David Philips – Dielli

Phillips: Derisa Serbia të tregojë vullnet, Kurti të mos shkojë në dialog veç për hatër

July 19, 2021 by s p

Qasja e re e kryeministrit të ri të Kosovës Albin Kurti në tavolinën e bisedimeve me presidentin serb Aleksandar Vuçiq po shihet si e duhura dhe e nevojshmja për Kosovën nga analisti amerikan David Phillips. Megjithë këtë ndryshim të rrjedhës së negociatave nga pala kosovare, Phillips nuk sheh marrëveshje që përfundimisht iu jep zgjidhje konflikteve mes kosovarëve dhe serbëve në një të ardhme të afërt. Por, për mossuksesin e tentativave për pajtim, ai gjen fajtore Serbinë dhe personalisht presidentin Vuçiq. Në një intervistë për portalin Klankosova.tv, profesori Phillips thotë se Kosova s’ka nevojë të nënshkruajë një marrëveshje që është në dëm të saj vetëm për hatrin e dialogut. “Siç ka treguar Kurti, Kosova ka problemet urgjente: vendet e punës, drejtësia dhe pandemia COVID-19. Kosova tashmë është vend i pavarur dhe nuk ka nevojë që të negociohet statusi i saj. Detajet për një njohje reciproke ndërmjet Kosovës dhe Serbisë duhet të adresohen. Derisa Serbia të tregojë vullnetin e mirë, kryeministri Kurti duhet të tregohet i kujdesshëm që të mos marrë pjesë në bisedime thjesht për hir të dialogut”. Për procesin njëdekadësh të dialogut, Phillips, i cili është edhe drejtor në Institutin e Paqes në Universitetin e Columbias në New York, pajtohet se bisedat janë më të mira sesa konfrontimet, por se atyre iu duhen ca rezultate. Për të arritur deri aty, analisti amerikan thotë se duhet të përfshihet më direkt shteti i tij, SHBA, duke emëruar një emisar presidencial që do të plotësojë emisarin europian, Lajçak, në përpjekjet e tij. Dhe involvimi i SHBA-së s’duhet të jetë vetëm emërimi i një emisari, por të ketë edhe njëfarë roli ndëshkues bashkë me BE-në për palën që nuk zbaton marrëveshje dhe pengon progresin në rrugën drejt gjetjes së paqes. “Një marrëveshje përfundimtare mund të ndodhë vetëm kur Vuçiq të kuptojë çmimin që do të paguajë për pengesat. Duhet të ketë një kosto për Vuçiqin personalisht nëse ai vazhdon të mohojë realitetin dhe të pengojë progresin”.

INTERVISTA E PLOTË:

Dialogu mes Kosovës dhe Serbisë po rifillon. Kryeministri i ri i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë se ky proces s’është vazhdimësi i atij që ishte deri tash. A mendoni se Kosova duhet të ndryshojë rrënjësisht qasjen në dialogun me Serbinë?

David Phillips: Dialogu ka vazhduar për një dekadë. Të bisedosh është më mirë sesa të konfrontohesh, por bisedimet kanë nevojë për ca rezultate. Ka qenë në rregull fokusi në targat, diplomat, prefiksi, etj dhe BE-ja duhet të rishikojë detajisht implementimin e 33 marrëveshjeve ekzistuese. Sidoqoftë, qëllimet e negociatave kurrë s’u caktuan. Palët duhet të pajtohet që pavarësia dhe sovraniteti janë qëllime të negociatave. Ka ardhur koha që duhet fokusuar në çështje thelbësore dhe jo në ndërmarrjen e masave për ndërtimin e besimit.

Cili duhet të jetë pozicioni i Kosovës në tavolinën e bisedimeve?

David Phillips: Siç ka treguar Kurti, Kosova ka problemet urgjente: vendet e punës, drejtësia dhe pandemia COVID-19. Kosova tashmë është vend i pavarur dhe nuk ka nevojë që të negociohet statusi i saj. Detajet për një njohje reciproke ndërmjet Kosovës dhe Serbisë duhet të adresohen. Por, derisa Serbia të tregojë vullnetin e mirë, kryeministri Kurti duhet të tregohet i kujdesshëm që të mos marrë pjesë në bisedime thjesht për hir të dialogut. Kjo s’do të thotë bojkotim i bisedimeve, të cilat do të përdoren nga Serbia për të diskredituar Kosovën”.

Në takimin e parë njoftues që pati me presidentin Vucic, Kurti shkoi me katër propozime të reja. Si i patë ato?

David Phillips: Personat e zhdukur: Informacioni dhe gjetja e mbetjeve mortore janë thelbësore për të vazhduar përpara. Marrja e përgjegjësisë dhe kompensimi gjithashtu janë të nevojshme. Kryerësit e krimeve nuk kanë vend në tryezën e negociatave. Veljko Odaloviq dhe Zoran Andjelkoviq duhet të jenë në gjyq për dyshimet për krime e jo në takimet e Brukselit.

Tregtia: Bashkëpunimi ekonomik krijon bazën për ndërtimin e paqes dhe pajtimin për një periudhë afatgjate. Për të optimizuar përfitimet pozitive, marrëveshjet tregtare dhe zhvillimet në infrastrukturë nuk mund të jenë të njëanshme. Të dyja palët duhet të përfitojnë në mënyrë substanciale.

Pakti për paqe: Një marrëveshje zyrtare do të jepte një shenjë të qartë se mosmarrëveshjet duhet të zgjidhen përmes negociatave dhe jo konflikteve të dhunshme.

Reciprociteti: Serbia duhet të mbrojë dhe promovojë të drejtat e pakicës së saj shqiptare barabartë me dispozitat për të drejtat e pakicave që ekzistojnë në Kushtetutën e Kosovës dhe parimet e Ahtisaarit. Asociacioni i Komunave me Shumicë Serbe është i tepërt dhe nuk duhet të jetë fokusi i negociatave. Nevojitet një mekanizëm institucional për të monitoruar dhe zbatuar marrëveshjet e të drejtave për serbët e Kosovës, si dhe shqiptarët në Serbi.

Kurti para eurodeputetëve ka thënë se mungojnë autorët e dokumenteve që do të sillnin ide për një zgjidhje përfundimtare mes Kosovës dhe Serbisë. A mendoni se BE duhet të ofrojë një zgjidhje konkrete për palët?

David Phillips: Serbia nuk do të njohë sovranitetin dhe pavarësinë e Kosovës nëse nuk i bëhet presion. Në vend të negociatave të pafundme që nuk të çojnë askund, SHBA-ja dhe BE-ja duhet të përcaktojnë detajet e një marrëveshjeje të plotë dhe përfundimtare, më pas t’ia paraqesin atë të dyja palëve. Bashkëpunimi do të shpërblehet dhe pengesat do të ndëshkohen.

Cili duhet të jetë roli i SHBA-së në këtë proces të rinisur?

David Phillips: Bashkëpunimi transatlantik do të rrisë perspektivat për sukses. Për të përmirësuar arkitekturën e negociatave, SHBA duhet të përmirësojë diplomacinë e saj duke caktuar një të Dërguar të Posaçëm Presidencial për të plotësuar punën e Miroslav Lajçak. Pa angazhim më të fuqishëm të SHBA-së, s’ka gjasa që negociatat do të arrijnë diçka.

Sipas qëndrimeve të bëra publike edhe Kurti edhe Vuçiq kanë qëndrime shumë të kundërta. A mendoni se marrëveshja që do të sillte pajtimin përfundimtar mes kosovarëve dhe serbëve është afër?

David Phillips: Një marrëveshje përfundimtare mund të ndodhë vetëm kur Vuçiq do të kuptojë çmimin që do të paguajë për pengesat. Përtej kapitullit 35, i cili kushtëzon pranimin e Serbisë në BE me marrëdhëniet për fqinjësi të mirë, duhet të ketë një kosto për Vuçiqin personalisht nëse ai vazhdon të mohojë realitetin dhe të pengojë progresin. Ka dyshime se ai dhe vëllai i tij kanë pasuri të konsiderueshme të marra në mënyrë të pandershme nga bankat e huaja. Këto asete duhet t’i ngrihen derisa Vuçiq të pranojë të bashkëpunojë”.

David Phillips është Drejtor në Institutin e Paqes në Universitetin e Columbias në New York. Shkrimi origjinal u botua në Klan Kosova

DAVID L. PHILIPS: Maqedonia është në krizë që nga dhuna etnike 2001

December 28, 2016 by dgreca

Philips: Politikanët maqedonas u kthyen në mendjengushtë dhe dritëshkurtër. Maqedonia është në krizë që nga dhuna etnike, e cila kishte shpërthyer në vitin 2001/

NEW YORK: Mbas zgjedhjeve të fundit në Maqedoni , dhe situatës të krijuar post zgjedhore atje, Profesor David L. Phillips i cili aktualisht është Drejtor i Programit për Studimin e të Drejtave të Njeriut, vendosjen e Paqes në Institutin e Paqes – Columbia University, foli në një intervistë të posaçme me gazetarin tonë në Nju Jork, Beqir SINA, ku ai thotë se: “Maqedonia, është në krizë që nga dhuna etnike ka shpërthyer në vitin 2001. Marrëveshja kornizë e Ohrit (MKO) përveçse ka penguar luftën civile duke adresuar pabarazitë në rrënjët e konfliktit, nuk është realizuar, i tha ai gazetarit tonë. “Marrëveshja e Ohrit, parashikonte integrimin eventual të Maqedonisë në institucionet euro-atlantike. Megjithatë, Maqedonia nuk mund të realizojë aspiratat e saj evropiane për shkak të pengimit që i vjen asaj nga Greqia, e cila vuri veton anëtarësimit të Maqedonisë në NATO në Samitin e NATO-s të vitit 2008 në Bukuresht. Palët e interesuar atje kan ndjekur interesat e ngushta politike dhe kanë qenë subjekt i ndikimit kriminal. Këto kushte çuan në krizën e brendshme politike në Maqedoni dhe në zgjedhje të parakohshme më 11 dhjetor, 2016” tha profesor David Philips.Për më shumë mund të ndiqni intervistën e plotë të David L. Phillips i cili aktualisht është Drejtor i Programit për Studimin e të Drejtave të Njeriut, vendosjen e Paqes në Institutin e Paqes – Columbia University me gazetën Bota sot.
A duhet të kuptohet se çështja e zgjedhjeve në Maqedoni, duhet të shifet akoma si zgjidhje e problemit politik dhe dalje nga kriza në të cilën ndodhet Maqedonia dhe sa besoni ju në atë?Kriza në Maqedoni vazhdon që prej shpërthimit të dhunës në 2001. Marrëveshja Strukturore e Ohrid (MSO) parandaloi luftën civile me anë të adresimit të pabarazive që në rrënjët e konfliktit. Ajo parashikonte integrimin përfundimtar të Maqedonisë në institucionet Euro-Atlantike. Megjithatë, Maqedonia nuk mund të realizonte aspiratat e saj evropiane për shkak të pengesave nga pala Greke e cila vendosi veton për antarësimin e Maqedonisë në NATO në Bukuresht, Samitin e NATO-s 2008. Çështja është se mekanizmi i zgjedhor thuhet se nuk funksionoi si duhet mbasi Maqedonia edhe në zgjedhjet e 11 Dhjetorit, tregojë se sistemi zgjedhor nuk është ai në të cilin do të besoj çdokush?
Me ndalimin e përparimit, politikanët maqedonas u kthyen në mendjengushtë dhe dritëshkurtër. Partitë ndoqën interesta të ngushtë politike dhe e bënë pre e influencave kriminale. Këto kushte e çuan Maqedoninë në kriza të brendshme politike dhe zgjedhje paraprake elektorale në 11 Dhjetor, 2016.
Zgjedhjet e 11 Dhjetorit u përcaktuan si të drejta e të lira. Sikurse dhe me demokracitë e tjera, partitë janë të përkushtuar të mbështesin interesat e përkrahësve të tyre.
Për momentin, partitë janë angazhuar në proçesin e shkëmbimit botëkuptimor për formimin e koalicionit qeveritar.Është, MSO-ja ende e vlefshme?Marrëveshja Strukturore e Ohrit është legalisht e detyrueshme. Mirëpo, ngaqë MSO-ja nuk u zbatua ndonjëherë plotësisht, ajo vetë është zhvlerësuar. “Ndarja-Pushtetore” është ngulitur në marrëveshje si parimet e MSO-së. Këto parime mund të ndihmojnë në bashkimin e vendit dhe të lidhin maqedonasit nën një synim të përbashkët. Sistemi I ndarjes- pushtetore nënkupton gjithashtu një sistem kontrolli, barazie dhe ndershmërie.

Cilat janë parimet e MSO-së?

Parimet e MSO-së kanë të bëjnë me kompromisin dhe ujdisjen e përbashkët, të mishëruara këto në vetë marrëveshjen. Këto parime të MSO-së kanë një rëndësi kritike në udhëzimin për qeverisjen e Maqedonisë, si dhe të qëndrueshmërisë në shoqëri të tjera të rajonit. Zbatimi I përpiktë I MSO-së mund të arrijë kthimin e saj në një markë tregtimi në vendet me ndarje kombëtare ose fanatike. Për shembull, një marrëveshje përfundimtare për t’I dhënë fund luftës civile në Siri, do të reflektojë marrëveshjen e ndarjes pushtetore të MSO-së.
A mendoni ju se edhe kësaj rradhe “Lokomovita” e Maqedonisë, me këto zgjedhje doli nga binarët….?
Si jo! pajtohem plotësisht. Është, normale në Maqedoni periudha e pasigurisë, pikërisht mbas zgjedhjeve kombëtare parlamentare, gjatë së cilës aktorët politikanë kryejnë shkëmbimin e interesave të tyre. Megjithatë, pasigurisë I duhet dhënë medoemos një fund, pasiguri kjo që ka zgjatur për një kohë tepër të gjatë.

Përse, për herë të parë shqiptarët ju bashkuan një partie maqedonase e qartësuar në bllokun nacionalist – socialist, LSDM ? Pse Gruveski i mban gjallë akoma shpresat tek BDI- dhe Ali Ahmeti?

Ngase, ata e panë se z. Gruevski, përsëri dëshiron të formojë një koalicion me DUI-në ashtu sikurse ishte më parë. Ali Ahmeti parashikohet si bashkëpunëtor në formimin e qeverisë. Të gjithë partitë duhet të bashkohen duke gjetur pikërisht ato çfarë kanë të përbashkëta me anë të përkushtimit në ndarjen-pushtetore, pavarësisht se kushë eshtë në krye duhet kushtëzuar me korektes.

A fituan apo humbën shqiptarët në zgjedhjet në Maqedoni, dhe kush humbi dhe kush fitojë, gjithmonë simbas teje?

Shqipëtarët do të jenë fitues nëse arrijnë të formojnë një grup me përfshirje të gjërë ku reflektohen interesa të përbashkëta. MSO-ja ishte e gatshme t’I bënte shqipëtaët pjesëtarë të palëve të interesuara në shoqërinë Maqedonase. Zbatimi I MSO-së pati një fillim të mirëv por më vonë humbën përqëndrimin. Ndarja-pushtetore është e mire për të gjithë. Besa dhe Aleanca Shqipëtare kryen zbatimin e parimeve të MSO-së më mire nga ç’parashikohej sepse shqipëtarët duan alternative. Ata besojnë në pluralizmin politik.

Besa dhe Aleanca për Shqiptarët, megjithse parti të reja, morën njëra 5 deputet dhe tjetra 3 deputet, si e komentoni ju këtë? si një humbje besimi tek partitë e mëdha shqiptare, lidershipi i saj, apo një alnternativ besimi, apo ajo shprehja jonë “hajde t’a provojmë një herë edhe me këta”?

Besa ishte e financuar tejet mire nga burime në Turqi dhe sponsorizues të tjerë myslimanë nga vende si Arabia Saudite dhe Irani.Shqipëtarët duhet të ruhen nga Besa e cila është fronti i islamistëve në Turqi dhe për rrjedhojë nuk mund t’I kihet besë. Partitë politike duhet t’I avancojnë interest kombëtare sesa të kthehen në agjentë të disa agjensive të huaja të fshehta.

Në Maqedoni, a mendoni se ka metoda të avancuara për monitorim të financimit të partive politike dhe fushatave zgjedhore, për të pasur një fushatë të drejtë dhe zgjedhje kredibile, që të ishin hapi kyç drejt zgjidhjes së krizës politike në Maqedoni?

Ndershmëria përsa i përket anës financiare përbën anën kritike në ndërtimin e besimit publik. Partitë mund të hapin llogaritë e tyre për kontroll. Ato gjithashtu mund të kërkojnë një palë të tretë nga komuniteti ndërkombëtarë për kontrollimin e financave të tyre dhe për të siguruar që administrimi i tyre të bëhet sipas standarteve ndërkombëtare. Asgjë nuk është më shkatërrimtare për demokracinë sesa korrupsioni dhe kriminaliteti.

Si e parashikoni ju të “nesërmen” pas këtyre rezultateve të këtyre zgjedhjeve më 11 Dhjetor 2016 ?, kush do të jetë qeveria simbas jush?

Unë nuk do t’i hyj spekullimeve se kush do të formojë qeverinë, por mund të them se hapi tjetër do të përfshijë bisedime mesh palësh tepër të vështira. Nëse politikanët maqedonas nuk gjejnë rrugëzgjidhje, ata mund të kërkojnë ndihmën e BE-së ose të SHBA-së për ndërmjetim. Një rezultat ku të gjithë janë fitues është më i mirë sesa rezultati zero i tërë lojës ku njëra pale fiton mbi kurrizin e tjetrës. Përqendrimi i pushtetit do të çojë në përplasje, duke rezultuar kështu në manifestime rrugësh dhe në rastin më të keq, në rikthimin e konfliktit të dhunës.

Ndërkohë, në lidhje me çështjen e kontestit të emrit mes Maqedonisë dhe Greqisë, çfardo ndryshimi që të ndodh në qeveri a do të ketë ndikim me Greqinë, apo do të jëtë një rezulatat i përpjekjeve të Maqedonisë për anëtarësim në NATO?

Maqedonia dhe Greqia po njohin përparim. Masat për rritjen e vetëbesimit përfshijnë bashkëpunimin për transportimin e gazit natyror dhe hekurudhor. Si rrjedhim, shoqëria civile duhet të intensifikojë përpjekjet duke u fokusuar në kontaktet, komunikimin dhe bashkepunimin. Shoqëria civile mund të mbushi hapsirën kur normalizimi midis zyrtarëve bëhet i pamund dhe humbet përqendrim.
Universiteti i Kolumbias, është duke mbështetur një udheqesi dinamike që përfshinë zyrtarët lokalë, Avokatin e Popullit, mendimtarë, universitete, historian, hidrologjistë dhe shkencat e mjedisit. Kolumbia vepron në mënyrë të pavarur por informon rregullisht qeverinë Greke e Maqedonase.

Çfarë tregon sipas jush se menjëher mbas kësaj situate, me këtë rezultat, që kemi në Maqedoni, pas 11 dhjetorit, Ali Ahmeti dhe disa lider nga Maqedonia, u “thirrën” në Tiranë, nga Edi Rama dhe Ilir Meta ? A po ndihmon apo e kompromenton situatën, kjo vajtje ardhje?

Udhëtimi I Ali Ahmetit në Tiranë është normal. Ekziston një lagje shqipëtare që kapërcen kufijtë kombëtarë. Shqiptarët duan të punojnë së bashku me anë të bashkëpunimit përmbi kufitar. Integrimi evropian e zvogëlon rëndësinë e kufijve kombëtarë.

Zoti Philips është folur kohët e fundit se po shifet një ndikim në rritje të Rusisë edhe në rajonin e Ballkanit, sidomos ne Beograd dhe Shkup. Sipas jush, sa e pranishme është Rusia dhe ndikimi i saj në gjithë rajonin tonë? Balkanin

Rusia është një kundërshtare strategjike e SHBA-së. Ajo nënvlerëson rregullat e sistemit themelor ndërkombëtar me anë të luftës kibernetike dhe aktiviteteve të tjera të një natyre të ulët. Rusia ka kryer krime lufte në Siri. Udhëheqësit e saj duhet të mbahen përgjegjës për to. Udhëheqësit e Ballkanit perëndimor duhet të bëjnë kujdes. Për Vladimir Putin ata nuk janë veçse pangje që mund të manipulohen për avancimin e realizimin e ambicjeve të Rusisë për një perandori të re. Rusia ofron miqësi shtirëse dhe në realitet qëllimi i saj është nënvlerësimi I influences së Evropës dhe SHBA-së. Rusia ka një frikë për mbijetesën e saj për shkak të rrethimit nga NATO.

Por, është thënë shpesh se Shqipëria dhe Kosova, janë të vetmet vende që ndoshta kanë “mbetur” jashtë këtij ndikimi. Megjithatë, Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka deklaruar se “çdo vonesë për vendet e Ballkanit, në BE, dhe liberalizmi i vizave për Kosovën, shkojnë në favor të Rusisë, pra ndikimin e Rusisë, në këto vende përfshirë Shqipërinë! Si e komentoni ju këtë?

SHBA-ja dhe NATO duhet t’a zgjerojnë bashkëpunimin e tyre me Shqipërinë, dhe Kosovën. Shqipëtarët bëhen akoma më të rëndësishëm për Turqinë. Turqia nën diktaturën e Erdoganit do t’a distancojë veten më tej nga NATO-ja. Turqia do t’a kufizojë lejimin e fluturimit të avionëve luftarak amerikanë në vend të Forcave Ajrore Incirlik. NATO duhet të fillojë të shpërngulë bazat e saj në Shqipëri dhe Kosovë. Shqipëtarët janë aleatë besnikë. NJë e ardhme e ndritëshme do mund t’a presë Shqipërinë, Kosovën dhe Maqedoninë me anë të integrimit të tyre në BE dhe kërkesave reformale për anëtarësim.

Kur flasim për poltikën ballkanike, madje, Kryeministri Rama, e ka vlerësuar si një lider botëror Presidentin e Turqisë, Tajip Erdogan, i cili duket si njeriu më i afërt me Rusinë, në skenën ndërkombëtare. Si e shihni ju politikën e liderit turk, Rexhep Tajip Erdogan dhe në raport me shqiptarët ? E rajonin Ballkanik.

Erdogan dëshiron të bëhet Kalif i politikës Islamike. Drejtësia e tij dhe Partia e Zhvillimit nuk janë veçse një degë e Vëllazërisë Myslimane. Pavarësisht nga mohimet që bën pala Turke, Turqia ndihmoj në formimin e ISIS-it dhe e ushqeu me armatime e ushtarë. Me anë të TIKA-s e instrumenteve të tjera, Turqia po përpiqet të vendosë influencën e saj në Ballkanin Perëndimor me qëllim që të radikalizojë shqipëtarët e t’I kthejë ata kundra Perëndimit. Turqit po blejnë asete ne Shqipëri, Kosovë e Maqedoni. Kontrollimi I këtyre aseteve e rrit influencën e Turqisë në rajon si dhe influencën e axhendës islamike. Edi Rama duhet të ruhet nga miq që shtiren. Sikurse Putin, dhe Erdogani udhëhiqet nga idea për një perandori të re. Erdogani nuk është mik i Shqipërisë e shqipëtarëve.

Rreth David L. Phillips:

David L. Phillips i cili aktualisht është Drejtor i Programit për Studimin e të Drejtave të Njeriut, vendosjen e Paqes në Institutin e Paqes – Columbia University. Profesor Phillips ka punuar si këshilltar i lartë në Sekretariatin e Kombeve të Bashkuara dhe si një ekspert i punëve të jashtme dhe këshilltar i lartë në Departamenti Amerikan i Shtetit. Ai ka mbajtur pozicione si një studiues në Qendrën Universitetit të Harvardit për Studime të Lindjes së Mesme, dhe drejtor ekzekutiv i Programit Ndërkombëtar të zgjidhjes së konflikteve në qendrën e Columbia University.
Drejtor i Programit për Parandalimin e Konflikteve dhe ndërtimin e paqes në Universitetin Amerikan, Profesor në Departamentin e Politikës në Universitetin e Nju Jorkut, dhe si profesor në Akademinë Diplomatike të Vjenës. Ai ka qenë edhe anëtar dhe zëvendës drejtor i lartë i Këshillit të Qendrës për Marrëdhëniet me Jashtë “për veprim parandalues, bashkëpunëtor i lartë në Këshillin e Atlantikut të Shteteve të Bashkuara, anëtar i lartë në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare, drejtor i Qendrës Evropiane për pjesëmarrje të përbashkët, drejtori i projektit në Institutin Ndërkombëtar të Kërkimeve për Paqe në Oslo, president i Fondacionit të Drejtave të Njeriut të Kongresit, dhe drejtor ekzekutiv i Fondacionit Wiesel Elie. Phillips, është autor i disa librave, përfshirë atë :”From Bullets to Ballots” – “ Nga plumbat te votat”:, librin Lëvizjet e dhunshme myslimane në tranzicion (Transaction Press, 2008), librin “Duke humbur Irak”: Pasluftës, Brenda, Rindërtim Fiasco (Perseus Books, 2005), Unsilencingthe Past : Track Two Diplomaci dhe Pajtimi turko-armen (Berghahn Books, 2005).

Ai është gjithashtu autor i raporteve të shumta të politikave, si dhe më shumë se 100 artikuj në publikimet kryesore të tilla mjete shtypi botëror, si New York Times, Wall Street Journal, Financial Times, International Herald Tribune, dhe revista e Punëve të Jashtme – Foreign Affairs.
Profesor, për më shumë se 25 vjet është marrë në mënyrë intezsive, dhe të vazhdueshme me çështjet shqiptare, sidomos me artikuj, analiza, komente, ligjërime dhe senaca dëgjimore në Departamentin e Shetit, Capitol Hill, dhe OKB, për sundimin dhe rrëzimin e komunizmit në Shqipëri, për Kosovën, nën sundimin e Serbisë, luftën e saj për liri e pavarësi, zhvillimin e saj në pavarësi dhe të ardhemen e saj. Liritë e të Drejtat e Shqiptarëve, në Luiginën e Preshevës, Mal të Zi dhe sidomos ato të shqiptarëve në Maqedoni. Ku Profesor Philips, ka pasur një vemendje të madhe për trajtimin që i ka bërë Marrveshjes së Ohrit, edhe në qarqet ndërkombëtare, kanceleritë e botës.(Botoi Bota Sot. Derguar per Diellin:)

Rex W. Tillerson: America’s Advocate or Putin Apologist?

December 19, 2016 by dgreca

1 david

By David L. Phillips/*

tillerson-putin Rex W. Tillerson, C.E.O of Exxon Mobil, will face tough questions from the Senate Foreign Relations Committee during his confirmation hearing for Secretary of State. The Committee will carefully examine Tillerson’s track record. There are several concerns, such as Exxon Mobils’s business in Iraq and its ties to Russia.

Critics question whether Exxon Mobil’s business with the Kurdistan Regional Government (KRG) conformed to US law and policy. The KRG and Exxon Mobil signed a Production Sharing Agreement (PSA) to develop six exploration blocks in Iraqi Kurdistan on October 18, 2011. Though Baghdad objected, Article 115 of Iraq’s constitution explicitly allows KRG ownership of fields developed after 2003.

Critics also claim the deal accelerated Iraq’s fragmentation. To the contrary. Some of the blocks fell within disputed areas in Nineveh Province, requiring dialogue between the KRG and Baghdad. The KRG and Iraqi troops are today fighting side-by-side to liberate Mosul from ISIS.

Exxon Mobil’s business with Russia is more complicated.

Some US Senators, including prominent Republicans, believe that Rex Tillerson is too chummy with Vladimir Putin. Tillerson accepted Russia’s “medal of friendship” award.

Tillerson opposed US sanctions, imposed after Russia illegally occupied Crimea in 2014. US national interests were not Tillerson’s concern. He was focused on the bottom line and shareholder earnings. Sanctions shut down Exxon Mobil’s gas exploration on Sakhalin Island and offshore in the Okhotsk Sea, costing billions.

Tillerson affirmed, “My guiding principle is making money.” He runs a $385 billion diversified company with operations in more than 50 countries and 83,700 employees. Can his business acumen be applied in diplomacy?

Exxon Mobil has a large internal intelligence operation. Was its agency simply gathering information, or manipulating events in service of business-friendly regimes?

Will Tillerson pro-actively protect the rules-based international order? Will he discern false friends? His friendly relations with Vladimir Putin will be under a microscope.

Can Tillerson confront Russia’s aggression in Ukraine? Will he negotiate sustainable peace in Syria through power-sharing? What about the mass jailing of journalists in Turkey? Will the US turn a blind eye to extra-judicial killings in the Philippines? What will be the balance between climate change and commercial interests? Where does pragmatism end and moral clarity begin?

The confirmation hearing will be an opportunity for Tillerson, on behalf of the Trump administration, to articulate policies not megaphone positions. As Secretary of State, Tillerson will be challenged to give coherence to Trump’s mercurial foreign policy.

Above all, Tillerson must show that he is beholden to no foreign power or corporate interest. America must come first in any negotiation.

*Mr. Phillips is Director of the Program on Peace-building and Rights. He served as a Senior Adviser and Foreign Affairs Expert to the US State Department during the administrations of Clinton, Bush, and Obama.( Huffington Post)

LETËR DREJTUAR Z. DONALD TRUMP

October 18, 2016 by dgreca

Donald Trump duhet të refuzojë kriminelët e luftës që e mbështesin dhe të qartësojë pikëpamjet e tij për Luftrat në ish-Jugosllavi dhe ndërhyrjet e NATOs/

1-vojislav-seselj-donald-trump

Javën e kaluar, Donald Trump u akuzua, mbase pa të drejtë, se “kishte kërkuar ndjesë” për ndërhyrjet që ndaluan dy herë vrasjet masive, që përfshijnë krime të genocidit, të më shumë se 100,000 civilëve të pafajshëm në ish-Jugosllavi. Incidenti tërhoqi vëmendjen nga kritika e hershme e zotit Trump për fushatën e bombardimit nga NATO që ndali luftën e Kosovës, duke shpëtuar mbase dhjetëra mijë jetë njerëzish. Për më tepër, është e pamundur të injorosh ngurrimin ofendues të zotit Trump për të refuzuar mbështetjen nga një prej kriminelëve më të njohur të atyre luftrave, Vojislav Seselj.

Si qytetarë amerikanë që u shpëtuan atyre luftrave, dhe si ish përfaqësues të qeverisë së Shteteve të Bashkuara, autorë, aktivistë të drejtash të njeriut dhe akademikë që studiojmë shpërbërjen e Jugosllavisë dhe pasojat e saj, deklaratat e zotit Trump për këto çështje na duken thellësisht shqetësuese.

Në 1999, zoti Trump ishte në favor të ndërhyrjes nga toka dhe pushtimit të mundshëm të Serbisë, në vend të bombardimeve objektive, ndonëse jo të përkryera të NATO-s. Këtë verë, ai sinjalizoi se si President nuk do të ndërhynte kur regjime dhunuese masakrojnë qytetarët e tyre. Është e rëndësishme të shënohet se Boshnjakët (myslimanë) nga Bosnia dhe Hercegovina si dhe shqiptarët nga Kosova dhe kroatët u vunë në shënjestër dhe u vranë në mënyrë sistematike gjatë luftërave të Ballkanit. Për ata mes nesh që kanë shpëtuar e që janë myslimanë, deklaratat e zotit Trump për një ndalim të hyrjes së myslimanëve në Shtetet e Bashkuara, nëse do të zbatohej kur ishim ne që u detyruam të braktisim shtëpitë, do të kishte sjellë padyshim vdekjen tonë.

Më së fundi, ai nuk është distancuar nga Vojislav Seselj, që është paditur për krime lufte nga Gjykata Kriminale e për Ish-Jugosllavinë. Gjatë Luftës së Bosnjes, Seselj nxiti tmerrin në zemrat dhe mendjet e burrave, grave dhe fëmijët gjatë invazioneve të fshatrave nga milicia e tij e dhunshme, duke kryer vrasje, përdhunime dhe tortura, në Bosnjen Lindore.

Sot, Seselj është anëtar i parlamentit të Serbisë dhe besohet se do të kandidojë për president të vendit në 2017. Në shtator, Seselj ‘mirëpriti’ zëvendës-presidentin Joseph Biden në Beograd me një tubim politik shumë të reklamuar në mbështetje të zotit Trump. Ai u kishte bërë thirrje më herët serbo-amerikanëve që të votonin për zotin Trump. Platforma e tij vazhdon të përqendrohet në retorikën e dhunshme, krijimin e “Serbisë së Madhe”, ngadalësimin e përparimit të Serbisë drejt Bashkimit Europian dhe kërkon lidhje me të ngushta me Rusinë. Në mënyrë të rregullt, ai djeg flamujt e NATO-s në publik. Ai ka shfrytëzuar gjithashtu politikisht çështjen e pazgjidhur të vrasjes me mbështetje të shtetit të Ylli, Agron, dhe Mehmet Bytyqi, tre shqiptaro-amerikanëve nga Kosova, të cilët u ekzekutuan dhe u hodhën mbi një varr masiv, në 1999.

Me sa duket, Vojislav Seselj sheh Donald Trump si një aleat për kauzën e tij. Zoti Trump nuk ka bërë asgjë që të refuzojë mbështetjen nga Seselj.

Për shkak se zoti Trump po kandidon për një nga pozitat më të fuqishme të botës, përfitojmë nga kjo mundësi për ta kujtuar atë se politikat e tij do të kishin qenë katastrofike për të gjithë Europën Juglindore. Shtetet e Bashkuara dhe NATO vepruan si një forcë për të mirë në këto ndërhyrje, ndonëse mbase tragjikisht vonë në Bosnje. Vërtetë, akoma më alarmuese për ne është se qendrimi i zotit Trump ndaj NATO-s përputhet me atë të Federatës Ruse, e cila kundërshton NATO-n dhe zgjërimin e saj në rajon, duke përfshirë Maqedoninë dhe Malin e Zi. Për ata mes nesh që u kanë mbijetuar luftrave të tmerrshme të drejtuara nga udhëheqës autokratë, admirimi që zoti Trump ka shprehur për Vladimir Putinin është alarmues, sidomos kur mendon angazhimin në rritje të Putinit me ata udhëheqës të Serbisë dhe njësisë serbe të Bosnjës, të cilët refuzojnë të pranojnë përgjegjësitë për krimet e të kaluarës, përfshi edhe genocidin. Rusia ka bllokuar në mënyrë aktive anëtarësimin e Kosovës në OKB. Shpërfillja që tregon Putini për të drejtat e njeriut flet vetë kur shikon sulmin mbi shoqërinë civile ruse. Prandaj një presidencë me Donald Trump që mban anën e Rusisë dhe të ekstremistëve të Ballkanit nuk do t’u shërbente interesave të SHBA-së dhe mund të shtynte një rajon edhe kështu të brishtë, drejt një krize të plotë.

Prandaj, bëjmë thirrje që Donald Trump të refuzojë mbështetjen nga Vojislav Seselj, dhe deklaratat e tij të kaluara për ndërhyrjen e NATO-s në ish-Jugollavi. Ai duhet të përqafojë politikat që shpëtuan shumë prej jetëve tona dhe që mund të ndalojnë në të ardhmen katastrofat njerëzore.

Sinqerisht,

Ajla Delkic, Bosnian American Human Rights Advocate

Richard Lukaj, Philanthropist and Public Policy Advocate

Tanya Domi, Adjunct Professor, Columbia University; former Spokesperson, OSCE Mission to Bosnia and Herzegovina

Praveen Madhiraju, Human Rights Attorney

Amb. (ret.) Robert L. Barry, former Head of the OSCE Mission to Bosnia and Herzegovina

Amb. (ret.) Richard D. Kauzlarich, former U.S. Amb. to Bosnia and Herzegovina;

Adjunct Professor, Schar School of Policy and Government, George Mason University

Amb. (ret.) John K. Menzies, former U.S. Amb. to Bosnia and Herzegovina; former U.S. Chief of Mission in Kosovo

Shawn M. Byrnes, Senior Foreign Service Officer and chief of the U.S. Diplomatic Observer Mission in Kosovo (1998–99) and of the U.S. Diplomatic Mission to the Republic of Montenegro (1999–2002).

James Zogby, President, Arab American Institute

Kurt Bassuener, Founder and Senior Associate, Democratization Policy Council

Ken Biberaj, Public Policy Advocate

Mirsad Hadzikadic, Professor, University of North Carolina at Charlotte

Valbona Karanxha, Ed.D. New Haven Public Schools, Yale University Research Fellow

David L. Phillips, Institute for the Study of Human Rights, Columbia University

Shinasi Rama, Ph.D. Clinical Professor of International Relations NYU

Grid Rroji, Lecturer of International Relations NYU, Editor for Bletashqiptare.com

Gerard Toal, Virginia Tech, National Capital Region

Samuel Totten, Professor Emeritus, University of Arkansas, Fayetteville

Sarah Wagner, Associate Professor of Anthropology, George Washington University

Martin Shkreli, former Chairman of the Board for the National Albanian American Council

Frank Shkreli, former Eurasian Division Director of the Voice of America

Adisada Dudic, Attorney, Human Rights Advocate, Srebrenica Genocide Survivor

Meto Koloski, Macedonian American Human Rights Advocate

Elmina Kulasic, Human Rights Advocate

Steve Rukavina, Croatian American Activist

Klara Buda, former Head of the Albanian Department of Radio France Internationale, Paris, March 1999–2010.

“Stalini” brenda Erdoganit

July 22, 2016 by dgreca

Nya David Phillips/

Pas përpjekjes së dështuar për grusht shteti javën e kaluar, Erdogan paralajmëroi se: “Ky veprim është tradhëti dhe ata do të paguajnë për këtë tradhëti”.

“Kjo është një mirësi e madhe nga Zoti. Pse? Sepse do të na mundësojë që të pastrojmë forcat e armatosura, të cilat duhet të jenë tërësisht të pastra”.

Erdogan tashmë e ka shndërruar Turqinë në një gulag gjigand.

Gjatë 5 ditëve të fundit, 50 mijë zyrtarë ushtarakë, policë, gjyqtarë, gazetarë, qeveritarë dhe nëpunësit civilë janë arrestuar, pezulluar, ose pushuar nga puna.

Njerëzit janë arrestuar dhe burgosur padrejtësisht dhe jo konform autoritetit ligjore. Madje nuk dihet as vendndodhja e tyre.

Çdo dekan universiteti, më shumë se 1500 të tillë, janë detyruar të japin dorëheqjen; ndërsa rreth 15 mijë mësues janë pezulluar nga puna.

Njerëzve u është ndaluar që të largohen jashtë vendit. Askush që ka një pasaportë zyrtare nuk mund të udhëtojë jashtë vendit. Punonjësve të institucioneve u duhet të marrin leje të veçantë për të udhëtuar jashtë shtetit.

Progresistët dhe “opozitarët” janë të rrezikuar. E kaluara e tyre po kontrollohet imtësisht dhe po hetohet për lidhje të mundshme me Fethullah Gylen, një predikues që jeton në Pensilvani dhe të cilin Erdogan e akuzon për komplotin e grushtit të shtetit.

Në horizont nuk duket asnjë zgjidhje. Ndërkohë Erdogani shpalli gjendjen e jashtëzakonshme për 3 muajt e ardhshëm.

Administrata e Obamës me të drejtë dënoi grushtin e shtetit. Grushti i shtetit nga ushtria nuk është rruga e duhur drejt demokracisë. Tani zyrtarët amerikanë janë kundër spastrimeve në Turqi dhe kanë reaguar ndaj tyre. Megjithatë, duhet thënë që reagimet nuk kanë qenë të ashpra.

Ndërkohë Sekretari i Shtetit, John Kerry paralajmëroi se: “Nuk duhet të ketë spastrime arbitrare, nuk duhet të ketë sanksione penale jashtë kornizës së sundimit të ligjit dhe jashtë sistemit të drejtësisë. Kerry tha gjithashtu se NATO do të vlerësojë veprimet e Turqisë. “NATO ka gjithashtu një kërkesë në lidhje me respektimin e demokracisë”. Ai la të hapur mundësinë për rishikimin e anëtarësimit të Turqisë në NATO.

Kur Erdogani sugjeroi që Turqia mund të rivendoste dënimin me vdekje, i shfuqizuar në vitin 2004, Shefja e Politikës së Jashtme në Bashkimin Europian, Federica Mogherini, paralajmëroi se: “Asnjë vend nuk mund të jetë partner dhe aleat me ne nëse rikthen dhe njeh vendimin me vdekje. Ajo gjithashtu shtoi se “Bëjmë thirrje për respektim të plotë të rëndit kushtetues të Turqisë dhe ne… vëmë theksin në rëndësinë e sundimit të ligjit. Turqia duhet të ketë respect për demokracinë dhe të respektojë të drejtat dhe liritë themelore të njeriut”.

Paralajmërimet e Mogherinit me sa duket ka rënë në vesh të shurdhër. Organizatorët e grushtit të shtetit po torturohen dhe pamjet e torturave po shfaqen në televizione. Erdogan kërcënoi se do të varë në litar të gjithë ata që janë të përfshirë në tentativën për grusht e shtetit. Një ushtari të ri iu pre koka dhe pamjet e ekzekutimit të tij u shfaqën në mediat sociale. Nuk dihet edhe sa të tjerë janë torturuar ose vrarë.

Fakti me i rëndësishëm: Erdoganit nuk i bëhet vonë për çfarë është thënë.

Ekspozimi i korrupsionit Erdoganit është e vetmja mënyrë për të ndikuar në sjelljen e tij.

Reza Zarrab, një shtetas turko-iranian me lidhje të ngushta me Erdoganin, u arrestua në Aeroportin Ndërkombëtar të Miamit në maj. Prokurori i çështjes, Preet Bharara, premtoi se do të hetojë dhe do të bëjë publike mënyrën e pastrimit të parave dhe shitjet e arit nga Zarrab, të cilat shmangnin sanksionet ndërkombëtare ndaj Iranit.

Zarrab mund të dëshmojë kundër Erdogan, djalit të tij Bilalit dhe rrethit të ngushtë të Erdoganit. Prokurori i çështjes në Shtetet e Bashkuara të Amerikës duhet të shpejtojë dhe të bëjë publike padinë ndaj Zarrab, si dhe të publikojë listën e përfituesve nga biznesi i tij i paligjshëm.

Pas publikimit të aktakuzës, Shtetet e Bashkuara të Amerikës duhet të vendosin sanksione ndaj të gjithë personave të implikuar në këtë çështje. Ato duhet të ngrijnë pasuritë e tyre jashtë shtetit dhe të ndalojë udhëtimin e tyre dhe të familjarëve të tyre.

Historia na mëson se diktatorët injorojnë paralajmërimet jo kërcënuese. Hitleri dhe Musolini janë zgjedhur në mënyrë demokratike, ashtu sikundër Erdogan. Edhe ata ishin të pavëmendshëm ndaj presionit ndërkombëtar.

Paditë penale për korrupsion dhe disa sanksioneve të mirëmenduara janë të vetmet mjete në dispozicion për të lehtësuar pasojat e goditjeve gjithëpërfshirëse të Erdoganit.

*David L. Phillips është Drejtor i Programit për Ndërtimin e Paqes dhe të Drejtave në Institutin për Studimin e të Drejtave të Njeriut në universitetin e Columbia. Ai ka shërbyer si Këshilltar i Lartë dhe Ekspert i Punëve të Jashtme në Departamentin Amerikan të Shtetit gjatë administrative të presidentëve Klinton, Bush dhe Obama.

Kortezi: Huffington Post