• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

NË KËRKIM TË ARMËVE TË ÇELO PICARIT

August 29, 2022 by s p

Nga Ylli M. Dilo & Eduard M. Dilo

ÇELO PICARI ky trim shqipëtar që në historinë e kombit tonë ka marrë përmasat e një legjende, jeton dhe do të jetojë në kujtesën kombëtare ndër shekuj.

Populli e përjetësoi në këngë:

“Çelo Picari o burrë

Lufton me Sulltan Mahmunë …”

Rruga që të shpie për në Picarin e Vjetër ( fshati ku u lind dhe jetoi Çelua) është e shtruar me kalldrëm dhe thirret dhe sot e kësaj dite “ kalldrëmi i Çelos”.

Në atë rrugë duken qartë gjurmët që kanë lënë armatat(qerret që tërhiqnin topat) e ushtrisë së Kapedan Çelos.

Ato janë një pasuri kombëtare që duhen ruajtur me kujdes nga Shteti Shqipëtar.

Shtëpia e Kapedan Çelos është shkatërruar, por gjurmët e themeleve të saj ekzistojnë.

Fisi i Çelo Picarit jeton; kemi patur fatin e mirë të njihemi me stërmbesat dhe stërnipret e Çelo Picarit, intelektualë këta të çquar: Manushaqja, Çelua, Rustemi, Latifi dhe Nuria.

Kjo familje intelektuale ruan në arkivin e familjes dokumenta me vlerë për fisin e Çelo Picarit.

– NË KËRKIM TË ARMËVE DHE RELIKEVE TË KAPEDAN ÇELO PICARIT

Sipas urdhërit të lëshuar nga Qeverria Shqipëtare për dorëzimin e armëve, qofshin ato dhe relike Znj. Ulvie(Nena e të lartpërmendurve – banuese në Fier në atë kohë), dorëzon në vitin 1951 në D.P. Mbrendëshme Fier 5 shpata dhe 2 pisqolla të Çelos.

Dorëzimi u bë në prezencë të shefit të policisë të asaj kohe H. K.dhe të n/oficerit K. A.

K. A. dha dëftesën për marrjen në dorëzim të armëve.

Në vitin 1960 Muzeu i Gjirokastrës kërkon nga familjarët e Çelo Picarit të dorëzoje armë dhe relike të Çelo Picarit në qoftë se kanë .

Në të njëjtën kohë kryetari D.P. Mbrendëshme Fier, Q. H. kërkon nga Z.Rustem Çelo të dorëzoje armët e Çelos.

Rustemi i tregon kryetarit dokumentin e marrjes në dorëzim të armëve nga n/oficeri K. A. i cili në atë kohë ishte efektiv i asaj D.të P.Brendëshme.

Pas disa ditësh kryetari i D.P.Mbrendëshme Q. H. vritet.

Në këto kushte Z. Rustem Çelo i drejton një letër personale një nga qeveritarëve me potencë të asaj kohe.

Letra u mirëprit nga ish funksionari i lartë qeveritar dhe në audiencë që pati me

Z. Rustem Çelo i premtoi se do të interesohej për gjetjen e tyre.

l rekomandoi gjithashtu se po të kishin relike të Çelos t’i dorezonin në muzeum.

Familja dorëzoi në muzeumin e Gjirokastrës të vetmen relike mbetur nga stërgjyshi i tyre Çelo Picari -një orë tavoline- dhuruar Çelos si kujtim nga trimi Marko Boçari.( ora është në shkemb ku një çift i veshur me kostum popullor mban Flamurin dhe shpatën në dorën tjeter).

Për këtë veprim(dorzim të orës), familja disponon një vërtetim me firmë dhe vulë nga ish drejtori i muzeumit i përkushtuari plot pasion Lefter Dilo.

Pas vendosjes së demokracisë, familja e Rustem Çelos kërkoi të njoftohej nga muzeumi i Gjirokastrës dhe Ministria e Brendëshme për fatin e armëve dhe të orës së Marko Boçarit dhuruar Çelo Picarit.

Pergjigja: -Nuk ekzistojnë.

Është koha e përshtatëshme tash që jetojnë akoma dëshmimtarët okularë që i njohin këto relike t’i gjejmë .

NJË PARALELIZËM:

Në shtetin fqinj ruhet si muze shtëpia e Kapedan Marko Boçarit.

Ajo vizitohet nga mijra turistë në vit.

Po legjendari Çelo Picari pse të mos i bëhet i njohur Botës së kulturuar?

Ai i ka të gjitha mundësitë për t’u bërë i njohur në mijera turistë që do të vizitojnë çdo vit muzeumin “Çelo Picari”, kur Shteti dhe Mediat ta marrin seriozisht këtë punë ;

Çelo Picari ka të gjithë elementet për një vepër të tillë:

– Këngët që populli i ruan si gjerdan të rrallë.

– Rugën me kalldrem ku armatat e reparteve të Tij kanë lënë gjurmë.

-Themelet e shtëpisë ku shteti duhet t’i ngrejë muzeum.

-Armët dhe reliket e Tij që akoma nuk kanë humbur gjurmët se ku ndodhen.

Le të shpresojmë.

Foto e Tij marrë nga interneti.

Filed Under: Histori Tagged With: Eduard dilo

 FAITH IN GOD and LOVE of the COUNTRY

June 4, 2022 by s p

A harrowing testimony of the Communist terror in Albania (1944-1991). The crucifying of the patriotic family of Ilia Dilo Sheperi and the resisting solid basis of Albanian patriotism.

(Translator’s note: In an exclusive interview for the Albanian-American newspaper DIELLI organ of the Panalbanian Federation of America VATRA (September 2021, Nr. 09) Eduard Margarit DILO describes in Albanian the tragic persecution of his entire family under the Communist regime in Albania, now in English for the benefit of those not familiar with the Albanian language. The details are shocking and their nature anti-human, bordering on barbarity with deadly results. (Prof. Sami Repishti PhD)

By:  Sokol Paja

    The history of the persistent persecution of the DILO family

    The patriotic political position of my deceased grandparents, Ilia Dilo Sheperi and my grandmother Sava Rruci,  of the Aristidh Rruci family, is now a well-known page of Albanian history. Although during the WWII years my family was one of the main supporters of the leaders of the freedom fighters, most of them former students of my grandfather, Ilia DILO Sheperi, and in spite of the fact that our house was among the first to be burned down by the Fascist occupiers, my family could not escape the rage and the cruel persecution of the gangs of Communist criminals who took over the government at the end of 1944.

     With all due respect to truth and to documentation we can conclude that the punitive expeditions used by the Communist criminals to eliminate “the undesirables” for nearly 50 years could not exclude the family of Ilia Dilo Shdeperi from their genocidal punishment. Why?  Because the DILO Sheperi family was a patriotic family that could not operate with the Serbo-Slavic dominated clique installed in power.

  Here are some facts

  When Enver Hoxha (leader of the Communist movement in Albania) was trying to form the General Staff of the National-Liberation Army (Communist) he wanted to arrange a meeting with Jani DILO (former officer of the King’s Army) in Tirana. After the General Staff was formed, he told Mr. Dilo: “We need a capable commander who is also fluent in several foreign languages to talk to foreign visitors, and I have thought of you as being the man.” “I would happily fight jointly with you,” Jani DILO responded, “but we cannot abandon the region of Kosova, presently under the Serbian yoke.”

   This was the latest encounter with Jani DILO’s old high school classmate in Gjirokaster and Korçe, who was the lucky one to win the battle. “The ‘Mukja Agreement’ was violated even before the ink was dry, and it was denounced as ‘treason’ after the brutal intervention of the Yugoslav agents.

   Thus, civil war began in Albania!

    The price of this war was very heavy, not only for those who lost, but also for those who won. And, the victors were the enemies of the Albanian Nation.      

    The origins of the Communist vendetta

      November 1944. The Government of Enver Hxha entered Tirana, capital of Albania. Qirako and Margarit DILO were called and told that their employments were terminated.  They were working in different places, both in Tirana. Qiriako was chair of the Division of ‘Hipotheka’ registration of immobile properties at the Ministry of Finance; Margarit as chairman at the Office of Contruction in the Ministry of Public Work. Both technical civil service jobs with no relations to politics.

    Educated with the principles of occidental philosophy, they resigned and left the offices where they were working. Forced to make a living for their families, they began to work in small commercial activities with success, and were happy to provide the means for 12 members of their families living with them in Tirana.

    In March 1946, Qiriako and Margarit were called at the office for urbanization and were told to leave without delay and resettled in Sheperi with the entire family. The order was irrevocable. In the case of disobedience, they would be arrested. At the same time Koço DILO was serving in the Army, communication services in Tirana were     transferred to the border guard units of Peshkopi. All members of their families went straight to the village of Sheper and found refuge in the only cabin that was saved from burning during the war.

   To survive, they began to work as farmers. During the month of June 1946, Mihal and Margarit were appointed veterans in the District’s Office of Husbandry; Margarit, as an engineer in the Construction Enterprise of the District. With these appointments, the situation of their families was substantially improved. Encouraged, they began to reconstruct the burned sections of their buildings and members of the family in Sheper began living in satisfactory conditions for those times.

   Communists sentence to death Jani DILO.

   In 1947, the Communist Government made the list of the “enemies of the people” sentenced to death in absentia, and the name of Jani DILO was there (introduced as one of the leaders of Balli Kombetar, the Nationalist Organization). Officials of the State and of the Security Police exercised great pressure to convince our family to invite the emigrating Jani DILO to return to Albania. We answered that they had no contact with Jani DILO and that they were not aware of his whereabouts.

    In October 1947, Margarit was arrested. After 40 days and nights of terrible torture, he was brought to the Court, a closed-in office, with closed doors in a room inside the Medieval Fortress of Gjirokaster. A military Kangaroo Court sentenced him to two years in jail for having sabotaged the elections of 1945, and damaged the “friendly” relations with Yugoslavia, as well an agent of the Anglo-American agencies etc.  

     He spent his two years in jail in the fortress of Gjirokaater as well as in the heavy work of irrigation in Maliq, Vloçisht of Korçe and Muzeqeja. His body weight was reduced from 85 kg the day of his arrest to 42 kg the day of release. I remember as a child the burn marks from a hot iron that torture had left on him, mainly on the arms and legs. In 1948 Qiriako was arrested and tortured for three days at the Police Station of Topove (Zagori).

   The accusation for keeping unauthorized weapons, as well as the accusation for having hidden the gold of Aristidh Ruçi, failed because of the impossibility of finding a witness for the weapons. In the meantime, the Communist Security organs had hidden one piece in the cottage next to the house used for sheltering the milking cows of the Qiriako family, and that the gold was found to be in the house of political commissaire of the Office of Internal Security. Qiriako was released! In 1950, Margarit married my mother Viktori Xhamballo, sister to two fallen heroes Pano Xhamballos, imporftant figure of the National-Liberation Army (killed in Mirdite on September 1, 1944 under suspicious circumstances) and of Spiro Xhamballo, executed by the Nazis in the internment camp of Prishtina. When the news of the engagement became public, my mother was ordered to go to the Town Hall, where Mihal Bisha, former secretary of the Party Committee at that time, and the Public Prosecutor, Subi Bakiri, pressured her to reject the engagement. My mother refused. Then, the officials threatened that she would be punished together with all the members of the DILO family. “Mother Party” kept the promise by persecuting not only my mother but us too, her children.

     Koço DILO is sentenced

     In 1970, arrested in Fier Koço DILO, the younger son of Ilia DILO was accused of trying to escape from the country. He was tortured for 105 days secretly, and sentenced to 10 years in jail. He was sent to Spaçi forced labor camp in Mirdita. I want to stress that in every arrest or imprisonment done to our family, the Communist Government sequestered everything including the personal customs of everyday, all food found in the house, and daily family objects, as well as the dowery of unwed young ladies.

  Eduard DILO: His young years!

   One expression: a terrible experience that I wish no child in the world should go through!

   In the year I was born, the collectivization of the village began. My father resolved to be a member of the agricultural collective because he was sick. Unable to do fieldwork, he did not oppose the forceful seizure of the land and of the few animals our family possessed. Immediately after that punitive measure the dictatorship took steps against my parents and his small children. The contingent of corn that the State gave to each member of the family was suspended; after that with the opening of bakeries, our purchase of the daily bread was forbidden. We were not allowed to own a milking cow or a goat.

    Some leaders of the agricultural collective were selected by the Government and proved to be extremists, the same as those later on in our country. After graduating from high school, we “children of the enemies of the people” (this is the qualification used by the government and the Secret Police based on the instructions of our “mother party,” Margarit DILO) had been seeking shelter by some family friends in various towns. After an examination of my dossier, I found and have preserved the story of our persecution by the Secret Police of members of the DILO family. It’s here that I discovered the explanation of the several school expulsions during my high school years; thanks to the assistance of our many family friends I succeeded in graduating from high school. I started it in Fier, then in Tirana, Gjirokaster, and finished again in Fier. I would like to stress the affection of my schoolmates who surrounded me, the warmth and the care of the teachers who never treated me differently from others. This honest contingent of our society encouraged me to reveal the talent displayed by our DILO generation.

Yet, all doors of higher education were closed to us. My mother, with the high school diplomas of her highly achieved children, kept knocking on every possible door. She contacted friends of her brother holding high positions in the Government, but was unable to find an opening at the university for any of her children. For the sake of truth: I want to declare that from a meeting with a friend of her brother Pano, now a high official of the Party, she received an answer from the functionary’s wife, contained in a letter sent by the Party organization of the village in Zagori. There, the Dilo family was ordered to send all their children to the village, otherwise they would be sent to the mountainous village of Spaç, the same place where their uncle was suffering his punishment.

   Fortunately, this piece of mail was erroneously delivered to the office of my cousin, a high official of the Party in Zagoria. Presently, this document is in our own possession together with many other “accusative” reports sent to places where some relatives were working and filling important party positions in Zagoria.

   All over Albania there were honest people who cried the fate of their Fatherland, and independently of their participation in ruling the country, their consciences did not approve of the injustices committed to the population.

   With the fall of Communism in Albania (1991) we were informed of the accusations that brought our suffering; we succeeded in finding and collecting “the characterizations,” a term used by the Party to identify “the enemies.”

   Primitive vendetta: the disgraceful exhumation   of the remnants of Ilia DILO Sheperi

   1960! As a result of the exacerbation of “the class struggle” in Albania, a movement among the political emigrees was formed to overthrow the criminal bands ruling over the Albanian people. The reasons for the failure are now public knowledge. After the defeat, some emigrants began to cause problems for the Albanian embassies. The smart rulers of that country began to plan new persecutions for the family DILO. Why?

    Because in their mentalities, these mediocrities   began to think that in the case of a liberation day, our DILO family will revenge against them.  The organs of the State Security pursuing the instructions of the highly placed functionaries accused our uncle Jani DILO of being one of the top organizers. They contacted members of our family and tried to convince them to persuade our uncle to return to Albania. For this, they arrested our uncle Koço DILO as a hostage accused of attempting to escape. The investigation officers began to prepare the public opinion that he would be executed. Our uncle Jani, a prominent figure in the State where he lived, sent a letter to Enver Hoxha, Mehmet Shehu, and a copy to his family where he clarified his political position and requested to cease the persecution of his family.

   Pressure from the Political Police on our family and total Isolation

    At this point my father passed away at the age of 62. The Party and the Secret Police prevented members of the family from accompanying the dead to the cemetery or to receive condolences from friends and neighbors alike. They also forbade the opening of the grave. Our family dug the grave, and the coffin was carried by them. Although a minor, I helped in digging and carrying the coffin on my shoulders. The insatiable cannibalism of those monstrosities (since I cannot call them “humans”) that were leaders of the Party and the State ruling over our country reached the point of exhumation of the remains of our grandfather, Ilia DILO Sheperi. Outraged, my uncle Qiriako DILO informed Enver Hoxha about this vandalism, reminding him that sacrilege against a deceased person is forbidden in every corner of the world. The “letter” reached the leader. He then sent the “letter” to the Central Committee of the Party for verification. For ten consecutive years, sons and daughters of Ilia DILO  Sheperi dug the graves of their dead members and carried the  coffins on their shoulders.

One detail for the young generation of Albanians: the daughter of Ilia DILO Sheperi, Viktori DILO, celebrated as “Teacher with Merits” had a long line of followers accompanying her coffin on its way to the village, with wreaths and flowers in abundance. In Sheperi, when we passed in front of the House of Culture with the coffin on our shoulders, the loudspeakers began transmitting the song “This is the sword that hangs over the heads of all enemies in the world.”

The formation of “the new man” with cannibalistic tendencies.

In the village of Nivan (Zagoria) Enrik Qiriako DILO was arrested by four criminal policemen- the Security Officer, the Policemen of the zone and two informers. All this in the presence of the victim’s mother, the old lady Ifi Hartito DILO, his sister and his brother. After having laid him down on the floor, the four began beating him up. While tied up tightly, he was mounted on the truck to be sent to the Section for the Internal Affairs (Secret Police). The policemen tore down his shirt and used it to tie the bloody hand wounds so that he could not dirty the truck. After two months spent in the dark cells constantly tortured (including the electroshocks) in the building of the Police Headquarters in Gjirokater, they threw him in the psychiatric hospital located in Elbasan.

The first days of democratic regime -the assassination and destruction of mother Kaliopi Dilo ‘s corpse at the entrance of the house

In 1991, our uncle Oresti DILO, M.D., was made part of a group of Albanian-American businessmen invited by the Albanian Government to report on Albania.  He promised to the Albanian Government that he would invest good amounts of capital for his native Country. Upon return to the United States, he managed to send a group of specialists to Albania to coordinate the activities in investments. At that time, a secret hand in our Sheperi,  known as “the black hand,” distributed propaganda leaflets stressing that if the communist government is overthrown, a wave of vendetta will succeed. In those lists of people was also the name of our old mother Kalopi DILO, who lived alone in the house of DILO.

One dark night, at the end of January 1991, a group of criminals executed the old lady at the entrance of her house. This execution, reminds us of the early days of barbarity performed with canes, gorging eyes, and cutting the throat with a sharp knife. In order to lose the traces, they threw acid on her head. Officials of the Police and the investigating officer, who was in charge of this experience to cover this never-before-seen crime, wanted to cover the crime by suggesting that her head was damaged by the biting of the house’s dogs. However, after the insistence of the villagers the Police were forced to arrest the accomplices. At the Court session held in Gjrokaster there was a tendency to be lenient with Communist criminals. Yet, under the pressure exercised by the audience the Court gave sentences from 2 to 14 years in jail for the members of the terrorist group.

The local press treated this crime as “Adolescence and Gold Fever”

It’s really sad! How can they be treated as adolescents as 40 and 25 years-olds? How could a treasury of gold in houses searched, perquisition, finally sequestered by Government police several times?

In the house of Mother Kaliopi only 2.000 old leks (ca. $ 20) were found. One year later after the intervention of a government official in charge of “restoring justice,” the criminals were let go.  Pursuing the instructions of the new law to move freely, most of what was left of the DILO family emigrated to different countries. Thirsty for education after so many years of denial of their schooling, in spite of the difficulties presented by the life of emigration, they did their best. They did the impossible to educate their children and to see them filling the university halls with success. Today, in the two continents of Europe and America, 11 (eleven) sons and daughters of this victimized family give their intellectual contribution. As for us, victims whose right to education was denied and left without higher education, contributing in the fields of their choice, talented people, are today proud that emigrating succeeded in achieving their goals through their young generations.

Message as an Offer for Reconciliation

I take advantage of the situation to relay my message to my Albanian people and the following generations. I look back and recall the advice of our deceased parents, uncles, aunts: times change sons and daughters, but you shall never lose sight: of our country to progress we need education, education, education and tolerance. Do not do to others what they did to you, because violence brings violence, and violence is the product of barbarity.

*****

(This essay was initially published in the newspaper DIELLI, dated September, 2021, vol. 112, No. 09.   Issue N0. 2166-9139).

Filed Under: Politike Tagged With: Eduard dilo, Sami repishti, Sokol Paja

DILOIADA-BALADË PËR TMERRIN PA FUND

May 3, 2022 by s p

(Pikëpamje për poemën-baladë të tmerrit pa fund : “DILOIADA” të autorëve Jorgo S. Telo Eduard M. Dilo)

Nga Tonine Hido, studiuese, “Mësuese e Merituar”, “Ambasadore e Paqes “.

Libri “DILOIADA” me autorë Jorgo S. Telo dhe Eduard M. Dilo e pa dritën e botimit në fillimviti (2009), si për të thënë: “Po shkrijnë akujt e dimrit të acartë, nga lotët e paterur të dhimbjeve…”Atë vuajtje të përbashkët, hedhur në mijëra faqe librash e gazetash, në mijëra kujtime përmes ekraneve të televizorit për kohën pa stinë të diktaturës komuniste në Shqipëri, më të mistershmen e globit, ku “dhe vetë Zoti ç’hoqi”, autorët e japin përmes poemës – baladë, krejt të veçantë për nga materiali faktik e shumë origjinale për nga kompozimi…Si poetë autorët përcjellin një muzikë rrënqethëse, një melodi të trishtë, kompozuar mjediseve të blerta të shpirtit, kontributeve, fisnikërisë dhe madhështisë së familjes Dilo në Sheperin e Zagorisë e të Çajupit, pikërisht për “Lisin” me degëshumë, të “Mësuesit të Popullit” Ilia Dilo, gjuhëtarit. albanologut, shkencëtarit… muzikë – përballë goditjeve çnjerëzore, amorale, me të cilat diktatura “shpërblente” vlerat e patriotëve, kontributet e njerëzve të shquar në dituri dhe humanizëm; goditje të “luftëklasës”, ku të “grinin vampirët” për të “vrarë” shpirtin” e për të “ckulur rrënjët” e familjeve fisnike që nderoheshin dhe u dëgjohej fjala me peshë…Mbi këtë shtyllë të fuqishme: heroi, familja, përndjekja – torturë e “djajve të kuq”, “fuksave”, që i bindeshin “timonit – padron”, qëndresa, përcjellja e vlerave në kohët e vështira, siç ishin mëkuar “ të ishin vetvetja” – era e lirisë përtej oqeanit etj. ecnin shtruar, gërshetuar me njëra – tjetrën; shpjegojnë njëra – tjetrën në përqasje e përplasje kohësh, tipash, ngjarjesh reale…ecin për rrugë të drejtë, pa devijime shpifjesh, insinuatash, imagjinate delirante, hakmarrjeje, siç do të pritej natyrshëm prej çdo lexuesi….Me dinjitetin gjenetik të babait të ndritur Ilia Dilo Sheperit dhe nënës së mençur, të dashur, të duruar e largpamëse, Sava Ruci (degë e trimit që mbrojti flamurin kombëtar përkrah Ismail Qemalit në Vlorë më 1912), të dhjetë fëmijët – yje të rrënjës, krijojnë një ansambël drite njerëzore, bëmash, qëndrese, që rrallë gjendet në një portret të vetëm.Pikërisht në prologun mbresëlënës, mpleksur mitikja me realen përmes metaforave mjaft impresionuese, krijohet kuadri lokal e kohor i poemës – baladë me një antitezë të pashoqe që më shumë kuptohet në sintoninë e qëllimit autorial:……………………..“Fillikat vajton shtëpia…
Mbledhur lotët e përgjakur,
Nga çdo rrënjë del një bisk.
Ngjizur bisqet e përflakur
Te kondisma – obelisk.”
Kështu paraqitet tema që do të shtjellojë libri; duke vendosur një përmendore për rrënjët dhe degët e familjes Dilo, që t’i mbetet vend i shenjtë, për t’u lutur para bustit në bronx të mësuesit të madh Ilia Dilo Sheperi, që barbarisht e zhvarrosën pas 30 vjetëve, pasi kish vdekur, por hijerëndë imponohet: “Fali, o Zot, se nuk dijnë ç’bëjnë!”
Nëse libri voluminoz “Rrno vetëm për të tregue” i At Zef Pllumit, “Nder i Kombit” është quajtur “akuzë-skaner” për diktaturën e gjatë barbare 50-vjeçare në Shqipëri, ushtruar prej antinjerëzores, mizorisë, krimeve të paimagjinueshme, gjithë këtë helm e gjejmë të mbledhur për jetën e një familjeje të vetme, të familjes në zë: Ilia Dilo Sheperi: prindër, dhjetë fëmijë me bashkëshortët e tyre e fëmijët, të bukur në shpirt e mendje, të ditur e plot kulturë, krijues e zbatues në fushat përkatëse të diplomimit… por… të përjashtuar, të përndjekur, të gjykuar me dëshmitarë që nuk lexonin dot as shpifjet e porositura, të burgosur e të internuar, të masakruar gjer në djegie së gjalli të nuses – nënë, Kaliopit, mu në prag të shtëpisë (nga vëllezër- hije të nazizmit në krematoriume).
Ç’gjumë bëjnë përbindësha të tillë, kur edhe për dërrasa të arkimortit (se nuk ishte qendra funerale si tani), s’e ndihmoi asnjë nga fshati familjen zemërplazur nga dhimbja, sa që me duart që do t’i mbanin lule – përcjelljeje me lot të ngrirë shpirtërorë, shkulën hunjtë rrethues të oborrit, për të rehatuar trupin e dashur në kuti kaq fyese, primitive. Me se, me ç’alfabet artikulojnë fjalët e buzëqeshjet e shtira këta monstra që përdhosin kodin e jetës e të vdekjes?!!… Kur në vend të fjalës së mirë, që shoqëron tradicionalisht lamtumirën e fundit për këdo, kriminelët “këshillonin” t’i hidhnin gëlqere varrit të Dilenjve, që të mos u gjendej as nami e as nishani për kockat që preheshin qetësisht…
Se krimineli… kthehet në vendin e krimit… (me fjalët, intrigat, vrasjen pas shpine)
Në një paralele m’u kujtua familja JASHARI në Kosovë, masakruar nga forcat serbe. Kështu në Zagori dhe jashtë saj janë masakruar mbi tri duzina dilenj:burra e gra… veç prej shqiptarëve, ndoshta dhe bashkëfshatarëve, sepse krimbat s’e durojnë madhështinë e lisave, rritur në diell vlerash, që dhe kur i presin si Ilia Dilo Sheperin, gjejnë forcën t’i përqeshin kuçedrat mizore, duke thënë para vdekjes:
“Edhe po ma pretë fytin nga inati,
Bindjet dot s’m’i vrisni, vrisni vetëm shtatin.
Fytin do ta kem si “a-ja” e shqipes.
Boll ju kam duruar përmes kërcënimesh…!”
Se heroi ynë, Ilia Dilo Sheperi qe një det diturie që e vuri jetën në shërbim të shkollave shqipe në krahinë e jashtë saj, në përgatitjen e një gramatike plot vlerë në planin shkencor e praktik për mësimin dhe ruajtjen e gjuhës amtare; me “detin e diturisë” Mësuesi i Popullit qëndroi si burrë ndaj Patrikanës, udhëhoqi shoqatën “Kandili” me Petro Hariton e Çerçiz Topullin tok…
Kështu, me vlagën e rrënjës familjare, gjejmë në libër gjelbërimin e hijshëm të dhjetë degëve me gjethe – lule të Dilajve, me ngjyrimet e veçanta personale të secilit, mbledhur në kornizën – flori të fisit, diçiturën e së cilës lexojmë në besimin e madhështisë shpirtërore të Qirjakos, ekonomist, gazetar, që refuzoi postin e ministrit te financave në kohën e pushtimit fashist, sepse…”jeta është e përkohshme dhe e vërteta është e përjetshme…”
E, ndonëse u trajtuan gjatë dekadave të “murtajës komuniste” si “reaksionarë” prej më antikombëtarëve, duruan me thikën për kockë me dinjitet, se pas “vdekjes” do të çelë jeta si lulja xanës së verdhë në Çajupin e ajërit, e ujërave të pastra dhe dilenjtë besuan se do ta shihnin atë pranverë… Dhe e panë të gjymtuar, thotë balada, të rralluar në emra dhe shtëpi, por arritën kohën që prisnin e që e ndienin thellë në parathënien e vuajtjes së tyre…
Nga Zagoria e rrënjës gjer në Amerikë, përtej oqeanit, një ylber jete dhe vdekjeje, shprese dhe ringjalljeje; kujtimet e derdhura në vargjet e baladës do ta mbushnin hapësirën me lot të paterur, me derte të pathëna, me këngë të pakënduara që Rovena – mbesë nuk i përqafon dot të mbledhura në pentagramin e melodisë së mallit…
Prandaj jetë – vdekja, gjenden pranishëm dorëpërdore në poemë ( si në librat e tjerë të Jorgo Telos) dhe ndjehen si etaloni për “një jetë e ardhur së vdekuri” për familjen Dilo, por që s’kërkon hakmarrje edhe kur “djalli” shkon të prishi qetësinë qiellore të “shpirtit – engjëll”, të mësuesit Ilia Dilo Sheperi, duke kërkuar “çertifikatë të përsekutuari”(shënimi im) . Babai i të martirizuarve përcjell inkuizitorin të lajë gjynahet te “tokësorët”…
Kështu autorët me realizëm, larg faljes së krimeve vetëm në qiell, japin mesazhin e vyer se mirësia investohet në jetën e të gjallëve, për t’u ngjitur në pavdekshmërinë e qiellit… edhe në bronxin e shtatoreve hijerënda… E keqja përvëluese shkrumbon së pari zjarrvënësin, qoftë edhe pas shumë viteshthjesht çështje kohe…
Kjo filozofi përcillet natyrshëm si një baladë e kreshnikëve të kohës moderne: me emra të njohur, me ngjarje të jetuara, përmes një gjuhe të pasur në shprehje të krahinës, me figura pikante që vulosin mirë portrete, ide, mesazhe në mënyrë konçize dhe shpesh të lënë pa frymë nga forca sugjestive që mbartin…
Vërtet poema-baladë i kushtohet një fisi të vetëm, Dilajve në Sheper të Zagorisë, por ajo që ka ngjarë dhe përshkruhet artistikisht në libër ka forcë njohëse, përgjithësuese të pallogaritshme për arsyen e thjeshtë, se nuk mund të ketë qetësi shpirtërore dhe paqe në shoqërinë postkomuniste, pa gjetur guri vendin e vlerave apo antivlerave… realisht, jo me ligje pa zbatim, jo përmes shoqatave persekutorësh ndaj ish të persekutuarve, por me drejtësi, me bazën e së vërtetës, që është e përjetshme…
Krahina e Dilajve, gjithë Shqipëria, ka nevojë për libra të tillë, jo për zjarre urrejtjeje hakmarrëse, por të mos harrojmë ç’ka ndodhur, se ndryshe e kaluara përsëritet me forma të reja, në emra të rinj në kohën moderne të demokracisë.

Filed Under: LETERSI Tagged With: Eduard dilo

PERKUJTOJME SHQIPTAREN E MADHE ZONJA LUME M. JUKA, E CILA U LARGUA NGA KJO JETE DY VJET ME PARE

April 28, 2022 by s p

Nga Eduard M. Dilo/


Ishte Zoja Lume M. Juka, profesoreshë e nderuar, dhe një shembëll patriotizmi, motër në shpirt dhe bashkëpunëtorja si dhe mike e afërt e Nanës Teresë, Shejtores që jetoi në kohën që jetojmë.Krejt bota shqiptare dhe Kombi ynë humbi një intelektuale, një grua të rrallë, aq sa të huajt këtu në N.Y. kur bisedonin me të, e pyesnin plot kureshtje, kuriozitet e habi : ” na duket sikur takuam e biseduam me Nanën Teresë; ju lutem kush jeni ju, si e keni emrin?”. Ajo me thjeshtësinë, qetësinë, butësine, miresinë dhe dritën që reflektonte në ata sytë e saj plot embëlsi, u pergjigjej:” Jam Shqipetare, ashtu si ishte dhe Nana Teresë, ngjaj si duket me të, se jemi nga një vend, e duke qenë për shumë kohë pranë Saj kam -si duket – diçka të marrur prej Saj!”Zoti e kish sjellë që unë të bisedoja e takohesha shpesh. Kur e takoja dëgjoja mrekullitë e dala nga goja dhe zemra e kesaj Zonje, që nuk nderon vetëm Shkodrën që e lindi, por krejt Kombin tonë. E kompletuar me një kulturë që do t’a kish zili gjithkush( zoteronte 7 gjuhë të huaja), por ishte aq e thjeshtë, e pervuajtur sa dhe e ditur; ishte vetë MIRESIA, si ka qenë motra e saj, Shkencetarja Shqiptare Prof. Dr. Safete S. Juka, apo vellezerit e saj, Burhan e Fiqiret. Gjithë keta intelektualë klasi! U nda nga jeta, duke lenë mbrapa vetëm shembëll e drite-dritësie. Gjithë jetën ja perkushtoi me zemër e shpirt vetëm Kombit,Ishte pjesmarrëse kudo dhe kurdoherë në gjithë aktivitetet veshur hijshëm me kostum Kombëtar, ( kostum i ruajtur në familje mbi 200 vjet) si dhe Flamur të mah në dorë. Ajo paraprinte parakalimet dhe përcillte e predikonte me urtësi e mirësi veç dashurinë e pa kufi që kish per Atdhenë. Ishte e thjeshtë dhe tepër modeste, kurrë nuk beri diçka për tu dukur e rënë në sy, por veç bente atë që ja thosh zemra e shpirti mbrujtur e edukuar në familje vetëm me ndjenje atdhetare. “ Patriotizmin dhe dashurinë për Kombin e quante detyrë , dhe nuk kerkoi kurrë shpërblim e përfitim prej tij”. Bota shqiptare ka humbur keshtu një nga intelektualet e pakta që ka patur në gjirin e vet, ka humbur një personalitet të lartë të kulturës, dijeve dhe patriotizmës.

Filed Under: Sociale Tagged With: Eduard dilo, Lume JUKA

PERSEKUTIMI NGA DIKTATURA KOMUNISTE I FAMILJES PATRIOTIKE TË ILIA DILO SHEPERIT

September 10, 2021 by s p

Sokol Paja

Eduard Margarit Dilo, rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli organi i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA në New York persekutimin familjar prej regjimit komunist, torturat, përndjekjen, izolimin dhe burgosjen. Në një rrëfim dhënë Editorit të Diellit Sokol Paja, z.Dilo tregon me detaje persekutimin e tmerrshëm mbi familjen e tij, përndjekjen nga sigurimi i shtetit dhe përplasjet me udhëheqësit komunistë të diktaturës.

HISTORIA E PERSEKUTIMIT TË FAMILJES DILO

Qëndrimi patriotik i familjes së Ilia Dilo Sheperit dhe Aristidh Rrucit nga ishte gjyshja ime Sava Rruci, tashmë është  i njohur në opinionin shqiptar. Megjithëse familja ime në kohën e luftës së dytë botërore ishte një nga bazat kryesore ku strehoeshin udheheqesit e luftëtarëve të lirisë, kryesisht nxënës të gjyshit tim Ilia Dilo Sheperi, megjithëse shtëpia jonë në Sheper është nga të parat që u dogj nga pushtuesit, nuk mund t’i shpëtonte persekutimit të eger të klikës së krimineleve që morën pushtetin në fund të vitit 1944. Po t’i qëndrojmë besnikë të vërtetes dhe dokumentave vëmë re se spastrimet që beri klika e krimineleve që e sundoi popullin shqiptar për afro 50 vjet, nuk mund të linte jashtë këtij genocidi familjen e Ilia Dilo Sheperit. Pse? Se familja DILO SHEPERI ishte një familje patriote që nuk mund të bashkëpunonte me agjentët serbo-sllavë që morën pushtetin. Le t’u referohemi fakteve: Kur E.Hoxha do të formonte Shtabin e Përgjithshëm të Ushtrisë Nacional Clirimtare kërkoi një takim me Jani Dilon në Tiranë. Me formimin e Shtabit të Përgjithshëm i tha Enveri, kemi nevojë për një komandant të aftë dhe të zotërojë disa gjuhë të huaja për të biseduar me të huajt, prandaj kam menduar për ty. -Do të luftoja me kënaqësi me ju, po jo të zbojmë italianin e të biem jugosllavin a rusin këtu, jo të braktisim Kosovën e t’ua dhurojmë serbëve ju përgjigj Jani. Ky qe takimi i fundit me shokun e tij të vjetër të shkollës, në Gjirokastër e në Korçë, të cilit do t’i buzeqeshte fitorja e luftës. Marreveshja e Mukjes, pa u tharë mirë boja, u hodh poshtë me ndërhyrjen e jugosllavëve…Lufta civile filloi.  Çmimi i saj, jo vetëm për humbësin por edhe për fituesin, do të ishte shumë i rëndë. Ata që fitonin qenë armiqtë e kombit shqiptar.

SI NISI HAKMARRJA E KOMUNISTËVE

Në Nëndor 1944, pasi qeveria e E.Hoxhës hyri në Tiranë, Qirjako dhe Margarit Dilo-s ju ndalua të punonin në vendet e punës ku kishin punuar, përkatesisht Qirjakua kryetar i zyrës së Hipotekave në Ministrinë e Financave dhe Margariti kryetar i zyrës së ndërtimeve në Ministrinë Botore. Ata, të brumosur me një kulturë perëndimore, dorëzuan punën dhe zyrat ku punonin. Që të mund të jetonin filluan të mirreshin me tregti. Aktiviteti u ecte mbarë dhe përballonin shpenzimet e jetesës për familjen prej 12 vetash që jetonin në atë kohë në Tiranë. Në Mars 1946 flasin në Komitetin Ekzekutiv Qirjakon dhe Margaritin dhe u njoftojnë se duhet të largoheshin menjëherë për në Sheper familjarisht. Urdhëri ishte i prerë; në qofte se nuk largoheshin për dy ditë do të  arrestoheshin. Po në këtë kohë, Koçua që shërbente si ushtar në Komandën e ndërlidhjes në Tiranë, transferohet në postën kufitare të Peshkopisë. Familjarët u larguan për në Shepër, ku u strehuan në kaliven që kishte shpetuar pa u djegur nga lufta. Filluan të mirreshin me bujqësi per të mbijetuar. Në Qershor të atij viti flasin në Gjirokastër Mihalin dhe Margaritin. Mihalin e emërojnë veteriner në Ndërmarrjen Blegtorale të Qarkut, kurse Margaritin Ing. në Ndërmarrjen e Ndërtimit të Qarkut. Me këto emërime gjëndja ekonomike e familjes ndryshoi shumë dhe filluan rikonstruktimin e kalives që jetonin pjestarët e familjes në Sheper në kushte të kënaqeshme për kohën.

JANI DILO DËNOHET ME VDEKJE PREJ KOMUNISTËVE

Në vitin 1947 shteti, në listen e armiqve të dënuar me vdekje në mungesë shpall dhe emrin e Jani Dilo-s (një nga eksopentet e Ballit Kombëtar). Organet e partisë dhe të sigurimit i thirren vëllezërit e tij Qirjako dhe Margarit dhe u kërkuan që të bindnin Janin që të kthehej në Shqipëri. Ata u përgjigjën se nuk kishin marrëdhënie me Janin dhe nuk e dinin se ku ndodhej. Në Tetor të vitit 1947 arrestojnë në Gjirokastër Margaritin dhe pas 40 ditë dhe netë  tortura të tmerrshme, në një gjyq me dyer të mbyllura në një nga sallat e burgut në kala, nga një gjykatë ushtarake e dënojnë me dy vjet heqje lirie si sabotues i zgjedhjeve të 1946, prishës i marrëdhënieve me Jugosllavinë, agjent i angloamerikanëve etj. Burgun e kreu në kalanë e Gjirokastrës, tharjen e kënetave në Myzeqe dhe Maliq e Vloçisht të Korçës. Ishte 85 kg.  kur e arrestuan dhe doli 42 kg nga burgu. Mbaj mend nga vegjelia shënjat që kishin lënë xhelatet me hekur të skuqur në trupin dhe gjymtyrët e tim Ati. Në vitin 1948 arrestojnë Qirjakon dhe e torturojnë për tre ditë dhe netë në postën e policisë në Topovë ( Zagori). Akuza: armëmbajtje pa leje dhe fshehje e florive të Aristidh Rrucit. Në pamundësi për të siguruar dëshmitarë për armën që vetë sigurimi kishte futur në strehën e kalivës ku mbante bagëtinë familja e Qirjakos dhe meqënese floritë u gjeten në familjen e sojit të komisarit të Degës Punëve të Brëndshme, Qirjakon e liruan. Në vitin 1950 Margariti fejohet me Nënën time Viktori Xhamballo, motër e dy dëshmoreve: Pano Xhamballo udhëheqës me rëndesi në Luftën Nacional Çlirimtare (vrarë në Mirditë më 1 Shtator 1944 në pabesi dhe rrethana misterioze) dhe e Spiro Xhamballos pushkatuar nga gjermanët në kampin e Prishtinës. Kur u mësua fejesa e Nënës time, u thirr në Gjirokastër nga Mihal Bisha, ish  Sekretari i Komitetit Partisë në atë kohë dhe Prokurori Subi Bakiri dhe iu bë presion që të prishte fejesën. Meqënëse Nëna ime nuk pranoi të prishte fejesën ju kërcënuan se bashkë me të Dilos do të luftonin dhe atë. Dhe “nëna parti” e mbajti fjalen jo vetëm për Të, por dhe për neve fëmijët e saj.

DËNIMI I KOÇO DILOS

Në vitin 1970 arrestojnë në Fier për tentim arratisje për në Greqi Koço Dilon, djalin e vogël të Ilisë. Pas 105 ditësh torturash klandestine e dënojnë me 10 vjet burgim. Burgun e kreu në Spaç të Mirditës. Theksoj se në çdo arrestim dhe burgim që bëhej në familjen tonë na sekuestronin çdo gjë: deri tek rrobat e trupit, ato pak ushqime që kishim dhe pjesë nga ambjentet e shtepisë ku jetonim, si dhe pajat e vajzave të pamartuara.

VITET E FËMINISË SË EDUARD DILOS

Një tmerr që uroj të mos e kalojë asnjë fëmijë në planetin që jetojmë. Në vitin që u linda unë, në fshatin tonë u krye kolektivizimi. Babai im nuk vendosi të bëhej anetar i kooperativës bujqësore për arësye se ishte i sëmurë, pra i paaftë për të punuar. Nuk kundërshtoi marrjen nga koop. bujqesore të tokës edhe të atyre pak bagëtive që kishte familja. Filluan masat ndëshkimore që diktatura filloi të ushtrojë kundër prindërve të mi dhe ne fëmijve të vegjël; – na u pre kontigjenti i drithit që shteti jepte për çdo pjesëtar familjeje në atë kohë dhe më von me krijimin e furrës së bukës, nuk na lejohej fare blerja në të.  Nuk na lejuan të mbanim dhi ose lopë. Disa nga kuadrot që u vendosën në drejtim të kolektivizimit dhe pushtetit në fshat dhe më von në krahinë ishin ekstremistë që nuk i ndeshëm në jetë kur u rritëm në asnjë vend të Atdheut. Mbaruam  shkollat e mesme ne fëmijët e “armikut të popullit”(kështu i cilësuar nga “nëna parti” dhe sigurimi i shtetit) Margarit Dilo, duke u strehuar në të afermit tanë në qytete të ndryshme. Një parantezë këtu: me dekonspirimin e dosjeve, kam në dispozicjon përndjekjen  që na behej nga sigurimi i shtetit neve pjesëtarve te familjes Dilo. Këtu e gjej shpjegimin e përjashtimeve që më janë bërë nga bangat e shkolles në vitet e gjimnazit, por falë rrjetit të madh familjar që patëm në qytete të ndryshme dhe më strehuan munda ta mbaroj shkollën e mesme. E nisa në Fier, shkova në Tiranë, Gjirokastër, dhe e perfundova në Fier. Dua të vë në dukje dashurinë me të cilën më rrethonin shokët dhe shoqet e shkollës, dashurinë dhe kujdesin mësuesëve dhe mësueseve të mirë që asnjëherë nuk më diferencuan nga nxënësit e tjerë. Ky kontigjent i ndershëm pati kurajon të evidentojë talentin që vinte re te kjo gjeneratë e familjes DILO. Por, kudo dyer të mbyllura për të vazhduar shkollën e lartë. Nëna ime me deftesat e maturës të fëmijëve të saj, me rezultate shumë të larta, nuk la derë pa trokitur, nuk la shok të vëllait të saj (funksionare të lartë partie dhe shteti në atë kohë ) pa takuar por megjithë pritjen e mirë nuk mundi të siguronte një vend në auditoret e universitetit për fëmijët e saj. Për hir të së vertetës dëshmoj: Pas takimit që pati me një nga shokët e Panos, funksionar i lartë partie, përgjigjen e mori nga gruaja e tij funksionare e lartë dhe kjo, në një letër që i dërgonte organizata bazë e partisë së Zagories. Në këtë letër kërkohej që neve fëmijët e Viktorisë të na grumbullonin në fshat dhe po të mos bindeshim të na shpinin në Spaç ku kishim xhaxhanë. Për fat të mirë kjo letër, nga postjeri, ra në duart e kushëririt tim të parë funksionar partie në atë kohë në Zagorie. Kjo letër sot eshtët në arshiven tonë familjare bashkë me shumë karakteristika “të nxira” dërguar në ndërmarrjet ku punonim nga dhendurrët e soit të saj, funksionarë partie në atë kohë në Zagorie. Kudo në Shqipëri pati njerëz të ndershëm që u dhimbsej Atdheu, njerëz që pavarësisht se militonin në parti ose kishin vende drejtuese nuk pajtoheshin në ndërgjegjen e tyre me padrejtësitë që bëheshin. Me ndryshimin e sistemit, jo vetëm që na treguan për përndjekjen që na bëhej por na dhanë dhe këto ” karakteristika”.

ZHVARRIMI I ESHTRAVE TË ILIA DILO SHEPERIT

Në vitet 1970, si rezultat i ashpërsimit të luftës së klasave në Shqipëri, pati një organizim të emigracionit të jashtëm për të përmbysur bandën kriminale që sundonte popullin shqiptar. Shkaqet e dështimit të kësaj inisjative tani janë bërë të njohura publikisht. Duke dështuar kjo inisjative, emigracioni i jashtëm veproi në disa nga legatat shqiptare duke u sjellë atyre shqetësime. Rast ideal për zonjën dhe zotërijtë funksionare për të goditur familjen DILO. Pse?

Se ata mediokër kujtonin se në një përmbysje pushteti familja jonë do të hakmerrej për krimet që kishin kryer karshi saj. Sigurimi i shtetit, sipas urdhërave të këtyre funksionareve, akuzoi xhaxhanë tonë Jani Dilo si një nga krerët e këtyre lëvizjeve. Ka folur pjestarë të familjes sonë dhe u ka kërkuar që të bindnin Janin për t’u kthyer në Shqipëri. Si peng arrestojnë në Fier xhxhanë tim Koço Dilo, me akuzën se ke ndërmend të arratisesh. Në hetuesi Koçon dhe jashtë përgatitën opinionin se do ta ekzekutonin. Jani, njeri me potencë në shtetin ku jetonte, i dërgon një letër E.Hoxhës, M.Shehut dhe një kopje në familje ku sqaron qëndrimin e tij politik dhe kërkon nga ata që të mos keqtrajtojnë familjen.

SIGURIMI I SHTETIT PRESIONE NË FAMILJE DHE IZOLIMI I PLOTË I SAJ

Vdes në këtë kohë në moshën 62-vjeçare Babai im. Partia dhe sigurimi ndaluan bashkëkrahinasit të mirrnin pjesë në ngushëllim e varrim, ndaluan gjithashtu hapjen e varrit. Familja jonë hapi vetë varrin dhe arkivoli u përcoll për në vorreza nga ne pjestarët e familjes. Megjithëse fëmijë, kam ndihmuar në hapjen e varrit të Babait tim dhe kam mbajtur mbi supet e njoma arkivolin e tij. Pangopësia kanibaliste e atyre monstrave, se njerëz nuk mund t’i quajmë, që ishin në krye të partisë dhe pushtetit qoftë në  bandën kriminale që sundonte vendin apo në krahinë e fshat arriti deri atje sa të xhvarrosnin dhe të hiqnin zvarrë eshtrat e Gjyshit tim Ilia Dilo Sheperi. Xhaxhai im Qirjako Dilo, njofton E.Hoxhën për këtë vandalizëm dhe i vë në dukje se sakrilegj (ngacmimi i të vdekurit) është i ndaluar që nga krijimi i njerezimit në tokë. Letra i ra në dorë E.Hoxhës dhe ai dergoi një anëtar të Komitetit Qendror për të verifikuar. Për 10 vjet rresht u zhdukën në mosha jo të vjetër bijtë dhe bijat e Ilia Dilo Sheperit. Për 10 vjet rresht kjo familje hapi vetë varret për familjarët dhe mbi supet e tyre mbajti arkivolet e të afërmve. Një detaj për të njohur brezi i sotëm Shqipërinë dhe shqiptarët e atyre viteve; kur vdiq në Fier bija e I.D.Sheperit Viktori Dilo, sot “Mesuese e Merituar”, kortezhi që e shoqëroi trupin e saj kur e nisëm për në Sheper, ishte shumë i gjatë dhe kurorat të shumta. Në Sheper kur neve familjarët kaluam me arkivolin mbi supe përpara shtëpisë së Kulturës, nga autoparlantet e saj buçiti kënga”…kjo është shpata që u rri te koka, gjith’ armiqve që ka bota”.

FARKËTIM I “NJERIUT TË RI KOMUNIST” ME NDJENJA KANIBALISTE”

Arrestojnë në këtë kohë në Nivan ( Zagori), Enrik Qirjako Dilon, duke e shtrirë në shesh dhe  goditur, katër kriminelë- operativi, polici i zonës dhe dy spiuna. Ky akt sa i ulët dhe i poshtër u krye në sy të Nënës së tij plakë Ifi Harito Dilo, të motrës dhe të vllait të Enrikut. Të prangosur me tel me gjëmba para se ta hipnin në” gazin e degës punëve të brendshme”, i grisën këmishën për të penguar gjakun që i rridhte nga duart e mos t’u lëroste makinën. Pas dy muajsh torturash çnjerëzore në birucat e degës punëve të Brëndshme në Gjirokastër (duke përdorur dhe elektroshok), e degdisën në spitalin psikiatrik të Elbasanit.

FILLIMET E DEMOKRACISË, VRASJA DHE MASAKRIMI KUFOMËS NË PRAGUN E SHTËPISË TË NËNËS KALIOPI DILO

Në vitin 1991, në grupin e afaristëve shqiptaro-amerikanë ftuar nga shteti shqiptar ishte dhe xhaxhai ynë Dr.Orest Dilo M.D. Ai i premtoi shtetit shqiptar se do të ivestonte kapitale të rëndësishme në Atdheun e tij. Me t’u kthyer në Amerikë ai dergoi një  komision specialistësh në Shqipëri për të bashkërenditur aktivitetin e investimeve. Në këtë kohë në Sheperin tonë një dorë e fshehtë me pseudonimin “dora e zezë ” shpërndante trakte ku theksohej hakmarrja që do të bëhej në qoftëse përmbysej shteti. Në këto lista ekzekutimi ishte emri i Nënës plakë Kalopi Dilo që jetonte e vetmuar në trojet e Familjes Dilo. Një natë të errët në fundin e Janarit të vitit 1991 një bandë kriminelesh ekzekuton tek pragu i shtëpisë Nënë Kalopin. Një ekzekutim që ngjason me epokën kur njeriu ishte në barbarizëm; ekzekutim me goditje me shkopij, nxjerrje syshë dhe prerje kokë me thikë. Për të humbur shenjat, përdorën dhe acidi në kafkë. Punonjësit e degës së punëve të Brëndshme dhe hetuesi që morën pjesë në kqyrjen dhe ekspertizën deshën ta mbulonin krimin me vdekje klinike dhe ngrenia e kafkës nga qeni i shtëpisë. Por falë insistimit të popullit të fshatit dhe krahinës për të zbuluar ketë krim të paparë gjatë gjithë ekzistences së jetës në ketë krahinë dhe nga deklarata e mjekut të zonës se kafka nuk është ngrenë nga qeni por është përdorur acid për zhdukje gjurmësh, u bë e mundur kapja e kriminelëve. Në një gjyq të zhvilluar në Gjirokastër në atë kohë pati tendencë për lenien të lirë të krimineleve. Por, në sajë të presionit që pati nga salla ku kishte dhe ish punonjës të drejtësisë të atij regjimi, gjykata u detyrua të japi dënime nga 2-14 vjet për pjestarët e grupit.

SHTYPI I KOHËS E TRAJTOI KËTË VRASJE ME TËMËN “ADOLESHENTËT DHE ETHET E FLORIRIT”

Për të ardhur keq: A quhen adoleshentë 40-vjeçarët dhe 25-vjeçarët? A mund të kenë mbetur flori në një shtëpi që është bastisur dhe sekuestruar disa herë nga arma e sigurimit të shtetit? Në shtëpinë e Nënë Kalopit u gjetën vetëm 2000 lek të vjetra. Pas një viti me ndërhyrjen e një funksionari shteti që mbulonte “drejtesinë “, kriminelët u lanë të lirë. Me daljen e ligjit për lëvizjen e lirë të njerëzve, pjesa dërrmuese e pjestarëve të Familjes se Ilia Dilo Sheperit emigruan në shtete të ndryshme. Të etur për dije, atë privim që patën në Atdheun e tyre për t’u arësimuar, brenda mundesive të emigrimit u perpoqen ta realizojnë në shtetet ku shkuan. Për fëmijet e tyre benë çdo sakrificë që të uleshin në bangat e auditoreve të universiteteve, dhe ja arritën qellimit.

Sot në dy kontinente japin kontributin e tyre intelektual 11 bij dhe bija të këtij fisi. Neve brezit që na u mohua e drejta e studimeve universitare dhe e botimit në ato fusha ku kishim talente, jemi krenarë që me daljen në emigrim i realizuam këto objekiva.

NJË MESAZH SI FORMË PAQËTIMI

Përfitoj nga rasti të përcjell mesazhin tim për popullin shqiptar dhe brezat që vinë: Kthej kokën pas dhe me kujtohen porositë e prindërve, xhaxhallarëve, hallave…Kohët do të ndryshojnë bij dhe bija por kini parasysh: Që vendi të eci përpara duhen: edukim, edukim, edukim dhe tolerancë. Mos u bëni të liqve atë që na bënë neve ata se dhuna bie dhunë dhe është produkt barbarizmi.

Filed Under: Featured Tagged With: Eduard dilo, Ilia Dilo Sheperi, Sokol Paja

  • 1
  • 2
  • 3
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT