dëgjonte e kunata që e shoqëronte: Këta duan t’më bëjnë spiune! Dhe i sfidojë operativët…!
…Komuna e Remasit është shpallë park Kombëtar. Rreth orës 10 të mëngjesit jemi në hyrje të fshatit Muçias. Ndërtimet edhe këtu janë të shumta dhe të bukura. Një fshat i tjetërsuar.
Kur i afrohemi varrezave të fshatit, Esati, e ndal makinën.
-Sa herë kaloj këtu i bie bories në shenjë nderime për njerëzit e mi të dashur që prehen përjetësisht këtu. Ai ndal makinën në anë të rrugës dhe çapitet me hap të ngadaltë drejt varreve. Qëndron pranë nënë Esmasë dhe i përkëdhel butë fotografinë mbi mermer, e lëmon lehtazi më pëllëmbë sikur i friket zgjimit të saj.
Ashtu pa vëmendjen e tij, pa u diktuar, unë e shkrep kamerën.
– Nuk e di se si i qëndroi vuajtjeve tona nëna jonë e mirë, flet Esati me sy përdhe, ia nis bisedës me nënën: Fillimisht, kur u burgos babai ynë, Azemi i shpallur “kulak”, ajo na mblodhi si klloçka zogjtë, dhe na e kumtoi dhimbshëm, se që nga ai çast jeta jonë do të ishte e vështirë, do të ishim nën vëzhgim, në përndjekje.Duhej të mateshim para se të flisnim. Duhej të ishim të kujdesshëm, duhej të mësonim shumë në shkollë, duhej të punonim fort…Jetë e vështirë…Esati psherëtinë dhimbshëm.
Në një shkrim kushtuar kësaj familjeje qëndrestare përballë diktaturës, kam sjelle nje fragment nga libri i dy vellezerve-letrar te lidhur ne nje prange, Bedriu dhe Caushi.Ende e kam ne kujtese jehonen tragjike: Nënë Esmaja nuk e la të shoqin të vdiste i vetmuar në qeli, së paku nuk e la të uritur, me torbën në shpinë i çonte ushqime.Fatkeqja, guximshëm përpiqej që të rriste djemtë, që t’i bëheshin të mbarë, pa shtyllën e shtëpisë. Ajo nuk ishte thyer; as atëhëhere kur familjen e deklasuar Çoku e internuan nga qyteti i Fierit në Tokën e Vdekur të Myzeqesë, as kur i arrestuan djalin e vogël, Caushin, as kur i prangosën të dytin, Bedriun,(të dy ushtarë pa pushkë, në xhenjo) as kur e lanë të vetmuar, kur i morën Esatin, sikur ia shkulën zemrën nga gjoksi.Do të mbetej vetëm me Zyhranë, bashkshorten e Esatit, e cila iu kthye si vajzë, si shoqe dhe motër në ditët e vështira të vetmisë së përvujtur. Bashkë e merrnin rrugën për t’u takuar me të tre djemtë që njëkohësisht vuanin burgjeve të Spaçit, Burrelit, Qafë-Barit….Udhëtonin dy-tre ditë për të shkuar tek djemtë-armiq të pushtetit… Rrugë pa rrugë, qëllonte që të flinin edhe jashtë, kur nuk ua hapnin dyert nga frika se ishte nëna e djemëve të dënuar politikë, ndërsa e reja, nusja e armikut. …Ja kështu me atë torbën në krah e mira nënë baritej maleve të Shqipërisë, duke fjetur dhe jashtë netëve të ftohta, për të mbajtur gjallë shpirtrat e djemëve që vuanin absurdin.Ajo vërtetë nuk ishte e burogosur, por shpirti i saj qe njëqind herë më i prangosur se sa duart e të shoqit dhe bijëve të saj të ënjtura nga prangat.Ata u planifikuan nga ai sistem si kundërshtarë të vijës së parë dhe qenë ndër të fundit që lanë qelitë e ferrit në vitin 1990…
Nënë Esmaja ndërroi jetë në gusht të vitit 2001, pasi i pa të lirë djemtë e saj…
Esati psherëtinë tek lëmon lehtazi dhe tek fshinë me pëllëmbë fotografinë e vëllait, Rrapit, që u nda nga jeta në maj 2013. Bisedon zëshëm me vëllanë e vdekur:
– Edhe ti nuk e pate të lehtë vëlla. Kishe tre vëllezër në burg. Ti ishe i burgosur jashtë burgut… Tek kalojmë përmes varreve ndalet tek njëri prej vdekurëve:- Ishte një nga dëshmitarët kundër nesh…Po, Zoti e faltë…!
Hipim në makinë dhe ecim përmes fshatit. Rruga kryesore mbanë emrin e Azem Çokut, ndërsa Këshilli i komunës Remas i ka dhënë familjes së Azem Çokut titullin “Nderi i Komunës” për kontributin e çmuar që ka dhënë në luftën kundër diktaturës komuniste, për vlera të larta morale e shoqërore në komunitet.”
Kur u zhvillua ceremonia e nderimit të familjes, u bë festë në fshat. Familja Çoku i kishte ftuar të gjithë, të majtë dhe të djathtë. Madje kishte edhe nga ata që patën dalë deshmitarë…
Familja Çoku është ndër më të goditurat nga diktatura komuniste në të gjithë Myzeqenë dhe e meriton, jo vetëm nder i komunës. Kush vuajti më shumë se kjo familje?
Azem Çoku-babai- 11 vjet burg
– Caush Çoku-djali i vogël- 22 Vjet burg
– Bedri Çoku – djali i dytë, 23 vjet burg
– Esat Çoku, djali i madh, 8 vjet burg dhe internim…
– Esma Çoku-E internuar me dekada… bashkëshortja e Azemit, nëna e djemve të burgosur; më shumë se gjashtë dekada e gjysëm- dyerve të burgjeve, duke ndjekur fatin e të shoqit dhe bijëve…
Vëllai tjetër, nipër e mbesa- të internuar…
Po të bashkosh vitet e e burgut dhe ato të internimit për familjen Çoku, të del më shumë se një shekull dënime.. Poeti,publicisti dhe shkrimtari Visar Zhiti,për të cilin poezia qe prostituta që e futi në burg dhe njëkohësisht Shën Mëria, që ia ruajti shpirtin në vuajtjet e ferrit komunist;tek ka paraqitur dy vëllezërit Çoku në parathënien e librit të tyre”Caush Çoku& Bedri Çoku; dy vëllezër në një prangë” shkruan kështu në përcjelljen parathënse:”Si personazhet e një drame duken dhe ashtu janë,të një drame tepër të rëndë, të gjallë, që s’u luajt dot në skena, po në jetë; aktet e së cilës u zhvilluan në Purgatorin e mërzitshëm të socializmit dhe brenda në ferrin e diktaturës së tij.”
…Duket se në pak rreshta janë thënë shumë gjëra….
Vëllezërit Çoku kanë ndërtuar shtëpitë e tyre në Muçias. Janë shtëpi të bukura-vila, të rrethuara nga gjelbërimi.Në shtëpinë e Esatit na pret Francesku, i biri, që ka ardhë për pushime nga Nju Jorku.
– Është mrekulli këtu. Desha të shtyjë biletën e kthimit për në Nju Jork, por babi më thotë se duhet të kthehem. Bashkë me babin brodhëm në të gjithë jugun e Shqipërisë, në Gjirokastër e Sarandë. Pushuam në Ksamil. Po më pëlqen shumë Shqipëria.
Nga shtëpia e Esatit duke e gjithë fusha, sa të ha syri. Këneta përballë të afron një pamje të magjishme. Pas shtëpisë gjelbëron një vreshtë i begatë i krijuar nga Esati, që e ka pasion vrashtarinë. Tutje, buzë kënetës shfaqet”Feniksi”, pronë e nipërve të Esatit.
Pas provojmë rakinë-pikë e parë, e prodhuar nga vreshti i Esatit, shkojmë tek Feniksi. Kisha parë në TV Kultura shqiptare në Nju Jork pamjet e mrekullueshme të këtij restoranti modern, por tani kanë ndodhë shumë ndryshime. Restoranti është mobiluar në të dy katet, sallat e dasmave të ngjajnë me ato të restoranteve enkas për dasma këtu në SHBA apo në vendet Europiane. Miri, pronari i restorantit, vjen dhe na uron mirëseardhjen. Nuk ka nevojë të na informojë-gjithçka flet vetë. Nipi tjetër i Esatit, Arbeni, që dikur provoi emigrimin edhe në Amerikë, tash i punësuar tek Feniksi, thotë se i gëzohet punës dhe kompleksit, që kanë ndërtuar me aq mund. Beni është prototipi i të rinjëve shqiptarë që morën rrugët e Europës për një jetë më të mirë. Ai e kujton si sot atë ditë marsi të vitit 1991, kur me anijen panameze së bashku me xhaxhanë u endën nëpër det deri sa dolën matanë. Provoi punë të ndryshme për t’i ardhjë në ndihmë familjes.Atje mësoi zanatin e kuzhinierit dhe të pizzamenit. Në vitin ’97 kaloi oqeanin dhe u vendos në Nju jork, ku e përsosi më tej mjeshtrinë e gatimit, por emigrimi po ia gërrynte shpirtin. U kthye në Shqipëri dhe së bashku me vëllanë punuan fort derisa ia hynë ndërtimit të këtij kompleksi të madhe,Restorant, Pizza e Bar-Cafe, e ndërtuar me formën e anijes. Pse në formën e një anijeje? Ndoshta për të kujtuar ikjet masive me anije? Beni tregon se forma dëshmon edhe traditat e të parëve që e siguronin jetën me varkat e tyre si punëtorë të kënetës…Ania-ndërtesë është vendosur horizontalisht, me bash drejt kodrave, ndërsa kici drejt Bedatit, vend-internimit më të ri të kohës së shkuar.
Mjedisi jashtë restorantit është në rregullim e sipër. Është zgjeruar shumë sheshi i parkimit, diku është edhe një kafaz me tre arushë të vegjël që tërheq vëmendjen e vizitorëve, një pasarelë lidh restorantin me kënetën e Karavastasë, ndërkohë që aty pranë zihet edhe peshku e ngjala e freskët që përdoren për restorantin.
Miri na fton që ta vizitojmë katin e sipërm të restorantit. Habia, është fjala më e zbutur për të treguar mrekullinë e investimit perëndimor.
Zbresim në katin e poshtëm ku serviret dreka. Mysafirët që e kanë frekuentuar Feniksin atë ditë, ishin nga qyteti, zona për rreth, por edhe nga Tirana. Një sup peshku, si fillim, të hap oreksin, ndërsa levreku dhe ngjala, të gatuara me shije nga kuzhinjieri, që e ka përsosur mjeshtrinë e gatimit në Gjermani, janë fare të veçanta.
Në dalje, sytë më mbeten emërtesa “Restorant “Feniks”! Përse ky emër?
A ka të bëjë ky emërtim me Feniksin e mitologjisë, me zogun e cuditshëm jetëgjatë, të rilindur përmes riciklimit? Të atij zogu të çuditshëm lindur me diellin dhe që digjet e merr jetë të re nga hiri i paardhësit të tij? A nuk ngjajnë dhe këta, të mbijetuarit e ferrit të vuajtjeve dhe që e ndërtuan këtë Feniks si të rilindur nga paraardhësit e tyre, të stërmunduar e të sakrifikuar?…Po vetë Esati me vëllezërit, Bedri dhe Caush Coku, a nuk janë feniksë, të rilindur nga vetsakrifikimi?! Në mendje më shkoi një esse e Reshat Kripës botuar në Dielli një vit më parë, ku pat bërë një përqasje të tillë dhe thashë: Ai ka të drejtë! Këta janë feniksit e rilindur!

SKENDERBEU MIDIS SHQIPTAREVE NE TORONTO

July 27, 2014 by dgreca

Reportazh nga Avdulla Kënaçi/
Të njëqindepesëdhjetë shqiptarët që kishin mbushur sallen “Kaboto”në një nga blloqet e banimit në Toronto, sa nisi melodia e Hymnit te Flamurit, u ngritën vrik më këmbë duke kënduar me mallëngjim të patreguar. Larg Atdheut, një oqean kapërcyer, Hymni Kombëtar mbart një emocion tjetër, një përqasje ndryshe. Në kumbimin dhe bashkimin e aq shumë zërave, pas tenorit të ri, Dion Këllezi, ka mall, ka dhimbje, ka shumë kujtime dhe lot:
Rreth flamurit të përbashkuar,
Me një dëshirë dhe një qëllim,
……………………………..
Eshtë një rast unikal në gjithë botën që Hymni Kombëtar njësohet me “Hymnin e Flamurit” sepse me atë flamur lidhen shume sakrifica, shumë gjak i derdhur për liri e pavarësi, për atdhe. Ky flamur vjen sot tek ne nga epoka e Skënderbeut, vjen ahere kur europianët nuk e dinin se ekzistonte kontinenti amerikan. Por ne kishim në krye një prijës, një hero që Perëndimi e adhuronte sepse kishte krijuar një mur të pathyeshëm ndaj pushtimit osman. Përpara, në krye të çdo beteje ishte flamuri kuq e zi me shqiponjën dykrenore. Pikërisht Flamurin e Skënderbeut që ne e trashëgojmë sot e na bën krenarë kudo që ndodhemi. Hymni I Flamurit dhe Hymni Kombëtar, janë një.
Libri më i ri i gazetari dhe skenaristit Virgjil Kule na bëri edhe një herë së bashku, ne emigrantëve shqiptarë në sallën “Kaboto” në Toronto. Midis nesh është edhe autori. Kanadaja është treguar e vëmendëshme ndaj përzgjedhjes dhe pranimit të emigrantëve të huaj, sidomos atyre shqiptarë, pjesa më e madhe e të cilëve janë intelektualë të mirëfilltë. Ja ku bie në sy , ulur në podium, më i moshuari, profesor Kristian Bukuroshi, ai që hodhi bazat e informatikës në Universitetin e Tiranës, por nuk mungojnë artistë, top modele, muzikantë, piktorë, shkrimtarë dhe gazetarë, disa ish kolegë të autorit. Një dorë nikoqire është kujdesur për dekorin, podiumin, këndin e publikimit të librave, projeksionin, muzikën, posterat, fjalimet e deri fotografitë e autorit. E hymni vazhdon:
Se Zoti vet e tha me gojë,
Që kombe shuhen përmbi dhé,
Po Shqipëria do të rrojë,
Për të, për të luftojmë ne.
Kur i erdhi radha kësaj strofe për ta kënduar, ndjeva se adrenalina ime u rrit, ktheva kryet anash për të parë se çfarë bëhej me të tjerët, por disa ndjeheshin edhe më likësht, lotonin. Me cep të syrit pashë një grua të moshuar që mbahej pas karriges, tek kjo strofë ajo mori drejtqëndrim, por lotët nuk i ndali dot.
Jeta ka treguar se shumë kombe kanë hyrë e dalë në histori, pastaj kanë heshtur, janë shuar, por Shqipëria e vogël, me kurbën e saj, gjuhën dhe kulturën e veçantë, ka mbijetuar. Eshtë kjo arësyeja që autori Virgjil Kule nderohet në Toronto me kaq shumë respekt për veprën e tij “Gjergj Kastrioti Skenderbeu, kryqtari i fundit”.
Presidentja e Shoqatës së Bashkësisë Shqiptaro- Kanadeze, Dr. Ruki Kondaj, nisur nga libri historik i zotit Virgjil, vuri në dukje se Skënderbeu zotëronte qetësinë për t’i pranuar gjërat që nuk i ndryshonte dot, kurajon për t’i ndyshuar gjërat që mund t’i ndyshonte dhe mbi të gjitha për të bërë dallimin midis tyre. Autori rieksploron në gjerësi e në thellësi në fondin e madh të Skënderbeut. Autori sjell ngjarjen në një radhitje kronologjike tepër strikte duke filluar nga 1444 e deri në trokitjen e vitit të ri 1468, tha midis të tjerave ajo.
Rrëfimi i autorit mbështet materjalin në kapituj për çdo vit të drejtimit 25 vjeçar të Skënderbeut duke formësuar një konstruksion rezistent. Ky konstruksion nuk lejon asnjë defekt, apo gjymtime, apo shmangie, as radhitje arbitrare jashtë kontekstit të rrethanave ku është prodhuar. Nuk lejon kompromise me faktet historike, por të krijon hapësirën e nevojshme për të llogjikuar ftohët mbi arësyet e veprimeve të heroit në rrethana të caktuara dhe përfundimisht për të dalluar qartë strategjitë e tij afatgjata dhe taktikat afatshkurtëra, etj. – vuri në dukje ajo.
Vlerësimet për librin nuk munguan as nga Prof. Kristian Bukuroshi, shkrimtari Kristaq Turtulli, piktori Bujar Aslani, prof. Jani Papadhimitri, gazetari dhe skenaristi Avdulla Kenaçi, etj. , ndërsa regjisori me origjinë nga Kosova, Xhemi Agaj, lexoi një përshëndetje të dërguar me mesazh nga nga prof. Nustret Pllana prej Kosove. Mesazhe kishin dërguar edhe miq kanadezë të autorit.
Ajo që ra më shumë në sy në këtë event, ishte organizimi dhe pjesëmarrja e të rinjve në mënyrë aktive. (Meritë e stafit organizues me në krye dr. Ruki Kondaj). E theksoj këtë sepse shpesh të rinjtë, sidomos ata të lindur këtu, shmangen nga takimet e bashkëatdhetarëve të tyre. Kështu, kandidate për Miss Univers – Canada 2014, Zerina Derveni, edhe pse atë mbrëmje duhet të udhëtonte për New York, jo vetëm mori pjesë në takim, por edhe përshëndeti me një diskutim të ngrohët në anglisht. Miss teanage GTA 2014, Odeta Kasa, ishte krejt origjinale në fjalën e saj të cilën e ka postuar edhe në FB. Ndërsa studentja Uarda Këllezi në fjalën e saj plot emocion vuri në dukje se rrëfimi për jetën e Skënderbeut është krenari për gjithë të rinjtë shqiptarë kudo në botë të cilët kanë me çfarë të lëvdohen nga historia e kombit shqiptar. Arbërorët, siç del në librin historik të zotit Virgjil, ishin një perde e hekurt ndaj pushtimit osman duke i kthyer malet në kështjella të rezistencës nën udhëheqjen e të lavdishmit Skënderbe që trashëgonte virtytet e Aleksandrit të Maqedonisë, tha midis të tjerave ajo.
Ish folësja e Televizionit të parë shqiptar, Antigoni Papastathi, jo vetëm lexoi pasazhe nga vepra historike, por edhe solli kujtimet e saj kur punonte në RTSH duke vlerësuar tolerancën e zotit Virgjil Kule, si drejtues, në ato kushte të vështira të krijimtarisë.
Gjatë këtij eventi, nuk munguan të marrin pjesë edhe autoritetet e kishave shqiptare si episkop Ilia Katre dhe Don Xhiovani Kokona, por nuk u pa ndonjë nga përfaqësuesit e fesë islame.
Vetë autori në fjalën e tij, pasi falenderoi Shoqatën dhe në veçanti drejuesen, dr. Ruki Kondaj, vuri në dukje se fillimisht u nis nga dëshira për të realizuar një film dokumentar për Skënderbeun, por duke studjuar dokumentet dhe arkivat, vuri re se kishte mjaft fakte dhe analiza të pathëna të cilat vetëm nëpërmjet një libri mund të shtjelloheshin gjerësisht.
Qëllimi im, tha ai, ka qenë që lexuesi jo vetëm “të dijë që” ndodhi kështu e ashtu, por edhe “të dijë pse dhe si” ka ndodhur kështu e ashtu. Duke u futur thellë në “pse-të” dhe “si-të” (fakte + arsyetim), lexuesi sigurisht që nuk mund të ndjehet i ngopur vetëm me analizat e mia. Tek ai është vënë në veprim mekanizmi i vet analitik dhe është absurde që autori i një libri të mendojë të mbajë nën kontroll mekanizmat analitikë të lexuesve të vet. Ai duhet të kënaqet vetëm me faktin që ka mundur t’i ngacmojë ato.
Unë jam nisur nga vetë burimi kryesor historik, Barleti. Megjithëse nuk para jep data, ai i ka dhënë biografisë një karakter kronologjik, madje të ndarë në disa libra. Edhe “Kryqtari i fundit” ka brenda rreth 25 libra të tillë, ku, secili vit është një kapitull më vete. Kuptohet qartë vështirësia e kësaj pune. I kam qëmtuar dokumentet një më një duke i radhitur sipas kohës kur janë prodhuar. Por jo vetëm kaq. Kjo rradhitje dhe analiza e kufizuar vit pas viti vetëm mbi segmente vjetore dokumentesh, kanë mundur të më japin një dinamikë të re të veprimtarisë së Skënderbeut, e cila shpesh ngacmon për trajtime tematike të reja, shpesh të ndryshme nga ato tradicionalet. Ja disa prej tyre: Si e kaloi Skënderbeu krizën e gjithpërfaqësimit kombëtar e ndërkombëtar? Si e ndërkombëtarizoi problemin e mbrojtjes së Krujës? Çfarë raportesh kishte me Krujën? Si i vendosi lidhjet me kryqëzatën? Si mundi të dalë si palë arbërore në aspektin juridik? Pse ndërtoi raporte vasaliteti me mbretërinë aragoneze? Për çfarë arsyesh ndërmori fushatë luftarake në Italinë e Jugut? Çfarë fitoi prej saj? Pse mund të quhet mjeshtër i diplomacisë së shfrytëzimit të konflikteve? Mbi ç’baza juridike bëri paqe me Portën e Lartë? Cilat ishin tiparet e marrëdhënieve me Papët, etj. Në libër trajtohen kryesisht zonat e mbetura gri midis ngjarjeve kryesore, mënyra se si mbruhen ngjarjet, roli i Skënderbeut në to, roli i faktorëve dhe aktorëve të tjerë dhe bashkëveprimi i tyre në shkallë lokale rajonale e globale. Jam përpjekur të jap logjikën e procesit historik duke ngritur ndërkohë disa teza të paartikuluara me parë që dalin nga vetë studimi i dokumenteve sipas një metodologjie të caktuar.
Stili dhe metoda janë ndryshe. Të shkruash histori mbi bazën e radhitjes lineare të ngjarjeve dhe dëshmive të kohës është një gjë, kurse të shkruash historinë duke shpjeguar pse-të e këtyre ngjarjeve është një gjë tjetër. Të marrim aspektin e luftës kundër osmanëve: Skënderbeu nuk i luftoi ata për hir të të bërit luftë se për shkak të ndonjë urrejtjeje patologjike. Ai u radhit kundër tyre me dëshirën dhe objektivin që Arbëria të bënte një kërcim spektakolar në histori e të mos humbiste në anonimitetin e rajave të Rumelisë. Sa ishte gjallë, ai ia arriti qëllimit me sukses të plotë duke përballuar goditje të fuqishme të makinës ushtarake osmane. Por ai krijoi kushtet që edhe pas vdekjes së tij Arbëria të vazhdonte ekzistencën e saj derisa erdhi shkulmi i pandalshëm osman, të cilit nuk i rezistoi dot as Venediku. Duke u nisur nga ky aspekt, jo rrallë heroizimi i Skënderbeut është bërë në mënyrë të mangët, duke u bazuar kryesisht vetëm në konfrontimin e tij me osmanët. Kjo s’është e drejtë. Lufta kundër Perandorisë Osmane, ndonëse zë një vend të rëndësishëm, nuk është e mjaftueshme për të ezauruar rolin historik të Skënderbeut. Nuk duhet ta shohim atë të ngurtësuar në një front të vetëm. Madje kjo nuk qëndron as nga pikëpamja thjesht ushtarake. Skënderbeu luftoi me sukses edhe kundër Venedikut më 1448, edhe kundër koalicionit të forcave anzhuine në Itali më 1462, ashtu sikundër ndonjëherë e shohim edhe në luftë kundër Dukagjinëve. Aq më shumë mund të theksohet kjo në aspektin diplomatik ku ai pati më shumë telashe me “të vetët” se sa me Perandorinë Osmane. Në këtë libër Skënderbeu nuk shikohet asnjëherë i vetmuar, i izoluar dhe i margjinalizuar. Ai është kurdoherë në qendër të ngjarjeve, i angazhuar në plane lokale e rajonale. Ai bëhet faktor shumë i rëndësishëm, të cilin gjithsecili përpiqet ta tërheqë në anën e tij. Nga një ish ofiqar ikanak i Perandorisë Osmane ai shndërrohet në palë juridike arbërore, së cilës kjo Perandori i bën oferta për paqe mbi baza nga më të të privilegjuarat e kohës. Libri përshkruan një epope marramendëse të arritjeve të Skënderbeut në fushën juridike dhe në përfaqësimin e tij ndërkombëtar diplomatik. Është një thriller i vërtetë, por ama një thriller i dokumentuar plotësisht, tha ai midis të tjeravave duke iu përgjigjur pyetjeve të pranishmëve në sallë.

Figura e Skënderbeut ka tërhequr shumë albanologë, historianë, shkrimtarë romantikë, studius shqiptarë e të huaj, etj. Deri tani janë shkruar rreth 600 vepra, disa edhe dashakeqëse duke e minimizuar rolin e tij. Skënderbeu, si një nga figurat më të mëdha të kombit shqiptar, është bërë një subjekt i gjithfarë gjinive letrare, i monografive serioze, i historive lokale dhe kombëtare dhe i miteve e legjendave popullore.
Pikërisht për këto arësye, shkrimi i një biografie apo studimi të ri për të në formën e një monografie , është një guxim i madh që kërkon dituri, pasion dhe vullnet për të hyrë në skutat e arkivave, historisë, diplomacisë, konjukturave të kohës, etj. Nuk janë pak gjashtë shekuj të shkuar, por mbi të gjitha kjo ndërmarrje kërkon seriozitet dhe skrupuluzitet shkencor për të ditur të gjesh të rejat që do të sjellësh. Edhe pse Virgjil Kule provon për herë të parë në këtë fushë, ai ia ka dalë me sukses duke na dhuruar një vepër origjinale historike të shkruar me një stil narrativ, e përtypëshme për çdo shtresë e lexues.

Koncerti që pasoi ishte me të vërtetë befasues nga ngjyrat e kostumeve popullorë dhe vallet që kërcyen artistët e grupit të udhëhequr nga koreografi i njohur Ramazan Këllezi, i cili nuk ishte vetëm moderator i kësaj mbrëmjeje, por në vite ka bërë një punë shumë të mirë duke e ngritur dhe ushtruar këtë grup që nuk mungon në çdo event të shqiptarëve te Kanadasw. Dhe motua:

For the Lord Himself has said,
That nations vanish from the earth,
But Albania shall live on,
Because for her, it is for her that we fight.

Toronto, 20 qershor 2014

Sa e bukur na ka dalë nusja…

July 25, 2014 by dgreca

Disa orë të këndshme mes këngëve dhe valleve të bukura shqiptare në dasmën e Zef & Mrika Kçira në New York/
Nga Klajd Kapinova/
BRONX, New York. Dasmat, janë një gëzim i papërshkruar në komunitetin e madh shqiptaro-amerikanë në New York.
Shqiptarët, që jetojnë dhe punojnë në Amerikë, përmes lidhjeve të reja martesore, brenda komunitetit të tyre apo nga vendlindja, ruajnë më shumë vijimsinë e traditës së Atdheut të përbashkët, ku u përcjellin më tej brezave të rinj: gjuhën e bukur shqipe, kulturën e larmishme të zonave dhe trevave të ndryshme, zakonet e vjetra arbërore, traditat e lashta, nga të gjithë trojet etnike shqiptare nga kanë ardhur prindërit e tyre. Kjo vijimësi, është e pandreprerë për shumë dekada, qysh se kur emigranti i parë shqiptar zbriti (në Boston), për një jetë më të mirë dhe lirë në tokën e bekuar të Amerikës…
Një ditë e paharruar plot emocione gëzimi, do të mbetet për çiftin e ri Zef dhe Mrika Kçira, dita e diele, në orët e mbasditës, kur të dashuruarit zbritën nga limozina e bardhë, të shoqëruar nga ndrikulla dhe kumbara e qindra miq dhe të afërm të familjeve Berisha dhe Kçira, që kishin ardhur për të marrë pjesë në meshën e shenjtë, mbas së cilës vendosën kurorën e martesës, në prani të Zotit.
Gjatë vijimit të ceremonisë në kishë, babai i vajzës aktivisti i komunitetit tonë Zef Berisha nën tingujt e bukur të muzikës klasike kishtare, ecte ngadalë, duke pasur në krah vajzën e vet të veshur me fustanin e bardhë të nusërisë, e shoqëroi atë deri pranë altarit, ku qëndronte në pritje dhëndërri elegant Zef Kçira. Babai e përqafon vajzën e vet dhe ia dorëzon dhënderrit, duke i uruar trashigime dhe jetë të lumtur sëbashku me vajzën e tij.
Ata të veshur hijshëm, hyjnë dhe zenë vendet e tyre në Kishën Katolike Shqiptare “Zoja e Shkodrës” dhe ndoqën me kujdes meshën e shenjtë, që dha për të gjithë besimtarët dhe çiftin e ri meshtari Dom Viktor Deda.
Bariu shpirtëror me një buzëqeshje fisnike afrohet pranë çiftit Kçira dhe bën lutjet e rastit, për kurorën e martesës, duke bekuar të rinjtë dhe më pas Zef Kçira & Mrika Berisha, ndërrojnë unazat e martesës, si shenj e dashurisë dhe besinikërisë ndaj njeri-tjetrit për gjithë jetën…
Sërisht, vargu i gjatë i makinave dhe limozinave luksoze, të zbukuara me lule dhe fiongo shumëngjyrëshe, marrin drejtimin drejt parkut të bukur, ku, çifti dhe dasmorët shkojnë për të bërë fotografitë e përbashkëta, pranë bukurive mahnitëse të brigjeve të Oqeanit Atlantik.
Në orën 6 p.m. të ditës së diele, restoranti luksoz “Maestro’s”, që ndodhet në Bronx New York, ishte i mbushur plot më miq të shumtë dhe të afërm të dy familjeve Kçira dhe Berisha. Në hyrje të restorantit shumë të bukur italian, qëndronin të zotët e shtëpisë së dy familjeve, të cilët, u uronin mirëseardhjen miqve, shokëve dhe të afërmve të çiftit të ri.
Në sfond ishte vendosur grupi muzikor me këngetarin e mirënjohur të komunitetit tonë Gëzim Nika, i cili, gjatë gjithë kohës argëtoj me muzikë popullore tradicionale shqiptare nga treva të ndryshme të krahinave dhe qyteteve të vendlindjes, i cili, gjithnjë u shoqëruar me ovacione dhe duartrokitje të zjarrta. Ai gjatë gjithë natës mjeshterisht preku në zemër ndejnjat shqiptare me muzikë dasmash dhe popullore.
Një traditë e re, ka hyrë në dasmat shqiptare. Kështu familjet shqiptare këtu në Amerikë dhe në gjithë trojet e Shqipërisë etnike, po bëjnë dasma të përbashkëta, mbasi edhe gëzimi e hareja për martesën e çiftit është i përbashkët.
E veçanta e dasmës, ishte se çifti i ri vinte nga dy krahina të ndryshme të trojeve arbërore. Zef Kçira, një i ri i shkolluar vjen nga një familje fisnike nga Zhubi i Gjakovës, buzë kufirit artificial Shqipëri-Kosovë, kurse bashkëshortja e tij njujorkeze zonjusha Mrika Berisha, me të cilën ai sot po martohet, është një vajzë e bukur, elegante dhe shumë e kulturuar, e cila me sukses ka mbaruar studimet e larta në New York. Kjo familje është shumë e mirënjohur në komunitetin e madh shqiptaro-amerikanë në New York.
Gjatë kohës së rregjimit komunist në Shqipëri, gjyshi i Mrikës antikomunisti Gjokë Dedë Berisha dhe shumë nacionalistë të tjerë, për arsye të bindjeve politike antikomuniste është arratisur nga Shqipëria, dhe mbas shumë peripecive është vendosur përfundimisht në SHBA. Ai me familjen e tij kalon perden e hekurt në vitin 1952, në drejtim të ish Jugosllavisë. Babai i Mrikës Zef Berisha ka lindur në Galicë të Drenicës Kosovë, i cili, sëbashku me prindërit e tij dhe shumë vëllezër dhe motra emigrojnë në SHBA.
Zefi, më vonë martohet me Marte Deda nga Kosova, ku, sot kanë tre djem dhe tre vajza, të lindur të gjithë në New York.
Sot njëra prej vajzave Mrika, po martohet, mes këngëve dhe valleve të bukura popullore shqiptare në zemër të New York-ut.
Këngëtari i famshëm Gëzim Nika, në orën 9:00 të mbrëmjes, ftoi të hyjnë në sallën e dasmës së madhe, njëri mbas tjetrit përcjellësit e nuses dhe dhëndrrit. Në fillim më flamujt e mëdhenj shqiptarë dhe amerikanë, fton dy flamurtarët: Kastriot Sylën dhe Nikollë Mrijajn, të cilët i vendosin simbolet kombëtare në sofrën kryesore të çiftit të ri.
Nën tingujt e melodive të bukura të muzikës shqiptare, hyjnë në sallë: babai i dhëndrrit Ndrecë Kçira, i shoqëruar nga vajza e tij Arieta, dhe mbas tyre vijnë prindërit e nuses: Zef e Marte Berisha, dasmoresha Lumja me bashkëshortin e saj Lon Sylën; vëllai i dhëndrrit Besnik dhe Antoneta Kçira.
Sërisht një varg i vajzave të bukura dhe djemëve elegantë, vijnë njëri mbas tjetrit, të cilat quhen edhe shoqëruesit e çiftit të ri: Valentina & Viktori, Zoja & Gjoka, Donika & Gjoni, Tereza & Arbeni, Monica & Danny, Isabella & Mikey, Abigail & Robert, Teresa & Vincent, Kathy & George, Francina & Tino, Lora & John Paul, Margarita & Gjin, Bernadetta & Besnik, Rita & Paul, Sofia & Kris; kumbara dhe ndrikulla: Paul & Rita Juliano; fëmijë e luleve Adrian & Melissa dhe sëfundi hyjnë ëmbëlsira e dasmës çifti i ri Zef & Mrika Kçira.
Mbas vallëzimit të porsamartuarve me përcjellësit e tyre, fjalën në emër të dy familjeve e merr kumbara i familjes Berisha dhe njëherazi i afërm i familjes Kçira, aktivisti i mirënjohur i komunitetit tonë në New York, publicist dhe stuiduesi Tomë Mrijaj, i cili, ndër të tjera tha: “Sot e ndjej vetën i privilegjuar, sepse dy familjet, në atmosferën shumë festive, po martojnë fëmijët e tyre. Unë, i afërmi i familjeve: Kçira dhe Berisha, ndaj të njëjtin gëzim sëbashku me familjet e çiftit të ri Zefit & Mrikës, ku nga zemra të gjithë ju zonja dhe zotërinj, miq e dashamirë të dy familjeve, ju dëshirojmë mirëseardhjen në gazmendin tonë, ku, prania e juaj e shton dhe gëzimin e familjeve tona. Lusim Zotin, që të gjithë juve t’ua kthejmë në raste të tilla gëzimi në familjet tuaja. Uroj nga zemra miqsinë e përtërime mes dy familjeve, që sipas traditave shqiptare të kenë miqsi dhe dashuri të përjetshme. Nga zemra formuloj urimin më të ngrohtë për çiftin e ri Zefin & Mrikën, duke u uruar jetë të gjatë dhe të lumtur në çdo hap të jetës…”
Shpesh u ndërpre përshëndetja nga duatrokitjet, për fjalët e zgjedhura të z. Mrijaj, në adresë të familjes dhe çiftit të ri. Më pas ai shtoi, se: “Martesat e tilla mes dy të rinjve shqiptare sikurse janë sot Zefi & Mrika, kanë rëndësi të madhe në ruajtjen e gjuhës dhe traditave të të parëve tanë ndër shekuj…”
Me fjalë emocionuese studiuesi Mrijaj, përcolli në vijim porosinë (amanetin) e kryetarit të familjes Berisha, Ndue Gjokë Berishës, i cili, para disa ditëve u nda nga jeta.
“Ndue Gjokë Berisha, duke e parë shendetin e tij, i la porosinë vëllait të tij Zefit, që gëzimi të përcillet me gëzim. Për këtë burrë të madh, flet edhe aktivisti i shquar i komunitetit shqiptaro-amerikanë pinjolli i familjes së mirënjohur korçare, i biri i intelektuali të shquar Xhevat Korça, personalitet i mirënjohur në nivelet më të larta intelektuale dhe të bisnesit në SHBA Genc Korça (Gene X. Kortsha), në librin e tij: “One Man’s Journey to Freedom” (Escape From Behind the Iron Curtain”, Joseph Karl Publishing, Rochester, Michigan, 2010), ku, ndër të tjera, me shumë respekt përshkruan në kujtime e tij, në bjeshkët e thepisura të Veriut të Shqipërisë, në dhjetor të vitit 1952, bujarinë dhe mikpritjen tipike shqiptare të familjes Gjokë Dedë Berishës dhe djalit të madh të tij Ndue Gjokës, i cili, nuk ishte më shumë se 12 vjeç, kur z. Genc Korça më shumë nacionalsitë të tjerë ishte strehuar në shtëpinë e tyre. Sikurse kujton autori, Ndoi i Ri, ishte shumë i burrëruar, i dashur e i gatshëm për t’i ndihmuar çetat nacionaliste liridashës, që vepronin asokohe në malet e Shqipërisë, duke vënë edhe familjen e vet në rrezik nga Forcat e Ndjekjes së Sigurmit Komunist të diktatorit Enver Hoxha. I tillë ishte dhe mbeti deri sa mbylli sytë në SHBA aktivisti Ndue Gjokë Berisha, i cili, ka lënë emër shumë të mirë në komunitetin tonë.”
Më pas fjalën përshëndetëse e mori dhëndrri i familjes Berisha italo-amerikani Paul Juliano, që njëkohsisht është edhe kumbara i çiftit të ri Zefit & Mrikës. Zoti Paul Juliano, është figurë e njohur në administratën amerikane dhe posaçërisht në Shtetin e New Jersey-it, ku, kryen detyra të larta.
Në një mesazh shumë të bukur, që ai nga zemra kishte hartuar për familjen Berisha dhe çiftin e ri Zef & Mrika Kçira, tha: “Unë, pata një fat shumë të mirë, mbasi u martova me një vajzë shqiptare nga familja Berisha dhe mu dha mundësia të njihem nga afër me Shqipërinë, Kosovën, me traditat, zakonet, kulturën e popullit tuaj të lashtë. Ndjehem shumë krenar, që familja e re Zef & Mrika Kçira, shprehën dëshirën, që unë dhe bashkëshortja ime Rita të jemi kumbarë të tyre.”
Një skulpturë e bukur dhe e madhe prej akulli, ishte vendosur pranë tavolinës së çiftit, ku, binin në sy një çift pëllumbash mbi një zemër të madhe.
Këngë, valle, muzikë, ushqime të larmishme shqiptare dhe amerikane, vijuan deri në orët e vona të natës, ku, më pas erdhi momenti më i bukur i ndarjes së tortës, në maje të së cilës ishte çifti i ri.
Zefi & Mrika, tashmë kanë prerë biletat e udhëtimit drejt ishullit të bukur të Karaibeve, për të kaluar muajin e mjaltit…

Artistët shqiptaro-amerikanë, në edicionin e tretë të artit në Battery Garden

July 23, 2014 by dgreca

Nga Beqir SINA/
NEW YORK – Një grup i madh i komunitetit të artistëve shqiptarë, në Amerikë, u mblodhën të enjten në mbrëmje në lokalin panoramatik Battery Garden në edicionin e tretë të artit në New York, në një mbrëmje verore artistike e titulluar : “APEN Art 2014: Summer Soiree”, shoqëruar me një ekspozitë.
Kjo mbrëmje e bukur artistike shqiptare – për të tretin vit në radhë organizohet nën kujdesin e Rrjetit të Pro-fesionistëve dhe Sipërmarrësve Shqiptaro-Amerikanë – APEN, duke prezantuar talentet artistike dhe ekspozimin e një game të gjerë veprash të artistëve, që jetojnë dhe punojnë në diasporën shqiptare nëpër botë dhe kryesishtë atyre në zonën e Tri-Shtetshit , New York, New Jersey dhe Connecticut.
Me këtë rast disa prej tyre edhe pse jetojnë në shumë qytete metropole të botës, zgjedhin kryeqendrën e artit dhe e kulturës botërore – New Yorkun – qytet, ky i cili mbetet streha e tyre – ku artistët shqiptarë, frymëzohen dhe studion. Ata mblidhen së bashku disa herë në vitë – në aktivitete të ndryshme artistike dhe kulturore për të u takuar dhe biseduar me njeri tjetrin dhe për të shfaqur veprat e tyre, apo promovuar ndonjë vepër – dhe duke dhënë vlerat e udhëtimeve dhe jetës – që bëjnë ata larg vendorigjinës së tyre.
Kjo mbrëmje verore artistike e organizuar nga Rrjeti i Profesionistëve dhe Sipërmarrësve Shqiptaro Amerikanë – Albanian Professionals and Entrepreneurs Network – APEN, tregonë se komuniteti shqiptaro amerikane, ka shumë artistë, shkrimtarë, aktor dhe producentë, që me veprat e tyre mund të promovojnë artin dhe kulturën tonë : Shqipërinë, Kosovën dhe viset e tjera shqiptare , me dije, artin, muzikën dhe me kulturën e tyre profesionale.
Dhe, ana tjetër, është që me këtë rast vetë artistët tanë talentet e reja dhe ato me provojë, në mënyrë të ndërsjellët dhe të përsëritshme, arrijnë të njoftohen dhe të lidhen me njëri tjetrin – që të kenë edhe mundësi të bashkëpunojnë më shumë me njëri tjetrin në të ardhmen e tyre.
Në këtë mbrëmje verore artistike, ishin të pranishëm edhe ish pjesmarrësja në festivalin ‘Eurovizion’ këngëtaria nga Kosova Rona Nishliu, fotografi shqipëtar më famë botërore, Fadil Berisha, Miss Kosova Mirjeta Shala, Miss Albania Fioralba Dizdari – si dhe dhjetëra të rinj shqiptarë, të cilët janë diplomuar në universitete të ndryshme të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, dhe tani janë, artistë, aktorë, shkrimtar, poet, piktorë, muzikanë, pedagogë, përfaqësues të biznesit dhe profesionistë, që punojnë pranë kompanive të mëdha amerikane, të sukseshëm shqiptaro amerikan.
Kësaj rradhe ata u mblodhën së bashku më 10 prill – në lokalin e pronarit shqiptar Bateri Garden me një pamje piktoreske fantanstike nga Ishulli Elis Island dhe Statuja e Lirisë – ku shqiptarët festuan bukurinë shqiptare të artit të tyre, me piktura, muzikë klasike të autoreve shqiptarë dhe të huaj, nën interpretimin plot talent nga artistët e talentuar shqiptar.
Në fillim të fjalës së tij Presidenti i Rrjetit të Profesionisteve dhe Sipërmarrësve Shqiptaro Amerikanë – APEN zoti Edmond Çoku- ftojë të gjithë talentet shqiptare në Amerikë, të jenë pjesë e Apenit. “Shoqata, jonë, tha ai ju mirëpret të gjithëve në këtë eveniment, i cili ka për qëllim ; “njohjen e talenteve të mrekullueshme të komunitetit tonë dhe të krijimtarisë së tyre, pasionin dhe bukurin në jetën e artistëve tanë të talentuar në SHBA, që të shfaqin punën e tyre në formën e një pikture, këngë, dizajni, veshje, skulpturë apo fotoreportazhe.”…
Drejtuesja, e kësaj ngjarje kulturore Etrita Ibroci, tha se “është krenari, nder dhe eksitim se APEN për çdo vjet në Nju Jork, është duke paraqitur disa nga artistët më të njohur shqiptarë që kanë dhën kaq shumë në fushën e artit, mdaje edhe nga ata që janë dalluar edhe në skenat botërore, me talentin e tyre, hir dhe bukuri” tha ajo.
Më pas zonjusha Etrita Ibroci, e cila drejtoi mbrëmjen, ndërsa prezantoi artistët që preformuan si Albert Stanaj – një këngëtar dhe kompozitor, 20 vjeçar, i lindur dhe rritur në Yonkers, New York. , Kreshnik Zhabjaku Bariton i talentuar, Lekë Salihu – pianist i njohur, Arian Kerliu këngëtar, Laert Pasko – aktor / Drejtor, dhe Tenori Riad Ymeri – nga Kosova, foli edhe për jetën e tyre artistike arritjet dhe sukseset e çdo njerit prej tyre.
Ibroci, prezantoi znj. Mirianda Kurtishi – modeliste, Designer Fashion + 2 me dy modelet Bashkime Borova dhe Abulena Zhaku, që kishin ardhë me fustanet me një linjë dizajni që quhet Kuq e Zi , duke shtuar se ajo gjithashtu donte të njiheshin edhe me tri designers të tjera të modës, të cilët nuk mund të ishin me artistët në këtë ngjarje, për shkak të angazhimeve të tyre: Emma Saval ( në Miami); dhe Loreta Ismajli e Besa Neziri

Aktori Ari Myrtaj – foli lidhur me një ngjarje të ardhshme – atë të organizimit të Festivalit të Filmit Shqiptar që do të mbahet në tetor, në Nju Jork, ndërsa për ekspozitën e artistike, foli kuratori i saj, Alkan Nallbani, që ishte edhe vetë një nga artistët pjesëmarrës.
Kuratori Nallbani në fjalën e tij :”NEW YORK dhe jo vetëm …! theksoi se në emër të APEN (Rrjetiti të Profesionistëve dhe Sipërmarrësve Shqiptarë-Amerikan), unë jam i kënaqur për shpallë, të hapur ekspozitën e tretë vjetore të artistëve shqiptarë New York City.
“Kjo mini-panorama ofron një paraqitje të shkurtër në diasporën globale të artistëve shqiptarë, të cilët punojnë në qytetet e ndryshme metropolitane, Nju Jork dhe në botë. Më shumë se një deklaratë kuratoriale, ekspozita, tha ai flet vet si një refect mbi diversitetin dhe zhvillimin e këtij brezi të artistëve dhe ëndërrimtarë të ndryshme”.
Ata kanë përqafuar dhe zgjedhur New York Cityn, duke e bërë atë në qendër të ekzistencës së tyre, para se ata të kalojn nëpër botë, New Yorku, mbetet në thelbin e tyre krijuese, karburantit dhe frymëzimit
duke gjeneruar dialogun pjellor dhe të paparashikueshm, theksoi Nallbani.
Kuratori Nallbani tha veç të tjerash se arti i artistëve pjesëmarrës dhe i kolegëve të tyre të tjerë në komunitet për ta; “është i lidhur emocionalisht me atdheun” dhe se “ky brez i ri i artistëve shqiptarë e sheh veten si pjesë të skenës së artit të madh global, me të gjithë kompleksitetin e tij. Edhe, nëse i lidhur emocionalisht me atdheun, ky brez i ri i artistëve shqiptarë e shohin veten si pjesë e madhe skenën e artit botëror, me gjithë kompleksitetin e saj dhe mundësinë mikpritëse e tyre individuale zëra që jo vetëm jan duke u ofruar atyre mundësi por edhe të drejtën për të zënë vendin e tyre në skenën botërore”.
Kuratori Nallbani foli rreth pikturave të artistëve që kan ekspozuar punën e tyre të artit në këtë mbrëmje verore artistike e titulluar : “APEN Art 2014: Summer Soiree” : Alkan Nalbani (kurator i ngjarjes) , Emil Bakalli, Tony Curanaj, Luka Hajdini, Blerti Murataj , Gjergj Pali, Lulzim Shtini, Bekim Zeqiri, Alida Jolie, Eriola Pira , Ilo Oxa dhe Giorgio Kolaj.
Ndërsa, tha ai kan paraqitur punimet e tyre nga Kanadja: Henrjeta Meçe, Itali: Alfred Mirashi , Klodian Deda , Alban Met-hasani , Stefany Savino nga Shqipëria: Ardian Isufi , Olson Lamaj