Nereida Xhakolli, mësuese e shkollës shqipe në “Riva del Garda” të Italisë, rrëfen ekskluzivisht për gazetën “Dielli”, Organ i Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit kombëtar, historisë, gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare në “Riva del Garda”, Itali, nëpërmjet mësimit të gjuhës e kulturës shqipe dhe aktiviteteve patriotiko-kulturore. Me mësuesen Nereida Xhakolli bisedoi Editori i “Diellit” Sokol Paja.
HISTORIKU I MËSIMIT SHQIP NË “RIVA DEL GARDA”
Kursi i mësimit plotësues të gjuhës shqipe për fëmijët shqiptar të lindur në “Riva del Garda” filloi pikërisht në vitin shkollor 2019\2020, vetëm 8 vjet mbas themelimit të shoqatës të solidaritetit ndërkombëtar Onlus RINIA ( 23 maj 2011) nën kujdesin e Presidentit të saj Erio Korani. Kjo shoqatë zhvillon veprimtarinë e saj jo vetëm në Riva del Garda e në territorin italian por realizon projekte të ndryshme edhe në Shqipëri, Maqedoni, Kosovë, në vënde të ndryshme të Ballkanit. Ky kurs i gjuhës shqipe zhvillohet çdo të shtunë në orët e mbasdites pranë ambienteve të shkollës fillore të qytezës e më vonë pranë një ambienti të veprimtariva mbas-shkollore, ambient i vënë në dispozicion nga bashkia e Riva del Garda. Hapja e këtij kursi pranë kësaj shoqate, ishte një dëshirë e prindërve të fëmijëve të lindur jashtë territorit të Atdheut mëmë, që u bë dhe objekt që shoqata duhej ta realizonte për anëtarët e saj e jo vetëm. Unë si mësuese së bashku me mësuesen Aida Daci, dy ish- mësuese në profesion në Shqipëri dhe që me këtë rast misioni ynë ka vlera akoma më të mëdhaja dhe përgjegjësi të dyfishtë, u përgjigjën menjëherë kësaj domosdoshmërie.
AKTIVITETET KULTURORE NË SHËRBIM TË MËSIMIT SHQIP
Eksperienza ime si mësuese prej disa vjetësh në kurset e mësimit plotësues të gjuhës shqipe më ka dhënë mundësi të përdor pothuajse të gjitha tekste mësimore të mësimit të gjuhës dhe kulturës shqiptare për fëmijët e lindur jashtë trojeve të Atdhuet. Të bazuara gjithmonë në moshën që kanë fëmijët që ndjekin kursin, në livelin e të folurit dhe të shkruajturit (nëse e përdorin shkrimin) të gjuhës shqipe si të tyre ashtu edhe të prindërve arrijmë të bëjmë zgjedhjen e materialeve më të përshtatshme për sejcilin prej tyre. Dihet që fëmijët që ndjekin kurset janë të moshave të ndryshme, me prejardhje nga zona të ndryshme jo vetëm të Shqipërisë por edhe nga Maqedonia, Kosova. Bashkëpunimi me prindërit është shumë i rëndësishëm, sepse nëse prindi nuk sjell fëmijët e mbi të gjitha nëse prindi nuk flet shqip, ne si mësues apo shoqatë mund të bëjmë pak ose asgjë. Duhet prindi të jetë i vetë-ndërgjegjshëm për mësimin e gjuhës shqipe, kulturës, traditave. Thirrja më e bukur dhe e cila arrin direkt tek fëmijët janë aktivitetet e ndryshme kulturore-artistike të cilat zhvillon shoqata në territor ku flitet, recitohet, këndohet aq bukur në gjuhën shqipe, ku kërcehet vallja shqipe, ku artistët janë të veshur me kostumet tradicionale e janë pikërisht vetë prindërit e tyre.
GJUHA SHQIPE DHE IDENTITETI KOMBËTAR SHQIPTAR
Mësimi i gjuhës shqipe është e vetmja formë e ruajtjes së identitetit kombëtar të shqiptarëve në Itali dhe kjo gjë sot po e realizojne vetëm mësuesit vullnetar prej gati mbi 15 vjet (tani pothuajse në çdo qytet italian sepse shoqatata e para të krijuara në Itali në 1991 e kanë pasur aktivitetin themelor të veprimtarisë së tyre). Fjalën *mésim* ne e shohim dhe e zhvillojmë në shumë sfumatura ( të folurin, të lexuarin, të treguarin , recitimin, punët e ndryshme të dorës……shikimin e një filmi….Brezi ynë duhet të ketë si pikë referimi në trashëgiminë e gjuhës shqipe dhe të traditave kombëtare arbëreshët që edhe pse kanë kaluar mbi 500 vjet që janë larguar prej atdheut nuk e kanë harraur gjuhën mëmë. Kohët e fundit duke parë që mësuesit po njihen me njëri-tjetrin falë aktiviteteve të ndryshme ndërmjet shoqatave, shkëmimet e eksperiencave, ideve të ndryshme në krah po u gjendet për materialet shkollore e jo vetëm edhe Qendra e Botimeve për Diasporën dhe viti i sivjetshëm shkollor do jetë viti i parë ku kurrikula mësimore e dy shteteve Shqipëri e Kosovë do jetë e përbashkët.
INTEGRIM DUKE RUAJTUR RRËNJËT TONA
Në territorin ku ne zhvillojmë veprimtarinë tonë në ruajtjen dhe trashëgimin e gjuhës, traditave dhe kostumeve tona, shoqëria italiane e ka mirëpritur me kënaqësi sepse integrimi është nevojshmëri kurse trashëgimi i gjuhës është domosdoshmëri. Duhet të integrohemi në shoqërinë e re por pa i shkëputur rrënjët. Pa ditur nga vijmë nuk mund të përcaktojmë si objektin ku duam të arrijmë dhe ç’rrugë duhet të përshkruajmë për të arritur.
DYGJUHËSIA SI NJË LEVË MË SHUMË
Për momentin ne nuk kemi përdorur mësimdhënien përmes teknologjisë, ndërsa dygjuhësia nuk është aspak e parë ose më mirë të them që po punojmë me prindërit që dygjuhësia të mos shikohet si veshtirësi por përkundrazi një levë më shumë, një pasuri që kanë këta fëmijë. Aq më tepër që kjo moshë ( 6-13,14 vjeçar ) është mosha ku truri i fëmijëve, adoleshentëve është si sfungjeri…..vetëm thith e vjen një ditë që ato çka përvetësuar do i reflektojë akoma edhe më të pasura.
KUSH ËSHTË MËSUESE NEREIDA XHAKOLLI?
Nereida Xhakolli është lindur në qytetin e Korçës në 4 shtator 1969 dhe rritur në qytetin muze të Beratit ku ka mbaruar edhe gjimnazin Bab Dud Karbunara. Vazhdon studimet pranë Universitetit “Luigj Gurakuai” në qytetin e Shkodrës, studime të cilat i mbaron me sukses dhe diplomohet si mësuese në degët matematikë- fizikë. Nereida vjen nga dy familje patriote; nga babai i cili ka origjinë nga Skrapari dhe pikërisht nga familja Xhakolli që është shumë e njohur për vlerat kulturore dhe patriotike…. dhe nga nëna me origjinë korçare nga familjet Jazexhiu dhe Zhgaba…. edhe këto dy familje po aq të njohura për këto vlera……Mbas mbarimit të studime e fillon punë si mësuese në gjimnazin e qytetit të Beratit por meqë Nereida është një prej studenteve të grevës së urisë në Shkodër në vitin 1992 për të ishte e domosdoshme largimi nga Atdheu dhe kështu nis rrugëtimi i saj si emigrante; më parë në Greqi dhe më pas drejt Italisë ku dhe ndodhet aktualisht prej vitit 2002. Nereida gjithmonë ka etje për studime e mbi të gjitha për tu trasmetuar brezit dhe qytetarëve italian e jo vetëm vlerat pasurinë kulturore dhe historike që Atdheu ynë ka. Për këtë Nereida përdor gjëndjen e saj në mënyrë vullnetare pranë shoqatave të ndryshme kukturore dhe shoqërore që ndodhen në qytetin e saj Rovereto e përreth; e jo vetëm! Në 7 mars 2013 hap shkollën (kursin) e parë shqipe me mësues Osman Parruca e më vonë një tjetër shkollë atë në Riva del Garda në 2019 me mësuese Aida Daci ku vazhdon edhe sot e kësaj dite. Eksperiencën e saj e ka trasmetuar edhe në qytete të ndryshme të Italisë ku ka qënë e ftuar si në Parma, Pesaro, Urbino, Brescia etj. Është një prej nismëtareve të grupit që ka realizuar të ngrejë Flamurit kombëtar pranë Kambanës së Paqes në Rovereto – Itali në 2010. Për dy legjislatura ka qënë kryetare e komisionit për arsimin dhe kukturën pranë FNAI, me iniciativën e së cilës është bërë e mundur në 28 shkurt 2018 edhe takimi i parë në Itali të të gjithë mësuesve shqiptar vullnetar që mësojnë SHQIP fëmijëve të lindur këtu. Nereida është edhe një koleksioniste e kostumeve kombëtare. Të gjitha materialet mësimore didatike në vitet e para i solli nga Shqipëria me shpenzimet e saja e më vonë ( meqë puna e mësuesve po ndihet edhe në Atdhe tek organet kompetente) nëpërmjet Qëndrës së Botimeve për Diasporën e këtu falenderoj Mimoza Hysa dhe stafin e saj ) si dhe Konsollatën Shqiptare në Milano me Luljeta Çobanajn.